Anda di halaman 1dari 108

Pre - Eliminary Design

1 Perencanaan Atap

ncanaan
nakan Atap
Pola Beba
Perencanaan
anaan Dimensi G
an Penggantung
canaan Gording
canaan Ikatan A
1.1 Merencanakan Pola Beban

Merencanakan
Pola Beban Diambil dari peraturan Pembebanan Indonesia untuk gedung 1983

eban
Beban
Beban
MatiHidup
a Beban

Ang
Beban
Beban
Beban
Penutup
eban
ban
an Angin
Tekanan
Terpusa
Pengikat
Terbagi
Profil
Atap Rat
dll
1.1.1 Merencanakan Beban Mati ( Berdasarkan Peraturan Pembebanan Indonesia Untuk Gedung )
a. Atap
Berat asbes : 10.3 kg/m2
Berat Profil : Menyesuaikan Perencanaan
Berat Pengikat dll : 10 % dari Berat Total

1.1.2 Merencanakan Beban Hidup ( Berdasarkan Peraturan Pembebanan Indonesia Untuk Gedung )

a. Beban Hidup Terbagi Rata ( Atap ) :


a= 25 0
q = (40 - 0.8 a) = 20 kg/m2 ≤ 20 kg/m2
ambil q = 20 kg/m2

b. Beban Hidup Terpusat ( Atap )

P= 100 kg

1.1.3 Merencanakan Beban Angin ( Berdasarkan Peraturan Pembebanan Indonesia Untuk Gedung )

a. Beban Tekanan Angin


Bangunan Jauh dari Pantai -> asumsi Tekanan Angin : 30 kg/m2

Koefisien Angin (C) tekan = (0.02 a - 0.4) = 0.1

Angin Tekan = C x W = 3 kg/m2

Angin Hisap = 0.4 x W = 12 kg/m2

1.2 Data - Data perencanaan

Data Atap
Jenis : Asbes Gelombang
Tebal : 5 mm
Berat : 10.3 kg/m2
Lebar Gelombang : 110 mm
Kedalaman Gelombang : 57 mm
Jarak Miring Gording : 110 cm
Jarak Kuda-Kuda (L) : 400 cm
Sudut Kemiringan Atap : 0.436 rad = 25 0

1.3 Perencanaan Dimensi Gording


1.3.1 Perencanaan Profil WF untuk Gording Dengan ukuran :

WF 100 x 50 x 5 x 7
A= 11.85 cm2 tf = 7 mm Zx = 41.795 cm3
W= 9.3 kg/m Ix = 187 cm4 Zy = 8.94 cm3
a= 100 mm Iy = 14.8 cm4 h= 70 mm {=D - 2 x (tf + r)}
bf = 50 mm tw = 5 mm
iy = 1.12 cm ix = 3.98 cm

Mutu Baja = BJ 37
fu = 3700 kg/cm2 = 370 Mpa
fy = 2400 kg/cm2 = 240 Mpa

1.3.2 Perencanaan Pembebanan


1.3.2.1 Perhitungan Beban
Beban Mati
Berat Gording = 9.3 kg/m
Berat Asbes Gelombang = w x l
= 10.3 x 1.1 = 11.33 kg/m
Berat Total = 20.63 kg/m
alat Pengikat dll 10 % = 0.1 x 20.63 = 2.063 kg/m
qD = 22.69 kg/m

Beban Hidup
Beban Terbagi Rata = (40 - 0.8 a) = 40 - 20 = 20 kg/m2
q = 20 kg/m2
qL = jarak gording horisontal x q = 0.997 x 20.00 = 19.94 kg/m

Beban Hidup Terpusat, PL = 100 kg

Beban Angin
Tekanan Angin = 30 kg/m2
Angin Tekan = 3 kg/m2
Angin Hisap = 12 kg/m2 (menentukan = q)
q = jrk gording horisontal x angin hisap = 0.997 x 12.00 = 11.96 kg/m

Beban Mati + Beban Hidup > dari Beban Angin Hisap : 22.69 + 19.94 > 11.96
Beban Angin Hisap tidak perlu diperhitungkan ==> qw = 3 kg/m

1.3.2.2 Perhitungan Momen Akibat Beban thp Sbx dan Sby


Beban Mati
MXD = 1/8 (qD x cosa) L2 = 0.125 x ( 22.69 x 0.906 x 16 )= 41.13 kgm
MYD = 1/8(qDxsina xL/3)2 = 0.125 x( 22.69 x 0.423 x 1.78 )= 2.131 kgm

Beban Hidup Terbagi Rata


MXLD = 1/8 (qL x cosa) L2 = 0.125 x( 19.94 x 0.906 x 16 )= 36.25 kgm
MYL = 1/8(qLxsinaxL/3) = 2
0.125 x( 19.94 x 0.423 x 1.78 )= 1.873 kgm
Beban Hidup Terpusat
MXL = 1/4 (qL x cosa) L = 0.25 x( 100 x 0.906 x 4 )= 90.63 kgm
MYL = 1/4(qL x sina)(L/3) = 0.25 x( 100 x 0.423 x 1.33 )= 14.09 kgm

Beban Angin Terbagi Rata


MXW = 1/8 x qw x L = 0.125 x 3 x 16 = 6 kgm

1.3.3.3 Besar Momen Berfaktor ( Mu = 1.2 MD + 1.6 ML + 0.8 MW )


* Mu Beban Mati ,Beban Angin dan Beban Hidup Terbagi Rata
Sumbu X Sumbu Y
MD = 41.134 kgm MD = 2.131 kgm
ML = 36.252 kgm ML = 1.873 kgm
Mw = 6 kgm

MUX = 1.2 x 41.134 + 1.6 x 36.252 + 0.8 x 6 = 112.2 kgm


MUY = 1.2 x 2.1312 + 1.6 x 1.8726 + 0.8 x 0 = 5.554 kgm

* Mu Beban Mati, Beban Angin dan Beban Hidup Terpusat


Sumbu X Sumbu Y
MD = 41.134 kgm MD = 2.131 kgm
ML = 90.631 kgm ML = 14.09 kgm
Mw = 6 kgm

MUX = 1.2 x x x
41.134 + 1.6x x 90.631 + 0.8 x 6 = 199.2 kgm
MUY = 1.2 x x x
2.1312 + 1.6x x 14.087 + 0.8 x 0 = 25.1 kgm

1.3.3 Kontrol Kekuatan Profil


1.3.3.1 Penampang Profil
Untuk Sayap Untuk Badan
bf 170 h 1680
≤ ≤
2 tf fy tw fy
50 170 70 1680
≤ ≤
2 7 240 5 240
3.57 ≤ 10.97 14.0 ≤ 108.4
OK OK

Penampang Profil Kompak, maka Mnx = Mpx

1.3.3.2 Kontrol Lateral Buckling


Jarak Baut Pengikat / pengaku lateral = LB = 500 mm = 50 cm

E
LP = 1.76 x iY x
fy
200000
= 1.76 x 1.12 x = 56.90 cm
240

Ternyata : LB < LP maka : Mnx = Mpx


Mnx = Mpx = Zx . Fy = 41.8 x 2400 = 1003 Kgm
Mny = Zy ( satu sayap ) * fy
= 1/4 x tf x bf2 x fy
= 0.25 x 0.7 x 52 x 2400 = 10500 kgcm
= 105 kgm

1.3.3.3 Persamaan Iterasi


Mux Muy
+ ≤ 1
fb . Mnx fb . Mny

Beban Mati , Beban Angin dan Beban Hidup Terbagi Rata


112.164 5.554
+ ≤ 1
0.9 x 1003 0.9 x 94.5
0.124 + 0.065 ≤ 1
0.19 ≤ 1 OK

Beban Mati , Beban Angin dan Beban Hidup Terpusat


199.170 25.097 1
+ ≤
0.9 x 1003 0.9 x 105
0.198 + 0.266 ≤ 1
0.464 ≤ 1 OK

1.3.3.4 Kontrol Lendutan Profil

L 400
Lendutan Ijin f = = = 2.2222 cm
180 180

Lendutan Akibat Beban Merata (1)


5 qD + L cos a L4 5 x 0.4263 x 0.906 x 400 4
fx = x =
384 E x Ix 384 x 2000000 x 187
= 0.3444 cm

5 qD + L sin a (L/3)4 5 x 0.4263 x 0.423 x 133.3 4


fy = x =
384 E x Iy 384 x 2000000 x 14.8
= 0.025 cm

Lendutan Akibat Beban Terpusat (2)


5 P cos a L3 1 x 100 x 0.906 x 400 3
fx = x =
384 E x Ix 48 x 2000000 x 187
= 0.3231 cm
5 P sin a L3 1 x 30 x 0.423 x 133.3 3
fy = x =
384 E x Iy 48 x 2000000 x 14.8
= 0.0212 cm

Lendutan Akibat Beban Angin merata (3)


5 qW cos a L4 5 x 0.03 x 0.906 x 400 4
fx = x =
384 E x Ix 384 x 2000000 x 187
= 0.0242 cm

5 qW sin a (L/3)4 5 x 0.03 x 0.423 x 133.3 4


fy = x =
384 E x Iy 384 x 2000000 x 14.8
= 0.0018 cm
Lendutan total yang terjadi

ftot = fx2 + fy2 = (fx1 + fx2 + fx3)2 + (fy1 + fy2 + fy3)2

= ( 0.3444 + 0.3231 + 0.024 ) 2 + ( 0.025 + 0.0212 + 0.002 )2



ftot = 0.6934 cm < fijin = 2.222 cm OK


1.4 Perencanaan Penggantung Gording


1.4.1 Data Penggantung Gording

Jarak Kuda - Kuda (L) = 400 cm


Jumlah Penggantung Gording = 2 buah
Jumlah Gording = 9 buah
Jarak Penggantung gording = 133.3 cm

1.4.2 Perencanaan Pembebanan


Beban Mati
Berat Sendiri Gording = 9.3 kg/m
Berat Asbes gelombang = 11.33 kg/m
= 20.63 kg/m
Alat Pengikat dll 10 % = 0.1 x 20.63 = 2.063 kg/m
qD = 22.69 kg/m

RD = qD x sina x L/3
= 22.693 x 0.4226 x 1.333 = 12.787 kg

Beban Hidup
Beban Terbagi Rata = (40 - 0.8 a) = 40 - 0.8 = 20 kg/m2
q = 20 kg/m2
qL = jarak gording horisontal x q = 0.997 x 20.00 = 19.94 kg/m
RL = qL x sina x L/3
= 19.939 x 0.4226 x 1.333 = 11.235 kg

Beban Terpusat = PL = 100 kg


RL = PL x sina
= 100.0 x 0.4226 = 42.262 kg

Beban Angin
Angin Tekan = q = 3 kg/m2
qW = jarak gording horisontal x q = 0.997 x 3.00 = 2.991 kg/m
RW = qW x sina x L/3
= 2.9908 x 0.4226 x 1.333 = 1.685 kg

1.4.3 Perhitungan Gaya


1.4.3.1 Penggantung Gording Tipe A
RA = 1.2 RD + 1.6 RL + 0.8 RW
= 1.2 x 12.8 + 1.6 x ( 11.2 + 42.3 ) + 0.8 x 1.7
= 102.29 kg

RA total = Ra x jumlah Gording = 102.29 x 9 = 920.60 kg

1.4.3.1 Penggantung Gording Tipe B

panjang miring gording 110


arctan b = = = 0.825
L / 3 133.33
b= 39.52 o
RA 920.60
RB = = = 1446.607 kg
sin b sin 39.52

1.4.4 Perencanaan Batang Tarik

Pu = RB = 1446.607 kg
BJ 37 fu = 3700 kg/cm2
fy = 2400 kg/cm2

1.4.4.1 Kontrol Leleh


Pu = φ . fy . Ag ; dengan φ = 0.9

Ag perlu = Pu = 1446.607
= 0.670 cm2
j fy 0.9 x 2400
Tidak Menentukan
1.4.4.2 Kontrol Putus
Pu = φ . fu . 0,75 Ag ; dengan φ = 0.75

Ag perlu = Pu = 1446.607
= 0.695 cm2
j fu 0.75 0.75 x 3700 x 0.75
Menentukan
Ag perlu = 1/4 . p . d2
Ag x 4 0.695 x 4
d = = = 0.941 cm
p p
==> Pakai d = 10 mm

1.4.5 Kontrol Kelangsingan


Jarak Penggantung Gording = 133.3 cm

Panjang Rb = (jarak penggantung gording)2 + (panjang miring gording)2

= 133.33 2 + 110 2
= 172.9 cm

Cek : Panjang Rb
d >
500
172.85
1 >
500
1 > 0.3457 OK
1.5 Perencanaan Ikatan Angin Atap

1.5.1 Data Perencanaan Ikatan Angin Atap


Tekanan Angin W = 30 kg/m2
Koefisien Angin Ctekan = 0.9
Koefisien Angin Chisap = 0.4
a1 = 300 cm a2 = 200 cm
a = 0.4363 rad = 25 0

1.5.2 Perhitungan Tinggi Ikatan Angin ( h )


h1 = 9 m
h2 = 9 + 2 x tg 0.436 = 9.933 m
h3 = 9 + 4 x tg 0.436 = 10.87 m
h4 = 9 + 6 x tg 0.436 = 11.8 m
h5 = 9 + 9 x tg 0.436 = 13.2 m

1.5.3 Perhitungan Gaya - Gaya yang Bekerja


R = 1/2 . W . C . a . h
R1 = 0.50 x 30 x 0.9 x 1 x 9 = 121.5 kg
R2 = 0.50 x 30 x 0.9 x 2 x 9.9326 = 268.2 kg
R3 = 0.50 x 30 x 0.9 x 2 x 10.865 = 293.4 kg
R4 = 0.50 x 30 x 0.9 x 2.5 x 11.798 = 398.2 kg
R5 = 0.50 x 30 x 0.9 x 3 x 13.197 = 534.5 kg

Rtotal = ( R1+R2+R3+R4+(R5/2)) = 121.5 + 268.18 + 293.36 + 398.2 + 267.2


= 1348.454 kg

1.5.4 Perencanaan Dimensi Ikatan Angin


1.5.4.1 Menghitung gaya Normal
2
tg φ = = 0.5
4
φ = 26.565 0

R1 = 121.5 kg
Rtotal = 1348.454 kg
Gaya Normal Gording Akibat Angin Dimana untuk angin tekan C = 0.9
dan untuk angin hisap C = 0.4
Chisap x Rtotal
N =
Ctekan
0.4 x 1348.454
= = 599.31 kg
0.9

1.5.4.2 Menghitung gaya Pada Titik Simpul


Pada Titik Simpul A
ΣV = 0
Rtotal + S1 = 0 ===> S1 = - Rtotal ===> S1 = -1348 kg

ΣH = 0
S2 = 0
Pada Titik Simpul B
EV = 0
R1 + S1 +S3 Cos j = 0
S3 = -( R1 - S1 ) -( 121.5 - -1348 )
=
cos j cos 26.565
S3 = -1643.458 kg

1.5.5 Perencanaan Batang Tarik


Pu = S3 x 1.6 x 0.75 = -1643.46 x 1.6 x 0.75 = -1972.150 kg
BJ 37 fu = 3700 kg/cm2
fy = 2400 kg/cm2

1.5.5.1 Kontrol Leleh


Pu = φ . fy . Ag ; dengan φ = 0.9

Ag perlu = Pu = 1972.150
= 0.913 cm2
j fy 0.9 x 2400
Tidak Menentukan

1.5.5.2 Kontrol Putus


Pu = φ . fu . 0,75 Ag ; dengan φ = 0.75

Ag perlu = Pu = 1972.150
= 0.948 cm2
j fu 0.75 0.75 x 3700 x 0.75
Menentukan
Ag perlu = 1/4 . p . d 2

Ag x 4 0.948 x 4
d = = = 1.098 cm
p p
==> Pakai d = 11 mm

1.5.6 Kontrol Kelangsingan


Jarak kuda-kuda = 400 cm

Panjang S3 = (jarak kuda-kuda)2 + (jarak miring gording)2


= 400 2 + 110 2
= 414.8 cm

Cek : Panjang S3
d >
500
414.85
1.1 >
500
1.1 > 0.8297 OK

1.6 Perencanaan Gording Ujung


1.6.1 Perencanaan Pembebanan Mntx , Mnty dan Gaya Normal Akibat Angin
Gording Ini adalah Balok Kolom. Akibat beban mati dan beban hidup Menghasilkan Momen Lentur
Besaran Diambil Dari Perhitungan Gording

Mntx = MUX (1.2 D + 1.6 L + 0.8 W) x 0.75 = 199.170 x 0.75 = 149.377 kgm
Mnty = MUY (1.2 D + 1.6 L + 0.8 W) x 0.75 = 25.097 x 0.75 = 18.823 kgm
Nu = 1.6 x Rtotal (dari ikatan angin atap) x 0.75 = 1618.144 kg

1.6.2 Perencanaan Profil Gording Ujung

WF 100 x 50 x 5 x 7
A = 11.85 cm2 tf = 7 mm Zx = 41.8 cm3
W = 9.3 kg/m Ix = 187 cm4 Zy = 8.9 cm3
a = 100 mm Iy = 14.8 cm4 h= 70 mm {=D - 2 x (tf + r)}
bf = 50 mm tw = 5 mm
iy = 1.12 cm ix = 3.98 cm

