Anda di halaman 1dari 58

PUJA MANTRA PEMANGKU

DUDONAN NGANTEB PEMANGKU


- Asuci laksana ( mesiram, mekramas )
Risampun Bantene puput sami, manut rerainan sane kasangra minakadi :
- Saraswati
- Galungan
- Kuningan
- Pagerwesi
- Miwah sane lianan
Pemargi kadi ring sor puniki
1. Ngunggahang banten ring pelinggih soang-soang
2. Ngunggahang toya anyar ring Pelinggih soang-soang
3. Ngunggahang asep dupa ring pelinggih soang-soang
4. Sang sane pacing ngantebang ngerereh genah melinggih Padmasana ( lanang ),
bajrasana (istri)
Ring ajeng druene sampun wenten wanci medaging penyeneng, toya anyar mewadah
gelas Kekalih (2), Sekar lan Dupa
5. Nyuciang dupa lan Sekar minakadi :
Dupa : Om Dhupa Dhipa Astra Ya Namah Swaha.
Sekar : Om Puspa Danta ya namah swaha.
6. Ngambil sekar sane sampun kasuciang, cemplungan ring gelase sane asiki, saha
mantra
“ Om Nama siwa Ya nama Buda Ya Nugraha mami kenirmalan sarwa sasra sidhi
mandi Ya namah “.
Raris suciang ragane antuk pemargi meketis ke siwadwara ping tiga :
Antuk mantra : “ Om Siwa Amertaa Ya namah “
“ Om Sada Siwa Amerta Ya namah “
“ Om Parama Siwa Amerta Ya namah “
7. Malih ambil gelase sane sikian, sane sampun medaging sekar, acep nunas penglukatan
anggen ngelukat Bantene sami antuk mantra :
“ Om Pakulun Sang Hyang Siwa Murti Sakti Nugraha Mami Kanirmalan, manawi
banten sane pacang katur polih kararabin dening wong cemer, kalangkahin dening
sona, keniberin dening ayam, kalukat kalebur dening Bhatara Siwa “.

Raris siratang bantene antuk mantra :


“ Om Sang Hyang Tiga Murti Hyang, Sang Hyang Eka Jnana Cuntaka, Sang Hyang
Suci Nirmala Jnana, sane melungguh ring bebanten, manawi banten puniki polih
kararabin olih wong cemer, kasepungin dening Tri mala, Dasa mala, sida kaprascita
dening Sang Hyang Tiga Murti Hyang, Sang Hyang Eka Jnana Cuntaka, Sang Hyang
Suci Nirmala Jnana.
Om sdhirastu tat astu swaha “.

8. Risampune puput nyiratang bantene sami raris ngadegang/ nuntun bhatara sane pacang
aturang bhakti, ngeriyinin saking surya antuk mantra :

“ Om Padmasana Ya Namah “
Om Dewa Pratistha
Om Ang Ah, Om Sang, Bang, Tang, Ang, Ing, Namg, Mang, Sing, Wang, Yang”.

Surya Stawa
“Om Aditya sya param jyotir, rakta teja namostute, swetha pangkaja madyaste,
bhaskara dewa ya namo namah, Pranamya aditya siwartham, bukti mukti wara
pradam, Om Hrang hring sah Parama Siwa Adhitya ya namah swaha “

Pertiwi Stawa
“ Om Pratiwi sariram dewi, catur dewi maha dewi,
catur asrame bhatari, siwa bhumi maha sidhi”,

Akasa Stawa
“ Om Akasa nirmala sunyam, Guru dewa byo mantaram
Siwa nirbhawa wiryamam, reka ongkara wijayam “

Guru Stawa
“ Om dewa-dewi Tri dewanam, Tri Purusa sudha nityam,
Tri Murti Tri lingganam, sarwa jagat pratistanam “.
“ Om Guru Purwam guru dewam, Guru madyam guru tattwam,
Guru pancaran dewam, Guru dewa sudha atmakam”.
“ Om Brahma Wisnu Iswara dewam, Jiwatmanam Trilokanam,
Sarwa jagat Pratyisthanam, sarwa Wighna winasanam
Om Ang Ung Mang paduka Guru Byo namah Swaha “.

Ista Dewata Puja ( sesuaikan dengan Tempat Upacara )


Saraswati Stawa
“ Om saraswati namastu bhyam, warade kama rupini,
Sidharambham karisyami, siddhir bhawantu me sadam
Om saraswati dewa ya namah swaha “.

Puja Pranamya
“ Om Pranamya bhaskara dewa, sarwa klesa winasana,
Pranamya aditya siwartham, bhukti mukti wara pradam.”

9. Ngaturang pesucian / wangsuh Pada ( Padya Arga Arcamana )


- Om Pang Padya Ya Namah (Cokor)
- Om Ang Arghya dwaya namah (Tangan)
- Om jang jihwa sudha ya namah (Toya Kumur)
- Om Cang camani ya namah (Toya Araup)
- Om Grim siwa griwa ya namah (Toya sirat)
Pesucian ( Kalau Ada )
“ Om Hyastu dewa maha punyam, Hyastu dewas ca, Hyastu dewam ca,
Hyastu sarwato dewa-dewanam, Hyastu dewa maha punyam.”

Tigasan
“ Om Tigastu dewa maha punyam, Tigastu dewas ca, Tigastu dewam ca,
Tigastu sarwato dewa-dewanam, Tigastu dewa maha punyam.”

Bunga
“ Om Puspantu dewa maha punyam, Puspantu dewas ca, Puspantu dewam ca,
Puspantu sarwato dewa-dewanam, Puspantu dewa maha punyam.”

10. Ngayab Banten


“ Om Dewa Mukti maka sukhem, Bojana parama mertham
Dewa Bukti maka tustem, Bhakta Ksata ya namah-namah swaha ”
” Om Buktiantu sarwa ta Dewa, Buktiantu Tri Loka natha
Saganah sapariwarah, Catakur Sada Siwa Sakarti ”
” Om Mantramtah bakrakah, eteh-eteh mam sarwa pujanam
Trepti yujam bawastute, Om greng trepti laksana ya namah ”

Puja Seha :
” Om pakulun paduka bhatara .....
Pada kenak hyun paduka Bhatara, pada malingga ring pasamuan agung
Manusan nira handa hangaturaken sarining .................
Ledang Paduka Bhatara pada amukti sari, saturan nira manusa nira.
Menawi ta kirang langkung saturan ipun den ageng ampurane manusnira
Alit kangsun hangaturaken agung pamilakunya hamilaku kadirgayusan
Pada kenak hyun paduka Bhatara Anodya, Hanyaksinin mwang hamukti sari
Saturan manusan paduka bhatara.
Om Sidhir astu tad astu-astu ya namah swaha

11. Masegeh
” Om sang Bhuta Prasapa, Sang Kala Wigraha
Iki tadah sajinira, Wus kita Abukti
Awya usil salah gawe, awya migna linggih Bhatara
Nyengkalen manusanira ”

Metabuh
” Om ebek danu, ebek segara, ebek paripurna sarining hulun

12. Nunas Tirta Ke Luhur


” Om Siwa Gangga Ya Namah
Om Sada Siwa Gangga Ya Namah
Om Parama Siwa Gangga Ya Namah
Om Surya Gangga Ya Namah
Om Om Candra Gangga Ya Namah
Om Saraswati Gangga Ya Namah ”

13. Tri sandhya

14. Panca Sembah

15. Nunas Nirta lan Bija

 Pemargi
- Maketis ping tiga
- Nunas ping tiga
- meraup ping tiga

 Nunas Bija ” Om kung kumara wija ya namah swaha ”


- Genahang ring selaning lelata
- Led apisan

16. Mamitang banten mwang sahananing upakara


”Om inaksaram, ina padam, ina mantra tatewaca
Ina Bakti, ina wredim, sada siwa namastute ”
”Mantra hinam kriya hinam
Bakti hinam maheswarah
Yad pujitam mahadewah
Paripurnam Tad astume”

17. Nglebar / Nyineb


” Om Pakulun ngadeg Bhatara Wisnu aluwara sahananing Dewa
Ring Kahyangan sakti Sakti Candra windu, Ang Ah. ”
TATACARA PEMANGKU NGANTEB
BANTEN

I. TAHAP PERSIAPAN
1. Menyiapkan sarana dan prasarana pemujaan ( penastan,cecepan,arak tabuh,
bunga, dupa, beras bija, tigasan dll. ).
2. Duduk dalam sikap padmasana (bersila) .
3. Asana : Menenangkan fikiran ( konsentrasi ).
Mtr: Om prasada stiti sarira siwa suci nirmala ya namah swaha.
Pranayama : - Narik nafas dalam-dalam, ( Om Ang namah )
- Menahan nafas panjang, ( Om Ung namah )
- Melepas nafas pelan-pelan lewat hidung, (Om Mang namah)
Karosedana : Penyucian tangan kanan dan tangan kiri.
- Tangan kanan numpuk di atas tangan kiri,(Om sudamam swaha)
- Tangan kiri numpuk di atas tangan kanan, (Om ati sudamam swaha).
4. Nunas panugrahan kepada Ida Betara sami yang akan dipuja saat itu.
( Selama pemujaan,agar Tuhan selalu memberkati dan dapat perlindungan
dariNya.( maserana sekar (bunga) posisi tangan di depan ulu ati.
Mtr:
Om anugraha manoharam, dewa data nugrahakam, yarcanam sarwa pujanam
namah sarwa nugrahakam, dewa-dewi maha sidi yadnya angga
nirmalatmakam, laksmi sdiska dirgayur nirwignam suka werdintah.
Om gring anugraha acarya ya namah swaha,
Om gring anugraha manohara ya namah swaha.
Bunga tadi disuntingkan pada destar(udeng).

5. Selanjutnya Pemangku melakukan panca sembah terlebih


dahulu.
a. Sembah puyung : Om atma tatwatma sudamam swaha.
b. Serana sekar ke Surya : Surya astawa / sesontengan.
c. Serana sekar, ditujukan kepada betara Ista dewata ( Betara yang melinggih di pura /
merajan tempat memuja.
d. Serana sekar jangkep, Betara Samodaya.
e. Sembah puyung: Om dewa suksma parama acintya ya namah swaha,
Om Santih,Santih,Santih,Om.
Masirat dengan air penastan / toya bungkak kalau ada,
Mabija : Di dahi(gidat) ; Om sriam bawantu ya namah
swaha.
Di telan 3 biji yang utuh:Om purnam bawantu
ya namah
Swaha.
Di bawah jakun : Om sukam bawantu ya
namah swaha.

II. MULAI PEMUJAAN

1. Persiapkan genta(Bajra) disirati toya penastan dan diisi bunga


di ujung atas
(mudra) genta.
2. Ambil genta : Om awignam astu namah sidiam.
3. Ngasapin genta : Om Ang dupa astra ya namah swaha.
4. Ngaskara Genta :
Om Om kara sadha siwa sretah
Jagatnatha hitan karah,
Abhiwada wada niyah
Genta sabdha prakasyate.
Om geta sabdha maha srestah
Om karam pari kirtitah
Candrardha bindu nadantam
Spulingga siwa tatwaca.
Om gentayur pujyata dewah
Abhawya bhawya karmasu
Waradah labdha sandheyah
Wara siddir nih sarmayam.

Genta diplitnir 3 x, setiap plitnir disertai mantra OM, sambil


Memutar tangan kanan mengelilingi genta dari belakang genta ke atas, kemudian ke
depan, lalu ke bawah di depan genta, kembali lagi seperti semula.
Selanjutnya suara genta diteruskan sesuai dengan kebiasaan.
a. Ngaturang dupa :
Om Ang dupa astra ya namah swaha
Om hyang hyang sukla parisudha ya namah
Om Ang Brahma sukla parisudha ya namah
Om Brahma sudha ya namah swaha.
Om Ang Brahma sandya namu namah
Om Ung Wisnu sandya namu namah
Om Mang Iswara sandya namu namah.
b. Pengaksama genta : gunakan mantra bait ke 5 dan ke 6
pada puja tri sandya.
c. Ngaturang Tetangi : Nedunang Ida Betara sami yang akan
Dipuja saat itu untuk dapat beristana (malinggih) di palingih / di tapakan pengenteg
masing-masing atau dibebantenan.
Mtr. – Boleh dengan sesontengan. Atau

Om pakulun sang tabe namasiwaya namasiwaya


ulun angaturana kukus teja awon awon. Cenana
menyan majegawu merebuk harum mewangi
tumurun betara..... amor ring kukus rumamba
maring suaganing hyang ingaturan petetangi pemunggu pemunggah prajapai prama
suka
paduka betara. Paduka betara betari tumurun
ingatutran dening kaulan paduka betara, suka atata lingga ayua salah linggih paduka
betara, ingaturan patetoyan ida suka ida betara angayunin. Ana tirta mijil saking wit
manik paduka btara panugrahan ring
manusan ida.
( Dilanjut dengan sesontengan ).
5. Nunas tirta Pabersihan ( untuk tirta di jembung penastan ).
a. Gangga Astawa :
Om gangga saraswati sindhu
Waipasa kaosiki nadi
Yamuna mahati sretah
Sarayusa maha nadi.
Om gangga sindhu saraswati
Suyamuna godewari narmada
Kaweri sarayu mahendra tanaya
Carman wati winuka.
Om badra netrawati maha suranadi
Kyantanca ya gandaki
Punia purnam jalah samudra saitah
Kurwati temanggalam.
Om gangga dewi maha puniam
Namaste wiswa bamini
Yamuna parama purnam
Namaste parama swarim.

b. Pancaksaram Astawa :
Om pancaksaram maha tirtam
Pawitram papa nasanam
Papa koti saha sranam
Adagdam bawa segaram.
Om pancaksaram param Brahmatman
Pawitram papanasanam
Mantrantam parama jnanam
Siwa lokam pratam subam.
Om nama siwa ya ityotyam
Param brahma atma newadam
Panca sakti panca dewam
Panca brasyam bhawet agni.
Om akarasya ukarasya
Amakara windhu nadakam
Pancaksaram maya proktam
Om kara agni mantranka.
Om Bhur Bwah Swahha Maha Gangga
Tirtha pawitrani swaha.

c. Apsudewa Astawa.
Om Apsudewa pawitrani
Gangga dewi namostute
Sarwa klesa winasanam
Toyanam parisudyanta.
Sarwa papa winasini
Sarwa roga wimocana
Sarwa klesa wisanam
Sarwa bhogam awapnuyat.
Om sri kara sepahut kara
Roga dosa winasanam
Siwa ligam maha yatsa
Mantra manah papa kelah.
Sidyan trisandya sapala
Sakala mala malahar
Siwanertha maggalansa
Nadinindam namah siwa ya.

