Anda di halaman 1dari 71

ffi

Fam 100

autodesk'
}TAND B(o,o/UK,

dttulis oleh - SUBAGYO

ffaloo.u*
ww.

DAFTAR ISI

1. PEI{DAHULUAI\
l.l. Data Pendukung(database)
1.2. DataBatchFile

2. MEMBERI NAMA PROJECT


2.1 MembukaLand Projea-3
2.2 MembuatNama(CrcatePrcject)

3. RUNI{ING DATA BASE


3.1. FormatingExport{rnpot Point
3.2 MengaturPoint Group

4. PROSESSTERRAIN
4.1. MembentukSurface
4.2. MembentukContour

5. PROSESSDESIGN
5.1. MembenhrkGarisAs Jalan
5.2. MerencanakanAlignment Horizontal
5.3. MerencanakanAlignment Horizontal & Stationing
5.4. MelakukanOffset
5.5. PotonganMemanjang@rofile)
5.6. MerencanakanAlignment Vertikal @inishGmde)

6. MEMASUKKAN GAIITBAR KE DALAM FORMAT


6.1. MembuatShoetMdnagor
6.2. MembuatViewport PadaFormatPlan dan Match Line
6.3. MembuatViewport PadaFormatProfile dan Labeling
6.4. ProsessLay Ott & Regenerating
6.5. Finishing GambarPlan & Prcfile

7. CROSS SECTION
7.1. MembuatTemplate
7,2. MembuatCrossSection

8. SUPLEMENT PENUTUP
8.1. Saran
8.2. TambahanGizi

60 LandDestuop3 oleh SUBACYO


hrodbmt

| lGnilanuluan
ProgramLand Ded$top bekerjapadaCAD 2002 dan sudahmenjadisatukesatuan
dengandalam satu program Land Deskstop. Sistim operasionalnyajuga harus
didukungdenganprogrampendukunglaimya, yaitu Microsoft Excel danNot Pad
dimanahal ini diperlukanadalahuntuk memprosesdata base-nya.

Yang bisa dibacaprogramini adalahberupadatateks dalr,Batch File.

1.1. Data Pendukung(DataBase)


Fomat data yang diperlukan di progmm ini adalahdalam Comma alall
SpaceDelimimited, co\toh PENZD,PNEZD, Er'r'ZDdll. tinggal pilih.
Persiapandatanyasbb.;
. Buka prcgam excel, dan buka file pengolahal data survai yarlg telah
dibuat sebelumnya.Baik data poligorL waterpassmaupun data cross
atausituasi.Yang umum digunakanadalahdelgan Formal PENZD (P
= Point, E = Easting(X), N: Northing(Y), dar'Z = ElevasiD:
Diskripsi). Kemudian copy data perhihmgantopografi pilih koordinat
(x,y), elevasi dan keterangannyasesuai dengan pilihan format kita
(PENZD),Lihat gambar 1.1.
o Dari data tadi Kta perlu membed nomor .utrttt(Point) data sesuai
kelompokmasing-maasing$up (misal no I s/d 100 unutk poligon, no
200 Vd 250 BM, 500 s/d 1000 untuk closs atau situasi). Untuk
memudahkankita memberikode titik sesuaifungsinya.

L&'!.!""t.* -1(;-l!!Eqa JEE


I

i , . r 3j : j F t -- s.4.

@i *n$ **w

as5 tu.*'r'ht4_,,,?

-,\1,7
12 @85(rffi
tl

r - \.tt7

F'llul
0:ffidlgmq$rrj
4 r @, 9@ need@ r

:b- { !tu^ \Eol{rrlJ I,l-a,===d J,

Gambar l.l

olehSUBAGYO
hed bo*

. Data dari excel tadi dicopy ke notepad, untuk diubah menjadi data
baseberupateks (extentiot"txf'),lihat Gambar1.2.

!1E1.!
H. E(l Foin t ttd r{.b
169, 50734. 358,1851-10. 664,84, 093, 3+350
170, 507330.qLL,185081.317,83. CL8, 3+400
!7!, 5O72aL.I2Z,!A5O77.129,A6.667, 3+450
I72, 507231,.153,tA5O79.091,a7.325, 3+5OO
I73, 5o7!A7.052,IA1O71-543,a4.418, 3+550
!74, tO7172.171,,!A5066.7t9,a3.CL9, 3+600
475, 5Q7O9Z.
'l-76, O7,4,tA5O37. 3aa,a4. 271, 3+650
507061.16t,aa4996. 987,9O.536, 3+7OO
1-77,507U1. 27t, i,A952. 84Z,99, 212, 3+750
t7A, 507037-L7a,!U9A3,A25,LO7.2L3, 3+8OA
779, 507039.257,I8/a14. 877,U3. 896, 3+850
1 8 0 ,t 0 7 0 2 5 . 7 6 8 , 1 8 4 8 0 6 . 7 8 2 . 1 1 2 . 6 5r0+, 9 0 0
181, 506998.936,184763.525,1.14.419, 3+950
142, 506973.52A,LA72L.771,LL7.606, 1+OOO
1 0 0 0 ,5 0 8 6 8 40. 3 9 . 1 8 7 t 4 1 . 4 7 46. 5 . 5 7 5 .u i u n q i s r b .
o c t , t 0 8 6 8 1 .0 4 0 . 1 8 7 5 4 35. 0 1 .6 5 . 45 5 .u i i n o - i a n b .
oo2, 5oa676.2a3,aa7i44.389;65. rar,ulund l6 b.
t, raa671.22a,1a7y6. a33;65.875;sat iuiah
t, 10A672.
627,LA7r50.721,66,277,sttt rti,ah
1, 504667.
79A,LA7t13.4M, 65.941.sdt r ah
, 5 0 8 6 9 3 . 3 3 1 . 1 8 7 5 4522. 1 . 6 t . 7 2 9 . s d t l a n q o a r
, 5 0 8 6 9 7 . 5 4 8 . 1 8 7 5 5 6 . 9 4 0 . 5 6 . 8 5 1 . srdt ft i ; f i
| 5OA6a'.131,LA7562,713,67 .637 ,pl a5
508693.424,187560.48 617 ,. t 8 8 , p l a s
1 0 q 6 7 4 . 6 6 5 , 1 8 7 . 9 3 . 9 9 8 . 6 6 . 1 2 1 , jal n
s
0!t, 508671.
191,187494.431,66.10t,plas
oLz,5oa67o.o33,Lam11. it0.66. tgt. is itn
,L87144.712.66.170,gl aa
OL3, 508666.677
1 , 5 0 8 6 6 5 . 3 1 1 . 1 8 7 359542.. 6 55. 0 5 . a si l n
t . 5 0 8 6 6 20. 3 9 , 1 8 7 3 * r .9 7 7 ,6 5 .4 7 7 ,p 1a 3

:),

Gambar 1.2

. Data yang telah kita pindahke note pad kita simpandengannana yang
sesuaidengannamaproyek agarrnudahmencarinya.

1.2. DataBatchFile
Fomat yang kita buat adalah berupa bahasasurvai, yang biasa dipakar
untuk ini adalahuntuk datacrossmauDundatasituasi.
Contohpembuahndarabatchfile;

NEZ 1 10001000100Pl
PRISM5.2
sFl
AP ON 5OOO/ AP OFF
STNI 5.2
BS20
AD VD 10290.3030200-1.5EL
10390.0000100-1.3

Keterahgan:
NEZ = import point 1000 = koord Y
1 = no. urut data 1000 = koord X

Land Desldop 3 olehSUBAGYO


tad boot

PRISM = tempatprisma BS : backset


5.2 = beda tinggi prisma AD = Arg. Distance
ke STN VD = Vert.Distance
A? = OatuPoint (or/off) 102&103= no.urutdata
5000= nomor urut data 90.3030 = sdt.Jurusan
SF = ScaleFactor 90.0000 = sdt.Jurusan
STN = tempatalat -1.5&-1.3- bedatinggi

Beda tinggi antaru dari PMSM kc STNdan sebalikayahrs sama,bisa 0 atqu l, bila
tempatprisma ada elevasi ditulis I dan bila tidqk qda tulis tingginya, back set bisa
dengansudut 0, 90, 180dll.

ContohdatacroJssectio, dari programM Excel,lihat gambar 1.3.

F'* r,4 B. l'!d d5


Ddg AD h? ",'.,'c:-rl s!e -o .tr, r / s ===E ,.j.1t

J1! o3r 1r
| 'lr

Gambar 1.3

Dari data M Excel tadi kemudiandimbah ke teks file melalui Note Pad, tinggal memblok data
excel, kemudiandi pastepadanote pad, untuk mempermudahmembedkode titik pada ganbar
nantinyajanganlupa memberikannomor unhrkmasing-masinggmp.
Janganlupa menyimpanfile ini denganekstention"tr", misalkan"Cross.txf'.

Land Deslaop 3 olehSUBAGYO


bod boot

Jika penulisankode-kodeformatnyabehrt akan terbacaoleh pro$am, setelahkita runing pada


Land Desktopakanjalan sendiri.

Contoh data base lain yang sudahjadi dan bisa di-runing pada rrogram land desktop3,lihat
gambar1.4.

2|o12.5a.3!..1.1

Gambar1.4

Land Desldop 3 olehSUBAGYO


had bo*

z. mcmlefinamsll||iGct
2.1. Membuk! Land Project3

Bisa lewat Stafi Menu, kemudian klik pada program Land Deslaop, atau lewat Desktop,
sepenipadatampilaneambar2.1 & 2.2.

l-:.t

E; Lr

Gambar2.1

llF aF ccroj-En----.!,to'' = t-k;-- Fk:-= t,@:--- Ia


o q9l!!!l{:!!9E :1_!-o--!!!!Lrblq!!.sg9lg ft-L.tic s :1 sl
iJ&, VAg$ x\.ll : la |'lErn /ta ! Agx EDT'

&i,bdF-tu&e

ydr d*evpinar
RintA izxgaN

qambar2.2

Land Deskrop 3 olehSUBAGYO


hd toot

2.2. MembuatNama Project


Klik menu F/e -) pilih Nev unhrk menampilkandialog box sepertigambar 2 3
berikut ini.

rrr DTdIw PEJ-r Bdd Et

-c\t'dE!i.d.n :l B*.. I
PriEtN.* lPrdo
Dl#iE P.rtr I C [rd ft.idr nPrds\tr{r\ 1

Fr-h.idtj.r-. I P,oi"doo.o-... lf o....Ft"i""i;-l

-ACAD Cold D+...rdr PGa


ACAD+llrEd Pld Sbla.d.r

ACADISO -Ndn d Pha Sb|...drl

s*. I
oK I ctEd I H.b I

Gambar2.3

Isi namafile yang dikehendakidi box name, tnisalkanLatiha


a klik Crcale Project
akanmuncul kotak dialog Proiect Detail (lihat gbr 2.4)

il
Naotai!'-

IEil

."-l

f- oi---l c''cd I H4 |

G.mbar2.4

Land Desktop 3 olehSURAGY0


hdd tod

) Prototlpe dipilih Defauk Meters,


) Isi namaprojectpadabox name,misalkanProjsctl
) klik OrK, kemudianmuncultampilansepertigambar 2.5,
@i-l:::

:J]l

Gambar2.5

t Klik Of,, akanmuncultampilansepeii gambar2.6


'
I !.arff; E
-c,tftr'E\bnD.*!rnD-td.\ &6- l

vr I L..d I

%
r'-?$1
r"-nl
| -?nt
lildl

la Sdd.0idirsdrffi
Yr' Mrlr 6dv'*b-

g* I r f-uril r* |
Gambar2.6

t klik Nav, trus sesuaidengankiteria yang kita inginkan, sorotMetric 1:1000


untukgambarberskala1:1000.
Kemudianrnunculdia[ogbox sepeftigambar 2.7 berikut ini-

Land De*top 3 olehSUBACYo


hnd bo*

+ lhf ut
F-----
ot* F----
l}.*U'* F------
lr---_=

-ri*Didrslt - 0lzh
61h

0 y.177!18

s1t12.3{

n* | ,sd, f r.,, I F'ii' I


Gambar 2-7

) Pilih Meter padabox Linier Units


t Pilih Degreespadabox Angle Units
t Pilih 3 padasemuabox Display Precision
t Klik Fnrlrlr, akanmuncul tzrrryilu sepertiGambar2.8
) Kikor
t::--::::--,..
iFeli*---------=-ryn: :l,r!=rErr=ll::'--'-].11
-Dqc tq9r! !.t - " tq?!!! f 9 q . ! 4 9 q g r a r --f ? 1 o o 1 ! )
,1..1?{!gLq {,o,\]lll:!g !.14 r-.EllLalrrrl4 s tr.Ij i! ll^ r' te4 E qE

I:

Qambar2.8

Land Desldop 3 olehSUBAGYo


ffi
Fam 100

autodesk'
}TAND B(o,o/UK,

dttulis oleh - SUBAGYO

ffaloo.u*
ww.

