"A"
-baca= moco,.
-badan= awak, rupo,.
-bagai= koyo,.
-bagaimana= piy,.
-bagi= dum,.
-bagian= wek, jatah,.
-baginda= kanjeng,.
-bagus= bagus, apik,.
-bahagia= adem temtrem,.
-bahaya= bahaya, gawat keliwat,.
-bahasa= boso,.
-bahwa= sakjan, saestu,.
-baik= apik,.
-baja= wojo,.
-bayar= mbayar,.
-bayi= bayek,.
-bebal= longor, dst.
-bebek= banyak,.
-beda= bedho, seje, sanes,.
-bedak= wedak, pupur,.
-bedil= tembak, beceng,.
-bagai= koyok, mirip,.
-begini= yo ngn,.
-begitu= yo ngono,.
-bela= belo,.
-belajar= sinau,.
-belah= sigar,.
-belakang= mburi, wingking,.
-belalang= walang..
-belanda= londho, bul,.
-belanja= blonjo,.
-beli= tuku, tumbas,.
-belok= menggok,.
-belum= gung, durung, drng,.
-belut= welut,.
-benar= bener,.
-bencana= bencono, musibah,.
-benci= mangkel, munek, dst.
-bendera= bendero,.
-bendungan= tanggul,.
-bengis= kejem,.
-bengkak= abuh, mlendung,.
-benih= bibik,.
-bentar= diluk,.
-berak= ngeseng,.
-buru= uber,.
-buruk= elek, welek,.
-busuk= basi, bosok, mambu,.
-buta= picek,.
-bangkai= bathang,.
----------------------------
-cabai= lombok.
-cacat= catu.
-cakar= krawuk.
-cantik= ayu.
-cape= kesel.
-cara= coro.
-caplok= emplok.
-cari= golk, tolk.
-catat= catet.
-cebok= cewok, wesuh.
-cegah= tahan.
-cekatan= sregep.
-cekcok= ram, ggr.
-cela= nyatu.
-celaka= ciloko.
-celana= kathok(pendek), celono(panjang).
-celoteh= celamit.
-cemara= cemoro.
-cemas= was-was, ndrawas.
-cemooh= enyk.
-cenderung= rodhok.
-cemburu= nesu.
-cepat= cepet.
-cerai= pegat.
-cerdik= pinter.
-cerewet= ngecbrt, ram.
-cermin= koco.
-cinta= tresno, tresna.
-cipta= nggaw.
-cium= ambung.
-coba= njajal, cobi.
-cocok= klop.
-codot= lowo.
-comel= grapyak'an.
-condong= luweh rodhok.
-congkak= sumbung.
-contoh= contoh, tulodo.
-cuci= kora, umbah.
-cubit= jiwit.
-cuma= mk.
-cungkil= congkel.
-curi= nyolong.
-cukup= cekap.
-cucuk= nyucuk.
----------------------------
-dada= dodo,.
-dagang= dodolan, bakul..
-dahaga= ngelak,.
-dahak= riyak,.
-dahi= bathuk,.
-dengkur= ngorok,.
-dengung= mbengung,.
-depan= ngarep, ngajeng,.
-derita= nestopo,.
-dermawan= jowo,.
-desa= deso,.
-dewa= dewo,.
-dewasa= gerang,.
-di= nang,.
-dia= arek'e, dek'e, tiyang'nipun,.
-diam= mbideg, meneng,.
-didih= umop,.
-dikit= sithik,.
-didik= mulang,.
-dinding= tembok,.
-dingin= adem,,
-dini hari= lingsir wengi,.
-dipan= kasur,.
-diri= awak,.
-disenteri= murus,,
-dll= lan liya-liyan'e,.
-doa= dungo,.
-dongeng= babat,.
-dorong= surung,.
-dosa= duso.
-dua= loro, kaleh,.
-dua belas= rolas, kalehwelas,.
-dua puluh= rongpuluh, kaleh doso,.
-dubur= selet,.
-duduk= lungguh,.
-duga= curiga, aran,.
-ekor= buntut.
-ejek= enyek.
-emak= emes, simbok, biyung.
-empat= papat, sekawan.
-empat belas= patlas, sekawan welas.
-empat puluh= petang puluh, sekawan welas.
