Anda di halaman 1dari 77

Perhitungan Struktur

PEMBANGUNAN DENTAL CLINIC

SELONG - LOMBOK - INDONESIA

Teguh Santoso SPd

2023
LEMBAR PERSETUJUAN

Nama Proyek : Pembangunan Dental Clinic


Lokasi : Selong Lombok Indonesia
Pemilik : drg. Cita Darmastuti, Sp.BM

Telah selesai disusun dan disetujui tanggal 25 - 3 - 2023

Ahli Struktur

L. Yudi Kusuma Wijaya


DAFTAR ISI

COVER
LEMBAR PERSETUJUAN
DAFTAR ISI

A. Informasi Perencanaan Struktur


Informasi Perencanaan Struktur Hal. Pengantar__1

B. Pekerjaan Struktur
Penulangan Plat
Plat Lantai Dak Atap Hal. Plat Lantai Dak_1
Plat Lantai Hal. Plat Lantai_1
Perhitungan Beban Portal Hal. Beban Portal_1
Rekap Mu, Vu dan Nu Hal. Rekap Vu, Mu dan Nu_1
Penulangan Balok
Sloof 15/30 Hal. Penul. Sloof SL1 15x30__1
Sloof 15/25 Hal. Penul. Sloof SL2 15X25__1
Balok 20/45 Hal. Penul. Balok 20X45__1
Balok 20/40 Hal. Penul. Balok 20X40__1
Balok 20/40 (B3) Hal. Penul. Balok 20/40 (B2A)__1
Balok 20/30 Hal. Penul. Balok 20X30__1
Balok 15/30 Hal. Penul. Balok 15X30__1
Balok Anak 15/30 Hal. Penul. Balok Anak 15x30__1
Balok Anak 15/20 Hal. Penul. Balok Anak 15x20__1
Balok Anak 15/25 Hal. Penul. Balok Anak 15x25__1
Penulangan Kolom
Kolom Lantai 1 uk. 20x55 Hal. Kolom lt 1 20x55 __1
Kolom Lantai 1 uk. 25x25 Hal. K2 25X25 =1
Kolom Lantai 1 uk. 20x45 Hal. Kolom K2- 20X45 __1
Kolom Lantai 1 uk. 15x30 Hal. K3 15X30 =1
Kolom Lantai 2 uk. 20x30 Hal. Kolom Lantai 2 20X45 =1
Kolom Lantai 2 uk. 20x55 Hal. Kolom Lantai 2 20x55 __1
Kolom Lantai 2 uk. 25x25 Hal. Kolom Lantai 2 25X25 =1
Penulangan Pondasi
Pondasi uk. 150x150 Hal. Pondasi Kolom 20x55_1
Pondasi uk. 100x100 Hal. Pondasi Kolom 20x45_1
Pondasi uk. 120x120 Hal. Pondasi Kolom 25x25_1
Pondasi uk. 80x80 Hal. Pondasi Kolom 15x30_1
Penulangan Tangga Hal. Tangga_1

C. Lampiran
INFORMASI PERENCANAAN STRUKTUR

PROYEK : PEMBANGUNAN DENTAL CLINIC

PERRATURAN-PERATURAN YANG DIPAKAI


1 Tata Cara Perhitungan Struktur untuk Bangunan Gedung, SK SNI T-15-1991-03/
SNI-03-2487-2002
2 Tata Cara Perencanaan Pembebanan Untuk Rumah dan Gedung, SNI 03-1727-1989-F
3 Standar Perencanaan Ketahan Gempa Untuk Struktur Bangunan Gedung, SNI-1726-2002
4 Tata Cara Perencanaan Struktur Baja untuk Bangunan Gedung, SNI-03-1929-2002 dan
Peraturan Perencanaan Bangunan Baja Indonesia, SNI-1729-1989-F

PEMBEBANAN
1 Beban Mati
Berat volume beton = 2400 kg/m3 = 24 kN/m3
Berat dinding bata = 250 kg/m2 = 2.5 kN/m2
Berat volume baja = 7850 kg/m3 = 78.5 kN/m3
2 Beban Hidup
Lantai Rumah Tinggal = 150 kg/m2 = 2.5 kN/m2
Tangga = 400 kg/m2 = 4 kN/m2
Pekerja = 100 kg = 1 kN
Air hujan = 20 kg/m2 = 0.2 kN/m2
3 Beban angin = 40 kg/m2 = 0.4 kN/m2

DATA BAHAN
1 Mutu beton struktural = f'c = 20 Mpa
2 Mutu baja tulangan = fy = 400 Mpa (ulir, d ≥ 13 mm)
= 240 Mpa (polos, d < 13 mm)
3 Mutu baja profil = fy = 240 Mpa

Pengantar__1
PERHITUNGAN PEMBEBANAN DAN KOMBINASI PEMBEBANAN
Beban gravitasi terdiri dari beban mati dan beban hidup
1 Baja = 7,850 kg/m3 = 78.5 kN/m3
2 Beton bertulang = 2,400 kg/m3 = 24 kN/m3
3
3 Kayu = 800 kg/m = 8 kN/m3
4 Pasir = 1,600 kg/m3 = 16 kN/m3
5 Screeding per cm tebal = 21 kg/m2 = 0.21 kN/m2
6 Pasangan batu bata = 1,700 kg/m3 = 17 kN/m3
2
7 Plafon dan penggantung = 18 kg/m = 0.18 kN/m2
8 Finishing lantai per cm tebal = 21 kg/m2 = 0.21 kN/m2
9 Beban hidup lantai = 150 kg/m2 = 1.5 kN/m2
3
10 Air = 1,000 kg/m = 10 kN/m3

Beban Gempa
Beban gempa dihitung berdasarkan cara statik eqivalen untuk gedung beraturan yang
nilainya berbanding lurus dengan berat massa bangunan/segmen bangunan yang di
tinjau, dan ditulis dalam persamaan :

Ct . I
V = Wt
R
V = Beban gempa total yang bekerja pada segmen bangunan yang ditinjau
Ct = Nilai faktor respon gempa, tergantung lokasi dan jenis tanah
I = Faktor keutamaan gedung
Wt = Beban total gedung (beban mati dan beban hidup tereduksi)
R = Faktor reduksi gempa

Wi . hi
Fi = V
SWi . hi

Pengantar__2
KOMBINASI PEMBEBANAN
Kasus Beban yang ditinjau adalah :
Load Case - 0 : Termasuk berat sendiri struktur (self weight)
Load Case - 1 : Beban mati : berat sendiri pelat, plafon, finising, dinding
Load Case - 2 : Beban hidup
Load Case - 3 : Beban gempa arah -X
Load Case - 4 : Beban gempa arah -Y

Kombinasi beban yang ditinaju adalah :

LC0 LC1 LC2 LC3 LC4


Kombinasi 1 1.20 1.20 1.60 0.00 0.00
Kombinasi 2 1.20 1.20 1.00 1.00 0.30
Kombinasi 3 1.20 1.20 1.00 1.00 0.30

Metode Analisa Struktur dengan Bantuan Program SAP 200 V.14

Pengantar__3
PERENCANAAN PELAT 2 ARAH
PELAT ATAP
Berat sendiri plat = 0.12 x 24 = 2.880 KN/m²
Berat plapond + penggantung = 0.18 = 0.180 KN/m²
Total beban mati qD = 3.060 KN/m²

Beban hidup lantai = 150 kg/m² = 1.50 KN/m²


Total beban hidup qL = 1.50 KN/m²

qu = 1,2 x qD + 1,6 x qL
= 6.072 KN/m²

PERHITUNGAN MOMEN PELAT


Pelat bentang panjang Ly : 4.65 m Ly/Lx Ctx
Pelat bentang pendek Lx : 2 m 2.325 82.7
Ly
= 2.325
Lx

Lx

Ly

Rumus momen terfaktor


Mlx = 0.001 x qu x Lx2 x CLx
2
Mly = 0.001 x qu x Lx x CLy
Mtx = -0.001 x qu x Lx2 x Ctx = Mu
Mty = -0.001 x qu x Lx2 x Ctx

Untuk tujuan praktis desain tulangan berdasarkan momen tumpuan maksumum, dalam
hal ini tumpuan X

PERHITUNGAN MOMEN PELAT


Mu = 2.009 kNm/m
= 2,008,618 Nmm/mm
f = 0.8
b = 0.85
f'c = 20 Mpa
fy = 240 Mpa
b = 1000 mm
h = 120 mm

Pelat Lantai Dak__1


Dia. Tul = 10 mm
2
As = 78.5398 mm
S = 25 mm
dx = 90 mm (h - Selimut btn. - 1/2 ø tulangan arah x)
2
Rn Mu/(f.0,85.f'c.b.d )
=
=
0.01823364
w = 1- (1-2.Rn)
= 0.018403
0.04 x f'c
r min = =
fy
= 0.0033333
0.85 x f'c x b 600
rb = x
fy 600 + fy
= 0.0430060
r maks = 0,75 x rb
= 0.03225446
r perlu = w x 0,85 x f'c/fy
= 0.0013035

r min < r perlu < r mak.


0.00333 < 0.00130 < 0.03225

r perlu = 0.0033333 r terpakai

As = r perlu x b x d
2
= 300.00 mm
S tul. = As 1 tul. x b /As
= 261.80 mm
S pakai = 300 mm
2
As akt. = 261.799388 mm
a = As aktual . fy / 0.85 f'c . b
= 3.695991 mm
Mn = As aktual . fy ( d - a/2 )
= 5.539 kNm
Mr = f Mn
4.431 kNm > Mtx……………….Oke

Selanjutnya disajikan dalam tabel berikut :

Pelat Lantai Dak__2


TABEL PENULANGAN PELAT LANTAI
PELAT PELAT PELAT PELAT
No Notasi Satuan
1 2 3 4
1 Ly 465.00 273.00 320.00 525.00 mm
2 Lx 200.00 130.00 255.00 270.00 mm
3 Ly/Lx 2.325 2.100 1.255 1.944
4 Ctx 82.7 82.2 65.5 81.7
5 Mu 2.01 0.84 2.59 3.62 kNm
6 b 1000.0 1000.0 1000.0 1000.0 mm
7 h 120.0 120.0 120.0 120.0 mm
8 dx 90.0 90.0 90.0 90.0 mm
9 s 25.0 25.0 25.0 25.0 mm
10 f'c 20.0 20.0 20.0 20.0 Mpa
11 fy 240.0 240.0 240.0 240.0 MPa
12 b 0.85 0.85 0.85 0.85
13 ø 0.80 0.80 0.80 0.80
14 dia 10.0 10.0 10.0 10.0 mm
15 As1 78.540 78.540 78.540 78.540 mm2
16 Rn 0.018234 0.007657 0.023476 0.032829 Mpa
17 r b 0.04301 0.04301 0.04301 0.04301
18 r mak 0.03225 0.03225 0.03225 0.03225
19 r min 0.00333 0.00333 0.00333 0.00333
20 w 0.01840 0.00769 0.02376 0.03339
21 r perlu 0.00130 0.00054 0.00168 0.00236
22 r pakai 0.00333 0.00333 0.00333 0.00333
23 As 300.00 300.00 300.00 300.00 mm2
24 n 4.0 4.0 4.0 4.0 buah
25 S 262 262 262 262 mm
26 Sterpakai 300 300 300 300 mm
27 Dipakai f10-300 f10-300 f10-300 f10-300
2
28 As ada 261.8 261.8 261.8 261.8 mm
29 a 3.696 3.696 3.696 3.696 mm
30 Mn 5.539 5.539 5.539 5.539 kNm
31 Mr 4.431 4.431 4.431 4.431 kNm
> Mu..Oke > Mu..Oke > Mu..Oke > Mu..Oke

Pelat Lantai Dak__3


PERENCANAAN PELAT 2 ARAH
PELAT LANTAI
Berat sendiri plat = 0.12 x 24 = 2.880 KN/m²
Berat finising tebal 5 cm = 0.05 x 22 = 1.100 KN/m²
Berat plapond + penggantung = 0.18 = 0.180 KN/m²
Total beban mati qD = 4.160 KN/m²

Beban hidup lantai = 150 kg/m² = 1.50 KN/m²


Total beban hidup qL = 1.50 KN/m²

qu = 1,2 x qD + 1,6 x qL
= 7.392 KN/m²

PERHITUNGAN MOMEN PELAT


Pelat bentang panjang Ly : 4.65 m Ly/Lx Ctx
Pelat bentang pendek Lx : 2.53 m 1.8379 81.2
Ly
= 1.8379
Lx

Lx

Ly

Rumus momen terfaktor


Mlx = 0.001 x qu x Lx2 x CLx
Mly = 0.001 x qu x Lx2 x CLy
Mtx = -0.001 x qu x Lx2 x Ctx = Mu
Mty = -0.001 x qu x Lx2 x Ctx

Untuk tujuan praktis desain tulangan berdasarkan momen tumpuan maksumum, dalam
hal ini tumpuan X

PERHITUNGAN MOMEN PELAT


Mu = 3.842 kNm/m
= 3,842,015 Nmm/mm
f = 0.8
b = 0.85
f'c = 20 Mpa
fy = 240 Mpa
b = 1000 mm
h = 120 mm
Dia. Tul = 10 mm
2
As = 78.5398 mm
S = 25 mm
dx = 90 mm (h - Selimut btn. - 1/2 ø tulangan arah x)
2
Rn = Mu/(f.0,85.f'c.b.d )
= 0.03487668
w = 1- (1-2.Rn)
= 0.035507

Pelat Lantai__1
0.04 x f'c
r min = =
fy
= 0.0033333
0.85 x f'c x b 600
rb = x
fy 600 + fy
= 0.0430060
r maks = 0,75 x rb
= 0.03225446
r perlu = w x 0,85 x f'c/fy
= 0.0025151

r min < r perlu < r mak.


