“LOGARITMA”
A. DEFINISI
Logaritma merupakan kebalikan (invers) dari suatu perpangkatan.
Bentuk Umum
a>0
n a
a = b ⇔ logb = n
a≠0
b>0
A. SIFAT-SIFAT
1. alog1 = 0
2. aloga = 1
3. alogan = n
4. alogbc = alogb + alogc
b
5. alog = alogb - alogc
c
n a
6. log bn = logb
clogb
m
a
7. logb = c ; c ≠1
loga
8. alogb x blogc = alogc ; b ≠ 1
9. a =b
1
10. . alogb = b
loga
Contoh Soal
1. Nilai dari 2log 4 + 2log 12 – 2log 6 =...
Penyelesaian
b
Gunakan sifat alogbc = alogb + alogc dan alog = alogb - alogc , sehingga :
c
log 4 + 2log 12 – 2log 6 = 2log 4.12
2
6
2
= log 8
2
= log 23, → alog 𝒃𝒏 = n . alog b
= 3.2log 2 → alog a = 1
= 3
2. Nilai dari 2log 48 + 5log 50 – 2log 3 – 5log 2 =...
Penyelesaian
Soal ini berbeda dengan nomor 1 karena indeks tidak seragam (2 dan 5), sehingga :
48 50
2
log 48 – 2log 3 + 5log 50 – 5log 2 = 2log + 5log
3 2
= 2log16 – 5log25
=4+2
=6
3. Jika log 3 = 0,4771 dan log 2 = 0,3010, maka nilai dari log 75 =...
Penyelesaian
Pikirkan bagaimana mengubah bentuk log 75 menjadi bentuk yang mengandung unsur
bilangan 2 dan 3.
→ 75 = 3 . 25 = 3 . 52 , sehingga :
log 75 = log ( 3 . 52)
= log 3 + log 52
= log 3 + 2 . log 5
10
= log 3 + 2 . log
2
= log 3 + 2 (log 10 – log 2) → log 10 = 10log 10 = 1
= 0,4771 + 2 ( 1 – 0,3010 )
= 1,8751
125
4. Diketahui 2log 3 = 1,6 dan 2log 5 = 2,3; nilai dari 2log adalah...
9
Penyelesaian
→ 125 = 5 . 5 . 5 = 53
→ 9 = 32
2 125 53
log = 2log 2
9 2
= log 53 - 2log 22
2
= 3.2log 5 + 2.2log 2
= 3 . ( 2,3 ) – 2. ( 1,6 )
= 6,9 – 3,2
= 3,7
1 1 1
5. a
log x blog 2 x clog 3 =
b c a
Penyelesaian
Gunakan sifat alog b . blog c = alog c
1 1 1
a
log x blog c2 x clog a3 = alog b-1 x 2log c-2 x clog a-3
b
= (-1) . alog b x (–2) . 2log c x (-3). clog a
= ( -6 ) . alog b . blog c . clog a
= (-6) . alog a
= -6
Keduanya memiliki basis angka yang sama (2 dan 3), namun berbeda posisi.
Ingat !
a 1
logb = bloga , sehingga :
4 1 2
log3 = . log3
2
1 1
= .3
2 log2
1 1
= .
2 2m
1
=
4m
LATIHAN SOAL
1.
3log25 . 5log81 + 4log2
2. 3log36 - 3log4
4.