6. Pangeradana Tirtha.
Om tirtha sweta tirthan ida bhatara Iswara
Om Tirtha rakta tirthan ida Bhatara Brahma
Om Tirtha pita tirthan ida Bhatara Mahadewa
Om tirtha nila tirthan ida Bhetara Wisnu
Om tirtha mancawarna tirthan ida Bhetara Siwa.
Pengastawan Tirtha di atas, bisa digunakan masing-masing 3 (tiga) bait.
Ditambah dengan mantra pengeredana tirtha. Masing-masing bait maserana
sekar,yang dimasukkan ke dalam jembung penastan.
7. Nunas Tirtha Pangelukatan.
( untuk tirtha penangdangan)
A. Sarana bunga putih(Timur)
OM GANGGA MUNCAR SAKING WETAN
TININGGALAN TELAGA NOJA
JAMBANGAN NIRA SELAKA
TINANCEBAN TUNJUNG PUTIH
PADYUSANIRA DEWA ISWARA
PANGILANGANING SARWA MALA
MOKSAH HILANG.
B. Sarana bunga merah(Selatan)
OM GANGGA MUNCAR SAKING KIDUL
TININGGAN TELAGA NOJA
JAMBANGAN NIRA TEMBAGA
TINANCEBAN TUNJUNG BANG
PADYSANIRA DEWA BRAHMA
PANGILANGANING SARWA WIGENA
MOKSAH HILANG.

C. Sarana bunga kuning (Barat)


OM GANGGA MUNCAR SAKING KULON
TININGGALAN TELAGA NOJA
JAMBANGAN NIRA MAS
TINANCEBAN TUNJUNG KUNING
PADYUSA NIRA DEWA MAHADEWA
PANGILANGANING SARWA KLESA
MOKSAH HILANG.

D. Sarana bunga hitam/biru(Utara)


OM GANGGA MUNCAR SAKING LOR
TININGGALAN TELAGA NOJA
JAMBANGAN NIRA WESI
TINANCEBAN TUNJUNG KRESNA
PADYSANIRA DEWA WISNU
PANGILANGANING SARWA PAPA PATAKA
MOKSAH HILANG.

E. Sarana bunga mancawarna(Tengah)


OM GANGGA MUNCAR SAKING MADYA
TININGGALAN TELAGA NOJA
JAMBANGAN NIRA PANCA DATU
TINANCEBAN TUNJUNG MANCA WARNA
PADYSANIRA DEWA SIWA
PANGILANGANING SARWA DASA MALA
MOKSAH HILANG.
Dilanjut dengan mantram berikut:
DEWA SIWA WENANG ANGLUKAT ANGLEBUR DASAMALA
KENA GINAMBEL WONG CAMAH,KALEKETIKAN DENING
ROMO,
KAIBERAN DENING AYAM,KALANGKAHANG DENING
SONO,
MANAWI KARARABAN DENING ATUKU RING PASAR,YATA
KAPARAYASCITA DE NIRA SANG HYANG SUCI NIRMALA JNANA,
MAKADI SANG HYANG LUIRIN BEBANTEN.

OM SIDDHIRASTU YA NAMAH SWAHA.

8. Sesapan isuh-isuh.
a.Tepung tawar : Om saina empu sarining wisesa tepung tawar `
amunah aken segau anglusur aken sakwehing
sebel kandel roga baktanmu.
b. Sesarik : Om sri sri angarep aken bagia sesangon angati-
ngati sabda rahayu.
d. Telor ayam : Om Sang hyang Taya tanpa netra, tanpa cangkem
Tanpa irung, tanpa karna, sang hyang taya sari jati nirmala angisuh- isuh umilang aken sarwa
butha dengen aja sira kari sah sira ring kulit,
ring daging, ring sumsum, mantuk sira maring
enggonnya sama soang-soang.
e. Base Tulak : Om base tulak anulak aken sebel kandel.
f. Jinah Bolong : Gunakan mantra Ayu werdhi...
g. Benang Tebus: Om pila pilu angapusi balung, pila-pilu angapusi
otot, pila pilu angapusi atma jiwatane kang
tinebusi sang Trio dasa sakti,Ong ,Sang,bang,
Tang, ang,Ing. Nang,Mang,Sing,Wang, Yang.

9. Sapan Lis Gede : Om pakulun angadeganing janur kuning


Siwa ringgitang guru tumurun utusan hyang dewa bethara kalbetaning
sarwaning dewata angilangaken mala pataka, geleh sarira nira ,Om
sidhirastu
Ya namah swaha.
10. Sapan Bayuan : Om Sarining pangelud pangerapuh bayuan
peras panyeneng lis pelanglang lis degdeg
busung mareka busung maringgit, lad-lad
kukun kambing , tangga menek tangga
tuwun,pala mabuah pala madon, waduk
papusuh tali pangetnget busung tulud,
manawi wenten kasebelan ring palinggih
paduka bethara kenak tedun kangelud
rapuh ngerapuh.
(sambil nyiratin banten bayuan)

11. Sapan Prayascita : (sambil nyiratin banten prayascita)


Om I, Ba, Sa, Ta, A, sarwa mala
prayascita
ya namah,
Om Sa, Ba, Ta, A, I, sarwa lara roga wigena prayascita ya
namah,
Om A, Ta, Sa, Ba, I, sarwa klesa dasa mala
geleh pata leteh prayascita ya namah swaha.

12. Sapan Bija : Om idem basma parama guyam, pawitra papa nasanam,
sarwa papa lara roga dosa wina sanam.
( siratin beras bija tersebut 3x dengan tirta penastan ).

III. PANGELUKATAN.
Sarana pangelukatan antara lain : toya anyar, sarana isuh-isuh, toya bungkak
gading, bayuan, prayascita, tirta pangelukatan (kukus sibuh pepek), lis gede,
tirta pabersihan(tirta di jembung penastan), tirta gerya(jika ada ).
Mantra : Om Sang Hyang Tiga Murti Hyang, mekadi Sang hyang
Luwirin bebantenan,keraraban dening karerapuhan
Kararaban dening romo, kaiberan dening ayam, kalangkahan dening sono,kaporod
dening wok,kagambel dening wong acampur, atuku ring pasar agung, olihing wong
anyolong olihin wong amegal kaprayascita dening
Sang Hyang Tiga Murti Hyang,Sang Hyang Eka Nyana cuntaka Sang Hyang Suci
nirmala nyana.
Om Sang Hyang Panca taya ,Taya nira sang Hyang
Panca taya.
(Bisa ditambahkan dengan sapan bayuan dan prayascita jika menggunakan bayuan
dan prayascia).
Om pretama sudha dwitya sudha trio sudha caturiti sudha
Pancama sudha sudha wariastu tat astu swaha.

IV. NGATURAN PARERESIKAN.ring ida betara sami yang akan dipuja.

Boleh dengan sesonteng (dengan bahasa biasa) atau


diawali dengan astra mantra :

OM HRAH UNG PAT ASTRA YA NAMAH


OM ATMA TATTWATMA SUDAMAM SWAHA
OM KSAMA SAMPURNA YA NAMAH
OM SRI PASUPATA YA NAMAH SWAHA UNG PAT
OM SRIAM BAWANTU,PURNAM BAWANTU,SUKHAM BAWANTU YA
NAMAH SWAHA
OM ANANTASANA YA NAMAH
OM PADMASANA YA NAMAH
OM DEWA DEWA PRATISTA YA NAMAH
OM HRANG HRING SAH PARAMA SIWA ADITYA YA NAMAH
OM SA BA TA A I YANAMAH
OM NA MA SI WA YA YANAMAH
OM ANG UNG MANG NAMAH

a. Ngaturan pasucian lengewangi burat wangi :


Om suciantu sarwa to dewa
Suciantu sarwa to gandem
Suciantu sarwa ya namah swaha.
b. Ngaturan toyo raup,toyo kurap,wajik tangan,wajik suku,susur kuramas:

Om tirta sweta warna ya namah swaha.


(gunakan toya cecepan 3x )
c. Ngaturan tigasan :
OM PANG PATIYAGA YA NAMAH SWAHA
ULUN ANGIAS RATU BETARA SAKTI
ATUR DODOT RANGKEP KAHIAS PUSPA DEWA DEWI
OM PUSPANING PUSPA PARA DENING PUSPA
DEWA HYANG NAMO NAMAH SWAHA.
d. Ngaturan sekar :
OM PUSPA DANTA YA NAMAH SWAHA.
e. Ngaturan bija :
OM KUNG KUMARA BIJA WIJAYA YA NAMAH SWAHA.
f. Ngaturan Dupa :
OM ANG DUPA ASTRA YA NAMAH SWAHA
OM HYANG HYANG SUKLA PARISUDHA YA NAMAH SWAHA
OM ANG BRHMA SUKLA PARISUDHA YA NAMAH
OM BRAHMA SUDHA YA NAMAH SWAHA
OM ANG BRAHMA SANDEYA NAMO NAMAH
OM UNG WISNU SANDEYA NAMO NAMAH
OM MANG ISWARA SANDEYA NAMO NAMAH SWAHA.

V. NGATURAN BANTEN.
JIKA NGANTEB BANTEN PERAINAN DI SANGGAH / MERAJAN :
1. Upasaksi :
a. Banten ke Surya : Gunakan pengastawan Surya; ditambah sesontengan
Sesuai nama bantennya. Jika ada banten perasnya
Dilanjut dengan sapan peras
OM EKEWARA DWI WARA TRI WARA CATUR WARA PANCA WARA
PURWA PERAS PERAS
PRESIDA SIDHI RAHAYU. OM SIDIRASTU YA
NAMA SI WA YA.
Diakhiri dengan pebuktian banten:
OM BUKTIANTU SARWA TO DEWA
BUKTINTU
TRILOKANATA
SEGANAH SEPARIWARAH
SWARGA SADA SIDAKSA.
 Toya Cecepan 3x, OM TIRTHA SWETA WARNA YA
NAMAH SWAHA.
 Metabuh : OM IBEK DANU IBEK SEGARA IBEK BANYU
PARAMANING ULUN.
b. Banten ke Ibu Pertiwi : Caranya sama dengan yang di atas, tetapi
Menggunakan pengastawan Ibu
Pertiwi.
c. Banten Khayangan Tiga ( Puseh,Desa ,Dalem ):
Cara sama dengan di atas ,gunakan
pengastawan Puseh,
Desa, Dalem.
d. Banten ke Kawitan(Panti) : ( jika ada ) Gunakan pengastawan Kawitan.
e. Dan lain-lain jika ada.
2. Ngaturan banten kepada Betara Ista dewata (jika di
sanggah/merajan yaitu
Betara Hyang Guru ). Caranya sama dengan yang di atas
tetapi menggunakan
Pengastawan Hyang Guru.
Dilanjut dengan sesontengan.
Jika banten perainan adalah Pekoleman(
Mereman) dapat
ditambah dengan astawan mereman
/sorohan :
OM PAKULUN SANG HYANG SIWA CATUR MUKA DEWA BYUHA
SIRA BHAGAWAN RATANGKUP SIRA TA PAKULUN IPENALA
MAKADI LARA ROGA SOT PETAKA GEMPUNG
HILANG DENIRA SANG HYANG SIWA
PICATUR MUKADEWA BYUHA.
SAPAN SUCI : OM ASUCIR SARWA
ISANAM
ASUCIR SARWA
PAWITRANE
ASUCIR SARWA PUJA
MUKTYAM
SARWA AKARMA SUCI
MUKTYAM
OM SUCIRWA SUCIRWAPI
SARWA AKARMA SUCI
MUKTYAM
CINTAYET DEWA
ISTANAM
SAHBAHYA BYANTARA
SUCI.

Di tambah dengan pengastawan


TRIBUWANA.(PENGERAMPED) :

OM SIWA NIRMALAM TANGGUYAM


SIWA TATWA PARIANAH
SIWATWA PRANA TUNATYAM
CANDISCAYA NAMASTUTE
NIWIDYAM BRAHMA
WISNUNCA
BUTAM DEWAM MAHESWARAM
SARWA YA WDI NALAM
BAKTYAM
SARWA KARYA PRASEDANTAM
JAYARTA JAYA MAPINUYAT
YARSAKTI YASA MAPINUTI
SIDI SKALAM MAPINUYAT
PARAMA SIWA LABATYAM.
PEBUKTIAN PERAS :
OM EKAWARA
DWIWARA TRIWARA
CATURWARA
PANCAWARA PURWA
PERAS-PERAS
PRESIDA SIDI RAHAYU
OM SIDIRASTU YA
NAMA SIWAYA
PEBUKTIAN BANTEN :
OM BUKTIANTU SARWA
TO DEWA
BUKTIANTU TRILOKA
NATA
SEGANAH SEPARIWARAH
SWARGA SADA SIDAKSA.

(Margiang toya cecepan dan tabuh )

3. NGATURAN BANTEN di PALINGGIH-PALINGGIH SAMI (


BANTEN PENGEBEK ).
OM PRAMESTA PRAMESTI
PARAMARTA NAMONAMAH
ADI DEWA ISANAYA
NAKARYA NAMA SWAHA.
Dilanjut dengan sesontengan sesuai
dengan banten
Di palinggih-palinggih.
PEBUKTIAN BANTEN : S.D.A (Sama Dengan
Atas ).

4. NGATURAN BANTEN di IBU ( DEWA HYANG ).

OM DEWA PITARA SARWA WARI GANA


SAHA ASTRA SARWA PUJANAM
PRESIDIANTU SUKA KERTAM
Dilanjut dengan sesontengan.

PEBUKTIAN BANTEN DI DEWA HYANG


:
Jika ada banten Peras didahului dengan
pebuktian peras
( S.D.A ) setelah itu dilanjut dengan
pebuktian DEWA HYANG.
OM BUKTIANTU PITARA DEWAM
BUKTIANTU PITARA GANDEM
BUKTIANTU PITARA SARWA
PTARA SARWA BIONAMAH
SWAHA.
( Cecepan dan tabuh ).

