03-Limit Fungsi Aljabar Di Tak Berhingga
03-Limit Fungsi Aljabar Di Tak Berhingga
f(x) = c
1 1
Sebagai contoh akan diberikan dimana gambar f(x) = adalah
x2 x2
sebagai berikut : y
1
y
2
x
x
O
Dari gambar tersebut dapat dilihat bahwa f(0+) = f(0–) = , artinya limit kiri sama
dengan limit kanan.
1
Sehingga Limit
x →0 2 =
x
1 1
Selanjutnya akan dibahas Limit
x →0 x yang gambar fungsi f(x) = x adalah sebagai
y
berikut :
1
y
x
O
x
Limit Fungsi 1
Dari gambar tersebut dapat dilihat bahwa f(0+) = , dan f(0–) = – artinya limit kiri
1
dan limit kanan tidak sama. Sehingga Limit = tidak ada
x →0 x
1 1
Untuk fungsi f(x) = akan ditentukan nilai Limit
x → 3
x 3 x 3
Karena x ≥ 3 maka hanya dilihat limit kanan saja, yakni f(3+) = , sehingga :
1
Sehingga Limit
x →3 =
x 3
Berikut akan diberikan contoh soal limit tak hingga
01. Manakah diantara bentuk limit berikut ini mendapatkan hasil tak hingga atau tidak
mempunyai limit:
3 2 4
(a) Limit
x →2 x 2 4 (b) Limit
x →5 (c) Limit 3
x 5 x →0 x
2x 6 5 3
(d) Limit 2 (d) Limit
x →2 3 (e) Limit
x →3 x 6x 9 x 8 x →7 x 2 3
Jawab
(a) (b) Tidak ada limit (c) Tidak ada limit
(d) Tidak ada limit (e) Tidak ada limit (f)
Limit di tak hingga fungsi aljabar mempunyai dua bentuk umum (yang biasa
dimunculkan), yakni :
f(x)
derajat tertinggi diantara f(x) dan g(x) dari bentuk Limit
x → g(x) , maka baik pembilang
Limit Fungsi 2
3
6x 4x 6 6x 3 4x 6 1/x 3
(a). Limit = Limit
x
x
x
4x 2 2x 3 3x 4x 2 2x 3 3x 1/x 3
6x 3 4 x 6
= Limit x3 x3 x3
x
4x 2 2x 3 3 x
x3 x3 x3
4 6
6
= Limit x2 x3
x 4 3
2
x x2
4 6
6
=
4 3
2
6 0 0
=
0 2 0
6
=
2
= 3
2
3x 2 6x 1 2
Limit 3x 6x 1 x 1/x
(b). Limit = x 2 5x 6x 2
x 2 5x 6x 2 2
1/x
3x 2 6x 1
2
= Limit x x2 x2
x
2 5x 6x 2
x2 x2 x2
6 1
3
x x2
= Limit
x 2 5 6
x2 x
6 1
3
=
2 5
6
3 0 0
=
0 0 6
3
=
6
1
=
2
Limit Fungsi 3
02. Tentukanlah hasil dari :
2x 3 4x 2 3x 5 3x 2 4x 6
(a) Limit
x (b) Limit
x 3 2
3 2
x 2x 4 4x 2x 3x
Jawab
2x 3 4x 2 3x 5 2x 3 4x 2 3x 5 1/x 5
(a) Limit
x = Limit
x x
3 2