Mutu Baja = BJ 37
fu = 3700 kg/cm2 = 370 Mpa
fy = 2400 kg/cm2 = 240 Mpa

1.6.3 Kontrol Tekuk Profil

Lkx 400
Lkx = 400 cm ==> λx = = = 100.5
ix 3.98
p2 . E . A p2 x 2000000 x 11.85
Ncrbx = =
lx 2 100.5 2
= 23157.64 kg

Lkx 50
Lky = 50 cm ==> λy = = = 44.64
iy 1.12
p2 . E . A p2 x 2000000 x 11.85
Ncrby = =
ly 2 44.64 2
= 117366.49 kg

Tekuk Kritis adalah arah X, Karena λx > λy w= 2.2867

Ag x fy 11.85 x 2400
Pn = = = 12437.136 kg
w 2.2867

Pu 1618.144
= = 0.153 < 0.2 (Pu = Nu)
f Pn 0.85 x 12437.136

Pakai Rumus =
Pu Mux Muy
+ + ≤ 1
2 x fc . Pn fb x Mnx fb x Mny

1.6.4 Perhitungan Faktor Pembesaran Momen


Gording dianggap tidak bergoyang, maka :

Mux = Mntx . Sbx Cmx


Sbx = ≥ 1
Nu
1 - ( )
Ncrbx
Untuk elemen Beban Tranversal, ujung sederhana
Cmx = 1
1
Sbx = = 1.075
1618.144
1 - ( )
23157.64
Sbx = 1.075 > 1
Sbx = 1.075

Muy = Mnty * Sby Cmy


Sby = ≥ 1
Nu
1 - ( )
Ncrby
Untuk elemen Beban Tranversal, ujung sederhana
Cmy = 1
1
Sby = = 1.014
1618.144
1 - ( )
117366.49

Sby = 1.014 > 1


Sby = 1.014

1.6.5 Perhitungan Momen Ultimate Sbx dan Sby


Mux = Sbx . Mntx = 1.0751 x 149.377 = 160.599 kgm
Muy = Sby . Mnty = 1.0751 x 18.823 = 20.237 kgm

1.6.6 Perhitungan Persamaan Interaksi


Mnx = 1003 kgm Mny = 105 kgm

Pu Mux Muy
+ + ≤ 1
2 x fc x Pn fb x Mnx fb x Mny
1618.144 160.599 20.237
+ + ≤ 1
2 x 0.85 x 12437.136 0.9 x 1003 0.9 x 105
0.469 ≤ 1
OK
eban
si
ngGording
Gording
ng Ujung
n Angin
an
Angin
up
gin
usatHisap
an Angin
Rata
dll
Pre - Eliminary Design
2 Perencanaan Dinding
2.1 Data - Data perencanaan
Data Dinding :
Jenis : Seng Gelombang
Tebal : 4 mm
Berat : 4.15 kg/m2
Kedalaman Gelombang : 25 mm
Jarak Kolom Dinding (L) : 400 cm
Jarak Gording Lt Dasar : 125 cm
Jarak Gording Lt 1 : 100 cm

2.2 Perencanaan Regel Balok ( Dinding Samping )


2.2.1 Perencanaan Profil WF untuk Regel Balok Dinding Dengan ukuran :

WF 100 x 50 x 5 x 7
A = 11.85 cm2 tf = 7 mm Zx = 41.8 cm3
W= 9.3 kg/m Ix = 187 cm4 Zy = 8.938 cm3
a = 100 mm Iy = 14.8 cm4 h= 70 mm {=D - 2 x (tf + r)}
bf = 50 mm tw = 5 mm Sx = 37.5 mm
iy = 1.12 cm ix = 3.98 cm
r= mm
Mutu Baja = BJ 37
fu = 3700 kg/cm2 = 370 Mpa
fy = 2400 kg/cm2 = 240 Mpa

2.2.2 Perencanaan Pembebanan


2.2.2.1 Perhitungan Beban
Beban Mati
Lantai Dasar
Berat Gording = 9.3 kg/m
Berat Seng Gelombang = 4.15 x 1.25 = 5.188 kg/m
Berat Total = 14.49 kg/m
alat Pengikat dll 10 % = 0.1 x 14.49 = 1.449 kg/m
Berat Total = 15.94 kg/m
Myd = 1/8 x q x (L/3) 2
= 0.125 x 15.94 x 1.778 = 3.541 kg/m

Lantai 1
Berat Gording = 9.3 kg/m
Berat Seng Gelombang = 4.15 x 1 = 4.15 kg/m
Berat Total = 13.45 kg/m
alat Pengikat dll 10 % = 0.1 13.45 = 1.345 kg/m
Berat Total = 14.8 kg/m
Myd = 1/8 x q x (L/3) 2
= 0.125 x 14.8 x 1.778 = 3.288 kg/m

Beban Angin
Lantai Dasar
Tekanan Angin x
= 30 kg/m2
Angin Tekan ( C = 0.9 ) = 0.9 x 30 = 27 kg/m2
q = Angin Tekan x Jarak Gording = 27 x 1.25 = 33.75 kg/m
Angin Hisap ( C = 0.4 ) 0.4 x 30 = 12 kg/m2
(1/4*2tfb2)y
q = Angin hisap x Jarak Gording =

N = q x Jarak Gording =

Angin Hisap ( C = 0.4 )

Mxw = 1/8 x q x (L)2


N = q x Jarak Gording =

= 87.75 kgm
Muy = 1.2
= 4.25 kgm
Nu = 1.2
= 24.38 kg

= 39
Muy = 1.2
= 4.25 kgm
Nu = 1.2
= 54.84 kg

Lantai 1
1. U = 1.4 D
kgm
x

Muy = 1.4

Mux = 1.2
x

x
3.541

3.541

0
15

N = q x Jarak Gording = 33.75

Lantai 1
Tekanan Angin
Angin Tekan ( C = 0.9 )

= 0.125
12

+
+

+
x

3.288

+
x

= 0.9
q = Angin Tekan x Jarak Gording = 27
0.4
q = Angin hisap x Jarak Gording = 12

x
x

1.3

1.3
12

1.3

1.3

1.3

1.3
1.25

1.25

27
1

x
x

Akibat Beban Angin yg Tegak Lurus Gevel (tekan) :


Mxw = 1/8 x q x (L)2 = 0.125 x 15

x
x
x
x

Akibat Beban Angin yg Tegak Lurus Dinding (tarik)

Akibat Beban Angin yg Tegak Lurus Gevel (tekan)


Mxw = 1/8 x q x (L)2
N = q x Jarak Gording =
= 0.125

2.2.3 Kombinasi Pembebanan


Lantai Dasar
1. U = 1.4 D
Muy = 1.4

Mux = 1.2 x
x

0
27

3.541

+
x
x

=
12
1

Akibat Beban Angin yg Tegak Lurus Gevel (tekan) :


Mux = 1.2 x 0 + 1.3 x
1.25

Akibat Beban Angin yg Tegak Lurus Dinding (tarik) :


Mxw = 1/8 x q x (L)2 = 0.125 x 33.75

4.958 kgm

2. U = 1.2D + 1.3W + λ L + 0.5 ( La atau Ha )


Akibat Beban Angin yg Tegak Lurus Dinding (tarik) :
x

30
1
30
1

x
x

67.5

42.19

4.603 kgm
2. U = 1.2D + 1.3W + λ L + 0.5 ( La atau Ha )
Akibat Beban Angin yg Tegak Lurus Dinding (tarik) :
x
0

18.75

30

54
16

16

16

16

+
=

=
=

=
=

=
=
=
=
=

=
=

=
=

0.5

0.5

0.5

0.5

0.5

0.5

0.5
15

27
27
12
12

x
kg/m

67.5 kgm
18.75 kg

30 kgm
42.19 kg

30 kg/m2
kg/m2
kg/m
kg/m2
kg/m

54 kgm
12 kg

24 kgm
27 kg

0
(Tarik)

(Tekan)

(Tarik)

(Tekan)

+
0.5

0.5

0.5

0.5

0.5

0.5

0.5
x

x
0

0
= 70.2 kgm
Muy = 1.2

= 15.6

Mux = 1.2

LP =
3.57

= 1.76
7
x
= 3.945 kgm
Nu = 1.2 x
kg

= 31.2 kgm
Muy = 1.2
= 3.945 kgm
Nu = 1.2
= 35.1

bf

50
tf

1.76
2
3.288

x
kg



OK
0

Ternyata :
3.288

Mnx = Mpx = Zx . Fy =
0

2.2.4 Kontrol Kekuatan Profil


2.2.4.1 Penampang Profil
Untuk Sayap

170
fy
170
240
10.97
+

+
1.3

1.3

Penampang Profil Kompak, maka Mnx = Mpx

2.2.4.1 Kontrol Lateral Buckling

1.5 Myx = 1.5 Sx fy = 1.5


===> Mnx

l=


Lk
ix
p
< 1.5 Myx
41.8

Mny = Zy ( satu sayap ) * fy

lp
=
x

= 1/4 x tf x bf2 x fy
= 0.25
= 105 kgm
x


400
3.98
x

0.7

2.2.5 Perhitungan Kuat Tarik


2.2.5.1 Kontrol Kelangsingan
300
=
iY

1.12
LB

2.2.5.2 Berdasarkan Tegangan Leleh


f Nn = f .Ag . fy = 0.85 x 11.85

2.2.5.3 Berdasarkan Tegangan Putus


x
70
5
+

14.0 ≤

Jarak Baut Pengikat / pengaku lateral = LB =

<

x

OK
1.3

1.3

Akibat Beban Angin yg Tegak Lurus Gevel (tekan) :


x 0 + 1.3 x

Untuk Badan
h
tw

x
24

27

1680
fy
1680

37.5
240
108.4

E
fy
200000
240

100.5
52
x
x

=
LP maka : Mnx

2400

<

x
0

12

500

56.90 cm

2400
=

300

2400
+

mm

Mpx

=
=

2400

OK
0.5

0.5

0.5

0.5

0.5

=
x

50

1003 Kgm
1350 Kgm

= 24174 kg
Menentukan
0

cm

10500 kgcm
+

+
0.5

0.5

0.5

0.5

0.5
x

x
0

0
lpy =

lc =
0.25

 EA
f Nn = f .Ae . fu =

p
ix
Lky
iy

lx

<

f Nn = fAg

lc =
0.25

w =
ly
p
<

f Nn = fAg

Ncr

Ncrbx

Ncrby

Sbx =
=

1
1.43

1.43
=

fy
E
lc
w = 1.6 - 0.67 lc
fy
w

E
lc

1.6 - 0.67 lc
fy
w

11.85

- (
=

<
=

=
= 0.75 x 0.85 x Ag x fu
=
=
=

2.2.5.4 Kontrol Kuat Tarik


Lantai Dasar
f Nn
24174 >

24174 >

lpx =
>

OK
Lantai 1
f Nn >

OK

lp
Lkx
Nu
54.84

Nu
1404

2.2.6 Perhitungan Kuat Tekan


2.2.6.1 Kontrol Kelangsingan
≤ 200
400
3.98
50
1.12

=
<
=

1.108 2
x
0.492 2

Nu
)
0.75
0.75
27951 kg

2.2.6.2 Berdasarkan Tekuk Arah X


100.5
3.142
1.2

1.6
0.85

2.2.6.3 Berdasarkan Tekuk Arah Y


fy = 44.64
3.142
1.2

1.6
0.85

2400

2400
x

-
x

-
x

2.2.7 Perhitungan Pembesaran Momen


Ab

11.85
x

x
lc 2
fy

=
x
x

Tidak Menentukan

100.5

44.64
0.85
0.85

<

<

2400
2000000

1.43
0.67
11.85

2400
2000000

1.43
0.67
11.85

23156.27164 kg

117359.5703 kg

2.2.7.1 Komponen Struktur Ujung Sederhana Cm =


Cmx
≥ 1
x
x

200

200

x
x

x
x
Ag
11.85

OK

OK

1.108
2400
1.668

0.492
2400
1.126

1
x
x

1.108

0.492

=
fu
3700

1.668

14496

1.126

21472
kg

kg
Sbx =

Sby =

Sbx =

Sby =

Sby =

Sbx =

Sby =

Nu
2

2
(1/4*EtfAb2)y
Lantai 1
Sbx =

Lantai 1

f . Nn

2
=
1

Lantai Dasar

Lantai Dasar
Nu
f . Nn
=

x
Nu

Nu
- (

- (

- (

- (

- (

- (

- (

- (

- (

24.375
24174

24.375

15.600
f . Nn

24174

15.6
24174

f . Nn

24174
Ncrbx

1
24.38

15.6
)

23156.27
1
24.38
117359.57

1
54.844
23156.27

54.844
117359.57

23156.27
1
15.6
117359.57

35.1
23156.27
1
35.1
117359.57

2.2.8 Kontrol Gaya Kombinasi


)

+
Mux
f
87.8
0.9
0.143
=

2.2.8.1 Angin Dari Arah Tegak Lurus Dinding (tarik)

= 0.001008315 <

x
x
x
x
<
OK

0.000645321

Mux
f
70.2
0.9
0.12
x
x
x
x
<
OK
1.001

1.000

1.002

1.000

1.001

1.000

1.002

1.000

Sbx
Mnx
1.001
1003

<
1

Sbx
Mnx
1.001
1003
1
+

+
(Tarik)

(Tarik)

(Tekan)

(Tekan)

(Tarik)

(Tarik)

(Tekan)

(Tekan)

0.2

0.2

+
OK

Muy
fb
4.250
0.9

OK

Muy
fb
3.945
0.9
x
x
x
x

x
x
x
x
Sby
Mny
1.000
105

Sby
Mny
1.000
105
<

<

<

<
1

1
Nu
f . Nn
(1/4*tfb2)y
2.2.8.2 Angin Dari Arah Tegak Lurus Gevel (tekan)
Lantai Dasar

2 x

2 x
=

Lantai 1
Nu
f . Nn

2 x

2 x
=
Nu

Nu
54.84
24174

54.844
f . Nn

24174

35.1
24174

35.100
f . Nn

24174

Jarak Gording Lt Dasar


Jarak Gording Lt 1

A = 11.85 cm2
W=

bf =
9.3 kg/m
a = 100 mm
50 mm
iy = 1.12 cm

Mutu Baja = BJ 37
fu = 3700 kg/cm2 =
fy = 2400 kg/cm2 =
=

tf =

2.3.3.1 Perhitungan Beban


Beban Mati
Lantai Dasar
Berat Gording
Berat Seng Gelombang = 4.15

alat Pengikat dll 10 %

Myd = 1/8 x q x (L/3)

Lantai 1
Berat Gording
Berat Seng Gelombang
2
0.002268708

:
:
Mux
f
39.0
0.9
0.089

0.001451973
Mux
f
31.2
0.9
0.077

2.3 Perencanaan Regel Horizontal Gevel

Jarak Kolom Dinding (L) :

7 mm
Ix = 187 cm4
Iy = 14.8 cm4
tw = 5 mm
ix = 3.98 cm
r=

370 Mpa
240 Mpa

2.3.3 Perencanaan Pembebanan

= 0.1

= 0.125

= 4.15
x

x
x
<
x
x
x
x
<
OK

<
x
x
x
x
<
OK

2.3.1. Data - Data perencanaan tambahan


300 cm
125 cm
100 cm

Zy =
h=

1.25

14.49

15.94

1
0.2
Sbx
Mnx
1.002
1003

7
1

0.2
Sbx
Mnx
1.002
1003
1

Zx = 41.8 cm3
9 cm3
70 mm
Sx = 37.5 mm
41.8
8.938
OK

OK

Berat Total

Berat Total
x 1

Berat Total
Muy
fb
4.250
0.9

Muy
fb
3.945
0.9

2.3.2 Perencanaan Profil WF untuk Regel Horizontal Gevel Dengan ukuran :


WF 100 x 50 x 5

=
=
=
=
=
=

=
=
=
x
x
x
x

x
x
x
x
Sby
Mny
1.000
105

Sby
Mny
1.000
105

9.3 kg/m
5.188 kg/m
14.49 kg/m
1.449 kg/m
15.94 kg/m
1.992 kg/m

9.3 kg/m
4.15 kg/m
13.45 kg/m
<

<

<

<
1

1
Ncrby
alat Pengikat dll 10 %

Myd = 1/8 x q x (L/3)2

Beban Angin
Lantai Dasar
Tekanan Angin
Angin Tekan ( C = 0.9 )

N = q x Jarak Gording =

Angin Tekan ( C = 0.9 )

N = q x Jarak Gording =

N = q x Jarak Gording =

Lantai Dasar
1. U = 1.4 D
Muy = 1.4

= 49.36 kgm
Muy = 1.2
= 2.39 kgm
Nu = 1.2
= 24.38 kg

= 21.94 kgm
Muy = 1.2
= 2.39 kgm
x
x

0
x

1.992

1.992
= 0.1

= 0.125

15

N = q x Jarak Gording = 33.75

Lantai 1
Tekanan Angin

12

= 0.125

2.3.3.2 Kombinasi Pembebanan


27
= 0.9
q = Angin Tekan x Jarak Gording = 27
Angin Hisap ( C = 0.4 )

1.992

+
+

+
0.4
q = Angin hisap x Jarak Gording = 12

x
x

= 0.9
q = Angin Tekan x Jarak Gording = 27
Angin Hisap ( C = 0.4 ) 0.4
q = Angin hisap x Jarak Gording = 12

x
x

1.3

1.3
x

1.3

1.3
13.45

14.8

27
1
x
x
x
x

1.25

Akibat Beban Angin yg Tegak Lurus Gevel (tekan) :


