Nama : ARDIANSYAH
No. BP : 2001031039
Tanggal Pratikum :
Instruktur :
2020/2021
BAB I
TUJUAN
I. HUKUM OHM
Selesai percobaan praktikum diharapkan dapat :
1.1.Membuktikan kebenaran hukum ohm dengan percobaan
1.2.Menganalisa hubungan antara tegangan dan arus listrik
pada suatu tahanan tertentu
1.3.Menganalisa hubungan antara arus dan tahanan pada
tegangan tertentu
1.4.Menggambar grafik tegangan fungsi arus pada 5 buah
tahanan yang berbeda
PENDAHULUAN
I. HUKUM OHM
Ohm adalah suatu satuan tahanan listrik yang sering ditulis
dengan simbol ꭥ . Dalam suatu rangkaian listrik,hukum
ohm menyatakan hubungan antara tegangan,arus dan
tahanan yang dirumuskan sebagai berikut :
R=
Dimana :
R = Resistor/tahanan (ꭥ )
V = Tegangan yang diberikan pada tahanan (Volt)
I = Arus yang mengalir pada tahanan (Ampere)
ebag a gruae
th a
BAB III
I. HUKUM OHM
LANGKAH KERJA
I. HUKUM OHM
II.3.b
BAB V
I. HUKUM OHM
5.1. Gambarkan grafik tegangan fungsi arus dari data
percobaan
a. gambar II.1
b. gambar II.2
c. gambar II.3
jawaban : terdapat pada bab analisa
5.2. sesuaikan percobaan yang telah saudara lakukan dengan teori
GAMBAR RANGKAIAN
I. HUKUM OHM
DATA PERCOBAAN
I. TABEL
Tabel I.1
Tegangan Arus ( mA ) KETERANGAN
V (volt) R = 47 R = 100 R = 220 R = 470 R = 680
Tabel II.1
Tegangan V Arus I ( mA ) KETERANGAN
(volt)
A1 A2 A3
4 9 11 20
6 13.5 16.5 30
8 18 22 40
10 22.5 27.5 50
12 27 33 60
Tabel II.2
Tegangan V Tegangan ( volt ) KETERANGAN
(volt)
VR1 VR2 VR3
II. GRAFIK
Grafik dari tabel I.1
o Tegangan 4 volt tahanan 47 ohm
o Tegangan 4 volt tahanan 100 ohm
o
o Tegangan 10 volt tahanan 47 ohm
o Tegangan 10 volt tahanan 100 ohm
o
o Tegangan 12 volt tahanan 47 ohm
o
o Tegangan 12 volt tahanan 100 ohm
o Tegangan 12 volt tahanan 220 ohm
o
o Tegangan 12 volt tahanan 470 ohm
o Tegangan 6 volt
o Tegangan 8 volt
o Tegangan 10 volt
o Tegangan 12 volt
o Tegangan 8 volt
o Tegangan 10 volt
o Tegangan 12 volt
o Tegangan V1 = 6 v V2 = 9 v
o Tegangan V1 = 8 v V2 = 9 v
o Tegangan V1 = 10 v V2 = 9 v
o Tegangan V1 = 12 v V2 = 9 v
Grafik dari tabel II.3.b (jiks polaritas V2 dibalik)
o Tegangan V1 = 4 v V2 = 9 v
o Tegangan V1 = 6 v V2 = 9 v
o Tegangan V1 = 8 v V2 = 9 v
o Tegangan V1 = 10 v V2 = 9 v
o Tegangan V1 = 12 v V2 = 9 v
BAB VII
ANALISA
I. HUKUM OHM
Analisa data :
a. Tegangan 4 volt
Tahanan 47 ohm
V = 4 volt