0.00333 < 0.00252 < 0.03225

r perlu = 0.0033333 r terpakai

As = r perlu x b x d
2
= 300.00 mm
S tul. = As 1 tul. x b /As
= 261.80 mm
S pakai = 300 mm
2
As akt. = 261.799388 mm
a = As aktual . fy / 0.85 f'c . b
= 3.695991 mm
Mn = As aktual . fy ( d - a/2 )
= 5.539 kNm
Mr = f Mn
4.431 kNm > Mtx……………….Oke

Selanjutnya disajikan dalam tabel berikut :

Pelat Lantai__2
TABEL PENULANGAN PELAT LANTAI
PELAT PELAT PELAT PELAT
No Notasi Satuan
1 2 3 4
1 Ly 465.00 543.00 462.00 320.00 mm
2 Lx 253.00 253.00 320.00 240.00 mm
3 Ly/Lx 1.838 2.146 1.444 1.333
4 Ctx 81.2 82.3 73.2 68.9
5 Mu 3.84 3.89 5.54 2.93 kNm
6 b 1000.0 1000.0 1000.0 1000.0 mm
7 h 120.0 120.0 120.0 120.0 mm
8 dx 90.0 90.0 90.0 90.0 mm
9 s 25.0 25.0 25.0 25.0 mm
10 f'c 20.0 20.0 20.0 20.0 Mpa
11 fy 240.0 240.0 240.0 240.0 MPa
12 b 0.85 0.85 0.85 0.85
13 ø 0.80 0.80 0.80 0.80
14 dia 10.0 10.0 10.0 10.0 mm
15 As1 78.540 78.540 78.540 78.540 mm2
16 Rn 0.034877 0.035349 0.050298 0.026631 Mpa
17 r b 0.04301 0.04301 0.04301 0.04301
18 r mak 0.03225 0.03225 0.03225 0.03225
19 r min 0.00333 0.00333 0.00333 0.00333
20 w 0.03551 0.03600 0.05163 0.02699
21 r perlu 0.00252 0.00255 0.00366 0.00191
22 r pakai 0.00333 0.00333 0.00366 0.00333
23 As 300.00 300.00 329.15 300.00 mm2
24 n 4.0 4.0 5.0 4.0 buah
25 S 262 262 239 262 mm
26 Sterpakai 300 300 300 300 mm
27 Dipakai f10-300 f10-300 f10-300 f10-300
28 As ada 261.8 261.8 261.8 261.8 mm2
29 a 3.696 3.696 3.696 3.696 mm
30 Mn 5.539 5.539 5.539 5.539 kNm
31 Mr 4.431 4.431 4.431 4.431 kNm
> Mu..Oke > Mu..Oke < Mu..No. > Mu..Oke

Pelat Lantai__3
PERHITUNGAN BEBAN PORTAL

A PEMBEBANAN

Pemerataan beban merupakan daerah permukaan Pelat, dimana beban di distribusikan


pembagiannya sebesar 450

CONTOH Pelat UKURAN 2.50 M x 4.65 M


Pemerataan Beban Pelat Type 1

L = 4.650 m
L/2 = 2.325 m
a = 1.265 m
b = 1.060 m
1. Diagram bidang pembebanan awal
w1 = luas segitiga = 0.500 x 1.265 x 1.265 = 0.800 m²
w2 = luas segiempat = 1.265 x 1.060 = 1.341 m²
RA = W1 + W2 = 2.14 m²
Mc1 = RA (L/2) - W1 (a/3 + b) - W2 (b/2) …………………1
3.082 m3
2. Diagram bidang setelah merata
Mc2 = 1/8 x heq x L2
= 2.703 heq . m2 …………………………………. 2
Pers. 1 = Pers. 2
heq = 1.140 m

Beban Portal__ 1
Pemerataan Beban Pelat Type 2

L = 2.530 m
L/2 = 1.265 m
a = 1.265 m

1. Diagram bidang pembebanan awal


w = luas segitiga = 0.500 x 1.265 x 1.265 = 0.800 m²
RA = w = 0.8001 m²
Mc1 = RA (L/2) - w(a/3)
= 0.675 m3 ……..………………………. 1

2. Diagram bidang pembebanan setelah merata


MC = MC2
Mc2 = 1/8 heq L2
= 0.800 heq . m2 …………………………. 2
Pers. 1 = Pers. 2
heq = 0.843 m

Dengan cara yang sama, maka perataan beban eqivalen Pelat disajikan dalam tabel dibawah ini

L L/2 a b w1 w2 Mc1 Mc2 heq


No. Bentuk
m m m m m2 m2 m3 m3 m
Pot. 4
2.5 m Trapesium 2.530 1.265 0.840 0.425 0.353 0.357 0.573 0.800 0.717
1.7 m Segitiga 1.680 0.840 0.840 0.000 0.353 0.000 0.198 0.353 0.560
4.7 m Trapesium 4.650 2.325 1.265 1.060 0.800 1.341 3.082 2.703 1.140
2.5 m Segitiga 2.530 1.265 1.265 0.000 0.800 0.000 0.675 0.800 0.843
2.5 m Trapesium 2.530 1.265 1.200 0.065 0.720 0.078 0.672 0.800 0.840
2.4 m Segitiga 2.400 1.200 1.200 0.000 0.720 0.000 0.576 0.720 0.800
Pot. 3
5.4 m Trapesium 5.440 2.720 0.840 1.880 0.353 1.579 3.009 3.699 0.813
1.7 m Segitiga 1.680 0.840 0.840 0.000 0.353 0.000 0.198 0.353 0.560
5.6 m Trapesium 5.630 2.815 2.325 0.490 2.703 1.139 7.117 3.962 1.796
4.7 m Segitiga 4.650 2.325 2.325 0.000 2.703 0.000 4.189 2.703 1.550
5.4 m Trapesium 5.430 2.715 1.200 1.515 0.720 1.818 4.135 3.686 1.122
2.4 m Segitiga 2.400 1.200 1.200 0.000 0.720 0.000 0.576 0.720 0.800
Pot. 1
3.2 m Trapesium 3.150 1.575 0.840 0.735 0.353 0.617 0.943 1.240 0.760
1.7 m Segitiga 1.680 0.840 0.840 0.000 0.353 0.000 0.198 0.353 0.560
4.7 m Trapesium 4.650 2.325 1.595 0.730 1.272 1.164 3.635 2.703 1.345
3.2 m Segitiga 3.190 1.595 1.595 0.000 1.272 0.000 1.353 1.272 1.063
3.2 m Trapesium 3.200 1.600 1.200 0.400 0.720 0.480 1.248 1.280 0.975
2.4 m Segitiga 2.400 1.200 1.200 0.000 0.720 0.000 0.576 0.720 0.800

Beban Portal__ 2
B PERHITUNGAN PEMBEBANAN

BALOK LANTAI
qDL = 4.16 kN/m2
qLL = 1.50 kN/m2

BALOK ATAP
qDL = 3.06 kN/m2
qLL = 1.50 kN/m2

PEMBEBANAN PORTAL
POT. 4
L= 1.68 M
a. Beban Pelat lantai = 4.160 x 0.560 x 1= 2.3 KN/m
b. Beban dinding = 1.2 x 2.60 = 3.1 KN/m
Beban mati qD1 = 5.4 KN/m

c. Beban hidup plat lantai = 1.50 x 0.560 x 1= 0.8 KN/m


Beban hidup qL1 = 0.8 KN/m

L= 4.65 M
a. Beban Pelat lantai = 4.160 x 1.140 x 1= 4.7 KN/m
b. Beban dinding = 1.2 x 2.60 = 3.1 KN/m
Beban mati qD1 = 7.9 KN/m

c. Beban hidup plat lantai = 1.50 x 1.140 x 1= 1.7 KN/m


Beban hidup qL1 = 1.7 KN/m

L= 2.40 M
a. Beban Pelat lantai = 4.160 x 0.800 x 2= 6.7 KN/m
b. Beban dinding = 1.2 x 2.60 = 3.1 KN/m
Beban mati qD1 = 9.8 KN/m

c. Beban hidup plat lantai = 1.50 x 0.800 x 2= 2.4 KN/m


Beban hidup qL1 = 2.4 KN/m

Beban Portal__ 3
PERHITUNGAN BERAT BANGUNAN
Berat bangunan dihitung per pias portal (arah melintang), karena portal seragam.
Gaya geser gempa diperhitungkan bekerja sebagai gaya horizontal pada masing-
masing portal
Beban gempa dihitung berdasarkan pias portal yang ditinjau

PORTAL (PIAS 2.53 M x 8.73 M)

BERAT ATAP
- Berat pelat lantai Atap = 7.00 x 2.64 x 3.1 = 56.5 KN
- Beban hidup lantai = 7.00 x 2.64 x 1.5 x 0.7 = 19 KN
- Berat Balok
Memanjang = 0.20 x 0.28 x 7.0 x 1 x 24 = 9.4 KN
= 0.15 x 0.08 x 3.5 x 1 x 24 = 1.0 KN
= 0.20 x 0.18 x 1.3 x 1 x 24 = 1.1 KN
Melintang = 0.20 x 0.28 x 1 x 3 x 24 = 5.1 KN
= 0.15 x 0.13 x 2 x 3 x 24 = 2.2 KN
- Berat tembok
Melintang = 0.15 x 9.11 x 0.3 x 1 x 8 = 2.7 KN
- Berat kolom Lt. Atap = 0.15 x 0.15 x 0.4 x 8 x 24 = 1.5 KN
99.1 KN

BERAT LANTAI 3
- Berat pelat lantai = 6.81 x 1.00 x 3.1 = 20.8 KN
- Beban hidup lantai = 6.81 x 1.00 x 1.5 x 0.7 = 7.2 KN
- Berat Balok
Memanjang = 0.20 x 0.28 x 7.0 x 1 x 24 = 9.4 KN
= 0.20 x 0.18 x 1.4 x 1 x 24 = 1.2 KN
= 0.15 x 0.08 x 7.0 x 1 x 24 = 2.0 KN
Melintang = 0.20 x 0.33 x 3 x 2 x 24 = 8.4 KN
= 0.20 x 0.18 x 1 x 3 x 24 = 3.5 KN
= 0.15 x 0.08 x 1 x 2 x 24 = 0.8 KN
- Berat tembok = 0.15 x 9.50 x 0.4 x 1 x 8 = 4.0 KN
- Berat kolom Lt. Atap = 0.15 x 0.15 x 0.4 x 4 x 24 = 0.8 KN
- Berat kolom Lt. 2 = 0.20 x 0.55 x 1.5 x 4 x 24 = 15.8 KN
73.9 KN

Beban Portal__ 4
BERAT LANTAI 2
- Berat pelat lantai = 7.00 x 4.00 x 4.2 = 116.5 KN
- Beban hidup lantai = 7.00 x 4.00 x 1.5 x 0.7 = 29.4 KN
- Berat Balok
Memanjang = 0.20 x 0.28 x 8.7 x 1 x 24 = 11.7 KN
= 0.15 x 0.08 x 3.5 x 1 x 24 = 1.0 KN
Melintang = 0.20 x 0.33 x 4 x 4 x 24 = 25.3 KN
= 0.15 x 0.18 x 4 x 2 x 24 = 5.2 KN
- Berat tembok = 0.15 x 9.50 x 2 x 1 x 8 = 17.1 KN
- Berat kolom Lt. Atap = 0.20 x 0.55 x 1.5 x 4 x 24 = 15.8 KN
- Berat kolom Lt. 2 = 0.20 x 0.55 x 1.5 x 4 x 24 = 15.8 KN
237.9 KN

REKAP BEBAN TOTAL


- Beban total (Wt) = 410.9 KN

TOTAL BEBAN HORIZONTAL


Total Gaya Horizontal (V) = C . I . Wt
R
= 43.51 KN
T = 0.06 x H 0.75 :H = 7.2 m = 0.2637 detik
(dari garfik wilayah 5 (tanah lunak) didapat kofisien gempa 0,90)

R = 8.50

dimana :
C = 0.9 untuk jenis tanah lunak zona 3
I = 1 faktor fungsi gedung
R = 8.5 Sistem rangka pemikul momen khusus (spesial resisting moment frame)
beton bertulang

Beban Portal__ 5
hi wi hi x wi Fi
7.20 99.08 713.40 16.06
6.20 73.90 458.16 10.31
3.20 237.93 761.37 17.14
S wi x hi 1932.94

F8 F10 F9

F6 F7 F5

F1 F3 F4 F2

1.65 4.7 2.4

Gaya geser per joint (Tepi)


F1 = 1.62 kN (tepi) F2 = 2.35 kN (tepi)
F3 = 6.22 kN (tengah) F4 = 6.95 kN (tengah)

F5 = 1.74 kN (tepi) F6 = 3.41 kN (tepi)


F7 = 5.16 kN (tengah) F8 = 5.31 kN (tepi)
F10 = 8.03 kN (tengah) F9 = 2.71 kN (tepi)

Beban horizontal di atas bekerja pada portal 100% arah X (pendek), 30% arah Y (arah panjang)
Untuk Portal tepi setengahnya

Beban Portal__ 6
RANGKUMAN HASIL PERHITUNGAN Mu, Vu, & Nu

BALOK

BALOK B1 (20 x 45)

L = 5.4 m B1-2
-
Mu = 29.9 kNm
Mu+ = 18.0 kNm
Vu = 35.2 kN
qu = 23.3 kN/m

BALOK B2 (20 x 40)

L = 4.7 m B2-8
-
Mu = 33.3 kNm
+
Mu = 33.7 kNm
Vu = 34.2 kN
qu = 23.6 kN/m

BALOK B2A (20 x 45)

L = 2.6 m
B2a-1 Mu- = 23.9 kNm
+
Mu = 14.6 kNm
Vu = 79.3 kN
qu = 16.0 kN/m

BALOK B3 (20 x 30)


L = 3.2 m
-
B3-2 Mu = 23.8 kNm
Mu+ = 5.1 kNm
Vu = 23.3 kN
qu = 15.6 kN/m

BALOK B3a (15 x 30)

L = 5.4 m
B3a-2 Mu- = 14.0 kNm
Mu+ = 7.8 kNm
Vu = 16.0 kN
qu = 9.5 kN/m

BALOK Anak(15 x 30)

L = 5.4 m
BA2-5 Mu- = 8.4 kNm
Mu+ = 6.5 kNm
Vu = 9.3 kN
qu = 8.4 kN/m

Rekap Mu, Vu, dan Nu


BALOK Anak(15 x 20)

L = 1.4 m
BA1-12 Mu- = 5.1 kNm
+
Mu = 2.5 kNm
Vu = 7.4 kN
qu = 1.6 kN/m

BALOK Anak B3A (15 x 30)

L = 2.0 m
BA3-3-2 Mu- = 11.2 kNm
+
Mu = 2.7 kNm
Vu = 11.5 kN
qu = 1.6 kN/m

KOLOM

Kolom Lantai 1: 20x45


L = 3.6 m
K2-7 Mu1 = -12.6 kNm
Mu2 = 12.6 kNm
Vu = 7.0 kN
Nu = 135.3 kN

Kolom Lantai 2: 20x45


L = 3 m
K2b-4 Mu1 = 11.9 kNm
Mu2 = 12.0 kNm
Vu = 5.8 kN
Nu = 49.8 kN

Kolom Lantai 1: 15x30


L = 4 m
K3-4 Mu1 = -3.7 kNm
Mu2 = 3.8 kNm
Vu = 2.1 kN
Nu = 24.0 kN

Kolom Lantai 1: 25x25


L = 4 m
K2A Mu1 = -12.2 kNm
Mu2 = 12.2 kNm
Vu = 6.6 kN
Nu = 138.7 kN

Kolom Tengah Lantai 1 30x40


L = 3.6 m
K1-2 Mu1 = 17.1 kNm
Mu2 = 18.9 kNm
Vu = 9.8 kN
Nu = 351.9 kN

Rekap Mu, Vu, dan Nu


Kolom Tengah Lantai 2: 20x55
L = 3 m
K2-88 Mu1 = 24.1 kNm
Mu2 = 29.0 kNm
Vu = 18.6 kN
Nu = 102.5 kN

