TERHAD

KOLEJ VOKASIONAL

PENTAKSIRAN BERTERUSAN KHAS

SESI 1 TAHUN 2021/2022

DIPLOMA TEKNOLOGI ELEKTRONIK

MEASUREMENT AND INSTRUMENTATION DEB 3142

PERATURAN PEMARKAHAN TEORI

Peraturan pemarkahan ini mengandungi ( 11 ) halaman bercetak

[Lihat halaman sebelah]

DEB3142 ©2021/2022 Hak Cipta Kerajaan Malaysia TERHAD
 2
TERHAD DEB3142

No. Pecahan Jumlah

Jawapan
Soalan Markah Markah
1
i. Tetimbang a.t mengandungi empat lengan
rintangan iaitu R1, R2 perintang yang
mempunyai nilai tetap (lengan nisbah),

ii. R3 perintang bolehubah (lengan piawai)

1 betul 1 4
(a)
iii. RX perintang yang tidak di ketahui nilainya markah markah
yang disambung dengan satu sel bateri

iv. meter Galvano yang sensitif

Tiga keadaan apabila Tetimbang Wheatstone:

i. Penurunan voltan antara lengan perintang

adalah sama (VAD = VBD) atau VR3 = VR4

ii. Tiada arus mengalir melalui pengesan nol

(galvanometer), 𝐈𝐆 = 𝟎, dan itu
bermaksud arus yang mengalir melalui R2 3
(b)(i)
sama dengan arus yang mengalir melalui R4 1 betul 1 markah
dan arus yang mengalir melalui R1 sama markah
dengan arus yang mengalir melalui R3.

iii. Nisbah rintangan pada satu sisi jambatan sama

dengan nisbah rintangan di seberang jambatan
𝑅 𝑅3
(𝑅1 = 𝑅4
)
2

Kegunaan Litar Wheatstone

i. Mengukur nilai rintangan.

1 betul 1 4
(b)(ii) ii. penyesuai isyarat dalam sistem pengukuran
iii. pengesan isyarat fizikal (penderia) seperti markah markah
termistor, tolok terikan.
iv. Mengesan kerosakan litar pintas

[Lihat halaman sebelah]

DEB3142 ©2021/2022 Hak Cipta Kerajaan Malaysia TERHAD
 3
TERHAD DEB3142

1m
𝑉𝐵𝐶 = 𝑉𝐷𝐶

𝑅3 𝑅4
( )𝐸 = ( )𝐸 2m
𝑅3 + 𝑅1 𝑅4 + 𝑅2

1m 6
(c) 𝑅3 (𝑅4 + 𝑅2 ) = 𝑅4 (𝑅3 + 𝑅1 )
markah
𝑅3 𝑅4 + 𝑅2 𝑅3 = 𝑅4 𝑅3 + 𝑅4 𝑅1
1m

𝑅2 𝑅3 = 𝑅4 𝑅1
1m

Lengan ACB
1m
𝑅2
𝑉𝑐 = x𝑉
(𝑅1 + 𝑅2 ) 𝑠
1m
120Ω
𝑉𝑐 = x 100 = 60𝑉
80Ω + 120Ω

Lengan ADB
𝑅3 1m
5
(d)(i) 𝑉𝐷 = x𝑉
(𝑅3 + 𝑅4 ) 𝑠 markah

𝑅4 1m
𝑉𝐷 = x 100 = 25𝑉𝑜𝑙𝑡
(𝑅3 + 𝑅4 )

Voltan merentasi C-D ialah

1m
𝑉𝑂𝑈𝑇 = 𝑉𝐶 − 𝑉𝐷
𝑂𝑙𝑒ℎ 𝑖𝑡𝑢, 𝑉𝑂𝑈𝑇 = 60 − 25 = 35 𝑉𝑜𝑙𝑡

Nilai R4 diperlukan untuk stabilkan tetimbang,

1m
𝑅2 𝑅3
𝑅4 = 3
(d)(ii) 𝑅1 1m
markah
120Ω 𝑥 480Ω
=
80Ω 1m
= 720Ω

25
Jumlah
markah

[Lihat halaman sebelah]

