DEFINISI
Peradangan parenkim paru distal dari
bronkhiolus terminalis (bronkhiolus
respiratorius + alveoli)
Konsolidasi jaringan paru
Gangguan pertukaran gas setempat
INSIDENSI
+80% seluruh kasus baru praktek
umum berhubungan dengan
Pneumonia Komunitas (PK) atau
Pneumonia Rumah Sakit (Pneumonia
Nosokomial/PN)
PN di ICU lebih sering dari ruangan
lain
42%:13%
• 47% (ICU) terjadi pada pasien dgn alat
bantu mekanik
PATOGENESIS
Aspirasi
Inhalasi kuman
orofaring
Penyebaran
Hematogen
langsung
PATOGENESIS
Luasnya
Tingkat
daerah yg
kemudahan terkena
Penurunan
Virulensi daya tahan
tubuh
PREDISPOSISI
Merokok Tindakan invasif
Pasca-infeksi virus • Infus
• Intubasi
Penyakit jantung
• Trakeostomi
kronik
• Ventilator
Diabetes melitus
Faktor lingkungan
Keadaan (Panti jompo)
imunodefisiensi
Alkoholik
Kelainan/kelemahan
struktur organ dada
Penurunan kesadaran
ETIOLOGI
Oleh berbagai organisme
Tersering bakteri
Pola kuman berbeda-beda:
• Antar negara
• Antar daerah
• Di luar RS – dalam RS
• RS Besar – RS kecil
ETIOLOGI
Droplet : Streptococcus pneumoniae
Slang infus : Staphylococcus aureus
Ventilator : P. aeruginosa &
Enterobacter
URUTAN KUMAN PENYEBAB TERSERING UTAMA PADA
PNEUMONIA BAKTERIAL
Diagnosis Str Str Sta Esc Kl. Pse Ent Ent Un-
pn spp aur coli pn aur aer coc aerob
1. PK
- Tipikal 4 - 3 1 1 - - - -
- 2 - 3 3 4 1 - 1 1
Campuran
2. PN 1 2 3 4 4 2 1 1 1
- Ruangan - 2 4 3 2 2 2 2 2
- ICU
Keterangan: Str pn: Streptococcus pneumoniae, Str app: Streptococcus spp, Sta aur:
Staphylococcus aureus, Esc coli: Eschericia coli, Kl pn: Klebsiella pneumoniae, Pse aur:
Pseudomonas aeruginosa, Ent aer: Enterobacter aerogenes, Ent coc: Enterococcus
ETIOLOGI
PN Bakterial awitan < 3 hari
• Streptococcus pneumoniae (5 – 10%)
• M. catarrhalis (< 5%)
• H. influenza
PN Bakterial awitan > 3 hari
• Gram negatif aerob (60%): P. aeruginosa,
Enterobacter spp, K pneumoniae, Serratia spp,
S aureus (20 – 25%)
Anaerob bisa pd kedua kelompok (35%)
KLASIFIKASI KLINIS
Klasifikasi tradisional:
• Pneumonia tipikal: tanda2 pneumoni lobaris
klasik a.l: awitan akut + radiologis: opasitas
lobus atau lobularis (S pneumoniae, Klebsiella
pneumoniae, atau H influenzae)
• Pneumonia atipikal: gangguan respirasi yg
meningkat lambat + gambaran infiltrat paru
bilateral difus (Mycoplasma pneumoniae, virus,
Legionella pneumophila, Chlamidia psittaci,
Coxiella burnetti)
KLASIFIKASI PNEUMONIA BERDASARKAN
LINGKUNGAN DAN PEJAMU