-empuk= gembuk.
-enak= penak, cho.
-enam= nem.
-enam belas= nemlas.
-enam puluh= sewidak.
-enggan= gag sir.
-engkau= koen, awakmu, kow, panjenengan,
-entah= mbuh, gag roh, mboten ngertos.
-esok= men, mben, sesuk.
---------------------------KAMUS JOWO PART:
"F"
-fajar= isuk.
-foto= poto, gambar.
-fungsi= kanggonan.
-faham= nyandak.
-faedah= manfaat.
-fasih= apal.
-foya= boros.
-fikir= piker.
----------------------------
-gabah= pari.
-gada= penthung.
-gadai= gaden.
-gaduh= rame.
-gagap= gaguk.
-galak= kereng.
-gampang= gampang, gampil.
-gara-gara= goro-goro.
-garam= uyah.
-garuk= garuk, krawuk.
-gatal= gatel.
-gaya= model.
-gayung= cebuk, ceduk.
-gedor= obrak.
-genggaman= ageman.
-gelap= petheng.
-geleng= godek.
-geli= keri.
-gegas= kesusu.
-gelut= gelut, padu.
-gemar= seneng, doyan.
-gundul= plontos.
-gugup= ndredek.
----------------------------
-harimau= macan.
-harta= arto, ndunyo.
-hartawan= wong sugeh.
-harum= wangi.
-harus= kudu, wajib.
-hasrat= arep, sir.
-hati= ati.
-hatur= atur.
-haus= ngelak.
-hawa= howo.
-helai= lembar.
-hemat= irit.
-hembus= ilir.
-hendak= kat, arep, sir.
-hening= sepi.
-hewan= kewan.
-hidung= irung.
-hidup= urip.
-hijau= ijo.
-hilang= ilang, raib.
-hindar= elak.
-hingga= nganti.
-hinggap= menclok.
-hirau= rken.
-hitam= ireng.
-hitung= itung.
-hormat= ajen.
-hubung= sambung.
-hujan= udan.
-hujat= cacat.
-huni= manggon.
-hutan= utan.
----------------------------
-jabat= salim.
-jadi= dadi.
-jaga= jogo, jagi.
-jago= lakon, jago.
-jahit= domdomi.
-jajar= jejer.
-jaksa= jokso.
-jala= jolo.
-jalan= dalan, embong, ratan.
-jalang= sundal.
-jambang= godhek.
-jamban= ponten.
-janda= rondho.
-jangan= ojo.
-janggut= jenggot.
-jangka= jongko.
-jarang= arang.
-jari= driji.
-jarum= dom.
-jatuh= lugur, dlosor, tibo.
-jauh= adoh, tebih.
-jawa= jowo.
-jaya= joyo.
-jejal= jejel.
-jelata= wong cilik, kawulo.
-jelek= elek.
-jelita= ayu rupawan.
-jelma= jalmo.
-jempol= dempol.
-jemput= papak.
-jemu= bosen.
-jenaka= kocak.
-jengkel= mangkel.
-jendela= jendelo.
-jenazah= mayit.
-jepit= kempit.
-jera= kapok.
-jerami= rami.
-jeramat= kukul.
-jerit= mbengok.
-jijik= nggilani.
-jika= lk, umpama'ne, umpami.
-jilat= dilat.
-jimat= jimat, ageman.
-jinak= nurut, jinak.
-jingkat= jinjit.
-jitu= tepak.
-jiwa= sukmo.
-jodoh= jodo.
-joget= njoged.
-jongkok= ndodok.
-jongos= babu.
-jual= dol.
-juga= yo, podho, sami.
-juling= kero.
-jumpa= ketemu, kepethuk.
-juta= yuto.
-jorok= kemproh.
----------------------------
-kaca= koco.
-kacau= kaco.
-kacung= jongos.
-kakak= cacak, mas, kakang, kangmas.
-kakek= mbah kangkung.
-kaki= sikil.
-kakus= jeding.
-kala= wayah.
-kalau= lk.
-kalbu= jeron ati.
-kalian= koen kabeh, awakmu kabeh.
-kalut= gupuh.
-kambing= wedhus.
-kami= awak dhewe, kito.
-kampret= codot, lowo.