Kolom Tepi Lantai 2: 25x25


L = 3 m
K2-88 Mu1 = 7.8 kNm
Mu2 = 8.9 kNm
Vu = 5.6 kN
Nu = 48.7 kN

PONDASI
PONDASI KOLOM TENGAH P1 PONDASI KOLOM TEPI P2

MuX = 16.3 kNm MuX = 19.8 kNmkNm


MuY = 0.1 kNm MuY = 0.2 kNm
Nu = 363.3 kN Nu = 154.9 kN kN

PONDASI KOLOM TEPI P2 PONDASI KOLOM TEPI P3

MuX = 12.5 kNm MuX = 3.7 kNmkNm


MuY = 0.1 kNm MuY = 0.0 kNm
Nu = 129.8 kN Nu = 24.0 kN kN

Rekap Mu, Vu, dan Nu


PERHITUNGAN PENULANGAN BALOK SLOOF 150x300

SLOOF TENGAH L = 5.40 m

DATA - DATA :
Mu tumpuan = 19.10 KNm d = 261 mm d' = 25 mm
Mu lapangan = 12.73 KNm f'c = 18.5 Mpa
Vu = 28.30 KN fy = 240 Mpa ( ut. lentur )
qu = 10.48 KN/m fy = 240 Mpa ( ut. geser )
h = 300 mm  = 0.80 untuk lentur
bw = 150 mm  = 0.60 untuk geser
bE = 150 mm b = 0.85 ( ut. f'c < 30 Mpa )
hf = 300 mm
Selimut beton = 25 mm
Dia. tul. trk = 12 mm As1 113.10 mm2
Dia. tul. Tkn. = 12 mm As1 113.10 mm2
Dia. tul. skg. = 8 mm As2 48.25 mm2

PERENCANAAN TULANGAN TUNGGAL


1 Perhitungan Tulangan Pokok Tumpuan

Mu = 19099800 Nmm
Mn = 23874750 Nmm
Rn = 2.336504162
r min = 0.005833333
rb = 0.039780506 1
r mak. = 0.029835379
m = 15.26232114
r perlu = 0.010591496 >> rho perlu…Oke.
r terpakai = 0.010591496
As = 414.6570674 mm2

Tul.tarik = 12 mm 113.09734 mm2


Tul.tekan = 12 mm 113.09734 mm2
n = 3.666373443 buah (jumlah tulangan)
= 4 buah (dibulatkan)
Asakt. = 452.3893 mm2
smin = 25 mm (jarak antar tulangan)
S = 12.0 mm << 25 mm…hidupkan tul. 2 baris.
nluar = 4 buah
ndalam = 0 buah
Asakt. = 452.3893 mm2
Sakt = 12.0 mm << 25 mm…hidupkan tul. 2 baris.
dakt. = 261.00 mm 156 0 #
r akt = 0.011555
a = 46.03008 mm Balok Persegi (tumpuan, analisa balok persegi)
!!, selanjutnya
Mt = 25838846.5 Nmm
= 25.839 kNm
Mn = 20.671 kNm >> Mu……..……Oke

2 Perhitungan Tulangan Pokok Lapangan

Mu = 12733200 Nmm
Mn = 15916500 Nmm
Rn = 1.557669441

Penul. Sloof SL1 15x30__1


r min = 0.005833333
rb = 0.039780506 1
r mak. = 0.029835379
m = 15.26232114
r perlu = 0.006848171 >> rho perlu…Oke.
r terpakai = 0.006848171
As = 268.1059069 mm2
Tul.tarik = 12 mm 113.09734 mm2
Tul.tekan = 12 mm 113.09734 mm2
n = 2.370576686 buah (jumlah tulangan)
= 3 buah (dibulatkan)
2
Asakt. = 339.2920 mm
smin = 25 mm (jarak antar tulangan)
S = 12.0 mm << 25 mm…hidupkan tul. 2 baris.
nluar = 4 buah
ndalam = 0 buah
Asakt. = 452.3893 mm2
Sakt = 12.0 mm << 25 mm…hidupkan tul. 2 baris.
dakt. = 261.00 mm 24 0 6
r akt = 0.011555
a = 46.03008 mm Balok Persegi !!, selanjutnya
Mt = 25838846.5 Nmm
= 25.839 kNm
Mn = 20.671 kNm >> Mu……..……Oke

3 Perhitungan Tulangan Geser

Vu = 28.30 KN def. = 261.00 mm


qu = 10.48 KN/m d' = 40.00 mm
h = 300 mm f'c = 20.0 Mpa
bw = 150 mm fy = 240.0 Mpa
Dia. Sengkang = 8 mm  = 0.60
Vn = 47.16 kN
Vc = 29.18068711 kN
0,5xfxVc = 8.754206132 kN < Vu, maka diperlukan sengkang

Vs perlu = 38.40579387 kN
Vm = 17.46666667 kN/m
X = 2.198804992 m
d Sengkang = 8 mm
As sengkang = 50.26548246 mm2
2
Av = 100.5309649 mm (2 x As sengkang )
L = 1.864674987 m
Vs = 33.84699387 kN
S perlu = 186.05 mm
S maks. = 482.55 mm

Persyaratan spasi maksimum sesuai SK SNI T-15-1991-03 adalah sbb, jika :

1/3 x f'c0,5 x bw x d >>> Vs perlu, maka spasi sengkang maksimum diambil nilai
= 58.36 kN > Vs perlu maka, S =1/2 d atau 600 mm
S pakai = 131 mm (1/2 d)
= 600 mm

Jadi : Sengkang pada tumpuan Dia. 8 - 150 mm


Sengkang pada lapangan Dia. 8 - 200 mm

Penul. Sloof SL1 15x30__2


TUMPUAN 113.09734
2
As = 452.39 mm n = 4 buah Tulangan tarik
2
As' = 90.48 mm n = 1 buah Tulangan tekan, diambil 20% As
LAPANGAN
2
As = 452.39 mm n = 4 buah Tulangan tarik
2
As' = 90.48 mm n = 1 buah Tulangan tekan, diambil 20% As

4ø12
4ø12

30
ø8-150 ø8-200

4ø12 4ø12

15 15

Tump. Lap.

Penul. Sloof SL1 15x30__3


PERHITUNGAN PENULANGAN BALOK SLOOF 150x250

SLOOF TENGAH L = 3.20 m

DATA - DATA :
Mu tumpuan = 6.71 KNm d = 211 mm d' = 25 mm
Mu lapangan = 4.47 KNm f'c = 20.0 Mpa
Vu = 16.77 KN fy = 300 Mpa ( ut. lentur )
qu = 10.48 KN/m fy = 240 Mpa ( ut. geser )
h = 250 mm  = 0.80 untuk lentur
bw = 150 mm  = 0.60 untuk geser
bE = 150 mm b = 0.85 ( ut. f'c < 30 Mpa )
hf = 250 mm
Selimut beton = 25 mm
Dia. tul. trk = 12 mm As1 113.10 mm2
Dia. tul. Tkn. = 12 mm As1 113.10 mm2
Dia. tul. skg. = 8 mm As2 48.25 mm2

PERENCANAAN TULANGAN TUNGGAL


1 Perhitungan Tulangan Pokok Tumpuan

Mu = 6707200 Nmm
Mn = 8384000 Nmm
Rn = 1.255437509
r min = 0.004666667
rb = 0.032111111 1
r mak. = 0.024083333
m = 17.64705882
r perlu = 0.004351901 << rho min … pakai rho min.
r terpakai = 0.004666667
As = 147.7 mm2

Tul.tarik = 12 mm 113.09734 mm2


Tul.tekan = 12 mm 113.09734 mm2
n = 1.305954727 buah (jumlah tulangan)
= 2 buah (dibulatkan)
Asakt. = 226.1947 mm2
smin = 25 mm (jarak antar tulangan)
S = 60.0 mm >> 25 mm…….….………..Oke.
nluar = 2 buah
ndalam = 1 buah
Asakt. = 339.2920 mm2
Sakt = 60.0 mm >> 25 mm…….….………..Oke.
dakt. = 198.67 mm 78 76 #
r akt = 0.011386
a = 39.91671 mm Balok Persegi (tumpuan, analisa balok persegi)
!!, selanjutnya
Mt = 18190290.7 Nmm
= 18.190 kNm
Mn = 14.552 kNm >> Mu……..……Oke

2 Perhitungan Tulangan Pokok Lapangan

Mu = 4471466.667 Nmm
Mn = 5589333.333 Nmm
Rn = 0.836958339

Penul. Sloof SL2 15X25__1


r min = 0.004666667
rb = 0.032111111 1
r mak. = 0.024083333
m = 17.64705882
r perlu = 0.002862142 << rho min … pakai rho min.
r terpakai = 0.004666667
As = 147.7 mm2
Tul.tarik = 12 mm 113.09734 mm2
Tul.tekan = 12 mm 113.09734 mm2
n = 1.305954727 buah (jumlah tulangan)
= 2 buah (dibulatkan)
2
Asakt. = 226.1947 mm
smin = 25 mm (jarak antar tulangan)
S = 60.0 mm >> 25 mm…….….………..Oke.
nluar = 2 buah
ndalam = 0 buah
Asakt. = 226.1947 mm2
Sakt = 60.0 mm >> 25 mm…….….………..Oke.
dakt. = 198.67 mm 12 0 6
r akt = 0.007590
a = 26.61114 mm Balok Persegi !!, selanjutnya
Mt = 12578307.8 Nmm
= 12.578 kNm
Mn = 10.063 kNm >> Mu……..……Oke

3 Perhitungan Tulangan Geser

Vu = 16.77 KN def. = 198.67 mm


qu = 10.48 KN/m d' = 40.00 mm
h = 250 mm f'c = 20.0 Mpa
bw = 150 mm fy = 240.0 Mpa
Dia. Sengkang = 8 mm  = 0.60
Vn = 27.94666667 kN
Vc = 22.21160858 kN
0,5xfxVc = 6.663482573 kN < Vu, maka diperlukan sengkang

Vs perlu = 21.28318409 kN
Vm = 17.46666667 kN/m
X = 1.218502906 m
d Sengkang = 8 mm
As sengkang = 50.26548246 mm2
2
Av = 100.5309649 mm (2 x As sengkang )
L = 0.96417151 m
Vs = 17.81313965 kN
S perlu = 269.09 mm
S maks. = 482.55 mm

Persyaratan spasi maksimum sesuai SK SNI T-15-1991-03 adalah sbb, jika :

1/3 x f'c0,5 x bw x d >>> Vs perlu, maka spasi sengkang maksimum diambil nilai
= 44.42 kN > Vs perlu maka, S =1/2 d atau 600 mm
S pakai = 99 mm (1/2 d)
= 600 mm

Penul. Sloof SL2 15X25__2


Jadi : Sengkang pada tumpuan Dia. 8 - 150 mm
Sengkang pada lapangan Dia. 8 - 150 mm

TUMPUAN 113.09734
2
As = 339.29 mm n = 3 buah Tulangan tarik
2
As' = 67.86 mm n = 1 buah Tulangan tekan, diambil 20% As
LAPANGAN
2
As = 226.19 mm n = 2 buah Tulangan tarik
2
As' = 45.24 mm n = 1 buah Tulangan tekan, diambil 20% As

2ø12
2ø12

25
ø8-150 ø8-200

2ø12 2ø12

15 15

Tump. Lap.

Penul. Sloof SL2 15X25__3


PERHITUNGAN PENULANGAN BALOK 20/45

L = 5.40 m

DATA - DATA :
Mu tumpuan = 29.92 KNm d = 411 mm d' = 25 mm
Mu lapangan = 18.02 KNm f'c = 18.5 Mpa
Vu = 35.18 KN fy = 240 Mpa ( ut. lentur )
qu = 23.32 KN/m fy = 240 Mpa ( ut. geser )
h = 450 mm  = 0.80 untuk lentur
bw = 200 mm  = 0.60 untuk geser
bE = 1000 mm b = 0.85 ( ut. f'c < 30 Mpa )
hf = 120 mm
Selimut beton = 25 mm
Dia. tul. trk = 12 mm As1 113.10 mm2
1
Dia. tul. Tkn. = 12 mm As 113.10 mm2
Dia. tul. skg. = 8 mm As2 48.25 mm2

PERENCANAAN TULANGAN TUNGGAL


1 Perhitungan Tulangan Pokok Tumpuan

Mu = 29919000 Nmm
Mn = 37398750 Nmm
Rn = 1.106989362
r min = 0.005833333
rb = 0.039780506 1
r mak. = 0.029835379
m = 15.26232114
r perlu = 0.004787352 << rho min … pakai rho min.
r terpakai = 0.005833333
As = 479.5 mm2

Tul.tarik = 12 mm 113.09734 mm2


Tul.tekan = 12 mm 113.09734 mm2
n = 4.239710845 buah (jumlah tulangan)
= 5 buah (dibulatkan)
Asakt. = 565.4867 mm2
smin = 25 mm (jarak antar tulangan)
S = 18.5 mm << 25 mm…hidupkan tul. 2 baris.
nluar = 3 buah
ndalam = 2 buah
Asakt. = 565.4867 mm2
Sakt = 49.0 mm >> 25 mm…….….………..Oke.
dakt. = 396.20 mm 117 152 #
r akt = 0.007136
a = 43.15320 mm Balok Persegi (tumpuan, analisa balok persegi)
!!, selanjutnya
Mt = 50842690.3 Nmm
= 50.843 kNm
Mn = 40.674 kNm >> Mu……..……Oke

2 Perhitungan Tulangan Pokok Lapangan

Mu = 18020600 Nmm
Mn = 22525750 Nmm
Rn = 0.666753986

Penul. Balok 20X45__1


r min = 0.005833333
rb = 0.039780506 1
r mak. = 0.029835379
m = 15.26232114
r perlu = 0.002839678 << rho min … pakai rho min.
r terpakai = 0.005833333
As = 479.5 mm
2

Tul.tarik = 12 mm 113.09734 mm2


Tul.tekan = 12 mm 113.09734 mm2
n = 4.239710845 buah (jumlah tulangan)
= 5 buah (dibulatkan)
Asakt. = 565.4867 mm2
smin = 25 mm (jarak antar tulangan)
S = 49.0 mm >> 25 mm…….….………..Oke.
nluar = 3 buah
ndalam = 2 buah
Asakt. = 565.4867 mm2
Sakt = 49.0 mm >> 25 mm…….….………..Oke.
dakt. = 396.20 mm 18 86 #
r akt = 0.007136
a = 43.15320 mm Balok Persegi !!, selanjutnya
Mt = 50842690.3 Nmm
= 50.843 kNm
Mn = 40.674 kNm >> Mu……..……Oke

3 Perhitungan Tulangan Geser

Vu = 35.18 KN def. = 396.20 mm


qu = 23.32 KN/m d' = 40.00 mm
h = 450 mm f'c = 20.0 Mpa
bw = 200 mm fy = 240.0 Mpa
Dia. Sengkang = 8 mm  = 0.60
Vn = 58.62833333 kN
Vc = 59.06200885 kN
0,5xfxVc = 17.71860265 kN < Vu, maka diperlukan sengkang

Vs perlu = 40.90973068 kN
Vm = 38.86666667 kN/m
X = 1.052565969 m
d Sengkang = 8 mm
As sengkang = 50.26548246 mm2
Av = 150.7964474 mm2 (3 x As sengkang )
L = 0.748644826 m
Vs = 25.51075735 kN
S perlu = 560.00 mm
S maks. = 542.87 mm

Persyaratan spasi maksimum sesuai SK SNI T-15-1991-03 adalah sbb, jika :

1/3 x f'c0,5 x bw x d >>> Vs perlu, maka spasi sengkang maksimum diambil nilai
= 118.12 kN > Vs perlu maka, S =1/2 d atau 600 mm
S pakai = 198 mm (1/2 d)
= 600 mm

Jadi : Sengkang pada tumpuan Dia. 8 - 100.0 mm


Sengkang pada lapangan Dia. 8 - 150 mm

Penul. Balok 20X45__2


TUMPUAN 113.09734
2
As = 565.49 mm n = 5 buah Tulangan tarik
2
As' = 113.10 mm n = 1 buah Tulangan tekan, diambil 20% As
LAPANGAN
2
As = 565.49 mm n = 5 buah Tulangan tarik
2
As' = 113.10 mm n = 1 buah Tulangan tekan, diambil 20% As

2ø12
5ø12

45
2ø8 2ø8
ø8-100 ø8-150
2ø12 5ø12

20 20

Tump. Lap.

