.Menganal
i
sisMusi
kTr
adi
sional
Musi
kTr
adi
sional
JawaBar
at"
ManukDadal
i
"SambasMangundi
kar
ta.
NotAngkaLagu"
ManukDadal
i
"Ci
ptaanSambasMangundi
kar
ta.
LI
RIKLAGU"
ManukDadal
i
"
Mesatngapungl
uhurj
auhdi
awang-
awang
Mébér
keunj
angj
angnabangunt
ayakar
ingr
ang
Kukunar
anggoasr
euj
eungpamat
uknangel
uk
Ngepakmegabar
ihi
ber
nat
ari
kny
uruwuk
Sahaanubi
sany
usul
kanat
andangna
Gandangj
eungper
tént
angt
ayabandi
ngannana
Di
pikagi
mirdi
pikasér
abkusasama
Tay
akar
empankasi
eunl
ébérwawanénna
Ref
rai
n:
Manukdadal
imanukpanggagahna
Per
lambangsakt
iIndonesi
aJay
a
Manukdadal
ipangkakoncar
ana
Resepngahi
j
irukunsakabéhna
Hi
rupsauy
unant
arapahi
ri
-hi
ri
Si
l
ihpi
kany
aaht
eui
nggi
sbél
apat
i
Manukdadal
ingandungsi
l
okasi
nat
ri
a
KeursakumnaBangsadi
Nagar
aIndonesi
a
Ter
jemahanLagu"
ManukDadal
i
"
Ter
bangmel
esatt
inggi
,j
auhdi
awang-
awang
Mer
ent
angkansay
apny
a,t
ampi
ltanpaker
aguan
Kaki
nyapanj
angdanpar
uhny
amel
engkung
Meny
ongsongawansambi
lter
bangdengancepat
Si
apay
angbi
sameny
aingi
keber
ani
anny
a
Gagahper
kasat
anpat
andi
ngan
Di
segani
dandi
say
angi
olehsesama
Tanpar
agut
anpat
akut
,besarny
ali
nya
Ref
Rai
n:
Bur
unggar
uda,
bur
ungpal
i
nggagah
Lambangsakt
iIndonesi
ajay
a
Bur
unggar
uda,
yangpal
i
ngt
ersohor
Senangber
sat
u,r
ukunsemuany
a
Hi
dupber
himpunt
anpasal
i
ngi
ri
Sal
i
ngmeny
ayangi
,taksungkanmengor
bankanny
awa
Bur
unggar
udaadal
ahl
ambangkesat
ri
aan
Unt
uksel
uruhbangsadi
negar
aIndonesi
a
Anal
i
sisMusi
kTr
adi
sional
JawaBar
atManukDadal
i
Tent
angLagu"
ManukDadal
i
"
LaguManukDadal
iadal
ahsal
ahsebagai
sal
ahsat
ulaguy
angber
bahasasunda
ber
asal
dar
ipr
ovi
nsi
JawaBar
aty
angar
tidal
am bahasaI
ndonesi
any
a
y
ait
uBur
ungGar
uda.
Lagumanukdadal
idi
cipt
akanol
ehSambasMangundi
kar
ta,
adal
ah
seor
angpr
iakel
ahi
ranBandung,
21Sept
ember1926.
Bel
i
aui
niadal
ahmer
upakanpenul
i
sLaguber
bahasasunda.
ManukDadal
il
aguber
bahasaSundaci
ptaanSambasMangundi
kar
ta.
ManukDadal
iar
ti
nyabur
ungGar
uda.
Lagui
nij
ugaber
naf
askannasi
onal
i
sme,
denganmeluki
skankeperkasaanburunggarudadenganlambangdari
kej
ayaanI
ndonesi
a.Lagu
i
nisampaisekarangpopulerdiJawaBaratt
erutamadalam si
aranr
adi
oRR.
NadaLagu"
ManukDadal
i
"
NadaKawi
hManukdadal
iKawi
hadal
ahsal
ahsat
udar
iseki
anbany
akl
agu
R&B.Adabeber
apaj
eni
slaguR,
seper
tikawi
h,kakawi
handanl
agu.
Kawi
h,
kawi
handanl
agu,
ji
kadi
nil
aidar
ipui
si,
jugamer
upakankar
yasast
raber
upa
pant
unat
aupui
si.Ci
ntadanci
ntamer
upakansal
ahsat
ubent
ukpui
siy
ang
t
idakt
eri
katat
uran.Sedangkanl
aguadal
ahbent
ukpui
siy
angt
eri
katol
eh
at
uran,
itut
eri
katol
ehat
uranket
erust
erangan.
NadaManukDadal
iyangkeduamer
upakansemangatdankebanggaan
at
askehebat
anBur
ungDadal
iyangmenj
adi
lambangI
ndonesi
aJay
a.