-kamu= koen, awakmu, sampean, riko, panjenengan.
-kedelai= del.
-kejang= step.
-kejar= uber.
-kejepit= kecepit.
-keji= tego.
-kejut= kaget.
-kedok= topeng.
-kehendak= arep, sir.
-kekasih= gendhak'an, sir-siran.
-kekeh= ngekk
-kelabu= klawu.
-kelahi= gelut, padu.
-kelam= pethng.
-kelingking= klingking.
-keliru= keleru.
-kelompok= gumbulan.
-keluar= metu.
-keluarga= keluargo.
-kemenakan= ponak'an.
-kemarau= rendhen.
-kemari= ren.
-kemarin= wingi.
-kembali= mbalik, teka, wangsul, ndugi, mantuk.
-kembung= senep.
-kemenyan= menyan.
-kemelut= prahara.
-kempis= gembos.
-kemudian= mari ngono.
-kena= keno.
-kenang= ke'elingan.
-kenapa= opo'o, ono opo, enten nopo.
-kencing= oyoh.
-kendur= kendor.
-kening= bathuk.
-kental= kentel.
-kentut= ngentut.
-kenyal= kenyel.
-kenyang= wareg.
-kepala= endas, sirah.
-kepalang= kadung.
-kepinging= ngebet, arep.
-kepiting= yuyu.
-kera= kethek, bedhes, munyuk, kow.
-kerabat= dulur, bolo, kenalan.
-kerap= sering.
-keras= atos, watu.
-kerbau= kebo.
-kerja= kerjo, gaw, tandang.
-kereta= kereto,
sepur.
-kering= garing.
-keringat= kringet.
-keritik= nyatu.
-kernet= kenek.
-kerongkongan= krongkongan.
-keruh= butek.
-kerumun= gerumbul.
-kesal= mangkel.
-kesasar= nyasar.
-ketara= kethok, ketoro.
-ketawa= guyu.
-ketiak= kelk.
-ketika= wayah'e.
-ketimun= timun.
-ketua= kamituwo.
-khayal= ngayal.
-khas= ciri.
-khawatir= kuwatir.
-khilaf= luput, lepat.
-kiai= kyai.
-kian= tambah, soyo.
-kibas= gibas.
-kikir= pelit, medit.
-kilap= gilap.
-kilat= petir.
-kini= saiki.
-kira= kiro.
-kiri= keri, kiwo.
-kita= kito.
-komplit= jangkep.
-konon= kabhar'e.
-korban= kurban.
-kosong= glowong.
-kotor= reget.
-kotoran= tleck.
-koyak= suwk.
-kuah= duduh.
-kuat= kuwat.
-kuda= jaran.
-kumis= brengos.
-kumpul= gumbul, nglumpuk.
-kunjung= dolan, sowan.
-kura= kuro.
-mentega= mentego.
-manusia= menungsa.
-mari= monggo.
-martabat= derajat.
-martil= palu.
-masak= adang.
-masam= asem.
-masih= sik, jek, tasih.
-masuk= mlebu.
-mata= moto, mripat.
-matahari= srengng.
-matang= mateng.
-mati= mati, sedho.
-mau= gelem, arep.
-mayat= mayit.
-meja= mejo.
-melainkan= nanging.
-meleset= mbleset.
-melulu= terus.
-memang= pancen, ancen'e.
-memar= bengep.
-mengapa= opo'o.
-menikam= tusuk.
-mentimun= temun.
-merah= abang, jenar.
-merdeka= merdeko.
-mereka= dk'e kabeh, tiyang sedoyo.
-merica= merico.
-merpati= doro.
-mertua= morotuwo.
-milik= wk, pk.
-mimpi= impen.
-minat= sir.
-minta= njaluk.
-minum= ngomb.
-miskin= mlarat.
-mobil= montor.
-modal= sangu.
-moncong= congor.
-monyet= munyuk, kethet, bedhes, kow.
-motor= brompit.
-mual= blenek, munek.
-muara= muoro.
-muak= blenek.
-muat= amot.
-muda= enon.
-mudah= gampang, gampil.
-mujarab= mandi.
-muka= rai, rupo.
-mula= awal.
-mulas= mules, murus.
-mulut= cangkem.
