Anda di halaman 1dari 38

Sandiwara Anak-Anak

SANG PEMAHAT
Karya Arswendo Atmowiloto
Naskah sandiwara ini pernah memenangkan hadiah pada sayembara penulisan naskah
sandiwara anak-anak, yang diselenggarakan oleh Dewan Kesenian Jakarta, 1976. ak !ipta
ada pada pengarang. "ementaskan atau memperbanyak naskah harus mendapat i#in tertulis
dari pengarangnya, d$a "a#alah ai, %almerah &elatan '' Jakarta (arat.
1 | Lakon Remaja Anak Sang Pemahat karya Arswendo Atmowiloto
DENGAN PELAKU
1. AMAT Bersia 11 ta!n.
". PAK AMAT Aya! Amat# se$erti %&a setia$ $enddk Kali Pti!
$eker%aan mem'at $atn&.
(. BU AMAT )' Amat.
*. +ANT) Kakak Amat. Se%ak ke,il ikt kelar&a lain.
-. SU./T/ Adik Amat.
0. PAK B./T/ Gr kelas Amat.
1. PAK )ND.A Ke$ala sekola! yan& 'ar dian&kat.
2. BU )ND.A )stri Pak )ndra. Lin,a! dan tram$il# tertama kala 'i,ara.
3. PAK LU.A4
15. PAK 6AMAT
11. PAK BUPAT)
1". PAK GUBE.NU.
1(. MAN/7/ Teman-teman Amat.
1*. K.)STANT/
1-. TED)
10. PE.MAD)
2 | Lakon Remaja Anak Sang Pemahat karya Arswendo Atmowiloto
BABAK I
DESA KAL) PUT)4# D) LE.ENG GUNUNG ME.AP) SEBUA4 .UMA4 SEDE.4ANA.
M)L)K PAK AMAT# SEPE.ANGKAT ME8A TAMU +ANG BE.)S) MAKANAN KE6)L
DAN GELAS PENU4 PADA T)AP-T)AP SUDUT +ANG D)TUNGGU) KU.S) K/S/NG.
PE.AB/T .UANGAN T)DAK ADA +ANG PANTAS D)SEBUTKAN. SELA)N
KESEDE.4ANAAN DALAM KESELU.U4ANN+A. SATU-SATUN+A DAN )TU
BE.A.T) SELU.U4N+A. 4AN+ALA4 BEBE.APA B/NGKA4 BATU. SEBAG)AN
SUDA4 ADA +ANG D)BENTUK DALAM 7U8UDN+A. SEPE.T) 6AL/N PATUNG
PANGE.AN D)P/NEG/./# 6AL/N PATUNG 8END.AL SUD).MAN# ATAUPUN
BEBE.APA BENTUK PATUNG +ANG BELUM B)SA D)TANDA). SAMPA) DENGAN
BATU N)SAN BELAKA. AMAT MASUK# TE.4E.AN-4E.AN MEL)4AT SUASANA
.UMA4N+A. MENGAMAT) KUE-KUE D) ME8A DAN BE.SENGUT. )A BA.U SA8A
DATANG DA.) MA)N B/LA. KE.)NGAT DAN A). 4U8AN BE.SATU D) DADAN+A
+ANG TELAN8ANG. AMAT MAS)4 6EL)NGUKAN ANTA.A MENGAMB)L KUE DAN
SEGAN KET)KA MEL)4AT )BUN+A MUN6UL.
IBU AMAT
Ssstttt.
AMAT TE.KE8UT
AMAT
A$a9 Pakai ssttt se&ala9 Ke it ntk sia$a kala 'kan ntkk9 Anak i' 'era$a %mla!nya9
6A.A AMAT BE.B)6A.A MEN).U KALAU )BUN+A TENGA4 MENG/MEL
IBU AMAT
Ddk yan& 'aik. Se!arian ak men,arim.
K)N) AMAT MULA) LEB)4 BE.AN) UNTUK MENGAMB)L KUE
IBU AMAT
Sssttt. Pak Broto kemari.
TANGAN AMAT SUDA4 D) ATAS KUE. TAP) TE.TA.)K TE.4ENT) DENGAN
MENDADAK. KEPALAN+A MEN/LE4 SEAKAN )NG)N MENANGKAP SUA.A
)BUN+A LEB)4 +AK)N
IBU AMAT
Pak Broto# &r kelasm.
AMAT :&etengah Kurang %er!aya;.
Mana9 Ada $ersoalan a$a9
3 | Lakon Remaja Anak Sang Pemahat karya Arswendo Atmowiloto
IBU AMAT
Men,arim. )tla! yan& men&e%tkan.
AMAT
7a!<
IBU AMAT
Soal a$a9
)BU AMAT TE.D)AM. )BUN+A KUAT). T)BA-T)BA PAK B./T/ SUDA4 MUN6UL.
BE.SAMA DENGAN PAK AMAT. PAK AMAT NAMPAK SANGAT MENG4/.MAT#
TAKUT DAN SETENGA4 SEGAN. PAK B./T/ TE.SEN+UM MEMANDANG KEA.A4
AMAT.
PAK BROTO
Dari mana9
AMAT TE.SEN+UM AGAK 4E.AN.
IBU AMAT
Masak diam sa%a. Ditanya Pak Gr kok diam sa%a. Nanti disan&ka anak 'is.
