Kolom 2
st' yt (1 ) s't -1
Bulan Pebruari 2020
s2' (0,2)160 (0,8) 150 152
Bulan Maret 2020
Kolom 4
at S't (S t' S t" ) 2 S't S t"
Kolom 5
bt ( S t' S t" )
1-
ˆ t m a t btm
y
Bulan Januari 2022
𝑦̂13 = 210,6 + 4,63 (1) = 216
Bulan Pebruari 2022
𝑦̂14 = 210,6 + 4,63 (2) = 220
Bulan Maret 2022
𝑦̂15 = 210,6 + 4,63 (3) = 225
yˆ i a bX
y y = a+ bx
N N N
N x y - x y
i 1
i i
i 1
i
i 1
i
b= 2
N N
N x
i 1
i
2
xi
i 1
N N
i 1
yi - b x i 1
i
a=
N
N N N
N
i 1
xi y i -
xi yi
i 1 i 1
b = 2
N N
N
i 1
xi
2
xi
i 1
12(30.645) 78(4.125)
= = 26,80
12(650) 78 2
N N
i 1
yi - b x
i 1
i
a =
N
4.125 26,8(78)
= = 169,55
12
Persamaan regresi berikut :
yˆ i a bX + cX2
y
y = a+ bx + cx2
x
Gambar 6. Model Garis Regresi Non Linear
Persamaan :
∑y = an + c ∑ x2 ............................................................................... I
∑ xy = b ∑ x2 .......................................................................................... II
∑ x2 y = a ∑ x2 + c ∑ x4 ......................................................................... III
Persamaan-persamaan :
I. ∑y = an + c ∑ x2 350 = 11 a + 110 c
II. ∑ xy = b ∑ x2 155 = 110 b
III. ∑ x2 y = a ∑ x2 + c ∑ x4 3.133 = 110 a + 1.958 c
Dari persamaan II diperoleh :
155 = 110 b
b = 1,41
Dari persamaan I dan II diperoleh :
350 = 11 a + 110 c 10 3.500 = 110 a + 1.100 c
3.133 = 110 a + 1.958 c 1 3.133 = 110 a + 1.958 c
367 = 0 - 858 c
c = - 0,43
dari persamaan I diperoleh :
350 = 11 a + 110 c
350 = 11 a + 110 (-0,43)
350 = 11 a - 47,30
11 a = 397,30
a = 36,12
yˆ i a bX
b
x y - x y
i i i
x - x x2
i i
dan
_ _
a y - bx
Tabel 9. Perhitungan antara Penjualan (Unit) dan Jumlah Sales
dengan Metode Regresi Sederhana Trend Linear
Banyak Sales (orang) Penjualan
Xi (Unit) xi2 yi2 xi yi
(yi)
3 4 9 16 12
7 10 49 100 70
12 18 144 324 216
10 16 100 256 160
13 21 169 441 273
15 26 225 676 390
60 95 696 1813 1121
b
x y - x y
i i i
x - x x 2
i i
dimana :
_
60
x 10
6
_
95
y 15,833
6
Jadi
_ _
a y - bx
= 15,833 – 1,781 (10) = -1,977
Sehingga :
Yi Yˆi
t 1
MAD =
n
2. Rata-rata kuadrat kesalahan (Mean Square Error = MSE)
Rumus :
n
(Y Yˆ ) i i
2
MSE = t 1
n
3. Standar deviasi regresi (Standard Deviation of Regression = Sr)
Rumus :
n 2
y
i 1
i yˆ i
2
Sr =
n2
4. Rata-rata kesalahan peramalan (Mean Forecast Error = MFE)
n
y
i 1
i yˆ i
MFE =
n
5. Tracking Signal = TS
n
y
i 1
i yˆ i
TS =
MAD
n
y yˆ i
100 i
i 1 yi
MAPE =
n
Contoh :
Dari data penjualan berikut dengan metode regresi trend linear.
x Bulan Penjualan
1 Januari 2020 150
2 Pebruari 220
3 Maret 225
4 April 300
5 Mei 325
6 Juni 350
7 Juli 400
8 Agustus 410
9 September 430
10 Oktober 420
11 Nopember 435
12 Desember 460
Hitunglah MAD, MSE, Sr, MFE, TS dan MAPE dari kesalahan peramalan.
Jawab :
x Bulan Penjualan (yi) yi xi xi2
1 Januari 2022 150 150 1
2 Pebruari 220 440 2
3 Maret 225 675 9
4 April 300 1.200 16
5 Mei 325 1.625 25
6 Juni 350 2.100 36
7 Juli 400 2.800 49
8 Agustus 410 3.280 64
9 September 430 3.870 81
10 Oktober 420 4.200 100
11 Nopember 435 4.785 121
12 Desember 460 5.520 144
78 4.125 30.645 650
N N N
N
i 1
xi y i - x i yi
i 1 i 1
b = 2
N N
N i 1
xi 2 xi
i 1
12(30.645) 78(4.125)
=
12(650) 78 2
= 26,80
N N
y
i 1
i -b x
i 1
i
a =
N
4.125 26,8(78)
=
12
= 169,55
ŷi = 169,55 + 26,80 xi
yi yˆi yi yˆi
yi ˆi 2 100
y
yi
100
yi
16 -1,818 1,818
Kesalahan peramalan :
Yi Yˆi
t 1 306
MAD = = = 25,5
n 12
n
(Y Yˆ )
i i
2
9230
MSE = t 1 = = 769,17
n 12
n 2
yi yˆ i
i 1 9230
Sr2 = = = 923
n2 10
Sr = 30,38
y
i 1
i yˆ i
6
MFE = = = -0,5
n 12
y
i 1
i yˆ i
6
TS = = = -0,24
MAD 25,5
y yˆ i n
100 i
i 1 y i 103,23
MAPE = = = 8,6%
n 12
Verifikasi dan Pengendalian Peramalan (Moving Range Chart = MRC)
Peta Moving Range
MR = yˆ t yt yˆ t 1 yt 1
n
MR
MR t 1
n 1
Batas kontrol :
BKA = + 2,66 MR
BKB = - 2,66 MR
Out of Control
UCL = 2.66 MR
A
B A = 2/3.UCL
C
B = 1/3.UCl
E
R C = Sentral
R
O B = 1/3.LCl
R C
B
A = 2/3.LCL
A
LCL = -2.66 MR
Out of Control
PERIODE
MR 213
MR t 1
= = 19,36
n 1 11
BKA = + 2,66 MR = +2,66(19,36) = 51,5
BKB = - 2,66 MR = -2,66(19,36) = -51,5
MR
60 BKA = 51,5
47
40
32
25 30
20
18
4
0
-19
-20 -21 -19
-23 -26
-40
-42 BKA = -51,5
-60
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Periode
Dari gambar, verifikasi peramalannya dalam batas kontrol atas dan bawah sehingga
dapat dinyatakan bahwa Metode Regresi Linear dapat digunakan untuk peramalan
permintaan periode yang akan datang.