R = 47 ohm
I=h
= t
= 0.08511 A = 85.11 mA
V = 4 volt
R = 100 ohm
I=h
= tt
= 0.04 A = 40 mA
V = 4 volt
R = 220 ohm
= t
= 0.01819 A = 18.19 mA
V = 4 volt
R = 470 ohm
I=h
= tt
= 0.00851 A = 8.51 mA
V = 4 volt
R = 680 ohm
I=h
= tt
= 0.00582 A = 5.82 mA
b. Tegangan 6 volt
Tahanan 47 ohm
V = 6 volt
R = 47 ohm
= t
= 0.12766 A = 127.66 mA
V = 6 volt
R = 100 ohm
I=h
= tt
= 0.06 A = 60 mA
V = 6 volt
R = 220 ohm
I=h
= t
= 0.02728 A = 27.28 mA
V = 6 volt
R = 470 ohm
I=h
= tt
= 0.01277 A = 12.77 mA
Tahanan 680
V = 6 volt
R = 680 ohm
I=h
= tt
= 0.00882 A = 8.82 mA
c. Tegangan 8 volt
Tahanan 47 ohm
V = 8 volt
R = 47 ohm
I=h
t
= t
= 0.17021 A = 170.21 mA
V = 8 volt
R = 100 ohm
I=h
t
= tt
= 0.08 A = 80 mA
V = 8 volt
R = 220 ohm
I=h
t
= t
= 0.3637 A = 36.37 mA
V = 8 volt
R = 470 ohm
I=h
t
= tt
= 0.1702 A = 17.02 mA
V = 8 volt
R = 680 ohm
I=h
t
= tt
= 0.0118 A = 11.80 mA
d. Tegangan 10 volt
Tahanan 47 ohm
V = 10 volt
R = 47 ohm
I=h
t
= t
= 0.21277 A = 212.77 mA
V = 10 volt
R = 100 ohm
I=h
t
= tt
= 0.1 A = 100 mA
V = 10 volt
R = 220 ohm
I=h
t
= t
= 0.04546 A = 45.46 mA
Tahanan 470 ohm
V = 10 volt
R = 470 ohm
I=h
t
= tt
= 0.02128 A = 21.28 mA
V = 10 volt
R = 680 ohm
I=h
t
= tt
= 0.01471 A = 14.71 mA
e. Tegangan 12 volt
Tahanan 47 ohm
V = 12 volt
R = 47 ohm
I=h
= t
= 0.25532 A = 255.32 mA
Tahanan 100 ohm
V = 12 volt
R = 100 ohm
I=h
= tt
= 0.12A = 120 mA
V = 12 volt
R = 220 ohm
I=h
= t
= 0.05455 A = 54.55 mA
V = 12 volt
R = 470 ohm
I=h
= tt
= 0.02553 A = 25.53 mA
V = 12 volt
R = 680 ohm
I=h
= tt
= 0.01765 A = 17.65 mA
Analisa rangkaian :
Analisa data :
= R3 + h h
= 150 + [ tt t
]
t tt
= 150 + [ t tt
]
t tt
= 150 + [ t
]
I total = h eu
= th
= 0.02 A
ttt
= tt
= 0.009 A = 9 mA
e euru
I R2 = h
ttt
= t
= 0.011 A = 11 mA
br
I R3 = h香
香
= ht
= 0.02 A = 20 mA
Tegangan 6 volt
= R3 + h h
= 150 + [ tt t
]
t tt
= 150 + [ t tt
]
t tt
= 150 + [ t
]
I total = h eu
= th
= 0.03 A
e euru
I R1 = h
t香h
= tt
= 0.0.135 A = 13.5 mA
e euru
I R2 = h
t香h
= t
= 0.0165 A = 16.5 mA
br
I R3 = h香
th
= ht
= 0.03 A = 30 mA
Tegangan 8 volt
= R3 + h h
= 150 + [ tt t
]
t tt
= 150 + [ t tt
]
t tt
= 150 + [ t
]
I total = h eu
t
= th
= 0.04 A
e euru
I R1 = h
tt
= tt
= 0.0018 A = 18 mA
e euru
I R2 = h
tt
= t
= 0.011 A = 22 mA
br
I R3 = h香
= ht
= 0.04 A = 40 mA
Tegangan 10 volt
= R3 + h h
= 150 + [ tt t
]
t tt
= 150 + [ t tt
]