AMAT :"asih )ersenyum;
A!# $ak &r sda! ta!# '.!%an 'e&ini kan 'iasa main 'ola. Sda! lama# Pak9
IBU AMAT
Sda! se%ak tadi.
PAK BROTO
Tadi kami meli!at-li!at $atn& yan& kam 'at. Bar sa%a diantarkan 'a$akm.
ME.EKA DUDUK. )BU AMAT MEMPE.S)LAKAN M)NUM. KEMUD)AN MENA.)K
TANGAN AMAT.
IBU AMAT
Pakai 'a% dl# nanti mask an&in.
AMAT
Dari dl tidak $erna! mask an&ina kala tan$a 'a%.
IBU AMAT
Ada Pak Gr. Tidak so$an.
)BU AMAT LANGSUNG MENDEKAT) ANAKN+A. DAN MENA.)K DAUN
TEL)NGAN+A. T)DAK SAK)T MEMANG# NAMUN AMAT SAMB)L MENG)KUT)
TA.)KAN )BU BE.TE.)AK SEAKAN KESAK)TAN. A+A4N+A MEL)4AT SAMB)L
4 | Lakon Remaja Anak Sang Pemahat karya Arswendo Atmowiloto
MENGGELENG-GELENGKAN KEPALAN+A. SEMENTA.A PAK B./T/ 4AN+A
TE.SEN+UM. AMAT MENG)KUT) )BUN+A +ANG MENGAMB)L BA8U DAN
MEMAKA)N+A SEKAL)GUS.
AMAT
Ba% 'ar. Mal a!.
IBU AMAT
Diam dan menrt# se$erti wakt ke,il.
AMAT
Masi! 'a toko.
SAMB)L MEN6)UM LENGAN BA8U.
IBU AMAT
Kala tidak ma $akai#
*&ambil (erusaha "elepaskan Kembali+
Le'i! 'aik $akai &om'al so'ek sa%a.
AMAT
Kan yan& mal nanti i'nya.
IBU AMAT
Man%a amat. Kan ditn&& Pak Gr.
AMAT
A$a $erlnya9 Kena$a meli!at $atn&-$atn&9 Ma 'eli9
IBU AMAT
)n&in meli!at !asil karyam
AMAT
)t tidak 'iasanya. Di sekola! tadi ata se%ak ak sekola! tak $erna! menanyakan. 4eran<
IBU AMAT
8an&an-%an&an karena ka lalai mem'ayar an& sekola!.
AMAT
Soal it sala! i'.
IBU AMAT
8ika 'e&it=..
5 | Lakon Remaja Anak Sang Pemahat karya Arswendo Atmowiloto
AMAT MENGAN6)NGKAN BA8UN+A SAMB)L BE.8ALAN KE DEPAN MENEMU)
A+A4N+A DAN PAK B./T/ +ANG AS+)K BE.B)6A.A.
PAK BROTO
Tadi ada 'erita dari Semaran&. Ba!wa $atn& yan& ka $amerkan menda$at $er!atian 'esar.
Ak kemari in&in meli!at mana $atn& karyam yan& lain.
AMAT
Tidak ada# Pak. Karya aya! le'i! 'anyak.
PAK BROTO
Karyam sendiri9
AMAT
4anya yan& di Semaran&. Selama ini kan saya !anya mem'ant aya! sa%a.
PAK BROTO
Kala mem'at 'ar 'isa9
AMAT
Bisa sekali.
PAK BROTO
Ka$an 'isa selesai9
AMAT
Semin&&# Pak
*,mat memperlihatkan patung ke!il dari batu, membentuk garuda+.
+an& se$erti ini.
PAK BROTO
Ka 'ole! tidak mask. Nanti ak yan& men&atr wakt $ela%aranm. Baikla! 'esok k,arikan
'at yan& 'aik se'a&ai 'a!an.
PAK AMAT
Tak sa! Pak Gr# disini 'anyak sekali.
PAK BROTO
/n&kosnya9
PAK AMAT
Tak sa!# %an&&al nanti mala!an.
PAK BROTO
6 | Lakon Remaja Anak Sang Pemahat karya Arswendo Atmowiloto
7a!# 'a&aimana ini9
AMAT
Pak Gr terima %adi sa%a. Pak Gr in&in $atn& a$a9 Garda ata 'anten&9
PAK BROTO
Saya !anya in&in menyim$an !asil karya mrid saya. Banten& ya 'ole!# &arda le'i! ska.
AMAT
7a!# Pak Gr 'akal da$at 'anyak. Setia$ mrid kan 'isa mem'at $atn&.
PAK BROTO
Tidak dari semanya. Meman&nya ma da&an& sendiri9
SEMUA TE.TA7A SENANG. MAS)4 ADA SED)K)T PEMB)6A.AAN LAG) SEBELUM
AK4).N+A PAK B./T/ PE.M)S) AKAN PULANG.
AMAT
Kok ter&esa-&esa9
PAK BROTO
Sda! se%ak tadi. 7akt ka masi! main 'ola# kami sda! men&!a'iskan selsin ke.
SETELA4 BE.8ABAT TANGAN DENGAN PAK AMAT# DAN MENGANGGUK KE A.A4
)BU AMAT. SE.TA MENGELUS KEPALA AMAT# PAK B./T/ PE.G). D)ANTA.KAN
PAK AMAT SAMPA) P)NTU. AMAT MEL)4AT SE8U.US.