DAFTAR ISI

1. PEI{DAHULUAI\
l.l. Data Pendukung(database)
1.2. DataBatchFile

2. MEMBERI NAMA PROJECT


2.1 MembukaLand Projea-3
2.2 MembuatNama(CrcatePrcject)

3. RUNI{ING DATA BASE


3.1. FormatingExport{rnpot Point
3.2 MengaturPoint Group

4. PROSESSTERRAIN
4.1. MembentukSurface
4.2. MembentukContour

5. PROSESSDESIGN
5.1. MembenhrkGarisAs Jalan
5.2. MerencanakanAlignment Horizontal
5.3. MerencanakanAlignment Horizontal & Stationing
5.4. MelakukanOffset
5.5. PotonganMemanjang@rofile)
5.6. MerencanakanAlignment Vertikal @inishGmde)

6. MEMASUKKAN GAIITBAR KE DALAM FORMAT


6.1. MembuatShoetMdnagor
6.2. MembuatViewport PadaFormatPlan dan Match Line
6.3. MembuatViewport PadaFormatProfile dan Labeling
6.4. ProsessLay Ott & Regenerating
6.5. Finishing GambarPlan & Prcfile

7. CROSS SECTION
7.1. MembuatTemplate
7,2. MembuatCrossSection

8. SUPLEMENT PENUTUP
8.1. Saran
8.2. TambahanGizi

60 LandDestuop3 oleh SUBACYO


hrodbmt

| lGnilanuluan
ProgramLand Ded$top bekerjapadaCAD 2002 dan sudahmenjadisatukesatuan
dengandalam satu program Land Deskstop. Sistim operasionalnyajuga harus
didukungdenganprogrampendukunglaimya, yaitu Microsoft Excel danNot Pad
dimanahal ini diperlukanadalahuntuk memprosesdata base-nya.

Yang bisa dibacaprogramini adalahberupadatateks dalr,Batch File.

1.1. Data Pendukung(DataBase)


Fomat data yang diperlukan di progmm ini adalahdalam Comma alall
SpaceDelimimited, co\toh PENZD,PNEZD, Er'r'ZDdll. tinggal pilih.
Persiapandatanyasbb.;
. Buka prcgam excel, dan buka file pengolahal data survai yarlg telah
dibuat sebelumnya.Baik data poligorL waterpassmaupun data cross
atausituasi.Yang umum digunakanadalahdelgan Formal PENZD (P
= Point, E = Easting(X), N: Northing(Y), dar'Z = ElevasiD:
Diskripsi). Kemudian copy data perhihmgantopografi pilih koordinat
(x,y), elevasi dan keterangannyasesuai dengan pilihan format kita
(PENZD),Lihat gambar 1.1.
o Dari data tadi Kta perlu membed nomor .utrttt(Point) data sesuai
kelompokmasing-maasing$up (misal no I s/d 100 unutk poligon, no
200 Vd 250 BM, 500 s/d 1000 untuk closs atau situasi). Untuk
memudahkankita memberikode titik sesuaifungsinya.

L&'!.!""t.* -1(;-l!!Eqa JEE


I

i , . r 3j : j F t -- s.4.

@i *n$ **w

as5 tu.*'r'ht4_,,,?

-,\1,7
12 @85(rffi
tl

r - \.tt7

F'llul
0:ffidlgmq$rrj
4 r @, 9@ need@ r

:b- { !tu^ \Eol{rrlJ I,l-a,===d J,

Gambar l.l

olehSUBAGYO
hed bo*

. Data dari excel tadi dicopy ke notepad, untuk diubah menjadi data
baseberupateks (extentiot"txf'),lihat Gambar1.2.

!1E1.!
H. E(l Foin t ttd r{.b
169, 50734. 358,1851-10. 664,84, 093, 3+350
170, 507330.qLL,185081.317,83. CL8, 3+400
!7!, 5O72aL.I2Z,!A5O77.129,A6.667, 3+450
I72, 507231,.153,tA5O79.091,a7.325, 3+5OO
I73, 5o7!A7.052,IA1O71-543,a4.418, 3+550
!74, tO7172.171,,!A5066.7t9,a3.CL9, 3+600
475, 5Q7O9Z.
'l-76, O7,4,tA5O37. 3aa,a4. 271, 3+650
507061.16t,aa4996. 987,9O.536, 3+7OO
1-77,507U1. 27t, i,A952. 84Z,99, 212, 3+750
t7A, 507037-L7a,!U9A3,A25,LO7.2L3, 3+8OA
779, 507039.257,I8/a14. 877,U3. 896, 3+850
1 8 0 ,t 0 7 0 2 5 . 7 6 8 , 1 8 4 8 0 6 . 7 8 2 . 1 1 2 . 6 5r0+, 9 0 0
181, 506998.936,184763.525,1.14.419, 3+950
142, 506973.52A,LA72L.771,LL7.606, 1+OOO
1 0 0 0 ,5 0 8 6 8 40. 3 9 . 1 8 7 t 4 1 . 4 7 46. 5 . 5 7 5 .u i u n q i s r b .
o c t , t 0 8 6 8 1 .0 4 0 . 1 8 7 5 4 35. 0 1 .6 5 . 45 5 .u i i n o - i a n b .
oo2, 5oa676.2a3,aa7i44.389;65. rar,ulund l6 b.
t, raa671.22a,1a7y6. a33;65.875;sat iuiah
t, 10A672.
627,LA7r50.721,66,277,sttt rti,ah
1, 504667.
79A,LA7t13.4M, 65.941.sdt r ah
, 5 0 8 6 9 3 . 3 3 1 . 1 8 7 5 4522. 1 . 6 t . 7 2 9 . s d t l a n q o a r
, 5 0 8 6 9 7 . 5 4 8 . 1 8 7 5 5 6 . 9 4 0 . 5 6 . 8 5 1 . srdt ft i ; f i
| 5OA6a'.131,LA7562,713,67 .637 ,pl a5
508693.424,187560.48 617 ,. t 8 8 , p l a s
1 0 q 6 7 4 . 6 6 5 , 1 8 7 . 9 3 . 9 9 8 . 6 6 . 1 2 1 , jal n
s
0!t, 508671.
191,187494.431,66.10t,plas
oLz,5oa67o.o33,Lam11. it0.66. tgt. is itn
,L87144.712.66.170,gl aa
OL3, 508666.677
1 , 5 0 8 6 6 5 . 3 1 1 . 1 8 7 359542.. 6 55. 0 5 . a si l n
t . 5 0 8 6 6 20. 3 9 , 1 8 7 3 * r .9 7 7 ,6 5 .4 7 7 ,p 1a 3

:),

Gambar 1.2

. Data yang telah kita pindahke note pad kita simpandengannana yang
sesuaidengannamaproyek agarrnudahmencarinya.

1.2. DataBatchFile
Fomat yang kita buat adalah berupa bahasasurvai, yang biasa dipakar
untuk ini adalahuntuk datacrossmauDundatasituasi.
Contohpembuahndarabatchfile;

NEZ 1 10001000100Pl
PRISM5.2
sFl
AP ON 5OOO/ AP OFF
STNI 5.2
BS20
AD VD 10290.3030200-1.5EL
10390.0000100-1.3

Keterahgan:
NEZ = import point 1000 = koord Y
1 = no. urut data 1000 = koord X

Land Desldop 3 olehSUBAGYO


tad boot

PRISM = tempatprisma BS : backset


5.2 = beda tinggi prisma AD = Arg. Distance
ke STN VD = Vert.Distance
A? = OatuPoint (or/off) 102&103= no.urutdata
5000= nomor urut data 90.3030 = sdt.Jurusan
SF = ScaleFactor 90.0000 = sdt.Jurusan
STN = tempatalat -1.5&-1.3- bedatinggi

Beda tinggi antaru dari PMSM kc STNdan sebalikayahrs sama,bisa 0 atqu l, bila
tempatprisma ada elevasi ditulis I dan bila tidqk qda tulis tingginya, back set bisa
dengansudut 0, 90, 180dll.

ContohdatacroJssectio, dari programM Excel,lihat gambar 1.3.

F'* r,4 B. l'!d d5


Ddg AD h? ",'.,'c:-rl s!e -o .tr, r / s ===E ,.j.1t

J1! o3r 1r
| 'lr

Gambar 1.3

Dari data M Excel tadi kemudiandimbah ke teks file melalui Note Pad, tinggal memblok data
excel, kemudiandi pastepadanote pad, untuk mempermudahmembedkode titik pada ganbar
nantinyajanganlupa memberikannomor unhrkmasing-masinggmp.
Janganlupa menyimpanfile ini denganekstention"tr", misalkan"Cross.txf'.

Land Deslaop 3 olehSUBAGYO


bod boot

Jika penulisankode-kodeformatnyabehrt akan terbacaoleh pro$am, setelahkita runing pada


Land Desktopakanjalan sendiri.

Contoh data base lain yang sudahjadi dan bisa di-runing pada rrogram land desktop3,lihat
gambar1.4.

2|o12.5a.3!..1.1

Gambar1.4

Land Desldop 3 olehSUBAGYO


had bo*

z. mcmlefinamsll||iGct
2.1. Membuk! Land Project3

Bisa lewat Stafi Menu, kemudian klik pada program Land Deslaop, atau lewat Desktop,
sepenipadatampilaneambar2.1 & 2.2.

l-:.t

E; Lr

Gambar2.1

llF aF ccroj-En----.!,to'' = t-k;-- Fk:-= t,@:--- Ia


o q9l!!!l{:!!9E :1_!-o--!!!!Lrblq!!.sg9lg ft-L.tic s :1 sl
iJ&, VAg$ x\.ll : la |'lErn /ta ! Agx EDT'

&i,bdF-tu&e

ydr d*evpinar
RintA izxgaN

qambar2.2

Land Deskrop 3 olehSUBAGYO


hd toot

2.2. MembuatNama Project


Klik menu F/e -) pilih Nev unhrk menampilkandialog box sepertigambar 2 3
berikut ini.

rrr DTdIw PEJ-r Bdd Et

-c\t'dE!i.d.n :l B*.. I
PriEtN.* lPrdo
Dl#iE P.rtr I C [rd ft.idr nPrds\tr{r\ 1

Fr-h.idtj.r-. I P,oi"doo.o-... lf o....Ft"i""i;-l

-ACAD Cold D+...rdr PGa


ACAD+llrEd Pld Sbla.d.r

ACADISO -Ndn d Pha Sb|...drl

s*. I
oK I ctEd I H.b I

Gambar2.3

Isi namafile yang dikehendakidi box name, tnisalkanLatiha


a klik Crcale Project
akanmuncul kotak dialog Proiect Detail (lihat gbr 2.4)

il
Naotai!'-

IEil

."-l

f- oi---l c''cd I H4 |

G.mbar2.4

Land Desktop 3 olehSURAGY0


hdd tod

) Prototlpe dipilih Defauk Meters,


) Isi namaprojectpadabox name,misalkanProjsctl
) klik OrK, kemudianmuncultampilansepertigambar 2.5,
@i-l:::

:J]l

Gambar2.5

t Klik Of,, akanmuncultampilansepeii gambar2.6


'
I !.arff; E
-c,tftr'E\bnD.*!rnD-td.\ &6- l

vr I L..d I

%
r'-?$1
r"-nl
| -?nt
lildl

la Sdd.0idirsdrffi
Yr' Mrlr 6dv'*b-

g* I r f-uril r* |
Gambar2.6

t klik Nav, trus sesuaidengankiteria yang kita inginkan, sorotMetric 1:1000


untukgambarberskala1:1000.
Kemudianrnunculdia[ogbox sepeftigambar 2.7 berikut ini-

Land De*top 3 olehSUBACYo


hnd bo*

+ lhf ut
F-----
ot* F----
l}.*U'* F------
lr---_=

-ri*Didrslt - 0lzh
61h

0 y.177!18

s1t12.3{

n* | ,sd, f r.,, I F'ii' I


Gambar 2-7

) Pilih Meter padabox Linier Units


t Pilih Degreespadabox Angle Units
t Pilih 3 padasemuabox Display Precision
t Klik Fnrlrlr, akanmuncul tzrrryilu sepertiGambar2.8
) Kikor
t::--::::--,..
iFeli*---------=-ryn: :l,r!=rErr=ll::'--'-].11
-Dqc tq9r! !.t - " tq?!!! f 9 q . ! 4 9 q g r a r --f ? 1 o o 1 ! )
,1..1?{!gLq {,o,\]lll:!g !.14 r-.EllLalrrrl4 s tr.Ij i! ll^ r' te4 E qE

I:

Qambar2.8

Land Desldop 3 olehSUBAGYo


bnd bo*

s runningdala[ffic
Untuk membuatgambar peta siid)asi,Land Desirop menyediakanfasilitas import/exportpoint
dar Runing Batch File, dari data suwai topograi yang telah kita Foses ( sepertiyang telah
diterangkanpadababpendahuluan).

3.1. Mengatur format exporUinport point

Unhrk pemula yang paling mudah kita $makan adalahdengancara pertana' yartu
caraimportexport point, sbb:

t Klik Poirl padamenu


t SorotExport/ImpoftPoint
t Klk Format Manager,kemudianmuncultampilan sepertgambat 3.1.
t SorotPENZD (commadelimited)
.t Klik C/ose

T--C---l
Add- I
c@l
1,'-,,. I
F."""1
li4 |

Gambar3.l

t Klik Poirl padamenu


t SorotExport/ImpottPoint
t Kllk Import Point, mwtcul dialog box sepertigambar 3.2
'
t Plbh PENZD(commadelimited) padakot* "F otmaf
t Cari file databaseyang akankita import (yg telah siapkansebelumnya)
t Kik or

lFErzD {cd||md.fi.dl :J 6o*l


ID:ll'd Ploi'd. 3\p.4'dasmy El c''".' I
T AddPril3 b Rit GtqE H"b I
advrgd I

Gambrr3.2

gambar3.3
Kemudianmuncultampilanseperti

Land Deslrop 3 olehSUBAGYO


hnd bo*

oCcr*! klcirob rh.ltFo


lhtb&a*.dtu$..t
t--5-]
crlr I
tLt I

wl'd b idlhF Fir Et- .J u.'ddr.dit


'rdbb 4rd b a! Frar
c s.qrEtd l0

\rtc b &i.|t lh F rdr 6 Aruat


Lrosi.th{i. pnr '!.5x
a x.,
a lld'b

Gambar3.3

t Klik OrK,tunggusampaiprosesimport point berhenti.


