Anda di halaman 1dari 8

P e w a r n a a n B a k t e r i | 1

LAPORAN PRAKTIKUM MIKROBIOLOGI


PEWARNAAN BAKTERI
Disusun oleh:
Kelompok 4
Afdilah Irawati Wahyono (1306413454)
Herra Williany Monalissa (1306403516)
Whinanda halista (13064!0"10)
FAKULTAS FARMASI
UNIVERSITAS INDONESIA
2014
P e w a r n a a n B a k t e r i | 2
PEWARNAAN BAKTERI
I. PENDAULUAN
Mi#ro$iolo%i adalah salah satu &a$an% il'u $ioo%i yan% 'e'(ela)ari tentan%
'i#roor%anis'e* Mi#roor%anis'e 'eru(a#an 'a#hlu# hidu( yan% san%at #e&il dan
(entin% dala' 'e'elihara #esei'$an%an e#olo%i dan e#osiste'* +e$era(a
'i#roor%anis'e $ersifat 'en%untun%#an, na'un ada )u%a yan% 'eru%i#an*
Mi#roor%anis'e yan% ada di ala' ini 'e'(unyai 'orfolo%i, stru#tur, dan
sifat-sifat yan% #has, ter'asu# $a#teri* +a#teri yan% hidu( ha'(ir tida# $erwarna dan
#ontras den%an air, di'ana sel-sel $a#teri terse$ut disus(ensi#an* .arena 'ela#u#an
(en%a'atan terhada( $entu# sel $a#teri dala' #eadaan hidu( san%at sulit, 'a#a #ita
da(at 'ela#u#an identifi#asi 'elalui suatu 'etode (ewarnaan sel $a#teri sehin%%a
$entu#nya da(at terlihat )elas dan 'udah dia'ati*
Asa' nu#leat $a#teri 'en%andun% %u%us fosfat $er'uatan ne%atif yan% da(at
'en%i#at /at warna $asa yan% $er'uatan (ositif* 0at warna asa' tida# da(at
'ewarnai sel $a#teri dan di(er%una#an untu# 'ewarnai latar $ela#an%nya* 0at-/at
warna u'u' di(er%una#an untu# 'e'erla)ari 'orfolo%i $a#teri*
0at warna teri#at den%an (roto(las'a $a#teri se&ara #i'ia dan /at warna yan%
di(er%una#an $er$entu# %ara'* 0at warna $asa 'en%andun% #ation (ewarna dan
anion $u#an (ewarna, sedan%#an /at (ewarna asa' 'en%andun% #ation $uan
(ewarna dan anion (ewarna*
1enis-)enis (ewarnaan:
1* 2ewarnaan 3ederhana
4* 2ewarnaan Diferensial
3* 2ewarnaan 5ra'
4* 2ewarnaan 6e%atif
5* 2ewarnaan .husus
II. PRINSIP
2rinsi( atau (o#o#-(o#o# (ewarnaan 5ra' 'eli(uti 4 tin%#atan yaitu:
a* 2ewarnaan den%an /at warna uta'a (#ristal %entian 7iolet yan% warnanya
7iolet) yaitu #ar$ol #ristal un%u*
$* Mere#at#an den%an suatu larutan 'ordant, yaitu larutan lu%ol (1-.1)*
&* Mena'$ah#an /at de&olorisasi ($ahan (eluntur) 'isalnya al#ohol atau
al#ohol-asa'*
P e w a r n a a n B a k t e r i | 3
d* 2e'$erian /at (enutu( 'isalnya: larutan fu&hsin*
+a#teri 5ra' (ositif a#an 'enun)u##an warna 7iolet (un%u) #arena 'en%i#at /at
warna uta'a 8#ristal 7iolet9* 3edan%#an $a#teri 5ra' ne%atif $erwarna 'erah )a'$u
#arena 'ele(as#an /at warna uta'a dan 'enan%#a( /at warna (enutu( 9fu&hsin9* Hal
ini di#arena#an (er$edaan stru#tur dindin% sel $a#teri* +a#teri 5ra' (ositif dindin%
selnya terdiri atas la(isan (e(tido%li#an sedan%#an $a#teri 5ra' ne%atif terdiri dari
la(isan li(id yan% te$al*
III. TU!UAN
Me'$eda#an dan 'en%identifi#asi $a#teri 5ra' (ositif den%an $a#teri 5ra' ne%atif
'en%%una#an 'etode (ewarnaan 5ra'*
IV. ALAT DAN BAAN
a* Alat
o .a&a (re(arat
o :se
o 2e'$a#ar s(iritus
o 2ensil #a&a
o .ore# a(i
o +as#o' dan ra#
o Mi#ros#o(
o 2inset
o ;a# ta$un% rea#si
$* +ahan
o Bacillus subtilis
o A<uadest
o =arutan #ar$ol #ristal un%u
o airan lu%ol
o Al#ohol >6?