t tt
= 150 + [ t
]
I total = h eu
t
= th
= 0.05 A
e euru
I R1 = h
t h
= tt
= 0.0225 A = 22.5 mA
e euru
I R2 = h
t h
= t
= 0.027 A = 27.5 mA
br
I R3 = h香
tth
= ht
= 0.05 A = 50 mA
Tegangan 12 volt
= R3 + h h
= 150 + [ tt t
]
t tt
= 150 + [ t tt
]
t tt
= 150 + [ t
]
I total = h eu
= th
= 0.06 A
e euru
I R1 = h
tt
= tt
= 0.027 A = 27 mA
e euru
I R2 = h
tt
= t
= 0.033A = 33 mA
br
I R3 = h香
t
= ht
= 0.06 A = 60 mA
Analisa rangkaian :
ebag a gruae
I R1 + I R2 = I R3
Dari data hasil percobaan yang telah didapat, ketika arus masuk ke
rangkaian R1 dan R2 yang dipasang parelel,maka arus akan terbagi
pada masing-masing tahanan. Dimana jika arus pada R1 dan R2
dijumlahkan maka akan sama dengan besarnya arus yang keluar
darinya atau arus yang masuk/mengalir ke R3. Maka TERBUKTI
kebenaran hukum kirchoff I pada teori dengan hukum kirchoff I yang
dilakukan pada percobaan ini.
I x (R1 + R2 + R3) = V
I x (100 + 82 + 150)= 4
I = 香香
= 0.012 A
V R1 = I x R1
= 0.012 x 100
= 1,2 volt
V R2 = I x R2
= 0.012 x 82
= 0.99 volt
V R3 = I x R3
= 0.012 x 150
= 1.81 volt
Tegangan 6 volt
th a
I x (R1 + R2 + R3) = V
I x (100 + 82 + 150)= 6
I = 香香 = 0.0181 A
Kedua,mencari besar tegangan pada masing-masing tahanan :
V R1 = I x R1
V R2 = I x R2
= 0.0181 x 82
= 01.48 volt
V R3 = I x R3
= 0.0181 x 150
= 2.71 volt
Tegangan 8 volt
th a
I x (R1 + R2 + R3) = V
I x (100 + 82 + 150)= 8
t
I = 香香
= 0.0241 A
V R1 = I x R1
= 0.0241 x 100
= 2.41 volt
V R2 = I x R2
= 0.0241 x 82
= 1.98 volt
V R3 = I x R3
= 0.0241 x 150
= 3.61 volt
Tegangan 10 volt
th a
I x (R1 + R2 + R3) = V
I x (100 + 82 + 150)= 10
t
I = 香香
= 0.0301 A
V R1 = I x R1
= 0.0301 x 100
= 3.01 volt
V R2 = I x R2
= 0.0301 x 82
= 2.47 volt
V R3 = I x R3
= 0.0301 x 150
= 4.52 volt
Tegangan 12 volt
th a
I x (R1 + R2 + R3) = V
I x (100 + 82 + 150)= 12
I = 香香
= 0.0361 A
V R1 = I x R1
= 0.0361 x 100
= 3.61 volt
V R2 = I x R2
= 0.0361 x 82
= 2.96 volt
V R3 = I x R3
= 0.0361 x 150
= 5.42 volt
Analisa rangkaian :
th a
V1 = 4 volt V2 = 9 volt
R3 = 3300 ohm
-13 + I.6300 = 0
香
I= 香tt
= 0.00206349206 A
V R1 = I x R1
V R3 = I x R3
Tegangan 6 volt
V1 = 6 volt V2 = 9 volt
R3 = 3300 ohm
-15 + I.6300 = 0
h
I= 香tt
= 0.00238095238 A
V R1 = I x R1
V R2 = I x R2
V R3 = I x R3
Tegangan 8 volt
Secara matematis,dapat ditulis dengan persamaan hukum kirchoff II :
V1 = 8 volt V2 = 9 volt
