2. Rumus Cosinus
Cos (A + B) = Cos A. Cos B – Sin A. Sin B ....................................................... rumus 3
Cos (A – B) = Cos A. Cos B + Sin A. Sin B ....................................................... rumus 4
3. Rumus Tangen
Dari rumus 1 dan 3 didapat
( )
( )
( ) –
( ) .............................................................. rumus 5
( ) ............................................................................ rumus 6
Contoh 1.
Penyelesaian
Dengan rumus 1
= √ √ √
= √ √
= (√ √ )
Dengan rumus 2
= √ √
= (√ √ )
B. RUMUS IDENTITAS
R Dari gambar di samping berlaku perbandingan
trigonometri :
q p Sin P = , dan Cos P =
( ) ( )
Cos2P + Sin2P = 1, ....... Cos2P = 1 – Sin2P, .......... Sin2P = 1 – Cos2P .......... rumus 7
2. Rumus Cosinus
Dari rumus 3, jika A = B maka
Cos (A + B) = Cos A. Cos B – Sin A. Sin B
Cos (A + A) = Cos A. Cos A – Sin A. Sin A
Cos 2A = cos 2A – Sin 2A . ................................................................................. rumus 9
3. Rumus Tangen
Dari rumus 5, jika A = B maka
( )
( )
, ............................................................................................... rumus 12
Contoh 2.
Dengan rumus sudut rangkap, tentukan nilai dari Sin 15o.
Penyelesaian.
Dengan rumus 10
Cos 2A = 1 – 2 Sin 2A
Cos 2(15o) = 1 – 2 Sin 215o.
Cos 30o = 1 – 2.Sin 215o.
√ = 1 – 2.Sin 215o.
2.Sin 215o =1– √
√
2.Sin 215o =
√
Sin 215o =
√
Sin 15o = √
Sin 15o = √ √
Sin 15o = √ √
Sin 15o = √ √
Sin 15o = √ √
Sin 15o = √( ) √
Sin 15o = (√ √ )
TUGAS 6
Contoh
Tentukan nilai dari 6.Sin 105o.Sin 15o
Penyelesaian.
Dengan rumus 16, 2.Sin A. Sin B = Cos (A – B) – Cos (A + B), maka
6.Sin 105o.Sin 15o = 3(2.Sin 105o.Sin 15o)
= 3(Cos (105o – 15o) – Cos (105o + 15o)
= 3(Cos 90o – Cos 120o)
= 3(0 – (-½)
= .
E. RUMUS PENJUMLAHAN DAN PENGURANGAN SINUS DAN COSINUS.
Jika A + B = P dan
A – B = Q dijumlahkan, maka didapat A = ½(P + Q)
Jika A + B = P dan
A – B = Q dikurangkan, maka didapat B = ½(P – Q), maka:
Contoh.
Tanpa alat hitung tentukan nilai dari cos 155o + cos 85o + cos 35o.
Penyelesaian.
cos 155o + cos 85o + cos 35o
= cos 155o + cos 35o + cos 85o.
= 2.cos ½(155o + 35o). cos ½(155o - 35o) + cos 85o.
= 2.cos ½(190o). cos ½(120o) + cos 85o.
= 2.cos 95o . cos 60o + cos 85o.
= 2.cos 95o .½ + cos 85o.
= cos 95o + cos 85o.
= 2.cos ½(95o + 85o). cos ½(95o - 85o)
= 2.cos ½(180o). cos ½(10o)
= 2.cos 90o. cos 5o
= 2.(0). cos 5o
= 0.
Tugas 7.
A. Dengan rumus hasil kali sinus dan cosinus tentukan nilai dari;
1. 2. Cos 75o. Sin 15o.
2. 4. Sin . Cos .
3. Sin 195 . Sin 75o.
2 o 2