Mxw = 1/8 x q x (L)2 = 0.125 x 15
1.25

x
x
x
x

Akibat Beban Angin yg Tegak Lurus Gevel (tekan) :


Mxw = 1/8 x q x (L)2 12
1

x
x

Akibat Beban Angin yg Tegak Lurus Gevel (tekan) :


Mux = 1.2 x
Berat Total

Akibat Beban Angin yg Tegak Lurus Dinding (tarik) :


Mxw = 1/8 x q x (L)2 = 0.125 x

x
x

2.789 kgm
2. U = 1.2D + 1.3W + λ L + 0.5 ( La atau Ha )
Akibat Beban Angin yg Tegak Lurus Dinding (tarik) :
Mux = 1.2 x 0 + 1.3 x

16.88

0
x

30
1.25
30
1.25

Akibat Beban Angin yg Tegak Lurus Dinding (tarik) :


Mxw = 1/8 x q x (L)2 = 0.125 x 33.75 x

30
1
30
1

37.97

18.75
1

+
=
=
=

=
=
=
=
=

=
=

=
=

=
=
=
=
=

=
=

=
=

0.5

0.5

0.5

0.5

0.5
1.345 kg/m
14.8 kg/m
1.849 kg/m

30
27
33.75
12
15
kg/m2
kg/m2
kg/m
kg/m2
kg/m

37.97 kgm
18.75 kg

16.88 kgm
42.19 kg

30
27
27
12
12
kg/m2
kg/m2
kg/m
kg/m2
kg/m

30.38 kgm

x
12 kg

13.5 kgm
27 kg

0
(Tarik)

(Tekan)

(Tarik)

(Tekan)

+
0.5

0.5

0.5

0.5

0.5
x

x
0

0
Ncrby
Nu = 1.2

2
= 54.84

Lantai 1
1. U = 1.4 D
Muy = 1.4

Mux = 1.2
= 39.49 kgm
Muy = 1.2
= 2.219 kgm
Nu = 1.2
= 15.6

= 17.55 kgm
Muy = 1.2
= 2.219 kgm
Nu = 1.2
= 35.1

LP =
50

3.57

===> Mnx
tf

1.76

= 1.76
x

x
kg



OK
x

x
kg

Ternyata :

= 105 kgm
x

Mnx = Mpx = Zx . Fy =
x
kg

0
x

1.849

1.849

2.3.4 Kontrol Kekuatan Profil


2.3.4.1 Penampang Profil
Untuk Sayap
bf

170
fy
170
240
10.97

1.5 Myx = 1.5 Sx fy = 1.5


< 1.5 Myx

Mny = Zy ( satu sayap ) * fy


x

= 1/4 x tf x bf2 x fy
= 0.25 x
x
x

0.7

2.3.5 Perhitungan Kuat Tarik


2.3.5.1 Kontrol Kelangsingan
lp ≤
+

+
0

1.849

iY

1.12
LB

41.8

300
1.3

1.3

Penampang Profil Kompak, maka Mnx = Mpx

2.3.4.1 Kontrol Lateral Buckling

x
+

1.3

1.3

1.3

tw
70

<

x
5
1.3

2.589 kgm
2. U = 1.2D + 1.3W + λ L + 0.5 ( La atau Ha )
Akibat Beban Angin yg Tegak Lurus Dinding (tarik) :

x
x

Akibat Beban Angin yg Tegak Lurus Gevel (tekan) :


Mux = 1.2 x 0 + 1.3 x

Untuk Badan
h

14.0 ≤

Jarak Baut Pengikat / pengaku lateral = LB =

x

OK

37.5
E
fy
30.38

13.5

27
0

12

1680

200000
240

52
fy
1680
240
108.4

x
x 42.19

500 mm

=
LP maka : Mnx

2400
=

56.90 cm

2400
=

x
Mpx
+

=
=

2400
0.5

0.5

0.5

0.5

0.5

0.5

0.5
x

50

1003 Kgm
1350 Kgm

=
0

cm

10500 kgcm
+

+
0.5

0.5

0.5

0.5

0.5

0.5

0.5
x

x
0

0
l=

24174 >

lpx =

lpy =

lc =
0.25

0.25

Ncr

Ncrbx
Lk
ix

=
>

OK
Lantai 1
f Nn
24174 >
>

OK

ix
Lky
iy

<

f Nn = fAg

<
2
1.43

1.43
=

Nu
54.84

Nu
1404

E
lc

w = 1.6 - 0.67 lc
fy
w

E
lc

w = 1.6 - 0.67 lc

f Nn = fAg
fy
w

11.85
300
3.98

2.3.6 Perhitungan Kuat Tekan


2.3.6.1 Kontrol Kelangsingan
lp
Lkx

=

fy
200
300
3.98
50
1.12

<
=

<
=

x
=

2.3.6.2 Berdasarkan Tekuk Arah X


lx
=
75.38
3.142
1.2

1.6
0.85

2.3.6.3 Berdasarkan Tekuk Arah Y


lc =
ly
p
fy = 44.64
p
1.2

1.6
0.85

lc 2

0.831 2
fy

2400
75.38

2.3.5.2 Berdasarkan Tegangan Leleh


f Nn = f .Ag . fy = 0.85 x 11.85

2.3.5.3 Berdasarkan Tegangan Putus


f Nn = f .Ae . fu =

75.38

44.64

-
x

-
x

2.3.7 Perhitungan Pembesaran Momen


Ab x

=
<

<

<
x

= 0.75 x 0.85 x Ag x fu
=
=
=

2.3.5.4 Kontrol Kuat Tarik


Lantai Dasar
f Nn
0.75
0.75
27951 kg
x
x

Tidak Menentukan
0.85
0.85

2400
2000000

1.43
0.67
11.85

2400
2000000

1.43
0.67
11.85

41166.70515 kg
300

2400

x
x

200

200

x
x

x
x
OK

= 24174 kg

=
Menentukan

Ag
11.85

OK

OK

0.831
2400
1.371

0.492
2400
1.126
x
x

0.831

0.492

=
fu
3700

1.371

17634

1.126

21472
kg

kg
Ncrby

Sbx =

Sby =

Sbx =

Sby =

Sby =

Sbx =

Sby =

Nu
f . Nn

f . Nn
=

2 x

2 x
1

Lantai Dasar
Sbx =

Lantai 1
Sbx =
1

Lantai 1
Nu

2 x
=
2
Nu

24.375

Nu
11.85

Cmx
- (
Nu
Ncrbx

- (

- (

- (

- (

- (

- (

- (

- (

24.375
24174

f . Nn

24174

15.6
24174

f . Nn
)

1
x
0.492 2

35.1
2400

24.38
≥ 1

41166.71
1
24.38
117366.49

54.844
41166.71
1
54.844
117366.49

1
15.6
41166.71
1

1
15.6
117366.49

35.1
41166.71
1

117366.49

2.3.8 Kontrol Gaya Kombinasi

+
)

)
= 117366.4931 kg

2.3.7.1 Komponen Struktur Ujung Sederhana Cm =

0.001008315
Mux
f
49.4
0.9
0.081

Mux
f
x
x
x
x
<
OK

0.000645321
x
x
=

=
1.001

1.000

1.001

1.000

1.000

1.000

1.001

1.000

2.3.8.1 Angin Dari Arah Tegak Lurus Dinding (tarik)


Lantai Dasar

<
Sbx
Mnx
1.001
1003
1

<
Sbx
Mnx
0.2

0.2
1

(Tarik)

(Tarik)

(Tekan)

(Tekan)

(Tarik)

(Tarik)

(Tekan)

(Tekan)

+
OK
Muy
fb
2.390
0.9

OK
Muy
fb
x
x
x
x

x
x
Sby
Mny
1.000
105

Sby
Mny
<

<

<
1

1
2

2 x

2 x

2 x

2 x

y
x
15.600

Lantai 1
Nu
f . Nn
=
54.844

Nu

35.100
24174

24174

35.1
24174

f . Nn

24174

2.4 Perencanaan kolom Gevel


2.4.1 Data Perencanaan
=

Panjang Beban Atap Regel 5


Panjang Beban Atap Regel 2
+

Lebar Beban Atap Regel 2 = 2 m

Tinggi Regel 5 =
Tinggi Regel 2 =

Regel 5
7
6

Luas Dinding Regel 5 ( A2 )

Regel 2

Luas Dinding Regel 2 ( A4 )


m
m

2.4.2 Perencanaan Pembebanan


+

=
=

Lebar Beban Atap Regel 5 = 2.5 m


39.5
0.9
0.068

21.9
0.9
0.051

0.001451973
Mux
f
17.6
0.9
0.044

3
3
x
x
x
<
OK

<
x
x
x
x
<
OK

m
m
x
x
<
OK
1.000
1003

2.3.8.2 Angin Dari Arah Tegak Lurus Gevel (tekan)


Lantai Dasar
Nu
f . Nn
=
Nu
54.84
24174

f . Nn
= 0.002268708

+
Mux
f
<
x
0.2
Sbx
Mnx

Mnx
1

1.001
1003
1

0.2
Sbx

1.001
1003

= 7.5 m

= 2.5
1

= 17.5 m

= 3
= 6 m
2

2
x

x
+

OK

OK

2.5
=
3
2.219
0.9

Muy
fb
2.390
0.9

Muy
fb
2.219
0.9

Panjang Cantilever =
Jarak Kuda-kuda =

3
x
x
x

x
x
x
x

x
x
x
x

1
4

x
1.000

m
m
105

Sby
Mny
1.000
105

Sby
Mny
1.000
105

qw regel 5 = panjang x angin tekan


27
qw regel 2 = panjang x angin tekan
27

= Pjg Beban Atap Regel 5 x Tinggi Regel 5

2
7
=
<

<

<

<

<

=
1

81

81

Luas atap yg Dipikul oleh Regel 5 ( A1 ) = Lebar Beban Atap Regel 5 x Pjg Beban Atap Regel 5
= 3

Luas atap yg Dipikul oleh Regel 2 ( A3 ) = Lebar Beban Atap Regel 2 x Pjg Beban Atap Regel 2

= Pjg Beban Atap Regel 2 x Tinggi Regel 2


= 2
= 12 m 2
x 6
kg/m

kg/m
Regel 5

Regel 2

Regel 2

Ix =
384
5
384

A = 51.21
W = 40.2
a = 175
bf = 175
iy = 4.38
y
2.4.2.1 Beban Mati

ND atap = A1 x qD atap
ND Dinding = A2 x qD Dinding
ND Gording = Jml Gording . w Gording

ND atap = A3 x qD atap
ND Dinding = A4 x qD Dinding
ND Gording = Jml Gording . w Gording

2.4.2.2 Beban hidup


Regel 5
NL atap = A1 x qL atap

NL atap = A2 x qL atap

2.4.2.3 Beban Angin


Regel 5
Mw = 1/8 x qw x (h)2

Regel 2
Mw = 1/8 x qw x (h)2

2.4.3 Syarat Kekakuan


Regel 5
Y=
h
200
5

Mutu Baja = BJ 37
=

cm2
kg/m
mm
mm
cm

fu = 3700 kg/cm2 =
fy = 2400 kg/cm2 =

Nd Profil
Nd total
= 7
700
200

E
q

4.961
0.02
===> Ix Profil yg Dipakai >

Pakai Profil :
WF 175 x

+
175
=

tf =
Ix =
Iy =
tw =

NL Total = NL atap = 150 kg


ix =
r=

40.2

137.7
0.125

0.125

x
x
x
x

x
11
2880
984
7.5
7.5
12

370 Mpa
240 Mpa

+
L4
Y
x

3.5

7 4
3.5
2215.767 cm4

7.5
mm
cm4
cm4
mm
cm
cm

281.4 kg
=
=
=

=
=
=

81

81

cm

x
Zx =
Zy =
h=
=
Sx =

= Nd atap + Nd (Dinding+Gording ) + Nd Profil
= 154.7 281.4 =
7.5
17.5
7

6
12
6

7.5

=
x

11
359.6
170
175
136
2050

573.9 kg
x
x
x

x
x
x

6
20.63
4.15

2215.767

cm3
cm3

mm
mm
-
9.3

20.63
4.15
9.3

20

20

2
=
=
=

=
=
=

cm4

x(
154.7 kg
72.63 kg
65.1 kg

123.8 kg
49.8 kg
55.8 kg

150 kg

120 kg

496.1 kgm

364.5 kgm

11 + 12 )
Mw = 496.1 kgm
U = ( 1.2D + 1.6L+ 1.6W ) x 0.75
Nu = ( 1.2 x 573.9 + 1.6 x 150 ) x 0.75 = 696.5 kg
Mntx = 1.6 x Mw x 0.75 = 1.6 x 496.1 x 0.75 = 595.4 kg

Regel 2
h 600
Y= = = 3 cm
200 200
5 q x L4
Ix = x
384 E x Y
5 3.645 x 6 4 = 1025.156 cm4
x
384 0.02 x 3
===> Ix Profil yg Dipakai > 1025.156 cm4

Pakai Profil :
WF 150 x 100 x 6 x 9
A = 26.84 cm2 tf = 9 mm Zx = 150.5 cm3
W = 21.1 kg/m Ix = 1020 cm4 Zy = 45.88 cm3
D = 148 mm Iy = 151 cm4 h= 150 - 2 x( 9 + 11 )
Bf = 100 mm tw = 6 mm = 116 mm
iy = 2.37 cm ix = 6.17 cm Sx = 138 mm
r = 11 cm
Mutu Baja = BJ 37
fu = 3700 kg/cm2 = 370 Mpa
fy = 2400 kg/cm2 = 240 Mpa

Nd Profil = 6 x 21.1 = 126.6 kg


Nd total = Nd atap + Nd (Dinding+Gording ) + Nd Profil
= 123.8 + 105.6 + 126.6 = 356 kg
NL Total = NL atap = 120 kg
Mw = 364.5 kgm
U = ( 1.2D + 1.6L+ 1.6W ) x 0.75
Nu = ( 1.2 x 356 + 1.6 x 120 ) x 0.75 = 464.4 kg
Mntx = 1.6 x Mw x 0.75 = 1.6 x 364.5 x 0.75 = 437.4 kg

2.4.4 Kontrol Tekuk


Regel 5
untuk arah x :
Lkx = 700 cm
Lkx 700
λx = = = 93.33
ix 7.5
lx fy 93.33 2400
lc = = x = 1.029
p E p 2000000
p2 . E . A p2 x 2000000 x 51.21
Ncrbx = =
lx 2
93.33 2
= 116040.87 kg
untuk Arah y :
Lky = 100 cm
Lky 100
λy = = = 22.83
iy 4.38
ly fy 22.83 2400
lc = = x = 0.252
p E p 2000000
p2 . E . A p2 x 2000000 x 51.21
Ncrby = =
Ncrby = =
ly 2 22.83 2
= 1939245.26 kg
Tekuk Kritis Adalah Arah ====> X karena λx > λy
0.25 < lc < 1.2
1.43 1.43
w = 1.6 - 0.67 lc = = 1.571
1.6 - 0.67 x 1.029
Pn = Ag . fy = 51.21 x 2400 = 122904 kg
Pu 696.465
= = 0.007 < 0.2
f . Pn 0.85 x 122904
Pakai Rumus :
Pu Mux Muy
+ + ≤ 1
2 x fc . Pn fb x Mnx fb x Mny

Batang Dianggap Tidak Bergoyang Maka :


Cmx
Sbx = ≥ 1 ;Cm = 1
Nu
1 - ( )
Ncrbx
1
Sbx = = 1.006 ≥ 1
696.5
1 - ( )
116040.87
Mux = Mntx . Sbx
Mux = 595.4 x 1.006 = 598.9 kgm

Regel 2
untuk arah x :
Lkx = 600 cm
Lkx 600
λx = = = 97.24
ix 6.17
lx fy 97.24 2400
lc = = x = 1.072
p E p 2000000
p2 . E . A p2 x 2000000 x 26.84
Ncrbx = =
lx 2 97.24 2
= 56024.77 kg
untuk Arah y :
Lky = 100 cm
Lky 100
λy = = = 42.19
iy 2.37
ly fy 42.19 2400
lc = = x = 0.465
p E p 2000000
p2 . E . A p2 x 2000000 x 26.84
Ncrby = =
ly 2
42.19 2
= 297583.57 kg 0.2 5  c  1.2

Tekuk Kritis Adalah Arah ====> X karena λx > λy


0.25 < lc < 1.2
1.43 1.43
w = = = 1.622
1.6 - 0.67 lc 1.6 - 0.67 x 1.072
Pn = Ag . fy = 26.84 x 2400 = 64416 kg
Pu 464.382
= = 0.008 < 0.2
f . Pn 0.85 x 64416
Pakai Rumus :
Pu Mux Muy
+ + ≤ 1
2 x fc . Pn fb x Mnx fb x Mny
Batang Dianggap Tidak Bergoyang Maka :
Cmx
Sbx = ≥ 1 ;Cm = 1
Nu
1 - ( )
Ncrbx
1
Sbx = = 1.008 ≥ 1
464.4
1 - ( )
56024.77
Mux = Mntx . Sbx
Mux = 437.4 x 1.008 = 441.1 kgm

2.4.5 Menentukan Mnx


Regel 5
* Penampang Profil
Untuk Sayap : Untuk Badan :
bf 170 h 1680
≤ ≤
2 tf fy tw fy
175 170 136 1680
≤ ≤
2 11 240 7.5 240
7.95 ≤ 10.97 18.1 ≤ 108.4
OK OK

Penampang Profil Kompak, maka Mnx = Mpx

* Kontrol Lateral Buckling


Lateral Bracing = LB = 1000 mm = 100 cm

E
LP = 1.76 x iY x
fy
200000
= 1.76 x 100 x = ### cm
2400

Ternyata : LB < LP maka : Mnx = Mpx

Mnx = Mpx = Zx . Fy = 0 x p = ### Kgm


Mny = Zy ( satu sayap ) * fy
= 1/4 x tf x bf2 x fy
= 0.25 x ### x 02 x p = ### kgcm
= ### kgm

Regel 2
Penampang Profil
untuk Sayap untuk Badan

b 170 h 1680
 
2tf fy t fy

#REF! 170 #REF! 1680


#REF!  #REF! #REF!  #REF!
#REF!  #REF! #REF!  #REF!
#REF! #REF!

