Suhu : 24°C

PERSAMAAN BERNOULLI
Data Hasil Percobaan
Titik (mm)
NO Volume (ml) Waktu (detik)
A B C D E F
1 138 3 150 148 145 143 138 140
2 210 3 160 151 143 134 121 132
3 342 3 180 160 140 117 88 117
4 422 3 200 169 135 100 58 104
5 471 3 216 175 131 86 31 93
 TEKANAN HIDROSTATIS
Suhu Air : 25° C
ρ : 997 Kg/m2
Data Hasil Percobaan Untuk Beban Tenggelam Sebagian
No Massa (Kg) Tinggi Paras Air (m)
1 0.08 0.069
2 0.09 0.072
3 0.10 0.076
4 0.11 0.078
5 0.12 0.081
6 0.13 0.084
7 0.14 0.087
8 0.15 0.09
9 0.16 0.093
10 0.17 0.095

Data Hasil Percobaan Untuk Beban Tenggelam Seluruhnya

No Massa (Kg) Tinggi Paras Air (m)
1 0.28 0.123
2 0.29 0.126
3 0.30 0.128
4 0.31 0.131
5 0.32 0.133
6 0.33 0.136
 7 0.34 0.138
8 0.35 0.141
9 0.36 0.143
10 0.37 0.146
L = 0.275
a = 0.100
b = 0.075
d = 0.100
rair = 997.000
g = 9.810

Kondisi Untuk Beban Tenggelam Sebagian

Massa Tinggi Paras Air Massa Anak Timbangan Gaya Tekan Air
No
m (Kg) Y (m) (Kg) Fh (N)
1. 0.08 0.069 0.0984 0.965172
2. 0.09 0.072 0.1064 1.0440
3. 0.10 0.076 0.1175 1.1530
4. 0.11 0.078 0.1232 1.2090
5. 0.12 0.081 0.1320 1.2951
6. 0.13 0.084 0.1410 1.3834
7. 0.14 0.087 0.1502 1.4739
8. 0.15 0.09 0.1597 1.5664
9 0.16 0.093 0.1693 1.6611
10 0.17 0.095 0.1759 1.7253

Grafik Fh dan Fp
1.800000
f(x) = 0.871749664022039 x + 0.27864437079842
1.600000 R² = 0.998472852298974
1.400000
 Grafik Fh dan Fp
1.800000
f(x) = 0.871749664022039 x + 0.27864437079842
1.600000 R² = 0.998472852298974
1.400000

1.200000

Fb (N)
1.000000

0.800000

0.600000

0.400000
0.2 0.4 0.6 0.8 1 1.2 1.4 1.6

Gaya Berat Beban, Fp (N)

L = 0.275
a = 0.100
b = 0.075
d = 0.100
rair = 997.000
g = 9.810

Kondisi Untuk Beban Tenggelam Seluruhnya

No Massa Tinggi Paras Air Massa Anak Timbangan Gaya Tekan Air
m (Kg) Y (m) (Kg) Fh (N)
1 0.28 0.123 0.2756 2.7038
2 0.29 0.126 0.2871 2.8161
3 0.30 0.128 0.2948 2.8917
4 0.31 0.131 0.3064 3.0059
5 0.32 0.133 0.3142 3.0827
6 0.33 0.136 0.3261 3.1987
7 0.34 0.138 0.3340 3.2765
8 0.35 0.141 0.3460 3.3940
9 0.36 0.143 0.3540 3.4728
10 0.37 0.146 0.3661 3.5916
 Grafik Fh vs Fp

3.8000
3.6000
f(x) = 0.990052036088156 x − 0.013151121473065
3.4000 R² = 0.998767193204786
3.2000
3.0000

Fb (N)
2.8000
2.6000
2.4000
2.2000
2.0000
2.0000 2.2000 2.4000 2.6000 2.8000 3.0000 3.2000 3.4000 3.6000 3.8000
Fp (N)
 Gaya Berat Beban Efisiensi Gaya Hidrostatis Pusat Tekanan percobaan Pusat Tekanan Teoritis
Fp (N) % (N) (m) (m)
0.7848 81.3120 1.7462 0.1236 0.1770
0.8829 84.5682 1.9013 0.1277 0.1760
0.981 85.0852 2.1185 0.1273 0.1747
1.0791 89.2531 2.2314 0.1330 0.1740
1.1772 90.8983 2.4064 0.1345 0.1730
1.2753 92.1879 2.5879 0.1355 0.1720
1.3734 93.1843 2.7761 0.1360 0.1710
1.4715 93.9387 2.9708 0.1362 0.1700
1.5696 94.4926 3.1722 0.1361 0.1690
1.6677 96.6631 3.3101 0.1386 0.1683
Rata - Rata Efisiensi 90.158
Sudut B 83.671

