Anda di halaman 1dari 47

PETA GEOLOGI

• Gambaran penyebaran satuan batuan


di permukaan
• Kedudukan dan Struktur batuan
Dilengkapi dengan :
• Keterangan tentang Urutan Batuan
• Penampang Geologi , gambaran
rekonstruksi dibawah permukaan
PETA GEOLOGI

• SATUAN BATUAN

• KEDUDUKAN
(STRIKE & DIP)

•STRUKTUR SESAR

• STRUKTUR LIPATAN

• KETIDAKSELARASAN
PETA GEOLOGI

• SATUAN BATUAN

• KEDUDUKAN
(STRIKE & DIP)

•STRUKTUR SESAR

• STRUKTUR LIPATAN

• KONTAK INTRUSI
PETA GEOLOGI
• Gambaran penyebaran satuan batuan
di permukaan
• Kedudukan dan Struktur batuan
Dilengkapi dengan :
• Keterangan tentang Urutan Batuan
• Penampang Geologi , gambaran
rekonstruksi dibawah permukaan
PETA GEOLOGI
PENAMPANG GEOLOGI
KOLOM GEOLOGI
SIMBOL BATUAN

• CONTOH
SIMBOL
BATUAN
PADA KOLOM
DAN
PENAMPANG
GEOLOGI
PETA GEOLOGI
• Mengikuti aturan kedudukan batuan;
– Prinsip perlapisan batuan (Steno)
– Jurus (Strike) & Kemiringan (Dip) untuk
Batuan sedimen
– Bentuk Tubuh Batuan untuk Batuan Beku
– Penyebaran di permukaan (Hukum V)
– Hukum potong memotong (Intrusi, Sesar)
Strike dan Dip adalah pengukuran yang dilakukan
untuk mendiskripsi kedudukan batuan di permukaan
bumi dan sudutnya dari bidang horizontal.

STRIKE/DIP

Strike : perpotongan bidang


miring dan bidang horisontal.
Dip : besaran sudut vertikal pada
arah tegak lurus strike
Bentuh Tubuh batuan Beku
• PENGUKURAN STRIKE & DIP DI SINGKAPAN
DILAKUKAN DENGAN KOMPAS GEOLOGI,
DIBACA AZIMUTH DAN INKLINASINYA
MENYATAKAN KEDUDUKAN SUATU BIDANG

N 500W 120NE 450

N 900E 420S 300

N 00/N N 360W 60
0
MENYATAKAN KEDUDUKAN SUATU BIDANG
MENYATAKAN KEDUDUKAN SUATU BIDANG
DIAGRAM BLOK – PETA - PENAMPANG

PENAMPANG A-B PETA PENAMPANG D-C

PENAMPANG A-D
MENGGAMBARKAN KEDUDUKAN LAPISAN

PADA PERMUKAAN
(PETA)

DIBAWAH PERMUKAAN
(PENAMPANG)

KONSTRUKSI
PENAMPANG X-Y
MENGGAMBARKAN PENAMPANG TOPOGRAFI
MENGGAMBARKAN PENAMPANG TOPOGRAFI
SKALA VERTIKAL
LAPISAN MENDATAR

PETA

DIAGRAM
BLOK
DIAGRAM PETA
BLOK

Lapisan
Mendatar

Lapisan
Miring

Lapisan
Tegak
LIPATAN (FOLD)
• Antiklin dan Sinklin adalah istilah geometri yg
digunakan untuk mendiskripsi struktur perlipatan
dalam batuan berlapis. Dimana batuan tua muncul
dipusat ataupun disayap lipatan. Struktur ini juga
dapat dikenali berdasarkan kedudukannya
(strike/dip).