AMAT
Ada 'aiknya Pak Broto mem'ayar.
IBU AMAT
4aassss!!!!.
AMAT
Bkanka!=.
IBU AMAT
4aas!!!. Pak Gr 'elm %a! 'enar.
AMAT MENGANGGUK. BA.U KEMUD)AN MAKAN KUE. AGAK BE.LEB)4AN DAN
TE.GESA. SE4)NGGA SUL)T D)TELAN.
IBU AMAT
Se$erti kela$aran sa%a.
AMAT
7 | Lakon Remaja Anak Sang Pemahat karya Arswendo Atmowiloto
Bkan se$erti. Meman& kela$aran. 4a'is kala tidak ada tam saya tak $erna! di'eri ke.
PAK AMAT
Sda!la!. Makan ya makan. Tidak sa! 'anyak komentar.
AMAT
4a'is i'=
PAK AMAT
Sda!. Soal ke sda!. 4a'iskan kala meman& kat $ertm.
AMAT
)ni 'ar aya! yan& 'aik.
PAK AMAT
Ada yan& le'i! $entin& dari sekedar ke. Tadi Pak Broto datan&. Dan it tak 'iasa 'a&i
ke!id$an kita. Ternyata inti kedatan&annya in&in meli!at $atn& karya Amat yan& lain. Berarti
ada $er!atian yan& 'esar. Pada!al $ameran it diadakan di Semaran&.
AMAT
K!ss $ameran kera%inan tan&an anak-anak Sekola! Dasar selr! 8awa Ten&a!.
PAK AMAT
Dan karyam menarik $er!atian. Berarti=
IBU AMAT
Ta!n de$an ka naik kelas.
AMAT
Berarti ak nanti malam 'ole! nonton 7ayan& Klit.
PAK AMAT
Tn&& dl=
AMAT
Bole! kan9 Kala Pak Gr sa%a mem'eri i%in ntk tidak men&ikti $ela%aran# masak aya!
melaran& nonton 7ayan& Klit. 4anya karena takt $a&inya terlam'at sekola!.
PAK AMAT
Tn&& dl. Berarti# ka !ars makin sn&&!-sn&&! mem'at $atn&.
AMAT
Bole! kan9 Nonton 7ayan&9
IBU AMAT
8 | Lakon Remaja Anak Sang Pemahat karya Arswendo Atmowiloto
)tla! kala terlal diman%a.
PAK AMAT
Sia$a yan& meman%akan9 Ka ata ak9
AMAT
Tidak ada. Nonton 7ayan& Klit sa%a tidak 'ole!. Kok diman%akan. Kris 'ole! nonton. Manowo
'ole! nonton. Ak..
PAK AMAT
Bole! %&a.
AMAT
)ni 'ar $tsan %it.
IBU AMAT
K!ss ntk malam nanti. A$a ,eritanya9
AMAT :"eledek;
Ma ikt9
IBU AMAT
Kala aya!m 'ole!.
PAK AMAT
Bole!. Untk malam ini sa%a.
AMAT &
)ni 'ar $tsan yan& %it<
)BU AMAT :ME.EKA TE.TA7A L).)4.. BA4AG)A. SU./T/ MASUK. )A
KE4E.ANAN MEMANDANG SEKEL)L)NG.
SUROTO
Sema kok tertawa.
AMAT
Ak ma nonton wayan& klit.
SUROTO
Ak ikt.
AMAT
Ka !anya $inda! tem$at tidr. Men&a$a kemari9in&in main se$ak 'ola la&i9
SUROTO
| Lakon Remaja Anak Sang Pemahat karya Arswendo Atmowiloto
Bkan# tadi ada tam.
AMAT
Sda! ta!.
SUROTO
Pak Gr=..
AMAT
Sda! ta!=
SUROTO
Pak ke$ala sekola!.
AMAT
Gr kelask# 'kan ke$ala sekola!.
SUROTO
Pak )ndra.
AMAT
Pak Broto.
SUROTO
)t masi! di lar.
TE.DENGA. SUA.A >ASSALAMUALA)KUM? D) LUA..
SUROTO
)t sara )ndra.
AMAT
+a# ke$ala sekola! yan& 'ar. Meski$n %aran& menden&ar# sara it san&at kami !a$al.
IBU AMAT
Persoalan a$a9 8an&an-%an&an=
AMAT
)ni 'kan soal an& sekola! yan& terlam'at. 8elas.
PAK AMAT
Tn&& dl=
TE.DENGA. SUA.A >ASSALAMUALA)KUM? LAG). +ANG LEB)4 KE.AS.
AMAT
1! | Lakon Remaja Anak Sang Pemahat karya Arswendo Atmowiloto
Tak sala! la&i. Saranya k!as. Tak ada sara yan& le'i! ditakti diselr! sekola! ke,ali dia.
IBU AMAT
Saranya 'erwi'awa.
PAK AMAT KE DEPAN# LALU TE.DENGA. PE.6AKAPAN KE6)L. MEN+)LA4KAN
MASUK. PE.KENALAN D).) DAN SEBAGA)N+A.
PAK INDRA
A$a ka'ar Amat9
AMAT TE.S)PU 4)NGGA PAK )ND.A MENGULANG) LAG).