Penampang Profil Kompak, maka Mnx = Mpx


Lateral Bracin Lb = 100 cm

E
Lp  1.76 * iy Lp = #REF! cm
fy

Ternya Lp > Lb maka Mnx = Mpx

Mnx = Mpx = Zx. Fy = #REF! * #REF! = #REF! Kgm


Mny = Zy ( 1 flen ) * fy
= (1 / 4 * tf * bf 2) * fy
= 0.25 x #REF!x #REF! x #REF! = #REF! kgcm
= #REF! kgm

2.4.6 Persamaan Interaksi


Pu Mux Muy
+ + < 1
2 x fc . Pn fb x Mnx fb x Mny

Regel 5

#REF! + 598.9448033 + 0
0.17 x x 0.9 x #REF! 0.9x #REF!

#VALUE! + #REF! +

### < 1

OK

Regel 2

#REF! + #REF! + 0
0.17 x #REF! 0.9 x #REF! 0.9x #REF!

#REF! + #REF! +

#REF! < 1

OK

2.5 Perencanaan Penggantung Gording Dinding Samping dan Gevel

2.5.1 Data Penggantung Gording

Jarak Kuda - Kuda = 400 cm


Jumlah Penggantung = 2 buah
Jumlah Gording Geve = 7 buah
Jumlah Gording Dindi = 3 buah
Jarak Penggantung g = 133.3 cm
Jarak antara Gevel = 300 cm
Jarak Antar Gordng Horizont 125 cm
Jarak Antar Gordng Horizont 100 cm
2.5.2 Perencanaan Pembebanan
Dinding Samping
Beban Mati
Berat Sendiri Gording = 0 kg/m
Berat Seng Gelombang = 4.15 kg/m
= 4.15 kg/m
Alat Pengikat = 0.1 x 4.15 = 0 kg/m
= 4.15 kg/m

Ra  q * JarakKuda  Kuda = 16.6 kg

Gevel
Beban Mati
Berat Sendiri Gording = 0 kg/m
Berat Seng Gelombang = 4.15 kg/m
= 4.15 kg/m
Alat Pengikat = 0.1 x 4.15 = 0.415 kg/m
= 4.565 kg/m

Ra  q * JarakGevel = 13.7 kg

2.5.3 Perhitungan Gaya


2.5.3.1 Penggantung Gording Tipe A
Dinding Samping `
Ra = 23.24 kg

Ra Total = Ra * jumlah Gord Ra = 69.72 kg

Gevel `
Ra = 19.17 kg

Ra Total = Ra * jumlah Gord Ra = 134.2 kg


2.5.3.2 Penggantung Gording Tipe B
Dinding Samping
arctgn 0.938

 0.753
 43.14 o

RA Rb = 69.72 = 101.9 kg
RB 
Sin 0.684

Gevel
arctgn  1.4
 0.951
 54.44 o

RA Rb = 134.2 = 164.9 kg
RB 
Sin 0.814
RA
RB 
Sin

2.5.4 Perencanaan Batang Tarik


Dinding Samping
Pu = 101.9 kg
BJ 37 f 0 kg/cm2
fy = 0 kg/cm3

Gevel
Pu = 164.9 kg
BJ 37 f 0 kg/cm2
fy = 0 kg/cm3
2.5.4.1 Kontrol Leleh
Dinding Samping
Pu = φ fy Ag dengan φ = 0.9

Ag perlu = Pu/ = 101.9 = ### cm2


0 ###
Ag * 4
d

Gevel
Pu = φ fy Ag dengan φ = 0.9

Ag perlu = Pu/ = 164.9 = ### cm2


0 ###
Ag * 4
d

2.5.4.2 Kontrol Putus
Dinding Samping
Pu = φ fu 0.75 Ag dengan φ = 0.75

Ag Perl Pu = 101.9 = ### cm2


φ fu 0.75 0 ###

Ag  1 / 4d =2 ### cm2

= ### x 4 d= ### cm
3.1415

Pakai d 10 mm

Dinding Samping
Pu = φ fu 0.75 Ag dengan φ = 0.75

Ag Perl Pu = 164.9 = ### cm2


φ fu 0.75 0 ###

Ag  1 / 4d 2
Ag  1 / 4d =2 ### cm2

= ### x 4 d= ### cm
3.1415

Pakai d 10 mm

2.5.5 Kontrol Kelangsingan


Dinding Samping
Jarak Penggantung G 133.3 cm

PanjangRb  JrkPenggantungGordin g 2  JrkantarGordingHoriz ontal 2


Panjang Rb = 17778 + 15625

Panjang Rb = 182.8 cm
1 > 182.8
PanjangRb 500
d
500
1 > 0.366
OK

Gevel
Jarak Penggantung G 100 cm

PanjangRb  JrkPenggantungGordin g 2  JrkantarGordingHoriz ontal 2


Panjang Rb = 10000 + 10000

Panjang Rb = 141.4 cm
1 > 141.4
PanjangRb 500
d
500
1 > 0.283
OK

2.6 Perencanaan Ikatan Angin Dinding

2.6.1 Data Perencanaan Ikatan Angin Dinding


Tekanan Angi 0 kg/m2
Koefisien Angi 0.9
a1 = 300 cm a2 = 200 cm
 0 = 00

2.6.2 Perhitungan Tinggi Ikatan Angin ( h )


h1 = 9m
h2 = 9 + 2 x tg x 0.436 = 9.933 m
h3 = 9 + 4 x tg x 0.436 = 10.87 m
h4 = 9 + 6 x tg x 0.436 = 11.8 m
h5 = 9 + 9 x tg x 0.436 = 13.2 m
x x

2.6.3 Perhitungan Gaya - Gaya yang Bekerja


R = 1/2 W C a h
R1 = 0.50 x 0 x #REF! x 1x 9 = #REF! kg
R2 = 0.50 x 0 x #REF! x 2 x 9.933 = #REF! kg
R3 = 0.50 x 0 x #REF! x 2 x 10.87 = #REF! kg
R4 = 0.50 x 0 x #REF! x 2.5x 11.8 = #REF! kg
R5 = 0.50 x 0 x #REF! x 3 x 13.2 = #REF! kg

Rtotal = ( R1+R2+R3+R4+(R5/2)) = #REF! kg

2.6.4 Perencanaan Dimensi Ikatan Angin

tg φ = 1
4
= 0.25

φ = 0.245 rad

R1 = #REF! kg
Rtotal = #REF! kg

2.6.4.1 Menghitung gaya Pada Titik Simpul


Pada Titik Simpul A
ΣV = 0
Rtotal + S1 = 0
S1 = - Rtotal
S1 = #REF! kg

ΣH = 0
S2 = 0

Pada Titik Simpul B


EV = 0
R1 + S1 +S3 Cos Φ = 0

 ( R1  S1 )
S3 
Cos
S3 = #REF! kg
2.6.5 Perencanaan Batang Tarik

Pu = #REF! kg Pu  S 3 *1.6 * 0.75


BJ 37 f 0 kg/cm2
fy = 0 kg/cm3

2.6.5.1 Kontrol Leleh

Pu = φ fy Ag dengan φ = 0.9

Ag perlu = Pu/ = #REF! = #REF! cm2


0 #REF!

2.6.5.2 Kontrol Putus

Pu = φ fu 0.75 Ag dengan φ = 0.75

Ag Perl Pu = #REF! = #REF!


φ fu 0.75 0 #REF!

Ag  1 / 4d =2 #REF! cm2

Ag * 4
d = #REF!x 4 d = #REF! cm
 3.1415

Pakai d 12 mm
2.6.6 Kontrol Kelangsingan

Jarak Kuda - 400 cm

PanjangS 3  JrkantarKuda  Kuda 2  Jrkantar 2 Re gelHorizontal 2

Panjang S3 = 0 + 0

Panjang S3 = 0 cm
1.2 > 0
500
PanjangS3
d
500 1.2 > 0
OK
Start

Masukkan Data - Data Perencanaan Bondex dan Balok Anak :


Panjang Bentang Beban Bondex Yang Dipikul Balok Anak = ?
Panjang Balok Anak = ?
Berat Sendiri Beton = ?
Berat Sendiri Bondex = ?
Berat Spesi per cm Tebal = ?
Berat Tegel = ?
Beban Berguna = ?

Hitung Pembebanan terhadap Balok Anak :


Beban Mati
Beban Hidup

Hitung Tebal Lantai Bondex


Tebal Lantai Bondex Dicari dengan Menggunakan Tabel yang
ada dengan memperhitungkan Beban Berguna yang akan
Disalurkan Bondex ke Balok Anak sebagai Dasar Perencanaan.
T=?

Hitung Luasan Tulangan Negatif Bondex


Luasan Tulangan Negatif Bondex Dicari dengan Menggunakan
Tabel yang ada dengan memperhitungkan Beban Berguna
yang akan Disalurkan Bondex ke Balok Anak sebagai Dasar
Perencanaan.
A=?

Asumsikan Diamter Tulangan Negatif


Bondex :
φ = ? Mm

Hitung Banyaknya Tulangan Yang Diperlukan Tiap 1 m :


A/As = ?
Hasilnya Dibulatkan Keatas

Hitung Jarak Tulangan Tarik :


Jarak Tulangan Tarik = Jarak Tulangan yang Diperlukan ( 1
m ) Dibagi dengan Banyaknya Tulangan yang diperlukan
dengan Jarak yang Telah Ditetapkan Diatas

Perencanaan Pembebanan
Beban Mati
Beban Hidup
Hitung qU, Mu Max dan Du Max :
qU = 1.2 qD + 1.6 qL

1 1
Mu max  qu l 2 Du max  q u l
8 2

PERHITUNGAN Ix PROFIL MINIMUM


Dimana Y ijin = L/360

5 ( qD  qL ) * l 4
Ix 
384 EY

Pilih Profil Baja Dimana Ix-nya Harus > Ix Minimum :


A = ? ; W = ? ; a = ? ; bf = ? ; iy = ? ;tf = ? ; Ix = ? Iy = ? ; tw = ? ; Zx = ? ;
Zy = ? ; h = ? ; fu = ? ; Fy = ?

Perencanaan Pembebanan + Berat Profil


Beban Mati
Beban Hidup

Hitung qU, Mu Max dan Du Max ( Berat Profil Dimasukkan ) :


qU = 1.2 qD + 1.6 qL

1 1
Mu max  qu l 2 Du max  q u l
8 2

KONTROL LENDUTAN BALOK


Dimana Y ijin = L/360
5 (qD  qL) * l 4
Y max 
384 EIx

KO
Perbesar Profil Y mak < Y ijin

OK

KONTROL LOKAL BUCKLING


Hitung λp, λr Penampang Sayap dan λp, λr Penampang Badan :
Sayap Badan

170 1680
p  p 
fy fy

370 2550
r  r 
f y  fr fy

b h
2tf t

1 2
b Sayap Badan h 
 p p
2tf t
Profil Kompak OK Profil Kompak OK
Mnx = Mnp Mnx = Mnp
KO KO

b h
p   r p   r
2tf t

Profil Tak Kompak


OK OK
  p
KO
Mn  Mp  ( Mp  Mr ) KO
r  p
Profil Tak Kompak
  p
Mn  Mp  ( Mp  Mr )
r  p
Profil Langsing Profil Langsing

Mn  Mr (r /  ) 2 Mn  Mr (r /  ) 2

Profil Tak Kompak


Mnx Sayap > Mnx
  p
Mn  Mp  ( Mp  Mr ) 2
Badan
r  p

OK KO

Ambil Mnx Badan Ambil Mnx Sayap


Local Buckling Local Buckling

KONTOL LATERAL BUCKLING


Hitung λp dan λr daripada Lateral Buckling

E
Lp  1.76 * iy
fy

X1 2
Lr  ry ( ) 1 1 X 2 fL
fL
E
G
2(1   )

 EGJA
X1 
Sx 2

S 2 Iw
X 2  4( )
GJ Iy

Jarak Lateral Bracing λb :


λb = ?

KO KO
 p  b   r b   p

OK OK
Bentang Pendek
Mnx = Mpx
Bentang Menengah
Lr  L
Mn  Cb( Mr  ( Mr  Mp)( )  Mp
Lr  Lp

Bentang Panjang
 E
Mn  Mcr  Cb E _ I y GJ  ( ) 2 I y I w  Mp
L L

Mnx Local Buckling > Mnx Lateral


Buckling

OK KO

Ambil Mnx Lateral Buckling Ambil Mnx Local Buckling


Ambil Mnx Lateral Buckling Ambil Mnx Local Buckling

Hitung : 0.9 Mnx

KO
Perbesar Profil 0.9 Mnx > Mu max

OK

KONTROL KUAT RENCANA GESER


Hitung h
tw

h 1100
OK 
Vn = 0.6 fy Aw tw fy

KO

1100 h 1370 OK 1100t w


  Vn  0.6 f y Aw
fy tw fy h fy

KO

900000 Aw
Vn 
( h )2
tw

Hitung 0.9 Vn

KO
Perbesar Profil 0.9 Vn > Vu Max

OK

Profil Dapat Dipakai


Pre - Eliminary Design
3 Perencanaan Bondex dan Balok Anak
3.1 Data - Data perencanaan
Beban Hidup : 400 Kg/m2
Beban Finishing : 90 Kg/m2
Beban Berguna : 490 Kg/m3

Berat Beton Kering : 2400 kg/m3


Panjang Bentang Beban Bondex yang Dipikul Oleh Balok Anak : 3 m
Panjang Balok Anak : 4 m

3.2 Perencanaan Pelat Lantai Bondex

3.2.1 Data Perencanaan


Berat Sendiri Beton = 2400 kg/m3
Berat Sendiri Bondex = 10.1 kg/m2
Berat Spesi per cm Tebal = 21 kg/m2
Berat Tegel = 24 kg/m2

3.2.2 Perencanaan Pembebanan


Beban Mati
Berat Beton = 2400 * 0.12 = 288 Kg/m2
Berat Bondex = 10.1 Kg/m2
Berat Spesi 2 Cm = 21 * 2 = 42 Kg/m2
Berat Tegel 2 Cm = 24 * 2 = 48 Kg/m2
qD = 388.1 Kg/m2
Beban Hidup
Beban Hidup Lantai gudang = 400 Kg/m2
Beban Finishing = 90 Kg/m2
qL = 490 Kg/m2

3.2.3 Perencanaan Tebal Lantai Beton dan Tulangan Negatif


3.2.3.1 Perencanaan Tebal Lantai
qL = 490 kg/m2

Beban Berguna yang Dipakai = 500 kg/m2


Jarak Antar Balok = 300 cm
Jarak Kuda - Kuda = 400 cm

Dari Tabel Brosur ( Bentang Menerus dengan Tulangan Negatif ),didapat :


t = 12 mm
A = 3.57 cm2/m

3.2.3.2 Perencanaan Tulangan Negatif


Direncanakan Tulangan Dengan φ = 10 mm
As = 0.785 mm2

Banyaknya Tulangan Yang diperlukan Tiap 1 m = A = 3.57


As 0.785
= 4.547771 Buah
= 5 Buah
Jarak Tulangan Tarik = 200 cm

Pasang Tulangan Tarik φ10 - 200

3.3 Perencanaan Dimensi Balok Anak


3.3.1 Perencanaan Pembebanan
Beban Mati ( D )
Bondex = 3 10.1 = 30.3 kg/m
Plat Beton = 3 0.12 2400 = 864 kg/m
Tegel + Spesi = 3 90 = 270 kg/m
qD = 1164.3 kg/m

Beban Hidup ( L )
qL = 3 490 = 1470 kg/m

3.3.3 Perhitungan qU , Mu Max dan Du Max


qU = 1.2 qD + 1.6 qL
qU = 1.2 1164.3 1.6 1470 = 3749.16 Kg/m
1
Mu max  qu l 2 = 0.125 3749.16 16 = 7498.32 Kgm
8
1
Du max  qu l = 0.5 3749.16 4 = 7498.32 Kg
2

3.3.4 Perhitungan Ix Profil Yang Diperlukan


Y= L = 400 = 1.111111
360 360
5 ( qD  qL ) * l 4
Ix 
384 EY
Ix > 5 ( 11.643 14.7 ) 2.56E+10
384 2100000 1.111111

Ix > 3763.286 cm4

3.3.5 Perencanaan Profil WF untuk Balok Anak

250 x 125 x 6 x 9

A= 37.66 cm2 tf = 9 mm Zx = 351.861 cm3


W= 29.6 kg/m Ix = 4050 cm4 Zy = 72.0225 cm3
a= 250 mm Iy = 294 cm4 h= 208 mm
bf = 125 mm tw = 6 mm r= 12 mm
iy = 2.79 cm ix = 10.4 cm 351.861
72.0225
Mutu Baja = BJ 37
fu = 3700 kg/cm2
fy = 2400 kg/cm2

