Fungsi Trigonometri yang sederhana dapat digambarkan langsung grafiknya dengan jalan
mensubtitusikan harga-harga x dan y kemudian buat gambar.
Fungsi trigometri yang tidak sederhana, tidak dapat digambarkan langsung grafiknya.
Untuk menggambarkan grafik fungsi ini ada beberapa syarat yang perlu dan cukup yaitu :
1. Sederhanakan fungsi itu;
2. Tentukan harga ekstrim
3. Tentukan titik potong kedua sumbu
4. Tentukan titik lainnya
Kemudian digambarkan selengkapnya
Contoh : 1. Gambarkan grafik Y = sin x dalam interval 0
X 0 30 60
Y 0 0,5 2,83
GRAFIK FUNGSI TRIGONOMETRI
Fungsi Trigonometri yang sederhana dapat digambarkan langsung grafiknya dengan jalan
harga x dan y kemudian buat gambar.
Fungsi trigometri yang tidak sederhana, tidak dapat digambarkan langsung grafiknya.
Untuk menggambarkan grafik fungsi ini ada beberapa syarat yang perlu dan cukup yaitu :
Tentukan titik potong kedua sumbu
Kemudian digambarkan selengkapnya.
Y = sin x dalam interval 0 x 360
60 90 120 150 180 210 240 270
2,83 1 0,86 0,5 0 -0,5 -0,86
Fungsi Trigonometri yang sederhana dapat digambarkan langsung grafiknya dengan jalan
Fungsi trigometri yang tidak sederhana, tidak dapat digambarkan langsung grafiknya.
Untuk menggambarkan grafik fungsi ini ada beberapa syarat yang perlu dan cukup yaitu :
270 300 330 360
-1 -0,86 -0,5 0
2 Gambarkan grafik Y = 2 sin x dalam interval 0
X 0 30 60
Y 0 1 1,72
Gambarkan grafik Y = 2 sin x dalam interval 0 x 360
90 120 150 180 210 240 270
2 1,72 1 0 -1 -1,72 -2
270 300 330 360
2 -1,72 -1 0
4 Gambarkan grafik Y = cos 2 x dalam interval 0
X 0 30 60
Y 0 0,5 -0,5
3 Gambarkan grafik Y = cos x dalam interval 0 x 360
X 0 30 60 90
Y 1 0,86 0,5
30 60 90
0
1/2
1/23
1
-1/2
-1
-1/23
Sb. Y
Gambarkan grafik Y = cos 2 x dalam interval 0 x 360
60 90 120 150 180 210 240
0,5 0 -0,5 0,5 1 0,5 -0,5
Gambarkan grafik Y = cos x dalam interval 0 x 360
90 120 150 180 210 240 270 300 330
0 -0,5 -0,86 -1 -0,86 -0,5 0 0,5 0,86
4
3
2
-1
2.
4
3
+
n
2
= are tan
16
9
-
9
9
8
3
+
n
2
= arc tan
7
24
+
n
2
=
n
2
+arc tan
7
24
2 arc tan
4
3
=
n
2
+arc tan
7
24
(terbukti)
7. 3 arc tan
4
3
= n - arc tan
44
117
Bukti :
3 arc tan
4
3
= 2 are tan
4
3
+ arc tan
4
3
=
n
2
+ ( arc tan
7
24
+ arc tan
4
3
)
=
n
2
+ arc tan (
24
.
4
3
-1
24
+
4
3
) +
n
2
= n + arc tan (-
44
117
)
= n - arc tan
44
117
3 arc tan
4
3
= n - arc tan
44
117
(terbukti)
8. Hitunglah x dari persamaan
a. arc cos
12
3
+ arc cos
15
17
= arc cos x
jawab :
are cos (
12
13
.
15
17
-__ -
12
13
2
] ( -
15
17
2
) = arc cos x
arc cos (
180
221
-_ -
144
169
( -
225
289
) = arc cos x
arc cos
180
221
-_
25
169
(
64
289
) = arc cos x
arc cos
180
221
-
40
221
= arc cos x
arc cos
140
221
= arc cos x
jadi, x =
140
221
b. arc sin
9
41
+ arc sin
3
5
= arc sin x
jawab :
are sin (
4
3
.
3
5
-__ -
9
4
2
] _ -
3
5
2
] +
n
2
)= arc cos x
arc sin (
27
205
-_ -
81
1681
( -
9
25
) +
n
2
) = arc cos x
arc sin
27
205
-
160
205
+
n
2
= arc cos x
arc cos -
133
205
+
n
2
= arc cos x
jadi, x =
n
2
-
133
205
c. arc tan
15
17
+ arc tan
21
29
= arc tan x
jawab :
arc tan (
1S
1
.
21
29
-1
1S
1
+
21
29
) +
n
2
= arc tan x
arc tan
31S
493
42S+3 S
493
+
n
2
= arc tan x
arc tan -
178
493
.
493
792
+
n
2
= arc tan x
arc tan -
178
493
+
n
2
= are tan x
jadi, x = -
178
493
+
n
2
9. Hitunglah :
a. Tan (arc tan
1
2
+ arc tan
1
3
)
Jawab :
Misal : = arc tan
1
2
+ arc tan
1
3
= arc tan (
1
2
.
1
3
-1
1
2
+
1
3
) +
n
2
= arc tan
-
S
6
S
6
+
n
2
= arc tan -1 +
n
2
= 135
0
+ 90
0
= 225
0
= tan (arc tan
1
2
+ arc tan
1
3
)
= tan
= 1
b. cos (arc tan
1
2
+ arc tan
1
3
)
Jawab :
Misal : = arc tan
1
2
+ arc tan
1
3
= arc tan (
1
2
.