Setelahprosesselesaiakan terlihat titik besefiaelevasidan keterangansefia

93
6221
x\4P,247 6?2A
xe2.i, ?t7
a747

1
IHX

Gambar3'4

3.1. MengaturPointGroup

Untukmembedakan titik BM dengantitik-titik lainnyaperluadanyam€mbuatgroup


sesuaidengankeinginankita.

t Klik Poirt padamenu


+ SorctEdit Poiht
t SorotEd#Poizt,muncultampilansepertipadagambar3.5.
) KL:d<Include

l0 Land Desllop 3 oleh SUBAGYO


had tod

) Pilih With numberMatching, isi kotak dengannomor sesuaidengannomor


kelompoktitik yang diinginkan,missalno 2 Vd 5 lmtuk BM.

@l:iil .l-. =t!!.4

B elE;Ffi-----'' F1r,:.'l1:'r-;-: l-11= 1,.r! = ll9


i!bt, l^l.vE*snp

&.|rt
*-"1
E
ao
o E
s
F DBHidEI!d4I EdJd.l ofr
s l'.lql

hFibs."d,-

J.

lorlc.'gle*ls*l
:ri'aita _ iita z.dom sMF6ruioino Foua05xrnorilo(

Gambar3.5

t K71kCleate Group
t Tulis BM padabox GroupName
t K)ik Apply, laltuklik OK
t Klik Build List, makapadakotak Poirl ,ir/ akanmuncul angkaglup 2-5.
t Ulangi lagi bila ingin membuattitik $oup yang lain.

Untuk menampilkanpadagambarlakukan;

I Klik Poizt padamenu


a SorctPoint Setting
I RubahjenisMar,tel sertra?e, yang dikehendaki,lihat tampilangrr J.6.
) Klik ot
Selanjutnya:
I Klik Porzr padamenu
) Klik Insefi Point to Dlowing
) Ketik Group
) Enter
t Pilih narnagoup yang akandirubah
t Klik or

1l Land Desldop 3 olehSUBAGYO


hd hoot

) K1ik ReplaceAll

o.-l rd I u'd.l c..d.lD...rox.. '.J, lrd l F-El


&.4r.t-.ldo+darFnrl.lr$n a
a lr.AdrD?o lbrllc

El c-,i I B6 I

Gambar3.6

Kemudianbias dilihat perubahantitik-titiknya sepertigbl. J.7 berikut.

.t&,s
#;. idFi*.#'
i-qi5

rlffiib_
''" X1*

Sitfrh?.
rinn
1EL,
-. iuffi,.
e.-,1t
tlrat

'Srlr-'

Ganbar3.7

olehSUBAGYO
had boot

r+ [10$GStGllilin
Prosesteftain qdrhh lmtuk membangunja.i"g-jaring segi-3 (garis victor) yang mempunyai
ketinggianantaratitik satuke titik yang lain.
Prosespembuatanjarring-jaring ini disebut"surface", yang akat netentukan ketinggiandan
amhdari kontur.

4.1. Membentuk Surface

Langkahuntuk membuatsurfaceadalahsbb;

a KlikTezrain padamenu
t SorctTetsin Model Explorer, akanmrmculdialog box
) Kemudianklik kanandi terrain, mulrrcrrfboxmeu Crcatenewsutface
) Klk di Creae newsurface,mtmculsurfacel padakolom surfacename
) Buka Tenain explorerdg mengklik di di (+)
) Klik kanandi Poirtfle, munculbox menu
> Kltk Add.Point From to Autocad Obiect
) Klk Point
a Pilih Entity
) Entet

Lihat sepertitampilanpadagsmbst 4.I beik\t

l*".'

4.1
Gambar4.1
Gambar

) Klik kanandi Szy'ace1,muncul dialog box, pilih Build Surface


) Untuk mengeluarkangaris-garissurfaceHik di Edit History
> Pil],h3D Sudqce
I Di Commandpromp mrmcul"Eraseall surfaceview" pilih les

Garis-garisvector akantcrlihat sepertipadagalr,bar 4.2 beljkfi,

13 Land Deshop 3 oleh SUBAGYO


tud tod

Gambar4.2

Namungads-garistersebutperlu editing dan di hilangkanyangtidak diperlukan,agar


nantinyaterbenhrkkontur yang sesuaidengankondisi asli di lapangan.
Editing surface;
) KlikTerrain
) Klik Edit Surface,
'fnggal pilih
) Add line ata|uDel lihe pill\ sesuaikebutuhan.

Setelahitu buka lerrain Model hplorer--)lltk karat di SufaceI --) Build


kemudianmuncultampilalosepertigambar4.3, --)Klik OK, tungguproses.
Janganlupa untuk menyimpansurfacebaru lewat Terraiq, pilrh SaveCuftent Sudace.

a hde--drr-k
F-
F' 6dF-ba.-b.d

f(1 ddla, lNol


. Gambar4.3

l4 Land De"'Ltop3 olehSUBAGYO


hd bo*

4.2. MembcntukContour
Langkahuutukmembuatcontoursetelaheditingsurfacedirasasudahbenaf,adalah
sbb;

) KlikTerrain padamenu
) Plli\Create Contorr, muncultampilan sepeii gambar 4.4.
.) Tentukan Minor intenal & Maiot Interval pada dialog box ( misalnya
kontur minor I m, kontur mayor5 m)

,r*E-_-------
lEi@-_-'

l.m--= ri l"6|@ I r,€,4 l'@ 3.1


rd** n6 ridft,.b- r6tra --!:.a!El l

c r..|r,dki . rrlof
---=
F-m !F lco.t*F
x-ini lffi---= '.F lco,,ts

€ c.fu*r r,
| cd-,6id F'd!i
i . ftt - _-!a!-l_ s*xa" I

f 6 | c-.. I 'l* |

Gambar4.4

t gambar 4.5
Bila sudahklik OK, makacontourakanmunad sepernt:lrnprlarl.

/i//'

L*
Gambar 4.5

15 Land Desktop 3 oleh SUBAGYo


bnd bo*

Contour merupakangambar garis-garisketlnggian, maka perlu diberi label unnrk


membacalangsungketinggiannya;
) KlkTerrain padamenu
) SorotContourLabels
) Pibh Interiot klik di garis contouryang dikehendaki.
Agar contourtidak terlalu patah-patahperlu dismootkan;
) KlkTenain padamenu
a Khk ContourSlyleManager, munoi dialogbox, tzrnpilar'gambar 4.6
> Pillh AM Verticespadakotsk SmoothingOptions
) Geserskalake arahIncrease,--) OK

cdtuaFE lr-s!..| tdpo-,,| n t Fs!|.|


oDrq& slA{oAm

Ii.\rdE ldd-

f-x-l c',a I q I
Ganbar 4.6

Setelahkeduaprosestersebutselesaiakaqterlihat hasilnyasepertitanpilerl'gambar
4.7beik\tl,

iilil/J"'
/rr

Y
II
d--------

Gambar4.7

l6 Land Deskop 3 olehSUBAGYO


hd bod

!, [losGsdesign
Yang dimaksuddisini adalahmerencanakanalinemenhorizontaldan alinemenvertical. Pada
prosesdesainini kita perlu merubahmenu,caranyasebagaiberikut;
) l(Lik Projects padamenu
) Klik MenuPallete,akanmuncul dialog box
) SorotCivil Design3
) Klik Load, menuutamasecaraotomatisakanberubah.

5.1. MembentukGaris As Jalan


Untuk bisa membuat gambarjalan kita pe u menyiapkan garis-garis bantu yang
menggambarkangaris as jalan. Ingat menggunakanspline atau polllirLe tidak akan
terbaca saalprosesmembuatc?rte, sepertte ihatpadagambal 5.l

Garisasjalan

/,

Gambar 5.1

5.2. MerencanakanAlignmantHorizontal
Membuatcrrve bisa dengancaraManual danle\\al Alignment-Edit,cermatiketentuan
desain alinemen horizontal jalan yang dikeluarkan PU Bina Marga atau memakai
standaryang disetujui (misalnya,4.r.rrto).

Untuk lebih mengenalmacamtikunganjalan, kita cobacaramanualadalahsbb :


> Klik Line/Curves padamenu,kita tinggal pilih tikungan yang kita inginkan
(misalnya unnrk firll circle pakai Cune Befireeh Two lire, untuk Spiral-
Circle-Spiral & Spiral-Spiral dipilih Create Spirals --)pilih Fit Tangen-
Tangen...,makamwjxxlJdialogboxbhat gambat 5.2

t'7 Land Des4op 3 olehSURAGYO


hd bod

-
a-

P;!n: I r1" I f ox-l

Gambar5.2

t Misalkan Klik Spirdl-Curte-Spbal, pada Comrnandmuncul tulisan Se,/ecl


line hr Points) :
t Maka klik kiri padagaris as ke-l, kemudianklik kiri lagi garis as ke-2 (lihat
gambar 5.3), maka akan muncul perintah di CommandEnter rqdius (or
Degrees):, maka nnis jari-jari (R) yang diinginkan (misalnya 80), --)lalu
Ehter
t Muncul perintah di CommandSpiral ,4 in (ot Length) j, -)ketik r, tulis
Spiral Length in (or A) : ketik 40 , (misalnyayang diioginkan 40), --)lalu
Entet
) Muncul lagi perintah di CommandSpi/a,/ Length out 40.000 (or A) :,bila
panjangspiralnyasamatinggal, --> Enter

yg sudahdi klik

Gambar5.3

Apa bila langkahkita betul makaakanotomatisakante6entuk sendiri


Iegkunganyang sesuaidenganangkayangkita masr*ka\ vtana ungu
bagianCircle dan birubaglan Spiral,bilalabelnya kita keluarkanakan
mmcul datanya,lihat gambar 5.4 beikr]t ini.

18 Land Desktop 3 oleh SUBAGYO


FanlltlllpL
hed boot

ru:$.,
#d{+/
.0000m

Gambar5.4

5.3. Memberi Nama Alignment Horizontal & Stationing


Amati sekali lagi dan pastikantidak ada garis legkung horizontal yang overlap dan
teliti bila ada garis yang tidak nyambung,karena sangatberpengaruhdalam proses
stationing.
Garis as tadi merupakan trase jalan yang kita rencanakan,dan merupakangaris
potonganmemanjangunfirk mengetahuiprofile Existing Groun-nya.

Untuk itu perlu dilalarkanlangkahJangkahberikut ini ;


> Ktlk Alignmentspadame l
) K\k SelectObject,di Commandmuncul per.rn^hSelectEntity:
t Klik kid pada garis as yang telah kita buat pada garis penarna, yang
mentpakurawalproyek nantinya(lihqt gambat 5.5).
) Di corffnand muncul peirLl^ Selectobject:, --)lakukan B/oc*zg meliputi
semuagaris as dari avlal hinggaakhir tanpaada garis yang terlewati, -)lalu
klik lanan.

ila b€narspt.ini

Gambar5.5

l9 olehSUBAGYo
hd bod

) Di Commandmuncul btllsanSelectreferencepoint (Enterfor Start) :,


) Enter
t MDrcul dialog box *perti ganbar 5.6, isi nama Alignment-nya doJtr
keteranganpada kotalq wfi^ Stafi Stationtug-nya(misalnya Alignment
Name ; l/ig7F2, Description:.Alircmen kelayke-2

Gambrr 5,6

t Klik OK lihat di commandakan mrmculStart@ station : 0.000 danEnding


station : 4047.488(risalnya)

Amati apakah panjang garis as yang kita buat sesuai dengan staion yang
terproses,bila tidak maka teliti kembali gads as tadi dan ulangi membuat
Alignment-Lya.

Kita tinggal memberilabel Stationpadagaris askita sbb.;


) Klik Alignmentspadame$1t
) K\k StationLabel Settings..., murLc!Jdialogbox (lihat gambar5.l.
) Isilah kotak Station label incrcmen (misal 25.00), Staition tick inoement
(misahya25.00),danStationlabeloffset(missalnya10.00)
t Klik t rer bila sudah

.n.@
L!. @
L'- @

l=.m--l
-l
lrim
lid@-]
l-l c."a I {+l
Gambar 5.7

Land Desldop 3 olehSUBAGYO


hnd to*

Aturjuga tampilanstationagarmuncul'+" setelahangkadbuan sbb.;


) K\k Alignmentspadamenu
) Klik Edit StationFormat, mrm(Itl dialogbox sepertigambar 5.8
a Enter

tr u.0 k ErdtE{rs
r, R@ d.'5d ftraa tda

Gambar5.8

Kitlangkah selanjutnyasbb. ;
) Klik Alignmentspalament
t K\k CresteStationLabels,di commatd', Beghning station <0.000>:
) Ezrer saja,muncul lagi Ehding station <4047.488>:
) Enter saj4mttriclJJDelete existitlgstqtioning lryers [Yes/No] <Yes> :
t Ketiktses
> Entet
Hasilnyalihat tampilangambar 5.9 beikttt iti;

GaEb.r 5.9

2l Land Deshop 3 olehSUBAGYO


hd to*

5.4. MelakukanOffsets
Offset ini gunanya adalah untuk membuat lebar median, perkerasan,bahu jalan,
trotoar (side walk), danbatasmilik jalan (ROWDamija).