Penul. Balok 20X45__3


PERHITUNGAN PENULANGAN BALOK 20/40

L = 4.70 m

DATA - DATA :
Mu tumpuan = 33.32 KNm d = 361 mm d' = 25 mm
Mu lapangan = 33.71 KNm f'c = 18.5 Mpa
Vu = 34.20 KN fy = 240 Mpa ( ut. lentur )
qu = 23.56 KN/m fy = 240 Mpa ( ut. geser )
h = 400 mm  = 0.80 untuk lentur
bw = 200 mm  = 0.60 untuk geser
bE = 1000 mm b = 0.85 ( ut. f'c < 30 Mpa )
hf = 120 mm
Selimut beton = 25 mm
Dia. tul. trk = 12 mm As1 113.10 mm2
Dia. tul. Tkn. = 12 mm As1 113.10 mm2
Dia. tul. skg. = 8 mm As2 48.25 mm2

PERENCANAAN TULANGAN TUNGGAL


1 Perhitungan Tulangan Pokok Tumpuan

Mu = 33315800 Nmm
Mn = 41644750 Nmm
Rn = 1.597775876
r min = 0.005833333
rb = 0.039780506 1
r mak. = 0.029835379
m = 15.26232114
r perlu = 0.007035084 >> rho perlu…Oke.
r terpakai = 0.007035084
As = 507.9330639 mm2

Tul.tarik = 12 mm 113.09734 mm2


Tul.tekan = 12 mm 113.09734 mm2
n = 4.491114327 buah (jumlah tulangan)
= 5 buah (dibulatkan)
Asakt. = 565.4867 mm2
smin = 25 mm (jarak antar tulangan)
S = 18.5 mm << 25 mm…hidupkan tul. 2 baris.
nluar = 3 buah
ndalam = 2 buah
Asakt. = 565.4867 mm2
Sakt = 49.0 mm >> 25 mm…….….………..Oke.
dakt. = 346.20 mm 117 152 #
r akt = 0.008167
a = 43.15320 mm Balok Persegi !!, selanjutnya
Mt = 44056850.2 Nmm
= 44.057 kNm
Mn = 35.245 kNm >> Mu……..……Oke

2 Perhitungan Tulangan Pokok Lapangan

Mu = 33706200 Nmm
Mn = 42132750 Nmm
Rn = 1.616498876

Penul. Balok 20X40__1


r min = 0.005833333
rb = 0.039780506 1
r mak. = 0.029835379
m = 15.26232114
r perlu = 0.007122546 >> rho perlu…Oke.
r terpakai = 0.007122546
As = 514.2478055 mm2
Tul.tarik = 12 mm 113.09734 mm2
Tul.tekan = 12 mm 113.09734 mm2
n = 4.546948901 buah (jumlah tulangan)
= 5 buah (dibulatkan)
2
Asakt. = 565.4867 mm
smin = 25 mm (jarak antar tulangan)
S = 49.0 mm >> 25 mm…….….………..Oke.
nluar = 3 buah
ndalam = 2 buah
Asakt. = 565.4867 mm2
Sakt = 49.0 mm >> 25 mm…….….………..Oke.
dakt. = 346.20 mm 18 86 #
r akt = 0.008167
a = 43.15320 mm Balok Persegi !!, selanjutnya
Mt = 44056850.2 Nmm
= 44.057 kNm
Mn = 35.245 kNm >> Mu……..……Oke

3 Perhitungan Tulangan Geser

Vu = 34.20 KN def. = 346.20 mm


qu = 23.56 KN/m d' = 40.00 mm
h = 400 mm f'c = 20.0 Mpa
bw = 200 mm fy = 240.0 Mpa
Dia. Sengkang = 8 mm  = 0.60
Vn = 57.00166667 kN
Vc = 51.60844892 kN
0,5xfxVc = 15.48253468 kN < Vu, maka diperlukan sengkang

Vs perlu = 41.51913199 kN
Vm = 39.26666667 kN/m
X = 1.057363293 m
d Sengkang = 8 mm
As sengkang = 50.26548246 mm2
2
Av = 150.7964474 mm (3 x As sengkang )
L = 0.794501924 m
Vs = 27.92501199 kN
S perlu = 440.00 mm
S maks. = 542.87 mm

Persyaratan spasi maksimum sesuai SK SNI T-15-1991-03 adalah sbb, jika :

1/3 x f'c0,5 x bw x d >>> Vs perlu, maka spasi sengkang maksimum diambil nilai
= 103.22 kN > Vs perlu maka, S =1/2 d atau 600 mm
S pakai = 173 mm (1/2 d)
= 600 mm

Jadi : Sengkang pada tumpuan Dia. 8 - 100 mm


Sengkang pada lapangan Dia. 8 - 150 mm

Penul. Balok 20X40__2


TUMPUAN 113.09734
2
As = 565.49 mm n = 5 buah Tulangan tarik
2
As' = 113.10 mm n = 1 buah Tulangan tekan, diambil 20% As
LAPANGAN
2
As = 565.49 mm n = 5 buah Tulangan tarik
2
As' = 113.10 mm n = 1 buah Tulangan tekan, diambil 20% As

2ø12
5ø12

40
2ø8 2ø8
ø8-100 ø8-150
2ø12 5ø12

20 20

Tump. Lap.

Penul. Balok 20X40__3


PERHITUNGAN PENULANGAN BALOK 20/40 (B2a)

L = 2.55 m

DATA - DATA :
Mu tumpuan = 23.93 KNm d = 361 mm d' = 25 mm
Mu lapangan = 14.57 KNm f'c = 18.5 Mpa
Vu = 79.29 KN fy = 240 Mpa ( ut. lentur )
qu = 16.00 KN/m fy = 240 Mpa ( ut. geser )
h = 400 mm  = 0.80 untuk lentur
bw = 200 mm  = 0.60 untuk geser
bE = 1000 mm b = 0.85 ( ut. f'c < 30 Mpa )
hf = 120 mm
Selimut beton = 25 mm
Dia. tul. trk = 12 mm As1 113.10 mm2
Dia. tul. Tkn. = 12 mm As1 113.10 mm2
Dia. tul. skg. = 8 mm As2 48.25 mm2

PERENCANAAN TULANGAN TUNGGAL


1 Perhitungan Tulangan Pokok Tumpuan

Mu = 23929800 Nmm
Mn = 29912250 Nmm
Rn = 1.147637372
r min = 0.005833333
rb = 0.039780506 1
r mak. = 0.029835379
m = 15.26232114
r perlu = 0.004970345 << rho min … pakai rho min.
r terpakai = 0.005833333
As = 421.1666667 mm2

Tul.tarik = 12 mm 113.09734 mm2


Tul.tekan = 12 mm 113.09734 mm2
n = 3.723930937 buah (jumlah tulangan)
= 4 buah (dibulatkan)
Asakt. = 452.3893 mm2
smin = 25 mm (jarak antar tulangan)
S = 28.7 mm >> 25 mm…….….………..Oke.
nluar = 3 buah
ndalam = 2 buah
Asakt. = 565.4867 mm2
Sakt = 49.0 mm >> 25 mm…….….………..Oke.
dakt. = 346.20 mm 117 152 #
r akt = 0.008167
a = 43.15320 mm Balok Persegi (tumpuan, analisa balok persegi)
!!, selanjutnya
Mt = 44056850.2 Nmm
= 44.057 kNm
Mn = 35.245 kNm >> Mu……..……Oke

2 Perhitungan Tulangan Pokok Lapangan

Mu = 14574700 Nmm
Mn = 18218375 Nmm
Rn = 0.698980786

Penul. Balok 20/40 (B2A)__1


r min = 0.005833333
rb = 0.039780506 1
r mak. = 0.029835379
m = 15.26232114
r perlu = 0.002980197 << rho min … pakai rho min.
r terpakai = 0.005833333
As = 421.1666667 mm2
Tul.tarik = 12 mm 113.09734 mm2
Tul.tekan = 12 mm 113.09734 mm2
n = 3.723930937 buah (jumlah tulangan)
= 4 buah (dibulatkan)
2
Asakt. = 452.3893 mm
smin = 25 mm (jarak antar tulangan)
S = 49.0 mm >> 25 mm…….….………..Oke.
nluar = 3 buah
ndalam = 2 buah
Asakt. = 565.4867 mm2
Sakt = 49.0 mm >> 25 mm…….….………..Oke.
dakt. = 346.20 mm 18 86 #
r akt = 0.008167
a = 43.15320 mm Balok Persegi !!, selanjutnya
Mt = 44056850.2 Nmm
= 44.057 kNm
Mn = 35.245 kNm >> Mu……..……Oke

3 Perhitungan Tulangan Geser

Vu = 79.29 KN def. = 346.20 mm


qu = 16.00 KN/m d' = 40.00 mm
h = 400 mm f'c = 20.0 Mpa
bw = 200 mm fy = 240.0 Mpa
Dia. Sengkang = 8 mm  = 0.60
Vn = 132.15 kN
Vc = 51.60844892 kN
0,5xfxVc = 15.48253468 kN < Vu, maka diperlukan sengkang

Vs perlu = 116.6674653 kN
Vm = 26.66666667 kN/m
X = 4.37502995 m
d Sengkang = 12 mm
As sengkang = 113.0973355 mm2
2
Av = 226.1946711 mm (2 x As sengkang )
L = 3.987966583 m
Vs = 107.4354653 kN
S perlu = 170.00 mm
S maks. = 814.30 mm

Persyaratan spasi maksimum sesuai SK SNI T-15-1991-03 adalah sbb, jika :

1/3 x f'c0,5 x bw x d >>> Vs perlu, maka spasi sengkang maksimum diambil nilai
= 103.22 kN < Vs perlu maka, S =1/4 d atau 300 mm
S pakai = 173 mm (1/2 d)
= 600 mm

Jadi : Sengkang pada tumpuan Dia. 12 - 100.00 mm


Sengkang pada lapangan Dia. 12 - 150 mm

Penul. Balok 20/40 (B2A)__2


TUMPUAN 113.09734
2
As = 565.49 mm n = 5 buah Tulangan tarik
2
As' = 113.10 mm n = 1 buah Tulangan tekan, diambil 20% As
LAPANGAN
2
As = 565.49 mm n = 5 buah Tulangan tarik
2
As' = 113.10 mm n = 1 buah Tulangan tekan, diambil 20% As

5ø12 3ø12

40
1.5ø8-100 4ø10 1.5ø8-150
3ø12 3ø12

20 20

Tump. Lap.

Penul. Balok 20/40 (B2A)__3


PERHITUNGAN PENULANGAN BALOK B3

L = 3.20 m
DATA - DATA :
Mu tumpuan = 23.84 KNm d = 261 mm d' = 25 mm
Mu lapangan = 5.12 KNm f'c = 18.5 Mpa
Vu = 23.26 KN fy = 240 Mpa ( ut. lentur )
qu = 15.60 KN/m fy = 240 Mpa ( ut. geser )
h = 300 mm  = 0.80 untuk lentur
bw = 200 mm  = 0.60 untuk geser
bE = 1000 mm b = 0.85 ( ut. f'c < 30 Mpa )
hf = 120 mm
Selimut beton = 25 mm
Dia. tul. trk = 12 mm As1 113.10 mm2
Dia. tul. Tkn. = 12 mm As1 113.10 mm2
Dia. tul. skg. = 8 mm As2 48.25 mm2

PERENCANAAN TULANGAN TUNGGAL


1 Perhitungan Tulangan Pokok Tumpuan

Mu = 23837700 Nmm
Mn = 29797125 Nmm
Rn = 2.187073369
r min = 0.005833333
rb = 0.039780506 1
r mak. = 0.029835379
m = 15.26232114
r perlu = 0.009853766 >> rho perlu…Oke.
r terpakai = 0.009853766
As = 514.3666005 mm2

Tul.tarik = 12 mm 113.09734 mm2


Tul.tekan = 12 mm 113.09734 mm2
n = 4.547999279 buah (jumlah tulangan)
= 5 buah (dibulatkan)
Asakt. = 565.4867 mm2
smin = 25 mm (jarak antar tulangan)
S = 18.5 mm << 25 mm…hidupkan tul. 2 baris.
nluar = 3 buah
ndalam = 2 buah
Asakt. = 565.4867 mm2
Sakt = 49.0 mm >> 25 mm…….….………..Oke.
dakt. = 246.20 mm 117 152 #
r akt = 0.011484
a = 43.15320 mm Balok Persegi !!, selanjutnya
Mt = 30485169.9 Nmm
= 30.485 kNm
Mn = 24.388 kNm >> Mu……..……Oke

2 Perhitungan Tulangan Pokok Lapangan

Mu = 5118100 Nmm
Mn = 6397625 Nmm
Rn = 0.46957803
r min = 0.005833333

Penul. Balok 20X30__1


rb = 0.039780506 1
r mak. = 0.029835379
m = 15.26232114
r perlu = 0.001986695 << rho min … pakai rho min.
r terpakai = 0.005833333
As = 304.5 mm2
Tul.tarik = 12 mm 113.09734 mm2
Tul.tekan = 12 mm 113.09734 mm2
n = 2.692371121 buah (jumlah tulangan)
= 3 buah (dibulatkan)
Asakt. = 339.2920 mm2
smin = 25 mm (jarak antar tulangan)
S = 49.0 mm >> 25 mm…….….………..Oke.
nluar = 3 buah
ndalam = 0 buah
Asakt. = 339.2920 mm2
Sakt = 49.0 mm >> 25 mm…….….………..Oke.
dakt. = 246.20 mm 18 0 6
r akt = 0.006891
a = 25.89192 mm Balok Persegi !!, selanjutnya
Mt = 18993895.6 Nmm
= 18.994 kNm
Mn = 15.195 kNm >> Mu……..……Oke

3 Perhitungan Tulangan Geser

Vu = 23.26 KN def. = 246.20 mm


qu = 15.60 KN/m d' = 40.00 mm
h = 300 mm f'c = 20.0 Mpa
bw = 200 mm fy = 240.0 Mpa
Dia. Sengkang = 8 mm  = 0.60
Vn = 38.77333333 kN
Vc = 36.70132907 kN
0,5xfxVc = 11.01039872 kN < Vu, maka diperlukan sengkang

Vs perlu = 27.76293461 kN
Vm = 26 kN/m
X = 1.067805177 m
d Sengkang = 8 mm
As sengkang = 50.26548246 mm2
Av = 100.5309649 mm2 (2 x As sengkang )
L = 0.785487261 m
Vs = 21.36173461 kN
S perlu = 270.00 mm
S maks. = 361.91 mm

Persyaratan spasi maksimum sesuai SK SNI T-15-1991-03 adalah sbb, jika :

1/3 x f'c
0,5
x bw x d >>> Vs perlu, maka spasi sengkang maksimum diambil nilai
= 73.40 kN > Vs perlu maka, S =1/2 d atau 600 mm
S pakai = 123 mm (1/2 d)
= 600 mm

Jadi : Sengkang pada tumpuan Dia. 8 - 150.0 mm


Sengkang pada lapangan Dia. 8 - 200 mm

TUMPUAN 113.09734

Penul. Balok 20X30__2


2
As = 565.49 mm n = 5 buah Tulangan tarik
2
As' = 113.10 mm n = 1 buah Tulangan tekan, diambil 20% As
LAPANGAN
2
As = 339.29 mm n = 3 buah Tulangan tarik
2
As' = 67.86 mm n = 1 buah Tulangan tekan, diambil 20% As

5ø12 2ø12

30
ø8-150 ø8-200
2ø12 3ø12

20 20

Tump. Lap.