AMAT
Ka'arnya 'aik sa%a# Pak. Katanya ke Semaran&9
PAK INDRA
Bar sa%a datan&.
PAK AMAT
Mari# Pak ddk dl.
IBU AMAT
Mari# Pak. Sila!kan.
SEMUA DUDUK. MENGAMB)L TEMPAT SEPE.T) PAK B./T/. 4AN+A SA8A KAL)
)N) TEMPAT DUDUK PAK B./T/ D)GANT) PAK )ND.A. SUASANAN+A 8UGA
SAMA# PE.BEDAANN+A K)N) SUASANA MENG4/.MAT). SUASANA +ANG
D)PENU4) .ASA SEGAN. LEB)4 BE.L)PAT DAN MENEKAN. )BU AMAT MENGATU.
KU.S) DAN MENAMBA4 +ANG BA.U. 8UGA M)NUMAN +ANG BA.U.
PAK INDRA
Dalam $ameran karya anak-anak sekola!# kita men%adi nomer sat# karena $atn& Amat yan&
'er%dl Adi$ati Karna menda$at !adia! tama. Ka tela! mem'at kami sema 'an&&a.
*&etelah minum se#enak+.
Desa Kali Pti! men%adi dikenal semakin las. Saat ini %&a saya kemari. )n&in men&m$lkan
karyam yan& lain. Sia$a ta! akan 'anyak mem'ant kean&an.
AMAT
Selama ini sda! 'e&it# saya dan Sroto mem'ant kean&an aya!.
PAK INDRA
+an& karyam sendiri9
11 | Lakon Remaja Anak Sang Pemahat karya Arswendo Atmowiloto
AMAT
Sekaran& 'elm ada.
PAK INDRA
8adi selama ini a$a yan& kam 'at9
AMAT
Mem'at nisan.
PAK INDRA
8an&an 'erolok-olok.
PAK AMAT
Benar# kami le'i! 'anyak mem'at nisan katim'an& $atn&.
PAK INDRA
Maka! ka mem'at ntkk9
AMAT
Den&an senan& sekali# Pak.
PAK INDRA
Ka$an selesai9
AMAT
Se$erti yan& ntk $ameran it# Pak9
PAK INDRA
Bole! %&a.
AMAT
Semin&&.
PAK INDRA
Ba&s.
AMAT
Akan teta$i &iliran Pak )ndra $ada min&& ke da. Pak Broto tela!memesan se'elmnya.
PAK INDRA
Tak a$a# ia 'isa men&ala!. Bera$a 'iayanya# Mat9
AMAT
Tak sa! Pak Gr $ikirkan.
IBU AMAT
12 | Lakon Remaja Anak Sang Pemahat karya Arswendo Atmowiloto
Batnya tin&&al men,ari ke sn&ai# Pak Gr. Tin&&al mem'at.
PAK INDRA
Terima kasi! kala 'e&it. Teta$i 'iasanya !ar&anya 'era$a9
AMAT
Tak tent.
PAK INDRA
Tak tent9
PAK AMAT
Ti&ari' %&a sda! lmayan.
AMAT
Adakalanya di'eli limari' r$ia!# Pak.
PAK INDRA
Pada!al !anya diker%akan semin&&. Banyak dit# Mat.
AMAT
Mestinya 'e&it# Pak. Kala lak. Kadan& se'lan tak ada yan& mem'eli. Makanya le'i! ska
mem'at nisan. Pasti ada $em'elinya. Meski$n !ar&anya renda!.
PAK INDRA
Soal 'ela%arm nanti 'isa diatr. Akan kita 'i,arakan den&an Pak Broto.
AMAT
7a!# kala semanya da$at $erke,alian sekola! kita da$at ''ar.
IBU AMAT
Kena$a9
AMAT
Kan semnya mem'at $atn&. Kris# Manowo# Tedi mem'at sema.
)BUN+A TE.TA7A KE.AS. A+A4N+A TE.TA7A# LEB)4 PELAN.
PAK INDRA
Tidak semanya menda$at $erke,alian# meski$n sema mem'at $atn&. Milikm istimewa.
4asil karyam istimewa.
AMAT
Ba$ak mem'at saya 'an&&a.
PAK INDRA
13 | Lakon Remaja Anak Sang Pemahat karya Arswendo Atmowiloto
Nyatanya !asil $atn&m dinilai nomer sat. Menda$at $en&!ar&aan dari Pak G'ernr dan
!adia!. Sedan&kan kita men&irim 'anyak $atn& dalam $ameran terse't.
*"elihat #am tangannya+.
Sda! lart# la&i$la saya ada $eker%aan di rma!. Le'i! 'aik saya $amit dl.
*(erdiri dan bersalaman+.
8an&an l$a Mat ya9
AMAT MENGANGGUK. PAK )ND.A D)ANTA.KAN PAK AMAT KELUA. .UMA4.
K)N) G)L).AN SU./T/ +ANG MEMAKAN KUE LA4AP. )BUN+A 4AN+A MEL)4AT
SA8A.
IBU AMAT
4e'at. Belm $erna! ada tam !e'at 'ertrt-trt datan& mask ke rma! ini.
PAK AMAT :setelah mengantar tamu;.
Mim$i a$a ka semalam9
AMAT
Tidrnya terlal lela$ tak sem$at mim$i.
