BAHAGIAN TEKNIK DAN VOKASIONAL

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

ARAS 5 & 6, BLOK E14, KOMPLEKS E,
PUSAT PENTADBIRAN KERAJAAN
AHAN PENGAJARAN K1
PERSEKUTUAN
62604 PUTRAJAYA

BAHAN PENGAJARAN K3.1

SEMESTER 1 DVM TAHUN 2022/2023

JABATAN TEKNOLOGI MAKLUMAT

PROGRAM TEKNOLOGI SISTEM PENGURUSAN PANGKALAN DATA DAN APLIKASI WEB

KOD / KURSUS DKA 1213 PROGRAMMING I

1.0 Introduction to Programming Language

KOMPETENSI 2.0 Data Types, Variable and Operators, Control Statements and Method
3.0 Basics of Array and String

3.1 Basic of Array

KOMPETENSI UNIT 3.1.1 Array Fundamentals
3.1.2 One-Dimensional Array
3.1.3 Two-Dimensional Array

1. Describe programming concept according to programming language standard. (C2, PLO1, C1)
HASIL 2. Build programming code to solve simple programming problem. (P3, PLO2, C3a)
PEMBELAJARAN 3. Comply with coding conventions and best practices in programming. (A2, PLO6, C4a)

Menjelaskan kefahaman secara sistematik berkaitan pengetahuan teori dan teknikal untuk
melaksanakan pelbagai tugasan rutin dan bukan rutin dalam bidang Teknologi Sistem
PLO 1,C1 Pengurusan Pangkalan Data dan Aplikasi Web;

Mengaplikasi pelbagai kemahiran praktikal, kaedah dan prosedur untuk melaksanakan

tugasan dalam bidang Teknologi Sistem Pengurusan Pangkalan Data dan Aplikasi Web
PLO 2,C3a

Berinisiatif untuk kemajuan diri dalam aspek pembelajaran sepanjang hayat dan
PLO 6,C4a perkembangan kerjaya;

OBJEKTIF (Rujuk pada halaman ke 2)

PENGAJARAN

MAKLUMAT PELAJAR
NAMA CALON

NO KAD PENGENALAN

MUKA : 01
TARIKH DARIPADA: 12

Objektif Pembelajaran:
Di akhir sesi pembelajaran, pelajar akan memperolehi:
 Menyatakan asas mengenai tatasusunan
 Memahami sintaks dan menulis tatasusunan satu dimensi
 Memahami sintaks dan menulis tatasusunan dua dimensi

PENERANGAN
3.1 Pengenalan Kepada Tatasusunan
1. Asas Tatasusunan

i. Apakah itu tatasusunan?

• Satu struktur data mudah yang digunakan untuk:
a. Pecahkan pemboleh ubah kepada kumpulan-kumpulan kecil
b. Menyimpan sekumpulan data yang terdiri daripada jenis data yang sama
c. Menggunakan satu pembolehubah sahaja untuk dirujuk
d. Membolehkan koleksi beberapa nilai data(elemen) dalam satu-satu masa
dengan menyimpan setiap elemen dalam ruang memori berindeks.

ii. Terdapat dua (2) jenis tatasusunan yang biasa digunakan iaitu:
a. Tatasusunan 1 dimensi (one dimensional array)
b. Tatasusunan 2 dimensi (two dimensional array)

iii. Cara memproses tatasusunan

a. Perlu menggunakan indeks
b. Indeks merupakan suatu pemalar, pemboleh ubah atau ungkapan yang bernilai
integer yang menyatakan unsur mana di dalam tatasusunan yang hendak
dicapai. Indeks ditulis dalam square bracket [ ] selepas nama array.
Contoh: namaArray [1], namaArray [i], namaArray [n-1]

2. Tatasusunan satu dimensi (One Dimensional Array)

• terdiri dari satu baris dan beberapa lajur

x[0] x[1] x[2] x[3]