6. NGATURAN BANTEN ATURAN KRAMA / SEMETON.

7. NGATURAN SEGEHAN :
IH TA KITA SANG BUTA DENGEN KALA PRETA
KIANGGA PATI BRAJAPATI, BANASPATI
BANASPATIRAJA
SANG KALA PATI SANG KALA TELU , METU TA SIRA
SAKING URI SAKING AREP, SAKING TENGAH
YAN SIRA LUNGA ANGALAH-NGALAH DESA,
YAN SIRA MULIH MARING DANGKAHYANGAN
AJA SIRA SILIHGAWE ELING AKENA UNGGUAN SIRA
POMO.POMO,POMO, IKI TADAH SAJINIRA
SARINING CANANG SEGEH ALIT BANYU MAHAMERTA,
OM PARI PURNA YA, OM SIDIRASTU YA NAMAH SWAHA.

PEBUKTIAN SEGEHAN( BUTA ) :


OM BUKTIANTU DURGA KATARAH
BUKTIANTU KALA MAWANCA
BUKTIANTU SARWA BUTANAM
BUKTIANTU PISASCA SANGGYAM.

Nyambehang beras : OM SRI SRI ANGAREP


AKEN BAGIA SESANGON
ANGATI-NGATI SABDA RAHAYU.

Cecepan : OM TIRTA SWETA WARNA


YA NAMAH SWAHA.
Metabuh : OM IBEK DANU IBEK
SEGARA IBEK BANYU
PARAMANING ULUN.

8. NGUNCARANG PRENAMYA AYUWERDHI.


OM PRANAMYA BASKARA DEWAM
SARWA KLESA WINASANAM
PRANAMYA ADITYA SEWARTAM
BUKTI MUKTI WARA PRADAM.
OM HRANG HRING SAH PARAMA SIWA ADITYA YA NAMAH
SWAHA.
OM AYUWERDI YA SAWERDHI
WERDHI PRADNYA SUKA SRYAH
DARA SENTANA WERDHINCA SANTUTA SAPTA
WRADAYAH
YAWAT MRU SEDITA DEWAH YAWAT GANGGA
MAHATALE
CANDRAKA GANGGANE YAWAT,TAWATAT WYAPI
BAWET
OM DIRGAYUR ASTU TAT ASTU ASTU
OM AWIGNAM ASTU TAT ASTU ASTU
OM SUBAM ASTU TAT ASTU ASTU
OM SRYAM BAWANTU,PURNAM BAWANTU,SUKAM
BAWANTU
SAPTA WERDIR ASTU TAT ASTU SWAHA.

VI. SEMBAHYANG (MUSPA ).

1. SEMBAH PUYUNG : OM HRAH UNG PAT ASTRA YA NAMAH


OM ATMA TATTWAMA SUDAMAM SWAHA
OM ANG SUKLA PARISUDHA YA NAMAH
SWAHA.

2. KE SURYA : OM ADITYA SYA PARAMAEYOKTIR


RAKTA TEJA NAMASTUTE
SWETA PANGKAJA MADIASTA
BASKARAYA NAMASTUTE
OM PRANAMYA BASKARA DEWAM
SARWA KLESA WINASANAM
PRANAMYA ADITYA SEWARTAM
BUKTI MUKTI WARA PRADAM.
OM HRANG HRING SAH PARAMA SIWA
ADITYA YA NAMAH SWAHA.
3. KE IBU PERTIWI : GUNAKAN ASTAWAN PERTIWI.
4. KE BETARA HYANG GURU : GUNAKAN ASTAWAN HYANG GURU.
5. KE DEWA HYANG ( IBU ) : GUNAKAN ASTAWAN DEWA HYANG.
6. KE BETARA SAMODAYA : OM SAMODAYA NAMA SIWAYA
NARA ASTE MASANGGAYA
NAMASTE BAYU AKASA
SARWA PAPA WINASANAM
OM NAMA DEWA ADISTANAYA
SARWA YA PINASIWAYA
PADMASANA EKA PRAPTISTAYA
ARDENARE SUARYA
NAMASTUTE.

OM ANUGRAHA
MANOHARAM
DEWA DATA
NUGRAHAKAM
YARCANAM SARWA
PUJANAM
NAMAH SARWA
NUGRAHAKAM
DEWA DEWI MAHA SIDHI
YADNYA ANGGA
NIRMALATMAKAM
LAKSMI SIDISKA
DIRGAYUR
NIRWIGNAM SUKA
WERDINTAH
OM GRING ANUGRAHA ACHARAYA NAMAH
SWAHA
OM GRING ANUGRAHA MANOHARAYA
NAMAH SWAHA.

7. SEMBAH PUYUNG : OM KSAMA SWAMAM MAHADEWAH


SARWA PRANI HITANGKARAH
MAMOCA SARWA PAPEBYAH
PALAYA SWA SADHA SIWA
OM DEWA SUKSMA PARAMA
ACINTYA
YA NAMAH SWAHA.
OM SATIH SANTIH SANTIH OM.

NEDUNANG WANGSUH PADA BETARA, DILANJUTKAN DENGAN


NIWAKANG TIRTA DAN BERAS BIJA.

VII. NYINEB IDA BETARA.


SEBELUM MELAKUKAN PENYINEBAN, terlebih dahulu
menghaturkan banten penyineban dan segahan. Dilanjutkan dengan
sembahyang ( MUSPA ).
Setelah itu baru melakukan penyineban ( ngantukang Ida Betara sami budal
ring Dang Kahyangan soang-soang ). Namun sebelumnya diawali dengan :
a. Ngaturan Pengaksama ; Dapat menggunakan bait ke 5 dan bait ke 6 pada
mantra Tri Sandya.
b. Nyineb : Bisa dengan sesontengan.
Atau : OM PAKULUN PADUKA BETARA KATURAN
PANUDANIN
PEWATEKAN PRELINTANGAN SANG TIGA WISESA
NGELAKONIN PARIPURNA NING ANGGAN SARIRANIN ULUN,LUPUT
RING LARA WIGNA LUPUTING PANCA KALA
TAN KAKENAN SARWA MRANA,AKEH PUNANG KATURA-
KEN SIDA LILA NEMU RAHAYU.
DEWA DEWI TUNGGAL RING AYU WERDHI MANGKANA
PAWEHAKEN MOGA KENAK PADUKA BATARA ANGAYUNIN.
MANAWI WENTEN KIRANG WENTEN LUPUT GENG RENA
SINAMPURA DE HYANG MAMI
MANGDA TAN KETAMAN PAMOMONG PADUKA BETARA. ONG, ANG,
UNG, MANG.

VIII. LANGSUNG TUTUP GENTA : OM AMKAM KASOL KAYA NAMAH.


PLIT NING GENTA 3X, DENGAN ARAH TANGAN KANAN MEMUTAR
DARI DEPAN GENTA KE ATAS, MENGELILINGI GENTA 3X,( OM MANG
NAMAH, OM UNG NAMAH, OM ANG NAMAH )
Selanjutnya kedua tangan amusti karana di depan ulu ati dengan mantra
diucapkan dalam hati : OM SABDA BAYU IDEP, SABDA MULIH MARING
BAYU, BAYU MULIH MARING IDEP.
Kemudian genta diperciki ( disirati ) SEDIKIT TIRTA PENASTAN.
MANTRAM ISTA DEWATA

Untuk memuja di Padmasana, Sanggar Tawang, dapat digunakan salah satu


contoh dari dua mantram di bawah ini:

Om, Akasam Nirmalam Sunyam


Guru Dewa Bhyomantaram
Ciwa Nirwana Wiryanam
Rekha Omkara Wijayam

Artinya:
YaTuhan, penguasa angkasa raya yang suci dan hening. Guru rohani yang suci
berstana di angkasa raya. Siwa yang agung penguasa nirwana sebagai Omkara yang
senantiasa jaya, hamba memujaMu.

Om Nama Dewa Adhisthanaya


Sarva Wyapi Vai Siwaya
Padmasana Ekapratisthaya
Ardhanareswaryai Namo’namah

Artinya:
Ya Tuhan, kepada Dewa yang bersemayam pada tempat yang tinggi, kepada Siwa
yang sesungguhnyalah berada di mana-mana, kepada Dewa yang bersemayam pada
tempat duduk bunga teratai sebagai satu tempat, kepada Ardhanaresvarì, hamba
memujaMu.

Untuk di pura Kahyangan Tiga, ketika memuja di Pura Desa, digunakan


mantram sebagai berikut:

Om Isanah Sarwa Widyanam


Iswarah Sarwa Bhutanam
Brahmano’ Dhipatir Brahma
Sivo Astu Sadasiwa

Artinya:
Ya Tuhan, Hyang Tunggal Yang Maha Sadar, selaku Yang Maha Kuasa menguasai
semua makhluk hidup. Brahma Maha Tinggi, selaku Siwa dan Sadasiwa.

Untuk di pura Kahyangan Tiga, ketika memuja di Pura Puseh, mantramnya


begini:
Om, Girimurti Mahawiryam
Mahadewa Pratistha Linggam
Sarwadewa Pranamyanam
Sarwa Jagat Pratisthanam

Artinya:
Ya Tuhan, selaku Girimurti Yang Maha Agung, dengan lingga yang jadi stana
Mahadewa, semua dewa-dewa tunduk padaMu.

Untuk memuja di Pura Dalem, masih dalam Kahyangan Tiga:

Om, Catur Diwja Mahasakti


Catur Asrame Bhattari
Siwa Jagatpati Dewi
Durga Sarira Dewi

Artinya:
Ya Tuhan, saktiMu berwujud Catur Dewi, yang dipuja oleh catur asrama, sakti dari
Ciwa, Raja Semesta Alam, dalam wujud Dewi Durga. Ya, Catur Dewi, hamba
menyembah ke bawah kakiMu, bebaskan hamba dari segala bencana.

Untuk bersembahyang di Pura Prajapati, mantramnya:

Om Brahma Prajapatih Sresthah


Swayambhur Warado Guruh
Padmayonis Catur Waktro
Brahma Sakalam Ucyate

Artinya:
Ya Tuhan, dalam wujudMu sebagai Brahma Prajapati, pencipta semua makhluk,
maha mulia, yang menjadikan diriNya sendiri, pemberi anugerah mahaguru, lahir dari
bunga teratai, memiliki empat wajah dalam satu badan, maha sempurna, penuh
rahasia, Hyang Brahma Maha Agung.

Untuk di Pura Pemerajan/Kamimitan (rong tiga), paibon, dadia atau


padharman, mantramnya:

Om Brahma Wisnu Iswara Dewam


Tripurusa Suddhatmakam
Tridewa Trimurti Lokam
Sarwa Wighna Winasanam
Artinya: Ya Tuhan, dalam wujudMu sebagai Brahma, Wisnu, Iswara, Dewa
Tripurusa MahaSuci, Tridewa adalah Trimurti, semogalah hamba terbebas dari segala
bencana.

Untuk di Pura Segara atau di tepi pantai, mantramnya:

Om Nagendra Krura Murtinam


Gajendra Matsya Waktranam
Baruna Dewa Masariram
Sarwa Jagat Suddhatmakam

Artinya:
Ya Tuhan, wujudMu menakutkan sebagai raja para naga, raja gagah yang
bermoncong ikan, Engkau adalah Dewa Baruna yang maha suci, meresapi dunia
dengan kesucian jiwa, hamba memujaMu.

Untuk di Pura Batur, Ulunsui, Ulundanu, mantramnya:

Om Sridhana Dewika Ramya


Sarwa Rupawati Tatha
Sarwa Jñana Maniscaiwa
Sri Sridewi Namo’stute

Artinya:
Ya Tuhan, Engkau hamba puja sebagai Dewi Sri yang maha cantik, dewi dari
kekayaan yang memiliki segala keindahan. la adalah benih yang maha mengetahui.
Ya Tuhan Maha Agung Dewi Sri, hamba memujaMu.

Untuk bersembahyang pada hari Saraswati, atau tatkala memuja Hyang


Saraswati. Mantramnya:

Om Saraswati Namas Tubhyam


Warade Kama Rupini
Siddharambham Karisyami
Siddhir Bhawantu Me Sada

Artinya:
Ya Tuhan dalam wujud-Mu sebagai Dewi Saraswati, pemberi berkah, terwujud dalam
bentuk yang sangat didambakan. Semogalah segala kegiatan yang hamba lakukan
selalu sukses atas waranugraha-Mu.
Untuk bersembahyang di pemujaan para Rsi Agung seperti Danghyang
Dwijendra, Danghyang Astapaka, Mpu Agnijaya, Mpu Semeru, Mpu Kuturan
dan lainnya, gunakan mantram ini:

Om Dwijendra Purvanam Siwam


Brahmanam Purwatisthanam
Sarwa Dewa Ma Sariram
Surya Nisakaram Dewam

Artinya:
Ya, Tuhan dalam wujudMu sebagai Siwa, raja dari sekalian pandita, la adalah
Brahma, berdiri tegak paling depan, la yang menyatu dalam semua dewata. la yang
meliputi dan memenuhi matahari dan bulan, kami memuja Siwa para pandita agung.

Demikianlah beberapa mantram yang dipakai untuk bersembahyang pada tempat-


tempat tertentu. Sekali lagi, mantram ini menggantikan “mantram umum” pada saat
menyembah kepada Istadewata, yakni sembahyang urutan ketiga pada Panca Sembah.

Terakhir, ini sembahyang ke hadapan Hyang Ganapati (Ganesha), namun


dalam kaitan upacara mecaru (rsigana), atau memuja di Sanggah Natah atau
Tunggun Karang, tak ada kaitannya dengan Panca Sembah:

Om Ganapati Rsi Putram


Bhuktyantu Weda Tarpanam
Bhuktyantau Jagat Trilokam
Suddha Purna Saririnam

SURYA SEWANA
1. Kegiatan Pendahuluan, Tata Lungguh :

a. Pembersihan diri ( Sikap tangan dewa pratistha).

1) Duduk bersila : Om Padmasana ya namah swaha.