x 2x 4 x 3 2x 2 4 1/x 5
2x 3 4x 2 3x 5
= Limit x5 x5 x5
x
x3 2x 2 4
x5 x5 x5
2 4
3
2 3
= Limit x x
x 1 2 4
x2 x3 x5
003
=
000
3
=
0
=
(b) Limit fungsi pecahan ini memiliki variable dengan pangkat tertinggi x 3,
sehingga
2
000
Limit 3x 4x 6 = =
0
= 0
x 4x 3 2x 2 3x 400 4
Dari contoh di atas, dapat disimpulkan bahwa penyelesaian limit tak hingga fungsi
aljabar pecahan ditentukan oleh koefisien dari variable pangkat tertinggi. Untuk lebih
jelasnya akan diuraikan pada contoh soal berikut ini :
Limit Fungsi 4
4000
=
0600
4
=
6
2
=
3
Limit 4x 6 5x 4 x 4x 6 5x 4 x
(b) x = Limit
x
2 2
3x (2x 4x) 3x [(2x 2 ) 2 2(2x 2 )(4 x) (4 x) 2 ]
4x 6 5x 4 x
= Limit
x
3x [(4x 4 16x 3 16 x 2 ]
4x 6 5x 4 x
= Limit
x
12x 5 48x 4 48 x 3
(memiliki variable pangkat tertinggi x6)
400
=
000
4
=
0
=
Limit Fungsi 5
(3x5 2 x) 2 (3) 2 3
(a) Limit
x = =
3x 8 6 x10 6 2
Limit (3x 4 2x 2 6 x) 3 4x 3 6 x
(a) x (b) Limit
x
4x 2 9 x 24 3 2x 6 4 x 3
Jawab
Limit (3x 4 2x 2 6 x) 3 (3) 3
(a) x = =3
2 24
4x 9 x 3 9
4x 3 6 x 4
(b) Limit = =2 2
x 2
2x 4 x
6 3
20
=
00 00
2
=
0
=
Limit 3x 2 3x 4
(b) Limit
x ( 3x 2 3x 4 ) = x ( 3x 2 3x 4 ) x 3x 2 3x 4
(3x 2) (3x 4)
= Limit
x
3x 2 3x 4
Limit Fungsi 6
6
= Limit
x 3x 2 3x 4
(1) Limit
x ( ax b cx d ) = jika a > c
(a) Limit 2
x ( 4x 3x 5 4x 2 7 x 2 )
(b) Limit
x ( 3x 8x 2
2
3x 2 2 x 5 )
Jawab
(a) Limit 2
x ( 4x 3x 5 4x 2 7 x 2 )
4 x 2 3x 5 4x 2 7 x 2
= Limit 2
x ( 4x 3x 5 4x 2 7 x 2 ) x
4 x 2 3x 5 4x 2 7 x 2
(4 x 2 3x 5) (4 x 2 7 x 2)
= Limit
x
4 x 2 3x 5 4 x 2 7 x 2
4 x 2 3x 5 4 x 2 7 x 2
= Limit
x
4 x 2 3x 5 4 x 2 7 x 2
10 x 7
= Limit
x 4 x 2 3x 5 4x 2 7x 2
(memiliki variable pangkat tertinggi x atau x2 )
10 0
=
400 400
10
=
22
5
=
2
Limit Fungsi 7
(b) Limit ( 3x 2 8x 2 3x 2 2 x 5 )
x
( 3x 2 8 x 2 3x 2 2 x 5 )
x ( 3x 8x 2 3x 2 2 x 5 ) x
= Limit 2
( 3x 2 8 x 2 3x 2 2 x 5 )
(3x 2 8 x 2) (3x 2 2 x 5)
= Limit
x
( 3x 2 8 x 2 3x 2 2 x 5 )
3x 2 8 x 2 3x 2 2 x 5
= Limit
x
( 3x 2 8 x 2 3x 2 2 x 5 )
6x 7
= Limit
x ( 3x 2 8 x 2 3x 2 2 x 5 )
(1) Limit