o =arutan fu&hsin
o Minya# e'ersi
V. "ARA KER!A
a* Menyia(#an alat dan $ahan*
$* Me'$uat $ulatan #e&il (ada (er'u#aan #a&a (re(arat 'en%%una#an (ensil
#a&a
&* Menyala#an (e'$a#ar s(iritus 'en%%una#an #ore# a(i, lalu fi#sasi #a&a
(re(arat*
d* Me'fi#sasi )aru' ose, #e'udian 'en%a'$il ta$un% rea#si yan% $erisi $a#teri
Bacillus subtilis, lalu $u#a (enutu( ta$un% rea#si terse$ut, lewat#an 'ulut
ta$un% rea#si di atas nyala a(i s(iritus*
P e w a r n a a n B a k t e r i | 4
e* Men%a'$il sa'(el $a#teri 'en%%una#an )aru' ose dan leta##an di area yan%
telah ditandai (ada #a&a (re(arat, #e'udian rata#an** =ewat#an #e'$ali 'ulut
ta$un% rea#si yan% $erisi $a#teri Bacillus substilis, dan tutu(*
f* Melewat#an #a&a (re(arat di atas nyala a(i, lalu tetesi den%an larutan #ar$ol
#ristal un%u di (er'u#aan #a&a (re(arat den%an 'erata, dia'#an sela'a 5
'enit*
%* Meleta##an #a&a (re(arat di atas ra# yan% $erada di atas $as#o', $ilas atau
$asahi den%an a<uadest*
h* Menetes#an &airan lu%ol di (er'u#aan #a&a (re(arat den%an 'erata, dia'#an
sela'a #uran% le$ih 1 'enit, lalu &u&i #a&a (re(arat den%an al#ohol >6?
den%an &ara 'en&elu(#an #e dala' $e)ana dan 'en%oyan%-%oyan%#annya
sela'a 30 deti# atau sa'(ai /at warna tida# 'en%alir la%i, lalu &u&i (re(arat
den%an a<uadest*
i* Menetes#an larutan fu&hsin (ada (er'u#aan #a&a (re(arat den%an 'erata,
dia'#an sela'a 1-4 'enit, lalu &u&i #a&a (re(arat den%an a<uadest, dan
#erin%#an*
)* Menetes#an 'inya# e'ersi (ada (er'u#aan #a&a (re(arat, lalu leta##an #a&a
(re(arat di 'e)a o$)e# (ada 'i#ros#o(, a'ati warna $a#teri yan%
di(erlihat#an*
VI. ASIL PENGAMATAN
a* Hasil 2en%a'atan .elo'(o# 4
N#m# B#k$e%& W#%'#
Bacillus subtilis @n%u .e$iruan
P e w a r n a a n B a k t e r i | 5
$* Hasil 2en%a'atan .elo'(o# lain
N#m# B#k$e%& W#%'#
Escherichia coli Merah
Salmonella typhosa Merah
Staphylococcus aureus @n%u .e$iruan
Streptococcus sp @n%u .e$iruan
P e w a r n a a n B a k t e r i | 6
VII. PEMBAASAN
+erdasar#an hasil (en%a'atan di$awah 'i#ros#o(, warna yan% ditun)u##an oleh
$a#teri Bacillus subtilis adalah warna un%u #e$iruan* +erdasar#an warna yan%
ditun)u##an ini, di#etahui $ahwa $a#teri Bacillus subtilis adalah $a#teri 5ra' (ositif*
Ini dise$a$#an $ahwa dindin% sel $a#teri Bacillus subtilis terdiri atas (e(tido%li#an
yan% afinitas nya tin%%i terhada( larutan #ar$ol #ristal un%u* 3ehin%%a a#an
'e'$entu# senyawa yan% tida# larut dala' al#ohol* .eti#a di renda' didala'