R3 = 3300 ohm
-17 + I.6300 = 0
t
I= 香tt
= 0.0026984147 A
V R1 = I x R1
V R2 = I x R2
V R3 = I x R3
Tegangan 10 volt
V1 = 10 volt V2 = 9 volt
R3 = 3300 ohm
-19 + I.6300 = 0
t
I= 香tt
= 0.00301587302 A
V R1 = I x R1
V R2 = I x R2
V R3 = I x R3
Tegangan 12 volt
V1 = 12 volt V2 = 9 volt
R3 = 3300 ohm
-21 + I.6300 = 0
I= 香tt
= 0.0033333333 A
V R2 = I x R2
V R3 = I x R3
Analisa rangkaian :
Pada percobaan sesuai gambar II.3 dan tabel II.3.a, prinsip kerja nya
masih mengikuti hukum kirchoff II. Dimana pada perangkaiannya,
sumber tegangan DC 1 (V1),polaritas positif dirangkai dengan salah
satu ujung tahanan R1 dan polaritas negatif dirangkai dengan salah
satu ujung tahanan R3. Sedangkan untuk sumber tegangan DC 2
(V2),polaritas negatif dirangkai dengan ujung tahanan R1 yang lain
dan polaritas postif dirangkai dengan salah satu ujung tahanan R2 dan
dari R2 diteruskan ke R3.
V1 = 4 volt V2 = 9 volt
R3 = 3300 ohm
5 + I.6300 = 0
h
I= 香tt
tanda negative hanya menunjukan arah
= 0.000793650794 A
V R1 = I x R1
V R2 = I x R2
V R3 = I x R3
Tegangan 6 volt
V1 = 6 volt V2 = 9 volt
R3 = 3300 ohm
3 + I.6300 = 0
香
I= 香tt
tanda negative hanya menunjukan arah
= 0.000476190476 A
V R1 = I x R1
= 0.000476190476 x 1200 = 0.57 volt
V R2 = I x R2
V R3 = I x R3
Tegangan 8 volt
V1 = 8 volt V2 = 9 volt
R3 = 3300 ohm
1 + I.6300 = 0
I= 香tt
tanda negative hanya menunjukan arah
= 0.000158730159 A
V R1 = I x R1
V R2 = I x R2
V R3 = I x R3
tegangan 10 volt
Secara matematis,dapat ditulis dengan persamaan hukum kirchoff II :
V1 = 10 volt V2 = 9 volt
R3 = 3300 ohm
-1 + I.6300 = 0
I= 香tt
= 0.000158730159 A
V R1 = I x R1
V R2 = I x R2
V R3 = I x R3
Tegangan 12 volt
V1 = 12 volt V2 = 9 volt
R3 = 3300 ohm
-3 + I.6300 = 0
香
I= 香tt
= 0.000476190476 A
V R1 = I x R1
V R2 = I x R2
V R3 = I x R3
Analisa rangkaian :
Pada percobaan sesuai gambar II.3 dan tabel II.3.b, prinsip kerja nya
masih mengikuti hukum kirchoff II. Dimana pada perangkaiannya,
sumber tegangan DC 1 (V1),polaritas positif dirangkai dengan salah
satu ujung tahanan R1 dan polaritas negatif dirangkai dengan salah
satu ujung tahanan R3. Sedangkan untuk sumber tegangan DC 2
(V2),polaritas positif dirangkai dengan ujung tahanan R1 yang lain dan
polaritas negatif dirangkai dengan salah satu ujung tahanan R2 dan dari
R2 diteruskan ke R3.
KESIMPULAN