3.3.6 Perencanaan Pembebanan + Beban Profil


Beban Mati ( D )
Bondex = 3 10.1 = 30.3 kg/m
Plat Beton = 3 0.12 2400 = 864 kg/m
Tegel + Spesi = 3 90 = 270 kg/m
Berat Profil = = 29.6 kg/m
qD = 1193.9 kg/m

Beban Hidup ( L )
qL = 3 490 = 1470

3.3.7 Perhitungan qU , Mu Max dan Du Max ( Berat Profil Dimasukkan )


qU = 1.2 qD + 1.6 qL
qU = 1.2 1193.9 1.6 1470 = 3784.68 Kg/m
1
Mu max  qu l 2 = 0.125 3784.68 16 = 7569.36 Kgm
8
1
Du max  qu l = 0.5 3784.68 4 = 7569.36 Kg
2

3.3.8 Kontrol Lendutan Balok


Y= L = 400 = 1.111111
360 360
5 ( qD  qL ) * l 4
Y max 
384 EIx
= 5 ( 11.939 14.7 ) 2.56E+10
384 2100000 4050

= 1.044053 < 1.111111

OK

3.3.9 Kontrol Kuat Rencana Momen Lentur


3.3.9.1 Kontrol Penampang

untuk Sayap untuk Badan


b 170 h 1680
 
2tf fy t fy

125 170 208 1680


18  15.49193 6  15.49193
6.944444  10.97345 34.66667  108.4435
OK OK

Penampang Profil Kompak, maka Mnx = Mpx

Mp = fy * Zx
= 2400 * 351.861
= 844466.4 kgcm
= 8444.664 kgm

3.3.9.2 Kontrol Lateral Buckling


Jrk Pengikat Lateral : 1000 mm = 100 cm

E
Lp  1.76 * iy Lp = 141.751 cm
fy

Ternyata Lp > Lb maka Mnx = Mpx

Mnx = Mpx = Zx. Fy = 351.861 * 2400 = 8444.664 Kgm


Mny = Zy ( 1 flen ) * fy
= (1 / 4 * tf * bf 2) * fy
= 0.25 x 0.9 x 156.25 x 2400 = 84375 kgcm
= 843.75 kgm

0.9 Mp = 0.9 * 8444.664 = 7600.198 kgm

0.9 Mp > Mu
7600.198 > 7569.36
OK

3.3.9.3 Kontrol Kuat Rencana Geser

h 1100

tw fy
208 < 1100
6 15.49193

34.66667 < 71.00469


Plastis

Vn = 0.6 fy Aw
= 0.6 2400 0.6 25
= 21600 Kg

Vu < ФVn
7569.36 < 0.9 21600
7569.36 < 19440
OK
4 Perencanaan Tangga Baja
4.1 Data Perencanaan
Tinggi tangga = 250 cm
Lebar injakan (i) = 28 cm
Panjang Tangga = 600 cm
Lebar Pegangan Tangga = 10 cm

4.2 Perencanaan Jumlah Injakan Tangga


4.2.1 Persyaratan - Persyaratan Jumlah Injakan Tangga

60 cm < ( 2t + I ) < 65 cm
25 o < a < 40 o

Dimana : t = tinggi injakan (cm)


i = lebar injakan (cm)
a = kemiringan tangga

4.2.2 Perhitungan Jumlah Injakan Tangga

Tinggi tanjakan (t) = 65 - 28 / 2


= 18.5 cm
Jumlah Tanjakan = 250 = 13.51351 buah
18.5
= 14 buah

Jumlah injakan (n) = 14 buah

Lebar Bordes = 600  392 = 208 cm


Lebar Tangga = 200  20 = 180 cm

a = 32.5444 0 = 0.567719 rad

392 cm 208 cm

180 cm

180 cm

4.3 Perencanaan Pelat Tangga


4.3.1 Perencanaan Tebal Pelat Tangga

Tebal Pelat Tangga = 4 mm


Berat Jenis Baja = 7850 kg/m3
Tegangan Leleh Baja = 2400 kg/m2
4.3.2 Perencanaan Pembebanan Pelat Tangga
Beban Mati
Berat Pelat = 0.004 x 1.8 x 7850 = 56.52 kg/m'
Alat Penyambung (10 %) = 5.652 kg/m'
qD = 62.172 kg/m'
Beban Hidup
qL = 500 x 1.8 = 900 kg/m'

4.3.3 Perhitungan MD dan ML


1
MD  qDl 2
8
MD = 0.125 x 62.172 x 0.0784 = 0.609286 kgm

1
ML  qLl 2
8
MD = 0.125 x 900 x 0.0784 = 8.82 kgm

4.3.4 Perhitungan Kombinasi Pembebanan MU

MU = 1.4 MD
Mu = 1.4 x0.609286 = 0.853 kgm
Tidak Menentukan
MU = 1.2 MD + 1.6 ML
Mu = 1.2 x0.609286 + 1.6 x 8.82 = 14.84314 kgm
Menentukan

4.3.5 Kontrol Momen Lentur


1 2
Zx  bh = 0.25 x 180 x 0.16 = 7.2 cm3
4
φMn = φ Zx * fy = 0.9 x 7.2 x 2400 = 15552 kgcm

φMn = 155.52 kgm

Syarat -> φMn > Mu


155.52 kgm > 14.84314 kgm
OK

4.3.6 Kontrol Lendutan

f = L = 28 = 0.077778
360 360
1
Ix  bh 3 = 0.083333 x 180 x 0.064 = 0.96 cm4
12
1
Ix  bh 3
12
Ix = 0.96 cm4

5 ( qD  qL) * l 4
Y max 
384 EIx

= 5 ( 0.62172 9 ) 6.15E+05
384 2100000 x 0.96

= 0.038197 < 0.077778

OK

Ambil Pelat Tangga dengan Tebal = 4 mm

4.4 Perencanaan Penyangga Pelat Injak

4.4.1 Perencanaan Pembebanan


Beban Mati
Berat Pelat = 0.14 x 0.004 x 7850 = 4.396 kg/m'
Berat Baja Siku = 45 x 45 x 7 = 4.6 kg/m'
8.996 kg/m'
Alat Penyambung ( 10 % ) = 0.8996 kg/m'
qD = 9.8956 kg/m'

Beban Hidup
qL = 500 x 0.14 = 70 kg/m'
.
4.4.2 Perhitungan MD dan ML
1
MD  qDl 2
8
MD = 0.125 x 9.8956 x 3.24 = 4.007718 kgm

1
ML  qLl 2
8
MD = 0.125 x 70 x 3.24 = 28.35 kgm

4.4.3 Perhitungan Kombinasi Pembebanan MU

MU = 1.4 MD
Mu = 1.4 x4.007718 = 5.610805 kgm
Tidak Menentukan
MU = 1.2 MD + 1.6 ML
Mu = 1.2 x4.007718 + 1.6 x 28.35 = 50.16926 kgm
Menentukan

4.4.4 Kontrol Momen Lentur


Dari Perhitungan Sap 2000 Version 8.2.3 Didapat untuk Profil Siku 45x45x7 :
Zx = 6.14 cm3 ( Modulus Plastis )
φMn = φ Zx * fy = 0.9 x 6.14 x 2400 = 13262.4 kgcm

φMn = 132.624 kgm

Syarat -> φMn > Mu


132.624 kgm > 50.16926 kgm
OK

4.4.5 Kontrol Lendutan

f = L = 180 = 0.5
360 360

Dari Tabel Profil Baja Didapat :

Ix = 10.42 cm4

5 ( qD  qL) * l 4
Y max 
384 EIx
= 5 ( 0.098956 0.7 ) 1.05E+09
384 2100000 x 10.42

= 0.499074 < 0.5

OK

Ambil Profil Baja Siku Sama Kaki 45 x 45 x 7

4.5 Perencanaan Pelat Bordes


4.5.1 Perencanaan Tebal Pelat Bordes

Tebal Pelat Tangga = 8 mm


Berat Jenis Baja = 7850 kg/m3
Tegangan Leleh Baja = 2400 kg/m2
Lebar Pelat Bordes = 2 m

4.5.2 Perencanaan Pembebanan Pelat Bordes


Beban Mati
Berat Pelat = 0.008 x 2 x 7850 = 125.6 kg/m'
Alat Penyambung (10 %) = 12.56 kg/m'
qD = 138.16 kg/m'
Beban Hidup
qL = 500 x 2 = 1000 kg/m'

4.5.3 Perhitungan MD dan ML


1
MD  qDl 2
8
MD = 0.125 x 138.16 x0.480711 = 8.301881 kgm
1
ML  qLl 2
8
MD = 0.125 x 1000 x0.480711 = 60.08889 kgm

4.5.4 Perhitungan Kombinasi Pembebanan MU

MU = 1.4 MD
Mu = 1.4 x8.301881 = 11.62263 kgm
Tidak Menentukan
MU = 1.2 MD + 1.6 ML
Mu = 1.2 x8.301881 + 1.6 x60.08889 = 106.1045 kgm
Menentukan

4.5.5 Kontrol Momen Lentur


1 2
Zx  bh = 0.25 x 200 x 0.64 = 32 cm3
4
φMn = φ Zx * fy = 0.9 x 32 x 2400 = 69120 kgcm

φMn = 691.2 kgm

Syarat -> φMn > Mu


691.2 kgm > 106.1045 kgm
OK

4.5.6 Kontrol Lendutan

f = L = 69.33333 = 0.192593
360 360
1
Ix  bh 3 = 0.083333 x 200 x 0.512 = 8.533333 cm4
12
Ix = 8.533333 cm4

5 ( qD  qL) * l 4
Y max 
384 EIx
= 5 ( 1.3816 10 ) 2.31E+07
384 2100000 x8.533333

= 0.191105 < 0.192593

OK

ambil Tebal Pelat Bordes = 8 mm


4.6 Perencanaan Balok Bordes

4.6.1 Perencanaan Balok Bordes dengan Profil I

100 x 100 x 6 x 8

A= 21.9 cm2 tf = 8 mm Zx = 84.184 cm3


W= 17.2 kg/m Ix = 383 cm4 Zy = 40.612 cm3
a= 100 mm Iy = 134 cm4 h= 84 mm
bf = 100 mm tw = 6 mm
iy = 2.47 cm ix = 4.18 cm 84.184
40.612
4.6.2 Perencanaan Pembebanan
Beban Mati
Berat Pelat = 0.008 x0.693333 x 7850 = 43.54133 kg/m'
Berat Profil I = = 17.2 kg/m'
= 60.74133 kg/m'
Alat Penyambung ( 10 % ) = 6.074133 kg/m'
qD = 66.81547 kg/m'
1
MD  q D L2 = 0.125 x66.81547 x 4.3264 = 36.1338 kgm
8
1
PD  q D L = 0.5 x66.81547 x 4.3264 = 144.5352 kg
2
Beban Hidup qL = 500 x 0.693333 = 346.6667 kg/m'
.
1
ML  q L L2 = 0.125 x346.6667 x 4.3264 = 187.4773 kgm
8
1
PL  qL L = 0.5 x346.6667 x 4.3264 = 749.9093 kg
2
4.6.3 Perhitungan Kombinasi Pembebanan
MU = 1.4 MD
Mu = 1.4 x 36.1338 = 50.58733 kgm
Pu = 1.4 x144.5352 = 202.3493 kgm
Tidak menentukan
MU = 1.2 MD + 1.6 ML
Mu = 1.2 x 36.1338 + 1.6 x187.4773 = 343.3243 kgm
Pu = 1.2 x144.5352 + 1.6 x749.9093 = 1373.297 kgm
Menentukan
4.6.4 Kontrol Kekuatan Profil
4.6.4.1 Penampang Profil fy = 2400 kg/m2

untuk Sayap untuk Badan

b 170 h 1680
 
2tf fy t fy
b 170 h 1680
 
2tf fy t fy

100 170 84 1680


16  15.49193 6  15.49193
6.25  10.97345 14  108.4435
OK OK

Penampang Profil Kompak, maka Mnx = Mpx

4.6.4.2 Kontrol Lateral Buckling

Jarak Baut Pengikat : 250 mm = 25 cm

E
Lp  1.76 * iy Lp = 125.4929 cm
fy

Ternyata Lp > Lb maka Mnx = Mpx

Mnx = Mpx = Zx. Fy = 84.184 * 2400 = 2020.416 Kgm


Mny = Zy ( 1 flen ) * fy
= (1 / 4 * tf * bf 2) * fy
= 0.25 x 3.2 x 100 x 2400 = 192000 kgcm
= 1920 kgm

4.6.5 Kontrol Momen Lentur

Zx = 84.184 cm3

φMn = φ Zx * fy = 0.9 x 84.184 x 2400 = 181837.4 kgcm

φMn = 1818.374 kgm

Syarat -> φMn > Mu


1818.374 kgm > 343.3243 kgm
OK

4.6.6 Kontrol Lendutan

f = L = 180 = 0.5
360 360

Ix = 84.184 cm4

5 ( qD  qL) * l 4
Y max 
384 EIx
= 5 ( 0.668155 3.466667 ) 1.05E+09
384 2100000 x 84.184

= 0.319696 < 0.5


OK

4.7 Perhitungan Balok Induk Tangga

4.7.1 Data - Data Perencanaan


h min = I sin α = 28 x sin 32.5444 = 15.05589 cm

4.7.2 Perencanaan Balok Induk Dengan Menggunakan Profil WF

250 x 125 x 5 x 8

A= 32.68 cm2 tf = 8 mm Zx = 310.445 cm3


W= 25.7 kg/m Ix = 3540 cm4 Zy = 63.7125 cm3
a= 250 mm Iy = 255 cm4 h= 210 mm
bf = 125 mm tw = 5 mm r = 12 mm
iy = 2.79 cm ix = 10.4 cm 310.445
63.7125

Syarat --> h > hmin


25 > 15.05589
OK

4.7.3 Perencanaan Pembebanan


4.7.3.1 Perencanaan Pembebanan Anak Tangga
Beban Mati
Berat Pelat = 0.004 x 1.04 x 7850 = 32.656 kg/m'
Berat Profil siku = 4.6 x 2 x 0.9 0.28 = 29.57143 kg/m'
Berat Sandaran Besi = 15 kg/m'
Berat Profil WF = 32.68 / cos 32.5444 = 38.76035 kg/m'
115.9878 kg/m'
Alat Penyambung (+ 10 %) = 11.59878 kg/m'
qD1 = 127.5866 kg/m'

Beban Hidup
qL1 = 500 x 1.04 = 520 kg/m'

Beban q1 Total = 1.2 qD + 1.6 qL


= 1.2 x127.5866 + 1.6 x 520
= 985.1039 kg/m'

4.7.3.2 Perencanaan Pembebanan Bordes


Beban Mati
Berat Profil WF = = 25.7 kg/m'

Berat Pelat Bordes = 0.008 x 1 x0.693333 x 7850 = 43.54133 kg


Berat Profil I = 17.2 x 1 = 17.2 kg
60.74133 kg
Alat Penyambung (+ 10 %) = 6.074133 kg
Pd = 66.81547 kg

Beban Hidup
qL2 = 500 kg/m2 PL2 = 500 x0.693333 x 1
= 346.6667 kg
jadi q2 total = 1.2 qD + 1.6 qL
= 1.2 x 25.7 + 1.6 x 500
= 830.84 kg/m'

jadi P total = 1.2 PD + 1.6 PL


= 1.2 x66.81547 + 1.6 x346.6667
= 634.8452 kg
4.7.4 Perhitungan Gaya - Gaya pada Tangga

Lab = 3.92 m
Σ Ma = 0 Lbc = 2.08 m
1 2 1
( q1 l ab )  ( p (3l ab  1.5lbc ))  (q 2 l cb ( l cb  l ab ))  ( Rc(l ab  lbc ))  0
2 2
492.552 15.366  634.845 ( 11.76  3.120 )  1728.147 ( 1.040  3.92 ) RC
6
Rc = 4264.476 kg

ΣV=0
Rva  q1l ab  q 2 l bc  3P  Rc
Rva =( 985.10 3.92 ) ( 830.84 2.08 )  1904.54 _ 4264.48
Rva = 3229.814 kg

B C
+

+
A
5092.1203 kgm
5294.716889 kgm
3229.813847

RAh = 0

Bidang M
Pers : Mx1 = RVA x X1 - 0.5 x q1 x X12
Mx1 = 3229.8138 x X1 - 492.55193 x X12
dMx1
= 0 985.10386 X1 = 3229.8138
dX1 X1 = 3.2786531 m

X1 = 0 m MA = 0 Kgm
Xmax = 3.281 m Mmax= 5294.7169 Kgm tangga
X1 = 3.92 m MB = 5092.1203 Kgm tangga

B C

4.6501982

A a= 32.5444

Rav cos a

Rav sin a 3.92 m 2.08 m


Rav
X1 X2

-532.68369 kg

-2943.9981 -
2722.6517 kg -4264.4762 kg

Bidang D
Permisalan gayaDari kiri : searah jarum jam gaya dianggap positif
X= 0 m
DA = Rva x cos a
= 3229.8138 cos 32.544
= 2722.6517 kg
X= 3.92 m
Dbkiri = Rva x cos a - q1 x LAB
= -532.68369 kg
cos a
Dbkanan = P x LBC - RC
= 634.84523 2.08 - 4264.4762
= -2943.9981 kg
X= 6 m
Dc = - RC
= -4264.4762 kg
726.50807 kg