80 90 100 70
1 baris

• Secara grafik tatasusunan boleh mewakili dengan data gambar di bawah :

beberapa lajur
2 | Page
 0 1 2 3 4 5 6 7
85 83 98 45 89 76 55 34
85

Elemen pertama int TestScore[ 8 ] Elemen terakhir

TestScore[ 0 ] =85 TestScore[ 3 ] =45 TestScore[ 6 ] = 55

TestScore[ 1 ] =83 TestScore[ 4 ] =89 TestScore[ 7 ] = 34
TestScore[ 2 ] =98 TestScore[ 5 ] =76 TestScore[ 8 ] = null

3. Pengisytiharaan Tatasusunan
Dalam kod java, sintaks pengisytiharaan struktur tatasusunan adalah seperto berikut:

jenisData [ ] namaTatasusunan=new jenisData[saizTatasusunan];

 Mengisytiharkan nama tatasusunan

jenisData[ ] namaTatasusunan;
jenisData merujuk jenis data tatasusunan. Simbol “tanda kurung siki” [ ], ialah
simbol khas untuk menunjukkan bahawa pemboleh ubah ialah jenis tatasusunan
dan bukanlah pemboleh ubah mudah, misalnya int [ ] untuk tatasusunan
integer, double [ ] untuk tatasusunan double atau String [ ] untuk
tatasusunan String. namaTatasusunan ialah nama yang sesuai diberikan oleh
pengatur cara.

Contoh :
int num [] senaraimarkah;

Dalam contoh ini, jenis tatasusunan int ialah integer.Simbol [ ] merujuk jenis
pemboleh ubah iaiatu tatasusunan. Nama tatasusunan ialah senaraiMarkah.

 Saiz tatasusunan;
namaTatasusunan = new jenisData [saizTatasusunan];

Dalam baris kedua, bilangan elemen dalam tatasusunan diisytiharkan. Kata

kunci new digunakan untuk set saiz tatasusunan. Ini diikuti oleh jenis data
jenisData dan saiz tatasusunan dalam tanda kurung [ ].

3 | Page
 Contoh:
senaraiMarkah=new int[ 6 ];

Dalam contoh ini, pemboleh ubah tatasusunan boleh mengandungi enam

elemen pemboleh ubah jenis integer, seperti yang dinyatakan dalam new int
[6]. Enam ruang memori yang kosong diperuntukan untuk menyimpan data
jenis integer dan semuanya adalah untuk tatasusunan bernama
senaraiMarkah.

contoh aturcara:
public class Array1
{
public static void main (String args[])
{
//cara untuk istiharkan data guna array 1 dimensi
int num[]={5,12,41,8}; //data mempunyai saiz 4
System.out.println(num[3]);//output dicetak bagi elemen ke-3
}
}

output: 8

Contoh :
int arr [] = new int[5];
String tadika [] = new String [4];
char huruf []= new char[6];
double harga[] =new double[4];

cara pengistiharaan tatasusunan jika elemen-elemen di beri dengan nilai awal

int arr [] = {4,12,34,15,0};

String tadika [] = { “Tadika Iman “, “Tadika Al-Amin”,
Tadika ABS”};
char huruf[]= { ‘a’,’b’,’c’,’d’,’e’,’f’};
double harga[]= { 14.50, 16.75, 90.20, 100.1};

Eelemen boleh dipanggil menggunakn indeks tatasusunan. Sebagi contoh,

diisytiharkan tatasusunan berikut:

int [] senaraiMarkah={86,78,80};

4 | Page
Tatasusunan di atas masing-masing mempunyai tiga elemen dengan indeks 0,1 dan 2.
Oleh itu, gunakan sintaks berikut untuk memanggil elemen-elemen tersebut:

Nama_tatasusunan[indeks];
Dalam contoh senaraiMarkah, setiap elemen dipanggil dengan kod-kod atur cara yang
berikut

 senaraiMarkah[0] akan memberikan nilai 86

 senaraiMarkah[1] akan memberikan nilai 78
 senaraiMarkah[2] akan memberikan nilai 80