2) Mencuci tangan : Om Hrah Phat Astra ya namah swaha.
3) Berkumur : Om Hrah Um Phat Astra ya namah swaha.
4) Pranayama : Om Ang namah (menarik nafas/puraka)
Om Ung namah (Menahan nafas/kumbaka)
Om Mang Namah (Mengeluarkan nafas/recaka)
Atma Tattwatma sudhaman swaha
Om Ksama sampurna ya namah swaha
5) Ngastiti mantra : Om SA BA TA A I NA MA SI WA YA
AM UM MAM
6) Mantra sarira : Om Prasada sthiti sarira siwa suci nirmala
ya namah swaha.
7) Penyucian angga sarira.
Om Siwa Sadasiwa Paramasiwa ring bayu, Sabda, idep suddha nirmala yan namah
8) Peketis/pengening kayun :
Om Siddhi rastu ya namah swaha
Om sah sapariyoga ya namah swaha.
b. Persiapan-pesiapan nunas tirtha pembersihan dan penglukatan.
1) Kembang
Mantra : Om puspa danta Ya namah swaha
2) Dupa
Mantra : Om Ang Dupa Astra ya namah
3). Nunas penugrahan ring Bhatara Siwa ( pakai kembang putih
dengan sikap tangan dewapratistha ).
Mantra :
Om Ang Ung Mang Siwa Sadasiwa Paramasiwa ring bayu sabda idep suddhanta nirwignam
ya namah. Om Siddhi swaha ya namah.
Idep Dewa Siwa malingga ring baunta tengen, Dewa Sadasiwa malingga ring baunta kiwa,
Dewa Paramasiwa malingga ring siwadwaranta, pada nyuksma ring raga sariranta kabeh,
tunggal sira apupui kabeh, amungguh ring tungtunging papusuh.(sekar sumpangang ring
lelata mwah ubun ubun, miwah ungkur destar)

4).Nunas penugrahan ring Bhatara Hyang Guru ( pakai kalpika dengan sikap tangan
dewapratistha )
Mantra :
Pakulun Sanghyang Guru Reka Tanaya, Sanghyang Kawiswara, Sanghyang Saraswati suksma,
Ginalina sung nugraha, solah hulun ing kawenang lampah tanwigna paripurna ya namah
swaha. Om Ang Ung Mang. (Kalpina seletang ring ungkur destar)

5). Nunas penugrahan ring Bhatara Tiga Sakti ( pakai kalpika dengan sikap tangan
dewapratistha )
Mantra :
Pakulun Paduka Bhatara Durga, paduka Bhatara Guru, paduka Bhatara Brahma, anyusup
ring adnyaning hening, Bhatara Durga malingga ring bongkol lidah hulun, Bhatara Guru
malingga ring madyaning lidah hulun Bhatara Brahma malingga ring pucuking lidah hulun.
Om Tri Lingga jumeneng Haneng. Om Ang Ung, Ang Ung, Ang Ung, Ang Ah. (Kalpika seletang
ring hulu hati)

c.. Astiti akena Sanghyang Ongkara Mantra


1) Utpeti
Mantra: Om I, Ba, Sa, Ta, A, Om Ya, Na, ma, Si, Wa, Om Mang Ung Ang
2) Satiti Mantra:
Om Sa, Ba, Ta, A, I, Na, Ma, Si, Wa, Ya.
Ong Ang Ung Mang
3) Mantra mawisesa maka pangraksa jiwanta.
Om Om Ang Ang Ghorieng bhio ya namah
Om Mang Namah
Om Siwa sradha ya namah swaha.
4) Ambil kembang kemudian glarane astra mantra.
Asepi sekar ring dupa.
Om Puspa dantha ya namah swaha
Astra mantra :
Om Atma tattwatma sudhamam swaha
Om Om Ksama sampurna ya namah swaha
Om Sri Pasupati Ung Phat
Om Sriyambawantu ya namah
Om Sukhambawantu ya namah
Om Purnambawantu ya namah.

5) Ambil kembang untuk penyucian tangan (Karo Sodhana )


Ong Kara sodhamam swaha
Ong Kara hati sodhamam swaha
6) Kemudian tangan dianggat diatas ubun-ubun (Siwa dwara ) sikap tangan menyembah.
Ong Hrang Hring sah parama siwa raditye ya namah.

d. Arcana Dewa ring Sanggar (Menstanakan Sanghyang Widhi Wasa)

1) Astra mantra :
Om Hrah Phat astra ya nama swaha
Om Atma Tattwatma sudhamam swaha
Om Om Ksama sampurna ya namah swaha
Om Sri Pasupataya Ung Phat
Om Sriyam bhawantu, Sukham bhawantu, Purnam bhawantu.
2) Apadeku :
Om Anantasana ya namah
Om Padmasana ya namah
Om Om Dewa Prathista ya namah
Om Hrang Hring sah parama siwa aditya ya namah.
3) Utpati :
Om I, Ba, Sa, Ta, A, Om Ya, Na, Ma, Si, Wa
Om Mang, Ang Ung.
4) Sthiti :
Om Sa, Ba, Ta, A, I, Om Na, Ma, Si, Wa, Ya
Om Ang Ung Mang
5) Astiti Bhatara di Sanggar.
Om Sang Bang Tang Ang Ing Nang Mang Sing Wang Yang
Om Ang Ung Mang namah swaha
Om Mang Ung Ang
Om Sri Guru bhio namah
6) Menyembah bhatara di Sanggar.
Om Adityasia paramjyotih
Rakta teja namustute
Siwageni teja mayanca
Siwa Dewa wisiantakam
Om Padma lingganca pratista
Hastadewa prakirtitam
Siwagraha sangyuktam
Ganaksaram sada siwam
Om Sa, Ba, Ta, A, I, Na, Ma, Si, Wa, Ya
Ang Ung Mang
7) Dilanjutkan puja pranamia pada bhatara.
Om Pranamia sang linggam
Dewa linggam maheswara
Sarwa dewati dewanam
Tasme linggaya we namah

8) Menghaturkan asep pada bhatara.


Om Ang Bhrama sandhya namo namah
Om Ung Wisnu sandhya namo namah
Om Mang Iswara sandhya namo namah.

e. Nunas Tirtha pebersihan.

1) Membersihkan sangku/tempat tirtha, dengan terlebih dahulu asepi pada dupa.


Om Ghring wosat ksama karanaya namah swaha.
2) Sangku/tempat tirtha kemudian diangkat sampai diatas ubun-ubun.
Om Hrang Hring sah paramasiwa gangga amrta ya namah swaha.
( tempat Thirta diturunkan ditaruh di pasuwagan )
3) Kemudian melakukan pranayama.
Om Ang namah - Recaka (ngasukakena prana)
Om Ung namah - Kumbaka (pegeng pranata sakawasanta,
anungkalaken Ring Bhatara)
Om Mang namah-Puraka (wetwang pranata)
4) Ambil kembang ucapkan puja mantra :
Om Siwa amrta ya namah, Sadasiwa amrta ya namah, Paramasiwa amrta ya namah
(kembang kemudian dimasukkan kedalam sangku)
5) Pasupati Sanghyang Tirtha maka uriping amertha, uriping bayu, mantra :
Om Wisnu dewam Wisnu mantra, Wisnu kretam Wisnu sidhi, Siwa Doyam, Siwa doham,
Siwa kretam, Siwa sidhi ya namah swaha.
6. Ambil sirat, ucapkan mantram :
Om Hrung kawaca ya namah swaha.
7) Bila menggunakan Genta, ambil Genta kemudian perciki tirtha, asepi dupa, selanjutnya
puja pangastawa Genta, mantra :
Om Kara sadasiwa stham, jagatnatha hitangkarah, abiwada wada niyam Ganta sabda
prakasiate.
Om Ganta sabda maha sretam, ongkaram parikirtitam chandra nada windu nadakam,
spulingga siwa tatwamca.
Om Gantayur pujyate dewa abawa bawa karmesu, warada labda sandeyah waram sidhi
nirsangsayam

(setelah puja pangastawa palit Genta dipentil 3 kali, dengan mantra : Om,Om, Om.Ang Kang
kasolkaya ya namah.( kemudian genta ditaruh)
8) Ngaksama (permohonan maaf) kepada Bhatara dengan menggunakan kembang, diiringi
Genta.
Om Ksama swamam mahadewa, sarwa prani hitangkarah, mamoca sarwa papebhyah,
palayaswa sada siwa.
Om Papoham papa karmaham, papatma papa sambawah, trahinam sarwa papabhyah,
kenancit mama raksantu.
Om Ksantawya kayika dosah, ksantawya wacika mamah, ksantawya manasa dosah, tat
pramadat ksama swamam.

9) Ngastawa Sanghyang Tirtha/Dewi Gangga dengan kembang, diiringi Genta.


Om Pranamya baskara dewam, sarwa klesa winasanam, pranamia ditya siwartham, bukti
mukti warapradam.
Om Apsu dewa pawitrani, Gangga dewi namostute, sarwa klesa winasanam, toyanem
parisuddhayate, sarwa papa winasini, sarwa roga wimosana, sarwa klesa winasanam sarwa
bhogam awapnuyat.
Om Pancaksaram maha tirtham, pawitram papa nasanam, papa koti sahasranam, agadam
bhawet sagaram.
Om Gangga saraswati sindhu, wipasa kausiki nadi, yamuna mahatisrestha, Sarayusca
mahanadi.
Om Gangga dewi mahapunye, gangga salan-ca medini, gangga kalasa samyuktem, gangga
dewi namo stute.
Om Sri gangga maha dewi, anuksmamrtam jiwani, om karaksara bhuwanam, padamrta
manohara. Om Utpattika surasas-ca, uttpati ta wa go ras ca, uttpati sa-ba-i-ta-n-ca, uttpati
wa sri wahinam.
Om Bhur Bhuwah Swah, maha gangga pawitrani ya namah swaha. (kembang dimasukkan
kedalam sangku)

10) Memercikkan Tirtha pebersihan ke Siwa dwara sang Pemangku (Pinandita) memakai
sirat dengan mantram :
Om Budha mahapawitra, Om Dharma mahapawitra, Om Sanghyang mahatoya ya namah
swaha.

f. Nunas Tirtha Panglukatan.


1) Ambil kembang asepi dan dengan sikap tangan Dewa prastistha mengucapkan puja
mantra :
Om Sang Bang Tang Ang Ing, Om Nang Mang Sing Wang Yang
Om Hrang Hring sah parama siwa Gangga amrta ya namah swaha.
(kembang dimasukkan kedalam periuk/tempat tirtha panglukatan)

2) Ambil padma, pegang dengan sikap tangan Dewa pratistha ucapkan mantra :
Om Sarwa balikam prthiwi, Brahma Wisnu Maheswara
Anaking dewa putra sarwada, sarwamastu ya namah swaha
Om Sam prajanam sarwada suddhamala, suddha roga, suddha dandapetaka, suddha
wighnam, suddha sakala (wiraning) dasa mala, suddha upata.
Om Wayuputra tubyam namah swaha.
3) Ambil kembang asepi terlebih dahulu, selanjutnya pegang dengan sikap tangan Dewa
pratistha, diiring genta
ucapkan puja mantram :
Om Gangga, sindhu, saraswati, suyamuna, godawari, narmada, kaweri, sarayu, mahendra,
tanaya carmanwati wenuka, bhadra netrawati maha suranadi, khyata ca ya gandaki punya
purna jalah
samudra sahitah kurwantu te manggalam.

(boleh ditambah dengan anugraha dan ayuwerdhi, kemudian kembang dimasukkan kedalam
periuk/tempat tirtha panglukatan )

2. Kegiatan Pokok.

Pemangku (Pinandita) melakukan persembahyangan yang diawali dengan puja Tri Sandhya,
kemudian dilanjutkan dengan Kramaning Sembah.

a. Pelaksanaan puja Tri Sandhya dengan urut-urutan sebagai berikut :


1) Asana :Om Prasadha sthiti sarira Siwa suci nirmala ya namah swaha.

2) Pranayama : Mantra (dalam hati) Om Ang namah


Om Ung namah
Om Mang namah
3) Karo sodhana :
Tangan kanan : Om sudha mam swaha.
Tangan kiri : Om ati sudha mam swaha

4) Mantram Tri Sandhya :


Om Bhur Bhuwah swah
tat sawitur warenyam
bhargo dewasya dhimahi
dhiyo yo nah pracodayat

Om Narayana ewedam sarwam


yad bhutam yac ca bhawyam
niskalanko niranjano
nirwikalpo nirakhyatah
suddho dewa eko
narayano na dwitiyo
asti kascit

Om twam siwah twam mahadewah


Iswarah parameswarah
Brahma wisnusca rudrasca
Purusah parikirtitah

Om papo ham papakarmaham


papatma papasambhawah
trahimam pundarikaksa
sabahyabhyantarah sucih
Om ksamaswa mam mahadewa
sarwaprani hitankara
mam moca sarwa papebhyah
palayaswa sada siwa

Om ksantawyah kayiko dosah


ksantawyo waciko mama
ksantawyo manaso dosah
tat pramadat ksamaswa mam

Om santih, santih, santih Om

b. Kramaning sembah :
1). Tangan kosong/tanpa sarana :
Om atma tattwatma sudha mam swaha
2) Kehadapan Sanghyang Aditya, menggunakan kembang :
Om Adityasya param jyoti, rakta teja namo’stute
swetapankaja madhyastha, bhaskaraya namo’stute
3) Kehadapan Tuhan sebagai Ista Dewata, menggunakan kembang :
Om Nama dewa adhisthanaya, sarwa wyapi wai siwaya
padmasana ekapratisthaya, ardhanareswaryai namo namah
4) Kehadapan Tuhan sebagai pemberi anugrah, menggunakan kembang :
Om anugraha manohara, dewadatta nugrahaka
Arcanam sarwapujanam, namah sarwanugrahaka
Om Dewa Dewi mahasiddhi, yajnanga nirmalatmaka
Laksmi siddhisca dirghayuh, nirwighna sukha wrddhisca.
5) Tangan kosong/tanpa sarana :
Om Dewa suksma paramacintyaya nama swaha
Om santih, santih, santih, Om
C. Selanjutnya metirtha.
1). Maketis di siwadwara 3 kali, dengan mantram :
Om Buddha maha pawitra ya namah
Om Dharma maha tirtha ya namah
Om Sanghyang maha toya ya namah

2). Minum 3 kali, dengan mantram :


Om Brahma pawaka ya namah
Om Wisnu amrtha ya namah
Om Iswara jnana ya namah

3). Meraup 3 kali, dengan mantram :


Om Siwa sampurna ya namah
Om Sadasiwa paripurna ya namah
Om Paramasiwa suksma ya namah

c. Mesekar (menyuntingkan kembang ditelinga atau dicunduk), dengan mantram : Om Sri


asmara ya namah
e. Mebija (ditelan tiga butir dan ditempelkan didahi) dengan mantram
Om Wija wijaya ya namah swaha

3. Kegiatan akhir.

a. Terakhir ditutup dengan puja parama santi


b. Dilanjutkan dengan puja pralina : Om Suksma suniya sangkanira, suksma paranira, suniya
lebar ya namah swaha, palit Genta dipentil 3 kali dengan puja - Om, Om, Om.

