Anda di halaman 1dari 7
KUNCI JAWABAN PINTER (EEE LO ER CCU Wulangan 4 Gladhen ‘1 (Kaca7) a, Saka tombung “gurit” entuk ater-ater purwane lingga. b. Tuladha tembung dwipurwa liyane: sesepuh, geguyon, memangan ¢. Guritan ana 2: guritan gagrak lawas lan guritan gagrak anyar. d_ Nalikamaca geguritan nggatekake: 1) Cendhek dhuwure swara (intonasi). 2) Dawacendhake swara (ritme).. 3) Tumaruntun lan mandhege ukara utawa tetembungan (ieda). 4) Owah gingsire pasuryan lan obahe awak (mimik fan panto mimik). ‘Srawunge pemudha-pemudhitansaya ndadi, ‘Srawung priya wanita njalari: gampang kena ing panggoda. Yen nerak ing laku kang susila: wusana darbe jeneng ala lan tibeng papa. Tanduran palawija: singkong, tela, jagung, tales, kacang panjang, kacang ijo, kacang tunggak, mentimun, gembili, wortel, kedhele, kenthang, uwi |. Sing nanduriku pak lan bu tani j. Maturnuwun marang Gusti Allah se>e Gladhen 2 (Kaca 9) : bebas. Gladhen 3 (Kaca 10) Unsur kebahasaan ing g} fan “Sun Nggegurit” a. Tembung dwilingga salin swara : pemudha-pemudhi b. Tembungdwipurwa —:_— wewekane. ©, Tembungdwilingga :—_ngati-at 4. Tembung garba : wasiteng (wasita + ing), tibeng (tiba+ing) e, Tembungkosokbalen : —_priya—wanita, f Tembung Kawi tan (= ra), darbe (= duwe). @. Purwakanthi 1) Guruswara : Pada, gatra pungkasane mawa I kabeh, Pada 2, gatra pungkasane mawa a kabeh 2) Gurusastra : pemudha-pemudhi (p-p), srawung sarwa (s-s). Gladhen 4 (Kaca 11 - 12) Pesen moral utawa amanat sajroning teks guritan “Wis Daktemu” dening Ary Suharno yaiku pranyata ketentreman iku bisa tinemu mung samangsa kita nyedhak marang Gusti Allah SWT, upamane liwat: wudhu (nyuceni awak arep madhep mring Gusti). Gladhen 5 (Kaca 14-15) Ngapresiasi guritan kanthi irah-irahan Ibu: (dening Tri Novita Sari) 1] Temane yaiku bud pekerti 2] Diksi, kang wujud pamilihane tembung-tembung kang trep, mentes, lan mantesi, upamane anane tembung: jumangkah, tumoleh, paningal, katimbalan, Isp. {tembung-tembung kasebut sengaja dipilin pangripta awit tembung-tembunge mentes, padhet isi, lan mantesi). 3] Musikalitasi wujud purwakanthi guru swara: bebayuku ~ mituhu ~ pangestu; tulus iku - bening iku, Isp 4] Kang dadi amanate yaiku: Ibu iku sawijine pawongan kang wis nggulawenthah kita lan nguntabake kita nganti dadi wong kang piguna lan kabeh mau ditindakake kanthitulus. Kuwct Pawaban Pinter basa Jawa Kis, 7 Smt, 2 Edis 28 -p Uji Kompetensi Wulangan 4 (Kaca 16-17) 16, 17, 18 >oOwO> Beene o>oo> BA 002900 >B000 20. agonensp Struktur teks-e guritan Bali yaiku dumadi2 pada, pada 1=8 gatra, pada 2= Unsur kebahasaane guritan Bali, migunakake: a. purwakanthi guru swara : diantu-antu, putu; Maha Suci-Gusti, Isp. b. _ purwakanthi guru sastra : paring pangapura, kabeh kurangku cc. tembung dwilingga: ngantu-antu d. _ tembung dwipurwa: sasuwene. 