com
LEMBAR AKTIVITAS SISWA – LOGARITMA, FUNGSI LOGARITMA, PERS. DAN PERT. LOGARITMA
PERLU DIINGAT! 5a 3
4 ❑ log 125 a = 3 …………………………………..
Untuk logaritma basisnya 10 tidak perlu ditulis, misalnya
10
log y = log y.
5 ………………………………….. (5x)3 = 125x3
53 = ……… ↔ …..
log ….. = …… y
7 ❑ log(5 x −1) = 4x-y …………………………………..
1
2..... = ↔ …..
log ….. = ……
8 8 ………………………………….. (3x+1)2 = z+5
……2 = 100 ↔ …..
log ….. = ……
√ x−1
9 ❑ log(2 y ) = 4z …………………………………..
…… …..
1 = 1 ↔ log ….. = ……
Persamaan Logaritma Dengan Konsep Logaritma
Contoh:
Contoh: (konversi logaritma ke eksponen)
2 Tentukan nilai x dari persamaan:
log 8 = 3 ↔ 23 = 8
a. √❑8log (x−1) = 4
log 0,001= …. ↔ …… …… = …….. Jawab:
3
log 27 = …… ↔ …… …… = ……..
½
log 16 = …..↔ …… …… = ……..
……
log125= 3 ↔ …… …… = ……..
4
log……= -1 ↔ …… …… = …….. b. √ 2 x+1
❑ log 27 = 3
2
Jawab:
log -4 = ……. ↔ …… …… = ……..
1
Matematika15.wordpress.com
Jawab:
Latihan 1
1.
10.
Jawab:
2.
3. 11.
Jawab:
4.
5. 12.
Jawab: Jawab:
13.
6.
Jawab:
Jawab:
14.
7.
Jawab:
Jawab:
15.
8.
Jawab:
Jawab:
9. 16.
2
Matematika15.wordpress.com
Jawab:
18.
Jawab: 3
b. 2log √ x=6
Jawab:
19.
Jawab:
(x+1)
c. log 32 = 5
Jawab:
20.
Jawab:
(2x - ½)
d. log 400 = 2
Jawab:
21.
Jawab:
(3-2x)
e. log 216 = 3
Jawab:
22.
Jawab:
3
Matematika15.wordpress.com
1
f. - 2 + 3log =5
x2 B. SIFAT-SIFAT LOGARITMA
Jawab: Ada beberapa sifat logaritma, yaitu:
1) alog a = 1
2) alog 1 = 0
3) alog (bxc) = alog b + alog c
Bukti:
a
Misal: ax = b → log b = x
a
ay = c → log c = y
Contoh:
a. log 20 + log 5 = ………………………………………
= ………………………………………
1
(1− )
h. x
log 4096 =6
❑
b. 2log 0,2 + 2log 40 = ………………………………………
Jawab:
= ………………………………………
= ………………………………………
2
i. 12
log ( x - 5) = 3
3
(ii) log 60 = ………………………………………
Jawab:
4
Matematika15.wordpress.com
= ………………………………………
2.
a
4. log (b:c) = alog b - alog c
Jawab:
Bukti:
a
Misal: ax = b → log b = x
a
ay = c → log c = y
Jawab:
Contoh:
4.
= ………………………………………
Jawab:
b. 2log 24 – 2log 12 = ………………………………………
= ………………………………………
5.
c. Jika log 2 = 0,3010 dan log 3 = 0,4771, maka:
Jawab:
(i) log 1,5 = ………………………………………………
= ……………………….………………………
6.
2
(ii) log = ………………………………………………
3 Jawab:
= ……………………….………………………
Latihan 2 7.
1.
Jawab:
Jawab:
5
Matematika15.wordpress.com
14.
8.
Jawab:
Jawab:
9. 15.
Jawab:
Jawab:
10.
16.
Jawab;
Jawab:
11.
17.
Jawab:
Jawab:
12.
Jawab: 18.
Jawab:
13.
Jawab:
19.
