Khabibatul M
Siti Wulandari
Ilmiawan BU
Presented by
Den Markindo
Syamsul Hadi
Indah Tri R
STANDART KOMPETENSI
KOMPETENSI DASAR
A
SATUAN RADIAN
Pada lingkaran yang berpusat di O dan berjari-jari r
diketahui panjang busur MN sama dengan panjang jari-
jari. Besar sudut θ, yaitu sudut pusat lingkarang yang
menghadap ke busur MN, didefinisikan sebagai ukuran
satu radian.
M
r
o θ = 1 rad r
N
Secara umum :
o θ
= 1 rad S
r
Miring
Depan
α
A B
Perbandingan trigonomentri pada
segitiga ABC :
α
A B
PERBANDINGAN
TRIGONOMETRI PADA SEGITIGA
DALAM SUMBU KARTESIUS
Sb y
x Sb x
SUDUT
SUDUT ISTIMEWA
ISTIMEWA
Untuk 300
C
AB 1
Sin 300 =
AC 2
BC 3 1 300
Cos 30 =
0
3
AC 2 2
AB 1 1 2 3
Tg 300 = 3
BC 3 3
600
A 1 B
SUDUT ISTIMEWA
Untuk 450 C
2
Cos 450 = 1
450
Tg 45 =
0
A
B
1
SUDUT ISTIMEWA
Untuk 600 C
BC 3 1
Sin 60 =
0
3
AC 2 2
300
AB 1
Cos 600 =
AC 2
2
Tg 600 =
BC 3
AB 1 600
A 1 B
KESIMPULAN SUDUT ISTIMEWA
0O 30O 45O 60O 90O
1 1 1
Sin 0 2 2
2
2
2 1
1
2 1 1
Cos 1 2 2 0
2 2
1
Tg 0 3 1 3
3
1
3
Ctg 3 1 3 0
Hitunglah hasilnya!
Jawab :
a. Sin 30o + Cos 30o + Tan 30o b. 4 Tan 45o – 2 Cos 60o + 3 Sin 60o
1 1 1 1 1
3 3 4.1 2. 3. 3
2 2 3 2 2
33 3 2 3 3
4 1
6 2
35 3 1
4
6 2
PERBANDINGAN TRIGONOMETRI DI
BERBAGAI KUADRAN
Sudut di Kuadran I =
Sin bernilai (+)
Cos bernilai (+)
anbernilai (+)
900 1800 0 0 90 0
Sudut di Kuadran II = β = (180 - )
Hanya Sin bernilai (+)
y
Sin ( 90 - ⍺)° = = cos ⍺
r
x
Cos ( 90 - ⍺)° = r = sin ⍺
y
Tan ( 90 - ⍺)° = = cotan ⍺
x
Sudut di Kuadran II
y
Sin ⍺ = ( bernilai positif )
r
x
Cos ⍺ = ( bernilai negatif )
r
y
Tan ⍺ = ( bernilai negatif )
x
y
Sin (180 - ⍺)° = = sin ⍺
r
x
Cos(180 - ⍺)° = = - cos ⍺
r
x
Tan (180 - ⍺)° = = -tan ⍺
y
Sudut di Kuadran III
y
Sin ⍺ = (bernilai negatif)
r
x
Cos ⍺ = (bernilai negatif)
r
y
Tan ⍺ = (bernilai positif)
x
y
Sin (180 + ⍺)° = = - sin ⍺
r
x
Cos (180 + ⍺)° =
r = - cos ⍺
y
Tan (180 + ⍺)° = x = tan ⍺
Sudut di Kuadran IV
y
Sin ⍺ = (bernilai negatif)
r
x
Cos ⍺ = (bernilai positif)
r
y
Tan ⍺ = (bernilai negatif)
x
y
Sin (360 - ⍺)° = = - sin ⍺
r
x
Cos (360 - ⍺)° = = cos ⍺
r
y
Tan (360 - ⍺)° = = - tan ⍺
x
Rumus Trigonometri Sudut Yang Lebih Besar
dari 360o atau Sudut Negatif
Jawab :
http://mediapemb.blogspot.com
Ditunjukkan identitas :
RUMUS-RUMUS TRIGONOMETRI PADA SEGITIGA
1. RUMUS LUAS SEGITIGA
Perhatikan segitiga ABC berikut.
A Apabila alas segitiga
adalah BC = a.
b c Maka tinggi segitiga
t dapat dicari sebagai
berikut.
C B t
a SinC t SinC b
Luas segitiga ABC b
adalah 1
L at
2
L SinC b
1
L a b SinC
2
2. RUMUS SINUS DAN RUMUS COSINUS
Perhatikan segitiga ABC berikut.
C a. Pada ∆ADC
t
sin
b c b
t t sin * b
A b. Pada ∆BDC
B t
a sin
a
t a * sin
Dari (i) dan (ii) diperoleh: a * sin b * sin
a sin
sin b
a b
sin sin
Rumus Cosinus
c
cos AD b cos
b
BD AB AD BD c b cos
a. Pada ∆ADC:
CD2 = AC2 - AD2
t2 = b2 – (b cos α)2 . . . (iii)
b. Pada ∆BDC:
CD2 = CB2 – BD2
t2 = a2 – (c – b cos α)2 . . . (iv)
Dari (iii) dan (iv) diperoleh:
Rumus Sinus
a b c
sin sin sin
Rumus Cosinus
a2 = b2 + c2 – 2bc cos α
b2 = a2 + c2 – 2ac cos β
c2 = a2 + b2 – 2ab cos λ
SOAL-SOAL LATIHAN
CONTOH SOAL :
c2 = a2 + b2 – 2.a.b.cos C
c2 = (6)2 + (4)2 – 2.(6).(4).cos 1200
c2 = 36 + 16 – 2.(6).(4).( – ½ )
c2 = 52 + 24
c2 = 76
c =√76 = 2√19
CONTOH SOAL :
b c 1
36
b 2
SinB SinC 1
2 2
b 6 6 3 2
0
0 b
Sin60 Sin45 2 2
b 6 6 6
b 3 6
2 3 2 2
1 1
2