3. Pesen moral yaiku wong tuwa iku kudune bisa daditepa tuladhane putra-putrine. gatra n Wulangan 2 Gladhen4 (Kaca20) Paugerane T Macapat, kaiket guru gatra, guru wilangan lan guru lagu Tuladhane T Macapat: Pucung, Maskumambang, Sinom. Guu lagu yaiku dhong-dhinge swara saben pungkasan gatra. Guruwilangan yaiku cacahing wanda saben sagatra. Paugerane T Pucung, 4 gatra= 12u, 6a, 8i, 12a Bedane T Pucung lan Makumambang, manggon ing guru wilangan lan gurulagune. Tembung Kinanthi ‘Saka ketan, tuladha: leper, mendhut, kuwe thok. ‘Saka beras, tuladha nagasari, apem, horog-horog. ‘Saka pohung, tuladha kripik, jemblem, lemet. vrsereaece Gladhen 2 (Kaca 21) a. Paugerane Tembung Kinanthi=8u, 8i, 8a, 8i, 8a, 81 b, Paugerane Tembung Gambuh = 7u, 10u, 12i, 8u, 80. Gladhen 3 (Kaca 23-24) a. Unsurkebahasaan teks tembang Pucung, mawa: 1) tembungkosokbalen —_=kakang adhi 2) tembung dwipurwa ekarone. 3) tembung saroja agya mulya. 4) purwakanthiguru swara =dadya-bagya-mulya. Unsur kebahasaan teks tembang Pucung, mawa’ 4) tembunggarba = aneng (ana ing) 2) purwakanthi guru swara_ =bapak-bapak, lagyarondha. 3) purwakanthigurusastra = bapak-bapak 4) tembung saroja =aman sentosa b. Tuladhatembung antonim (wujud tembung) 1) becikxala 4) kuruxlemu 2) dawaxcendhak 5) _irengxputih 3) dhuwurxcendhek Tuladha tembung antonim (wujud kumpulaning tembung) 1) _larang bangetx murah banget 4) pakdhe budhe x paklik bulik 2) tuwawredha x mudha punggung 5) _ireng thuntheng x putih memplak 3) gandhes luwes x gagah prakosa ©. Tuladha tembung rangkep rong warna: 1) dwipurwa a) nenulis b) geguyu 2) dwilingga wantah a) omah-omah b) tukuetukuy 3) dwilinggasalin swara_—_:a) bengak-bengok b) bolak-balik q- Kunci Jawaban Pinter Basa Jawa Kis.7 Smt. 2 Edi 4) dwilingga semu a) undur-undur b) uci-uei 5) dwiwasana a) ndengangak b) celuluk Gladhen 4 (Kaca25) Pesen moral tembang Maskumambang: Kabeh ilmu kawruh sing becik ku sinaonana Gladhen 5 (Kaca 26) : bebas. Gladhen 6 (Kaca27) a. Strukturteks-e tembang Ayo Kanca: ‘Sapada dumadi7 gatra= 8a, 10u, 8u, 8a, 7a, 7a, 6a. b. Strukturteks-e tembang Lumbung Desa: Sapada dumadi7 gatra= 12a, 11u, 4u, 11u, 4a, 9u, 6a. Gladhen7 (kaca 28) No.| _ Tembung mawa Tembung mawa Tembung vee puaeannt ater-ater anuswara | _ater-ater tripurusa rangkep eee 1 nngalor ngidul dipikir miaku-miaku | Tunjungan-bebarengan 2 gumbah digawe rame-rame aku-ayu 3. nolah noleh dicampur nolah-noleh mata-lega mangan bebarengan | mujur-cingur 5. nganggo timun-nglamun Gladhen 8 (kaca 29) a. Pesan moral tembang Dondong Apa Salak: Nalika anak dijak lelungan ibu, ora pareng rewel, awitibu ngono wis ngerti butuhe anak. b. Pesan moraltembang Sugeng Enjang: Ing ngendi, kapan, lan kahanan kepiye wae kita kudu tansah nindakake tata krama c, Pesanmoraltembang Adiwiyata Kita kudu tansah njaga lingkungan, hemat banyu lan uga energi Uji Kompetensi Wulangan 2 (Kaca 30-31) 1A 6 C WA 2A 7D 12 3D 8. D 13..A 4A 9A 4A 5. B 40. 15. C Uji Kompetensi Tengah Semester (Kaca 31-34) 1B 1B 21. 208 12,8 22. € 3B 13, 23. D 46 14.B 24. D 5c 15. B 25. B 6 A 16. 