Langkah-langkahnyasebagaiberikul;
) l(Jik Alignmentspala merr.t
) Klik CreateOfrseh..., munculdialog box sepertigambar 5.I0

------l
r& liom fry
r@ th6fi-------l ,,... r--------t"d.*
., -. f-l
------l
r.'l.,* lim
LF l3EffiEF---l :.," T---------
----l
L F.t-------l ra
rc:--l rl-l r-- .-----l
L.dr,.t laso---] ni'r..d la5@--------l
,,r." t.---------l. .. r------
Gambar5.10
Td-l c.'-' | &b I

Pilih yang akankita tarnpilkan,misalnya;


) Onter ofset, kotak Left offset diisi l0.OO0,Right ofset ilugasama10.000
) Secondoffset,kot* Lefi ofset diisi 5.000, Rightoffsetj\ea sama5.000
t ltmet ofset, kotak Lefi ofset diisi3.500, Right offsetjvga sama3.500
a Klik OK, di commandmunculpeintah SelectAlignment :
) Klik Kanan, akanmuncul dialog box (gambar5.11)

EMffit5::: !

D-idr 'Fird'trz

Gambar5.ll

22 Land De^tklop 3 oIehSUBAGYO


Hbo*

t So.ot nama alinernenyang akan kita (Align-2) -->Klik 01( hasilnya lihat
t^r\rpil rgambor 5.12

t
I
A---------
Gambar5.12

5.5. Potongan Memanjang @rofiles)


Profle in adelahmenrmjukkankepadakita potonganmemanjang,sepanjangasjalan
yang telah kita buat dengannama alinemennyaadalahAlign-2. Disini yang bias di-
'profile' adalahhanyakondisi
existing saj4 sedangkanrencanaalinemenvertikalnya
kita rencanakansendiri setelahlangkahini selesaikita buat.

LangkahJangkahnya sebagaiberikuU
) Klik Profles padamenu
) SototExisting Ground
) Kltk Samlpefrom Sarlace,di coinmand "Alignmen name: Align-2, Number
: 3, Stqrting stdtion : 0.000,Ending station : 4047.488"
t Dan muncul dialog box, -)Klik sajaOK
t Klik Profles padamenu
t SorotSz4&ces
t Klik SetCufteltt Sudace,muncul dialog box,
t Sorot surfaceyangkitapaku (Sudacel),
hhat gambat 5.13
) Kik or
t SorotSurfaces
t Klik /a/2es..., muncul dialog box,
t Isilah kotak-kotakmisalnyasepertipadat mpilan gambar5.14
t Bila sudahkilik 01(

Latd Deskop 3 olehSUBAGYO


Mbo*

sl&i!lEd
la@ ]v.-d--*d lzl@_l
"Fl|rt
tuqnr- lam I

[4 P-'didbdr fiJ-_'l
[4slq.Eiidr'.c. ItrE I
r'..e. @ tu ndr.*6d lio----l

,!!
Einn F'r' j,lrl
Erl-Jrj
E E
f oxl *l s{l
f-al c-d | !d I

Gambar 5.13 Gambtr 5.14

Langkahselanjutnya:
) Klik Prof,/espadamenu
) SorotCreateProfle
) Klik Full Profle'.
muncul dialog box, :J
I Isilah kotak-kotakmisahya
-)Kotak StotionRqnge(biarkT\), r suir6r!,
->Kolak Datum ElevationEntity: sr'r pm l!4
(biarkan), f Dltn EL{din E $}
-)Kotak Grid Creqtion, Miift664$ lrroE 13463

+ klik Import grid D*n lg!41 validF.b 14ry_l


{ isi Horizontal spaching:
misalnya25.000
* Vertikal spaching:I , T li$d r!a/ai!|r qe

+ Grid height: biarkarl


libat gambar 5.15
t Klik o(
t Di command"Se/ect-
Stafting Points : "
t Klik kiri di tempatkosong Iorl c - ' " eI l*l
) Di commad "Deletea.isting-
profile layers <Yes/No>:" Gambar5.15
) Ketik yes,lihat tampilat gambar5.16

Ganbar 5.16

olehSUBAGYO
hd tod

5.6. Merencanakan Alinemetr Vertikal lTinish Grade)


Untuk membuatalinemenvertical yang paling mudah adalah dengancam menarik
garis (line) sepeti hahya membuat alinemen horizontal. Seperti halnya alinemen
horizontal,atuan pembuatanalinemenverticaljuga harusdiikuti.

LangkahJangkahnyasebagaiberikut;
l. Buat garis finish grade sesuai dengan kondisi e.rr'stinggroundtya dengan
pefiianb€loguLtinggi galian, timbunan datopqnjqng bitietya, mulei awal hjitgga
aktir proyek.
Bila sudahmakalakukandefine sbb:
) Klik Profi.le padament
a SorotFG Yefticql Aligwnent
I K\k Defi.neFG CenterLi e, di conrnarldmixrcrl Selectthe stalting point:
) Kltk di awal garit di commandmlmclulSelectobject:
) Lalu lakukanblocking dari awal hinggaakhir
t Klik kanandisembarangtempat
Kita sudah rnempunyai alinemen vertikal walaupun b€lum terbenhrk
lengkungnya"untuk membuatlengkung vertikal bisa dengancala manual atau
dengar,r Edit yertical alignment.
card_
2. Untuk lebih mengenaljenis-jenislengkungvertikal, cobecaramanualsajasbb:
) K\k Proffie padamenu
) Kik DT Vertikal Crrves..., muncul dialogbox (gambar5.11
) Klik gambaryangpertama (L ength)
;l Lafu OK di comrnandmuncul "Selectincomingtangent:"
) Klik garisyang pertama(garismasukke lengkung)
) Di commandmuncul "Selectoutgoingtangent:"
) Klik garis yang kedua(gariskeluardari lengkmg)
) Di commandmuncul "Lengthofcune :"
t Ketik panjangtll-nya" misalkan80 m
3. Labeling elevasidanprosentasepadafinish, sbb:
) Kltk Profile pda mer'n
) Sotot Label
) K\kTangens
I Di comrnand"Selectgade:'
) Klik padamasing-masinggaris
) Kita sudah punya nilai besarankemiringan memanjangjalan yang biasa
disingkat 'g", yang merupakan komponer penting untuk perencanaan
lengkungvertical jalan.

-t
,l*-
r-;--'.-]
f-=----
l*+.-
ii
Ganbar 5.17 P.*,. I Nd I I'ET c-'"d | !+ |

Land Deskop 3 olehSUBAGYO


hed boot

) Garis-garisselanjutnyatinggal meng-,K/if saja den memasukkannilai LV-


nya,yang kita inginkan.
4. Langkah selanjuhya adalah mengeluarkanbesarannilai pada masing-masing
lerqkuolg(labelling), adal^hsbbl
t Klik P/orle padamenu
) Sorol Label
) Klik Vettiktl Cumes, di commandmuncul "Select gade rz;", klik pada
garisyang pertama
) Di commandmuncul "select grade out:", klik padagaris yang kedua
) Di commandmuncul "select cune:", klik padagarisyang lengkungoya
) Untuk lengkungyang lain tinggal ikuti perintah
Hasilnyabisa dilihat padagambar 5.18tlruikul:.

o
@ E

!lti

Catatan:
Prcfle yang tetah b at jangan sanpai dipindaudigeserkemanapun,karcnapatokan elel'asinva
sudahpatenpada titik av'al Hik pertamakali nenanpilkan proJile. Lihat tanpilan gsnbar 5-19

@r

Land De*top 3 olehSUBAGYO


hnd boot

Lr n0n|osullilgamtillcl0mat
6.1. Membuat SheetManager
Yang terpentingdisini adalahpenempatanformatJframeplan & profile yang akankita
buat.
a. MeftyiqpkanFrame
Lanekahlanqkahmembuatformatfiame dalarnSheetManaqer:
) Klik SheetManagerpadamenu
) Klik SetCulrent SheetStyle,muncultampilansepertigambar 6.1
) Pilih salahsatu,karenakita belum punyaftame yg sesuai
) [lJ:*. Open

-----------l :- . Jtal
La- l- .a*r c e d a. qlold

I
l[ rl
lL,---------]l
f-i,---l mr-. I
rdl !dl

Gambar6.1

b. PageSetup
) Klik SheetManage,,padamenu
a SorctsheetStyle
t Klik Load SheetStyle,makamwrcul frame yang kita load
) Muncul lagi garzbar 6.1,Hik sa)aOK
) Rubahlahfiame yang adasesuaidengankebutuhan,misalnyaproduk gambar
kita nantinya.A.3,maka setPage Setup-nyakeA3,plot scale-nyabllatl: l.

6,2, Membuat Viewport padaFormat Plan dan Match Line


Bila ftame kita sudahjadi maka langkah selanjubryamembedkan viewpott pada
format plan kita (yaitu kotak yang atas).
a. Membual Yiewport
) Klik SheetManagerpadamenu
t SorotSheetStyle
) Pilih Crede l/iewport, di coE'n|la'nd
m\mcul "Specifycorhel of fiewport or
[oty'...../1]<Fit> :"
) lCik di pojok kiri bawahkepojok kananatqs hhatgambar 6.2

Gambar6,2

Land Desldop 3 oIehSUBAGYO


ted bo*

Lihatlah di dalamkotak viewport akanmuncul gambarplan & profile kita


sepertigambar5.19.

b. Memberikotegori vie,,lPort
) l<ik SheetManage,'Padamenu
) SorotsheetStyle
"
) Kltk SetVievport Category,di coromarrd'.luillcul"Selectobiect :
> Klik ga s kotak yiettpo,', yangtelah kita buat
) Klik ianan, munct:i,dialog box sepeii gambar 6 3
a SorotPlsr1,-- )View scalekellk "2 ", karenaformat kita A3
t Klik o(

Gambar6'3

MemberiMatch Line/Garis Imqit


) Klik SheetManagerPadamenu
> SototsheetStyle
, K1k Create/EditFrame
) Klik kananpadaga s viewport, mtmrl'tl dialogbox sepertrgambat 6 4 ..
> Klik Pick (;iSiisize<<, di command "Picklower left (origtA point:"'
i rclft ul"*poi poiok kid bawah, di command "Pick upper fight (otigin)
point : ",
) KlikieliT,ort kananatas ,
otomalisWidth& HeighfnYa teisi,
-)Kotak Type: diprhh'Platt ra I
E.----t
-)Kotak Category:diisi View Itr6-- F b$d

** Fffil rd* @
t Klik Tart, muncul dialog box sdoirt-. I
---->Klik Add muncul dialog box lagi
-)lsikot* Stylename:ketik Match
untukmembuat ,grteIirr, karenabelumada.
--)Klik Edir , mmcul dialog box
-)Pi\hkot* Jenis : Romans
-)Kotak Height: ketik 1.30
-)Kotak Rolari: ketik 9,
-)Kotak Justify: pililt ToP
-)Kotak Layer kelikTex
-)Klik Edtf, munculdialog box
) kotak Codesketik : Mstch Line

Land Deskop 3 olehSUBACYO


led boot

>Kotak CodeCategory:pilih Alig ment


)Kotak TextData: ketik MATCH LINE S7Z (spacebar)
)Klik ldd (untuk memasultan tulisantIA TCH LINE STA ke
kotak)
)Klik Add Code to Text Format (untuk memasukkantulisan
Match line/Aligmentke kotak),Iihat gambar 6.5
)Kiik NumericFormar,muncul dialog box
>>>Kotak Precls,tior. Pilih J
>>>Klik kotak UseStationFormat
>>>Klik O,<,
)Kiik lagi OK
->Kolak Label Locatiok: pilih De$ignAl@ned
->Kolak Label Orte\ Horizohtttl: pilih 0
-)Klik or
- tKlik lagi O(

-)!)t
-El

sa' I

!.,* [@ r. I TA4l
Ed,od]e" I

F-+----

E a-,1 =g-l P-t

r.---- =
rrc. [M-----= !!ldr Eq
tidh--------- Jd F;* = ad"r. @
ec,{br-rd I
I c [a-J

|!d l

cbt,
__51 rql --4i
I
----11=g--.1
'-os--..r

Gambar6.5

d. Menyimpanformat
*)Klik Sheetmanager
--)Klik Savesreet sryle,beri namamisalnya Planptof
--)Klik or
-)Di command muncul pilihan 'Enter type of sheet (Planprof/pRofic/Section)
<Plattprof>: "

-)Karena format kita untuk plan & profil, maka Enter saja.