6
Matematika15.wordpress.com
Jawab:
Jawab:
Bukti Sifat no 5:
a
Misal: ax = b → log b = x
21. 1
ax = b → a = bx
a m
log b =
Jawab:
Contoh:
22.
a. Jika log 2 = 0,3010 dan log 3 = 0,4771, maka:
Jawab:
= ………………………………………………………………………
= ………………………………………………………………………
1 1 8
b. ½. log 25 – . log 64 + . log 81 + log
3 4 3
23.
= …………………………………………………………………………………….
= …………………………………………………………………………………….
Jawab:
= …………………………………………………………………………………….
7
Matematika15.wordpress.com
= …………………………………………………………………………………….
3
2
c. ❑ 27 + 2 log (2,66666….) = ……………………………………………
= ……………………………………………
= …………………………………………… 6.
= ……………………………………………
Jawab:
Latihan 3
1.
Jawab:
7.
2.
Jawab:
Jawab:
3.
8.
Jawab: Jawab:
4.
Jawab:
9.
5. Jawab:
Jawab:
8
Matematika15.wordpress.com
13.
Jawab:
10.
Jawab:
14.
Jawab:
11.
Jawab: 15.
Jawab:
12.
Jawab:
16.
Jawab:
9
Matematika15.wordpress.com
17. 20.
Jawab:
Jawab:
18.
Jawab:
19.
Jawab:
10
Matematika15.wordpress.com
SIFAT-SIFAT LOGARITMA:
Latihan 4
1.
Jawab:
Contoh:
1. Tentukan nilai dari:
1 1
log 25 - 20 + 8
❑ log 10 ❑log10
Jawab:
2.
Jawab:
2. Jika: 2log 3 = m dan 3log 5 = n, maka
6
log15 = … (dalam m dan n)
Jawab:
3.
Jawab:
Jawab:
4.
5. 9.
Jawab: Jawab:
6. 10.
Jawab: Jawab:
11.
7.
Jawab:
Jawab:
12.
8.
Jawab;
Jawab:
12
Matematika15.wordpress.com
17.
Jawab:
18.
13.
Jawab:
Jawab:
19.
14.
Jawab:
Jawab:
20.
Jawab:
15.
Jawab:
21.
16.
Jawab:
Jawab:
13
Matematika15.wordpress.com
25.
22. Jawab:
Jawab:
26.
23. Jawab:
Jawab:
27.
Jawab:
24.
28.
Jawab:
Jawab:
14
Matematika15.wordpress.com
32.
Jawab:
29. 33.
Jawab:
Jawab:
√2 √2 √2 √2 √2
log ❑log ❑log ❑log √ 2
34. 6 ❑
=…
A. 1 D. 6
B. 2 E. 8
1 1 1 C. 3
30. p + q + r =… Jawab:
q r p
❑ log x ❑ log x ❑ log x
A. 4 D. 1
B. 3 E. 0
C. 2
35.
31.
Jawab:
Jawab:
15
Matematika15.wordpress.com
C. FUNGSI LOGARITMA
Fungsi Logaritma adalah invers dari fungsi eksponen
b. Jika f(b) = -3, maka nilai b = …
f(x) = ax → f-1(x) = alog x, dengan syarat: Jawab:
0<a<1 dan a > 1
x>0
3. Jika f(x) = P. 2log (x+1), dan nilai f(1) = 3 , maka nilai f(3) = …
Jawab:
1 … …
f(x) = 5 x
❑ log …… …… … …… …… … ……
16
Matematika15.wordpress.com
cartesius.