DEB3142 ©2021/2022 Hak Cipta Kerajaan Malaysia TERHAD
 4
TERHAD DEB3142

No. Pecahan Jumlah

Jawapan
Soalan Markah Markah
2

Contoh Tetimbang AT
-Tetimbang Wheatstone
-Tetimbang Kelvin
1 betul 1
Contoh Tetimbang AU 4
(a) mrkah
-Tetimbang Maxwell markah
-Tetimbang Hay
-Tetimbang Schering

*Mana-mana DUA jawapan yang sesuai*

Label
S1,S2,S3
,S4,M
5
7
(b)(i)
markah
Simbol
yang
betul
2

Fungsi /Kendalian

H-Bridge berfungsi seperti switch 2-hala yang

membolehkan polarity +ve/-ve sesuatu peralatan 4
(ii) 1 betul 1
seperti Motor-Electric diboleh-balikkan untuk markah
markah
mendapat putaran 2-arah, ke hadapan (forward)
dan ke belakang (reverse).

[Lihat halaman sebelah]

DEB3142 ©2021/2022 Hak Cipta Kerajaan Malaysia TERHAD
 5
TERHAD DEB3142

𝐼𝑚 = 2𝑚𝐴 , 𝑅𝑚 = 50Ω 1m

𝐵𝑎𝑔𝑖 𝑉2 = 10𝑉 , 𝑝𝑒𝑛𝑑𝑎𝑟𝑎𝑏 𝑠𝑒𝑠𝑖𝑟𝑖 𝑎𝑑𝑎𝑙𝑎ℎ 𝑅2 1m

𝑉2
𝑅2 = − 𝑅𝑚
𝐼𝑚 5
(c)(i)
markah
10𝑉 1m
= − 50Ω
2 𝑥 10−3 𝐴

= 4.95 𝑘Ω 1m

𝐵𝑎𝑔𝑖 𝑉1 = 50𝑉 , 𝑝𝑒𝑛𝑑𝑎𝑟𝑎𝑏 𝑠𝑒𝑠𝑖𝑟𝑖 (𝑅1 + 𝑅2 ) 1m

𝑉1 1m
𝑅1 + 𝑅2 = − 𝑅𝑚
𝐼𝑚

50𝑉 1m
= − 50Ω 5
(ii) 2x10−3 𝐴
markah
= 24.95𝑘Ω

𝑅1 + 𝑅2 = 24.95 𝑘Ω 1m
𝑅1 = 24.95𝑘Ω − 𝑅2

= 24.95𝑘Ω − 4.95𝑘 1m
= 20𝑘Ω

25
Jumlah
markah

[Lihat halaman sebelah]

DEB3142 ©2021/2022 Hak Cipta Kerajaan Malaysia TERHAD
 6
TERHAD DEB3142

No. Pecahan Jumlah

Jawapan
Soalan Markah Markah
3
Keamatan :
Keamatan ialah skala terkecil yang dapat diukur 2m
dalam pengukuran
4
(a)
Kepekaan : markah
Kepekaan alat pengukuran adalah untuk mengesan 2m
perubahan yang sangat kecil dalam kuantiti yang
diukur.
Ralat instrument
terjadi akibat ketidak sempurnaan instrumen itu
sendiri seperti kesan dari geseran penunjuk,
komponen tidak linear, ralat tentukuran alat, alat
rosak.

Ralat kasar
biasanya disebabkan oleh manusia/pengguna sendiri
kerana kesilapan memilih instrumen yang tidak
sesuai, salah mengambil bacaan, salah
mengendalikan instrumen. Setiap
4
(b) jawapan
Ralat persekitaran markah
2 markah
disebabkan oleh keadaan persekitaran di mana
instrumen digunakan. Contohnya, suhu tinggi,
tekanan, kelembapan.

Ralat paralaks/pemerhatian
adalah kesalahan yang disebabkan oleh pemerhati.
Ia mungkin
kerana kesalahan paralaks dalam membaca skala
meter dan kesalahan anggaran.