x ax bx c
2
dx 2 ex f = jika a > d
be
x ax bx c
(2) Limit dx 2 ex f
2
= jika a = d
2 a
(3) Limit
x ax bx c
2
dx 2 ex f = jika a < d
(b) Limit
x ( (x 2)(x 1) 2x 2 3x 4 )
Jawab
(a) Limit ( 3x 2 0 x 5 3x 2 6 x 0 )
x
06
=
2 3
3 3
= x
3 3
= 3
Limit Fungsi 8
(b) Limit 2
x ( (x 2)(x 1) 2x 3x 4 )
= Limit
x ( x x 2 x 2 2 x 3x 4 )
2 2
=
= Limit
x ( 6 x 4 x 3x 2
2
6 x 2 10 x 15x 25 )
= Limit
x ( 6 x x 2
2
6 x 2 5x 25 )
1 (5)
=
2 6
6 6
= x
2 6 6
6 6
=
12
6
=
2
(b) Limit
x ((3x 2) 9 x 4 x 5 )
2
Jawab
= Limit
x ( 4 x 5x 3
2
(2 x 1) 2 )
= Limit
x ( 4 x 5x 3
2
4 x 2 2 x 1)
Limit Fungsi 9
5 (2)
=
2 4
3
=
2(2)
= –3/4
(b) Silahkan dicoba
(a) Limit
x ( 3x 7x 5
4 2
3x 4 2x 2 3 )
(b) Limit
x ( 2x 5x 3x
6 4
2x 6 4x 4 8 )
Jawab
(a) Limit
x ( 3x 7x 5 3x 2x 3 )
4 2 4 2
3x 4 7x 2 5 3x 4 2x 2 3
x ( 3x 7x 5 3x 2x 3 )
= Limit 4 2 4 2
x
3x 4 7x 2 5 3x 4 2x 2 3
(3x 4 7x 2 5) (3x 4 2x 2 3)
= Limit
x
3x 4 7x 2 5 3x 4 2x 2 3
9x 2 8
= Limit
x
3x 4 7x 2 5 3x 4 2x 2 3
(memiliki variable pangkat tertinggi x 2 atau x4 )
90
=
300 300
9
=
2 3
3
= 3
2
(b) Limit
x ( 2x 5x 3x
6 4
2x 6 4x 4 8 )
2x 6 5x 4 3x 2x 6 4x 4 8
x ( 2x 5x 3x 2x 4x 8 )
= Limit 6 4 6 4
x
2x 6 5x 4 3x 2x 6 4x 4 8
(2x 6 5x 4 3x) (2x 6 4x 4 8)
= Limit
x
2x 6 5x 4 3x 2x 6 4x 4 8
x 4 3x 8
= Limit (variable pangkat tertinggi x 4 )
x
2x 6 5x 4 3x 2x 6 4x 4 8
=
Limit Fungsi 10
12. Tentukanlah hasil dari Limit ( 4x 2 x 4x 3 )
x
Jawab
Limit ( 4x 2 x 4x 3 )
x
4x 2 x 4x 3
= Limit
x ( 4x 2 x 4x 3 ) x
4x 2 x 4x 3
(4x 2 x ) (4x 3)
= Limit
x
4x 2 x 4x 3
2 x 3
= Limit
x
4x 2 x 4x 3
(memiliki variable pangkat tertinggi x)
20
=
40 40
1
=
2
Limit Fungsi 11
SOAL LATIHAN 01
C. Limit Tak Hingga Fungsi Aljabar
6x 2 5x 2
01. = ….
2x 2 2x 1
A. –2 B. 1 C. 2
D. 3 E. 5
9x3 2x 1
02. = …
x 2 4x 2
A. 0 B. 1/2 C. 9/4
D. 9 E.
2x 2 3
03. = ….
3x 4 2x 2 5
A. 0 B. 1/3 C. 2/3
D. 2 E.
4x 2 3x3 2x
04. = ….
6x3 5x 2
A. –4/5 B. –1/2 C. 0
D. 2/3 E.
9x 4 8x
05. = …
2x 4 3x 2 2
3 1 1
A. 2 B. 3 C.
2 2 2
3 2
D. E. 3
2 3
3
3x 2 4
06. 2 = ….
