SKRIPSI
MALIK.
P E R FU S IA K A A N
U N I V E R S 1T A S A J R L A N G G A ’
S U R A B A Y A
ff- ^ / j t
T < w
(a
SKRIPSI
UNIVERSITAS AIRLANGGA
1991
Oleh
058610824
Penbinbing utana
KATA PENGANTAR
harga .
penelitian-penelitian selanjutnya.
DAFTAR ISI
Halaman
KATA PENGANTAR.......................................... ii
DAFTAR I S I ...............................................iv
DAFTAR G A M B A R ........................................... ix
RINGKASAN...............................................xii
BAB :
I. PENDAHULUAN. .................................. 1
1. K u l i t ..................................... 4
3. Sediaan g e l ..............................13
4. Ketokona 2 o l ..............................17
4.2. Farmakologi........................ 17
5. Propilenglikol............. ............ 19
8. Etilenglikol............................ 20
iv
III. ALAT, BAHAN DAN METODE PENELITIAN........ 21
1. Alat-alat................................ 22
2. Bahan-bahan............................. .22
3. Tahapan kerja............................22
3.3.1. Penampilan................. 24
s ediaan ..................... 24
nazol ............................... 30
sediaan.................................. 34
v
3. Homogenitas kadar ketokonazol
dalam g e l ................................ 35
terpilih............................ 35
dalam g e l ........................... 39
5. Uj i kelarutan............................ 55
V. PEMBAHASAN.................................. 56
VI. KESIMPULAN.................................. 61
VII. SARAN........................................ 62
TABEL Halaman
1 GEL KETOKONAZOL................................. 23
vii
10 DATA PENGAMATAN RATA-RATA PENETRASI PER
vi i i
DAFTAR GAMBAR
GAMBAR
1 ANATOMI K U L I T .................................... 5
(REPLIKASI I ) ................................... 46
ix
12 KURVA LAJU PENETRASI KETOKONAZOL DARI
(REPLIKASI I I ) .................................. 47
(REPLIKASI I ) ................................... 50
(REPLIKASI I I ) .................................. 51
(REPLIKASI I I I ) ................................. 52
x
DAFTAR LAMPIRAN
LAMPIRAN Halaman
220 n m .......................................... 67
220 n m .......................................... 68
GEL KETOKONAZOL................................ 69
5 PERHITUNGAN STATISTIK......................... 73
6 TABEL F .95.................................... 77
xi
RINGKASAN
perlu dihindari.
mudah.
atau luka kimia oleh asam atau basa kelarutan dan konsen-
1
2
pula penetrasi.
baik.
konazol .
3
kal .
Tujuan penelitian
TINJAUAN PUSTAKA
II. 1. Kulit
4
5
rambut
stratum korneum ep idermis
stratum lucidum —
stratum i '. ?
granulosum
vena x dermis
ar te r l w
Kelenjar \^|' J _ , _
sebaseus vN
jaringan
kelenjar
subkutan
ker in^at
Kerxngat '.- v&Afvy
vena
dan sebagainya.
luar.
morfologis.
kulit.
perkutan
- Kondisi kulit
trasi obat.
- Umur kulit
- Spesies
- Lokasi kulit
yang bervariasi.
- Aliran darah
penetran.
- Hidrasi
- Temperatur
dM < Cd - C r >
DSK
dt h
dimana
dM
Laju difusi
dt
D koefisien difusi
S luas membran
K koefisien partisi
gradien konsentrasi
h tebal tnembran
11
- Kelarutan obat
utan obat.
berbagai obat.
vi t r o :
Contoh formula:
Glycerol 15,0
Nipagin 0,1
Air ad 100,0
Glycerol 7,0
Nipagin 0,2
Air ad 100,0
R/ Carbopol 0,75
Trietranolamin 0,75
Nipagin 0,1
Propilenglikol 17,5
Air ad 100,0
16
II. 4. Retokonazol ( 2, 3, 18 )
(cis-l-acetyl-4-(4-((2-(2,4-dichloropheny1)-2(1H-
imidazole-l-ylmethyl)-l,3 d ioxolan-4-yl)methoxy)
phenyl) piperazin).
lara eter
146° C (20)
manis, higroskopis.
lemak.
sediaan.
Etilenglikol (22)
Rumus bangun
CH20 H-CH20 H
etane 1,2-diol
s irup.
dan aceton
III. 1. Alat-alat
adalah:
(23)
Shimadzu
4. Stirer
5. Alat-alat gelas
III. 2. Bahan-bahan
21
22
dengan literatur.
tabel 1.