Grafik Fh dan Fp

f(x) = 0.871749664022039 x + 0.278644370798429

R² = 0.998472852298974
 Grafik Fh dan Fp Gaya Tekan Air Gaya Berat Beban
Fh (N) Fp (N)
f(x) = 0.871749664022039 x + 0.278644370798429 0.965172 0.7848
R² = 0.998472852298974
1.044010 0.8829
1.152962 0.981
1.209033 1.0791
1.295074 1.1772
1.383371 1.2753
1.473853 1.3734
1.566447 1.4715
1.661082 1.5696
1.725270 1.6677
0.8 1 1.2 1.4 1.6 1.8

Gaya Berat Beban, Fp (N)

 Gaya Berat Beban Efisiensi Gaya Hidrostatis Pusat Tekanan percobaan Pusat Tekanan Teoritis
Fp (N) % (N) (m) (m)
2.7468 101.5896 5.3549 0.1411 0.1614
2.8449 101.0210 5.5749 0.1403 0.1610
2.9430 101.7743 5.7216 0.1414 0.1607
3.0411 101.1697 5.9417 0.1408 0.1603
3.1392 101.8329 6.0884 0.1418 0.1600
3.2373 101.2078 6.3085 0.1411 0.1597
3.3354 101.7975 6.4552 0.1421 0.1595
3.4335 101.1640 6.6752 0.1414 0.1592
3.5316 101.6938 6.8219 0.1424 0.1590
3.6297 101.0612 7.0420 0.1417 0.1587
Rata - Rata Efisiensi 101.431
Sudut B 84.3694
h vs Fp Gaya Tekan Air Gaya Berat Beban
Fh (N) Fp (N)
2.7038 2.7468
2.8161 2.8449
= 0.990052036088156 x − 0.013151121473065 2.8917 2.9430
0.998767193204786
3.0059 3.0411
3.0827 3.1392
3.1987 3.2373
3.2765 3.3354
3.3940 3.4335
3.4728 3.5316
3.5916 3.6297

0 3.0000 3.2000 3.4000 3.6000 3.8000

(N)
 TINGGI METASENTRIS

Data Hasil Percobaan

Tinggi Tiang Vertikal (cm) : 40
Posisi Titik Berat Dari Dasar Ponton AG (cm) : 35
Ketinggian Bagian Tercelup Dari Dasar Ponton (h) AO(cm) : 2.5
Titik Pusat Apung Dari Dasar Ponton AB (h/2) (cm) : 1.25

ARAH KIRI
Jarak Tari
Ssudut Putar
Posisi Pusat Massa AG (cm) Jarak Massa Pengatur Ke Arah Kiri X (cm) Pendulum Dari Titik
Ponton Ɵ (ᵒ)
Awal Y (cm)
35 1.4 1.8 2.6
35 1.8 2.3 3.2
35 2.2 2.7 3.8
35 2.6 3.3 4.6
35 3 3.8 5.3

ARAH KANAN
Jarak Tari
Ssudut Putar
Posisi Pusat Massa AG (cm) Jarak Massa Pengatur Ke Arah Kiri X (cm) Pendulum Dari Titik
Ponton Ɵ (ᵒ)
Awal Y (cm)
35 1.4 1.8 2.6
35 1.8 2.3 3.2
35 2.2 2.6 3.7
35 2.6 3.2 4.5
35 3 3.7 5.2
 PRAKTIKUM PANCARAN TUMBUKAN FLUIDA

DATA ALAT :
DIAMETER NOZZLE CEKUNG (m) : 0.04
DIAMETER NOZZLE DATAR (m) : 0.036
TINGGI AWAL CEKUNG (m) : 0.03
TINGGI AWAL DATAR (m) : 0.0315

PIRINGAN CEKUNG PIRINGAN DATAR

NO PEMBACAAN WAKTU t (det) PEMBACAAN WAKTU t (det)
W (kg) Y (m) YO (m) W (kg) Y (cm) YO (m)
I II RATA2 I II RATA2
1 0.05 25.81 23.72 24.765 0.025 0.005 0.05 26.23 25.02 25.625 0.0275 0.004
2 0.07 21.46 22.2 21.83 0.048 0.007 0.07 20.15 23.43 21.79 0.053 0.006
3 0.09 18.64 19.08 18.86 0.077 0.001 0.09 17.93 18.12 18.025 0.0775 0.007
4 0.11 18.41 18.69 18.55 0.093 0.014 0.11 15.45 15.21 15.33 0.101 0.008
5 0.13 18.33 18.55 18.44 0.107 0.016 0.13 14.42 14.32 14.37 0.1315 0.001
6 0.15 15.76 15.9 15.83 0.118 0.019 0.15 13.22 13.1 13.16 0.151 0.012
7 0.17 14.79 15.21 15 0.1265 0.0215 0.17 12.5 12.78 12.64 0.1685 0.014
8 0.19 14.54 14.88 14.71 0.131 0.0255 0.19 12.48 12.35 12.415 0.1835 0.0165
9 0.21 14.55 14.45 14.5 0.133 0.028 0.21 11.57 11.13 11.35 0.196 0.019
10 0.23 13.65 13.34 13.495 0.131 0.032 0.23 10.72 10.69 10.705 0.2065 0.021
 PRAKTIKUM PANCARAN TUMBUKAN FLUIDA