Contoh di bawah mencipta suatu tatasusunan dengan elemen dari jenis integer dan
boleh menyimpan sebanyak lima elemen

Contoh aturcara

public class Array2

{
public static void main (String args[])
{
int arr[]=new int[5];
arr[0]=3;
arr[1]=12;
arr[2]=5;
arr[3]=6;
arr[4]=45;

System.out.println(arr[0]);
System.out.println(arr[1]);
System.out.println(arr[2]);
System.out.println(arr[3]);
System.out.println(arr[4]);
}
}

Mencetak secara keseluruhan element dalam int arr[ ]={3,12,5,6,45};

boleh ditulis dengan
public class menggunakan
Array2 gelung for
{
public static void main (String args[])
{
int arr[ ]={3,12,5,6,45};
for (int i=0;i<arr.length;i++)//i<5
{
System.out.println(arr[i]+ “\t”); 5 | Page
}
}
}
4. Merujuk elemen dalam tatasusunan

i) Elemen pertama :

System.out.println(“No Kereta = “+NoKereta[0]);

ii) Elemen terakhir (saiz – 1)

System.out.println(“No Kereta = “+NoKereta[3]); //jika saiz = 4

5. Memasukkan data ke dalam tatasusunan

Contoh 1 : memasukkan data jenis Integer

import java.util.Scanner;
public class Testscore {
public static void main (String []args)
{
Scanner input=new Scanner (System.in);
int testscore[]=new int [3];
for (int i=0; i<testscore.length; i++)
{
System.out.print("Sila masukkan test score= ");
testscore[i]=input.nextInt();
}//end for
}//end main class
}//end class

Contoh 2 : memasukkan data jenis String

import java.util.Scanner;
public class Tadika {
public static void main (String []args)
{
Scanner input=new Scanner (System.in);
String namatadika[]=new String [3];
for (int i=0; i<namatadika.length; i++)
{
System.out.print("Sila masukkan nama tadika: ");
namatadika[i]=input.nextLine();
} // end for
Contoh 3 : memasukkan data jenis char
}// end main class
}//end class 6 | Page
 import java.util.Scanner;
public class Tadika {
public static void main (String []args)
{
Scanner input=new Scanner (System.in);
char hurufvokal[]=new char [5];
for (int i=0; i<hurufvokal.length; i++)
{
System.out.print("Sila masukkan huruf vokal: ");
hurufvokal[i]= input.next().charAt(0);
} // end for
}// end main class
}//end class

Contoh 4 : memasukkan data jenis double

import java.util.Scanner;
public class Tadika {
public static void main (String []args)
{
Scanner input=new Scanner (System.in);
double harga[]=new double [5];
for (int i=0; i<harga.length; i++)
{
System.out.print("Sila masukkan huruf vokal: ");
public class Bulan {input.nextDouble();
harga[i]=
public
} //static void main (String args[])
end for
{
}// end main class
}//end int
class
Contoh 5 : Mengabungkan dua tatasusunan 1 dimensi dalm aturcara
hari[]={31,28,31,30,31,30,31,31,30,31,30,31};//bilangan hari
dalam bulan

String bulan[]={"jan","feb","mac","april","mei","jun","julai",
"ogos","sept","okt","nov","dis"};//nama-nama bulan

for (int i=0;i<hari.length;i++)

{
System.out.print(hari[i]+" ");
}
System.out.println();
for (int i=0;i<bulan.length;i++)
{
System.out.print(bulan[i]+" ");
}
System.out.println();
System.out.println("------------------------------");

for (int i=0;i<12;i++)

{
System.out.println(bulan[i] + " mempunyai "+
hari[i]+" hari");} 7 | Page
}
}
}
 Sintaks bagi memaparkan nilai yang dimasukkan adalah seperti contoh di bawah:
Jika diberi

String Nama_Tadika[ ] =new String [4]

for (int i=0;i<namatadika.length;i++)

{
System.out.println("Tadika "+(i+1)+":"+namatadika[i]);
}

Output:

Tadika 1:Tadika Iman

Tadika 2:Tadika Al Amin
Tadika 3:Tadika ABS
Tadika 4:Tadika Little Chaliph

6. Tatasusunan dua dimensi (Two Dimensional Tatasusunan)

i. Terdiri dari beberapa baris dan beberapa lajur

Baris
80 88 90
0
Baris
60 70 95
1
Baris
55 45 35
2
Baris
100 90 80
3
Lajur 0 Lajur 1 Lajur 2
ii. Mengisytihar dan memberi nilai awal ke dalam tatasusunan dua dimensi

Example :
Lajur 0

int markah[ ][ ] = {{80, 88,90}, {60, 70, 95}, {55, 45, 35},{100, 90, 80 }};

Baris 0

Baris Ahmad Aminah

0
Baris Hana Hashim
1
Baris Fiqa Fikri
2
Lajur 0 Lajur 1
iii. String nama[ ][ ] = {{"Ahmad", "Aminah"}, {"Hana", "Hashim"}, {"Fiqa", "Fikri"}};
8 | Page
 Baris 0

7. Mengisytihar tatasusunan dua dimensi

Syntax :
<jenis data> <pembolehubah>[ ][ ]= new <jenis data> [baris][lajur ]
Contoh :
char huruf [ ][ ] = new char[3][3];
public class Tatsusunan2D {
public static void main (String args[])
{ A B C
char huruf[][]={{'A','B','C'},//Baris Pertama 0
D E F
{'D','E','F'},//Baris Kedua 1
G H I
{'G','H','I'}};//Baris Ketiga 2
System.out.println(huruf[0][0]);
System.out.println(huruf[1][2]);
}}

8. Memaparkan semua elemen dalam tatasusunan

for (i=0; r<3; r++)

{
for (c=0; c<2; c++)
{
System.out.println(“Huruf = “+huruf[r][c]);
}
}

contoh aturcara:
public class Tatasusunan2D {
public static void main (String args[])

{
char huruf[][]={{'a','b','c','d'},
{'f','e','g','h'}};
// memaparkan semua elemen tatasusunan 2D[2][4]
for (int r=0;r<2;r++)//r untuk row
{
for (int c=0;c<4;c++)//c untuk colum
{
System.out.print(huruf[r][c]+" ");
}//end for colum
System.out.println();
} //end for row
}//end main class
}//end class

9. Memasukkan data ke dalam tatasusunan

9 | Page
import java.util.Scanner;
public class LatihaTatasusunan {
public static void main(String args[]) {
Scanner input = new Scanner(System.in);
String[] nama= new String[2];
String[] kursus = new String[2];
float[][]cpa= new float[2][2];
int r,c;
for(r=0;r<2;r++){
System.out.print("Masukkan nama pelajar : ");
nama[r]=input.next();
System.out.print("Masukkan Kursus : ");
kursus[r]=input.next();
for(c=0;c<2;c++) {
int d=c+1;
System.out.print("Masukkan cpa sem "+d+" : ");
cpa[r][c]=input.nextFloat();
}
System.out.println();
}
//CETAK OUTPUT
for (r=0;r<2;r++){
System.out.print("Nama Pelajar : "+nama[r]+" \t Kursus :
"+kursus[r]);
System.out.println();
for (c=0;c<2;c++)
{
System.out.println("Sem "+(c+1)+" : " + cpa[r][c] );
}
System.out.println();
}
}
}

OUTPUT:
Masukkan nama pelajar : MASTURA
Masukkan Kursus : DATABASE
Masukkan cpa sem 1 : 3.5
Masukkan cpa sem 2 : 3.1

Masukkan nama pelajar : FATIMAH

Masukkan Kursus : PERAKAUNAN
Masukkan cpa sem 1 : 3.6
Masukkan cpa sem 2 : 3.3

Nama Pelajar : MASTURA Kursus : DATABASE

Sem 1= 3.5
Sem 2= 3.1

Nama Pelajar : FATIMAH Kursus : PERAKAUNAN

Sem 1= 3.6
10 | Page
Sem 2= 3.3

11 | Page