IBU AMAT
Patn&m %adi re'tan. Ka 'akal naik kelas.
PAK AMAT
8an&an terlal &em'ira.
IBU AMAT
Sda! $asti. Kan 'a$ak ke$ala sekola! sendiri sda! kemari.
*Kepada amat+.
Batkan $atn& yan& 'enar-'enar !e'at Mat. Ak akan mem'ant.
AMAT
Ak in&in nonton wayan&.
SUROTO
)kt.
PAK AMAT
Le'i! 'aik ka 'ikin sket. Ata memili! 'at yan& 'aik.
14 | Lakon Remaja Anak Sang Pemahat karya Arswendo Atmowiloto
AMAT
7a!# saya kan ma nonton. Tadi %an%inya=
PAK AMAT
Ka ma 'ikin $atn& a$a9
AMAT
Kan waktnya masi! semin&&.
T)BA-T)BA TE.DENGA. ASSALAMUALA)KUM LAG). L).)4 K)N). SU./T/ 6EPAT
BE.8ALAN KELUA.. DAN TE.GESA KEMBAL).
AMAT
Pak Broto sda!# Pak )ndra sda!# sia$a la&i9
SUROTO
Pak Lra! dan=
AMAT
Sia$a9
SUROTO
Ak 'elm men&enal# ,ma=6ma ka takt<<
PAK AMAT KEMBAL) KE DEPAN. D)SUSUL BU AMAT. +ANG SEGE.A KEMBAL).
TANGANN+A MENUD)NG KESANA- KEMA.).
IBU AMAT
Sana 'ereskan se&alanya. Minman 'awa ke 'elakan&.
*%ada suroto+.
.oto# %an&an !a'isi ke.
*Kepada amat+.
Mat# 'a%nya %an&an dile$askan dl. Pak Lra! dan Pak 6amat datan&.
AMAT
Bkan soal an& sekola!.
SUROTO
Ka tam$aknya tak enak !ati# kak.
AMAT
15 | Lakon Remaja Anak Sang Pemahat karya Arswendo Atmowiloto
Kala tam ters meners 'e&ini# ak tak %adi nonton.
SUROTO
Ak %&a.
MEN+ESAL. KE.)BUTAN MULA) LAG). SEPE.T) SEMULA# )BU AMAT MEM.)NTA4
KESANA-KEMA.) DENGAN SUA.A# PAK AMAT MENG4/.MAT# SE.TA SUA.A-
SUA.A MENAN+AKAN AMAT# SE.TA PATUNG AD)PAT) KA.NA DAN
SEBAGA)N+A.
BABAK II
SEK/LA4 DASA. KAL) PUT)4. .UANG UTAMA NAMPAK# SED)K)T# D)4)AS. ADA
KE.AMA)AN AKAN TE.8AD). T)DAK SEPE.T) B)ASAN+A# ANAK-ANAK SEK/LA4
MENGENAKAN SE.AGAM P.AMUKA. BE.KUMPUL DAN SAL)NG BE.B)6A.A#
SANGAT AS+)K. PEMB)6A.AAN TE.US MENGAL).. DAN T)BA-T)BA SETENGA4
BE.4ENT) KET)KA AMAT MUN6UL. SE6A.A T)BA-T)BA SA8A )A MEN8AD) PUSAT
PE.4AT)AN.
YANTI :"engulurkan )angan;
Selamat.
*,mat "enyahuti Dengan -gah--gahan+.
Se'a&ai kakak $erem$annya# ak ikt 'an&&a. Nanti ada $a,ara.
AMAT
4am$ir tia$ !ari ada $a,ara.
YANTI
8an&an sok. Tak 'aik. Ka !ars ,k$ 'an&&a# ta$i tak sa! 'esar ke$ala. +a meski$n
$restasim memn&kinkan ntk it. 4ari ini Pak B$ati datan& mewakili Pak G'ernr.
AMAT
Permadi# ka yan& men%a&a $ameran di Semaran&. Ba&aimana se'enarnya ,erita sesn&&!nya9
PERMADI
8adi ka masi! 'elm $er,aya9
AMAT
8an&an memaksa ntk $er,aya. Ak kan 'elm menden&ar se,ara len&ka$.
PERMADI
Patn& Adi$ati Karna mem$erole! $en&!ar&aan nomer sat. Di'eli den&an an& lima $l! ri'
r$ia!. Ma den&ar la&i9 Lima $l! ri' r$ia! yan& akan disera!kan Pak B$ati atas nama
16 | Lakon Remaja Anak Sang Pemahat karya Arswendo Atmowiloto
Pak G'ernr.
AMAT
Lima $l! ri' r$ia!# ntk $atn& yan& seke,il it9
YANTI
Kita ,ma senan&. Trt senan&.
AMAT
Ak sendiri senan&. Karena !ari ini tak ada $ela%aran.
TE.8AD) KE.)BUTAN. SED)K)T KE.)BUTAN. >PAK BUPAT) DATANG?# PAK BUPAT)
DATANG +ANG D)SE.UKAN BE.ULANG-ULANG. SEMUA MENENG/K KEA.A4
DATANGN+A SUA.A. PAK )ND.A# PAK B./T/ KEL)4ATAN MEN+AMBUT. 8UGA
4AD). PAK LU.A4# PAK 6AMAT# SE.TA PENGU.US LENGKAP# G/NG BE.BUN+);.