Doa Memohon Tirtha:

Om Anantasanaya namah
Om Padmasanaya Om iba sa ta a
Om nama siwa man ang uang namah.
Om Aum Dewapratushthaya namah
Om sa ba ta a i, Om nama siwa ya ang ung mang namah,
Om gangga saraswati sindhu, wipaca kauciinadi jamuna mahacrestha sa rayu
camahandi.
Om ganggadewi mahapunya, gangga sahasramedhini, gangga tarangga sam yukte,
ganggadewi namo’stute.
Om gangga mahadewi tadupama mrtanjiwani,ungkaraksara bhuwana padamrta
manohara.
Om utpatika surasanca, utpati tawa ghorasca,utpati sarva hitanca,utpativa srivahinam.
Doa Ngastawa tirtha:

 Cuci tangan ; OM HRAH PAT ASTRA YANAMAH


 Berkumur ; OM PAT ASTRA YANAMAH
 Sile Pened ; OM OM PADMASANA YA NAMAH SWAHA.

Jika bersila: OM OM sILASANA YA NAMAH SWAHA


Jika bersimpuh ; OM OM BAJRASANA YA NAMAH SWAHA.

 Mantram carira; OM PRASADA STHITI SARIRA SIWA SUCI NIRMALA


YA NAMAH SWAHA.
 Mantram Asep; OM ANG BRAHMA AMRETHA DIPA YA NAMAH. OM
UNG WISNU AMRETHA DIPA YA NAMAH. OM ANG LINGGA
PURUSA YA NAMAH. Jika yang dipakai bukan asep tetapi dupa, maka
mantramnya: OM ANG DUPA DIPASTRA YA NAMAH SWAHA.
 Ngastawa tirtha(Ngambil Kembang)

A. Astra mantra
OM UNG RAH PAT ASTRA YA NAMAH,
ATMA TATTWAATMA SUDHAMAM SWAHA,
OM OM KASAMA SAMPURNA YA NAMAH,
OM SRI PASUPATHAYE UNG PAT,
OM PURNAM BHAWANTU
OM SUKHAM BHAWANTU.
(Bunga kemudian dimasukkan kedalam tempat air yang sudah disediakan)

B. Pengaksama (Ngambil Bunga)


OM KSAMA SWAMAM MAHA DEWA
SARWA PRANI HINTANG KARAH
MAMOCA SARWA PAPEBIYAH
PALAYASWA SADHA SIWA

OM PAPO’HAM PAPA KARMAHAM


PAPATMA PAPA SAMBAWAH,
TRAHIMAM SARWA PAPEBIYAH
KENACID MAMARAK SANTHU

OM KSANTAWIYA KAYIKADOSAH,
KSANTAWIYA WACIKA MAMA,
KSANTAWIYA MANASO DOSAH
TAT PRAMADAT KSAMA SWAMAM
OM HINAKSARA HINA PADAM
HINA MANTRA TAT TAIWACA
HINA BHAKTI HINA WERDHI
SADACIWA NAMOSTUTE.

OM MANTRA HINA KRYA HINAM


BHAKTI HINA MAHESWARAH
YAT PUJINTTA MAHADEWAH
PARIPURNAM TAD ASTUME.

C. Apsudewa(ngambil bunga)

OM APSUDEWA PAWITRANI
GANGGA DEWI NAMOSTUTE
SARWA KLESA WINASANAM
TOYANAM PARI CUIDATE

SARWA PAPA WINASINI


SARWA ROGA WIMOCANE
SARWA KLESA WINASANAM
SARWA BOGAM AWAPNUYAT.

D. Pancaaksara

PANCAAKSARA MAHA TIRTAM


PAWITRAM PAPA YA SANEM
PAPA KOTI SAHA CARANAM
AGADAIM BAWET SAGARAM

E. Gangga sindhu

OM GANGGA SINDHU SARASWATI SUYAMUNA


GODAWARI NARMADA,KAWERI SERAYU
MAHENDRATANAYA, CARWANWATI WEMUKAM
BADRA NETRAWATI MAHASURANADI
KIATAN CA YA GANDAKI
PUNIAM PURNA JALE SAMUDRA
SAHITANG KURWANTU TEMANGGALAM

F. Mretyun Jaya
OM MRETYUM JAYA DEWA SIA
YONAMAMI ANU KIRTAYET
DIRGA YUSIAM AWAPNOTI
SANGGRAMA WIJAYI BAWET
OM ATMA TATTWAATMA SUDDHAMAM SWAHA

G. Ayu Wredhi
OM AYU WREDHI YASO WREDHI
WREDHI PRADNYA SUKA SRIYA
DHARMA SANTANA WREDHISCA
SANTUTE SAPTA WREDAYAH
YATA MERO STITO DEWAH
YAWAT GANGGA MAHI TALE
CANDRARKA GAGENE TAWAT
TAWATUAM WIJAYI BAWET

OM DIRGAYURASTU TATASTU ASTU


OM AWIGHNAM ASTU TATASTU ASTU
OM SUBAMASTU TATASTU ASTU
OM CRIYAM BAWANTU
OM SUKAM BAWANTU
OM PURNAM BAWANTU, SAPTA WREDIR ASTU YA NAMAH

H. Nyiratang tirtha ring raga sarira.

OM PRATAMA SUDHA DWITYA SUDHA


TRITYA SUDHA CATUR TI SUDHA
OM SUDHA,SUDHA,SUDHA WARIASTU.

Pasupati
Pasupati adalah permohonan yang ditujukan
kepada Sanghyang Pasupati yang diucapkan dengan mantra weda yang
dilengkapi dengan banten pasupati yang dimohonkan kepada para dewa yang
tergabung dalam kelompok Sanghyang Pasupati sebagaimana disebutkan :

 Brahma, sebagai pecipta


 Visnu, sebagai pemelihara
 Siva, sebagai jiwa agung, pelebur dll
 Sanghyang Surya Chandra, sebagai kekuatan yang menyinari bhuwana
agung ini.
 Sanghyang Aji Sarasvati, sebagai sumber ilmu pengetahuan.
 Sanghyang Gana, sebagai penghalau kegelapan pikiran
 dll
yang dalam kisah kekuatanNya disebutkan,
 Tersebutlah Hyang Pasupati saat jaman bahari nusa bali, tatkala nusa Bali dan
Lombok masih berkeadaan goncang bagai perahu di atas lautan selalu goyang
dan oleng berkenanlah Bhatara Hyang Pasupati melihat dan menyelamatkan
halnya pulau Bali ini dan membongkar sebagian lereng Mahameru untuk
dibawa ke Pulau Bali dan Lombok, pada hari Kamis Keliwon wuku Merakih,
sasih kedasa (April) bulan mati (tilem), rah 1, tanggek 1, tahun Caka 11.
 Pasupati sebagai permohonan untuk menghidupkan benda -
benda sakral dengan menggunakan upacara pasupati untuk dapat memberi
kekuatan magis pada benda - benda sakral seperti keberadaan
sebuah arca pada sebuah tempat suci yaitu berupa patung / ukiran yang telah
dipasupati dan memiliki roh - roh /atma suci, sebagai sthana para dewa, Sang
Hyang Widhi dll.
 Pelaksanaan upacara pasupati bervariasi menurut desa kala patra masing-
masing desa adat di Bali yang menurut jenis benda yang akan dipasupati yang
sebagaimana dijelaskan pasupati sebagai media sakralisasidalam PHDI,
upacara pasupati ini bertujuan untuk menghidupkan serta memohon kekuatan
magis terhadap benda-benda tertentu yang akan dikeramatkan
 Menurut keyakinan Hindu Dharma khususnya di Bali segala sesuatu yang
diciptakan oleh Ida Hyang Widhi mempunyai jiwa, termasuk yang dibuat oleh
manusia mempunyai jiwa/kekuatan magis dengan cara memohon kehadapan
Sang Pencipta, Tuhan Yang Maha Esa dengan menggunakan upacara
Pasupati ini.
 Tirta Pasupati dalam tumpek landep amatlah penting keberadaannya
dalam Tumpek Landep, Tirtha Pasupati & Usaha Menajamkan
Pikiran (Dharmavada) sebagaimana dijelaskan selain tirtha ini didapatkan dari
para pinandita / sulinggih juga dapat membuatnya secara individu yaitu
dengan sarana :
 canang sari,
 dupa dan
 air (toya anyar),
 setelah melakukan pembersihan badan (mandi dsb). Letakkan sarana /
upakara tersebut di pelinggih/ altar/ pelangkiran. Kemudian melaksanakan
 asuci laksana (asana, pranayama, karasudhana) dan
 matur piuning (permakluman) sedapatnya baik kepada leluhur, para dewa dan
Hyang Widhi,
 mantra tirtha pasupati dimohonkan kepada Sanghyang Pasupati yaitu :
 Brahma,
 Visnu,
 Siva,
 Sanghyang Surya Chandra
 Sanghyang Aji Sarasvati
 Sanghyang Gana dll
dengan sikap,
 Deva Pratista atau
 Amusti Karana
sambil memegang dupa dan bunga sebagai sarana upacara.

Mantra Tirtha Pasupati diucapkan sebagai berikut :

Om Sanghyang Pasupati Ang-Ung Mang ya namah svaha


Om Brahma astra pasupati, Visnu astra pasupati, Siva astra pasupati, Om ya namah
svaha
Om Sanghyang Surya Chandra tumurun maring Sanghyang Aji Sarasvati-tumurun
maring Sanghyang Gana, angawe pasupati maha sakti, angawe pasupati maha siddhi,
angawe pasupati maha suci, angawe pangurip maha sakti, angawe pangurip maha
siddhi, angawe pangurip maha suci, angurip sahananing raja karya teka urip, teka urip,
teka urip.

Om Sanghyang Akasa Pertivi pasupati, angurip……..


Om eka vastu avighnam svaha
Om Sang-Bang-Tang-Ang-Ing-Nang-Mang-Sing-Wang-Yang-Ang-Ung-Mang
Om Brahma pasupati
Om Visnu Pasupati
Om Siva sampurna ya namah svaha

Kemudian masukkan bunga ke dalam air yang telah disiapkan

Dengan demikian maka air tadi sudah menjadi Tirtha Pasupati, dan siap digunakan
untuk mempasupati diri sendiri dan benda-benda lainnya.

Mantra berikut juga bias digunakan, yang di Kontribusi dari Jro Mangku Wayan Natia, Pinandita Loka
Palaya Seraya di Kecamatan Banjit, Way Kanan-Lampung.
Om ang ung pasupati badjra yuda agni raksa rupaya purwa muka desa tanaya pasupatnya ong
pat
Om ang ung pasupati pasa yuda agni raksa rupaya pascine muka desa tanaya pasupatnya ong
pat
Om ang ung pasupati cakra yuda agni raksa rupaya utara muka desa tanaya pasupatnya ong pat
Om ang ung pasupati padma yuda agni raksa rupaya madya muka desa tanaya pasupatnya ong
pat
Om ang ung pasupati para mantra pasupatnya ong pat
Om ang brahma urip
Om ung wisnu urip
Om mang iswara urip
Urip (3x) Tang rerajahan
Om dewa urip, manusia urip, sing teka pada urip
Om kedep sidhi mandi mantra sakti
Atau dapat juga menggunakan mantra berikut, yang dikontribusikan oleh jro manggih, salah satu orang
yang disegani di daerah sebatu, gianyar..
Ong ang ung,
teka ater (3x)ang ah, teka mandi (3x) ang.
(jeda sesaat)Ong betare indra turun saking suargan,
angater puja mantranku,
mantranku sakti,
sing pasanganku teka pangan,
rumasuk ring jadma menusa,
jeneng betara pasupati.
Ong ater pujanku, kedep sidi mandi mantranku, pome.
(jeda sesaat)Om bayu sabda idep, urip bayu, urip sabda, urip sarana, uriping urip, ya nama
swaha.
Om aku sakti, urip hyang tunggal, lamun urip sang hyang tunggal, urip sang hyang wisesa, teka
urip 3x
Atau
MENYUCIKAN BAHAN
ong sameton tasira matemahan ongkara
Malecat ring angkasa tumiba ring pertiwi
Matemahan sarwe maletik
Mabayu, masabda, maidep
Bayunta pinake sabdan I ngulun
Pejah kita ring brahma
Urip kita ring wisnu
Begawan ciwakrama mengawas-ngawasi sarwa waletik
MANTRA NGERAJAH
ong saraswati sudha sudha ya namah swaha
PENGURIP RERAJAHAN
ong ang ung mang
Ang betara brahma pangurip bayu
Ung betara wisnu pangurip sabda
Mang betara iswara pangurip idep
Ong sanghyang wisesa pengurip saluiring rerajahan
Teke urip (3x) ang ung mang ong
PENGURIP SERANA
ong urip bayu sabda idep
Bayu teke bayu urip
Sabda teke sabda urip
Idep teke idep urip
Uriping urip teke urip (3x)
Hasilnya dari proses pasupati tidak akan sama antara orang yang 1 (satu) dengan yang lainnya
tergantung tingkat kesucian masing – masing orang, memang semua orang bisa melakukan pasupati,
asal tahu tatacara dan langkah – langkahnya. istilah balinya “eed upacara” tapi tetap hasilnya tidak
akan sama kekuatan yang terpancarkan, bahkan bias – bisa kekuatan tersebut bahkan akan berefek
buruk pada yang menggunakan barang – barang hasil pasupati jika salah dalam melakukan upacara
tersebut.
Kewaskitaan sangat diperlukan karena proses tersebut mesti disaksikan sendiri apakah sdh benar atau
hanya pikiran semata
Pemujaan / permohonan Tirtha Saraswati
dilakukan mempergunakan bahan-bahan: air,
bija, menyan astanggi dan bunga.
Ambil setangkai bunga, pujakan mantra:
Om, puspa danta ya namah.
Sesudahnya dimasukkan kedalam sangku. Ambil menyan astanggi, dengan
mantram
"Om, agnir, jyotir, Om, dupam samar payami".
Kemudian masukkan ke dalam pedupaan (pasepan).
Ambil beras kuning dengan mantram :
"Om, kung kumara wijaya Om phat".
Masukkan kedalam sesangku.
Setangkai bunga dipegang, memusti dengan anggaranasika, dengan
mantram:

Om, Saraswati namostu bhyam Warade kama rupini Siddha rastu karaksami
Siddhi bhawantu sadam.
artinya:
Om, Dewi Saraswati yang mulia dan maha indah,cantik dan maha mulia.
Semoga kami dilindungi dengan sesempurna-sempurnanya. Semoga kami
selalu dilimpahi kekuatan.