*Pilih mana-mana dua jawapan yang sesuai

-Mengambil bacaan meter yang betul dan 2m

mencatat parameter pengukuran
dengan berhati-hati. 4
(c)
markah
-Penyelenggaraan dan pengendalian instrumen
yang betul. 2m

[Lihat halaman sebelah]

DEB3142 ©2021/2022 Hak Cipta Kerajaan Malaysia TERHAD
 7
TERHAD DEB3142

1m
𝐼𝑚 = 20𝜇𝐴 , 𝑉𝑚 = 80𝑚𝑉 , 𝑉 = 20𝑉
𝑉𝑚
𝑅𝑚 = 1m
𝐼𝑚
80𝑚𝑉
𝑅𝑚 = = 4𝑘Ω 1m
(d) 20𝜇𝐴 6
𝑉 markah
𝑅𝑠 = − 𝑅𝑚 1m
𝐼𝑚
20𝑉
𝑅𝑠 = − 4𝑘Ω 1m
20𝜇𝐴
1m
= 996 𝑘Ω

Bagi Julat 10 mA ;
0.5m
𝐷𝑖𝑏𝑒𝑟𝑖𝑘𝑎𝑛 𝐼1 = 10𝑚𝐴 , 𝐼𝑚 = 2𝑚𝐴 , 𝑅𝑚 = 75Ω
𝐼𝑚 𝑅𝑚
𝑅𝑠ℎ1 = 1m
𝐼1 − 𝐼𝑚
2𝑚𝐴(75Ω)
𝑅𝑠ℎ1 = 1m
10𝑚𝐴 − 2𝑚𝐴 1m
= 18.75Ω

Bagi Julat 50 mA ; 7
(e)
markah
𝐷𝑖𝑏𝑒𝑟𝑖𝑘𝑎𝑛 𝐼2 = 50𝑚𝐴 , 𝐼𝑚 = 2𝑚𝐴 , 𝑅𝑚 = 75Ω
0.5m
𝐼𝑚 𝑅𝑚
𝑅𝑠ℎ2 = 1m
𝐼2 − 𝐼𝑚
2𝑚𝐴(75Ω)
𝑅𝑠ℎ2 = 1m
50𝑚𝐴 − 2𝑚𝐴
1m
= 3.125Ω

25
Jumlah
markah

[Lihat halaman sebelah]

DEB3142 ©2021/2022 Hak Cipta Kerajaan Malaysia TERHAD
 8
TERHAD DEB3142

No. Pecahan Jumlah

Jawapan
Soalan Markah Markah
4
Penderia merupakan alat yang menukarkan satu
bentuk tenaga/isyarat kepada satu bentuk 1m
tenaga/isyarat yang
3
(a)(i) lain.
markah
Pilih 2m
2 sahaja.(suhu/cahaya/kelajuan/tekanan/bunyi)
Kepentingan :

-Maklumbalas kepada penyempurnaan tugas

atau proses kerja contohnya mengisi air.

-Status maklumat pada proses yang dijalankan 1 betul 1 3

(a)(ii) contohnya mengetahui status suhu semasa
markah markah
proses dilaksanakan.

-Pemeriksaan dan pengukuran data contohnya

mengira bilangan produk.

Bina Jadual

RTD Thermocouple
Julat Suhu Diberi Diberi
2m
Ketepatan Sangat Baik Baik
8
(b) Kuasa 2m markah
yang Tinggi Rendah
diperlukan
Kestabilan Sangat Baik Rendah 2m

Sensitiviti Kurang Sangat Kurang

2m

3
(c)(i) 3m
markah

[Lihat halaman sebelah]

DEB3142 ©2021/2022 Hak Cipta Kerajaan Malaysia TERHAD
 9
TERHAD DEB3142

i. Thermocouple dibuat dengan dua logam

berbeza yang dikimpal bersama menghasilkan
perbezaan potensi kecil (mV) sebagai fungsi 1m
suhu.

ii. Satu persimpangan dikekalkan pada suhu

malar yang dipanggil persimpangan rujukan
(sejuk),manakala yang lain adalah 3
(c)(ii) 1m
persimpangan pengukuran (panas). markah

iii. Dengan perbezaan suhu antara edua-dua

persimpangan,voltan dikembangkan
persimpangan yang digunakan untuk
mengukur suhu.Perbezaan voltan di antara 1m
dua persimpangan ini dipanggil “Seebeck
effect”.