-murka= murko.
-murni= asli.
-musim= mongso.
-musti= mesti, kudu.
-musuh= mungsuh.
---------------------------KAMUS JOWO PART:
"N"
-nada= unn.
-nafas= ambekan.
-naga= nogo.
-nah= lha.
-nahas= apes.
-naik= numpak, munggah.
-nakal= ndableg, nakal.
-nama= jeneng, asmo, asmi.
-nampak= kethok.
-nanah= nynyk.
-nanti= engko, mengko.
-neraka= neroko.
-nasi= sego, sega.
-nasihat= wejangan.
-negara= negoro.
-nenek= mbah wedhok, eyang putri.
-nengok= noleh.
-nganga= mangap.
-ngeri= medheni.
-nikah= kawin, rabi.
-nisan= pathok kuburan.
-nista= nisto.
-noda= bercak.
-nomor= nomer.
-nona= embak, rika.
-nujum= wong pinter.
-nyala= murup.
-nyaman= penak.
-nyanyi= nyanyi, nembang.
-nyaring= banter.
-nyarir= ampir.
-nyata= nyoto.
-nyawa= nyowo.
-nyonya= ibu.
----------------------------
-obah= goyang.
-obat= tombo.
-obrol= omong.
-olah= koyok.
-oleh= karo.
-olok= ngeyk, celatu.
-omong= omong, wicoro, wicara.
-ompong= bogang.
-orang= wong, uwong, tiyang.
-orok= cabang bayk.
-otak= utek.
-otentik= mirip, persis, podho bleg.
----------------------------
-pacu= kebut.
-pada= nang. kepada= gaw, kanggo.
-padam= padem, byar pet.
-padat= padet.
-padi= pari.
-padu= pimpin.
-paduka= paduko.
-pagar= pager.
-pagi= esuk, enjing, enjang.
-paha= pupu.
-pahit= pait.
-pailit= bangkrut.
-pajak= pajek.
-pakai= nggaw, nganggo.
-pakaian= klambi, sandang.
-paksa= pekso.
-paman= lk, pak lk, pak dh.
-pancaroba= pancarubo.
-pancung= beleh.
-pandai= pinter.
-pandang= sawang.
-pandita= pandito, romo, resi.
-panggilan= celuk'an.
-panjang= dhowo.
-panjat= pnk.
-pantas= pantes.
-pantat= slt, bokong.
-papa= bs, bapak, bapo, romo.
-paras= rupo.
-parau= serak.
-parit= got.
-paruh= sigar.
-pas= pas, tepak, klop.
-pasak= tiang.
-pasangan= gandengan.
-pasien= pasen.
-pasir= wedi.
-pasukan= bolo perang.
-patah= cuklk, ceklk.
-patuk= cucuk.
-patut= pantes.
-peci= kopyah.
-pedas= pedes.
-pegang= cekel.
-pegas= per.
-pegel= linu.
-pekak= kupek.
-pekat= petheng.
-pekik= bengok.
-pelajar= siswo.
-pelan2= alon2.
-pelangi= lembayung.
-penuh= kebek.
-perahu= prau.
-perapatan= prapatan.
-percaya= percoyo.
-perca= perco.
-perempuan= wedok, wadon.
-pergi= budal, tindak.
-periksa= prekso.
-perkara= perkoro.
-perkasa= perkoso.
-perlu= perlu, kudu.
-permaisuri= ratu.
-permata= permoto.
-pernah= tau.
-persis= mirip, podho.
-perut= wetheng.
-pesan= pesen.
-pesawat= montor muluk/mabur.
-peta= peto.
-petang= sor.
-petir= gledk.
-piara= ingon.
-picik= pengku.
-pidana= pidono.
-pijak= jejek.
-pijar= pijer.
-pijat= pijet.
-pikat= pincut.
-pikul= nyunggi.
-pincang= sngkl.
-pingsang= semaput.
-pinjam= seleh.
-pinsil= petelot.
-pinta= jaluk.
-pintar= pinter.
-pipa= pipo.
-pipih= gpng.
-pisah= pegat.
-pisau= lading.
-pita= pito.
-pitam= peteng.
-plastik= krsk.
-pohon= wit.
-pompa= pumpo.
-potret= potrek.