29 olehSUBACYO
tf,d bo*

6.3. Membuat Viewport & Labeling pada Formai Prolile


a. Pada kotakproJile
Memberi viewport:
) Klik SheetManagerpadamenu
t SorctsheetStyle
) Pilih Crcate Viewport,di comnud munotJ"Specify corner of viewport or
[or1/...-J4] <Fit> : "
) K\k di pojok kiri bawah ke poiok lwnan atas (prosesseperti pada format
Dlan)

Memberi kategodvie\ryport:
) Klik SheetManagerpadamenu
) SorotSheetStyle
;, K11kSet yiewport Category,di coromar.dmru\c\l"Selectobjecl : "
) Klik garis kotak Viewpottyurgtelahkjtabt]a't
) Klik kanan,muncd dialog box sepertigambar 6.3
) SototProJile,--)View scalekenk "2", karenaformat kita .A3
) Klik o(

Memberi G/td /eali.r) padafomat profile :


) Klik SheetMaruger padamenu
> SorctsheetStyle
a Klik Crcate/EditFrame
) Klik kananpadagar is viewport,munauldialog box
> K1ik paAakotakDruw Veltical
) Kltk Pick Oigin/Size<<, di command "Pick lower lefi (otigin) point:"'
) Klik vierport pojok kiri bawah, di command"Pick upper right (origin)
point :", kemi'dian klik ie'rport l@nandtas, otomatisWidth & Height-rrya
terisi.
) Kot*Type: dlpilih Profile
) KotjJKCategory: diisi View
) Klik Grifu, makamuncul dialog box
-->Klik Add
-)Kota& Stylename:ket;l<Grid 50.10
-)Klik -Edrr,makamuncul dialog box
-)Kotak Line dirrectior.' klik di Horizontal
-)Kotak Spactug ketik 5 (per-l meter)
-)Kotak Loyer: ketik Grid
->Klik Add, untuk nemasukkannilainya
-) Kotak Line dirrection: Uf,ikdi Veftical
-)Kd* Spacing:ketlk 50
->KJik Add, untuk memasukkanniluny4 periafikan'gambar 6.7
->Klik oK
-)Pada kotak St /e /ist: SorotpaAaGrtul 50.10
-->Klik o( --)oK --)oK
:)Simpan kembali le\vatSheetManager

30 Land Desldop 3 oleh SUBAGYO


hld boo*

Ar- l!!.lLll .a tr!'";|4qffi.it ,!rl


I-'G6 / ioigt
.'1*ktr
tiFlT€r
r*[d
ffi E6---_1 @ n'-$e
-:@rq*€
vd Fc

t"* a o
o6
t!
'o-*.,
ofi s!- , *..drctuks$iE

*b
';l];;lfft-..*r-*
b3'.*o

II 6

&
,"r*l* lffi
lF
l@- lmod
h'd'F

I a
---.: _g_l _ga_ r- 4 r.s, I

I1,,, ,,
ld cr._ I

d I (dl 3*l

Gambar6.7

Labeling elewsi sisi kiti


Memberj'Label elevasisamoins:
) Klik SheetManagerpadamenu
) SorctSheetStyle
a Klik Create/EditFrame
) Klik kananpadagar is kotaktempatelerasr,munculdialog box
a Klik padakot,l Dr6a Vefiical
) Kltk Pick Origitt/Size<<, di command "Pick lower left (origin) poinl:",
) Klik viewport pojok kii btt,eoh, di command"Pick upper light (origin)
point : ", kerudion Hik viewport kanan 4r4s, otomatis Width & Height-nya
terisi.
) Kot* Type: dipilih ProJile
) Kot* Category: diisi Label
) Klik lex, makamunculdialogbox
-->Klik Add
-)Pa<la kotak Style list krta sorct Profle: Grid ElevatiortLnbel -Vertikql
Frame
untukmemasukkannya kekolakSlylename:
-)K1ik ,Edir,makamuncul dialog box
-> KotakTatt Slyle: Romans
-> Kotak Justify: Top Center
-)Kot3I( Height: 1.300
->Kotak RotationAngle: 0
-)Klik oK
-)Kotak Designdatapoint: pllih ProJile/Elevation
-)Kotrft Label location: pilih Incremental
-->Kotak Frumejustify: pilih Frame Middle
-)Kot?&. Label Increment:ketik 2.00
--)Klik or
) Klik or

31 o|ehSUBAGYO
h&d bod

Menbei Block karid oada sisi :


) l(Jlk SheetManagerpadamenu
a SorotSheetStyle
) Kllk Crcate/EditFrame
) Klik kananpadagaris ltiewport, munculdialog box
) Klk padakotakDrqw Vertical
) Klik Pick Origitt/Size<<,di command "Picklowet lefr (ofigin) poittt:",
I Klik viewport po;bft kiri bawah, di command"Pick upper right (origin)
point :", kemudi2r klik feteport l@ an 4tas, otamatisWidth & Height-iya
terisi.
) Kot*Type: diprlih Ptofrle
) Kot:l< Category: diisi Label
) Klik B,/oc,Lmakamuncul dialog box
-->KtikAdd
-)Pada kotak Sryl€/ittkita sorotProJilz:Grid Line Elevatian-Undarline
untukmemasukkannya kekol^kStylehame:
-)Klik Ed4 makamuncul dialog box
-> Kot^k CodeCategory:Profrle
-) KotlJdCodes: Elevation
-)Kotak Scale.'ketik 600,lihaI gambar 6.8
-)Klik or
--)Kolak Labellocatiorl:r;lih Indemerrtsl
--)Kotak tuamejustify: pilih FrumeMiddle
--)Kolak Designdatapoint: pilih Prof,le/Elevation
,-->KlkOK---)OK
--)Lahkan penyimpanan lagi lewatSheetManager
E|ill4ft.Frr, r i

rs.dldnrdE l'N*SoLN@

#s-@
ln!!.yr*y."F.l!"*c!!4 Bb4su.ffi

tEdl a*l bl
oK I c,cd | _ Eg
oK I c."d | _

ri-l C.,"a I !*l

Gambar6.8

Land Desldop 3 olehSUBAGYO


hed bo.k

c. Labelifig elevasisisi l(anan


Pembuatamyapersis sep€lti pada sisi kiri, jadi langkahnyatinggal mengikuti
sepeertipadaprosesyang sisi kiri.
Atau bisameng-copyyang sebelahkiri.

d. Labeling ElevasiFinish Grade (bqwahbagiqn atas)


Memunculkanelevasirencanapadaframe :
) Klik SheetManagerpadamenu
, SorctsheetSOle
) Klk Crcate/EditFtame
) Klik kananpadagaris katakftsme, mtrr'culdialog box
, Klik Pick Otigiry'Size<<,di command "Picklower left (origin) point : ",
) Klik viewport pojok biri bau,ah, di command"Pick uwet tight (origin)
point :", kemJldiwrklik iettport kahqh atos, otot]rlatisWidth & Height-nya
tedsi.
) Kot*Type: dipilih PtofiIe
) Kot* Category: dilsi Label
) KlikTex4 makamuncul dialog box
-->KlikAdd, muncul dialog box
-)Pada kotak Style list kita sorot Profile: EleearionLibel-FG Tmgent
Increne al (100. 0)
untuk memasukkannya kekot^k Style nane:
->Klik -gd$ maka muncul dialog box
) Kot*Text slyle: Romans
> KotakHeight:1.300
gambar6.9
>Kot^kJusffi: TopCenfie,lihat
>Kot?ddRotationAngle:90.000
>Kotak Zal,€/:biarkansaja
tKlik oK
-)OKlagi
->Kotak Designdatapoint: sorotFGCmlerLine/VTangert IncrcnentalElet'
-)Kotzl'r Label locqtioh: pililr Incrcmental
-)Kotak Frcmejustify: plIlh Frome Middle
-)Kotz/< Label incremental:kelik 25.000
-)Klik ldd, muncul dialog box lagi untuk memunculkanelevasilengkung
-->Kotak Sor/e list: sotot l+oJtle:meeolionLabel' FG vertihalCune
Incrcmental
Qn.ulo)
-)Klik Edt mucul dialog box lagi, lihat tampilm gambar 6.8
) KotakTett style: Romans
) Kotsk Height: 1,3
>Kot'k Justify: Top Cearre
)Kot'k RotationAngle: 90.000
)Kotak Zayer: biarkan saja
)Klik oK
-)OKlagi
->Kolak Desigt Data Point: pilrh Fc cedte irc/vc rnuanatal Elee
->Kotak Label Locotion: pillh Incremental
-)Kd* krbel Increment ketik 0.000
-)Klik or
--)Klik oK
t Klik Of hsi
13 Land Desktop 3 oleh SURAGYO
Mbo*

t Lakukanpenyimpananlagi lewat SheetMa@ger


@-

i r- f;-l 5rd- |
u{sd' Pm I

-sr6E dBisE i drq ormr

Gambar6.9

e. Labeling elevasi ExistingGround ftagian bawah)


Memunculkanelevasiexiting padaftame :
) Klik SheetManage,'padamenu
a SorotSheetStyle
) Klk Create/EditFrame
) Klik kananpadagaris vielport, muncul dialog box
) lrJik Pick Origitt/Size<<, di command "Picklowet left (origin) point:",
) Klik viewport po.;ok kiri bowah, di command "Pick upper ght (origin)
point : ", kemlldiaIdklik liewport kanan atas, olomatis Vidth & Heighttya
terisi.
) KotakType: dipilih Ptofrlz
) Kolak Category: dilsi Label
) Klik Text,makamuncul dialog box
--)Klik ldd, muncul dialog box
-)Pada kotak Sor/e/,s/ klla firol Ptofile:EleedionLabel- EGincrct'E"tat
00,M)
untukmemasukkannya ke kot^kSlylename:
gbr. 6.10
->Klik E/it, makamuncul dialog box, lihat tal]r^pilaJ].
-a Kot^kText stYle:Romans
-> Kot,I( Height: 1.300
->Kot?ld JustifY: ToPCenfie
-)Kotak RotationAngle: 90.000
-)Kotak ZaYer:biarkan saja
-)K1ik o(
--)OKlag;l
-)Kotok Design data point: sorot EG Cmter/Elevation

34 Land Deslaop 3 oleh SURAGYO


tad bod

-)Kotak Label location: pi'lih Incrementql


->Kor^k Frumejustify: pili}].Frume Middle
- ) Kotak L abeI incrernental : ketik 25.000
-->Klik oK
) Klik OKlagi
I Lakukanpenyimpananlagi lewat SheetManager

nfrfirr,trl-*:+:, @lE*l.r.
.E.h.l-..
htbt rrd- I
!*d' @-l r- o'!d
!r& la@ | wt nr@ |
l!1, @- --0""'l
0&t ?!'t4t3;9 EaoE&.< |

!Fb- |

ld----- -
l'*E :l
E4|. orrrti{&
!

r-EA5t1..rldrl|td,tni.EGtudd4

triE*i-
rr* IiE-----=l Hr,r tiffl
8,. F;a--= !d&,r* @l

lal e-l hl DJ- I


fr-|
( I c.,".I r+l

Gambar6.10

Labeling StationingOagian bqwah)


Memunculkanelevasiexitinq padafiame :
) Klk SheetManagerpadamenu
, Sorcl SheetStyle
) K\k Create/EditFrume
) Klik kananpadagaris viewport,muncul dialog box
) K\k Pick Origitt/Size<<, di command "Pick lower left (origin) point : "'
I Klik viewport pojok kiri bawqh, di command "Pick upper fight (otigin)
point : ", kemrdian Hik viewport k4nan 4tas, otomatis lvidth & Height-nya
terisi.
) Kot*Type: dipihh,ProJile
) Ka:* Category: diisi Label
t Kbk Ter4 makamuncul dialog box
--)Klik ldd, muncul dialog box
-)Pada kotak Style list Uila' sotot Prolile: statlonLabel It uemental
(t)+000.0M)
untukmemasukkannya kekotakSlyle4ame:
-)Klik Edi4 makamuncul dialog box, lihal tarnpilangbr. 6.11
-> Koljf- Textstyle: Romans
-> Kotak Heisht: 1.300

Land Desloop 3 olehSUBACYO


hnd bod

-)Kotzk Justifu: Midle Centre


->Kolak RotatioflAngle: 0'000
-)Kotak laYer. biarkan saja
-)Klik o/(
-)OKlaei
-)Kof,if Design datapoint : sorctAlEn"tznt/Station
-)Kotak Label location: pili}' Incrcmentsl
->Kot?& Framejustify: p\llh Frume Midle
-)Kotak Label incremental:k*k 25'000
--)Klik or

!F f'- |
I
r'*ra' Eql r D0F''
tft lam--l cc. E4
a*0it"/sL< | ----
TindndrD& l
--

c* lE- rdtd"r lffi----.=


E!lr,-&r lidrdd" I

iLfrr*-l &d.

tdE -91!€ A& Srd.rd.rl{rlp.rmtf,)

rrso* liffi-----l rl.cr IiFl


Ju.r' IxE-ab= Bd''Ad. @l
'' Fn661-:l -gf j
rldtndtna--
ffis&ltd hcddl!.md
l-- l
s I c.,"e I d*l d' I c,'"r I u*l

Gambar6'11

Memunculkangaris/B/oc,t,
t Padakor;k Edit Frame Da:4Klik Bloch makamuncul dialog box
--)Klik ldd, muncul dialog box
--)Pada kofak Sry/e/istkita sorcIProlile: FG/EGEle'ation Label Grid
Line
untukmemasukkannya ke kotdkStylename:
-)Kot,iR Designdatapoint: sorotAlign'nent/Elewtion
-)Kot?lK Label location: pillh Increnental
->KotJ|( Frameiustify: pihh Frume Boltom
-)Kolak Label incremental:ketik 25'000
--)Klik EdL muncul dialog box
-)Kotak CodeCategory, pilth EG Center
-)Kota\, Code,PibhElevation

olehSUBAGYO
36 Land Derkop 3
hod hod

-)Kotak Naze, biarkan


-)Kot:* Scale: isi 1200.000
->Kotak RotationAnPle: ketrk 90.000
-->Ktikor
---)Klik or(
) Klik O,( lagi

6.4. ProsesLayoal & Regenerating


Sebelum proses regeneratingharus terlebih dahulu melakukan ptoses layoxt
nntuk melihat pelempatan sheet pada model. Sedangkanrcgerqting adalah
proses penempatangambar ke dalam fomat yang telah kita buat. Bila
pembuatanformat kita benar maka akan muncul gambar plan dan profile
meqjadi beberapalembar, tergantungpanjaogjalan dan ukurar/skala gambar
yang kita buat,pembagianini akansendirioleh Land Desldop.