Sedangkant
emadal
am ManukDadal
iyangkeduaadal
aht
ent
angnasi
onal
i
sme
at
aukebanggaant
erhadapbangsadannegar
aIndonesi
a.Nadadant
ema
adal
ahel
emeny
angadadi
dal
am pui
si
.Unsurl
ainy
anghadi
rdal
am pui
sii
tu
adal
ahci
tar
asadanamanah.At
urany
angt
erdapatdal
am kanonsel
aludi
sebut
gur
uny
any
iandangur
ubi
l
angan.Jadi
,kawi
hadal
ahpui
siy
angt
idakt
eri
kat
ol
ehgur
uny
any
iandangur
ubi
l
angan.Meski
punkawi
hti
dakt
eri
katpadagur
u
ny
any
iandangur
ubi
l
angan,
dal
am kawi
hrumpakat
erdapatbeber
apaunsur
y
angdapatdi
gunakanunt
ukmel
i
hatat
aumenganal
i
sisi
sipant
unkawi
h,
y
ait
uunsurt
emaat
aut
opi
k,nadadansuasana,
rasa
MaknaDar
iLagu"
ManukDadal
i
"
Lagumanukdadal
ii
nimencer
it
akant
ent
angBur
ungGar
uda.Lagui
nij
uga
Ber
naf
askannasi
onal
i
sme,
denganmel
uki
skankeper
kasaanbur
unggar
uda
Denganl
ambangdar
ikej
ayaanI
ndonesi
a.
Lagumanukdadal
ibi
sadi
nyay
ikansecar
acepatbi
saj
ugadi
sesuai
kan
denganmusi
kny
a.
AmanatDar
iLagu"
ManukDadal
i
"
I
siat
auamanatdar
ikawi
hat
aul
aguManukDadal
iadal
ahbahwamanukdadal
i
Yangmaksudny
aadal
ahBur
ungGar
uda,
mer
upakanbur
ungy
anggagahber
ani
y
angsangatdi
segani
olehsesamany
a,Bur
ungGar
udasenangber
sat
udan
Rukundengansesamahi
dupber
sama-
samat
idaksal
i
ngi
risal
i
ngmengasi
hi
Dant
idakt
akutmat
i.
Bi
ramaLagu"
ManukDadal
i
"
Bi
rama3/
4,Ar
ti
nyat
iapbi
ramat
erdi
riat
ast
igaket
ukan.
Al
atMusi
kYangDi
gunakanDal
am Lagu"
ManukDadal
i
"
-Angkl
ung
-Sul
i
ng
-Kendang
-Cal
empung
Al
atmusi
kAngkl
ung,
Sul
i
ng,
KendangDanCel
empungadal
ahal
atmusi
k
Yangber
asal
dar
iJawaBar
aty
angt
erbuatdar
ibambusement
aragendang
Ter
buatdar
ikay
udankul
i
t.
Keempatal
atmusi
kter
sebutdi
gunakansebagai
pengi
ri
ngl
agu
ManukDadal
iunt
ukmengi
ri
ngi
lagudanset
iapnada-
nadany
a.
2)
.Menganal
i
sisMusi
kModer
n
NotAngkaLagu"
BERI
TAKEPADA KAWAN"ci
ptaanEbi
etG.Ade
BERI
TAKEPADAKAWAN
Ebi
etGAde
Li
ri
kLagu"
BERI
TAKEPADAKAWAN"
Per
jal
anani
nit
rasasangatmeny
edi
hkan
Say
angengkaut
akdudukdi
sampi
ngkukawan
Bany
akcer
it
ayangmest
iny
akausaksi
kan
Di
tanahker
ingbebat
uan
Tubuhkut
erguncangdi
hempasbat
ujal
anan
Hat
iter
get
armenampakker
ingr
erumput
an
Per
jal
anani
nipunseper
tij
adi
saksi
Gembal
akeci
lmenangi
ssedi
h
Kawancobadengarapaj
awabny
a
Ket
ikai
akut
any
amengapa
Bapaki
buny
atl
ahl
amamat
i
Di
tel
anbencanat
anahi
ni
Sesampai
nyadi
lautkukabar
kansemuany
a
Kepadakar
angkepadaombakkepadamat
ahar
i
Tet
api
semuadi
am t
etapi
semuabi
su
Ti
nggal
akusendi
rit
erpakumenat
apl
angi
t
Bar
angkal
idi
sanaadaj
awabny
a
Mengapadi
tanahkut
erj
adi
bencana
Mungki
nTuhanmul
aibosanmel
i
hatt
ingkahki
ta
Yangsel
alusal
ahdanbanggadengandosa-
dosa
At
aual
am mul
aiengganber
sahabatdenganki
ta
Cobaki
taber
tany
apadar
umputy
angber
goy
ang
Kawancobadengarapaj
awabny
a
Ket
ikai
akut
any
amengapa
Bapaki
buny
atl
ahl
amamat
i
Di
tel
anbencanat
anahi
ni
Sesampai
nyadi
lautkukabar
kansemuany
a
Kepadakar
angkepadaombakkepadamat
ahar
i
Tet
api
semuadi
am t
etapi
semuabi
su
Ti
nggal
akusendi
rit
erpakumenat
apl
angi
t
Bar
angkal
idi
sanaadaj
awabny
a
Mengapadi
tanahkut
erj
adi
bencana
Mungki
nTuhanmul
aibosanmel
i
hatt
ingkahki
ta
Yangsel
alusal
ahdanbanggadengandosa-
dosa
At
aual
am mul
aiengganber
sahabatdenganki
ta
Cobaki
taber
tany
apadar
umputy
angber
goy
ang
Sumber
:Ly
ricFi
nd
3)
.Menganal
i
sisMusi
kKont
empor
er"
Tet
abuhanSungut
"
Bunyi
-buny i
ter
sebutdikemasmenj adisat
ukesat
uansuarayangot
onom.Bukanbermaksud
mengimitasisuaragendingdandimainkanol
ehsuaramanusia,
namunbunyi
-buny
iter
sebut
di
susunul anghinggamembent uksebuahkomposisimandi
ri
.