-potong= ketok.
-prabawa= prabowo.
-praja= projo.
-puasa= poso.
-pucat= pucet.
-puja= pujo.
-pukul= satap, kaplok, sapu.
-pula= maneh.
-pulang= muleh, wangsul, kundur.
-pulas= nyenyak.
-pulau= pulo.
-pulih= waras.
-punah= musnah.
-puluh= doso.
-punggung= geger.
-puntung= utis.
-punya= wk, tk.
-pusaka= piandel.
-pusar= puser.
-pusing= ngelu.
-puspa= puspo.
-pustaka= pustoko.
-putar= puter.
-putera= putro, cah lanang.
-puteri= cah wedok.
-putus= pedhot, pegat.
----------------------------
-raja= rojo.
-rijin= sregep.
-rakit= getk.
-raksasa= raksoso.
-rakus= gragas.
-rakyat= kawulo.
-Ramadan= Romadhon.
-ramah= apik'an.
-ramai= ram.
-rampok= garong.
-ramu= racik.
-rangka= rongko.
-rangkak= brangkang.
-rangkap= rangkep.
-rantai= rant.
-rapat= rapet.
-rapuh= ringkih.
-rasa= roso.
-rata= roto.
-raut= rai, rupo.
-rawa= rowo.
-rawan= drawas.
-raya= royo.
-rebah= klst.
-rebus= godhok.
-redup= kriyep.
-rekan= konco/batur kerjo.
-rekat= ngelt.
-rel= ban.
-rela= relo.
-remaja= arek nom.
-rencana= rencono.
-remdam= kum.
-renggut= saut.
-renta= sepuh.
-renung= mbatin.
-resap= resep.
-retak= rengat.
-rias= macak.
-ribu= ewon, ewu.
-ribut= ram, ggr.
-rindu= kangen.
-ringan= entng.
-ringkas= ringkes, rangkum.
-rintang= halang.
-rintik= grimis.
-rintis= babat alas.
-risau= gundah.
-robek= suwk, ddl.
-roboh= ambruk.
-roda= rudo.
-roh= sukmo.
-rokok= udut.
-roman= ketokan'e.
-rongga= runggo.
-rotan= pring.
-royal= jowo.
-rugi= tekor.
-rumah= omah, griyo.
-rumput= suket.
-runcing= landep.
-rupa= rupo.
-rupawan= ganteng.
-rusa= menjangan.
-ruwet= mbulet, ruwet.
---------------------------KAMUS JOWO PART:
"S"
-sandung= jegal.
-sangat= banget.
-sangka= songko.
-sangga= songgo.
-santap= mangan.
-sapa= sopo.
-sanubari= jero dodo.
-satu= siji, setunggal.
-saudara= dulur.
-sauh= jangkar.
-saya= aku, kula, sira.
-sayang= tresno.
-sayat= iris.
-sebab= perkoro.
-sebelah= seseh.
-sebelas= sewelas.
-sebelum= sakgurung, sakdrng.
-sebentar= sediluk, sekedap.
-seberang= sabrang.
-sebut= celuk.
-sedang= sedeng. -sedari= ket, saking.
-sedia= cepak, gadah.
-sedikit= titik, sitik.
-segala= kabeh.
-segan= sungkan.
-segar= seger.
-segera= sak cepet'e.
-sehat= seger, waras.
-sehingga= nganti.
-sajak= ket, saking.
-sekali= pisan.
-senja= sor.
-senter= sentolop.
-sentuh= demek.
-senyap= sepi.
-senyum= mesem.
-sepak= saduk.
-sepeda= pit.
-seperti= koyok, persis.
-seram= medeni.
-serambi= teras, latar.
-serempak= kompak, barengan.
-serta= pisan.
-sesak= sesek.
-sesal= nyesel.
-sesudah= sakmarin.
-setan= demit.
-sewa= sewo.
-siksa= sikso.
-silau= ulap.
-singa= singo.
-sini= rn.
-siram= gunyang.
-sisa= siso.
-sisir= suri.
-sita= sito.
-situ= kono.
-sobek= suwe, bedha.
-suap= dulang.
-suara= sworo.
-sudah= wis, mari, sampun.
-suka= seneng, demen.
-sukar= angel.