8 6x
A. –1/2 B. –1/8 C. 1/3
D. 3/8 E. 27/64
(3x2 4)(2x 1)
07. = ….
(x 3)(4x2 3x)
A. 1/2 B. 3/4 C. 3/2
D. 2 E. 3
(2x 4)(4x 3)
08. = …
6x 2 2x 1
A. 1/3 B. 2/3 C. 4/3
D. 2 E. 4
Limit Fungsi 12
(4x 3)3
09. = …
(2x 1)(x2 2x 3)
A. 64 B. 32 C. 24
D. 16 E. 8
(4x 2)2
10. = ….
4
16x 1
A. 1/4 B. 1 C. 2
D. 4 E. 8
3x 2x 2
11. = …
x2 4
A. 0 B. 1 C. 2
D. 2 E.
8x 3
12. = ….
2x 2 4 2x 2 3
A. 4 2 B. 2 C. 2
D. 4 E. 2 2
3x x 2x 3
13. = ….
3
4 x 9 x 2x
A. –1/3 B. 1/2 C. 2
D. 3 E.
x 4 2x 2 x 3x 5
14. = ….
3 x 7 4x 3 x 3 2
A. B. 1/3 C. –1/4
D. 2/3 E. –1/2
4x x 6 x 5 2 x 3
15. = …..
6x2 5x 3x2 x
A. –2 B. –2/5 C. –1
D. 0 E. 1
17. [√ √ ] = ….
A. - B. 0 C. 2
D. 3 E.
Limit Fungsi 13
18. [√ √ ] = …
A. B. 4 C. 2 2
D. 2 E. 0
19. [√ √ ] = ….
A. B. 3 C. 1
D. 0 E. -
2
20. 4x 6x 2 4x2 2x 1 =
A. -2 B. 2 C. 2 2
D. 1 E. -4
2
21. 2x 3x 1 2x2 x 3 =
1
A. 3 B. 2 3 C. -2 2
2
1
D. 2 E.
2
2
22 x 2x 3 2x2 x 2
1
A. 2 3 B. 2 C. 0
2
D. -3 E. -
2
23. 4x 3x 1 (2x 3) = ….
A. -13/2 B. -15/4 C. 7/2
D. 8/3 E. 9/2
2
24. 9x 6x 4 (3x 2) = …
A. -3 B. -2 C. -1
D. 1 E. 3
25. (x 1) x 2 4x 2 = …
A. 3 B. 3/2 C. -3/2
D. -2 E. -3
Limit Fungsi 14
2
26. 4x 6x 2 4x 2 px 6 = 5 maka nilai p = …
A. 32 B. 26 C. 14
D. -14 E. -26
27. ( x (4x 5) - 4x 2 - 3 ) = ….
A. ∞ B. 1/2 C. 8
D. 0 E. 5/4
x 2 5x 3 ( x 1)
28. Nilai = …
2
A. –7/2 B. –7/4 C. 0
D. 1/4 E. 1/2
(3 2 x)3
29. Nilai = …
(x 1)(2 x 2 x 1)
A. –6 B. –4 C. –3
D. 3 E. 4
x 1 x 1
30. Nilai dari limit = .....
x x2 x2
A. –2 B. –1 C. 0
D. 1 E.
1 2 3 ... x
31. Limit
x =…
1 2
x 1
2
A. 2 B. 1 C. 1/2
D. 1/4 E. 0
lim
32. ( x 2x x ) = ….
x
1
A. 2 2 B. 2 C. 2
2
D. 0 E. 2
x 2 x 11 x 2 5
33. Hitunglah
2x 4x 2 2x
A. 4 B. 2 C. 1
D. 1/2 E. 1/4
Limit Fungsi 15
20. Nilai lim (2 x 4 x 2 x 3 ) = …
x
A. –1/2 B. –1/4 C. 0
D. 1/4 E. 1/2
Limit Fungsi 16