LIPATAN (FOLD)
LIPATAN MENUNJAM
LIPATAN MENUNJAM

DIAGRAM
BLOK

PETA
LIPATAN MENUNJAM

PETA

DIAGRAM
BLOK
• Dome dan basin secara struktur sama dengan antiklin dan sinklin

STRUKTUR DOME
KUBAH & CEKUNGAN
KUBAH & CEKUNGAN

DIAGRAM
BLOK

PETA
LAPISAN MIRING & KETIDAKSELARASAN

PETA

Ketidakselarasan

DIAGRAM
BLOK
LAPISAN MIRING & KETIDAKSELARASAN

PETA

Ketidakselarasan

DIAGRAM
BLOK
LAPISAN MENDATAR & SESAR

PETA

Sesar

DIAGRAM
BLOK
KONSTRUKSI PETA GEOLOGI

PENGAMATAN
& PENARIKAN
PENGUKURAN BATAS PETA
SINGKAPAN

PENAMPANG
HUBUNGAN PENYEBARAN BATUAN & TOPOGRAFI

PETA LAPISAN MENDATAR


Penyebaran lapisan lebih
lebar pada topografi yang
landai ,

Lebih sempit pada topografi


yang terjal
HUBUNGAN PENYEBARAN BATUAN & DIP LAPISAN

PETA LIPATAN MENUNJAM


Penyebaran lapisan lebih
lebar pada Kemiringan (Dip)
yang Kecil ,

Lebih sempit pada Dip yang


Besar atau Tegak
HUBUNGAN PENYEBARAN BATUAN & TOPOGRAFI
MENGIKUTI HUKUM V (V RULE)

A. Dip searah Slope


B. Dip berlawana Slope
C. Lapisan tegak
D. Lapisan mendatar
E. Dip searah Slope, tetapi
lebih kecil dari Slope
MENENTUKAN GARIS JURUS (STRIKE)

2 00m
t ri ke
S
m
1 00
t rike
S
MENENTUKAN DIP, ARAH DIP & TEBAL LAPISAN

Arah Dip Strike 200 Bottom


b ottom
F 20 0
Jurus
N
200
topStrike 200 Top
Ju rus
E B G
a
a gg ia n 20
0 m.
in
Dip M
ket
t' t

t Lapisan
I
D

Penampang ketebalan (t)


satuan batuan A C
Satu satuan
batuan

E F
B
t

Projeksi Strike 200 B


I Dip bot
tom
20 0
a
top
Arah Dip
E
t op
200
A B
bottom
a Projeksi Strike 200 T
I t
F C Proyeksi jurus
top dan bottom, dan
B penentuan ketebalan
satuan
.
2 00 m
Jurus
.
3 00 m
Ketidakselarasan B
C
Jurus
00 m. Menarik Garis Strike
4
Jurus
F
A
E Proyeksi
pada peta
D

Titik-titik singkapan
(perpotongan kontur dan jurus)
400
300
ur 20 0

Menentukan kedudukan Strike & Dip


kont

300 400 600


500
B

L N
Menarik Garis Strike
K M

600
500 0

Konstruksi
40
0
30

Penampang
Titik-titik kedudukan
m C. lapisan
600
x

500
x

400
x

300
x

A K L M N B

Penampang A- B
Menarik Garis Jurus (Strike)

Arah Kemiringan (Dip)

Garis Kontur
Menarik Garis Jurus (Strike)

Arah Kemiringan (Dip)

Perpotongan
Kontur &
Strike

Garis Kontur
LAPISAN MIRING & KETIDAKSELARASAN

Konstruksi Penampang
750 700 650 650 700 750 750

B 650

A 700

750

900
a
b

85
0
c
d Q
800 e
750 f
g h
700
A B
800 750 700 700 750 800 850 850

a, b, c,......h = Garis proyeksi jurus


PQ = Garis penampang

KONSTRUKSI PENAMPANG GEOLOGI


c d
a b e g h
f m
950
900
850
A 800
750
B
700
C 650
600
P Q
METER
100 0 100 200 300 400 500
LATIHAN PETA

Tentukan Strike &


Dip pada lingkaran
putih
LATIHAN PETA

1. Apa batuan yang


tertua ?
2. Uraikan urutan
Slope kejadian geologi
(termasuk proses
yang diberi tanda
panah)
LATIHAN PETA
Uraikan urutan
kejadian geologi
(termasuk proses
yang diberi tanda
panah)
TUGAS LATIHAN PETA (Copy peta tersedia)

1. Peta I, Gambarkan penyebaran lapisan


horisontal
2. Peta II, Tentukan Garis Jurus/Strike,
tentukan besaran kemiringannya/dip dan
arah dip, Buat Penampang N-S
3. Peta III, Tentukan Garis Jurus/Strike,
tentukan besaran kemiringannya/dip dan
arah dip, Tentukan ketebalan masing2
lapisan, Buat Penampang melalui Y-Z
4. Peta IV, Tariklah Garis Jurus/Strike, untuk
masing2 lapisan. Gambarkan
penyebarannya (Peta penyebaran lapisan)

DIKUMPULKAN 21 MEI 2007

Anda mungkin juga menyukai