Om, Pranamya sarwa dewancapara matma nama wanca.rupa siddhi myaham.

Artinya:
Om, kami selalu bersedia menerima restuMu ya para Dewa dan Hyang Widhi,
yang mempunyai tangan kuat. Saraswati yang berbadan suci mulia.
Om Padma patra wimalaksipadma kesala warninityam nama Saraswat.
artinya:
Om, teratai yang tak ternoda, Padma yang indah bercahaya. Dewi yang selalu
indah bercahaya, kami selalu menjungjungMu Saraswati.

Sesudahnya bunga itu dimasukkan kedalam sangku. Sekian mantram


permohonan tirta Saraswati. Kalau dengan mantram itu belum mungkin, maka
dengan bahasa sendiripun tirta itu dapat dimohon, terutama dengan tujuan
mohon kekuatan dan kebijaksanaan, kemampuan intelek, intuisi dan lain-
lainnya.
Setangkai bunga diambil untuk memercikkan tirtha ke pustaka-pustaka dan
banten-banten sebanyak 5 kali masing-masing dengan mantram:

1. Om, Saraswati sweta warna ya namah.


2. Om, Saraswati nila warna ya namah.
3. Om, Saraswati pita warna ya namah.
4. Om, Saraswati rakta warna ya namah.
5. Om, Saraswati wisma warna ya namah.

Kemudain dilakukan penghaturan (ngayaban) banten-banten kehadapan


Sang Hyang Aji Saraswati, Selanjutnya melakukan persembahyangan 3 kali
ditujukan ke hadapan :

 Sang Hyang Widhi (dalam maniftestasinya sebagai Çiwa Raditya).


 Sang Hyang Widhi (dalam manifestasinya sebagai Tri Purusa)
 Dewi Saraswati.

Ucapkan mantra berikut:


Om, adityo sya parajyote rakte tejo namastute sweta pangkaja madyaste
Baskara ya namo namah. Om, rang ring sah Parama Çiwa Dityo ya nama
swaha.
artinya:
Om, Tuhan Hyang Surya maha bersinar-sinar merah yang utama. Putih
Iaksana tunjung di tengah air, Çiwa Raditya yang mulia.
Om, Tuhan yang pada awal, tengah dan akhir selalu dipuja.
Om, Pancaksaram maha tirtham, Papakoti saha sranam Agadam bhawa
sagare. Om, nama Çiwaya.
artinya:
Om, Pancaksara Iaksana tirtha yang suci. Jernih pelebur mala, beribu mala
manusia olehnya. Hanyut olehnya ke laut lepas.
Om, Saraswati namostu bhyam,Warade kama rupini,Siddha rastu
karaksami,Siddhi bhawantume sadam.
Artinya:
Om Saraswati yang mulia indah, cantik dan maha mulia, semoga kami
dilindungi sesempurna-sempurnanya, semoga selalu kami dilimpahi kekuatan.

Sesudah sembahyang dilakukan metirtha dengan cara-cara dan mantram-


mantram sebagai berikut :

Meketis 3 kali dengan mantram:


Om, Budha maha pawitra ya namah.Om, Dharma maha tirtha ya namah.Om,
Sanghyang maha toya ya namah.

Minum 3 kali dengan mantram:


Om, Brahma pawaka.Om, Wisnu mrtta.Om, Içwara Jnana.

Meraup 3 kali dengan mantram :


Om, Çiwa sampurna ya namah.Om, Çiwa paripurna ya namah.Om, Parama
Çiwa suksma ya namah.
Terakhir melabahan Saraswati yaitu makan surudan Saraswati sekedarnya,
dengan tujuan memohan agar diresapi oleh wiguna Saraswati, Setelah
Saraswati puja selesai, biasanya dilakukan mesarnbang semadhi, yaitu
semadhi ditempat yang suci di malam hari atau melakukan pembacaan lontar-
lontar semalam suntuk dengan tujuan menernukan pencerahan Ida Hyang
Saraswati.

Puja astawa yang disiapkan ialah : Sesayut yoga sidhi beralas taledan dan
alasnya daun sokasi berupa nasi putih daging guling, itik, raka-raka sampian
kernbang payasan. Sesayut ini dihaturkan di atas tempat tidur,
dipersembahkan ke hadapan Ida Sang Hyang Aji Saraswati.

Keesokan harinya dilaksanakan Banyu Pinaruh, yakni asuci laksana dipagi


buta berkeramas dengan air kumkuman. Ke hadapan Hyang Saraswati
dihaturkan ajuman kuning dan tamba inum. Tamba inum ini terdiri dari air
cendana, beras putih dan bawang lalu diminum, sesudahnya bersantap nasi
kuning garam, telur, disertai dengan puja mantram:

Om, Ang Çarira sampurna ya namah swaha.

Semua ini mengandung maksud, mengambil air yang berkhasiat pengetahuan.

SEGEHAN SAIBAN
Segehan Saiban adalah caru dalam wujud yang lebih kecil dan digunakan dalam upacara bhuta yadnya
yg dilaksanakan setiap hari. Segehan Saiban mengandung makna sebagai ungkapan terimakasih atau rasa
sukur kehadapan Tuhan, Bhuta dan benda-benda ciptaannya.
Mantra Segehan Saiban.
Sa Ba Ta A I, Panca maha Bhuta ya nama swaha, ndahta kita watek tiryak,
gumatap-gumitip, kumratap-kumritip, muah sarwa prani, sarwa mletik, ingsun ki
manusa anyupat papanta, tinebusan dening mertha, muah anebusaken dosan ingsun
amati-mati, riwekasan yan sire manumadi, menadi sira manusa mautama, Ong sah
wesat namah swaha.
Mantra Saa Segehan Saiban di dapur.
Singgih Ratu Bhatara Brahma, titiyang ngaturang banten nasi, sakasida antuk
titiyang maturan, mangda ledang I Ratu amuktisari, riwus amuktisari mangda ledang
ngamijilang kasidian, tityang sekeluarga nunas kerahayuan, suksma aturang titiyang.

SEGEHAN

Segehan Catur Warna dihaturkan kepada Sang Kala Bhucari.


Ih Sang Kala Bhucari, iki manusanira angaturaken segehan, iki tadah saji nira, beras,
jinah paketengan pinaka pemopog kiranganya, aja nyengkalen wadwan nira,
among maka jiwa pramana wadwan nira.
Wus amangan nginum, lah ta sira pamantuka ring karang nguni sowang-sowang.
Atau dengan mantra lain:
Ong Sang Kala Bhucari, kita rencang ancangan Hyang Pasupati, manusanta
angaturaken sega mewarna, hawya ta anyangkala anyangkali sang adruwe yajna,
wehing manusan ta kadirgayusan. Ongsiddirastu swaha
Segehan Panca Warna dihaturkan kepada Sang Butha Bhucari.
Ih Sang Buta Bhucari, iki manusanira angaturaken segehan, iki tadah saji nira, beras,
jinah paketengan pinaka pemopog kiranganya, aja nyengkalen wadwan nira, among
maka jiwa pramana wadwan nira.
Wus amangan nginum, lah ta sira pamantuka ring karang nguni sowang-sowang.
Atau dengan mantra lain:
Ong Sang Buta Bhucari, kita rencang ancangan Hyang Pasupati, manusanta
angaturaken sega mewarna, hawya ta anyangkala anyangkali sang adruwe yajna,
wehing manusan ta kadirgayusan. Ongsiddirastu swaha
Segehan Putih sebanyak 9 Tangkih dihaturkan kepada Sang Durga Bhucari.
Ih Sang Durga Bhucari, iki manusanira angaturaken segehan, iki tadah saji nira, beras,
jinah paketengan pinaka pemopog kiranganya, aja nyengkalen wadwan nira, among
maka jiwa pramana wadwan nira.
Wus amangan nginum, lah ta sira pamantuka ring karang nguni sowang-sowang.
Atau dengan mantra lain:
Ong Sang Durga Bhucari, kita rencang ancangan Hyang Pasupati, manusanta
angaturaken sega mewarna, hawya ta anyangkala anyangkali sang adruwe yajna,
wehing manusan ta kadirgayusan. Ongsiddirastu swaha.
Mantra segehan pulangan/kepel mancawarna.
Segehan pulangan diartikan sebagai lambang persembahan kepada Sang Hyang Panca Maha Bhuta (I Ratu Ngurah
Tangkeb Langit, I Ratu Wayan Tebeng, I ratu Made Jelawung, I Ratu Nyoman Sakti Pengadangan dan I ratu Ketut
Petung) melalui perwujudannya sebagai Sang Catur Sanak (Anggapati, Merajapati, Banaspati, Banaspati Raja)
dan Sang Bhuta Dengen.
Putih=Anggapati/I Ratu Ngurah Tangkeb Langit.
Merah= Merajapati/I Ratu Wayan Tebeng
Kuning=Banaspati / I Ratu Made Jelawung
Hitam=Banaspati Raja / I Ratu Nyoman Sakti Pengadangan.