Penul. Balok 20X30__3


PERHITUNGAN PENULANGAN BALOK 15/30

L = 5.40 m

DATA - DATA :
Mu tumpuan = 14.00 KNm d = 261 mm d' = 25 mm
Mu lapangan = 7.84 KNm f'c = 18.5 Mpa
Vu = 16.04 KN fy = 240 Mpa ( ut. lentur )
qu = 9.48 KN/m fy = 240 Mpa ( ut. geser )
h = 300 mm  = 0.80 untuk lentur
bw = 150 mm  = 0.60 untuk geser
bE = 300 mm b = 0.85 ( ut. f'c < 30 Mpa )
hf = 120 mm
Selimut beton = 25 mm
Dia. tul. trk = 12 mm As1 113.10 mm2
Dia. tul. Tkn. = 12 mm As1 113.10 mm2
Dia. tul. skg. = 8 mm As2 48.25 mm2

PERENCANAAN TULANGAN TUNGGAL


1 Perhitungan Tulangan Pokok Tumpuan

Mu = 13999700 Nmm
Mn = 17499625 Nmm
Rn = 1.712602086
r min = 0.005833333
rb = 0.039780506 1
r mak. = 0.029835379
m = 15.26232114
r perlu = 0.007573556 >> rho perlu…Oke.
r terpakai = 0.007573556
As = 296.5047111 mm2

Tul.tarik = 12 mm 113.09734 mm2


Tul.tekan = 12 mm 113.09734 mm2
n = 2.621677246 buah (jumlah tulangan)
= 3 buah (dibulatkan)
Asakt. = 339.2920 mm2
smin = 25 mm (jarak antar tulangan)
S = 24.0 mm << 25 mm…hidupkan tul. 2 baris.
nluar = 2 buah
ndalam = 2 buah
Asakt. = 452.3893 mm2
Sakt = 60.0 mm >> 25 mm…….….………..Oke.
dakt. = 242.50 mm 78 152 #
r akt = 0.012437
a = 46.03008 mm Balok Persegi (tumpuan, analisa balok persegi)
!!, selanjutnya
Mt = 23830237.8 Nmm
= 23.830 kNm
Mn = 19.064 kNm >> Mu……..……Oke

2 Perhitungan Tulangan Pokok Lapangan

Mu = 7843400 Nmm
Mn = 9804250 Nmm
Rn = 0.959493646

Penul. Balok 15X30__1


r min = 0.005833333
rb = 0.039780506 1
r mak. = 0.029835379
m = 15.26232114
r perlu = 0.004127923 << rho min … pakai rho min.
r terpakai = 0.005833333
As = 228.375 mm2
Tul.tarik = 12 mm 113.09734 mm2
Tul.tekan = 12 mm 113.09734 mm2
n = 2.01927834 buah (jumlah tulangan)
= 3 buah (dibulatkan)
2
Asakt. = 339.2920 mm
smin = 25 mm (jarak antar tulangan)
S = 60.0 mm >> 25 mm…….….………..Oke.
nluar = 2 buah
ndalam = 2 buah
Asakt. = 452.3893 mm2
Sakt = 60.0 mm >> 25 mm…….….………..Oke.
dakt. = 242.50 mm 12 86 #
r akt = 0.012437
a = 46.03008 mm Balok Persegi !!, selanjutnya
Mt = 23830237.8 Nmm
= 23.830 kNm
Mn = 19.064 kNm >> Mu……..……Oke

3 Perhitungan Tulangan Geser

Vu = 16.04 KN def. = 242.50 mm


qu = 9.48 KN/m d' = 40.00 mm
h = 300 mm f'c = 20.0 Mpa
bw = 150 mm fy = 240.0 Mpa
Dia. Sengkang = 8 mm  = 0.60
Vn = 26.735 kN
Vc = 27.11232423 kN
0,5xfxVc = 8.133697268 kN < Vu, maka diperlukan sengkang

Vs perlu = 18.60130273 kN
Vm = 15.8 kN/m
X = 1.177297641 m
d Sengkang = 8 mm
As sengkang = 50.26548246 mm2
2
Av = 100.5309649 mm (2 x As sengkang )
L = 0.834103664 m
Vs = 14.76980273 kN
S perlu = 390.00 mm
S maks. = 482.55 mm

Persyaratan spasi maksimum sesuai SK SNI T-15-1991-03 adalah sbb, jika :

1/3 x f'c0,5 x bw x d >>> Vs perlu, maka spasi sengkang maksimum diambil nilai
= 54.22 kN > Vs perlu maka, S =1/2 d atau 600 mm
S pakai = 121 mm (1/2 d)
= 600 mm

Jadi : Sengkang pada tumpuan Dia. 8 - 100.0 mm


Sengkang pada lapangan Dia. 8 - 150 mm

Penul. Balok 15X30__2


TUMPUAN 113.09734
2
As = 452.39 mm n = 4 buah Tulangan tarik
2
As' = 90.48 mm n = 1 buah Tulangan tekan, diambil 20% As
LAPANGAN
2
As = 452.39 mm n = 4 buah Tulangan tarik
2
As' = 90.48 mm n = 1 buah Tulangan tekan, diambil 20% As

4ø12 2ø12

30
ø8-100 ø8-150
2ø12 4ø12

15 15

Tump. Lap.

Penul. Balok 15X30__3


PERHITUNGAN PENULANGAN BALOK ANAK 15/30

L = 5.40 m

DATA - DATA :
Mu tumpuan = 8.38 KNm d = 261 mm d' = 25 mm
Mu lapangan = 6.49 KNm f'c = 18.5 Mpa
Vu = 9.29 KN fy = 240 Mpa ( ut. lentur )
qu = 8.36 KN/m fy = 240 Mpa ( ut. geser )
h = 300 mm  = 0.80 untuk lentur
bw = 150 mm  = 0.60 untuk geser
bE = 1000 mm b = 0.85 ( ut. f'c < 30 Mpa )
hf = 120 mm
Selimut beton = 25 mm
Dia. tul. trk = 12 mm As1 113.10 mm2
Dia. tul. Tkn. = 12 mm As1 113.10 mm2
Dia. tul. skg. = 8 mm As2 48.25 mm2

PERENCANAAN TULANGAN TUNGGAL


1 Perhitungan Tulangan Pokok Tumpuan

Mu = 8378400 Nmm
Mn = 10473000 Nmm
Rn = 1.024940914
r min = 0.005833333
rb = 0.039780506 1
r mak. = 0.029835379
m = 15.26232114
r perlu = 0.004419649 << rho min … pakai rho min.
r terpakai = 0.005833333
As = 228.375 mm2

Tul.tarik = 12 mm 113.09734 mm2


Tul.tekan = 12 mm 113.09734 mm2
n = 2.01927834 buah (jumlah tulangan)
= 3 buah (dibulatkan)
Asakt. = 339.2920 mm2
smin = 25 mm (jarak antar tulangan)
S = 24.0 mm << 25 mm…hidupkan tul. 2 baris.
nluar = 2 buah
ndalam = 2 buah
Asakt. = 452.3893 mm2
Sakt = 60.0 mm >> 25 mm…….….………..Oke.
dakt. = 242.50 mm 78 152 #
r akt = 0.012437
a = 46.03008 mm Balok Persegi (tumpuan, analisa balok persegi)
!!, selanjutnya
Mt = 23830237.8 Nmm
= 23.830 kNm
Mn = 19.064 kNm >> Mu……..……Oke

2 Perhitungan Tulangan Pokok Lapangan

Mu = 6493900 Nmm
Mn = 8117375 Nmm
Rn = 0.7944075

Penul. Balok Anak 15x30__1


r min = 0.005833333
rb = 0.039780506 1
r mak. = 0.029835379
m = 15.26232114
r perlu = 0.003398152 << rho min … pakai rho min.
r terpakai = 0.005833333
As = 228.375 mm2
Tul.tarik = 12 mm 113.09734 mm2
Tul.tekan = 12 mm 113.09734 mm2
n = 2.01927834 buah (jumlah tulangan)
= 3 buah (dibulatkan)
2
Asakt. = 339.2920 mm
smin = 25 mm (jarak antar tulangan)
S = 60.0 mm >> 25 mm…….….………..Oke.
nluar = 2 buah
ndalam = 2 buah
Asakt. = 452.3893 mm2
Sakt = 60.0 mm >> 25 mm…….….………..Oke.
dakt. = 242.50 mm 12 86 #
r akt = 0.012437
a = 46.03008 mm Balok Persegi !!, selanjutnya
Mt = 23830237.8 Nmm
= 23.830 kNm
Mn = 19.064 kNm >> Mu……..……Oke

3 Perhitungan Tulangan Geser

Vu = 9.29 KN def. = 242.50 mm


qu = 8.36 KN/m d' = 40.00 mm
h = 300 mm f'c = 20.0 Mpa
bw = 150 mm fy = 240.0 Mpa
Dia. Sengkang = 8 mm  = 0.60
Vn = 15.47666667 kN
Vc = 27.11232423 kN
0,5xfxVc = 8.133697268 kN < Vu, maka diperlukan sengkang

Vs perlu = 7.342969399 kN
Vm = 13.93333333 kN/m
X = 0.527007373 m
d Sengkang = 8 mm
As sengkang = 50.26548246 mm2
2
Av = 100.5309649 mm (2 x As sengkang )
L = 0.137835255 m
Vs = 3.964136065 kN
S perlu = 1,470.00 mm
S maks. = 482.55 mm

Persyaratan spasi maksimum sesuai SK SNI T-15-1991-03 adalah sbb, jika :

1/3 x f'c0,5 x bw x d >>> Vs perlu, maka spasi sengkang maksimum diambil nilai
= 54.22 kN > Vs perlu maka, S =1/2 d atau 600 mm
S pakai = 121 mm (1/2 d)
= 600 mm

Jadi : Sengkang pada tumpuan Dia. 8 - 150.0 mm


Sengkang pada lapangan Dia. 8 - 200 mm

Penul. Balok Anak 15x30__2


TUMPUAN 113.09734
2
As = 452.39 mm n = 4 buah Tulangan tarik
2
As' = 90.48 mm n = 1 buah Tulangan tekan, diambil 20% As
LAPANGAN
2
As = 452.39 mm n = 4 buah Tulangan tarik
2
As' = 90.48 mm n = 1 buah Tulangan tekan, diambil 20% As

4ø12 2ø12

30
ø8-150 ø8-150
2ø12 4ø12

15 15

Tump. Lap.

Penul. Balok Anak 15x30__3


PERHITUNGAN PENULANGAN BALOK ANAK 15/20

L = 1.37 m

DATA - DATA :
Mu tumpuan = 5.07 KNm d = 162 mm d' = 25 mm
Mu lapangan = 2.46 KNm f'c = 18.5 Mpa
Vu = 7.36 KN fy = 240 Mpa ( ut. lentur )
qu = 1.64 KN/m fy = 240 Mpa ( ut. geser )
h = 200 mm  = 0.80 untuk lentur
bw = 150 mm  = 0.60 untuk geser
bE = 1000 mm b = 0.85 ( ut. f'c < 30 Mpa )
hf = 120 mm
Selimut beton = 25 mm
Dia. tul. trk = 10 mm As1 78.54 mm2
Dia. tul. Tkn. = 10 mm As1 78.54 mm2
Dia. tul. skg. = 8 mm As2 48.25 mm2

PERENCANAAN TULANGAN TUNGGAL


1 Perhitungan Tulangan Pokok Tumpuan

Mu = 5065600 Nmm
Mn = 6332000 Nmm
Rn = 1.60849464
r min = 0.005833333
rb = 0.039780506 1
r mak. = 0.029835379
m = 15.26232114
r perlu = 0.007085139 >> rho perlu…Oke.
r terpakai = 0.007085139
As = 172.1688808 mm2

Tul.tarik = 10 mm 78.539816 mm2


Tul.tekan = 10 mm 78.539816 mm2
n = 2.192122275 buah (jumlah tulangan)
= 3 buah (dibulatkan)
Asakt. = 235.6194 mm2
smin = 25 mm (jarak antar tulangan)
S = 27.0 mm >> 25 mm…….….………..Oke.
nluar = 2 buah
ndalam = 2 buah
Asakt. = 314.1593 mm2
Sakt = 64.0 mm >> 25 mm…….….………..Oke.
dakt. = 144.50 mm 76 146 #
r akt = 0.014494
a = 31.96533 mm Balok Persegi (tumpuan, analisa balok persegi)
!!, selanjutnya
Mt = 9689978.7 Nmm
= 9.690 kNm
Mn = 7.752 kNm >> Mu……..……Oke

2 Perhitungan Tulangan Pokok Lapangan

Mu = 2464500 Nmm
Mn = 3080625 Nmm
Rn = 0.782559823

Penul. Balok Anak 15x20__1


r min = 0.005833333
rb = 0.039780506 1
r mak. = 0.029835379
m = 15.26232114
r perlu = 0.003346108 << rho min … pakai rho min.
r terpakai = 0.005833333
As = 141.75 mm2
Tul.tarik = 10 mm 78.539816 mm2
Tul.tekan = 10 mm 78.539816 mm2
n = 1.804817055 buah (jumlah tulangan)
= 2 buah (dibulatkan)
2
Asakt. = 157.0796 mm
smin = 25 mm (jarak antar tulangan)
S = 64.0 mm >> 25 mm…….….………..Oke.
nluar = 2 buah
ndalam = 0 buah
Asakt. = 157.0796 mm2
Sakt = 64.0 mm >> 25 mm…….….………..Oke.
dakt. = 144.50 mm 10 0 5
r akt = 0.007247
a = 15.98267 mm Balok Persegi !!, selanjutnya
Mt = 5146255.5 Nmm
= 5.146 kNm
Mn = 4.117 kNm >> Mu……..……Oke

3 Perhitungan Tulangan Geser

Vu = 7.36 KN def. = 144.50 mm


qu = 1.64 KN/m d' = 40.00 mm
h = 200 mm f'c = 20.0 Mpa
bw = 150 mm fy = 240.0 Mpa
Dia. Sengkang = 8 mm  = 0.60
Vn = 12.26833333 kN
Vc = 16.15559114 kN
0,5xfxVc = 4.846677341 kN < Vu, maka diperlukan sengkang

Vs perlu = 7.421655992 kN
Vm = 2.726666667 kN/m
X = 2.721878726 m
d Sengkang = 8 mm
As sengkang = 50.26548246 mm2
2
Av = 100.5309649 mm (2 x As sengkang )
L = 1.536872041 m
Vs = 7.027652659 kN
S perlu = 490.00 mm
S maks. = 482.55 mm

Persyaratan spasi maksimum sesuai SK SNI T-15-1991-03 adalah sbb, jika :

1/3 x f'c0,5 x bw x d >>> Vs perlu, maka spasi sengkang maksimum diambil nilai
= 32.31 kN > Vs perlu maka, S =1/2 d atau 600 mm
S pakai = 72 mm (1/2 d)
= 600 mm

Jadi : Sengkang pada tumpuan Dia. 8 - 150.0 mm


Sengkang pada lapangan Dia. 8 - 200 mm

Penul. Balok Anak 15x20__2


TUMPUAN 78.539816
2
As = 314.16 mm n = 4 buah Tulangan tarik
2
As' = 62.83 mm n = 1 buah Tulangan tekan, diambil 20% As
LAPANGAN
2
As = 157.08 mm n = 2 buah Tulangan tarik
2
As' = 31.42 mm n = 1 buah Tulangan tekan, diambil 20% As

4ø12 2ø12

20
ø8-100 ø8-150
2ø12 2ø12

15 15

Tump. Lap.