26. A 7c aA 27. B 8 D 18 A 28. A 9A 19D 29. D 10. B 20. D 30. B 16 7. 18, 19. 20. >moaD> a4 32, 33, 35. 36. 37. 38. 39, 40. >oo>ravom> Kuwct Pawaban Pinter basa Jawa Kis, 7 Smt, 2 Edis 28 Wulangan 3 Gladhen (4 (Kaca 35-36) Aksara Latine: ‘Aku karo adhiku iku bocah kang sregep, Angger mulih sekolah utawa ing wayah bengine ora lali sinau. Sinauku ora mung maca buku basa Jawa, nanging uga maca buku liyane. Semono uga adhiku. Biji-bijku ora ana sing elek. Bij-bijine adhiku ora beda karo aku. Kabeh biji-bijine apik. Terkadhang ya ana biji sing pitu utawa pitu lima, nanging arang banget. Akeh-akehe bij-bijiku uga adhiku wolu, wolu lima, sanga, ssanga lima, malah asring sepuluh uga, Mula saka iku wong tuwaku samya seneng saha bungah penggalihe, Gladhen 2a (Kaca 37) 1) suku-wulu~cecak- talingtarung- suku 2) pepet-pepet-cecak-wignyan -suku, 3) pengkal-suku -suku-pangkon. 4) wulu-wulu-layar-cecak. 5) taling-cecak-taling tarung -wulu- suku- suku. Gladhen 2b (Kaca 38) 2) taling-wulu-taling 3) wulu~ cecak-wulu -suku~cecak-wulu - suku 4) wulu- cecak -wignyan -taling -taling- wignyan. 5) _ suku-layar-suku-suku-layar. 6) wulu-taling tarung- taling tarung - cecak- wulu- cecak. ’) _taling tarung - cecak- suku-suku -wulu - suku -wignyan. }) _ pepet -taling tarung-suku - suku-suku-taling- pangkon. ) 0 een wulu- cecak -suku-suku-layar- suku-suku-layar. 10) cecak-taling tarung -cecak. Gladhen 3 (Kaca 38) Aksara Latine: Tindak Surabaya Bapak lan ibuku tindak Surabaya. Bulik lan paklik uga tindak Surabaya. Bapak ibu nitih bis. Bulik paklik nitih sepur. Mas Amir melu menyang Surabaya pisan, nanging numpak sepur. Adhik Pardi ing omah karo aku, awitisik sekolah dhisik Gladhen 4 (Kaca 39) 1) tumbas tepak= pasangan :ba, ta 2) mundhuttela=pasangan : dha, ta. 3) _ wis manteb = pasangan : ma, ta 4) PakAnton = pasangan :ha, ta 5) punmantun = pasangan: ma, ta Gladhen Sa(Kaca 40-41) a) dit = nnn 1) nagambar = time b) ndhalang aman 9) ngganti anim c) mbacok = MAA NI2 HN] h) njupuk ea d) mbuwang = fgg i) njagang =m e) nguleg =Lyy) }) njaring =n ¢- Kunci Jawaban Pinter Basa Jawa Kis.7 Smt. 2 Edi rc Gladhen 5b (Kaca 41) a) disambung = vane d) daktinggal = angtiminn b) kojauk = AUITZ ASME T e) dakombe = AAMAS ) fokentas = H}im20m TAN Gladhen 5c (Kaca44) 1) gorengen =qmaqritiyay 8) nyooa = AUMIZApTIZN 2) panasna = IA 7) muna = EY MAZIUN 3) sabarena = RALITINA 8) tukunen = as] ipa 4) garapen =m Sy) 9) dalanan = vanangasy) 5) urutake = (TAS 40) nangiss «= = MIL TAN Uji Kompetensi Wulangan 3 (Kaca 45-47) Aksara Latine: Aksara Jawa Cacahe aksara jawa iku ana rong puluh, yaiku wiwit ha nganti nga. Wujude aksara ha iku meh padha karo la, mung kari malik wae. Aksara na meh padha karo ka. Mung kari nambah sikil sj. Semono uga aksara ra meh padha karo aksara ga, mung nambah sikil ij Aksara da meh padha karo aksara sa, mung kari malik bunderan Gilike, Aksara pa meh padha karo aksara ya, mung kari nambah sikilsi 1A 6 Cc 1. D 16. B 2 8 7A 12. B 7A 3. D 