Simbol termistor

d(i) 2
2m
markah

Termistor merupakan komponen separa

pengalir yang boleh dianggapkan sebagai 1m
perintang yang mempunyai angkali suhu 1m 3
(d)(ii)
rintangan negatif. Ini bererti bahawa markah
rintangannya akan berkurangan apabila 1m
suhunya bertambah.

25
Jumlah
markah

[Lihat halaman sebelah]

DEB3142 ©2021/2022 Hak Cipta Kerajaan Malaysia TERHAD
 10
TERHAD DEB3142

No. Pecahan Jumlah

Jawapan
Soalan Markah Markah
5

1. Pastikan voltan yang hendak diukur samada

voltan arus terus atau arus ulang alik.

2. Sambungkan kuar meter pada tamatan. Kuar

merah pada tamatan positif (+) dan kuar
hitam pada tamatan negatif meter (-/COM).

3. Laraskan julat meter pada fungsi DCV. Pilih

julat yang paling tinggi contohnya 1000 DCV.

4. Tentukan punca voltan yang hendak diukur

dan pastikan ianya selamat ketika kerja
pengukuran dilakukan.

5. Tentukan punca positif dan negatif yang

hendak diukur.
1 betul 1 9
(a) 6. Sentuhkan hujung kuar merah pada punca markah markah
positif dan hujung kuar hitam pada punca
negatif. Pastikan ketika kerja pengukuran
hujung kuar tidak bersentuhan dengan mana-
mana pengalir atau punca.

7. Baca bacaan jarum meter atau paparan digit.

8. Sekiranya tiada perubahan kedudukan

penunjuk skala meter atau paparan digit
laras suis pemilih julat pada aras yang lebih
rendah.

9. Ulang langkah 8 sehingga penunjuk skala

atau paparan digit menunjukkan bacaan
yang tepat. Pemilihan julat yang paling
hampir dengan nilai voltan yang diukur akan
menghasilkan bacaan yang lebih tepat.

[Lihat halaman sebelah]

DEB3142 ©2021/2022 Hak Cipta Kerajaan Malaysia TERHAD
 11
TERHAD DEB3142

Kegunaannya untuk menguji bahagian audio, litar

(b)(i) 1m 1
logik dan pesongan penerima TV
markah

2m

6
(b)(ii)
2m markah

2m

Voltan puncak ke puncak

Vp-p = Jumlah bilangan kotak x (volt/div) 1m

3
(c)(i) = 4 div x 2 Volt/div 1m
markah
=8V 1m

Tempoh Gelombang

𝑣𝑜𝑙𝑡
𝑇𝑒𝑚𝑝𝑜ℎ, 𝑇 = 𝐽𝑢𝑚𝑙𝑎ℎ 𝑏𝑖𝑙𝑎𝑛𝑔𝑎𝑛 𝑘𝑜𝑡𝑎𝑘 X 1m 3
(c)(ii) 𝑑𝑖𝑣
0.5 𝑉𝑜𝑙𝑡 markah
𝑉𝑝 = 4 𝑑𝑖𝑣 X 1m
𝑑𝑖𝑣
= 2 ms 1m
Frekuensi Gelombang

1 1m
𝐹= 3
(c)(iii) 𝑇
1 1m markah
𝐹=
2𝑚𝑠 1m
𝐹 = 500 𝐻𝑧

25
Jumlah
markah

PERATURAN PEMARKAHAN TAMAT

[Lihat halaman sebelah]

DEB3142 ©2021/2022 Hak Cipta Kerajaan Malaysia TERHAD