YANTI
)nila! $a,ara yan& kita tn&&.
PERMADI
4ari yan& 'erse%ara!.
SEMUA BE.KUMPUL. MULA)LA4 P)DAT/. PE.TAMA KAL)# TENTU SA8A PAK
)ND.A# +ANG MENGULANG) PEN8ELASAN TENTANG KEMENANGAN AMAT. DAN
KEMUD)AN TEPUK TANGAN D)MULA) KET)KA PAK BUPAT) MA8U KE TENGA4
DAN MULA) P)DAT/.
PAK BUPATI
Tak ada yan& le'i! men&&em'irakan ker%a sa%a# selain !ari ini. Sekola! Dasar Kali Pti!
memenan&kan !adia! tama.kala yan& menan& sekola! di kota# kita maklm. Akan teta$i
sekola! Kali Pti!. Sekola! di leren& Gnn& Mera$i. Desa yan& $en! 'at dan $asir# se'a&ai
mata $en,arian tama. Dan atas kemra!an T!an +an& Ma!a Esa# lewat seoran& anak 'ernama
Amat# kemiskinan desa kita men&!asilkan sesat yan& lain. Ba&i &r-&r dan kami sendiri.
8str den&an latar 'elakan& yan& se$erti ini# kita mam$ 'erdiri.
*,#udannya ma#u memberikan map. %ak bupati membuka map dan mengambil amplop+.
Atas nama Pak G'ernr dan selr! rakyat 8awa Ten&a! kami sera!kan $en&!ar&aan ini.
AMAT D)D/./NG-D/./NG MA8U KE DEPAN. )A MEN/LAK. TAP) D)SE.ET /LE4
PE.MAD).
PERMADI :berbisik;.
Ka !ars men&,a$ terima kasi!.
AMAT
17 | Lakon Remaja Anak Sang Pemahat karya Arswendo Atmowiloto
)t soal mda!.
*,khirnya amat ma#u. "enerima amplop dan ber#abat tangan. Kemudian amat dipersilahkan
mengu!apkan terima kasih+.
Kawan sema# %an&an 'erke,il !ati. Kala$n saya menan& it 'kan 'erarti le'i! dari kalian
sema. Ba$ak G'ernr in&in mem'ant sekola!an kita. 8adi kala ak tidak ikt# !adia it akan
di'erikan sala! seoran& dari kita.
SEMUA TE.KE8UT. 8UGA PAK BUPAT)# PAK )ND.A DAN PAK B./T/. DENGAN
SEGE.A MENGA8AK PAK BUPAT) KE .UANGAN +ANG LA)N. SEMETA.A )TU
AMAT TE.6ENGANG SEND).)AN. )A D)KE.UBUNG) TEMAN-TEMANN+A.
YANTI
Men&a$a ka 'e&it lan,an&9
AMAT
A$aka! ada yan& kelir tata 'a!asanya9
PERMADI
Men&a$a ka 'erkata se$erti it9
AMAT
Bkanka! it wa%ar9 Kalian ta! sendiri. Kita sema mem'at $atn& 'at. Patn&k tidak
istimewa. Kristanto mem'at $atn& Karna %&a. Manowo mala! mem'at $atn& Gatotka,a.
Le'i! 'esar dan le'i! 'a&s. Sema anak Kali Pti! mem'at $atn&. Se$erti %&a oran& tanya.
PERMADI
Ta$i kala! yan& ter'aik.
AMAT
)ni tidak %%r.
YANTI
A$a9
AMAT
)ni tidak %%r.
YANTI
A$anya yan& tidak %%r9
AMAT
Ak men&er%akan 'ersama aya!.
SEMUA
18 | Lakon Remaja Anak Sang Pemahat karya Arswendo Atmowiloto
Ssssssttttttt=.
YANTI
8an&an keras-keras nanti keden&aran Pak B$ati.
AMAT
8adi ka ta!9
YANTI
+a.
AMAT
Se%ak semla ka ta!9
YANTI
+a. Ba!wa aya! yan& memili! 'at. Meski ka yan& mem'erikan sketsa Karna sedan&
mendon&ak ke lan&it.
AMAT
Se!arsnya aya! yan& menerima !adia! it.
YANTI
Tak mn&kin.
AMAT
Meman& tidak. Karena aya! tidak sekola!. Ak sendiri tidak 'er!ak menerima. Se'aiknya
kkem'alikan sa%a. Se'elm Ba$ak B$ati $er&i.
AMAT MEMBE./NTAK DA.) KE.UMUNAN# )A MEN6/BA LEPAS. PE.MAD)
MENA4AN SEKUAT TENAGA. MEMEGANG BA8U AMAT DENGAN SE.ENTAK
KE.AS. DAN MENA.)K.
PERMADI
8an&an# Mat.
*,mat nampak heran+.
8an&an# Mat. 8an&an. Tidakka! ka 'er$ikir 'a!wa %ika ka kem'alikan sekola! kita tidak nomer
sat9
AMAT
Meman& tidak.
PERMADI
Gila ka.
1 | Lakon Remaja Anak Sang Pemahat karya Arswendo Atmowiloto
AMAT
Teta$i ak tidak 'er!ak atas an& it. Bayan&kan lima $l! ri' r$ia!. Beta$a 'esar dosa yan&
ktan&&n&.