23
Cara pembuatan
leh larutan 3 %
3. Ketokonazo1 + propilenglikol/etilenglikol
larutan 10 %
gelembung udara
"UNiV£i<Sf.iAjS /;
S U R A V A
24
kan
- Bentuk
- Warna
- Bau
dengan pH meter
bas C O 2
an (cuplikan)
a. Pengambilan cuplikan
o
o
yang berbeda seperti gambar di
mcg/ml.
1,0 0,5 ml 0, 5 ml 50 ml
2,0 ml 2,0 ml 25 ml
o
10,0 5,0 ml 5, 0 ml 50 ml
konazo1.
serapannya.
baku.
Keterangan gambar:
G A = sediaan seberat 2 gram
F
B = membran kulit babi
H G = termometer
J
H = beker gelas berisi la
I = pengaduk magnetik
J = penangas air
37 0 C
beker.
pada waktu 0 , 5 ; 1 ; 1 , 5 ; 2 ; 3 ; 4 ; 5 ; 6 ; 7
; 8 jam.
mencapai kejenuhan.
Cara pengukuran:
31
.32
a. Suhu b. Entalpi
tansmis i
a. Hasil percobaan
b. Pustaka (20)
34
Penamp i 1 an
- Ben*uk setengah setengah setengah
padat padat padat
- i J ar na put ih put ih put ih
- Bau - - -
pH s e d i a a n 7,1 7r 1 7,2
Viskositas 270 p o i s e 285 p o i s e 275 p o i s e
Kadar sediaan 2 , 10 */. 2 , 1 5 ■/. 2 , 17 7.
17.5 %
17.5 %
35
qel. cm bano
( n m) 4 , 9d'.> V , g 60 14,940
Hu&mt plortiK (m m )
0 4.990 ♦ 9.960 a c f f e l * 14.94 mcjml
gelombang 220 nm
S e r apan
Kadar Serapan
<m c g / m l ) I II rata-rata
M 1 L I fcL
P E R P U S 1A K A A N
" U N IV fc R S lT A S A I R L A N G G a "
SU R A B A Y A
Mir (mcffal)
bang 220 nm
39
dan gambar.
gelombang 220 nm
n. repl i- Kadar
N. kasi Kadar Cmcg/ml) rata-rata
Jam (meg/ml
ke- N. I II III
( u c g /u o l)
K*4*r
Itkli (Jam)
Tikli (jui)
nm
repl i - Kadar
kasi Kadar (mcg/ml) rata-rata
J am ( meg/ml ')
ke- I II I I I
( u c |/ u l )
|C*4*r
M U (jam)
( replikasi I )
47
K*4*r (ucf/Bol)
Vkfctm(Ji m )
( replikasi II )
48
K*4 *r ( m c g / m l )
VhkU (>u»)
( replikasi III )
49
nm
N. r ep1i - Kadar
kasi Kadar (mcg/ml) rata-rata
Jam n. Cmcg/ml)
ke- I I I 111
2,1130
(m c c /n j)
1U U (jam )
replikasi I )
51
( m c f /m l)
K*4*r
l U t i (Jm>
replikasi II )
52
(a c g /m l)
YftkU (>»)
replikasi III )
53
ke- A B c
17.5 %
17.5 %
M 1 L I K
PERPUSTAKAAN
"U N IV E R SIT A S A IR L A N G G A "
' S U R A B A Y A
54
IhkU (jn)
17.5 % '
17.5 X
Rata-rata
Sistem pH i II ± SD
pelarut (meg/ml) (meg/mi ) (meg/ml )
I
BAB V
PEMBAHASAN
20).
56
57
oral (21).
BAB VI
KESIMPULAN
BAB VII
SARAH
tol
BAB VI
DAFTAR PUSTAKA
239
64 p 901-924
403
63
64
vol 50 p 288-293
145-186, 234-255
18. Hume AL, Kerkering TM, 1983, New Drug Evaluation, Drug
hal 526-532.