-sungguh= temenan.
-supaya= supoyo.
-surau= langgar.
-suruh= kongkon.
---------------------------KAMUS JOWO PART "T"
Taat = manut
Tebal = kandel
tabrak = tubruk/nubruk
tabung = celeng
tadi = mau, mang
tahi lalat = andeng andeng
tajam = landep
taji = tajen
taksir = sir
takut = wedi
tambah = tembo, tanduk
tambun = jemblung
tampak = kethok
tampan = ganteng, bagus
tampang = kai,rai,rupo
tampar = kaplok
tanah = lemah, siti
tanam = tandur
tanda = tondo
tanduk = sungut
tangan = tangan,asta
tangga = ondo
tanya = takon
tapa = topo
tarik = watek
taruh = beke,seleh
taruhan = totoan
tata = toto
ta'kala = wayah e
tawa = guyu,towo
tebak = bedek
teduh = iu
tegak = jaglag
tegur = sopo
teknik = coro
telan = elek
telanjang = mudo
telanjur = kadung
teledor = lepat
telinga = kuping
telor = endog
telengkup = tengkurep
teman = konco
tembaga = tembogo
tempa = tempo
tempat = tanggon
tempel = kelet
temu = nemu, puthuk
tenaga = tenogo
tenang = kalem
tendang =saduk
tenggelam = kelen
tengkar =geger
tengok = delok
tentu = mesti
tepat = tipid
terang = padang
teras = latar
terbang = miber
teriak = dengok
terima = terimo, tompo
terlalu = nemen
teropong = keker
terus = kenceng
tetangga = tonggo
tetap = pancet
tiang = cagak
tiap = ben
tiba = teko, dateng, dugi
tidak = ora,mboten
tidur = turu,sare
tiga = telu,tigo
tiga belas = telu las,tigo welas
tiga puluh = telu puluh, tigang goso
tikar = kloso
tikus = curut
timbul = muncul
timur = wetan
tinggal = kari
tinggi = dukur
tingkah = polah
tipu = apus
tiup = sebul
tolol = goblok
tongkat = teken
tongkrong = cangkruk
Tua : tuwe,tuwo
Tuah : haji
Tuan : kanjeng
Tuang : sunte
Tubuh : awak
Tuduh : aran
Tuhan : gusti
Tujuh : pitu
Tujuh belas : pitu las
Tujuh puluh : pitung doso
Tukar : ijol
Tulang : balung
Tulus : ikhlas
Tumbang : roboh
Tumbuh : cukul, tukul
Tumpah : kutah
Tumpang : nunut
Tunduk : bingkuk
Tunggang : tumpak
Tunggu : enten
Tunjuk : duding
Turun : mudun
Turut : melu
----------------------------
Uang : dhuwit,arto
Ubi : telo
Ucap : jar
Udara : howo
Udik : ndeso
Ujung : pucuk
Ular : ulo
Ulat : uler
Ulung : jago
Umpama : umpomo,umpami
Umpat : neso,nisuh
Unjuk : pamer
Unta : untoh
Untuk : gawe,kanggo
Untung : bati
Upacara : upocoro,selametan,kenduri,upacari
Upah : bayaran,gajian
Upaya : upoyo, upayi
Usah : sah
Usaha : usoho
Usai : dar,bubar,mari,rampung
Usia : umur
Usut : ganggu
Usung : ngusung
Utama : utomo,utami
Utara : lor,utari
Uzur : sepuh
--------------------------- KAMUS JOWO PART "W"
Wabah : tanggeduk
Wafat : sedho
Wahyu : wangsit
Wajah : rai,rupo
Waktu : wektu,wayah
Walaupun : mase ngono
Wangi : harum
Wanita : wadon,wanito
Warga : wargo,wargi
Warna : werno
Waspada : waspodo
Was-was : ketar-ketir
Watak : sifat
Wilayah : seseh,daerah,wiloyoh
Wujud : rupo
----------------------------
Ya : yo
Yaitu : yoiku
Yakni : yoiki
Yakin : pasti
Yang : sing
--------------------------- KAMUS JOWO PART "Z"
Zaman : jaman,kolo
Ziarah : nyekar
Zinah : madon
Zakat : jakat,sodakoh
----------------------------