Data Hasil Percobaan

Diameter Nozzle Cekung (m) : 0.04
Diameter Nozzle Datar (m) : 0.036
Tinggi Awal Cekung (m) : 0.03
Tinggi Awal Datar (m) : 0.0315

PIRINGAN CEKUNG PIRINGAN DATAR

PEMBACAAN WAKTU t (det) PEMBACAAN WAKTU t (det)
NO
W (kg) Y (m) YO (m) W (kg) Y (cm) YO (m)
I II RATA2 I II RATA2

1 0.05 25.81 23.72 24.765 0.025 0.005 0.05 26.23 25.02 25.625 0.0275 0.004
2 0.07 21.46 22.2 21.83 0.048 0.007 0.07 20.15 23.43 21.79 0.053 0.006
3 0.09 18.64 19.08 18.86 0.077 0.001 0.09 17.93 18.12 18.025 0.0775 0.007
4 0.11 18.41 18.69 18.55 0.093 0.014 0.11 15.45 15.21 15.33 0.101 0.008
5 0.13 18.33 18.55 18.44 0.107 0.016 0.13 14.42 14.32 14.37 0.1315 0.001
6 0.15 15.76 15.9 15.83 0.118 0.019 0.15 13.22 13.1 13.16 0.151 0.012
7 0.17 14.79 15.21 15 0.1265 0.0215 0.17 12.5 12.78 12.64 0.1685 0.014
8 0.19 14.54 14.88 14.71 0.131 0.0255 0.19 12.48 12.35 12.415 0.1835 0.0165
9 0.21 14.55 14.45 14.5 0.133 0.028 0.21 11.57 11.13 11.35 0.196 0.019
10 0.23 13.65 13.34 13.495 0.133 0.03 0.23 10.72 10.69 10.705 0.2065 0.021
 GESEKAN DALAM PIPA
Data Hasil Percobaan: GESEKAN DALAM PIPA
Suhu Air : 22°
ρ air : kg/m3 Data Hasil Percobaan
μ air : Suhu Air
Diameter Pipa (m) : 0.003 ρair
Panjang Pipa (m) : 0.524 μair
Diameter Pipa (D)
Manometer (mm) Panjang Pipa (L)
NO Volume (ml) Waktu (detik)
1 2
1 25 4 144 165
No.
2 32 4 133 176
3 35 4 131 179 1
4 39 4 124 186 2
5 45 4 117 194 3
4
5

No.

1
2
3
4
5
GESEKAN DALAM PIPA

Data Hasil Percobaan

Suhu Air : 22oC
ρair : 997.6
μair : 0.0009622
Diameter Pipa (D) : 3 mm
Panjang Pipa (L) : 524 mm

Volume Waktu Manometer (mm)

(m3) (detik) 1 2
2.5E-05 4 144 165
3.2E-05 4 133 176
3.5E-05 4 131 179
3.9E-05 4 124 186
13000
4.5E-05 4 117 194
12000
Q V
V² hf 11000
(Volume/waktu) (Q/A) f Re Log Re jenis aliran

Re
10000
m³/s m/s (m/s) (m)
0.00000625 0.88464 0.78259 0.286 0.01025 2751.5676 3.440 transisi 9000
0.00000800 1.13234 1.28220 0.585 0.01281 3522.0066 3.547 turbulen
8000
0.005 0.0
 12000

11000

Re
10000

9000

8000
0.00000875 1.23850 1.53388 0.653 0.01195 3852.1947 3.586 turbulen 0.005 0.0
0.00000975 1.38004 1.90452 0.843 0.01243 4292.4455 3.633 turbulen
0.00001125 1.59236 2.53560 1.047 0.01160 4952.8218 3.695 turbulen
 (Manometer2
hf = - Manometer1)*13.6

f = 2.g.D.hf/4V²L

Re = V.D.r Air/m Air

Luas (A) 7.065E-06

fe vs Re
13000

12000

11000
Re

10000

9000
f(x) = − 61406.4012667535 x + 9258.68013581242
8000 R² = 0.936184730750871
0.005 0.010 0.015 0.020 0.025
fe
 12000

11000

Re
10000

9000
f(x) = − 61406.4012667535 x + 9258.68013581242
8000 R² = 0.936184730750871
0.005 0.010 0.015 0.020 0.025
fe
 GESEKAN DALAM PIPA

Data Hasil Percobaan

Suhu Air : 22oC
ρair : 997.6
μair : 0.000962
Diameter Pipa (D) : 3 mm
Panjang Pipa (L) : 524 mm

Volume Waktu Manometer (mm)

No.
(m3) (detik) 1 2
1 2.5E-05 4 144 165
2 3.2E-05 4 133 176
3 3.5E-05 4 131 179
4 3.9E-05 4 124 186
5 4.5E-05 4 117 194