-1737.4881 kg

Bidang N
NA = -RVA sin a
= -3229.8138 sin 32.544
= -1737.4881 kg

NBkiri = -RVA sin a + q1 L1


= 726.50807 kg
sin a
NBkanan -C = 0

4.7.5 Kontrol Kekuatan Profil


4.7.5.1 Penampang Profil fy = 2400 kg/m2

untuk Sayap untuk Badan

b 170 h 1680
 
2tf fy t fy

125 170 210 1680


16  15.49193 5  15.49193
7.8125  10.97345 42  108.4435
OK OK

Penampang Profil Kompak, maka Mnx = Mpx

4.7.5.1 Kontrol Lateral Buckling

Jarak Baut Pengikat : 250 mm = 25 cm

E
Lp  1.76 * iy Lp = #VALUE! cm
fy

Ternyata Lp > Lb maka Mnx = Mpx


Mnx = Mpx = Zx. Fy = 310.445 * 2400 = 7450.68 Kgm
Mny = Zy ( 1 flen ) * fy
= (1 / 4 * tf * bf 2) * fy
= 0.25 x 2.56 x 0.64 x 2400 = 983.04 kgcm
= 9.8304 kgm

4.7.5 Kontrol Momen Lentur

Zx = 310.445 cm3

φMn = φ Zx * fy = 0.9 x 310.445 x 2400 = 670561.2 kgcm

φMn = 6705.612 kgm

Syarat -> φMn > Mu


6705.612 kgm > 5294.717 kgm
OK

4.7.6 Kontrol Lendutan

f = L = 600 = 1.666667
360 360

Ix = 3540 cm4

5 ( qD  qL ) * l 4
Y max 
384 EIx

= 5 ( 1.532866 5.2 ) 1.30E+11


384 2100000 x 3540

= 1.528344 < 1.666667

OK
Profil yang Dipakai untuk Balok induk Adalah
Profil WF 250 x 125 x 5 x 8
5. Pembebanan
5.1 Perencanaan Beban Atap

Beban Mati
Berat Gording = 9.3 x 4 = 37.2 kg
Berat Asbes Gelombang = 11.33 x 4 = 45.32 kg
= 82.52 kg
Alat Pengikat dll (+10 %) = 8.252 kg
Pm = 90.772 kg
Berat Profil Kuda - Kuda = 0 cos 0.436332 = 0 kg
Pmtot 90.772
Beban Hidup
Ph = 19.93877x 4 = 79.75509 kg

P Ultimate = 1.2 PD+ 1.6 PL = 108.9264 + 127.6081 = 236.5345 kg

5.2. Perencanaan Beban Angin (Gudang Tertutup)

(- 0,02a - 0,4) - 0,4

0,9 - 0,4

W = 30 kg/m2

Beban Tekan Atap = 0.1 x 30 x 4 = 12 kg/m

Beban Sedot Atap = -0.4 x 30 x 4 = -48 kg/m

BebanTiup Kolom = 0.9 x 30 x 4 = 108 kg/m

Beban Sedot Atap = -0.4 x 30 x 4 = -48 kg/m

5.3 Perencanaan Beban Akibat Plat Lantai, Kolom Memanjang dan Melintang

P4 memanjang
memanjang

P3

600
P5 P2 P6 P6

P1

melintang
600
P2

P3

600
P4

B
400 400 400
. C
A
B

A ( Balok Induk Melintang )


0 x 0 x 0 x 0

A= 0 cm2 tf = 0 mm Zx = 0 cm3
W= 0 kg/m Ix = 0 cm4 Zy = 0 cm3
a= 0 mm Iy = 0 cm4 h= 0 mm
bf = 0 mm tw = 0 mm r= 0 mm
iy = 0 cm ix = 0 cm 0
0
B ( Balok Anak )
250 x 125 x 6 x 9

A= 37.66 cm2 tf = 9 mm Zx = 351.861 cm3


W= 29.6 kg/m Ix = 4050 cm4 Zy = 72.0225 cm3
a= 250 mm Iy = 294 cm4 h= 208 mm
bf = 125 mm tw = 6 mm r= 12 mm
iy = 2.79 cm ix = 10.4 cm 351.861
72.0225
C ( Balok Induk Memanjang)
0 x 0 x 0 x 0

A= 0 cm2 tf = 0 mm Zx = 0 cm3
W= 0 kg/m Ix = 0 cm4 Zy = 0 cm3
a= 0 mm Iy = 0 cm4 h= 0 mm
bf = 0 mm tw = 0 mm r= 0 mm
iy = 0 cm ix = 0 cm 0
0
Beban Mati
- Bondex = 10.1 kg/m2
- Beton = 0.12 x 2400 = 288 kg/m2
- Beban Finishing = 90 kg/m2
qM = 388.1 kg/m2

Beban Hidup

qL = 400 kg/m2

5.3.1 Perencanaan Pembebanan Portal Melintang

5.3.1.1 Beban P1
Beban Mati
Berat Pelat = 388.1 x 3 x 4 = 4657.2 kg
Balok induk melintang = 0 x 3 = 0 kg
Balok anak = 29.6 x 4 = 118.4 kg
Pm1 = 4775.6 kg

Beban Hidup
Ph1 = 400 x 3 x 4 = 4800 kg

5.3.1.2 Beban P2
Beban Mati
Berat Pelat = 388.1 x 3 x 4 = 4657.2 kg
Balok induk memanjang = 0 x 4 = 0 kg
Balok induk melintang = 0 x 6 = 0 kg
Pm2 = 4657.2 kg

Beban Hidup
Ph2 = 400 x 3 x 4 = 4800 kg

5.3.1.3 Beban P3
Beban Mati
Berat Pelat = 388.1 x 3 x 4 = 4657.2 kg
Balok induk melintang = 0 x 6 = 0 kg
Balok anak = 29.6 x 6 = 177.6 kg
Pm1 = 4834.8 kg

Beban Hidup
Ph3 = 400 x 3 x 4 = 4800 kg

5.3.1.4 Beban P4
Beban Mati
Berat Pelat = 388.1 x 1.5 x 4 = 2328.6 kg
Balok induk memanjang = 0 x 4 = 0 kg
Berat Dinding = 4.15 x 4.5 x 4 = 74.7 kg
Balok induk melintang = 6 x 0 = 0 kg
Pm4 = 2403.3 kg

Beban Hidup
Ph4 = 400 x 1.5 x 4 = 2400 kg

5.3.2 Perencanaan Pembebanan Portal Memanjang


5.3.2.1 Beban P5
Beban Mati
Berat Pelat 388.1 x 6 x 2 = 4657.2 kg
Balok induk melintang = 0 x 6 = 0 kg
Balok induk memanjang = 0 x 2 = 0 kg
Pm5 = 4657.2 kg

Beban Hidup
Ph5 = 400 x 6 x 2 = 4800 kg

5.3.2.2 Beban P6
Beban Mati
- Berat Pelat = 388.1 x 4 x 6 = 9314.4 kg
- Balok induk memanjang = 0 x 4 = 0 kg
- Balok induk melintang = 0 x 6 = 0 kg
Pm5 = 9314.4 kg
Beban Hidup
Ph5 = 400 x 4 x 6 = 9600 kg

5.3.3 Beban Portal - Portal Melintang


P1 Pm1 = 4775.6 kg
Ph1 = 4800 kg

P2 Pm3 = 4657.2 kg
Ph3 = 4800 kg

P3 Pm2 = 4834.8 kg
Ph2 = 4800 kg

P4 Pm4 = 2403.3 kg
Ph4 = 2400 kg

5.3.4 Beban - beban Portal Memanjang


P5 Pm5 = 4657.2 kg
Ph5 = 4800 kg

P6 Pm6 = 9314.4 kg
Ph6 = 9600 kg

5.4 Perencanaan Beban Gempa ( Arah X )

F2
2
4

F1 4.5 9

5
6 6 6

Data Gempa:
- Zone Gempa = 6
- tanah lunak
C = 0.95
-I = 1

4
F
1 4
4

6 6 6

18

Kolom
0 x 0 x 0 x 0

A= 0 cm2 tf = 0 mm Zx = 0 cm3
W= 0 kg/m Ix = 0 cm4 Zy = 0 cm3
a= 0 mm Iy = 0 cm4 h= 0 mm
bf = 0 mm tw = 0 mm r= 0 mm
iy = 0 cm ix = 0 cm 0
0

5.4.1 Perencanaan Beban Lantai (W1)


5.4.1.1 Beban Mati
Berat Plat = 388.1 x 18 x 4 = 27943.2 Kg
Balok Induk Memanjang = 0 x 4 = 0 Kg
Balok Induk Melintang = 0 x 18 = 0 Kg
Berat Dinding = 8.3 4 x 4.5 = 149.4 Kg
Kolom = 0 x 4.5 x 2 = 0 Kg
0 x 4.5 x 1 = 0 Kg
= 28092.6 Kg

5.4.1.2 Beban Hidup


Balok + Plat = Ph1  2 x Ph2  2 x Ph3  2 x Ph4
= 4800  9600  9600  4800
= 28800 Kg
Beban Lantai ( W1tot) = 28092.6 + 28800
= 56892.6 Kg

5.4.2 Perencanaan Beban Atap ( W2)


5.4.2.1 Beban Mati
Berat Atap = 22.693 Cos 4 x 18 = 1802.805 Kg
Balok Kuda-kuda = 0 x Cos x 18 = 0 Kg
Kolom = 0 x 2 x 2 = 0 Kg
Berat Dinding = 8.3 x 2 x 4 = 14.3 Kg
= 1817.105 Kg

5.4.2.2 Beban Hidup


Ph1 = 19.93877x 4 x 18 = 1435.592 kg

Beban Atap ( W2tot) = 1817.105 + 1435.592


= 3252.696 Kg

5.4.3 Berat Total Wt

Berat Total ( Wtot ) = W1 + W2


= 56892.6 + 3252.696
= 60145.3 Kg

5.4.4 Perencanaan Gaya Gempa

T = 0.085 x H3/4
= 0.085 x 9 3/4
= 0.441673

Tanah Lunak
C = 0.95 I = 1
R = 4.5

V = (C x I x Wt )/R = 0.95 x 1 x 60145.3 4.5


= 12697.34 Kg

Lantai = W1 x h1 = 56892.6 x 5
= 284463 Kgm
Atap = W2 x H = 3252.696 x 9
= 29274.27 Kgm

Σ Wi Hi = 313737.3 Kgm

F1 = W1 h1 x V
S Wi hi
= 284463 x 12697.34
313737.266726181

= 11512.57 Kg

F2 = W2 h2 x V
S Wi hi

= 29274.2667261815 x 12697.34
313737.266726181

= 1184.766 Kg

5.4.5 Gambar Perencanaan Beban Akibat Gempa ( Arah X )

F2
1184.766 kg

F1
11512.57 kg

6 6 6

5.5 Perencanaan Beban Gempa ( Arah Y )

Data Gempa:
- Zone Gempa = 6
- tanah lunak
C = 0.95
-I = 1

Balok Kuda-Kuda
0 x 0 x 0 x 0

A= 0 cm2 tf = 0 mm Zx = 0 cm3
W= 0 kg/m Ix = 0 cm4 Zy = 0 cm3
a= 0 mm Iy = 0 cm4 h= 0 mm
bf = 0 mm tw = 0 mm r= 0 mm
iy = 0 cm ix = 0 cm 0
0
Kolom
0 x 0 x 0 x 0

A= 0 cm2 tf = 0 mm Zx = 0 cm3
W= 0 kg/m Ix = 0 cm4 Zy = 0 cm3
a= 0 mm Iy = 0 cm4 h= 0 mm
bf = 0 mm tw = 0 mm r= 0 mm
iy = 0 cm ix = 0 cm 0
0

5.5.1 Perencanaan Beban Lantai (W1)


5.5.1.1 Beban Mati
Berat Plat = 388.1 x 6 x 40 = 93144 Kg
Balok Induk Memanjang = 0 x 40 = 0 Kg
Balok Induk Melintang = 0 x 40 = 0 Kg
Berat Dinding = 8.3 6 x 4.5 = 224.1 Kg
Kolom = 0 x 4.5 x 2 = 0 Kg
0 x 4.5 x 4.5 = 0 Kg
= 93368.1 Kg

5.5.1.2 Beban Hidup


Beban Hidup Merata = 250 x 40 x 6 Kg
= 60000 Kg

Beban Lantai ( W1tot) = 93368.1 + 60000


= 153368.1 Kg

5..2 Perencanaan Beban Atap ( W2)


5.5.2.1 Beban Mati
Berat Atap = 22.693 x 6 x 40 = 5446.32 Kg
Balok Kuda-kuda = 0 x Cos x 40 = 0 Kg
Kolom = 0 x 2 x 2 = 0 Kg
Berat Dinding = 8.3 x 6 x 2 = 16.3 Kg
= 5462.62 Kg

5.5.2.2 Beban Hidup


Ph1 = 19.93877x 6 x 40 = 4785.305 kg

Beban Atap ( W2tot) = 5462.62 + 4785.305


= 10247.93 Kg

5.4.3 Berat Total Wt

Berat Total ( Wtot ) = W1 + W2


= 153368.1 + 10247.93
= 163616 Kg

5.4.4 Perencanaan Gaya Gempa

T = 0.085 x H3/4
= 0.085 x 9 3/4
= 0.441673

Tanah Lunak
C = 0.95 I = 1
R = 4.5

V = (C x I x Wt )/R = 0.95 x 1 x 163616 4.5


= 34541.16 Kg

Lantai = W1 x h1 = 153368.1 x 5
= 766840.5 Kgm
Atap = W2 x H = 10247.93 x 9
= 92231.33 Kgm

Σ Wi Hi = 859071.8 Kgm

F1 = W1 h1 x V
S Wi hi

= 766840.5 x 34541.16
859071.826038838

= 30832.77 Kg

F2 = W2 h2 x V
S Wi hi

= 92231.3260388374 x 34541.16
859071.826038838

= 3708.394 Kg

5.4.5 Gambar Perencanaan Beban Akibat Gempa ( Arah Y )

F2
3708.394 kg

F1 P4 P3 P2 P1 P2 P3
30832.77 kg
Kombinasi Pembebanan

* Beban Mati + Beban Hidup

Pm = 90.772 kg
Ph = 79.75509 kg

200

P4 P3 P2 P1 P2 P3 P4

6 6 6

Pm1 = 4775.6 kg Pm2 = 4657.2 kg


Ph1 = 4800 kg Ph2 = 4800 kg

Pm3 = 4834.8 kg Pm4 = 2403.3 kg


Ph3 = 4800 kg Ph4 = 2400 kg

* Beban Mati + Beban Hidup + Beban Angin

q = 12 kg/m q = -48 kg/m

P4 P3 P2 P1 P2 P3 P4
q = 108 kg/m q = -48 kg/m
6 6 6

* Beban Mati + Beban Hidup + Beban Gempa

1184.766 kg

P4 P3 P2 P1 P2 P3 P4

11512.57 kg

6 6 6
melintang
P4
Ncrby 2
y
A=
W=
a=
bf =
iy =

Mutu Baja =
fu =
fy =

f=
2
6 Perencanaan Dimensi Struktur Utama
6.1 Kontrol Dimensi Kuda -Kuda

63.53 cm2

f 

5
48
49.9 kg/m
200 mm
200 mm
5.02 cm

f = 0.678128 cm

6.1.3 Kontrol Tekuk

untuk arah x :
f
BJ 37
3700 kg/cm2
2400 kg/cm2

6.1.2 Kontrol Lendutan

f ijin =

5 L2
48EI
L
Nu = -2677.929 Kg
Vu = -1184.348 kg

Ma =
Mb =
Ms =

360
-3679.4 Kgm
-466.19 Kgm
301.67 Kgm

200

=
tw =
ix =

( Ms  0.1( Ma  Mb))

98.64
200

<
OK
4720

f ijin
x
Dari Hasil Sap 2000 Diperoleh Mmax dan N max pada Frame 9:

(U-G) Beban Ultimate - Beban Gempa


Mutx = -3679.739 Kgm
Muty = 0 Kgm

6.1.1 Profil Baja yang Didapatkan Di SAP 2000 8.2.3 :

200 x

tf =
Ix =
Iy =
x

993.2
360

301.67
12 mm
4720 cm4
1600 cm4
8 mm
8.62 cm

0.1
8

=
x

-3679.4
Zx =
Zy =
h=
Sx =

2.758889
12

513.152 cm3
216.32 cm3
150 mm
37.5 mm
513.152
216.32

cm

-466.19
kcx =

x 
L=
Lkx =

Ncrbx 

c 

λc

Pu
cPn

Lkx
ix
 2 EA
x 2

untuk arah y :
kcy =

y 
L=
Lky =

Ncrby 
Lky


iy

ω = 1.25 λc2

Pn =

Pakai Rumus =

Sbx 
2EA
y
Cmx
1 (
1.2
993.2
1191.84

0.8
110
88
=

 2 EA
y 2

>

Ag fy
w

Nu
(jepit-rol tanpa putaran sudut)

fy
E

2677.929
cm
cm

138.2645 cm

Ncrbx =

Ncrbx =

(jepit-Sendi)

0.85 x 52474.9

Ncrbx
)
1
cm
cm

17.52988 cm

Ncrby =

Ncrby =

Maka dipakai lx karena lx > ly

x λc =

λc =

1.2

ω=

Pu

138.2645

1.524629

2.905618

Mux

63.53

Muy
2cPn bMnx bMny

X Batang Dianggap Tidak Bergoyang Maka :


(MENENTUKAN)