Untuk membuatd},out, langkahnyasbb.;


) l(Lik SheetManagerpadamenu
) SorotPlan/Profile Sheets
) Klik Layottt SheetSeries,muncul dialog box
-)Kot,|(" Current Series: isi nama series-nya, misalnya .telieJl (lihat
gqmbqr6.12)
-->Klik O( munculdialog box (lihat gambar 6.I 3)
--)Klik OK lagi (hasilr.yahhatgambar 6.14)

Gambar 6.12 Gambar 6.13


Hl:g L!'4zrr4ralH ,rf a agi ltd--- -{r

Gambar 6,14

o|ehSURAGYO
hed hoot

ProsesGenerate,langkahnyasbb.;
) Klik SheetManagerpadamenu
> SototPlan/Profile Sheets
) l4ik GenerateShee,Serie,r,munculdialogbo\ (gambar 6.12)
-->Klik O,K,munculdialogbox (lihatgambar6 13)
-)Klik OK lagi. tr-rngguprogr.un memprosesgambar liap-tiap
lembarsampaiselsesai.
Hasilnyabisa dilihat p adagambat 6.15 beikttt inll

Gambar6.15

6.5. Finishing GambarPlan & ProJile


Karena gambar tersebut belum sempuma,maka perlu editing lebih lanjut dan
dilakukansetiapsheet.
Editingdilakukansetelahkita me-loadingsheet:
a Khk SheetManagerpadamenu
) SorotPlan/Profle Sheets
) Klik Loading SheetSenes
t Klik OK, tungguprosessampaiselesai

LangkahnyaEditing adalahsbb. ;
) Klik SheetManagerpadamenu
a SorctProJileSheets
t Klik Edil Sheet,di commandadaperintoh "Selectobject:"
) Klik pada sheet layout yang akan di-edit atau klik kanan di sembamng
kemudian ketik nomor sheet-nya, kemudian muncul dialog box (lihat
gambar6.16)
'> Afir Datum Rerence: misalkar' 6J, ini adalah untuk menaiVhuunl<an
profile agarmasukke frame.
Bila ingin meng-edil sheet berikutnya tinggal klik Next Sheet, lihat tampilan
gambar6.16.

38 Land Desktop 3 olehSURAcYo


Hbo*

.
rcd$-rir*Dffb----
<].*s'r I xdsr*, I

ins&. Gd----- F,'d?5{s


Fo. I ---!9!!rgll--l

ai*,- fo.---- er um

-t
f-o(

Gamber6.16

Gambaryang telah dilakukanediting bisa dilihat sepertitampilangambar 6.17 beik:l/. t

Gambar6.17

39 oleh SUBAGYO
tod bod

I mGm0uat
Gl0ss
sccti0n
7,1, Membual Template
Yangharusdipersiapkanadalahmembuattipikal crcsssection(template)yang akandi
letakkanpadagambarexistingcrosssection,sebagaigambarrencana.
Langkahawal kita harusmerubahSelap-nya,sbb:
) Klik Project padacommand,muncul dialogbox Boundarycreation
) Klk Drawing Setnp...,munculdialog boxlihat Sambar7.1
) BuatlahskalaHorizontal danVertikal l:1000
t Klik oK

Ld-$,th,.r,tatffitrrs*l'dt

f(-lcdlHdl

Gambar7.1

Membuat gambartypikal crosssection


Pakailan sheet Model untuk menggambartipikal, contoh seperti gambar 7.2
berikut;

l-z.oo 3.50

Gambar 7.2

Benhrldahtiaptiap kotak menjadigarispolyline, sbb.;


) Ketik BO pada command,muncul dialog box Botmdary creation (gambar
7.3)
t Klik OK di command4dapeintat. Selectinternalpoint :

oleh SURAGYO
hod bo*

t KJik semua kotak pada tengahtengabnya,agar memmbenh.rkkotak pada


masing-masingsusunanperkerasanyangkita buat.
t Bila semuasudah,makaklik kanandi sembarcirg

E**
-1lid1..
4,",.'".-^.
rc-.;;;;"1 A**'.'.
r.crrtF
a"^,'..".
-
itE#= 91 - ....j
ahet*-_ l
ldFd I
|cn**v l 1rr1--
tr ltrFl rd I

Gambar7.3

) Kemudian pindah ke tempat lain kotak-kotak polyline yg terbentuk,untuk


menghapusgaris-garisyang lama (bukanpolyline)

b. PerintahSubassembly
Yaitu perintahuntuk metengkapiutilitas padatemplatekita;
) Klik CrossSection
> SorctTenplate
- Kllk Defne Tenplate, di comnand muncul Pick fnish ground reference
point:
) Klik di ujung kananpaling atas (as jalarr).di commandmuncul h template
qnnetrical [Yes/No]: <Yes>
t Ketik luntuk memberiperintahYes
) Lakrr&;atEnter, di commandmunculSelect obiect:
) Laktkan Blocking padagambartipikal
) Klik Kanan, di command mrnul Sutface We [Nomal/Subgade]:
<Normal>
Ketin,V untuk Normal
t Enter, mttncvl,dialog dan llhat padagambar 24 tipikal gads yang putus-
putus,maksudnyasupayadiberi namamaterialnya.
'B',
t Klik lfew, untuk memberinamajenis matedalrryarrisalketik LPA klas
urfilk mateial shoulder
t Klik O,t,di conmand mrmcu/.Surfacetype[Normal/Subgrade]:<Normal>
t Ketik,l{ unok Normal
t Enter, mulicul dialog lagi dan lihat pada gambartipikal garis yang putus-
pufus,namamaterialnya.
t Klik N€w. ketik ,P Srb BaseB. untuk materialSubBase
t Klk or,
) Dan seterusnyasampaihabis,terakhir muncul di commandPick connection
to out :

4I Land Deskop 3 oleh SURAGYO


ig8
)Q4

Dc'g t jq I tG, -- !O !tta -:ra 4.!rc€eQi&I: ? t 9!: q


1 1 a J ^ ,r t g ! 4 9 ! a h a { 944 4 FlH!4-O A * riF*d AA'QIEEF

sqdlDllll
Fit""'dEl

itdrd I

l=*l
tl
@
bl

T--b---l
I

tl o-l
al

ll ;

I 2-

tl tI

l@;6i.OEEnlr--_-_---'rcsi6dl6iEE dliEFlriro{LwiIGI

Gambar 7.4

) Klik padaujung kiri ataspada shoulder(no 1), di commandrnuncul Datzrz


number<l>: ,lihat gambar7.5
) Lakt'ft:utEnter, di commandadatulisat Pick datumpoi s Aefttu right):
) Klik di ujung kiri ba$?h shoulder(no 2)
I KIik lagi di batassholuderdg. badanjalan(no 3)
I Klik padapojok bawahsisi kiri badanjalan(no 4)
I Klik padapojok bawahsisi kananbadanjalan (no 5)
t LakukanE ter, munculdialog box, libat gambat 7.6
) Klik sajaOK, di comnLmdSsvetemplate[Yes/I'loJ<Ies>:

Gambar 75

Land Desldop 3 olehSUBAGYO


trd bo*

\ dlkA Vda.}bl tri$ $€4 r yF i r n4 s

o
E
I!
&.-r - J-l+

Gambar7.6
Keteranqan:
pethatikah garis qarha hijar (titik-titik), nerupakan
nanPndar2n ri-1k21

t l(ak Y, laht Enter, di corsnond Templatename:


t Beri nama, misalnya TypJt2, lal\r EnteL di command Define anothet
template[Yes/]lol <Yes>:
t Ketik N, la,rrEnter

Membentuk superelevation
Unh* mengahr kemiringanaddah sbb.;
) Klik CrossSections
> SorctEdit Template...,munculdialog box lihal gambar 7.7
t Klik namatemplateyang telah kita buat
t Klik OK di commandmunculPick Inseftionpoint:
) Klik pada tempat,tosonguotuk menapilkantipikal yang telah kita buat, di
comnand adabeberapapilihan,
t Ketik SX di command
t Ketik,9 di commatd adapeittah Oater lefr supereletdtionImint:

o$4 | 1l l r n 4 a

hdmbr.ndrat&i*r,\

o
E
II
:

Gambar 7.7

Lahd Deskop 3 olehSUBACYO


dbo*

) Kltk padabetas aspqlwling kiti,kem]udian di command ada pedntahtagi


Inner tuperele|ation referqhcepoint:
) K)ik d\ as jalan, kemudiandi command ada pedntah la.gi Outer rollover
point:
.t Klik di 6atas sisi kiri shoulder, kemudiandi command ada perintah lagi
Outer right supe eration referuncepoint:
t Klik di batas aspalpaling kanan,kem\\diandi command adaperintahlagi
Inner sulErelevationreferancepoint:
t Klik dt as jalan, kemudiandi comrnand ada perintah lagi Outer rollorel
pon :
t 141lidi batas shoulder sisi kananpaling luar, kemudiandi command ada
beberapapilihan
t Ketik 74 kemudiandi command adabeberapapilihan
t Ketik L - )laht Enter, kemudiandi command adabeberapapilihan
t Kettk 2 -) lalr Enter, di commandadaPick secondlef tansition region
point:
t Klik di sisi kiri l ar batas aspal dan shoulder,kemudiandi command ada
beberapapilihan
t LakukansajaEzler
t Lakl*aisaja Enter
) LakukansajaEzter
t Lakrkan sajaEnter, di commandadaPr'cl transition referancepoint:
t Klik di asTala4 kemudiandi command adabeberapapilihan
t Ketik J --t lalu Entet di comnand adaPick thid lei tansition region
potnt:
t Klik di 6arqs shoulder sisi paling &7i di command ada Pick trqttsition
referancepoint:
t Klik di r,rt dalam shouMer (batas dg as@) -)Lalu tekan X sampai
mnnculpilihan sisi firi dankanan
t Ketik R, tmhrkmemilih sisi kanan-)lalu -Ezler
t tnangi lagi untuk sisi kanan jalar! sampai bila kita pilih TR lagi akan
mrmculgaris-garisdan kode L2, L3 & R2, R3 sepertipaAaganbar 7.8

Gambar 7.8

) Kenkx (exite),3 frali sampaiadaperintahuntuk Save


) Ketik X beri namad.at Enter sajabilatidak merubahnama
) Pilih (herwite, ketik Y - ) latu Enter

Lanekahselanjutnvaadalahsbb.I
) lotk Cross Sectiow
) SorotEdit Templale...,3i commandmunclulPick insertionpoint:

Land Deskop 3 olehSUBAGYO


hd bod

.> Klik di tempatkosong,di commandmunculbeberapapilihan


t Kef,k E (Edsr\, -- ) lalu Eater, di commandmuncul beberapapilihan
) Ketik P (Points),- ) lqlu Enter, di coolnandmunculbeberapapilihan
t Kettk A (Addj, -) lalu Enter, di command muncul Se/ectpoint code
location:
t Klik di batasaspatkiri, munculdialog box Lhatgambat 7-9
t Pilih,/sorottOP. lalu Ofr
t Klik di batasaspalkanan
t Pilih,/sorotEOP, lalu O*
) Klik kanandi sembamng,di commandadabeberapapilihan
t Ketik X, untuk keluar -> lallnEnter-) lalu .Ezter,sampaimuncul perintah
save
t Ketrk Y, -> Ehtel --> Enter -> Ehter, kareia namatidak berubah

r'.--
I'drs.
l
!L
sl i

t-l
o*l
ril
*l

tI EEI r.d I s* |

Gambar7.9

d. Design Controle
Untuk mengaturkemiringanadalahsbb. ;
t Klik CroJ.rSectio,rr
;, SorotE isting Groal munculdialog box
.) Sorotnamasurfaceyg kita pakai,misalrryaSurfacel
) Klik OrK,muncul dialogboxlih* gambar 7.10
) Isi kotak-kotakyang diperlukan
-)Left: mtsalrryadisi 17.500
->Right: r|.lisalrryadiisi 17.500
-)Tangent: mlsalnya&isi' 50.00
-)Cume: mlsalnyadiisi 25.00
-)Spr'ral; misalnyadiisi 25.00
-)Pil\h Alignment*qrt d?!(L AlignmentEnd
t Klik O( di commandadapemyata r Beginningstqtion <0 000>:
t E tel saja"di corrmand adapenyataar\Beginningstation <4047.488>:
t Efiter saia
Tungguprossesberjalansampaiberhentr.

