= 8 gram
= 5 gram
= 6 gram
= 5 gram
= 10 gram
1 sdm = 3 sdt = 10 ml
1 gls
= 24 sdm
= 240 ml
1 ckr = 1 gls
= 240 ml
1 gls nasi = 140 gr= 70 gram beras
1 ptg pepaya ( 5 x 15 ) = 100 gram
1 bh pisang (3x15 cm) = 50 gram
1 ptg tempe (4 x 6 x1 cm)=25 gr
1 ptg daging (6 x 5 x 2 cm)=50 gr
1 ptg ikan ( 6 x 5 x 2 cm )=50 gr
1 bj besar tahu ( 6 x 6 x 2,5 cm)= 100
gram
GOLONGAN I
BAHAN MAKANAN SUMBER
HIDRAT ARANG
Bahan-bahan ini umumnya digunakan
sebagai makanan pokok : 1 satuan
penukar mengandung : 175 kalori, 4
gram protein, 40 hidrat arang.
Bahan
Berat
URT
makanan
(gram)
Nasi
100
gelas
Nasi tim
200
1 gelas
Bubur beras
400
2 gelas
Kentang
200
2 bj sdg
*
Singkong
100
1 ptg sdg
Ubi
150
1 bj sdg
Biskuit meja
50
5 bh
Roti putih
80
4 iris
Krakers
50
5 bh bsr
*
Maezena
40
8 sdm
Tepung
50
8 sdm
beras
Tepung
50
10 sdm
terigu
Mi kering
50
1 gls
Mi basah
100
1 gls
Bahan
makanan
ini
kurang
mengandung protein, sehingga perlu
ditambah satuan penukar bahan
makanan sumber protein
GOLONGAN II
BAHAN MAKANAN SUMBER
PROTEIN HEWANI
Berat
URT
(gram)
50
1 ptg sdg
50
1 ptg sdg
50
60
60
1 ptg
1
btr
besar
1 btr
50
1 ptg sdg
25
50
30
100
1 ptg sdg
gls
1 ptg sdg
10
bj
besar,
20 bj kcl
GOLONGAN III
BAHAN MAKANAN SUMBER
PROTEIN NABATI
Berat
(gram)
25
URT
25
2 sdm
25
2 sdm
20
2 sdm
25
50
Tahu
Tempe
100
50
2 sdm
2
ptg
sdg
1 bj bsr
2
ptg
sdg
2 sdm
GOLONGAN IV
SAYURAN
Sayuran
kelompok A mengandung
sedikit sekali kalori, protein dan hidrat
arang. Sayuran ini boleh digunakan
sekehendak
tanpa
diperhitungkan
banyaknya.
Baligo
Daun bawang
Daun kc pjng
Daun labusiam
Jamur segar
Oyong
Labu air
Pepaya muda
Kangkung
Petsay
Ketimun
rebung
Tomat
Sawi
kecipir
Selada
kol
Seledri
Kembang kol Tauge
Lobak
Terong
Cabe hijau besar
Bayam
Daun melinjo Katuk
Wortel
Daun pakis
Kucai
Buncis
Daun singkong
Labu siam
Daun ketela rambat
Daun pepaya Labu waluh
Daun kecipir Jagung muda
Nangka muda Daun lompong
Jantung muda Kacang kapri
Jantung pisang Pare
Kacang panjang
GOLONGAN V
Bahan
Makanan
Adpokat
Apel
Anggur
Belimbing
Jambu biji
Jambu air
Jeruk
Mangga
Nenas
Berat
( gram )
50
75
75
125
100
100
100
50
75
Pepaya
100
Pisang ambon
Semangka
Salak
Rambutan
Pir
Sirsak
75
150
50
75
100
50
URT
bh bsr
bh sdg
10 bj
1 bh bsr
1 bh bsr
2 bh sdg
2 bh sdg
bh bsr
1/6 bh
sdg
1
ptg
sdg
1 bh sdg
1
ptg
bsr
1 bh sdg
8 bh
bh
bh
GOLONGAN VI
SUSU
Satu satuan penukar mengandung : 110
kalori, 7 gram protein, 9 gram hidrat
arang, 7 gram lemak.
BUAH-BUAHAN
Bahan
Makanan
Susu sapi
Susu kental
Berat
( gram )
200
100
URT
1 gls
gls
tak manis
Tepung susu 25
5 sdm
whole
Tepung susu 20
4 sdm
skim*
Tepung
25
5 sdm
saridele
Yogurt
25
5 sdm
*) Untuk melengkapi lemaknya perlu
ditambah 1 satuan penukar minyak
DAFTAR PENUKAR
BAHAN MAKANAN
GOLONGAN VII
MINYAK
Satu satuan penukar mengandung : 45
kalori, 5 gram lemak
Bahan
Makanan
Minyak
goring
Margarin
Kelapa
Kelapa parut
Santan
Lemak sapi
Berat
(gram )
5
URT
5
30
30
50
5
sdm
1 ptg kcl
5 sdm
gls
1 ptg kcl
sdm