8 Cc 13. C 18. C 4.8 9B 14. D 19. B 5A 10. c 15. A 20. A Wulangan 4 Gladhen4 (Kaca 49) a, SuralanBaya b._yaiku salah siji nerak prajanjen babagan wewengkon kanggo golek pangan, kang wis disepakati ing sadurunge. ©, ofaana sing menang lan ora ana sing kalah, kekarone padha dene babak belur. dd. tentara Tar-Tar ikusaka negara China fe. gayutane yaiku: tinemokake panemu beda mula bukane Surabaya (saka tembung: Sura = jaya/rahayu slamet, Baya = bebaya. Surabaya = rahayu slamet saka bebaya) Pranyatan iki nemu nalika ana serangan tentara Tar- Tar kang arep ngukum Raja saka Jawa. Tar-Tar ngrampas donya branane wong Jawa lan kenya-kenya sulistya arep digawa menyang China. Raden Wijaya ora narimakake, banjur nyusun siyasat tartamtu lan kasil nyerang Tar-Tar ing pelabuhan Ujung Galuh saengga Tar-Tar sumingkir menyang Tiongkok Menange Raden Wijaya ikitinetepake minangka dina kutha Surabaya yaiku dina slamete saka bebaya. Gladhen 2 (Kaca 50) a. Orientasi, perangan kang nepungake. Komplikasi, perangan kang ngadhepi prekara. b, Komplikasi, tahap ngadhepi prekara. Resolusi, tahap ngrampungake prekara 2 Kunet Jawaban Pinter Basa Jawa Kis. 7 Smt. 2 Edisi.28 -p c. Orientasiiku tahap tetepungan (perkenalan), Resolusiiku tahap pangudhar (penyelesaian). d,_tahapankomplikasi. fe, tahapanresolusi, Gladhen 3 (Kaca 50) : bebas. Gladhen 4 (Kaca 52) 1) Wong-wong Tar-Tar/ngrampas /donya branane wong Jawa Jejer Wasesa lesan 2) Kenya-kenya sulistya /arep digawa/ menyang China Jejer Wasesa Kat. Panggonan 3) Raden Wijaya/ banjur nyusun/ siyasat tartamtu Jejer Wasesa Lesan 4) Tentara-tentara Tar-Tar / sumingkir/ menyang Tiongkok Jejer Wasesa Kat. Panggonan 5) _Hiu Sura/nulibali/menyang segara Jejer Wasesa Kat. Panggonan Gladhen Sa (Kaca 52—53), tembung mawa seselan um: 1) tembunge = tandang + um (tumandang) Ukarane = Warga desa padha tumandang mbangun jembatan. 2) tembunge gantung + um (gumantung) Ukarane ‘Saben manungsa kudu gumantung marang Gusti Allah, 3) tembunge sugih + um (sumugih) Ukarane Bocah kae sumugih banget, mula disirik kancane. 4) tembunge susul + um (sumusul) Ukarane Barisane siswa susul-sumusul ngrenggani dalan. 5) tembunge dugi + um (dumugi) Ukarane = Mbak Nuriyah sampun dumugi griya Gladhen 5b (Kaca 53), tembung mawa wuwuhan bebarengan 1) tembunge = di+tuku+ake (ditukokake) Ukarane Aku ditukokake jajan kancaku. 2) tembunge di+ gawe + ake (digawekake) Ukarane Adhik digawekake layangan kangmasku 3) tembunge di+cathet + |(dicatheti) Ukarane Barang-barang {ukone dicatheti buku, 4) tembunge di+ampil+ | (diampiliy Ukarane Paklik diampili dhuwit bapakku 5) tembunge = di+tandur+! (ditanduri) Ukarane = Pategalane ditanduri palawija Gladhen 5c (Kaca 54-55) 1) dakbalekake dak+ bali+ake Arane utama purusa ke kriya Tegese aku sing mbalekake Ukarane Bukune wis dakbalekake menyang perpustakaan 2) dakumbah dak+umbah Arane utama purusa kriyawantah Tegese aku singngumbah Ukarane Klambi-klambiku sing reged wis dakumbah 3) digarapake di+garap+ake Arane pratama purusa ke kriya Tegese dheweke sing nggarapake Ukarane PR-e digarapake kancane. 