TEDI
)t soal an&. Ta$i yan& kita $ersoalkan# men&enai $en&!ar&aan yan& di'erikan sekola! kita.
A$aka! ke'an&&aan ini akan ka 'yarkan 'e&it sa%a9 Se'a&ai keta mm ak tak ska kam
main &ila.
AMAT MENA4AN LANGKA4. SEMUA MEMANDANGKE A.A4N+A. +ANT)
MENDEKAT) DAN MEMBELA) AD)KN+A.
YANTI
Meski$n kita tidak serma!# karena ak di rma! $aman# teta$i ak men&eta!i $asti
kerisaanm. Ak menyadari. Namn ka tak sa! men&em'alikan.
AMAT
Ak tak 'isa mem'o!on&i dirik sendiri.
YANTI
Ka $erl 'erkor'an sedikit. Untk ke$entin&an 'ersama.
TEDI
Selr! sekola!an=
YANTI
Meman& 'erat# ta$i ka !ars mena!an diri. S$aya kita sema tidak mal.
AMAT B)MBANG. TEMAN-TEMANN+A SENANG MEL)4AT PE.UBA4AN )N).
AMAT
Ak !ars men&em'alikan.
YANTI
8ika ak melaran&9
AMAT MENGANGGUK.
TEDI
Dan selr! teman men&!alan&im9
AMAT MENGANGGUK.
MANOWO
8an&an sera!kan dl. Kita $an&&il Pak Gr.
2! | Lakon Remaja Anak Sang Pemahat karya Arswendo Atmowiloto
MAN/7/ BE.8ALAN D)ANTA.A KE.UMUNAN. KEMUD)AN KEMBAL) BE.SAMA
PAK B./T/ +ANG KEMUD)AN MEMBU8UK NAMUN KEL)4ATANN+A T)ADA
4AS)L. 8ALAN BUNTU. PAK B./T/ PE.G) DAN KEMBAL) BE.SAMA PAK )ND.A.
DAN PAK LU.A4 DAN PAK 6AMAT. AMAT D)KEL)L)NG)
PAK INDRA
A$aka! $tsanm tidak 'er'a!9
AMAT
Teta$# Pak.
PAK INDRA
A$aka! ka in&in keli!atan &a&a!9 Ataka! ka merasa seoran& %a&oan9
AMAT MENUNDUK. TANGANN+A +ANG MEMEGANG AMPL/P GEMETA..
AMAT
Tidak.
PAK INDRA
Uan& it 'isa disim$an dalam Ta'anas. Dikemdian !ari ka $asti memerlkan. Pasti. Untk
'ayaran sekola! 'lan lal dan ntk sekola!m yan& akan datan&. Pikirkan dl se'elm ka
sera!kan.
AMAT
Semalam saya tela! yakin a$a yan& !ars saya ker%akan. Saya mal karena ini 'kan !ak saya.
PAK INDRA
Ka men&erti aki'atnya ntk sekola!an kita9
AMAT
+a. Tela! saya $ikirkan. A$aka! Pak )ndra melaran& saya men&em'alikan9
PAK INDRA
Tidak. Saya tak melaran&. Pak Lra! tak melaran&. Pak 6amat tak melaran&. Teta$i in&atla!.
Aki'at ntk dirim# ntk sekola!m# dan ntk desa sema. Saran saya 'ole! ditrt dan
'ole! tidak.
AMAT MEND/NGAK. D)PEGANGN+A AMPL/P )TU.
AMAT
Akan saya kem'alikan.
AMAT BE.8ALAN. MENU8U PAK BUPAT). DENGAN GEMETA. D)SE.A4KAN
KEMBAL) AMPL/P )TU.
21 | Lakon Remaja Anak Sang Pemahat karya Arswendo Atmowiloto
Maa@. Den&an san&at menyesal saya kem'alikan am$lo$ dan $en&!ar&aan dari Pak G'ernr.
Saya tidak 'er!ak menerima. Patn& terse't saya ker%akan 'ersama aya! saya.
AMAT MEN6/BA MEN8ABAT TANGAN PAK BUPAT) LALU MUNDU..
LANGKA4N+A PELAN. SEMUA MEMANDANG KET)KA AMAT LE7AT. PAK LU.A4
MEMBE.) 8ALAN TANPA MEN/LE4. PAK )ND.A BE.D)AM SA8A. KET)KA AMAT
LALU D) DEPANN+A. 8UGA PAK B./T/# DAN MEMANDANG DENGAN PE.ASAAN
TE.TENTU. KAS)4AN DAN MASA B/D/4. AMAT BE.8ALAN SEND).)AN# DAN
G/NTA).
BABAK III
ADEGAN )
D) BENGKEL KE.8A PAK AMAT. PAK AMAT TENGA4 BEKE.8A MENATA4
PATUNG BATU. +ANT) MEMANDANG DA.) DEKAT. AMAT SEND).) TENGA4
ME.AMPUNGKAN SEBUA4 PATUNG# T)DAK SEBESA. +ANG D)KE.8AKAN
A+A4N+A. D) SEK)TA.N+A BEBE.APA B/NGKA4 BATU +ANG SETENGA4 8AD)#
SUDA4 8AD)# MAUPUN TELA4 .AMPUNG SEBAGA) PATUNG.