9.869022 x 2000000 x 63.53


19117.07
65593.62 kg

9.869022 x 2000000 x 63.53


307.2967
4080610 kg

2400
3.1415 2000000

1
*
2.905618

0.060038
2400

<
=

0.2
52474.9 kg
Cmx =
Sbx =

Sbx =

Sbx =

Sby =

Sby =

2
Mux = Mutx * Sbx
Mux =

Cmy =
Sby =
1

1.042564

1.042564

1.042564

1.042564

Muy = Muty * Sby


Muy = 0

6.1.4 Menentukan Mnx


1
-

<

-3679.739x1.042564

1 (
Nu
Ncrby
1
)
1

1
-

<

x1.042564

6.1.4.1 Kontrol Penampang profil


untuk Sayap

b
2tf

170
fy
2677.929
65593.62

Y Batang Dianggap Tidak Bergoyang Maka :

Sby 
Cmy

2677.929
65593.62

=
-3836.363 kgm

0 kgm

untuk Badan

h 1680
t

fy
Kgm
NcrbyEA
200
24
8.333333

2677.929
OK

1.7 x 52474.9

0.030019161210477

150
2400

2880 kgm

6.1.5 Persamaan Interaksi

0.0625
tw

Pu

fy
170
15.49193
10.97345

Penampang Profil Kompak, maka Mnx = Mpx

Lateral Bracing

Lp  1.76 * iy

Ternyata
E
fy

Mny = Zy ( 1 flen ) * fy
Lb =

Mux

6.1.6 Kontrol Kuat Rencana Geser

h 1100

<

<
Lp > Lb

Mnx = Mpx = Zx. Fy = 513.152

= (1 / 4 * tf * bf 2) * fy
= 0.25 x 1.2 x 400 x

Plastis
Muy
2cPn bMnx bMny

+
110

Lp = 255.0503 cm

1
maka
cm

2400

3836.36256538448
0.9 x 12315.65

0.34611455870202

1100
15.49193

71.00469
0.376134
h 1680
t

<

OK
fy

150

18.75

Mnx = Mpx

2400


OK

288000 kgcm

0.9

1
0
x 2880

0
1680
15.49193
108.4435

12315.65 kgm
Vu
1184.348
1184.348
=

<
OK

2
Vn = 0.6 fy Aw
= 0.6
23040 Kg

<
<

6.2 Kontrol Dimensi Kolom

Sbx -->
2400

ФVn
0.9
20736
0.8

23040

x 20

Dari Hasil Sap 2000 Diperoleh Mmax dan N max pada Frame 13:

(U-G) Beban Ultimate - Beban Gempa


Mutx = 10123.25 Kgm
Nu = -28026.45 Kg
Vu = 3834.452 kg

Max = 9049.01 Kgm


Mbx = 10123.25 Kgm
Msx = 537.12 Kgm
NcrbyyEA
a=
bf =
iy =

Mutu Baja =
fu =
fy =

f=

f=

f=
Sby -->

5
48

5
94 kg/m
300 mm
300 mm
7.51 cm

BJ 37
Muty =

3700 kg/cm2
2400 kg/cm2

6.2.1 Kontrol Lendutan


Nu =
Vu =

Max =
Mbx =
Msx =

6.2.1.1 Kontrol Lendutan Arah X


f ijin =

f 

f 

48

f = 0.040588 cm

f
L
360

5 L2
48EI

0.04114 cm

L
25.00

360

5 L2
48EI
200

<
OK

6.2.1.2 Kontrol Lendutan Arah Y


f ijin =

25.00
200

<
OK
-8137 Kgm
-27466 Kg

=
3149 kg

8137 Kgm
7611.48 Kgm
262.96 Kgm

6.2.1 Profil Baja yang Didapatkan Di SAP 2000 8.2.3 :

A=
W=
300

119.8 cm2
x 300

tf =
Ix =
Iy =
tw =
ix =

fr =

( Ms  0.1( Ma  Mb))

20400

f ijin

( Ms  0.1( Ma  Mb))

6750

f ijin
x

500
360
15 mm
20400 cm4
6750 cm4
10 mm
13.1 cm

537.12

500
360

262.96
10

700 kg/cm2

0.1

0.1
x

Zx =
Zy =

1.388889
h=
Sx =

9049.01 10123.25

1.388889

8137
15

1464.75 cm3
652.5 cm3

cm

cm
234 mm
1360 cm3
1464.75
652.5

7611.48
ω=
Ncrby
6.2.3 Kontrol Tekuk

untuk arah x :
kcx =

x 
L=
Lkx =

Ncrbx 
Lkx
ix

untuk arah y :
kcy =

y 
L=
Lky =

Ncrby 
Lky
iy

 2 EA
y 2
0.8
500
400

 2 EA
x 2
=

0.8
500
400

=
(jepit-Sendi)
cm
cm

30.53435 cm

Ncrbx =

Ncrbx =

Maka dipakai ly karena ly > lx

c 

0.25

1.43

Pu
cPn

y

1,67-0,67λc

Pn =

Pakai Rumus =
<

Ag fy
w
fy
E

28026.45
λc =

λc =

0.85 x256656.2
λc

ω=

Pu

9.869022 x 2000000 x 119.8

(jepit-Sendi)
cm
cm

53.26232 cm

Ncrby =

Ncrby =

53.26232

Mux

<

1.120254

119.8

Muy
2cPn bMnx bMny
932.3466
2536200 kg

(MENENTUKAN)

9.869022 x 2000000 x 119.8


2836.874
833529.2 kg

2400
3.1415 2000000

0.587318

1
*
1.2

1.120254

0.128469
2400

<
=

0.2
256656.2 kg
Cmx =
Sbx =

Sbx =

Sbx =

Cmy =
Sby =

Sby =

Sby =

Muy =

2tf

300
30
10
1 (
Nu
Ncrbx

1.011174

1.011174

Mux = Mutx * Sbx


Mux =

1.011174

1.011174

Muy = Muty * Sby


-8137

6.2.4 Menentukan Mnx

fy

OK


2
X Batang Dianggap Tidak Bergoyang Maka :

Sbx 
Cmx
)
1

10123.25 x1.011174
1
-

<

<

x1.011174

6.2.4.1 Kontrol Penampang profil


untuk Sayap

b

170

170
15.49193
10.97345
28026.45
2536200

Y Batang Dianggap Tidak Bergoyang Maka :

Sby 
Cmy
1 (

1
Nu
Ncrby
1
)
1

1
-

Penampang Profil Kompak, maka Mnx = Mpx


1

28026.45
2536200

x
10236.37 kgm

-8227.923 kgm

untuk Badan

h 1680
t

fy

234
10
23.4


OK
1680
15.49193
108.4435
Kgm
Ncrby
Lateral Buckling

Lp  1 .76 * iy

J = S(1/3).b.(t^3) =

Iw = Iy.((h^2)/4)

Mr =
Mp =
My =
1,5 . My

Mnx =

Mnx=Mp=
Sx(fy-fr) =
Zx . fy =
Sx . fy =
=
E
fy

x1 = [π/s]*[sqrt((EGJA)/2)] =

x2 = 4.[(S/GJ)^] =

Lr =

Lp
1372.41 cm

<

7589364 kgcm

3515400 kgcm

Mny = Zy * fy
= 652.5 x 2400
= 1566000
= 15660
kgcm
kgm

6.2.5 Persamaan Interaksi


Pu
Lb =

Lb

2312000 kgcm
3515400 kgcm
3264000 kgcm
4896000 kgcm


Mux

> Mp

Muy
2cPn bMnx bMny
500

Lp = 381.5592 cm

Lr = iy . [x1/(fy-fr)] . Sqrt{1+[sqrt(1+(x2 . fl2))]}

=
76.5 cm4

1370672 cm6

197694.6 kg/cm2

4.01E-07 cm2/kg

Mnx = Cb.[Mr+[(Mp-Mr).((Lr-Lb)/(Lr-Lp))]]

Cb =

Cb =

1
<

12,5 Mmax
cm

Lr

< 1,5My

> Mp
(INELASTIC BUCKLING)

2,5Mmax + 3Ma + 4Mb + 3Mc

2.251
Vu
3834.452
3834.452
=
y
28026.45
1.7 x 256656.2

0.064234369004448

0.0975

Vn = 0.6 fy Aw
= 0.6
43200 Kg

<
<
<
OK
+

6.2.6 Kontrol Kuat Rencana Geser

h
tw
234
2400

1100
fy
<

<
Plastis

2400

ФVn
0.9
38880

6.3 Kontrol Dimensi Balok Melintang


10236.3676610317
0.9 x 35154

0.323540474642736

1100
15.49193

71.00469

43200
0.971564

30
+

<

OK

Dari Hasil Sap 2000 Diperoleh Mmax dan N max pada Frame 5 :

(U-G) Beban Ultimate - Beban Gempa


Mutx = -15837.38 Kgm
Muty = 0 Kgm
8227.92321219122
0.9 x 15660

0.583789074229546

1
A=
W=
a=
bf =
iy =

Mutu Baja =
fu =
fy =

f=

2
101.5 cm2
79.7 kg/m
340 mm
250 mm
6 cm

BJ 37
3700 kg/cm2
2400 kg/cm2

6.3.1 Kontrol Lendutan

f ijin =

f 

5
48

6.3.3 Kontrol Tekuk

untuk arah x :
kcx =

x 
L=
Lkx =

Ncrbx 
Lkx
ix
1
600
600

 2 EA
x 2

untuk arah y :
=
5 L2
48EI

f = 0.798377 cm

f
x

L
Nu = -8457.088 Kg
Vu = 9218.689 kg

Ma =

360

25.00
200

<
OK
970.4 Kgm
Mb = 15837.88 Kgm
Ms = 11818.69 Kgm

6.3.1 Profil Baja yang Didapatkan Di SAP 2000 8.2.3 :

340 250

21700

(Sendi-Sendi)
cm
cm

41.09589

Ncrbx =

Ncrbx =
=

( Ms  0.1( Ma  Mb))

f ijin
tf =
Ix =
Iy =
tw =
ix =

fr =
x

500
360
14 mm
21700 cm4
3650 cm4

11818.69

9.869022 x 2000000 x 101.5


1688.872
1186242 kg
9 mm
14.6 cm
9

700 kg/cm2

0.1
x

1.388889

970.4
h=
Sx =
14

Zx = 1360.024 cm3
Zy = 439.2 cm3

cm
276 mm
1280 cm3
1360.024
439.2

15837.88
ω=
kcy =

y 
L=
Lky =

Ncrby 

c 

0.25

1.43

Pn =

Pu
cPn

Lky
iy

 2 EA
y 2

y

1,67-0,67λc

Pakai Rumus =
1
600
600

<

Ag fy
w
2
fy
E
(Sendi-Sendi)

8457.088
cm
cm

Ncrby =

Ncrby =

Maka dipakai ly karena ly > lx

λc =

λc =

λc

ω=

0.85 x158629.2
=

Pu

100

Mux

X Batang Dianggap Tidak Bergoyang Maka :

Sbx 

Cmx =
Sbx =

Sbx =

Sbx =
Cmx
1 (
Nu
Ncrbx

1.007181

1.007181
)
1

1
-

<

200341.2 kg

100
3.1415

1.10269

<

1.535657

101.5

Muy
2cPn bMnx bMny
1

8457.088
1186242

1
x
(MENENTUKAN)

9.869022 x 2000000
10000

2400
2000000

*
1.2

1.535657

0.062722
x 101.5

2400

<
=

0.2
158629.2 kg
Mux = Mutx * Sbx
Mux = 15837.38 x1.007181 = 15951.1 kgm

Y Batang Dianggap Tidak Bergoyang Maka :

Cmy
Sby  1
Nu
1 ( )
Ncrby
Cmy = 1
Sby = 1
1 - 8457.088
1186242

Sby = 1.007181 < 1

Sby = 1.007181

Muy = Muty * Sby


Muy = 0 x1.007181 = 0 kgm

6.3.4 Menentukan Mnx

6.3.4.1 Kontrol Penampang profil


untuk Sayap untuk Badan

b 170 h 1680
  Kgm
2tf fy t fy

250 170 276 1680


28  15.49193 9  15.49193
8.928571  10.97345 30.66667  108.4435
OK OK

Penampang Profil Kompak, maka Mnx = Mpx

Lateral Buckling Lb = 600 cm

E
Lp  1 .76 * iy Lp = 304.8409 cm
fy

Lr = iy . [x1/(fy-fr)] . Sqrt{1+[sqrt(1+(x2 . fl2))]}

J = S(1/3).b.(t^3) = 53.315 cm4


Lp

Mr =
Mp =
My =
1,5 . My

Mnx =

Mnx=Mp=

=
=

8457.088
y
Iw = Iy.((h^2)/4)

Sx(fy-fr) =
Zx . fy =
Sx . fy =
=
=

806.682 cm

<

4757518 kgcm

3264058 kgcm
969768.5 cm6

x1 = [π/s]*[sqrt((EGJA)/2)] =

x2 = 4.[(S/GJ)^] =

Lr =

Lb

2176000 kgcm
3264058 kgcm
3072000 kgcm
4608000 kgcm

Mny = Zy ( 1 flen ) * fy
> Mp

= (1 / 4 * tf * bf 2) * fy
0.25 x 1.4 x

1.7 x 158629.2

0.031360926501704
5250 kgm

6.3.5 Persamaan Interaksi


Pu

Mux

Muy
2cPn bMnx bMny

6.3.6 Kontrol Kuat Rencana Geser


161407 kg/cm2

3.60E-09 cm2/kg

<

Mnx = Cb.[Mr+[(Mp-Mr).((Lr-Lb)/(Lr-Lp))]]

625

1
Lr

Cb =

Cb =

< 1,5My

> Mp

x 2400

15951.1003321742
0.9 x 32640.58

0.542988114349665

0.574349
(INELASTIC BUCKLING)

<

OK
12,5 Mmax
2,5Mmax + 3Ma + 4Mb + 3Mc

1.813

525000 kgcm

0.9

1
0
x 5250

0
h 1100

tw fy
276 < 1100
2400 15.49193

0.115 < 71.00469


Plastis

Vn = 0.6 fy Aw
= 0.6 2400 0.9 34
= 44064 Kg

Vu < ФVn
9218.689 < 0.9 44064
9218.689 < 39657.6
OK

6.3 Kontrol Dimensi Balok Memanjang


Dari Hasil Sap 2000 Diperoleh Mmax dan N max pada Frame 5 :

(U-G) Beban Ultimate - Beban Gempa


Mutx = 6219 Kgm
Muty = 0 Kgm
Nu = -28073 Kg
Vu = -2663 kg

Ma = 6219 Kgm
Mb = 4435 Kgm
Ms = 891 Kgm

6.3.1 Profil Baja yang Didapatkan Di SAP 2000 8.2.3 :

300 x 200 x 8 x 12
A= 72.38 cm2 tf = 12 mm Zx = 843.552 cm3
W= 56.8 kg/m Ix = 11300 cm4 Zy = 248.32 cm3
a= 300 mm Iy = 1600 cm4 h= 240 mm
bf = 200 mm tw = 8 mm Sx = 771 cm3
iy = 4.71 cm ix = 12.5 cm 843.552
248.32
Mutu Baja = BJ 37
fu = 3700 kg/cm2 fr = 700 kg/cm2
fy = 2400 kg/cm2

6.3.1 Kontrol Lendutan

f ijin = L = 500 = 1.388889 cm


360 360

5 L2
f  ( Ms  0.1( Ma  Mb))
48EI

f= 5 25.00 891 0.1 6219 4435


48 200 11300

f = 0.082112 cm

f < f ijin
OK

6.3.3 Kontrol Tekuk

untuk arah x :
kcx = 1 (Sendi-Sendi)
L= 600 cm
Lkx = 600 cm
Lkx
x  = 48
ix
 2 EA
Ncrbx  Ncrbx = 9.869022 x 2000000 x 72.38
x 2 2304
Ncrbx = 620069.3 kg

untuk arah y :
kcy = 1 (Sendi-Sendi)
L= 600 cm
Lky = 600 cm

Lky = 127.3885 (MENENTUKAN)


y 
iy

 2 EA 9.869022 x 2000000 x 72.38


Ncrby  Ncrby =
y 2 16227.84
Ncrby = 88036.35 kg
Maka dipakai ly karena ly > lx

y fy λc = 127.3885 2400
c  3.1415 2000000
 E
λc = 1.404701

0.25 < λc < 1.2

ω= 1.43 ω= 1.961994
1,67-0,67λc

Pn = Ag fy = 72.38 * 2400 = 88538.49 kg


w 1.961994

Pu
 28073 = 0.373025 < 0.2
cPn 0.85 x88538.49

Pakai Rumus = Pu Mux Muy


  1
2cPn bMnx bMny

X Batang Dianggap Tidak Bergoyang Maka :


Cmx
Sbx  1
Nu
1 ( )
Ncrbx

Cmx = 1
Sbx = 1
1 - 28073
620069.3

Sbx = 1.047421 < 1

Sbx = 1.047421

Mux = Mutx * Sbx


Mux = -6219 x1.047421 = -6513.911 kgm

Y Batang Dianggap Tidak Bergoyang Maka :