22. The Merck Index. An Encyclopedia of Chemicals, Drugs,
P 49
N
C'-4
£
66
Lampiran 2
Data pengamatan penetrasi perkutan qei denqan
pelembab propi 1e?nq 1 .ikal 17 ,'5
7. ( formula D ) pada
n
o
N
C
C
a
c
o
e
C
c
C<
•n
U-
nj
Ql
Hj
n3
o»
67
M IL IK
P E R P U ST A iCA A N
- U N 1V E R S 1T A S A l R L A N G G A "
S U R A B A Y A
L
dengan
—j 0
c
0" N" N N ij J N.
sf r.i K Ni r~i O t’"Sj fh N
T\l ii'j cn r.j T-* ' g*s LO sn
gel
<1
/« ( formula
CO «? in CD IU rO CO 03
r. r, r, r- r. r. F. f. r.
3
"u
r*i
T3
Lampiran
N LO in r-> >n
£ IN N N m m N't N tn N
0 m m in nH >n O'
r-.j
in sJI N
N !> •H =t 0" O'
etilenglikol
Si
0! 0 H •H f-.j r-.i . C--J C'J
O' r\
iH O r-j fN N. K> Tj f-i
t6 r-.i K> ^0 I**-, 11 rfs 't N N
pengamatan
«
S ,•^1
Q. 0 0 i^t S^v O O
C
AS 0 0 rs K‘ m
pelembab
CO 0 0 0 0 Q 0. O O.
0 0* 0 0 0 0 0 0, 0
s= I 10 O SJ‘i 0
n3 Gi r.
O -I" r—f n n =t in. 'O n CO
69
Lanpiran 4
Jam
ke- Serapan
0, 5 0,004 7
1 s0 0,0047
1, 5 0 ,0073
2 0 0,0082
3,0 0,0099
4 j,0 0,0129
5,0 0,0213
6,0 0,0378
7,0 0,0400
8,0 0,0400
70'
J cSfTi
ke~ Serapan Kadar terukur
dengan rumus:
0, 5 0,2178 0,4356
1,0 0,2173 0,4356
1^ 0,2861 0,5722
2 ,0 0,3097 0,6194
3 ,0 0,3543 O ,7 U 8 6
4 0 0,4331 0 „3662
5 0 0,6535 1 ,3070
6 0 1,0866 2,1732
7 0 1,1444 2,2838
3 ,0 1, .1444 2,28S8
Wurster (25)
5 n-1
Cn = terukur + -----^ terukur)
400 n=l
72
0 H5 0,4356 0 0,4356
1 ,0 0,4356 0,0054 0,4410
l ,5 0,5722 0,0109 0,5831
2 ,0 0,6194 0,0180 0,6374
3,,0 0,7086 0,025B 0,7344
4,0 0,8662 0,0346 0,9008
lf<,0 1 j,3070 0,04 5 5 1,3525
6 ,0 2,1732 0,0618 2,2350
7,0 2,2888 0,0890 2,3778
8 ,0 2,2888 0,1176 2„4064
•73
LAMPIRAN 5
ketokonazol.
rAUCl- =
»- J n- l
C + C
2
(tn- )
B. Analisa statistik terhadap luas di bawah kurva dari
A B C
SS total = x2 - -(Zx)
N
= 10,01172 + 8,6280Z + 10,0061* + 19,6653:
= 2613,0321 - 2365,8496
= 247,1823
SSE = x
ZV (Ti )
> --- —
Z
= 2613,0321 * — 6458a + 65,6847* + 51,5895*
= 14,1861
- 247,1823 - 14,1861
= 232,9962
75
SSE
MSE =
N-k
14,1861
9 - 3
2,3644
SST
MST =
k-1
232,9962
3 - 1
116,4981
MST
MSE
116,4981
2,3644
= 49,2717
hsd = q . . y-HH-
^ a ,k ,N - k y n
a = 0,05 1
k = 3 q = 6,33
N-k = 6
76
= 5,6196
formula A, B dan C
A B C
A -- 11 ,8737 7,3228
B - 4,5559
C -
77
Lampiran 6
Denominator
Degrees of Num«r»tor Decrees ofFreedom
eedom 1 2 3 4 5 6 7 t 9
Lampiran 7
U pper 1% Points
Error
df 2 3 4 5 6 7 8 9 - 10’
Lampiran 8
Eii?.1'.Ns.: o5 /c$o5
entity: 1 ^ .'s:
.?.. ..
WX"*'.- •••/ I v<•^•^vi *1r * ~
<
• f^w*. COfvlW
Jrt^ar-s -
«
l3 s a on Drying: C.1 %
K t t t a a on IgRj'ito: o*s3T S
W ii i; C o nianfc
C te l-e t;
Sulphattt:
« P.OiJitt wwn
A«say: 59,65 *
W'r** k<UK
Date; 1