Sa Ba Ta A I, Panca Maha Bhuta ya namah swaha, Ih kita Sang Bhuta Putih, metu
saking wetan,
Bhuta Abang metu saking kidul,
Bhuta Kuning metu saking kulon,
Bhuta Ireng metu saking lor,
Bhuta Brumbun metu saking madya,
Mari sira mona, sakisinin ingsun paweh sira tadah saji ganjaran, maka sega manca
warna, lelaban bawang jahe uyah areng, pilih kabelanira soang-soang, iki tadah saji
nira, wus anadah saji, raksanen kang bhuwana kabeh, manadi trepti paripurna, riwus
amuktisari, pamantuk sira ring dewatan sira soang-soang, Ang Ah mertha bhuta ya
namah swaha.
Saa Segehan Pulangan/Kepel Mancawarna.
Singgih Ratu Sang Hyang Panca Maha Bhuta, Ratu Ngurah Tangkeb Langit, Ratu
Wayan Tebeng, Ratu Made Jelawung, Ratu Nyoman Sakti Pengadangan, Ratu Ketut
Petung, titiyang ngaturang segehan pulangan, durusang amuktisari sareng sami, wehin
taler Sang Catur Sanak, Anggapati, Merajapati, Banaspati, Banaspati Raja, risampun
amuktisari mangda ledang ngamijilang kasidian, titiyang nunas keselamatan
kedirgahayusan kerahayuan sekeluarga, antuk kekirangan atur miwah aturanipun,
tityang nunas geng rna sinampura.
Puja Mantra Segehan Putih Kuning.
Sa Ba Ta A I, sarwa bhuta ya namah swaha,
Ih kita Sang Bhuta Naresswari, metu kita saking sunia, angadeg ring madyaning bumi,
iki saksinin ingsun paweh sira tadah, maka saji sega putih kuning, lalaban bawang jahe,
uyah areng, iki tadah saji nira, wus anadah saji, angawe suka subagia sira maring
bhumi, muah ring sanak keluarganku, ngeraris amukti sari, sumurup sira ring Dang
kahyangan sira, Ang Ah mertha bhuta ya namah swaha.
Saa Mantra Segehan Putih Kuning.
Singgih Ratu sesuhunan titiyang, Raja Dewata-Dewati leluhur sareng sami, titiyang
ngaturang segehan putih kuning, mangda ledang amuktisari sareng sami, riwus
amuktisari, ledang I Ratu mapaica kasidian, mangda ledang nuntun titiyang sekeluarga,
ngereh sandang pangan kinum muah artha brana, mangda titiyang nenten kirangan
sandang pangan kinum lan artha brana, asapunika pinunas titiyang, antuk
kekiranganipun titiyang nunas geng rna sinampura.
Saa Mantra Segehan Tumpeng Putih Kuning.
Singgih Ratu Sang Hyang Nawaruci, titiyang ngaturang segehan nasi tumpeng putih
kuning, maiwak bawang jahe muah jejeron matah,ledang I Ratu amuktisari, risampun
amuktisari, mangda ledang micayang keselamatan, titiyang sekeluarga nunas
dirgahayu dirgayusa, asapunika atur titiyang, ledang I Ratu mantuk ring Dang
Kahyangan soang-soang, antuk kekiranganipun, mangda ledang ngampurayang.
Puja Mantra Segehan Sah-sah.
Segehan sah-sah adalah wujud ritual segehan yang nasinya ditaruh begitu saja atau terurai, tanpa warna, jeroan
matah, uyah, bawang merah, jahe, yang ditujukan kepada para mahluk halus seperti wong samar, dete, tonya, dsb.
Ong Ang Durgha Bhucari ya namah swaha, Ih kita Durgha Bhucari, metu sira saking
sunia, ingsun paweh tadah saji ganjaran sega sasah, iki tadah saji nira, ngraris
amuktisari, wus sira amuktisari, aja angandakaken lara roga kegeringan, angadakaken
urip kekaren waras, dirgayusa ring manusa, mantuk sira maring Dang Kahyangan sira.
Puja Mantra Segehan Sasah Brumbun.
Sa Ba Ta A I, Panca Maha Bhuta ya namah swaha, Ih sira Dhurga Bhucari, metu kita
saking madya, iki ingsun paweh sira tadah saji ganjaran, maka sega sasah brumbun, iki
tadah saji nira, wus anadah saji aja sira angadakaken lara roga, kageringan ring jagate,
angadakaken sira urip waras dirghayusa, ngraris sira amuktisari, sumurup sira ring
Bhatari Dhurga, Ang Ah mertha bhuta ya namah swaha.
Puja Mantra Segehan Cah-Cah.
Segehan cah-cah adalah segehan diatas tamas berupa nasi berwarna putih, yang dibentuk kecil-kecil seperti di
cah-cah “direcah” dan dipersembahkan kepada bhuta kala pada hari kliwon, purnama dan tilem.
Singgih Ratu Sang Bhuta Raja, Kala Raja, Yaksa Raja, Sang Bhuta Kala, Kala Bala,
Yaksa Bala, puniki titiyang ngaturang segehan nasi cah-cah, mangda ledang ngwehin
para ancangan, bala, wadwa druwene, risampun pada amukti saji, mangda ledang
ngamijilang kesidian, titiyang sekeluarga nunas kerahayuan, antuk kekiranganipun
titiyang nunas geng rna sinampura.
Ngaturang Segehan (di natar pelinggih )saat upacara piodalan/rahinan dan hari-hari
khusus:
Ong, Sang Hyang Purusangkara, anugraha ring Sang Kala Sakti, Hyang Durghadewi
anugraha ring Sang Kala Dengen Agung, ameng-amengan Dewa, iki manusanira aweh
saji ring watek kala, asing kirang asing luput, iki jinah satak selawe anggen tuku ring
pasar agung, pilih kabelanira.
Ong, Kala Bhuta bhukti ya namah swaha
Atau dengan mantram yang lain.
Om Ung Rah Phat Astra ya namah, Om Atma tattwatwa sudhamam swaha,
Om Ksama sampurna ya Sri Pasupati ya Om Phat,
Om Sriyam bhawantu Purnam bhawantu, Sukham bhawantu.
Om Anantasana Padmasana ya namah,
Om Om Dewa pratistha ya namah,
Om Hrang Hring Sah Paramasiwa Adhitya ya namah.
Om I Ba Sa Ta A Ya Na Ma Si Wa, Om Mang Ung Ang namah.
Om Om Dewa pratistha ya namah,
Om Hrang Hring Sah Paramasiwa Aditya ya namah,
Om Sa Ba Ta A I Na Ma Si Wa Ya, Om Ang Ung Mang Namah.
Om Sang Bang Tang Ang Ing Nang Mang Sing Wang Yang, Om Ang Ung Mang.
Om Sang Durga Bucari, Om Sang Kala Bucari, Om Sang Bhuta Bucari.
Bhuktyantu Durga katara, Bhuktyantu Kala mewaca, Bhuktyantu Bhuta Bhutangge,
Bhuktyantu Bhuta Bhutanam.
Om swasti swasti sarwa Bhuta Sukha pradana ya namah swaha.
Dilanjutkan ngaturang banten segehan dan ngecorang toya anyar.
Om sedep-sedep kewep sabdaning ulun, kadi tasik catur segara, kedep sabdaning ulun,
sidhirastu ya namah swaha.
Iki tadah sajin ira, sing walang hati, sira angandang-ngandangane, apan ingsun weruh
saka bela nira, kangetan ayua lali.
Masegeh disamping pelinggih pemangku disaat nganteb upakara:
Sa Ba Ta A I, Sarwa Bhuta ya namah suada, ndah ta kita Sang Bhuta mangan mantra,
Sang Kala Sepetan, Sang Kala Dengen, muah Sang Kala Wigraha, mari sira mona,
ingsun pawehan sira tadah saji ganjaran…………….. (uningang warna segehan), iki
tadah saji nira, ngeraris amukti sari, wus amukti sari ingsun aminta kasidianta, aja sira
angalang-ngalangin, apan ingsun pacang ngarcana Dewa, sumurup sira menadi
Widyadara-widyadari, Ang..Ah, amertha Bhuta ya namah suada.
Puja Mantra Segehan Agung.
Ong Sanghyang Purusangkara, anugraha ring Sangkala Sakti.
Sanghyang Rudra anugraha ring Sang Kala Wisesa.
Sanghyang Durga Dewi anugraha ring Sang Kala Dengen.
Ameng-ameng padanira Paduka Bhatara Sakti, anunggu ring bumi, ring pura
parahyangan, natar paumahan, dalem pasuguhan, wates setra pebajangan, salwiring
lemah angker.
Manusa aweh tadah saji sira watek kala bhuta kabeh.
Iki tadah saji nira sega iwak sambleh.
Asing kirang asing luput, nyata pipis sabundel patukune sira ring pasar agung, pilih
kabelanira, ajaken sangkalanira kabeh, nyah kita saking kene, apan sira sampun
sinaksenan, wehana manusanira urip waras dirgahayusa.
Dilanjutkan dengan ngayab:
Ong Kala Bhokta ya namah.
Ong Bhuta bhokta ya namah.
Ong Pisaca bhokta ya namah.
Ong Dhurga Bhokta ya namah swaha.
Saa Segehan Agung.
Ih kita Sang Kala Bala, Sang Yaksa Bala, Sang Kala Bhumi, muah raksasa bala, mari
sira, ingsun paweh sira sega ganjaran segehan agung, muah ganjaran rah ayam ireng.
Iki tadah saji nira, ngraris muktisari, wus sira muktisari, aja lupa ring tutur-tutur
Sanghyang Dharma, muah paweha manusanira kedirgayusan, sumurupa sira manadi
prawatek widyadara-widyadari. Ong Ing namah.
Puja Mantra Segehan Wong-wongan Putih.
Singgih Ratu Sang Bhuta Raja, Bhuta Bala, titiyang ngaturang segehan wong-wongan
putih, maiwak bawang jahe jejeroan matah, pinaka pengantin jiwa pramanan titiyang
sekeluarga, durus pada amuktisari riwus amukti sari, ledang sareng sami micayang
kasidian, titiyang nunas keselamatan, dirgahayu dirgayusa, luput ring sahananing
pancabaya, asapunika pinunas titiyang, kirang langkung antuk titiyang, mogi ledang I
Ratu ngampurayang.
Puja Mantra Segehan Wong-wongan Brumbun.
Singgih Ratu Sang Bhuta Raja, Bhuta Bala, titiyang ngaturang segehan wong-wongan
brumbun, maiwak bawang jahe jejeroan matah, pinaka pengantin jiwa pramanan
titiyang sekeluarga, durus pada amuktisari riwus amukti sari, ledang sareng sami
micayang kasidian, titiyang nunas keselamatan, dirgahayu dirgayusa, luput ring
sahananing pancabaya, asapunika pinunas titiyang, kirang langkung antuk titiyang,
mogi ledang I Ratu ngampurayang.
Puja Mantra Segehan Kepel Gede.
Segehan kepel gede adalah wujud ritual segehan yang beralaskan don telujungan “pucuk daun pisang” yang dibuat
dengan cara dikepal/digenggam, yang besarnya sesuai dengan besarnya kepalan tangan, yang ditujukan kepada
Sang Bhuta Tiaksa yang berstana di Dalem Nusa.

Singgih ratu sasuhunan titiyang Sang Adikala, ledang I Ratu rawuh, titiyang ngaturang
segehan kepel gede, maiwak bawang jahe miwah jejeroan matah, durus I Ratu
amuktisari, risampun amuktisari mangda ledang ngamijilang kasidian, titiyang nunas
kerahayuan lan panjang usia, antuk kekirangan titiyang, ledang I ratu ngampurayang.

Puja Mantra Segehan Tuutan.


Segehan Tuutan dipersembahkan kepada bhuta kala saat ada kematian atau rumah warga dilalui oleh mayat yang
diusung ke kuburan.Segehan dibuat di atas “don biyah”sejenis daun talas, sebagai lauknya bawang jahe terasi dan
dilengkapi dengan api takep. Bentuk segehan berbentuk nasi wong-wongan, nasi kepel, atau nasi sah-sah.

Singgih ratu sasuhunan titiyang Ratu Gede Mecaling, mangda ledang I Ratu rawuh,
puniki titiyang ngaturang segehan don biyah, mabe bawang jahe miwah sere, durusang
amuktisari sareng ancangan, bala wadwa sami, risampun wusan amuktisari, mangda
ledang I Ratu mapaica kasidian, titiyang nunas mangda luput ring sahananing gring,
grubug ngutah bayar, muah ring sasab mrana, wantah asapunika atur titiyang, antuk
kekirangan lan kaiwangan titiyang, ledang I Ratu ngampurayang.
CARU
Puja Mantra Caru Mancasato.
Ong Sang Bhuta Jangitan, haneng purwa, petak warnan ira, panca urip ta.
Ong Sang Bhuta Langkir, haneng daksina, bang warnan ira, sanga urip ta.
Ong Sang Bhuta Lembu Kania, haneng pascima, pitha warnan ira, sapta urip ta.
Ong Sang Bhuta Taruna, haneng uttara, kresna warnan ira, catur urip ta.
Ong Sang Bhuta Tiga Sakti, haneng madya, mancawarna warnan ira, asta urip ta.
Mapupul ta sira kabeh, den mangan caru, wus sira amangan anginum, pamantuka sira
ngradana urip waras, teguh timbul akulit tembaga, aotot kawat, awalung wesi.
Mangkana denira nugraha sang adruwe caru.
Pasang sarga ta sira ring Bhatara Siwa.
Ong Sang Bang Tang Ang Ing Nang Mang Sing Wang Yang.
Ong Ang Ung Mang.
Ong Ang Kang.
Ong Ang Ah.
Ong sah kasat kaya Isana swasti swasti swasti, sarwa bhuta suka pradhana ya namo
namah swaha.
Ong siddhir astu swaha.
Mantram lain untuk Caru Manca Sato.
Purwa.
Ih Sang Bhuta Janggitan, ring purwa genahira, iki tadah saji nira,sekul putih, iwak ayam
putih, ingolah winangun urip, rinancana kadi nguni, wus sira amuktisari, mulih sira
sowang-sowang, sang adrwe gawe caru ri sira, sungana dirghayusa, weha urip, lah
poma, poma, poma.
Daksina.
Ih Sang Bhuta Langkir, ring daksina genahira, iki tadah saji nira, sekul abang, iwak ayam
wiring, ingolah winangun urip, rinancana kadi nguni, wus sira amuktisari, mulih sira
sowang-sowang, sang adrwe gawe caru ri sira, sungana dirghayusa, weha urip, lah
poma, poma, poma.
Pascima.
Ih Sang Bhuta Lembu Kanya, ring pascima genahira, iki tadah saji nira,sekul kuning,
iwak ayam buwik, ingolah winangun urip, rinancana kadi nguni, wus sira amuktisari,
mulih sira sowang-sowang, sang adrwe gawe caru ri sira, sungana dirghayusa, weha
urip, lah poma, poma, poma.
Uttara.
Ih Sang Bhuta Taruna, ring uttara genahira, iki tadah saji nira, sekul ireng, iwak ayam
ireng, ingolah winangun urip, rinancana kadi nguni, wus sira amuktisari, mulih sira
sowang-sowang, sang adrwe gawe caru ri sira, sungana dirghayusa, weha urip, lah
poma, poma, poma.
Madya.
Ih Sang Bhuta Tiga Sakti, ring madya genahira, iki tadah saji nira, sekul brumbun, iwak
ayam brumbun, ingolah winangun urip, rinancana kadi nguni, wus sira amuktisari,
mulih sira sowang-sowang, sang adrwe gawe caru ri sira, sungana dirghayusa, weha
urip, lah poma, poma, poma.
Yan kirang tatadahanira, iki jinah satak salawe, maka pangenepan ipun, lah pada
mapupul sira kabeh, yan wus sira amangan-anginum, lah pamantuka ta sira, sungana
urip waras, teguh timbul, akulit tembaga, awalung wesi, urat kawat, mangkane de nira
anugraha, ri sang agawe caru ri sira.
Ong Sang Bang Tang Ang Ing Nang Mang Sing Wang Yang, Ang Ung Mang.
Ong Kang Kasolkaya, isana swasti sarwa bhuta sukha pradhana ya namah swaha.
Puja Mantra Caru Ayam Putih.
Ong ndah ta kita Sang Bhuta Petak, Bhuta Jangitan aran sira, ring purwa desan ta, umanis
pancawaran ta, panca urip ta, limang atus limang dasa lima wadwan ta, Dewa Iswara
dewantan ta.
Iki tadah sajin ira, penek petak iwak ayam petak winangun urip, katekeng saruntutania.
Menawi wenten kirang lan lupt, den geng sinampura sang adruwe caru.
Sira ta nugraha dirgayusa lan dirgahayu sang adruwe caru, apan sang adruwe caru
mangke anangun karya ayu.
Iki hana jinah satak selawe lan lawe satukel. Tuku akena ring pasar agung. Wus
mangkana mewali ta kita kagenah sowang-sowang. Sumurup ta kita manadi Sang
Hyang Tiga Wisesa.
Pasang sarga ta kita ring Bhatara Siwa.
Om Siddirasastu swaha. Om Sang namah swaha.

Puja Mantra Caru Ayam Biying.


Ong ndah ta kita Sang Bhuta Bang, Bhuta Langkir aran sira, ring daksina desan ta,
pahing pancawaran ta, sangga urip ta, sangga atus sya dasa sya bala wadwan ta, Dewa
Brahma dewantan ta.
Iki tadah sajin ira, penek Bang iwak ayam biying winangun urip, katekeng saruntutania.
Menawi wenten kirang lan lupt, den geng sinampura sang adruwe caru.
Sira ta nugraha dirgayusa lan dirgahayu sang adruwe caru, apan sang adruwe caru
mangke anangun karya ayu.
Iki hana jinah satak selawe lan lawe satukel. Tuku akena ring pasar agung. Wus
mangkana mewali ta kita kagenah sowang-sowang. Sumurup ta kita manadi Sang
Hyang Tiga Wisesa.
Pasang sarga ta kita ring Bhatara Siwa.
Om Siddirasastu swaha. Om Bang namah swaha.
Puja Mantra Caru Ayam Putih Siyungan.
Ong ndah ta kita Sang Bhuta Pitha, Bhuta Lembukania aran sira, ring pascina desan ta,
pon pancawaran ta, sapta urip ta, pitung atus pitung dasa pitu bala wadwan ta, Dewa
Mahadewa dewantan ta.
Iki tadah sajin ira, penek kuning iwak ayam putih siyungan winangun urip, katekeng
saruntutania.
Menawi wenten kirang lan lupt, den geng sinampura sang adruwe caru.
Sira ta nugraha dirgayusa lan dirgahayu sang adruwe caru, apan sang adruwe caru
mangke anangun karya ayu.
Iki hana jinah satak selawe lan lawe satukel. Tuku akena ring pasar agung. Wus
mangkana mewali ta kita kagenah sowang-sowang. Sumurup ta kita manadi Sang
Hyang Tiga Wisesa.
Pasang sarga ta kita ring Bhatara Siwa.
Om Siddirasastu swaha. Om Tang namah swaha.

Puja Mantra Caru Ayam Selem/hitam.