al#ohol, warna un%u dari larutan #ar$ol #ristal un%u tida# a#an luntur* Ma#a setelah
di$eri#an larutan fus&hin,warna yan% a#an terlihat di 'i#ros#o( ada $iru ya#ni
(er(aduan antara warna un%u dan warna 'erah dari larutan fus&hin*
3edan%#an, $a#teri %ra' ne%atif terdiri atas la(isan li(id te$al yan% afinitasnya rendah
terhada( larutan #ar$ol #ristal un%u sehin%%a 'e'$entu# senyawa yan% larut dala'
al#ohol* 3ehin%%a #eti#a #eti#a direnda' didala' al#ohol warna un%u yan% ter$entu#
a#i$at (ena'$ahan larutan #ar$ol #ristal un%u a#an luntur* Dan setelah di $eri larutan
fus&hin, yan% terlihat di 'i#ros#o( hanya warna 'erah dari larutan fus&hin terse$ut*
VIII. KESIMPULAN
+erdasar#an (er&o$aan yan% #a'i la#u#an, da(at ditari# #esi'(ulan $ahwa Bacillus
subtilis 'eru(a#an $a#teri 5ra' (ositif* 3elain itu, Staphylococcus aureus, dan
Streptococcus sp )u%a 'eru(a#an $a#teri %ra' (ositif* 3edan%#an, Escherichia coli
dan Salmonella typhosa 'eru(a#an $a#teri 5ra' ne%atif*
I(. DAFTAR PUSTAKA
;ad)i, Ma#su'* 4014* Penuntun Praktikum Mikrobiologi Farmasi* De(o#: Aa#ultas
Aar'asi @I
3taf 2en%a)ar Aa#ultas .edo#teran @ni7ersitas Indonesia* 1>>4* Mikrobiologi
Kedokteran* 1a#arta: +inaru(a A#sara
P e w a r n a a n B a k t e r i | 7
LAMPIRAN
Bacillus subtilis 'eru(a#an $a#teri 5ra'
(ositif dan $er$entu# $asil yan% 'e'$entu#
rantai* 2ewarnaan 5ra' 'eni'$ul#an warna
un%u (ada (re(arat $a#teri terse$ut*
Streptococcus sp.'eru(a#an $a#teri %ra'
(ositif $er$entu# $ulat dan $erantai*
(ewarnaan %ra' 'eni'$ul#an warna un%u
(ada (re(arat $a#teri*
Streptococcus gamma* 'eru(a#an $a#teri
%ra' (ositif* (ewarnaan %ra' 'eni'$ul#an
warna un%u (ada (re(arat $a#teri*
Salmonella typhosa 'eru(a#an $a#teri 5ra'
ne%atif dan $er$entu# $asil* 2ewarnaan 5ra'
'eni'$ul#an warna 'erah (ada (re(arat
$a#teri terse$ut*
P e w a r n a a n B a k t e r i | 8
Bacillus syphilis 'eru(a#an $a#teri %ra'
(ositif* 2ewarnaan %ra' 'eni'$ul#an warna
un%u (ada (re(arat $a#teri*
Pseudomonas aeruginosa 'eru(a#an $a#teri
5ra' ne%atif $er$entu# $asil* 2ewarnaan
5ra' 'eni'$ul#an warna 'erah (ada
(re(arat $a#teri terse$ut*
Staphylococcus aureus 'eru(a#an $a#teri
5ra' (ositif yan% $er$entu# $ulat*
2ewarnaan 5ra' 'eni'$ul#an warna un%u
(ada (re(arat $a#teri terse$ut*
Escherichia coli 'eru(a#an $a#teri 5ra'
ne%atif $er$entu# #o#o$asil yaitu $er$entu#
$atan% na'un $erisi* 2ewarnaan 5ra'
'eni'$ul#an warna 'erah*

Anda mungkin juga menyukai