Land DesLtop 3 olehSUBAGYO


tad boot

f nl cdl d..l

Gambar7.10

Mensaturdesisl controlei
) Klik CrossSections
) SorotDesignControle
) Klik Edit Design Controle...,muncul dialog box "Enter station range"
) Klik sajaO,N mucul dialog box lihd gambar 7.11
--)Klik kol* TemplateControle,muncul dialog box
- ) Klik kotak Selecl,rnunculdialog box
)Pilih templateyg kita bual, )lalu klik Or(
-)Klik oK
) Klik kotakDircies...,muncul
dialogbox
-)Isilah kotak lype. pilih Cd, sisi kanansama
-)Isilah kotak Foreslope.misal l, sisi kanansam4 artinya slope 1:I
-)Isilah kotak Dept : misdtya 0.6, sisi kanan sam4 karenauntuk tipe cat
saluranakanterbentukdg sendirinya
-)Isilah kotak Basewidth: misal 0.50, sisi kanansama
-)bila sudahklik Oi<
) Klik kotak Slopes..., muncul dialog box
-)Isilah kotak I'rl/ tlpe. pilih Dept , sisi kanan isi sama
-)Isilah kotak 4,tar'.caliisilah 1, sisi kanansama,artinya kemLinganI :1
-)Isilah kotak Ca, 4/pe: pihh Depth, sisi kamn sama,karenauntuk tipe c/
saluranakanterbentukdg sendirinya
-)lsilah kotak fyptcal: isilah I sisi kanansam4 artinyakemiringan1:l
-)Isilah kotak Rrgrt ofway: misal diisi 15.04 sisi kanan isi sama
-)bila sudahklik Or(
t Klik kotak ,Beacter..., munculdialog box
-)Klik Use lef cut bench,isilah korak Fleiltr isilah misal 3, sisi kanan
isi sam4 artinya setiapslopemencapaitinggi 3 m akanadacut datamyaI m
->lsilahkotak Wdth: misal .1,sisi kanan isi sama
-)Isilah kotak gzade:misal I sisi kanan isi sama
-)bila sudahklik O,(, tungguproses,- )klik OK

Untuk left/right fill, bila mau diisi caranya sama dengan tlpe cut, lihat
sambar7.11

46 oleh SURAGYO
hod to*

I hrriz fde.,tB.'
lo*-Fr*b, l.=qL,
frrdh+-----------
--. -''- -,-- Phsdut .6 l!h-l
Itua6d! 6Ed b lls lb llljr

--."-.r.-.--t-
orda | *..- ll &3: I
'-* kur EllF bir..s @
cl lio--]d li! X'.i' ".!r
E- E

GaDbrr 7.ll

Selaniutnyakita perlu memasukkandatasuperelevasipadamasing-2tikunean:


) Klik CrossSectrbzs
) Sotol DesignControle
) Klik Superelevation Wrometers..., muncul dialog box
a Kik kotakS perclevationcalculation
) Klik Edit Data, muncul dtalogbox yalrg menunjukkanpeng-edit-antiap-tiap
tikrmgan
-)KotfJ( Methode:pilih A, rolling-nyapadaas jalan
--)Kotak E value: isilah nilainya berdasarkecepatandan jari-jari pada
tikungante$ebut
-)Klik kotak -Rol/over
-)Klik Nexr,untuk editing tikunganberikutnya
-)bila sudahklik OK
) Klik Save.- ) kemudianklik OK tagi

hasil qoss kita. :


Melihat semenlaxa
t Klik C,'osJSectiorr.t
) KltkView/Edit Sectioa di commandadabeberapapilihan
t Pilih t{ untuk melihatmasing-masingcross
I Bila elevasidanjarak tidak keluar,ketik Zdi command,muncul dialog box
) Klk korakcrudeturt
) Bilasudah
ketikX
Hasilnyalilnt gambat 7.I 2 & 7.I 3

a,
E
II

Gambar7.12Crosspada timbunan

47 Land Desk op 3 olehSUBAGYO


[ed bo.t

tt '\-

6
i',

Gambar7.13Crosspada galian

Membuet Format Cross Section


Buatlahgambarformat dl sheetmahager,misalnyasepertiterlihat padagambar 7.14:

Untuk memasukkangarnbarcross section ke dalarn format perlu dilakukan setting


padamasing-masing
kotakA,B,C,DdanE.

Untukkotak utama(formatA3) :
) Klik SheetManagerlagi
> SorctSheetStyle
t Kllk Create/EditFrame, padacornmatd adapei.ntahSelectobject:
) Klik Pick Origh,tSize<<,di command "Picklowef left (origin) point : " ,
t Klik vie\aport pojok hri bawah, di command"Pick uppel right (origin)
point :", kerrrdian klik viewpott kanan atas, otorJiratisWdth & Height-nya
terisi.
t Kotak !/pe j dipilih Section
) KotzJrCategory: diisi Ww

48 Land Desktop 3 olehSUBAGYO


hed boot

a) Men-settinekotak A (tempatgambarcrosssection).lanekahnvaadalahsbb.:
) K\k SheetManagerpadamenu
) SorctsheetStyle
) Klik Create/EditFrame, padacomrrard ala pelintahSelectobject:
) Klik kananpadagaris tievport, mwcul dialog box
) lKJtkPick Origitt/Size<<, di cornmand "Pick lower lefi (origin) poittt:",
t Klik viewport poJbk hri bswah, di command "Pick upper right (origin)
point : ", kemvdraf.klik iewport katan dtas, otomd)s Width & Height-tya
tedsi.
) Kotak Type: dipihh Section
) Kot* Category: diisi Seaion
t Klik ?ert, makamuncul dia.logbox
--->Klik Add, muncul dialog box
--)Pa<la kotak Style list kita sorot C'rss section: (pcode#2j)FG of
Par'anentEleeatiorr
untuk memasukkannya ke kot^k SOlename:
--)Klik Edt, maka muncul dialog box
-> Kol*Text stYle:Romans
-> Kot* Height: 1.300
->Kot* Justify: Top Cenfie
-)Kot* RotationAngle: 90.000
-)Kotak layer. biarkan saja
-)Klik or
-)KAf& Designdatapoint: sorotxS Pn #2s/Poi,'t co.leE etation
-)KotzJr Label location: pilih DesignAl@ned
-)Kot* Frane justify: pilih Frume Midle
--)KoteJ< Label inctemental:kelik 0.000
--)OKlapS
--)Klik.4dd lagi, muncul dialog box
--)Pada kotak S0r/€/irt kita sorotcrorsrecrion
: shtion LoddI'eadiug
untukmemasukkannya ke kot* SOlename:
->Klik tdit, makamuncul dialog box
-) Kot* Textstyle: Romans
-> Kot?JiHeight: 2.000
->Kd* Justify: Midle Cenhe
->Kol,l RotationAngle: 0.000
-)Kotak layer: biarkan saja
_>Klikor
-)OKlagi
->Kot* Designdatqpoint: sorot CrossSectiorr/Olfset
--)Kotak Label location: pilih Fired
-)Kotzk Framejustify: pilih Frume Top
--)Kolzlr Label incremental:ketik 0,000
-)OKlagi
--)KIik Add lagi, munculdialog box
*)Pada kotak ,Sryle/l,r, kita sorot crass,sectarr: (Icode#I)Fc CenlerLine
Elevotlon
untuk memasukkannya kekotak Stylename:
-)Klik tdir, maka muncul dialog box
-) KolakTert style: Romans
) Kot*.IIeight: 1.300

49 Land Desldop 3 olehSUBACYo


hod boot

->Kot* J,tstify: Top Cenbe


->Kotj*. RotationAngle: 90.000
-)Kotak Zavez.biarkan saia
->Klik or
*)OKlagi
-)KotflK Design ddts point: sorot XS pnr #t (Centertine)EointCode
Eletatlort
->Kol?* Label location: pilth DesignAngne.l
--tKtik or
--)Klik ldd lagi, muncul dialog box
--)Pada kotak Style list klta sorot Crors Section: (pcode#3)Fc Dttch
Elewalon
untuk memasukkannya kekotak Stylename:
-)Klik tdt, maka muncul dialog box
-> KolzkTert $yle: Romaas
-> Kot:J( Height: 1.300
->Kot*J stify: Midle Centre
-)Kot'J(- RotationAngle: 90.000
-)Kotak Iayer: biarkansaja
_)Klik or
-)OKlagl
--)Kol* Designdatapoint: sototXSpnt #3(DucUnointCodenewion
-)KotzJ< Label locarion: pilih DesignAligned
__>KlikoK
--)Klik ldd lagi,munculdialogtox
--)Pada kotak Style list UJtz sorot CrrJJ section: (pcode4h6)FG Motch
SlopeElevafian
untuk memasukkannyaka kotak Stylename:
->Klik,Ed4 maka muncul dialog box
-> Kot*Text style: Rorians
-> Kotak Height: 1.300
-)Kotak Justify: Top Cente
-)Kot,Ji RotationAngle: 90.0N)
-)Kotak lcyer: biarkansaja
->Klik or
-)OKlagi
--)Kotak Designdatqpoint: sorotxS lht #16(Ct ch)/pointCodeEteyaflo
-)Kaf[- Lqbel location: pibh DesigttAligned
--)Klik oK
--->Klikor
t Kik or

kotakB (temoat
b) Men-settine ElevasiLabelktui).lanqkahnva
adalah
sbb.:
) Klik SheetManagerpadamenu
a SorotsheetStyle
) Khk Create/EditFrame, padacormtarLdadapeirnt^hSelectobject
) Klik kananpadagarir yieypolt, muncul dialog box
) KJrkPick Origitt/Size<<, di command', pick lower W @rgt, point : ",
) Klik viewport pojok kiri bowah, di command-pick uppb ight (origin)
point : ", kemudianklik iewort karan qtas, otomanslfi&h & Height-nya,
terisi. i

Lahd Desldop 3 o|ehSUBAGYO


had bo*

) Kotak lype: dipilih Section


) Kot:lr Category: diisi Label
) Kotak Drow Vertical: di Hik
) Klik lert, makamuncul dialog box
---)Klik ldd, muncul dialog box
-)Pada kotak Sry/elist kita sorct ctosssectirt: Gru ElewlionLabel' lef
side
untuk memasukkannya kekolak Stylename:
-)Klik Edft, maka mrmcul dialog box
-> KotakText stYle: Rornans
-> KotakHeight:1.300
- )Kotak JustifY: Centre
-)Kotak RotationAngle:0.000
-)Kotak laYer: biarkansaja
-)Klik oK
--)Klikor
"')Kotak Designdatapoint: sotot Cnsssection/Elevadon
-->Kotak Label location: pilih Inqemental
*-)Kotak Framejustify: plhh Frame Midle
--)Ko+ak Label incremental:ketik 1.000
--->Klik or
> Klik di garis hotak,4 (tempatgambarcross)
t Klik oK

c) Men-settinekotak C (tempatElevasiLabel kanan).lanekahnvaadalahsbb. :


) Klik SheetManagerpadamenu
> SorctSheetStyle
, Klik Create/EditFrame, padaa nnard adapelir.tahSelectobiect.
) Klik kananpadagaris vieryofi, muncul dialog box
) l{Jik Pick Origitt/Sin<<, di command "Pick k>werlefi (origin) point:"'
) Klik viewport pojok kiri bqwqh, di command "Pick upper fight (origin)
point :", kemudia]Dklik vie$,portkanan atds, otomaiis Width & Height-nya
terisi.
) Kotak ?)pe: dipillh Section
) Kot:l< Category:diisi Label
) Kot?IKDraw Vertical: di Hik
) Klik Terl, makamuncul dialog box
--->K]ik Add, muncul dialog box
-)Pada kotak Style list VJta'sorot CrossSee,ton:GridElewtlonLabel-
rightsue
untukmemasuklonnya ke kotakStylename:
->Klik rdtl' makamuncul dialog box
-> Kotak Textslyle: Romans
-> Kot?t(Height: 1.300
->Kot,|K JustifY:Centrc
-)Kotak RotationAngle: 0.000
-)Kotak traYer.'biarkan saja
->Ktik or
-->Klik oK
--)Kotak Design data point: sorol CmssSectlot/Elewrion
--)Kot3& Label locdion: pilih Incremental

5l Land Desktop 3 oleh SUBAGYO


-->Kotjk Flamejust{y: pilt\ Frame Mi.IIe
--)Kotzlr. ktbel incremental:ketik 1.000
---tKlikor
;, Kltk gs'tr kotar.,4 (tempatgambarqoss)
) Klik or
d) Men-seftinskotak D (tempatExisting ElevasiLab€l). lanskalmvaadalahsbb,_
) Klik SheetManagerpadamenu
t SorotSheetStyle
> Klik Create/EditFrame, padacommandadapeir&ahSelectobject:
I Klik kananpadagar is iiwport, mmcul dia6g box
) K\k Pick Origitr/Size<<,di command "Pick lower lef (origin) point:",
) Klik viewport pojok kiri bowah, di command ,,Pick uppir fight (origin)
point : ", kemudiaf,tklik iewport kgnan atas, otomatisWidth & Height-nya
terisi.
) Kotak \tpe: dipilih Seaion
> Korak Category: diisi Label
t KotakDftry Ve ical: di bimkan
) Kiik Zert, makamuncul dialog box
--)Klikldd, muncul dialog box
-)Pada kotak S0l€ /i.rt kita sorot Crasr.f€crion
: ExifltttgEte|ationLabel
untukmemasukkannya kekotakStylename:
-)Klik Edit, makamuncul dialog box
-) Kotak Textstyle:Romarc
-> Kot,I( Height: 13M
-)Kot'J( Justify: Midle Centre
-)Kotak RotationAngle: 90.000
-)Kotak Iayer: biarkansaja
->Klik or
--)Klik o(
--->Kolak Desighdotapoint: s.JroIEGCenter/Eteeation
--)Kotzk Label location: oilih Incrcmental
-->Kol'*- Flamejust{y: plLihFrurrc Mi. e
--)Kot* Label incremental:ketik 5.000
_-_)Klikor
) Kltk SignDesignFrame<<, di corrwraurrd adaDe''ilntah
Selectobiect:
) l<Jri|.di ga s kotak 4 (iempatgambarcross)
t Kik or
kotak E (tempatLabel Jarak).lanskahnvaadalahsbb.:
Men-s_ettins
) Klik SheetManagerpadamenu
, gorct SheetStyle
) Khk Create/EditFrame, pa/la comrnud adapeiltt?ii.Selectobject:
) Klik kananpadagar is viewpott, muncul dialog box
) KJik Pick Origitr/Size<<,di command "pick lower lefi (origif point:",
) Klik vierapoft pojok biri b@aah,di command ,,pick upper right lorigih)
point : ", kemudranHik iewport l@hqnqta.s,otomatisWidth & Heigl,t-nya
terisi.
I Kotak l1,pe; dipilih Section
t Kolak Category: diisilLsbel

Land Destrop 3 oleh SUBAGYO


had boot

) Kotak Draw Vertical: di biarkan


> Klik Tert, makamuncul dialog box
--)Klik ldd, muncul dialog box
--)Pada kotak Sr,/e /rit kita sorot crrsr secti,n: otfsetLabel
untukmemasukkannla kekot* Stylename:
-)Klik tdtr, nuka muncul dialog box
-> Kot*Text style:Romans
-> Kd* Height: 1.300
-)Kot* Justify: Midle Centre
-)Kotzk RotationAngle: 0.000
-)Kotak Zayer: biarkan saja
->Klik oK
--)Klikor
--)Kot?k Designdatapoint: sorol Ctoss Section/Offset
---)KotlJr Label location: pilih Inoemental
--)Kotak Frumejustify: pilih Frame Midle
--)Kolz/r label incremental:ketik 5.000
-__)Klik ol(
) KJik SignDesignFrame<<, di commandadapeintah Selectobject:
) Klik & gafis kotak 4 (tempatgambarcross)
t Kik or
Bila sudah semua, hapuslah gambar dasar (gambar awal) sebelum disimpan
sebagaiformat crosssection.