3) Lengkapilah tabel nilai beberapa fungsi dari nilai x tertentu
berikut dan gambarkan grafiknya:
Grafik y = alog x, untuk a > 1
a. y = g(x) = 2log x + 1
Kegiatan 1
x
a
…… …… …… …… …… ……
Sebelum menggambar suatu grafik fungsi y = f(x) = log x,
y = f(x) =
2
log x …… …… …… …… …… ……
dengan a > 1, buatlah tabel nilai yang menyatakan nilai fungsi
y = g(x) =
2
f(x) dari nilai x. log x + 1 …… …… …… …… …… ……
Grafik y = f(x) dan y = g(x):
2
1) Misalkan, akan digambar grafik fungsi y = f(x) = log x,
berikut.
x 1 1 1
← 1 2 4 8 →
0 8 4 2 ∞
f(x)
=
2 ← →
log
x …… …… …… …… …… …… …… …… ……
b. y = h(x) = 2log x – 3
x
…… …… …… …… …… ……
y = f(x) =
2
log x …… …… …… …… …… ……
y = h(x) =
2
log x - 3 …… …… …… …… …… ……
17
Matematika15.wordpress.com
X
…… …… …… …… …… ……
y = f(x) =
2
log x …… …… …… …… …… ……
X
…… …… …… …… …… ……
y = n(x) = …… …… …… …… …… ……
18
Matematika15.wordpress.com
Grafik y = alog x, untuk 0 < a < 1 3) Lengkapilah tabel nilai beberapa fungsi dari nilai x tertentu
berikut dan gambarkan grafiknya:
Kegiatan 2
1
a. y = g(x) =
Sebelum menggambar suatu grafik fungsi y = f(x) = log x, a
2
❑ log x + 2
x 1 1 1
← 1 2 4 8 →
0 8 4 2 ∞
f(x) =
1 ← →
2
❑ log x …… …… …… …… …… …… …… …… ……
1
2) Buatlah grafik bentuk fungsi y = f(x) = 2
❑ log x
1
b. y = h(x) = 2 log x – 3
❑
x
…… …… …… …… …… ……
19
Matematika15.wordpress.com
y = f(x) =
1
2
❑ log x …… …… …… …… …… ……
y = h(x) =
1
2
❑ log x
-3 …… …… …… …… …… ……
1
c. y = n(x) = 2 log (x−4 )
❑
X
…… …… …… …… …… ……
2
y = f(x) = log
x …… …… …… …… …… ……
X
…… …… …… …… …… ……
y = n(x)=
1
2
❑ log ( x−4 ) …… …… …… …… …… ……
Grafik y = f(x) dan y = m(x):
1
c. y = m(x) = 2 log (x+ 2)
❑
X
…… …… …… …… …… ……
2
y = f(x) = log
x …… …… …… …… …… ……
X
…… …… …… …… …… ……
y = m(x)=
1
2
Jadi, fungsi logaritma y = alog x dengan 0 < a < 1 merupakan
❑ log (x+ 2) …… …… …… …… …… ……
Grafik y = f(x) dan y = m(x): fungsi monoton …………….
20
Matematika15.wordpress.com
21
Matematika15.wordpress.com
22
Matematika15.wordpress.com
Jawab:
b.
1 8 Jawab:
9. Gambarlah grafik y = -6 [ - log (2x+4)]
2
Jawab:
c.
Jawab:
23
Matematika15.wordpress.com
Jawab:
Jawab:
Jawab:
Jawab:
Contoh:
Latihan 6
5. Bentuk: h(x) log f(x) = h(x) log g(x) 1.
Penyelesaiaan: f(x) = g(x) dengan f(x) > 0 , g(x) > 0, dan
h(x)>0, h(x) ≠ 1
Contoh: Jawab:
Tentukan nilai x untuk x log (x+2) = x log (5x + 6)
25
Matematika15.wordpress.com
2.
Jawab:
6.
Jawab:
3.
7.
Jawab:
Jawab:
4.
8.
Jawab:
5.
9.
Jawab: Jawab:
26
Matematika15.wordpress.com
10.
Jawab: 14.
Jawab:
11.
Jawab:
15.
12.
Jawab:
Jawab:
13.
Jawab:
27
Matematika15.wordpress.com
C. PERTIDAKSAMAAN LOGARITMA
28
Matematika15.wordpress.com
29
Matematika15.wordpress.com
30
Matematika15.wordpress.com
31