4) diombe di+ombe Arane pratama purusa kriya wantah Tegese dheweke sing ngombe Ukarane Wedang kopine wis diombe, 5) dakkabari dak +kabar+1 Arane utama purusa | kriya Tegese aku sing ngabari Ukarane = Kowe balia dhisik, mengko yen ana info dakkabari ¢- Kunci Jawaban Pinter Basa Jawa Kis.7 Smt. 2 Edi 6) kokpakakake kok+ pakan+ake Arane madyama purusa ke kriya Tegese kowe sing makakake Ukarane Jagunge apa wis kokpakakake pitik? 7) kokusung kok+usung Arane madyama purusa kriya wantah Tegese kowe singngusung Ukarane ‘Apa meja kursine wis kokusung? 8) kokgambari kok+gambar+1 Arane madyama purusa lkriya Tegese kowe sing nggambari Ukarane Bukune kokgambari wayang tah? 9) daktulungi dak+tulung +! Arane utama purusa |kriya Tegese aku sing nulungi Ukarane Nalika dheweke tiba, trus daktulungi 10) disinaoni di+sinau+an+i Arane pratama purusa |kriya Tegese dheweke sing nyinaoni Ukarane = Buku Sejarahe wis disinaoni kabeh Gladhen 6 (Kaca 57) * Isiteks wacan “Mula Bukane Kutha Jember” Endang Retnowati, Putri Prabu Brawijaya ing Majapahit ora gelem omah-omah, nanging pengin sinau agama ing papan sepi, Dheweke banjur ninggalake kraton lan kasil nemokake papan kaya kang dikarepake. Endang Retnowati krungu kabar yen ing cedhak Kali Bedadung, sing ora adoh saka kono ana bramana mumpuni. Endang niyat arep maguru. Sore, Endang arep adus ing Kali Jompo. Durung nganti kelakon, kesaru tekane pemudha. Pemudha kuwi sajak putrane ratu sing pinuju mbebedhag, SiPemudha banjur omong-omongan karo putri. Tangan pemudha Kober nyiwel pipine putri. Sanalika putri rumangsa yen awake ora resik, ora suci utawa njemberi. Pemudha nggetuni tumindake lan nembe mangerteni yen si putri ksb putri Prabu Brawijaya Majapahit. Mula pemudha banjur njaluk pangapura. Wusana kanggo tandha pangeling-aling, tlatah ksb dijenengake Jember dening Endang Retnowati. Pesan morale teks “Mula Bukane Kutha Jember” Nindakake samubarang iku aja grusa-grusu, awit yen ora kebeneran ngrugekake liyan Uji Kompetensi Wulangan 4 (Kaca 57-59) 1c 6. D 1. D 16. B 2 C 7. ¢,D 128 7c 3. B 8 C 13. B 18. C 4D 9D 14. A 19. C 5. D 40. 15. A 20, C Uji Kompetensi Akhir Semester (Kaca 60-63) Aksara Jawane: Sinau Wau dalu kula sinau wiwit jam pitu ngantos jam wolu. Anggen kula sinau, boten namung apalan, nanging gi maos piwulangan kangge enjingipun. Ibu mirsani biji-bji asil ulangan padinan kula. Nalika ibu mirsani bij sejarah, kula lingsem. Awit bijinipun seket kalih, Nanging nalika ibu mirsani biji basa Jawi, kula marem. Alala sangang dasa gangsal 1c wc 21.0 31.0 208 12,0 22. D 32, B 3. D 13, A 23. A 33. A 4A 14D 24. A 34. A 5A 15D 25. B 36. A 6 D 16. A 26. D 36. B 7c 7B 27. B 37. C a oc 18 C 28. C 38. A 9 A 19. A 29. B 39. B 10. B 20. B 30. C 40. c Kunct Jawaban Pinter Basa Jawa Kis. 7 Smt. 2 Edisi. 28 -p

Anda mungkin juga menyukai