SEMESTER I b. 3
2 =2
1
3
c. 0,001 = 10-3
Jawab:
a. 34 = 81 3log 81 = 4
1
b. 3
2 = 2 3 2 log 3
2 =
c. 0,001 = 10-3 10
log 0,001 = -3
ANTO, S.Pd
5
a. log 25 = 2
a
c. log b = c
p
Jawab : 5. log a.a log b.b log c = p log c ; a 1, b 1
a. 5log 25 = 2 25 = 52
p
a log b
1 1 6. log b =
b. 3log = 3-3
p
= -3 log a
27 27
p 1
c. a
log b = c b = ac 7. log x = x
; x 1
log p
x
a
8. a log x
Tentukan nilai logaritma berikut!
n a
a. 2
log 32 9. am
log b n . log b
m
3
b. log 3 3
10. plog 1 = 0
p
c. 2
log
1
2 11. log p = 1
2 p
12. log pn = n
Jawab :
2
a. log 32 = 2log 25 = 5
Contoh :
3 1. Sederhanakan :
b. log 3 3 = 3log =1
2 4.12
1 1
1 a. log 4 – 2log 6 + 2log 12 = 2log = 2log 8 = 3
c. 2log 2 = 2log 2 2 = 6
2 2
b. 3log 4. 2log 125. 5log 81 = 3log 22. 2log 53. 5log 34
= 2. 3log 2. 3.2log 5. 4. 5log 3
Sifat-sifat logaritma
= 2.3.4. 3log 2. 2log 5. 5log 3
Bila a, b, c dan p bilangan real yang memiliki sifat a > 0, b > 0,
= 24. 3log 3
p > 0 dan p 1 ,maka berlaku :
p = 24
1. log b = x ,maka px = b
9
36
36
p
log ab = p log a + p log b
6
2. c. 36 log 3 log 9
p a
3. log = p log a - p
log b 1 1
b d. log 5 4
25
log 510 log 4100 log 25
log10 log100
p
4. log an = n. p
log a
= log 5 + log 4 + log 5 Contoh :
= log 100 Sederhanakanlah!
= 10 a. 2
log 16 – 2 log 8
3 18
Contoh : c. log 18 – 3log 6 = 3log =1
6
Sederhanakanlah !
2
a. log 4 + 2log 8 Contoh :
1
b. 3log + 3log 81 Sederhanakan!
9 a. 2 log 3 + 4 log 3
2
c. log 2 2 + 2log 4 2 b. 2 log a + 2 log b
Jawab : Jawab:
2 a. 2 log 3 + 4 log 3 = log 32 + log 34
a. log 4 + 2log 8 = 2log 4 . 8 = 2log 32 = 5
= log 9 + log 81
3 1 1
b. log + 3log 81= 3log . 81 = 3log 9 = 2
9 9 = log 9 . 81
c. 2
log 2 2 + 2log 4 2 = 2log 2 2 . 4 2 = 2log 16 = 4 = log 729
b. 2 log a + 2 log b = log a2 + log b2 Contoh :
= log a2 . b2
2
log 5
a. 4 22
2
log 5
= log (ab)2
3
log 2
3 2
3
log 2 1
b. 3
2 2
Ingat : 1. log x = log x . log x = (log x)
Jawab :
log x2 = 2 log x a. 4
2
log 5
22
2
log 5
=2 2
= 5 = 25
log 5
2
2
= 3 =3 =
Jadi log 2x ≠ log x2
3 1 1
log 2
3 2
3
log 2 1
b
3
log 2 2 2
3 3
1
2. Log -1x =
log x
Perhatikan uraian berikut untuk menunjukkan sifat 6 logaritma ini :
1 log a m m. log a m p
Log x-1 = log = -log x a. a log a
pn m
log a
x log p n n. log p n
Jadi log -1x ≠ log x-1
b. Jika m = n maka diperoleh :
log a n n. log a
Contoh :
pn
log a m p log a
log p n n. log p
3 7
log 7 x log 81
Sehingga dapat disimpulkan bahwa :
Jawab : Untuk p dan a bilangan real positif p ≠ 1 maka :
3 7 m p
a. log 7 x log 81 = 3 log 7 x 7 log 81 pn
log a m log a
log 7 log 81 n
= x pn
log a n p log a
log 3 log 7
log 3 4 Jika numerus dan bilangan pokok dipangkatkan dengan bilangan
= yang sama maka hasilnya tetap.
log 3
4 log 3 Contoh :
= =4
log 3
1 Hitunglah !
b. 3log 7 x 7log 81 = 7 x 7 log 81 1. 8log 16
log 3
8
7
log 34 log 34 2. log 64
= 7
log 3 log 3
3. Jika 3log 5 = a hitunglah 25
log 27
= 3
log 3 = 4
4
Jawab :
c. =
8 4 2 4 4
1. log 16 = log 2 4 = log 2 = .1 =
3
2
3 3 3
=
8 6 6
2. log 64 = 23
log 2 .2 log 2 .1 2
6
3 3
3 =
3. log 5 = a, maka :
25 3 3 1 3 1 3
log 27 = 52
log 33 .5 log 3 . 3 .
2 2 log 5 2 a 2a = =2x
= =
Perhatikan uraian dibawah ini!
Contoh :
Sederhanakan !
a.
2
10 log x
b.
c.
Jawab :
a. = = x2
b. = = = a2
LATIHAN SOAL
1. Tentukan nilai dari :
a. 3log1/27
1
b. 9 log
3
2. Sederhanakan :
1
a. 6 log 84 6 log 7 6 log
2
1
b. 2 log 8 16 log 4 log 64
4
c. 3
log 25.36 log 27.5 log 6
3. Sederhanakan :
b. log(2 3 2 ) log(2 3 3 )