f) Menvimpanfomat yans telah kita buat sbb.:


) Klik SheetManagerpadamenu
> SorctSheetStyle
) K!* Saw SheetStyle
I Beri namamisalnyaFm-clossl
t Klik 01( di commandmuncul pilihan
t Ketik S (memilih Section)
> Enter

g) Men-settins tampilanCrossSectioa sbb.:


a Kiik SheetMqnqgel padamenu
I Klik Senrzg muncul dialog box
-)Klik SectionPreferance...,muncul dialog box
-)kotzli Hoizontal scale.'misalnyaketik 0.20 -+ I ,ztto
-)kotak Verticalscale:misalnyaketik 0,.f/ ---: l: IOO
-)kot?i(- Columnspacing:misalnyaketik 5
-)kotllr ROWspacing:misalnyaketik 5
-)kotak Top/Bottom.misalnyaketik 5
-)kot:lr Lefi/Right: misalnyaketik 5
-)kotak Below dotum:misalnyaketik 5
-)kot* AboveMqx: misalnyaketik 20
-)Klik or
--> Klik or

53 Land De:ldop 3 olehSUBAGYO


Mbod

h) GeneratinsSection.sbb. :
) KlkSheet Managel Padamenu
) SorcISectionSheet
, Klik GenelsteSectio, Sreet,muncul dialog box
-)Isilah kotak Czrrezt series: misalnyaCrossJt2
-)Klk OK, munculdialog box
->Klik OK, tungguFoses sampaiselelsai

Hasil dad settingandiatasbisa dilihat padag4,t bsr 7 15 dibawahtni

GNmbar7.15Cotrtohcrosssectioo

Land De*top 3 oleh SUBAGYO


had bo.t

() $ullGnGnt[Gnu[n
8.1. Saran

Hand book ini dibuat masih banyakkekurangan,oleh karenanyabila ada yang masih
belum bisa didalami, di mohon untuk mendalami sendiri dengan memperbanyak
latihan.
Selsmatmencobasemogasukses.

4.2. Tambahatr Gizi

Editing gambaruntuk menuju sempumanyagambarmasih banyaksekali yang belum


di ungkap pada buku ini, namun sebagaigambaransaja disini di berikan contoh
beberapahal saja-

{lMerubd^tdata tuse menlod c'o/r,nl6Delml@ [gonbot 8.1)


> BukoNotepqd )buko file-n\r'q)block sposipefqmo )klik Edil)ldlk Copy
)kursorloruhdi kotokFlndwhoti)CtW )
)kllk Edttlogl tkllk Reploce,..
ku6ortoruhdi kolokRep/ocewilht )ketlk,(commo) tkllk ReploceAll,
tungguprosessompols€losol.>Flle)Sove

** r----i-- l@
i&-l----!1=-.1
.d.d I
- !:!-.1
Gambar8.1

t Rming BqtchF e
> Project>Menu poletstdllh SuNey-3)Lood
> Dqtocolleclion)Botch flle)Run Botchflle)Yes )No )No tNo
*Menqmbah Surfocelosrntut 8.41
> Buotlohgorispolylinememotonggodsvektorsurfqce>Kik konongorlstsb.
)prolect object)3D surfoce)Enlel )No
> Mosing-mosing godspeFoiongon dlbedkellngglon(elevosi)colonyq )Kllk
tenoin)Add polnl )Klik podo lillkpepotoogon)kefik elevoslboru)Ok
> Untukmenompllkon sufoce boru,tKllk Tercin)Edil polnf)3D Sufoce
tYqs

I
I

Gambar8.2

55 Land De^tldop3 oleh SUBAGYO


hd to*

rrMengpmb//Surfoce/orro wng dtxnggoppe ng benal


> Tefioln yongdiinginkon
)Set curentsufocetplllh nomosurfoce )ok
> Teroln)Edil sudoce)lmporl3D llnetYes
ri.Memtuoldeso/nq//ne|r€nfa zontql@rc ColculotionlEdfing (Gontur L3)
> Allgnment )Edit,,,)Kllk podo gorisCl )toruk kuForpodo Pustoyongokon
di desoln)kllk EditCurveuntukmemosukkon R >l{ik EditSpllol,untuk
mernosukkon S tKllk Ok)Yes

b'tD*Fl ;t'

s6-lkl*.l
T-fl *l B-l
Gambar8.3

,Menglmpdt Alg r]€,ntHz.loln yong sudahjadl


> Ailgnment )Alignmenl Commond tMerge Doto Bose )cod nomo
olinemenyong okondi]mport )Open >Ok
> Allgnmenl)lmporf... >pilih nomo ollnemen\ong telohdi merge)Ok

*Memb|Krt desalnolinemen vqllcsl coto Calculati@lEdltfiEPombor 8.4)


> Proflletvedicol Alignment...)Klik Finishgound )sorol Cenlel tok tdllh
PVIyong okon di desoin/Edlt)Kllk Colculqtof> > )Kelik niloi lS podo kolok
Lenghtcuve )Kk ponoh womo kunlnguntukmemosukkon)Klik close

el
,,+ I
0r- ttu I cos EX*.,-

0,". I
aool
o"os*l
c&( |

FsAflodb :lE
I h!t! ld6-i

ml.G@ t5e ta@


M, tr@ t1oe t1fu@
tuwdt-ctrana
rr--dbdrGo
Gambar 8,4

56 Land DesLtop 3 olehSUBACYO


hnd toot

,MqgJmpod Algnnpnt Vdt. laln yong sudohJctdi


> BukoCAD bloso .> open file Vqng okon diombli olinemen vertikolnyo) Kllk
konon di godsollnemen vert tQulck Select )Loyer )klik loyer Pfgc dl kotqk
bowoh )Ok )Kllk podo iilik ledentu yqng biso unluk lkoton/pqtokqn
)mosuk logi ke Lqnd DesKop )Poste )lok podo titlkyqng somo dengqn
tnlklkqvpqtokonowol
> Proflle )FG Verticol Allgnment )Deflne FG Centerline )kllk di owol
ollnementblock ssmuogorisolinemen)ldik konqn
> Proflle)FG vedlcol Alonment )lmport
> uniuk editing teK Kelik Ts dl commqnd )pilih Ten sMe 2 mm )lokukon
lmpori logl

ttM€'lompllkan femuo gamfur Plon & Prcflle


> Sheetmonoger ) plon/profilesheet ) generqte sheetsedest ok
> Sheelmonqget ) plorvptollle ) lood sheel serles) sedes) ok
> Pogesetup ) lood sheel monogertkllk bldong = Ucs vlew
/"LL
' -' u'
- '(tup^l-
&MemotonggortsImpttI MATCH UM (Gomtur 8.5) ,/ "
> Blokgorisfiorne plon )kllk konon )qiuck selecl )gili6 v/e'.^/porl podo
kotokOblectt pe )plllh Loyer podo koif,k pr@ertles) OK, rnoko gqds
\rongfelselel$lhqn\rogodsvlewportsojo )ldlk konondi gods Viewpolt )dllh
Vlel'lfrr/ftCIp ldl commond odo tullsonPol'tgonoll)Enter tBuotloh golis
bqlqs dori gods viewportmengikutlrnotch line hlnggq rnenutuplogi ke
vjewport(no L2,3 & 4) tEnter
Loyergo s yong unluk rnemotong N@ ra plot lpodo lo)i,ermotikon
gomborpdnfer.supoyqtldokikd dip nf) "

&Mellhotlornplon le ol Aeneratelndlvlduol
> sheet rnqnoger)plor|/proflle sheel )loyout sies )cufient sedesi p/on
proflle)ok )sheel We I p/onprol)open )ok
> Sheel monoger 9plorvproflle sheet )edit sheet loyout )klik konon ok
)ketik I )erder dotumt2 )enter )nexl sheetdqtum2 )don seterusnyo,
> Sheetmonoger )plqrvprofile )generoto sheet Indtulduol)ok )ketik 1
(untukmencobosheelke I )

*Merubcthgotl'br-tryotg belun fi:c/suktrome(Datum,SplifPlon& tuofb)


> SheetN4qnqger tsheet Tool)Chg ProfileVlewDotum
untukptonleyongtidokmosukftomehorusdl potongmenjodlduo dengqncoro
sebogoiberikjt:
> UCSvlew: dl commond:kellkp ) enterluntukmenggeservlewpod)
> SheelMonoger)Sheet Tool)pillh Sp/lfPion Wew(untukplon),pilih Sp/it
PtofllVlst'tUrtuk ploflle)tselecf obiect I bbck podq gq[s viewpolt)kllk
konon )kelik S di commond )Enler .>keliksto beropo tong ol(on dl-
spllt)Entqr, hqsllnyqllhot 9o11tu 8.5 corltoh unrukspllt plon )ketlk P
)geser untukpenempolongombo|yqngediol

Land De\kop 3 oleh SUBAGYO


hd bo*

syrnbol[fft]solnyouloral
& Mer,arr]F.llkan
> utilities.>s/rnbolmonoger)plllh gombor )ok )ldlk ditempqtgombor
-tenTet,

*Mengombl KoordlnolePl&rl Gornbor


> Alignment)Edit )stiotlon )Enler )Enter )Enter tPdnl to Fib )beri nqmo
lPflt2l)Sove
> BukoExcel)Open flle)cod norno(Pl-ti2) )Open tNext tNext )Finish
> HombildotoSTA, &
Eosllng Norflng-$,osolo)sove logl(Pltt2)
> RongeDodo\rc| hhggo Akhlr )CiFC tbuko Notiepod )Ctl.V )buot 3
pertomo
dlgii lolo )blok sposl tclr-C tEdli >Reploce ) kuForloruhdl
kdok Ftnd wltot: )C-t-V ) kuEor toruh dl kotok Reproce wilhl tkelik
,(comrno)tkllk ReplqceAtl,tungguOosessompolselesol)Flle )Sove (KK)
> BukoLondDesklop)ketik KKdl commond)Enler )Entel
> AllgnmenltEd[... )StoliorvcuNe t Prlntto Fib ) Bei nomo (Doto Pl]
tSove

*Mernbuqt Dqyghl (qr|,l'oncLn& flll)


> crosssection)Polnt ouFLn )cut Polnifo DWGtYes )Yes )Enter )Enler
)Enter
> Tolls)tood Aplicqlion... )Lood )Close )block gqds
)HisloryLlst)HAT.LSP
bqlqscut/fllltkllk konon
t MembuofSqknqlPosquo/l &Tdnbk Perdlqn sebogloisubossernb/y
> Pe6lqpkon GomborSolurqnposongon& Tembokpenohon(disheetModel)
> ClossSecliontTemplqte >DeflneSubossemblv )kllk no I lin)>kllk New)
be nomolmlsolsolurqn] )Ok )Ok )kllk go s gombor sqluron (kllkno I (ldik
no 2 )kllk no 3 )kllk no 4 )Yes )bei nomolsolpqsl)tEnter tYes ) kllk
no I (ln))kllk New)bei norno(misolwolll)Ok tok )ldik gotlsgombol
soluron)kllk no I )kllk no 2 )kllk no 3 )kllk no 4 )Yes )bei nomofwolfl )
)Enier)No

Gambar 8.6

3
> CrossSecllon ) Templqie )Edit Subossemw tombll solurqn dqhulu
)ldlk dl lempot kosong )Croes Secllon )Iemplole )Edit Temdqle
)ombll tlplkolyong rnoudigobung
> ----)Koreno lemplqle di"locK moko pe u di del file lewqt Exprot
"adtplJn.lk#' ---)buko Progrom file )tond DesKop 3 tDqio
)Templole )odtpl_m )odlpl_m.lk#
>Cross Secllon )Temolqte )Edit lemplqte )ombil lidkql yong mou
dlgobung (mlsolTyptt2).>ke'flkAs )dikotqk AssemblvAtlocment i
o SisiROhtolur sbb ---> kllkselect pd FillShouldertplllh solposl
o SIslLet{otursbb --> klikselectpd Cut Shoulder)pilih woll-l

58 LandDetuop 3 oleh SUBAGYO


hed to*

)klik ok )Yes ) bed nomo....)Entet


> Cross seclion )Templqie )Edit Templote )ombil liplkql yong mou
diqqbung lmisolTyp-lt2))keilk As >dikotok AssemttvAllqcmenl :
o SisiRllht qlur sbb --> kllkSelect pd. FlllShoulder)pilih Solposl
o SlslLettqiu sbb --> kllkSelectpd. cut Shouldertplllh Woll-l
)ldikOk )Yes ) bed nomo....)Enler

* Mautfr' gonbor yong belum masukf@ne (Dqtum' splt Plon & Prcflel
> cross Sectlon )Iemplote )Edlt Templote )ombll tipikol yong mo-
dlgobung (mlsqlT\,pli2l .>keilkAs )dikotok r'ssemblvAfliocmenl I
o ShlRlghtqlu sbb -->klikSeleclpd FillShoulder )pilih sqlposl
o SisiLefiqtursbb --> klikSelecl pd. Cut Shoulder)pilih Woll-l
) klikOk )Yes ) bed nomo. .,, ) Enier

$ Membuot grode secqro cepol


> Insert)Block )plllh gnde )Ctr-kllk Konon) Snopseilng )Snqp & Gdd
)SnopX & Y lsit00 )Gtld X &Y isit00 >Ok

59 Land Des*lop 3 oleh SUBAGYO

Anda mungkin juga menyukai