Penul. Balok Anak 15x20__3


PERHITUNGAN PENULANGAN BALOK ANAK 15/25

L = 2.00 m

DATA - DATA :
Mu tumpuan = 11.21 KNm d = 212 mm d' = 25 mm
Mu lapangan = 2.73 KNm f'c = 18.5 Mpa
Vu = 11.50 KN fy = 240 Mpa ( ut. lentur )
qu = 1.64 KN/m fy = 240 Mpa ( ut. geser )
h = 250 mm  = 0.80 untuk lentur
bw = 150 mm  = 0.60 untuk geser
bE = 1000 mm b = 0.85 ( ut. f'c < 30 Mpa )
hf = 120 mm
Selimut beton = 25 mm
Dia. tul. trk = 10 mm As1 78.54 mm2
Dia. tul. Tkn. = 10 mm As1 78.54 mm2
Dia. tul. skg. = 8 mm As2 48.25 mm2

PERENCANAAN TULANGAN TUNGGAL


1 Perhitungan Tulangan Pokok Tumpuan

Mu = 11212300 Nmm
Mn = 14015375 Nmm
Rn = 2.078938976
r min = 0.005833333
rb = 0.039780506 1
r mak. = 0.029835379
m = 15.26232114
r perlu = 0.009325954 >> rho perlu…Oke.
r terpakai = 0.009325954
As = 296.5653317 mm2

Tul.tarik = 10 mm 78.539816 mm2


Tul.tekan = 10 mm 78.539816 mm2
n = 3.775987079 buah (jumlah tulangan)
= 4 buah (dibulatkan)
Asakt. = 314.1593 mm2
smin = 25 mm (jarak antar tulangan)
S = 14.7 mm << 25 mm…hidupkan tul. 2 baris.
nluar = 2 buah
ndalam = 2 buah
Asakt. = 314.1593 mm2
Sakt = 64.0 mm >> 25 mm…….….………..Oke.
dakt. = 194.50 mm 76 146 #
r akt = 0.010768
a = 31.96533 mm Balok Persegi (tumpuan, analisa balok persegi)
!!, selanjutnya
Mt = 13459889.9 Nmm
= 13.460 kNm
Mn = 10.768 kNm << Mu……………No.

2 Perhitungan Tulangan Pokok Lapangan

Mu = 2728600 Nmm
Mn = 3410750 Nmm
Rn = 0.505925893

Penul. Balok Anak 15x25__1


r min = 0.005833333
rb = 0.039780506 1
r mak. = 0.029835379
m = 15.26232114
r perlu = 0.002143073 << rho min … pakai rho min.
r terpakai = 0.005833333
As = 185.5 mm2
Tul.tarik = 10 mm 78.539816 mm2
Tul.tekan = 10 mm 78.539816 mm2
n = 2.361859355 buah (jumlah tulangan)
= 3 buah (dibulatkan)
2
Asakt. = 235.6194 mm
smin = 25 mm (jarak antar tulangan)
S = 64.0 mm >> 25 mm…….….………..Oke.
nluar = 2 buah
ndalam = 1 buah
Asakt. = 235.6194 mm2
Sakt = 64.0 mm >> 25 mm…….….………..Oke.
dakt. = 194.50 mm 10 40 #
r akt = 0.008076
a = 23.97400 mm Balok Persegi !!, selanjutnya
Mt = 10320867.1 Nmm
= 10.321 kNm
Mn = 8.257 kNm >> Mu……..……Oke

3 Perhitungan Tulangan Geser

Vu = 11.50 KN def. = 194.50 mm


qu = 1.64 KN/m d' = 40.00 mm
h = 250 mm f'c = 20.0 Mpa
bw = 150 mm fy = 240.0 Mpa
Dia. Sengkang = 8 mm  = 0.60
Vn = 19.16666667 kN
Vc = 21.74576108 kN
0,5xfxVc = 6.523728324 kN < Vu, maka diperlukan sengkang

Vs perlu = 12.64293834 kN
Vm = 2.726666667 kN/m
X = 4.636774453 m
d Sengkang = 8 mm
As sengkang = 50.26548246 mm2
2
Av = 100.5309649 mm (2 x As sengkang )
L = 3.041730853 m
Vs = 12.11260168 kN
S perlu = 380.00 mm
S maks. = 482.55 mm

Persyaratan spasi maksimum sesuai SK SNI T-15-1991-03 adalah sbb, jika :

1/3 x f'c0,5 x bw x d >>> Vs perlu, maka spasi sengkang maksimum diambil nilai
= 43.49 kN > Vs perlu maka, S =1/2 d atau 600 mm
S pakai = 97 mm (1/2 d)
= 600 mm

Jadi : Sengkang pada tumpuan Dia. 8 - 100.0 mm


Sengkang pada lapangan Dia. 8 - 150 mm

Penul. Balok Anak 15x25__2


TUMPUAN 78.539816
2
As = 314.16 mm n = 4 buah Tulangan tarik
2
As' = 62.83 mm n = 1 buah Tulangan tekan, diambil 20% As
LAPANGAN
2
As = 235.62 mm n = 3 buah Tulangan tarik
2
As' = 47.12 mm n = 1 buah Tulangan tekan, diambil 20% As

4ø12 2ø12

25
ø8-100 ø8-150
2ø12 3ø12

15 15

Tump. Lap.

Penul. Balok Anak 15x25__3


PERHITUNGAN TULANGAN KOLOM
KOLOM TENGAH
K1 -20x55

INPUT DATA
Mutu beton f'c = 20.00 Mpa
Mutu baja fy = 300.00 Mpa Faktor pemb. Momen
Gaya Aksial Pu = 351,885.00 N 1.2
Moment Mu = 20,511,360.00 Nmm
Eksentrisitas e = Mu/Pu
e= 58.29 mm
Lebar beton b= 200.00 mm
Tinggi beton h= 550.00 mm
Selimut beton d' = 30.00 mm
Tinggi effektif d = h - d'
d= 505.50 mm
Diameter tulangan Tul. D = 13.00 mm
Jumlah tulangan D= 12.00 tulangan merata
Diameter sengkang D= 8.00 mm
Jumlah sisi tekan D 1 sisi = 6.00 tulangan
Luas tul. Sisi tarik As = 796.39 mm2
Luas tul. Sisi tekan As' = 796.39 mm2
Besaran Rho ρ = ρ' = As / ( b x d' )
ρ = ρ' = 0.00788
Betha f'c < 30 Mpa b1 = 0.85

KONDISI BALANCE
Tinggi tekan beton Cb = ( 600 x d ) / ( 600 + fy )
Cb = 337.00 mm
Tinggi blok tegangan ab = b1 x Cb
ab = 286.45 mm
Chek tulangan tekan f's = 600 x [ ( Cb - d' ) / Cb ]
Tegangan tekan baja f's = 546.59 Mpa Tulangan leleh…!!
Tegangan terpakai f's = 300.00 Mpa

Kap. tekan balance Pnb = 0,85 f'c.b.ab + A's.f's - As.fy


Pnb = 973,930.00 N
Kap. Moment balance Mnb = 0,85.f'c.b.ab [ (h/2) - (ab/2) ] + A's.f's [ (h/2) - d' ]
+ As.fy [ d - (h/2) ]
Mnb = 241,945,192.43 Nmm
Eksentrisitas balance eb = Mnb / Pnb
eb = 248.42 mm

TYPE KURUNTUHAN KOLOM

Jika e > eb , Type keruntuhan tarik


Jika e ≤ eb , Type keruntuhan tekan

Type keruntuhan = RUNTUH TEKAN !!

Kolom lt 1 20x55 __1


RUNTUH TEKAN
CHECK KAPASITAS TEKAN NOMINAL
As '. fy b.h. f ' c
Pn = +
e 3.h.e
+ 0.50 + 1.18
d - d' d2
A's .fy = 238,918.12 N
d - d' = 475.50 mm
b.h.f'c = 2,200,000.00 N
3h.e = 96,178.42 mm2
d2 = 255,530.25 mm2

Pn = 385,164.32 kN
Pu = 351,885.00 kN

STATUS AMAN !!

10-150

55

12 13

20

K1

Kolom lt 1 20x55 __2


PERHITUNGAN TULANGAN KOLOM
KOLOM TENGAH LANTAI 1
K2 25X25

INPUT DATA
Mutu beton f'c = 18.50 Mpa
Mutu baja fy = 360.00 Mpa
Gaya Aksial Pu = 138,727.00 N
Moment Mu = 12,174,900.00 Nmm
Eksentrisitas e = Mu/Pu
e= 87.76 mm
Lebar beton b= 250.00 mm
Tinggi beton h= 250.00 mm
Selimut beton d' = 40.00 mm
Tinggi effektif d = h - d'
d= 195.50 mm
Diameter tulangan Tul. D = 13.00 mm
Jumlah tulangan D= 12.00 tulangan merata
Diameter sengkang D= 8.00 mm
Jumlah sisi tekan D 1 sisi = 6.00 tulangan
Luas tul. Sisi tarik As = 796.39 mm2
Luas tul. Sisi tekan As' = 796.39 mm2
Besaran Rho ρ = ρ' = As / ( b x d' )
ρ = ρ' = 0.01629
Betha f'c < 30 Mpa b1 = 0.85

KONDISI BALANCE
Tinggi tekan beton Cb = ( 600 x d ) / ( 600 + fy )
Cb = 122.19 mm
Tinggi blok tegangan ab = b1 x Cb
ab = 103.86 mm
Chek tulangan tekan f's = 600 x [ ( Cb - d' ) / Cb ]
Tegangan tekan baja f's = 403.58 Mpa Tulangan leleh…!!
Tegangan terpakai f's = 360.00 Mpa

Kap. tekan balance Pnb = 0,85 f'c.b.ab + A's.f's - As.fy


Pnb = 408,297.17 N
Kap. Moment balance Mnb = 0,85.f'c.b.ab [ (h/2) - (ab/2) ] + A's.f's [ (h/2) - d' ]
+ As.fy [ d - (h/2) ]
Mnb = 74,416,523.09 Nmm
Eksentrisitas balance eb = Mnb / Pnb
eb = 182.26 mm

TYPE KURUNTUHAN KOLOM

Jika e > eb , Type keruntuhan tarik


Jika e ≤ eb , Type keruntuhan tekan

Type keruntuhan = RUNTUH TEKAN !!

K2 25X25 =1
RUNTUH TEKAN
CHECK KAPASITAS TEKAN NOMINAL
As '. fy b.h. f ' c
Pn = +
e 3.h.e
+ 0.50 + 1.18
d − d' d2
A's .fy = 286,701.75 N
d - d' = 155.50 mm
b.h.f'c = 1,156,250.00 N
3h.e = 65,821.18 mm2
2
d = 38,220.25 mm2

Pn = 269,757.95 kN
Pu = 138,727.00 kN

STATUS AMAN !!

 8-100 25

12 13

25

K2a

K2 25X25 =2
PERHITUNGAN TULANGAN KOLOM
KOLOM LANTAI 1
K2 20X45

INPUT DATA
Mutu beton f'c = 18.50 Mpa
Mutu baja fy = 240.00 Mpa
Gaya Aksial Pu = 135,262.00 N
Moment Mu = 12,626,200.00 Nmm
Eksentrisitas e = Mu/Pu
e= 93.35 mm
Lebar beton b= 200.00 mm
Tinggi beton h= 450.00 mm
Selimut beton d' = 40.00 mm
Tinggi effektif d = h - d'
d= 396.00 mm
Diameter tulangan Tul. D = 12.00 mm
Jumlah tulangan D= 8.00 tulangan merata
Diameter sengkang D= 8.00 mm
Jumlah sisi tekan D 1 sisi = 4.00 tulangan
Luas tul. Sisi tarik As = 452.39 mm2
Luas tul. Sisi tekan As' = 452.39 mm2
Besaran Rho ρ = ρ' = As / ( b x d' )
ρ = ρ' = 0.00571
Betha f'c < 30 Mpa b1 = 0.85

KONDISI BALANCE
Tinggi tekan beton Cb = ( 600 x d ) / ( 600 + fy )
Cb = 282.86 mm
Tinggi blok tegangan ab = b1 x Cb
ab = 240.43 mm
Chek tulangan tekan f's = 600 x [ ( Cb - d' ) / Cb ]
Tegangan tekan baja f's = 515.15 Mpa Tulangan leleh…!!
Tegangan terpakai f's = 240.00 Mpa

Kap. tekan balance Pnb = 0,85 f'c.b.ab + A's.f's - As.fy


Pnb = 756,147.86 N
Kap. Moment balance Mnb = 0,85.f'c.b.ab [ (h/2) - (ab/2) ] + A's.f's [ (h/2) - d' ]
+ As.fy [ d - (h/2) ]
Mnb = 117,885,638.71 Nmm
Eksentrisitas balance eb = Mnb / Pnb
eb = 155.90 mm

TYPE KURUNTUHAN KOLOM

Jika e > eb , Type keruntuhan tarik


Jika e ≤ eb , Type keruntuhan tekan

Type keruntuhan = RUNTUH TEKAN !!

Kolom K2- 20X45 __1


RUNTUH TEKAN
CHECK KAPASITAS TEKAN NOMINAL
As '. fy b.h. f ' c
Pn = +
e 3.h.e
+ 0.50 + 1.18
d − d' d2
A's .fy = 108,573.44 N
d - d' = 356.00 mm
b.h.f'c = 1,665,000.00 N
3h.e = 126,017.43 mm2
d2 = 156,816.00 mm2

Pn = 143,285.23 kN
Pu = 135,262.00 kN

STATUS AMAN !!