Cmy
Sby  1
Nu
1 ( )
Ncrby
Cmy = 1
Sby = 1
1 - 28073
620069.3

Sby = 1.047421 < 1

Sby = 1.047421

Muy = Muty * Sby


Muy = 0 x1.047421 = 0 kgm

6.3.4 Menentukan Mnx

6.3.4.1 Kontrol Penampang profil


untuk Sayap untuk Badan

b 170 h 1680
  Kgm
2tf fy t fy

200 170 240 1680


24  15.49193 8  15.49193
8.333333  10.97345 30  108.4435
OK OK

Penampang Profil Kompak, maka Mnx = Mpx

Lateral Buckling Lb = 600 cm

E
Lp  1 .76 * iy Lp = 239.3001 cm
fy

Lr = iy . [x1/(fy-fr)] . Sqrt{1+[sqrt(1+(x2 . fl2))]}

J = S(1/3).b.(t^3) = 53.315 cm4

Iw = Iy.((h^2)/4) = 969768.5 cm6

x1 = [π/s]*[sqrt((EGJA)/2)] = 226284.2 kg/cm2

x2 = 4.[(S/GJ)^] = 3.60E-09 cm2/kg

Lr = 806.682 cm

Lp < Lb < Lr (INELASTIC BUCKLING)

Mnx = Cb.[Mr+[(Mp-Mr).((Lr-Lb)/(Lr-Lp))]]
12,5 Mmax
Cb =
2,5Mmax + 3Ma + 4Mb + 3Mc

Cb = 1.813

Mr = Sx(fy-fr) = 1310700 kgcm


Mp = Zx . fy = 2024525 kgcm < 1,5My
My = Sx . fy = 1850400 kgcm
1,5 . My = 2775600 kgcm > Mp

Mnx = 2847728 kgcm > Mp

Mnx=Mp= 2024525 kgcm

Mny = Zy ( 1 flen ) * fy
= (1 / 4 * tf * bf 2) * fy
= 0.25 x 1.2 x 400 x 2400 = 288000 kgcm
= 2880 kgm

6.3.5 Persamaan Interaksi


Pu Mux Muy
  1
2cPn bMnx bMny

28073 + 6513.91060637561 + 0
1.7 x 88538.49 0.9 x 20245.25 0.9 x 2880

0.186512429941213 + 0.35750011318846 + 0

0.544013 < 1

OK

6.3.6 Kontrol Kuat Rencana Geser

h 1100

tw fy
240 < 1100
2400 15.49193

0.1 < 71.00469


Plastis
Vn = 0.6 fy Aw
= 0.6 2400 0.8 30
= 34560 Kg

Vu < ФVn
2663 < 0.9 34560
2663 < 31104
OK
7 Sambungan

C D

7.1 Sambungan Kuda - Kuda ( Detail A )

60

420 80

180
100

200

7.1.1 Data Perencanaan Sambungan


Dari hasil perhitungan SAP diperoleh:

Mu = 1279.27 kgm = 127927 kgcm


Pu = 1152 kg

Baut Tanpa Ulir ( Bor ) Diameter f = 8 mm


Tebal Plat = 10 mm

7.1.2 Kontrol Kekuatan Baut


7.1.2.1 Perhitungan Ruv yang Diterima Setiap Baut
Ruv = Pu = 1152 = 192 kg
n 6
7.1.2.2 Perhitungan Kuat Geser Baut
f Rnv = 0.75 0.5 fu Ab n
= 0.75 0.5 4100 0.5024 1
= 772.44 kg

7.1.2.3 Perhitungan Kuat Tumpu Baut


f Rn = 2.4 d tp fu 0.75
= 2.4 0.8 1 4100 0.75
= 5904 kg

7.1.2.4 Perhitungan Kuat tarik Baut


f Rnt = 0.75 0.75 fu Ab
= 0.75 0.75 4100 0.5024
= 1158.66 kg

7.1.2.5 Rumus Interaksi Geser dan Kuat Tarik Baut

Ruv 2 R
( )  ( ut ) 2  1
Rnv Rnt
192 + Rut < 1
772.44 1158.66

Rut = T = 870.66 kg

7.1.2.6 Kontrol Momen Sambungan

Letak Garis Netral a:

2T
60

80 2T
d3
180 2T d2
d1
100
a
200

a = ΣT = 870.66 x 6
fy B 2500 x 20
= 0.104479 cm

d1 = 9.895521 cm
d2 = 27.89552 cm
d3 = 35.89552 cm
Sdi = 73.68656 cm
f Mn = 0.9 fy a2 B + S T di
2
= 0.9 2500 0.010916 20 + 128311.9
2
= 128557.5 kgcm > 127927 kgcm
OK

7.2 Sambungan Kuda - Kuda dan Kolom ( Detail B )

Pu

Mu 60

420 80
180

100
200

7.2.1 Data Perencanaan Sambungan


Dari hasil perhitungan SAP diperoleh:

Mu = 3240 kgm = 324000 kgcm


Pu = 1344.96 kg

Baut Tanpa Ulir ( Bor ) Diameter f = 12 mm


Tebal Plat = 10 mm

7.2.2 Kontrol Kekuatan Baut


7.1.2.1 Perhitungan Ruv yang Diterima Setiap Baut
Ruv = Pu = 1344.96 = 224.16 kg
n 6

7.2.2.2 Perhitungan Kuat Geser Baut


f Rnv = 0.75 0.5 fu Ab n
= 0.75 0.5 4100 1.1304 1
= 1737.99 kg
7.2.2.3 Perhitungan Kuat Tumpu Baut
f Rn = 2.4 d tp fu 0.75
= 2.4 1.2 1 4100 0.75
= 8856 kg

7.2.2.4 Perhitungan Kuat tarik Baut


f Rnt = 0.75 0.75 fu Ab
= 0.75 0.75 4100 1.1304
= 2606.985 kg

7.2.2.5 Rumus Interaksi Geser dan Kuat Tarik Baut

Ruv 2 R
( )  ( ut ) 2  1
Rnv Rnt
224.16 + Rut < 1
1737.99 2606.985

Rut = T = 2270.745 kg

7.2.2.6 Kontrol Momen Sambungan

Letak Garis Netral a:

2T
60

80 2T
d3
180 2T d2
d1
100
a
200

a = ΣT = 2270.745 x 6
fy B 2500 x 20
= 0.272489 cm

d1 = 9.727511 cm
d2 = 27.72751 cm
d3 = 35.72751 cm
Sdi = 73.18253 cm

f Mn = 0.9 fy a2 B + S T di
2
= 0.9 2500 0.07425 20 + 332357.7
2
= 334028.4 kgcm > 324000 kgcm
OK

7.3 Sambungan Balok dan Kolom ( Detail C )

Pu

57
Mu 60

576 60
60

198
141

200

7.3.1 Data Perencanaan Sambungan


Dari hasil perhitungan SAP diperoleh:

Mu = 12614 kgm = 1261400 kgcm


Pu = 12203 kg

Baut Tanpa Ulir ( Bor ) Diameter f = 18 mm


Tebal Plat = 10 mm

7.3.2 Kontrol Kekuatan Baut


7.3.2.1 Perhitungan Ruv yang Diterima Setiap Baut
Ruv = Pu = 12203 = 1220.3 kg
n 10

7.3.2.2 Perhitungan Kuat Geser Baut


f Rnv = 0.75 0.5 fu Ab n
= 0.75 0.5 4100 2.5434 1
= 3910.478 kg

7.3.2.3 Perhitungan Kuat Tumpu Baut


f Rn = 2.4 d tp fu 0.75
= 2.4 1.8 1 4100 0.75
= 13284 kg

7.3.2.4 Perhitungan Kuat tarik Baut


f Rnt = 0.75 0.75 fu Ab
= 0.75 0.75 4100 2.5434
= 5865.716 kg
7.3.2.5 Rumus Interaksi Geser dan Kuat Tarik Baut

Ruv 2 R
( )  ( ut ) 2  1
Rnv Rnt
1220.3 + Rut < 1
3910.478 5865.716

Rut = T = 4035.266 kg

7.3.2.6 Kontrol Momen Sambungan

57
2T
60
2T
576 60
60 2T
d5
d4
2T d3
198
141 2T d2
d1
a

200

a = ΣT = 4035.266 x 10
fy B 2500 x 20
= 0.807053 cm

d1 = 13.29295 cm
d2 = 33.09295 cm
d3 = 39.09295 cm
d4 = 45.09295 cm
d5 = 51.09295 cm
Sdi = 181.6647

f Mn = 0.9 fy a2 B + S T di
2
= 0.9 2500 0.651335 20 + 1466131
2
= 1480786 kgcm > 1261400 kgcm
OK
7.4 Sambungan Balok dan Kolom ( Detail D )

Pu Pu
57

Mu Mu 60
576 60

60

198
141

7.4.1 Data Perencanaan Sambungan


Dari hasil perhitungan SAP diperoleh:

Mu = 12976 kgm = 1297600 kgcm


Pu = 7343 kg

Baut Tanpa Ulir ( Bor ) Diameter f = 18 mm


Tebal Plat = 10 mm

7.4.2 Kontrol Kekuatan Baut


7.4.2.1 Perhitungan Ruv yang Diterima Setiap Baut
Ruv = Pu = 7343 = 734.3 kg
n 10

7.4.2.2 Perhitungan Kuat Geser Baut


f Rnv = 0.75 0.5 fu Ab n
= 0.75 0.5 4100 2.5434 1
= 3910.478 kg

7.4.2.3 Perhitungan Kuat Tumpu Baut


f Rn = 2.4 d tp fu 0.75
= 2.4 1.8 1 4100 0.75
= 13284 kg

7.4.2.4 Perhitungan Kuat tarik Baut


f Rnt = 0.75 0.75 fu Ab
= 0.75 0.75 4100 2.5434
= 5865.716 kg

7.4.2.5 Rumus Interaksi Geser dan Kuat Tarik Baut

Ruv 2 R
( )  ( ut ) 2  1
Rnv Rnt
734.3 + Rut < 1
3910.478 5865.716

Rut = T = 4764.266 kg

7.4.2.6 Kontrol Momen Sambungan

57 2T
60
2T
60
60 2T
d5
d4
2T d3
198
2T d2
141 d1
a
200

a = ΣT = 4764.266 x 10
fy B 2500 x 20
= 0.952853 cm

d1 = 13.14715 cm
d2 = 32.94715 cm
d3 = 38.94715 cm
d4 = 44.94715 cm
d5 = 50.94715 cm
Sdi = 180.9357

f Mn = 0.9 fy a2 B + S T di
2
= 0.9 2500 0.907929 20 + 1724052
2
= 1744480 kgcm > 1297600 kgcm
OK
7.5 Kontrol Kekuatan Sambungan Las
7.5.1 Perencanaan Tebal Las Efektif pada Sambungan
7.5.2 Perhitungan Tebal Las Efektif Pada Web

aeff max Di Web = 0.707 x fu


70 70.3
= 0.707 x 3700 10
70 70.3
= 5.315789 mm

aeff max Di end plate = 1.41 x fu


70 70.3
= 1.41 x 4100 10
70 70.3
= 11.74761 mm

7.5.3 Perhitungan Gaya yang Bekerja Pada Sambungan Las

Misal te = 1 cm

A = 72.2 + 34.8 = 107 cm2

Sx = d2 x 1 x 2
3

= 72.2 + 34.8 x 1 x 2
3

= 2544.222 cm3

fv = Pu = 7343 = 68.62617 kg/cm2


A 107

fh = Mu = 1297600 = 510.0183 kg/cm2


Sx 2544.22222222222

f total = fv2 + fh2


= 68.62617 2 + 510.0183 2
= 514.6147 kg/cm2

7.5.4 Kontrol Kekuatan Las

f fn = 0.75 0.6 70 70.3 = 2214.45 kg/cm2

f fn > f total
OK

7.5.5 Perhitungan Tebal efektif

te perlu = f total = 514.6147 = 0.232389 cm


f fn 2214.45

7.5.6 Perhitungan Lebar Perlu

a perlu = 0.87 = 1.230552 mm < 5.890469 mm


0.707 OK

7.5.7 Perhitungan Tebal Efektif Dengan Lebar Minimum

a minimum = 4 mm
te perlu = 4 x 0.707 = 2.828 mm

7.5 Sambungan Kolom Pondasi


7.5.1 Data Perencanaan

Rencana Panjang Plat Dasar kolom L 40 cm


Rencana Lebar Plat Dasar kolom B 40 cm
fc' beton 20 Mpa
P
Momen yang bekerja pada dasar kolom Mu 1093100 kgcm
Lintang yang bekerja pada dasar kolom Du 3854 kg
M Normal yang bekerja pada dasar kolom Pu 22617 kg
a 300 mm
a1 50 mm
b 150.0 mm
c 50 mm
d 300 mm
s pelat 1600 kg/cm2

a1 a a1
a1 a a1

b
d1 B
b

7.5.2 Kontrol Pelat Landasan Beton ( Pondasi )

fc' beton = 20 Mpa = 200 kg/cm2


Pu yang bekerja = 22617 kg
Kekuatan nominal tumpu beton
Pn = 0.85 fc' A
A = 40 x 40 = 1600 cm2
Pn = 0.85 200 1600 = 272000 kg

Pu <= f Pn
22617 <= 0.6 x 272000
22617 <= 163200 OK

7.5.2 Perencanaan Tebal Pelat Baja Pondasi


7.5.2.1 Perhitungan Tegangan Yang Bekerja Akibat Adanya Eksentrisitas

e = M = 1093100 = 48.3309 cm
P 22617
A = 40 x 40 = 1600 cm2
W = 1/6 B L2 = 1/6 40 40 2 = 10666.67 cm3

s = P + M
A W
= 22617 + 1093100
1600 10666.6666666667
s maks = 116.6138 kg/cm2
s min = 88.3425 kg/cm2
Jadi, q = 116.6138 kg/cm2

3
1
1

7.5.2.2 Perhitungan Momen Yang Bekerja


~ Daerah 1
M = 1/2 q L2
= 1/2 116.6138 52
= 1457.672 kgcm

~ Daerah 2
a/b = 30 / 15 = 2
a1 = 0.1 a2 = 0.046

Ma = a1 q b2
= 0.1 116.6138 15 2 = 2623.809 kgcm

Mb = a2 q b2
= 0.046 116.6138 15 2 = 1206.952 kgcm

~ Daerah 3
a/b = 5 / 30 = 0.166667 < 0.5

M3 = 1/2 q a12
= 1/2 116.6138 52 = 1457.672 kgcm

7.5.2.3 Perhitungan Tebal Pelat Baja


s = 6 M t= 6 M
t2 s plat

= 6 x 1457.672
1600

= 2.338005 ~ 3 cm

7.5.3 Perencanaan Diameter Angker


7.5.3.1 Perhitungan Tegangan Yang Bekerja Pada Angker

P
40
x y

M
20
s min
P

s max

1/3x C 1/3y

s min = s max
x B-x

x = s min B = 88.3425 x 40
s min + s max 88.3425 + 116.6138
= 17.24124 cm

y =B - x = 40 - 17.24124 = 22.75876 cm

S min = 1.5 d = 1.5 ( 2 x tf )


= 1.5 2 x 1.2
= 3.6 cm

1/3 x = 5.74708 cm > S min

1/3 y = 7.586253 cm > S min

r = 20 - 1/3 y = 20 - 7.586253 = 12.41375 cm

C = 40 - 7.586253 - 5.74708 = 26.66667 cm

T = M - P r = 1093100 - 22617 12.41375


C 26.7

= 30424.6549739822 kg = Pu

7.5.3.2 Perencanaan Diameter Angker


- Leleh: Pu = f fy Ag

Ag perlu = 30424.6549739822 = 8.245164 cm2


0.9 4100 #DIV/0!

- Putus: Pu = f 0.75 fu Ag

Ag perlu = 30424.6549739822 = #DIV/0! cm2


0.75 0.75 0 #DIV/0!

- A baut perlu = 30424.6549739822 = 27.16487 cm2 #DIV/0!


1120

Untuk tiap sisi A baut perlu = 27.16487 / 2 sisi = 13.58244 cm2


Direncanakan menggunakan angker D30 ( A = 7.065 cm2 )
Jumlah angker dalam 1 sisi = #DIV/0! / 7.065
= #DIV/0! ~ #DIV/0! buah
Dipasang 3 D 30 A = 21.195 cm2
Abaut > Aperlu
OK

7.5.4 Perencanaan Panjang Angker

Kekuatan Baut untuk menerima beban tarik pada tiap sisi adalah:
30424.6549739822 / #DIV/0! baut = #DIV/0! kg
2 sisi

l = #DIV/0! = #DIV/0! cm
4.472136 2p 1.5

7.5.5 Perencanaan Sambungan Las

t plat = 3 cm

Profil Baja Bj 52 fu = 0 kg/cm2


fu las E70 xx = 70 ksi
= 70 x 70.3 kg/cm3
Syarat tebal plat:
a min = 3 mm
a max = t - 0.1 = 3 - 0.1
= 2.9 cm

af max = 1.41 x fu elemen t


fu las
= 1.41 x 0 x 3
70 x 70.3
= 0 cm = 0 mm

Pakai a = 3 mm
te = 0.707 a = 2.121 mm
b = 30 cm
d = 30 cm
Sx = b * d + ( d2 / 3)
= 30 30 + 900
3
= 1200 cm3

Akibat Pu : fvp = Pu
2 ( 2 b + d ) te

= 22617
2 2 30 + 30 2.121
= 592.4092 kg/cm2

Akibat Mu: fhm = Mu = 1093100


Sx 1200
= 910.9167 kg/cm2

f las = 0.75 x 0.6 x 70 x 70.3


= 2214.45

f total = fv2 + fh2


= 592.4092 2
+ 910.9167 2
= 1180718 kg/cm2 <= 0.75 0.6 fu las
= 1086.608 kg/cm2 <= 2214.45 kg/cm2 OK !!

Anda mungkin juga menyukai