Ong ndah ta kita Sang Bhuta Ireng, Bhuta Taruna aran sira, ring uttara desan ta, wage
pancawaran ta, catur urip ta, petang atus petang dasa papat bala wadwan ta, Dewa
Wisnu dewantan ta.
Iki tadah sajin ira, penek ireng iwak ayam selem winangun urip, katekeng saruntutania.
Menawi wenten kirang lan lupt, den geng sinampura sang adruwe caru.
Sira ta nugraha dirgayusa lan dirgahayu sang adruwe caru, apan sang adruwe caru
mangke anangun karya ayu.
Iki hana jinah satak selawe lan lawe satukel. Tuku akena ring pasar agung. Wus
mangkana mewali ta kita kagenah sowang-sowang. Sumurup ta kita manadi Sang
Hyang Tiga Wisesa.
Pasang sarga ta kita ring Bhatara Siwa.
Om Siddirasastu swaha. Om Ang namah swaha.
Puja Mantra Caru Ayam Brumbun.
Ong ndah ta kita Sang Bhuta Mancawarna, Bhuta Tigasakti aran sira, ring madya desan
ta, ukliwon pancawaran ta, asta urip ta, ulung atus ulung dasa kutus bala wadwan ta,
Dewa Siwa dewantan ta.
Iki tadah sajin ira, penek mancawarna iwak ayam brumbun winangun urip, katekeng
saruntutania.
Menawi wenten kirang lan lupt, den geng sinampura sang adruwe caru.
Sira ta nugraha dirgayusa lan dirgahayu sang adruwe caru, apan sang adruwe caru
mangke anangun karya ayu.
Iki hana jinah satak selawe lan lawe satukel. Tuku akena ring pasar agung. Wus
mangkana mewali ta kita kagenah sowang-sowang. Sumurup ta kita manadi Sang
Hyang Tiga Wisesa.
Pasang sarga ta kita ring Bhatara Siwa.
Om Siddirasastu swaha. Om Ing namah swaha.
Mantram lain untuk Caru Ayam Brumbun.
Ih Sang Bhuta Tiga Sakti, ring madya genahira, iki tadah sajinira, sekul brumbun, iwak
ayam brumbun, ingolah winangun urip, rinancana kadi nguni, wus sira amukti sari,
mulih sira sowang-sowang, sang agawe caru ri sira, sungana dirghayusa, weha urip,
lah poma, poma, poma.
Puja Mantra Caru Asu Bang Bungkem.
Pukulun Sang Bhuta Hulu Kudha saking kidul, pahing pancawaranya, iki asu bang
bungkem rinancana, makadi saruntutan ipun, tuak sagoci, bali salyus, henak sira
amangan-anginum, tekaning anakputu buyut ira, aja sira ngadakan bhaya pakewuh,
ring gaga ring sawah, ring paumahan, ring pekarangan, tulaken kang asasab marana
kabeh.
Ong siddhirastu ya namah swaha.
Puja Paselang Galah
(mohon agar tidak hujan pd saat piodalan).
Dibutuhkan: Pejati petang sorong, dihatirkan pd padmasana, Hyang Kamimitan, Panglurah dan
Panunggunkarang. Dibawahnya masing-masing segehan mancawarna. Sapulidi yg sdh terpakai dan
dihiasi dengan bungan sepatu (pucuk rajuna) sebanyak tiga kuntum.

Saha Mantra Paselang Galah di Padmasana.


Ong Pakulun Sanghyang Surya Chandra Lintang Trenggana, kesaksian denira
Sanghyang Triodasa Saksi, manusan ta angaturaken canang asebit sari minakadi pejati
lan reruntutane, ledang sweca paduka Bhatara nodya nyaksi saking payogan agung,
manusan ta anedha waranugraha nyelangakena galah kala tan anurunakena hujan, asing
kirang asing luput aturanakena manusanta geng rna sinampura.
Om Aditya syaparam jyotir rakta teja namastute, sweta pangkaja madhyaste, bhaskara
ya namahstute.
Om pranamya bhaskara dewam, sarwa klesa winasanam, pranamya aditya siwartham,
bhukti mukti wara pradham.
Om hrang hring sah paramasiwa raditya ya namah swaha. Om siddirastu tad astu ya
namah swaha.
Mantra Paselang Galah ring Panglurah/panunggunkarang.
Ong pakulun Ratu Gede Anglurah Tangkeb Gumi lan Pakulun Ida Bagus
Panunggunkarang, manusanta angaturaken canang asebit sari minakadi daksina
pejatian lan saruntutania, anedha wara nugraha, anyelang galah kala, jaga anangun
yajna mangda labda karya sidaning don.
Om siddirastu tad astu ya namah swaha.
Saha Puja Mantra Caru Alaning Dewasa.
Ong pakulun Sang Bhutakala Wisaya, Sang Bhutakala We-Uku, Sangkala Dwimba
Pepet, Sangkala Byantara-Dora-Waya, Sangkala Sri Raja Mandala, Sangkala Tiga
Sakti, Sangkala Caturwara-Pancawara-Sadwara-Saptawara-Astawara-Sanggawara,
Sangkala Nawa Wara, Sangkala Dasa Angker, Sangkala Agni Bawaka, Sangkala
Brahma, Sang Bhuta Mrethyu, Sangkala Nganten, Sang Bhuta Kundang Kasih,
Sangkala Rumpuh, Sangkala Dumrana, salwiring Sangkala Raja Mrana.
Mapupul ta kita kabeh ning kene, iki tadah sajinira sadaya, sama kang tininda,
kasukanira kabeh ring sang adrwe caru, den pada enak ta kita amangan anginum,
nanging ta denira amalaku, amalaku kadirgayusan, hawya ta kita pati rarogoti,
anyangkala anyangkali sang adrwe yajna lan sang amuja, anugrahakena kadirgayusan
ring kita sami.
Ong dirgahayur astu tad astu ya namah swaha.
Selanjutnya metabuh arak berem sebanyak sembilan kali, kemudian ayabkan, terakhir siratang tirtha
penglukatan pabersihan dari sulinggih sebanyak sembilan kali juga.
Saha Puja Caru Panyegjeg Yajna.
Om pakulun Bhatara Hyang malingga-malinggih ring gunung agung, manusanta
angaturaken saji seperangkatan minakadi ajuman putih-kuning ulam telor itik
maruntutan dening daksina lan penyeneng, enak ta pakulun Bhatara nodya nyaksi
saking payogan agung tur manusan ta anedha waranugrahan pakulun bhatara ledang
sweca mapaica kadirgayusan lang karahajengan ring manusanta anangun yajna.
Ih ta kita bhutakala-bhutakali, manusan ta anangun yajna haywa ta kita anyangkalen
iki pinaka ganjaran ta enak ta kita amangan-anginum.
Selanjutnya metabuh arak berem, kemudian ayabkan, terakhir siratang tirtha penglukatan pabersihan
dari sulinggih, demikian juga api takepnya siratang dengan tirta.

Puja Mantram Caru pada saat ritual sasih kaenam.


1. Di atas pada sanggah cukcuk: peras daksina, punjung putih kuning, tipat gong, tipat galeng, jangkep antuk tegen-
tegenan.
2. Di jalan(bawah): segehan pulangan, segehan agung, segehan nasi sah-sah, nasi kepel putih, dengan lauk jeroan
matah dan bawang jahe.
3. Di halaman: segehan nasi wong-wongan brumbun mabe bawang jahe muang jajeron matah, segehan pulangan,
segehan putih-kuning.
4. Di merajan: segehan nasi wong-wongan putih mabe bawang-jahe ,uah jajeron matah, segehan pulangan, segehan
putih-kuning.

Mantram untuk Dewa Ghana.


Pakulun paduka Bhatara Ghanapti, manusan paduka Bhatara aminta urip, kataman
gering kamaranam, prangen tadahaken sarwa bhuta sasab kabeh,yan sida waras anak
sanak putu rabining hulun, hulun angaturaken saji tiningkah wedya gana, munggwing
sanggar akasa,
Ong namastute Ganapati, sarwa wighna winasanam, sarwa marana wicitram, sarwa
roga winasanam.
Saa untuk Dewa Ghana.
Singgih Ratu sasuhunan titiyang sane mapesengan Sang Hyang Gana, ledang Paduka
Bhatara rawuh, puniki titiyang ngaturang banten marupa punjung putih kuning,
sakasida antuk titiyang maturan, durus palungguh I Ratu amuktisari, risampun
amuktisari ledang palungguh I Ratu mapaica kasidian, titiyang sakeluarga nunas
karahayuan, mangdane titiyang sakeluarga, luput ring sahananing sasab marana,
pamekas rahayu selamet sareng sami, asapunika pinunas titiyang, kirang langkung
antuk titiyang, titiyang nunas pangampura.
Mantram untuk Dewa Siwa.
Om Adityasya param jyortir, rakta teja ya nama’ stute, sweta pangkaja madhya-stha,
bhaskara ya namo’stute, Om hrang-hring sah Paramasiwa Adithya ya namah.

Saa Caru di jalan.


Singgih Ratu Sang Bhuta Raja, Ratu Sang Bhuta Bala, puniki titiyang ngaturang
segehan, mangda ledang amuktisari sareng sami, wehin para ancangan bala wadwa
druwene, risampun amuktisari, mangda ledang Palungguh Bhatara, mapaica
kerahayuan keselamatan, wantah amunika atur titiyang, kirang langkung ipun, mangda
ledang I Ratu ngampurayang
Saa Caru di halaman.
Singgih Ratu Sang Kala Raja, Ratu Sang Kala Bala, puniki titiyang ngaturang segehan,
nasi wong-wongan berumbun, maiwak jejeron matah muah bawang jahe, pulangan
miwah putih kuning, mangda ledang amuktisari sareng sami, wehin para ancangan bala
wadwa druwene, risampun amuktisari, mangda ledang Palungguh Bhatara, mapaica
kerahayuan keselamatan, wantah amunika atur titiyang, kirang langkung ipun, mangda
ledang I Ratu ngampurayang
Saa Caru di merajan.
Singgih Ratu Sang Yaksa Raja, Ratu Sang Yaksa Bala, puniki titiyang ngaturang
segehan, nasi wong-wongan putih, maiwak jejeron matah muah bawang jahe, pulangan
miwah putih kuning, mangda ledang amuktisari sareng sami, wehin para ancangan bala
wadwa druwene, risampun amuktisari, mangda ledang Palungguh Bhatara, mapaica
kerahayuan keselamatan, wantah amunika atur titiyang, kirang langkung ipun, mangda
ledang I Ratu ngampurayang

Puja Mantram Caru pada saat ritual sasih Kasanga.


Sarana dihalaman sanggah dan halam rumah berwujud nasi sasah amancawarna 9 (sembilan) tanding, dengan
lauk daging ayam brumbun yang diolah, bawang jahe, garam, dan dilengkapi dengan tetabuhan serta canang 9
(sembilan), dihaturkan kepada Sang Bhuta Raja dan Kala Raja.
Dijalan juga berwujud seperti itu, ditambah segehan agung dan nasi cah-cah 108 tanding. Dihulunya ditancapkan
sanggah cukcuk dgn wujud inti ritual berupa tumpeng kecil, dihaturkan kehadapan Sang Bhuta Bala dan Sang Kala
Bala.

Saa Caru di jalan:


Singgih Ratu Sang Bhuta Raja, Ratu Sang Bhuta Bala, puniki titiyang ngaturang
segehan, mangda ledang amuktisari sareng sami, wehin para ancangan bala wadwa
druwene, risampun amuktisari, mangda ledang Palungguh Bhatara, mapaica
kerahayuan keselamatan, wantah amunika atur titiyang, kirang langkung ipun, mangda
ledang I Ratu ngampurayang
Saa Caru di halaman.
Singgih Ratu Sang Kala Raja, Ratu Sang Kala Bala, puniki titiyang ngaturang segehan,
nasi wong-wongan berumbun, maiwak jejeron matah muah bawang jahe, pulangan
miwah putih kuning, mangda ledang amuktisari sareng sami, wehin para ancangan bala
wadwa druwene, risampun amuktisari, mangda ledang Palungguh Bhatara, mapaica
kerahayuan keselamatan, wantah amunika atur titiyang, kirang langkung ipun, mangda
ledang I Ratu ngampurayang
Saa Caru di merajan.
Singgih Ratu Sang Yaksa Raja, Ratu Sang Yaksa Bala, puniki titiyang ngaturang
segehan, nasi wong-wongan putih, maiwak jejeron matah muah bawang jahe, pulangan
miwah putih kuning, mangda ledang amuktisari sareng sami, wehin para ancangan bala
wadwa druwene, risampun amuktisari, mangda ledang Palungguh Bhatara, mapaica
kerahayuan keselamatan, wantah amunika atur titiyang, kirang langkung ipun, mangda
ledang I Ratu ngampurayang

METABUH

Metabuh Arak Berem:


Ong, ndah ta kita kaki Sang Bhuta mangan mantra, nini Sang Bhuta Astra-astra, mwang
Sang Bhuta Kala Dengen, aturaken sesarining hulun ripada Sang Hyang Saraswati, sira
tinanggapa deningsun wehana kasisianku, poma, poma, poma.
Mantra lain untuk metabuh:
Ong, Bhuta bhucari ya namah, Ong Kala bhucari ya namah, Ong Durgha bhucari ya
namah, Ong Pisaca bhucari ya namah.
Mantra lain untuk metabuh:
Ong, ebek segara, ebek danu, ebek banyu, pramananing hulun.
Ong Bhuda ya namah swaha.
Mantra lain untuk metabuh:
Om perthiwi, Om Apah, Om Teja, Om Bayu Akasa, Om Windhu Sunya namah
swaha.
Ngayabang Segehan :
Ong, bhuktyantu Durga katara, buktyantu Kala Mawaca, bhuktyantu sarwa bhutanam,
buktyantu pisaca sanggham.
Nyambehang Beras.
Om ndah ta kita kaki bhuta ulu lembu, kaki bhuta ulu angsa, kaki bhuta kilang-kilung,
iki tadah sajin ira.
Aja sira anyengkalen, amigranin, anglaranin, angeringin, baliken sira raina wengi,
menawi wenten kirang wenten luput, reng gna sinampura.
Iki tadah sajin ira, sing walang hati, sira angandang-ngandangane, apan ingsun weruh
saka bela nira, kangetan ayua lali.
Penundung Bhuta.
Ri wus amukyaken caru, pamuliha sira ring patungguan nira sowang-sowang,
aja culig salah gawe, anut lanus genter pater tan paamengan.

Om siddirastu ya namah swaha.

Mantra Pelukatan Bungkak Gading

Iki mantra ringh sejeroning pelukatan napkala masarana kelungah nyuh gading:

Om mahathirta pawitrani,
kumucur maring bayu akasa,
winadahan cengkir gading,
maka uriping dewata nawa sanggha, lwir dewata kabeh,
angelukat angelebur lara roga wighnna, papa petaka sariraning hulun,
Kalukat kelebur denira sang hyang amurwa pawitra sanjiwani
Om namah Siwa Buddhya namo swaha.

(Sumber: Lontar Weda Puja Widhi)

Anda mungkin juga menyukai