 8-100
45

8 12

20

K2

Kolom K2- 20X45 __2


PERHITUNGAN TULANGAN KOLOM
KOLOM TEPI LANTAI 1
K3 15X30

INPUT DATA
Mutu beton f'c = 18.50 Mpa
Mutu baja fy = 240.00 Mpa
Gaya Aksial Pu = 23,984.00 N
Moment Mu = 3,814,400.00 Nmm
Eksentrisitas e = Mu/Pu
e= 159.04 mm
Lebar beton b= 150.00 mm
Tinggi beton h= 300.00 mm
Selimut beton d' = 25.00 mm
Tinggi effektif d = h - d'
d= 262.00 mm
Diameter tulangan Tul. D = 10.00 mm
Jumlah tulangan D= 8.00 tulangan merata
Diameter sengkang D= 8.00 mm
Jumlah sisi tekan D 1 sisi = 4.00 tulangan
Luas tul. Sisi tarik As = 314.16 mm2
Luas tul. Sisi tekan As' = 314.16 mm2
Besaran Rho ρ = ρ' = As / ( b x d' )
ρ = ρ' = 0.00799
Betha f'c < 30 Mpa b1 = 0.85

KONDISI BALANCE
Tinggi tekan beton Cb = ( 600 x d ) / ( 600 + fy )
Cb = 187.14 mm
Tinggi blok tegangan ab = b1 x Cb
ab = 159.07 mm
Chek tulangan tekan f's = 600 x [ ( Cb - d' ) / Cb ]
Tegangan tekan baja f's = 519.85 Mpa Tulangan leleh…!!
Tegangan terpakai f's = 240.00 Mpa

Kap. tekan balance Pnb = 0,85 f'c.b.ab + A's.f's - As.fy


Pnb = 375,209.73 N
Kap. Moment balance Mnb = 0,85.f'c.b.ab [ (h/2) - (ab/2) ] + A's.f's [ (h/2) - d' ]
+ As.fy [ d - (h/2) ]
Mnb = 44,308,264.78 Nmm
Eksentrisitas balance eb = Mnb / Pnb
eb = 118.09 mm

TYPE KURUNTUHAN KOLOM

Jika e > eb , Type keruntuhan tarik


Jika e ≤ eb , Type keruntuhan tekan

Type keruntuhan = RUNTUH TARIK !!

K3 15X30 =1
RUNTUH TARIK

f's ≥ fy YA
LANJUTKAN

ρ = ρ' = As / b.d
ρ = ρ' = 0.00799
m = fy / ( 0.85 f'c )
m= 15.26
h − 2e   h − 2e 
2
Pn = 0 . 85 . f ' c .b .d   d'
 2d  +   + 2 .m .   1 − 
   2 d   d 
Kap. Tekan nominal
Pn = 269,802.79 N
a = Pn / ( 0.85f'c.b )
a= 114.38 mm
c = a / β1
c= 134.57 mm
f's = 600 (( c - d' ) / c )
f's = 488.53 Mpa

f's ≥ fy YA

φ= 0.65
φ.Pn = 175,371.82 N 7.31
Pu = 23,984.00 N
Mr = 27,891,021.15 Nmm
STATUS AMAN..!!

 8-150
30

8 10

15

K2- SELASAR

K3 15X30 =2
PERHITUNGAN TULANGAN KOLOM
KOLOM TEPI LANTAI 2
K2A 20X45

INPUT DATA
Mutu beton f'c = 18.50 Mpa
Mutu baja fy = 240.00 Mpa
Gaya Aksial Pu = 49,751.00 N
Moment Mu = 12,043,600.00 Nmm
Eksentrisitas e = Mu/Pu
e= 242.08 mm
Lebar beton b= 200.00 mm
Tinggi beton h= 450.00 mm
Selimut beton d' = 40.00 mm
Tinggi effektif d = h - d'
d= 396.00 mm
Diameter tulangan Tul. D = 12.00 mm
Jumlah tulangan D= 8.00 tulangan merata
Diameter sengkang D= 8.00 mm
Jumlah sisi tekan D 1 sisi = 4.00 tulangan
Luas tul. Sisi tarik As = 452.39 mm2
Luas tul. Sisi tekan As' = 452.39 mm2
Besaran Rho ρ = ρ' = As / ( b x d' )
ρ = ρ' = 0.00571
Betha f'c < 30 Mpa b1 = 0.85

KONDISI BALANCE
Tinggi tekan beton Cb = ( 600 x d ) / ( 600 + fy )
Cb = 282.86 mm
Tinggi blok tegangan ab = b1 x Cb
ab = 240.43 mm
Chek tulangan tekan f's = 600 x [ ( Cb - d' ) / Cb ]
Tegangan tekan baja f's = 515.15 Mpa Tulangan leleh…!!
Tegangan terpakai f's = 240.00 Mpa

Kap. tekan balance Pnb = 0,85 f'c.b.ab + A's.f's - As.fy


Pnb = 756,147.86 N
Kap. Moment balance Mnb = 0,85.f'c.b.ab [ (h/2) - (ab/2) ] + A's.f's [ (h/2) - d' ]
+ As.fy [ d - (h/2) ]
Mnb = 117,885,638.71 Nmm
Eksentrisitas balance eb = Mnb / Pnb
eb = 155.90 mm

TYPE KURUNTUHAN KOLOM

Jika e > eb , Type keruntuhan tarik


Jika e ≤ eb , Type keruntuhan tekan

Type keruntuhan = RUNTUH TARIK !!

Kolom Lantai 2 20X45 =1


RUNTUH TARIK

f's ≥ fy YA
LANJUTKAN

ρ = ρ' = As / b.d
ρ = ρ' = 0.00571
m = fy / ( 0.85 f'c )
m= 15.26
h − 2e   h − 2e 
2
Pn = 0 . 85 . f ' c .b .d   d'
 2d  +   + 2 .m .   1 − 
   2 d   d 
Kap. Tekan nominal
Pn = 442,281.68 N
a = Pn / ( 0.85f'c.b )
a= 140.63 mm
c = a / β1
c= 165.45 mm
f's = 600 (( c - d' ) / c )
f's = 454.94 Mpa

f's ≥ fy YA

φ= 0.65
φ.Pn = 287,483.09 N 5.78
Pu = 49,751.00 N
Mr = 69,593,201.52 Nmm
STATUS AMAN..!!

 8-150
45

8 12

20

K2- SELASAR

Kolom Lantai 2 20X45 =2


PERHITUNGAN TULANGAN KOLOM
KOLOM LANTAI 2
K2 20X55

INPUT DATA
Mutu beton f'c = 20.00 Mpa
Mutu baja fy = 300.00 Mpa
Gaya Aksial Pu = 102,517.00 N
Moment Mu = 24,136,800.00 Nmm
Eksentrisitas e = Mu/Pu
e= 235.44 mm
Lebar beton b= 200.00 mm
Tinggi beton h= 550.00 mm
Selimut beton d' = 40.00 mm
Tinggi effektif d = h - d'
d= 495.50 mm
Diameter tulangan Tul. D = 13.00 mm
Jumlah tulangan D= 8.00 tulangan merata
Diameter sengkang D= 8.00 mm
Jumlah sisi tekan D 1 sisi = 4.00 tulangan
Luas tul. Sisi tarik As = 530.93 mm2
Luas tul. Sisi tekan As' = 530.93 mm2
Besaran Rho ρ = ρ' = As / ( b x d' )
ρ = ρ' = 0.00536
Betha f'c < 30 Mpa b1 = 0.85

KONDISI BALANCE
Tinggi tekan beton Cb = ( 600 x d ) / ( 600 + fy )
Cb = 330.33 mm
Tinggi blok tegangan ab = b1 x Cb
ab = 280.78 mm
Chek tulangan tekan f's = 600 x [ ( Cb - d' ) / Cb ]
Tegangan tekan baja f's = 527.35 Mpa Tulangan leleh…!!
Tegangan terpakai f's = 300.00 Mpa

Kap. tekan balance Pnb = 0,85 f'c.b.ab + A's.f's - As.fy


Pnb = 954,663.33 N
Kap. Moment balance Mnb = 0,85.f'c.b.ab [ (h/2) - (ab/2) ] + A's.f's [ (h/2) - d' ]
+ As.fy [ d - (h/2) ]
Mnb = 201,057,109.70 Nmm
Eksentrisitas balance eb = Mnb / Pnb
eb = 210.61 mm

TYPE KURUNTUHAN KOLOM

Jika e > eb , Type keruntuhan tarik


Jika e ≤ eb , Type keruntuhan tekan

Type keruntuhan = RUNTUH TARIK !!

Kolom Lantai 2 20x55 __1


RUNTUH TARIK

f's ≥ fy YA
LANJUTKAN

ρ = ρ' = As / b.d
ρ = ρ' = 0.00536
m = fy / ( 0.85 f'c )
m= 17.65
h − 2e   h − 2e 
2
Pn = 0 . 85 . f ' c .b .d   d'
 2d  +   + 2 .m .   1 − 
   2 d   d 
Kap. Tekan nominal
Pn = 849,647.47 N
a = Pn / ( 0.85f'c.b )
a= 249.90 mm
c = a / β1
c= 294.00 mm
f's = 600 (( c - d' ) / c )
f's = 518.37 Mpa

f's ≥ fy YA

φ= 0.65
φ.Pn = 552,270.86 N 5.39
Pu = 102,517.00 N
Mr = 130,027,714.73 Nmm
STATUS AMAN..!!

 8-100
55

8 13

20

K2

Kolom Lantai 2 20x55 __2


PERHITUNGAN TULANGAN KOLOM
KOLOM TEPI LANTAI 2
K2A 25X25

INPUT DATA
Mutu beton f'c = 18.50 Mpa
Mutu baja fy = 360.00 Mpa
Gaya Aksial Pu = 48,684.00 N
Moment Mu = 8,911,300.00 Nmm
Eksentrisitas e = Mu/Pu
e= 183.04 mm
Lebar beton b= 250.00 mm
Tinggi beton h= 250.00 mm
Selimut beton d' = 40.00 mm
Tinggi effektif d = h - d'
d= 195.50 mm
Diameter tulangan Tul. D = 13.00 mm
Jumlah tulangan D= 10.00 tulangan merata
Diameter sengkang D= 8.00 mm
Jumlah sisi tekan D 1 sisi = 5.00 tulangan
Luas tul. Sisi tarik As = 663.66 mm2
Luas tul. Sisi tekan As' = 663.66 mm2
Besaran Rho ρ = ρ' = As / ( b x d' )
ρ = ρ' = 0.01358
Betha f'c < 30 Mpa b1 = 0.85

KONDISI BALANCE
Tinggi tekan beton Cb = ( 600 x d ) / ( 600 + fy )
Cb = 122.19 mm
Tinggi blok tegangan ab = b1 x Cb
ab = 103.86 mm
Chek tulangan tekan f's = 600 x [ ( Cb - d' ) / Cb ]
Tegangan tekan baja f's = 403.58 Mpa Tulangan leleh…!!
Tegangan terpakai f's = 360.00 Mpa

Kap. tekan balance Pnb = 0,85 f'c.b.ab + A's.f's - As.fy


Pnb = 408,297.17 N
Kap. Moment balance Mnb = 0,85.f'c.b.ab [ (h/2) - (ab/2) ] + A's.f's [ (h/2) - d' ]
+ As.fy [ d - (h/2) ]
Mnb = 66,986,169.52 Nmm
Eksentrisitas balance eb = Mnb / Pnb
eb = 164.06 mm

TYPE KURUNTUHAN KOLOM

Jika e > eb , Type keruntuhan tarik


Jika e ≤ eb , Type keruntuhan tekan

Type keruntuhan = RUNTUH TARIK !!

Kolom Lantai 2 25X25 =1


RUNTUH TARIK

f's ≥ fy YA
LANJUTKAN

ρ = ρ' = As / b.d
ρ = ρ' = 0.01358
m = fy / ( 0.85 f'c )
m= 22.89
h − 2e   h − 2e 
2
Pn = 0 . 85 . f ' c .b .d   d'
 +   + 2 .m .   1 − 
 2d   2d   d 
Kap. Tekan nominal
Pn = 358,479.00 N
a = Pn / ( 0.85f'c.b )
a= 91.19 mm
c = a / β1
c= 107.28 mm
f's = 600 (( c - d' ) / c )
f's = 376.28 Mpa

f's ≥ fy YA

φ= 0.65
φ.Pn = 233,011.35 N 4.79
Pu = 48,684.00 N
Mr = 42,651,261.64 Nmm
STATUS AMAN..!!

 8-100
25

10 13

25

K2a

Kolom Lantai 2 25X25 =2


PERHITUNGAN PONDASI

PONDASI TELAPAK P1

PONDASI TENGAH
Data-data :
- Mu = 16.32 KNm - Tebal pangkal plat
- Pu = 363.29 KN pondasi, t2 = 300 mm
- fc' = 18.50 Mpa - Tebal ujung plat
- fy = 240.00 MPa pondasi, t1 = 300 mm
- s ijin = 2.37 kg/cm² - Kedalaman pondasi,
= 237.40 KN/m² h = 2000 mm
- g tnh. = 17.50 KN/m3 - Lt. Kerja = 50 mm
- g b.t. = 24.00 KN/m3 -  tul. utama = 12 mm
- g b. = 22.00 KN/m3 -  tul. bagi = 10 mm
- Selimut Beton = 40.00 mm
- Tinggi efektif = 254.00 mm 0
Dms Kolom b = 200 mm 0
h = 550 mm 1

1. Perhitungan pembebanan pondasi


- Berat plat pondasi = 7.200 KN/m²
- Berat tanah di atas pondasi = 29.75 KN/m²
q = 36.95 KN/m²
2. Tegangan ijin netto
s ijin netto = s ijin - q = 237.40 - 36.95
= 200.45 KN/m²
3. Perhitungan dimensi pondasi
dicoba dengan L = 1.500 m
diperoleh B = 1.425 m digunakan B = 1.500 m
4. Kontrol tegangan
Berat beban di atas pondasi = 83.138 KN
Total gaya yg. bekerja Pu = 446.428 KN

s mak = 227.42 KN/m² << Teg. ijin……………Oke


s min = 169.40 KN/m²

Y = 32.877 KN/m²
a = 0.65 m b = 0.85 m B = 1.500 m
q1 = 202.28 KN/m²
q2 = 227.42 - 202.3 = 25.141 KN/m²
Mu = 1/2 x q1 x a + 2/3 x q2 x a2
2
= 49.813 kNm
Vu = q1 x a + 1/2 x q2 x a = 139.653 kN