1
3
-1
1
2
+
1
3
) +
n
2
= arc tan
-
S
6
S
6
+
n
2
= arc tan -1 +
n
2
= 135
0
+ 90
0
= 225
0
= cos (arc tan
1
2
+ arc tan
1
3
)
= cos
= -
1
2
V
c. Sin (arc tan
56
33
are cos
12
13
)
Jawab :
Misal : = are cos
12
13
Cos =
12
13
Tan =
5
12
= arc tan
5
12
= sin (arc tan
56
33
-aic tan
5
12
)
= sin (arc tan
S6
33
-
S
12
S6
33
.
S
12
+1
)
= sin (arc tan
62-16S
396
66
396
)
= sin (arc tg
507
676
)
= sin (arc tg
3
4
)
= sin
=
3
5
d. Tg (arc tg
1
2
+ arc cos
3
4
)
Jawab :
Misal : = arc tg
1
2
Tg
1
2
=
Cos =
2
V5
= arc cos
2
V5
= tg (arc cos
2
V5
+ arc cos
3
4
)
= tg (are cos (
2
V5
.
3
4
-__ -
2
V5
2
] ( -
3
4
2
)
= tg (arc cos (
6
4V5
-_
1
5
(
7
16
))
= tg (arc cos (
6
4V5
-_(
7
80
) )
= tg arc cos
6
4V5
-
2,65
4V5
= tg (arc cos
3,35
4V5
)
= tg ()
=
8,29
3,35
= 2,47
e. cotan (arc tan
1
3
+ arc tan
1
3
)
Jawab :
= Cotan (2 arc tan
1
3
)
= cotan (arc tan
1
3
2
-1
2.
1
3
+
n
2
)
= cotan (arc tan
8
9
.
3
2
-
n
2
)
= cotan (arc tan -
4
3
+
n
2
)
= cotan (-53
0
+90
0
)
= cotan 37
0
=1,33
10. Sin (arc cos
1
2
+ arc cos (-
1
2
))
Jawab :
= Sin (arc cos
1
2
+ arc cos (-
1
2
))
= sin ()
= 0
jawab :
= are tan
1
7
+ 2 (arc tg
1
2
+ arc tan
1
9
-1
2
3
+
n
2
)
= are tan
1
7
+ 2 (arc tg
1
2
+ arc tan -
8
9
.
3
2
+
n
2
)
= are tan
1
7
+ 2 (arc tan
1
2
.-
4
3
-1
1
2
.
4
3
+
n
2
+
n
2
)
= are tan
1
7
+ 2 (arc tan -
5
2
+ n)
= are tan
1
7
+ arc tan -
10
2
+ n
= are tan
1
7
+ arc tan
1
9
-1
2
3
+
n
2
)
11. are tan
1
7
+ (arc tg
1
2
+ 2 arc tan
1
3
)
jawab :
= are tan
1
7
+ 2 (arc tg
1
2
+ arc tan
1
9
-1
2
3
+
n
2
)
= are tan
1
7
+ 2 (arc tg
1
2
+ arc tan -
8
9
.
3
2
+
n
2
)
= are tan
1
7
+ 2 (arc tan
1
2
.-
4
3
-1
1
2
.
4
3
+
n
2
+
n
2
)
= are tan
1
7
+ 2 (arc tan -
5
2
+ n)
= are tan
1
7
+ arc tan -
10
2
+ n
= are tan
1
7
+ arc tan
1
9
-1
2
3
+
n
2
)
12. 2 arc cos
3
V13
+ arc cotan
16
13
+ arc cos
7
25
= arc cos 2
3
V13
2
1 + arc cotan
16
13
+ arc cos
7
25
= (arc cos
5
13
+ arc cos
7
25
) + arc cotan
16
13
= arc cos
5
13
.
7
25
_| -(
5
13
)
2
]|( -(
7
25
)
2
] + arc cotan
16
13
= arc cos
35
325
- _
144
169
.
576
625
+ arc cos
16
5V17
= arc cos
-253
325
+ arc cos
16
5V17
= arc cos [
-253
325
.
16
5V17
__ -
-253
325
2
_ | -(
16
5V17
)
2
]
= arc cos
-4048
1625V17
- _
105878
105625
.
409
425
= arc cos
-4048
1625V17
6580,58
325(517)
= arc cos
-10628,58
1625V17
13. cos arc sin p = -p
2
misal : arc sin p =
sin = p
cos = -p
2
jadi cos = -p
2
cos arc sin p = -p
2
(terbukti)
14. Sin arc cos p = -p
2
Misal : arc cos p =
Cos = p
Sin = -p
2
Jadi
sin = -p
2
sin arc cos p = -p
2
(terbukti)
o
1
p
-p
2
15. Tg arc cos p =
1
p
-p
2
Jawab:
Misal arc cos p =
Cos = p
Tg =
1
p
-p
2
Jadi
Tg =
1
p
-p
2
Tg arc cos p =
1
p
-p
2
(terbukti)
16. Cos arc sin
1
3
Jawab :
Misal arc sin
1
3
=
Sin =
1
3
Cos arc sin
1
3
= cos
=
2V2
3
17. Tg arc sin
-1V3
3
Jawab :
Misal arc sin
-1V3
3
=
Sin =
-1V3
3
Tg =
-V3
V6
p
1
-p
2
1
3
22
)/3
3
-V
V
Tg arc sin
-1V3
3
= tg
=
-V3
V6
18. Cos arc sin
1
2
Jawab :
Misal arc sin
1
2
=
Sin =
1
2
Cos =
V3
2
Jadi arc sin
1
2
= cos
=
V3
2
1
2
V