Pondasi Kolom 20x55__1


ø10 - 100
ø12 - 100

150
ø10 - 100

ø12 - 100

150

Gbr. Tul. Pondasi


5. Menghitung kapasitas geser plat pondasi
Vu = 49.813 KN
Vc = 273.124 KN
ø Vc = 163.874 KN >> Vu……………Oke.

6. Menghitung luas tulangan utama ( lentur )


a Momen Yang bekerja Mu = 49.813 KNm
b. Menghitung koefesien tahanan plat ( K ). = 0.9651 Mpa
c. Menghitung rasio tulangan
r mak. = 0.75 x rb = 0.02984
r min = 0.00308
r Perlu. = 0.00415
r Pakai = 0.00415

d. Menghitung luas tulangan perlu ( As perlu )


As plu. = r pakai. x b x d
As plu. = 1054.861 mm²
Dengan menggunakan tulangan diameter ( ø ) 12
1  12 As1 = 113.097 mm²
Jumlah Tulangan Perlu = 9.327 Batang
Digunakan = 10 Batang
= 1130.97 mm²
Menghitung jarak tulangan ( s ) = 111.11 mm
dipakai s = 100 mm
As aktual = 1131 mm²
Mn = As aktual . fy ( d - a/2 )
= 66.601 KNm
Mt = ø. Mn
= 53.281 KNm >> Mu…….Oke

Jadi digunakan
- Tulangan utama ( arah memanjang ) =  12 - 100 mm
- Tulangan utama ( arah melintang ) =  12 - 100 mm
- Tulangan atas =  10 - 100 mm

Pondasi Kolom 20x55__2


PERHITUNGAN PONDASI

PONDASI TELAPAK P2

PONDASI TEPI
Data-data :
- Mu = 12.53 KNm - Tebal pangkal plat
- Pu = 129.80 KN pondasi, t2 = 300 mm
- fc' = 18.50 Mpa - Tebal ujung plat
- fy = 240.00 MPa pondasi, t1 = 300 mm
- s ijin = 2.37 kg/cm² - Kedalaman pondasi,
= 237.40 KN/m² h = 2000 mm
- g tnh. = 17.50 KN/m3 - Lt. Kerja = 50 mm
- g b.t. = 24.00 KN/m3 -  tul. utama = 12 mm
- g b. = 22.00 KN/m3 -  tul. bagi = 10 mm
- Selimut Beton = 40.00 mm
- Tinggi efektif = 254.00 mm 0
Dms Kolom b = 250 mm 0
h = 450 mm 0

1. Perhitungan pembebanan pondasi


- Berat plat pondasi = 7.200 KN/m²
- Berat tanah di atas pondasi = 29.75 KN/m²
q = 36.95 KN/m²
2. Tegangan ijin netto
s ijin netto = s ijin - q = 237.40 - 36.95
= 200.45 KN/m²
3. Perhitungan dimensi pondasi
dicoba dengan L = 1.0 m
diperoleh B = 1.009 m digunakan B = 1.0 m
4. Kontrol tegangan
Berat beban di atas pondasi = 37.693 KN
Total gaya yg. bekerja Pu = 167.494 KN

s mak = 237.14 KN/m² << Teg. ijin……………Oke


s min = 91.25 KN/m²

Y = 91.004 KN/m²
a = 0.38 m b = 0.63 m B = 1.010 m
q1 = 182.25 KN/m²
q2 = 237.14 - 182.2 = 54.892 KN/m²
Mu = 1/2 x q1 x a + 2/3 x q2 x a2
2
= 18.443 kNm
Vu = q1 x a + 1/2 x q2 x a = 79.684 kN

Pondasi Kolom 25x45 __1


ø10 - 200
ø12 - 200

100
ø10 - 200

ø12 - 200

100

Gbr. Tul. Pondasi


5. Menghitung kapasitas geser plat pondasi
Vu = 18.443 KN
Vc = 183.903 KN
ø Vc = 110.342 KN >> Vu……………Oke.

6. Menghitung luas tulangan utama ( lentur )


a Momen Yang bekerja Mu = 18.443 KNm
b. Menghitung koefesien tahanan plat ( K ). = 0.3573 Mpa
c. Menghitung rasio tulangan
r mak. = 0.75 x rb = 0.02984
r min = 0.00308
r Perlu. = 0.00151
r Pakai = 0.00308

d. Menghitung luas tulangan perlu ( As perlu )


As plu. = r pakai. x b x d
As plu. = 783.167 mm²
Dengan menggunakan tulangan diameter ( ø ) 12
1  12 As1 = 113.097 mm²
Jumlah Tulangan Perlu = 6.9247 Batang
Digunakan = 7 Batang
= 791.68 mm²
Menghitung jarak tulangan ( s ) = 142.86 mm
dipakai s = 200 mm
As aktual = 565.49 mm²
Mn = As aktual . fy ( d - a/2 )
= 33.652 KNm
Mt = ø. Mn
= 26.922 KNm >> Mu…….Oke

Jadi digunakan
- Tulangan utama ( arah memanjang ) =  12 - 200 mm
- Tulangan utama ( arah melintang ) =  12 - 200 mm
- Tulangan atas =  10 - 200 mm

Pondasi Kolom 25x45 __2


PERHITUNGAN PONDASI

PONDASI TELAPAK P2A

PONDASI TEPI
Data-data :
- Mu = 19.84 KNm - Tebal pangkal plat
- Pu = 154.90 KN pondasi, t2 = 300 mm
- fc' = 18.50 Mpa - Tebal ujung plat
- fy = 240.00 MPa pondasi, t1 = 300 mm
- s ijin = 2.37 kg/cm² - Kedalaman pondasi,
= 237.40 KN/m² h = 2000 mm
- g tnh. = 17.50 KN/m3 - Lt. Kerja = 50 mm
- g b.t. = 24.00 KN/m3 -  tul. utama = 12 mm
- g b. = 22.00 KN/m3 -  tul. bagi = 10 mm
- Selimut Beton = 40.00 mm
- Tinggi efektif = 254.00 mm 0
Dms Kolom b = 250 mm 0
h = 250 mm 0

1. Perhitungan pembebanan pondasi


- Berat plat pondasi = 7.200 KN/m²
- Berat tanah di atas pondasi = 29.75 KN/m²
q = 36.95 KN/m²
2. Tegangan ijin netto
s ijin netto = s ijin - q = 237.40 - 36.95
= 200.45 KN/m²
3. Perhitungan dimensi pondasi
dicoba dengan L = 1.200 m
diperoleh B = 1.056 m digunakan B = 1.200 m
4. Kontrol tegangan
Berat beban di atas pondasi = 53.208 KN
Total gaya yg. bekerja Pu = 208.105 KN

s mak = 213.41 KN/m² << Teg. ijin……………Oke


s min = 75.62 KN/m²

Y = 83.250 KN/m²
a = 0.48 m b = 0.73 m B = 1.200 m
q1 = 158.87 KN/m²
q2 = 213.41 - 158.9 = 54.543 KN/m²
Mu = 1/2 x q1 x a2 + 2/3 x q2 x a2 = 26.127 kNm
Vu = q1 x a + 1/2 x q2 x a = 88.418 kN

Pondasi Kolom 25x25 __1


ø10 - 150
ø12 - 150

120
ø10 - 150

ø12 - 150

120

Gbr. Tul. Pondasi


5. Menghitung kapasitas geser plat pondasi
Vu = 26.127 KN
Vc = 218.499 KN
ø Vc = 131.099 KN >> Vu……………Oke.

6. Menghitung luas tulangan utama ( lentur )


a Momen Yang bekerja Mu = 26.127 KNm
b. Menghitung koefesien tahanan plat ( K ). = 0.5062 Mpa
c. Menghitung rasio tulangan
r mak. = 0.75 x rb = 0.02984
r min = 0.00308
r Perlu. = 0.00214
r Pakai = 0.00308

d. Menghitung luas tulangan perlu ( As perlu )


As plu. = r pakai. x b x d
As plu. = 783.167 mm²
Dengan menggunakan tulangan diameter ( ø ) 12
1  12 As1 = 113.097 mm²
Jumlah Tulangan Perlu = 6.9247 Batang
Digunakan = 7 Batang
= 791.68 mm²
Menghitung jarak tulangan ( s ) = 142.86 mm
dipakai s = 150 mm
As aktual = 753.98 mm²
Mn = As aktual . fy ( d - a/2 )
= 44.870 KNm
Mt = ø. Mn
= 35.896 KNm >> Mu…….Oke

Jadi digunakan
- Tulangan utama ( arah memanjang ) =  12 - 150 mm
- Tulangan utama ( arah melintang ) =  12 - 150 mm
- Tulangan atas =  10 - 150 mm

Pondasi Kolom 25x25 __2


PERHITUNGAN PONDASI

PONDASI TELAPAK P3

PONDASI TEPI
Data-data :
- Mu = 3.67 KNm - Tebal pangkal plat
- Pu = 23.98 KN pondasi, t2 = 300 mm
- fc' = 18.50 Mpa - Tebal ujung plat
- fy = 240.00 MPa pondasi, t1 = 300 mm
- s ijin = 2.37 kg/cm² - Kedalaman pondasi,
= 237.40 KN/m² h = 2000 mm
- g tnh. = 17.50 KN/m3 - Lt. Kerja = 50 mm
- g b.t. = 24.00 KN/m3 -  tul. utama = 12 mm
- g b. = 22.00 KN/m3 -  tul. bagi = 10 mm
- Selimut Beton = 40.00 mm
- Tinggi efektif = 254.00 mm 0
Dms Kolom b = 150 mm 0
h = 300 mm 0

1. Perhitungan pembebanan pondasi


- Berat plat pondasi = 7.200 KN/m²
- Berat tanah di atas pondasi = 29.75 KN/m²
q = 36.95 KN/m²
2. Tegangan ijin netto
s ijin netto = s ijin - q = 237.40 - 36.95
= 200.45 KN/m²
3. Perhitungan dimensi pondasi
dicoba dengan L = 0.8 m
diperoleh B = 0.321 m digunakan B = 0.8 m
4. Kontrol tegangan
Berat beban di atas pondasi = 23.648 KN
Total gaya yg. bekerja Pu = 47.632 KN

s mak = 117.48 KN/m² << Teg. ijin……………Oke


s min = 31.37 KN/m²

Y = 51.125 KN/m²
a = 0.33 m b = 0.48 m B = 0.800 m
q1 = 82.50 KN/m²
q2 = 117.48 - 82.5 = 34.98 KN/m²
Mu = 1/2 x q1 x a2 + 2/3 x q2 x a2 = 6.820 kNm
Vu = q1 x a + 1/2 x q2 x a = 32.496 kN

Pondasi Kolom 15x30 __1


ø10 - 200
ø12 - 200

80
ø10 - 200

ø12 - 200

80

Gbr. Tul. Pondasi


5. Menghitung kapasitas geser plat pondasi
Vu = 6.820 KN
Vc = 145.666 KN
ø Vc = 87.400 KN >> Vu……………Oke.

6. Menghitung luas tulangan utama ( lentur )


a Momen Yang bekerja Mu = 6.820 KNm
b. Menghitung koefesien tahanan plat ( K ). = 0.1321 Mpa
c. Menghitung rasio tulangan
r mak. = 0.75 x rb = 0.02984
r min = 0.00308
r Perlu. = 0.00055
r Pakai = 0.00308

d. Menghitung luas tulangan perlu ( As perlu )


As plu. = r pakai. x b x d
As plu. = 783.167 mm²
Dengan menggunakan tulangan diameter ( ø ) 12
1  12 As1 = 113.097 mm²
Jumlah Tulangan Perlu = 6.9247 Batang
Digunakan = 7 Batang
= 791.68 mm²
Menghitung jarak tulangan ( s ) = 142.86 mm
dipakai s = 200 mm
As aktual = 565.49 mm²
Mn = As aktual . fy ( d - a/2 )
= 33.652 KNm
Mt = ø. Mn
= 26.922 KNm >> Mu…….Oke

Jadi digunakan
- Tulangan utama ( arah memanjang ) =  12 - 200 mm
- Tulangan utama ( arah melintang ) =  12 - 200 mm
- Tulangan atas =  10 - 200 mm

Pondasi Kolom 15x30 __2


PERHITUNGAN TANGGA

0,00

3,20

4.50 1.50

A PEMBEBANAN

TANGGA
a. Berat sendiri plat = 0.15 x 24 = 3.600 KN/m²
b. Berat spesi + kramik = 0.05 x 22 = 1.100 KN/m²
Total beban mati qD = 4.700 KN/m²

d. Beban hidup tangga = 300 kg/m² = 3.00 KN/m²


Total beban hidup qL = 3.00 KN/m²

BORDES
a. Berat sendiri plat = 0.15 x 0= 0.000 KN/m²
b. Berat spesi + kramik = 0.05 x 0= 0.000 KN/m²
Total beban mati qD = 0.000 KN/m²

d. Beban hidup tangga = 0 kg/m² = 0.00 KN/m²


Total beban hidup qL = 0.00 KN/m²

Pembebanan ditinjau per meter lebar


BORDES
a. Beban plat bordes = 0.000 x 0.000 = 0.000 KN/m
Beban mati qD1 = 0.000 KN/m
b. Beban hidup lantai bordes = 3.00 x 0.000 = 0.000 KN/m
Beban hidup qL1 = 0.000 KN/m

TANGGA
a. Beban plat tangga = 4.700 x 1.000 4.700 KN/m
Beban mati qD2 = 4.700 KN/m
b. Beban hidup plat tangga = 3.00 x 1.000 = 3.000 KN/m
Beban hidup qL2 = 3.000 KN/m

Dari hasil mekanika dengan bantuan program SAP 2000 didapat sebagai berikut :

Tangga 1
Momen maksimum terfaktor

TANGGA
M tumpuan = 10.29 kNm Negatif
M lapangan = 4.71 kNm Positif

BORDES
M tumpuan = 0 kNm Negatif
M lapangan = 0 kNm Negatif

Diamt. tul. utm. = 10 mm As1 75.40 mm


2

Diamt. tul. skg. = 10 mm As2 75.40 mm


2

TANGGA BORDES
No Tul. Tump. Tul. Lap. Tul. Tump. Tul. Lap. Satuan
Arah Sb. X Arah Sb. X Arah Sb. X Arah Sb. X
1 Mu 10.29 4.71 kNm
2 b 1000.0 1000.0 mm
3 h 150.0 150.0 mm
4 dx 125.0 125.0 mm
6 s 20.0 20.0 mm
7 f'c 20.0 20.0 Mpa
8 fy 240.0 240.0 MPa
9 b 0.85 0.85
10 ø 0.80 0.80
11 dia 10.0 10.0 mm
2
12 As1 78.540 78.540 mm
13 Kdx 0.82320 0.37680 Mpa
15 r b 0.0430 0.0430
16 r mak 0.0323 0.0323
17 r min 0.00333 0.00333
18 m 14.118 14.118
19 r perlu 0.00352 0.00159
2
20 As 439.67 416.67 mm
21 n 6.0 6.0 buah
22 S 167 167 mm
23 Sterpakai 150 150 mm
24 As ada 523.6 523.6 mm2
25 a 7.392 7.392 mm
26 Mn 15.244 15.244 kNm
27 Mr 12.195 12.195 kNm
> Mu….Oke > Mu….Oke

Kesimpulan :
Tulangan tumpuan = ø 10 - 150
Tulangan lapangan = ø 10 - 150

Tangga 2

Anda mungkin juga menyukai