YANTI
Masi! %adi $ertanyaan dalam !atik. Se'a&ai sadara kandn& ak ternyata tidak $erna!
men&enalm se,ara dekat. Bkan karena se%ak ke,il ak ikt $aman. Ta$i=.
AMAT
Soal $en&em'alian it la&i9
YANTI
Ta!ka! ka 'a!wa Pak )ndra ke,ewa9
AMAT
Ta!.
YANTI
Ta!ka! ka 'a!wa Pak B$ati sendiri ke,ewa9
AMAT
Ta!.
YANTI
Ba!wa ak sendiri ke,ewa.
AMAT
22 | Lakon Remaja Anak Sang Pemahat karya Arswendo Atmowiloto
4a= !a= !a..
YANTI
Teta$i men&a$a ka lakkan %&a9
AMAT
Ak akan menda$atkan $en&!ar&aan it se,ara le'i! %%r. Ak 'isa mem$erole!nya tan$a
'antan sia$a sa%a.
YANTI
Ka$an9
AMAT
Ta!n de$an ata ta!n de$an la&i.
YANTI
4anya ntk it kita sema ke,ewa.
AMAT
Tak a$a. Sesekali ada 'aiknya merasa ke,ewa.
+ANT) MENGELUA.KAN TAS SEK/LA4 MENGELUA.KAN P)NS)L.
YANTI
)nila! $insil &am'ar yan& ka $in%am. Sesat yan& 'isa ka miliki sendiri %ika=
AMAT +ANG S)AP MENE.)MA ULU.AN MEN8AD) TE.TA4AN. AMAT MEN/LAK.
TAP) +ANT) TETAP MEMAKSA. AMAT MENE.)MA DENGAN KAKU.
AMAT
Soal $ensil kan ka 'isa mem'erikan.
YANTI
A$aka! 'a$ak set% a$a yan& dilakkan Amat9
PAK AMAT
Amat sendiri tela! 'er$ikir se'elm melakkan it. Saya tin&&al menyet%i sa%a.
YANTI
Aya! tak memara!i9
PAK AMAT
Mara! tak 'akal mer'a! si Amat.
YANTI
23 | Lakon Remaja Anak Sang Pemahat karya Arswendo Atmowiloto
.esiko Amat terlal 'esar. )a men&e,ewakan sema &r dan $e%a'at di sini.
AMAT
8an&an menam'a! rasa taktk# kak.
*%ak amat terus beker#a. "enatah dengan hati-hati. (egitu #uga dengan amat. Kini mengangkat
tinggi-tinggi patung #endral sudirman+.
Kak +anti# ka ta! $atn& sia$a ini9 )nila! $atn& $ak Dirman ten&a! melam'aikan tan&annya.
Bayan&kan di de$annya laskarnya sedan& deAille men&!ormat ke ara!nya.
YANTI
Untk sia$a9
AMAT
Pak )ndra. Akan kantar sore ini. 8&a $esanan $ak Broto.
*Katanya sambil menun#ukkan patung garuda+.
Tolon& am'ilkan Koran.
+ANT) MENGAMB)L K/.AN DAN MEMBUNGKUS KEMUD)AN MENG)KAT DENGAN
SANGAT 4AT)-4AT).
AMAT
)nila! !asil karyak sendiri.
YANTI
Di'ayar 'era$a9
AMAT
Kata i'# kala di'eri an&# !ars dikem'alikan. Kala di'eri kain sarn& tak ada alas an ntk
menolak.
YANTI
Mda!-mda!an di'eri kain yan& ,o,ok ntk ak.
AMAT
Biasanya ak $er&i 'ersama teman-teman yan& lain. Kali ini ak $er&i 'ersama sadarak
sendiri. Se'a&ai $en&&anti teman-teman yan& kini men%a!.
*&uaranya sedikit parau. "enoleh ke ayahnya+.
Ak 'eran&kat dl.
24 | Lakon Remaja Anak Sang Pemahat karya Arswendo Atmowiloto
A+A4N+A MENGANGGUK. +ANT) MEMBA7A PATUNG +ANG KE6)L. AMAT
MEMBA7A PATUNG +ANG BESA.. ME.EKA BE.8ALAN BE.SAMA. SAL)NG
BE.B)6A.A PELAN# .UKUN # TE.US BE.8ALAN.
BABAK IV
ADEGAN ))
AMAT BE.8ALAN D) DEPAN D))KUT) +ANT). ME.EKA SAMPA) D) .UMA4 PAK
B./T/. +ANG KALA )TU BE.ADA D) 4ALAMAN. MAS)4 MEMAKA) KA/S SP/.T.
AMAT
Selamat sore# $ak=.
PAK BROTO
Sore# darimana kalian9
AMAT
Dari rma!.
YANTI
Badminton $ak# ya9
PAK BROTO
Sekedar lati!an. Ddkla!. Saya in&in men&erin&kan kerin&at dan mandi dl.
AMAT
4anya se'entar# kok $ak. Menyera!kan ini.
SAMB)L MENUN8UKKAN +ANG TE.BUNGKUS K/.AN
PAK BROTO
A$a it9
AMAT MEMBUKA BUNGKUS K/.AN PATUNG GA.UDA . AMAT MENGA6UNGKAN
KE ATAS.
AMAT
)ni $esanan $ak &r.
PAK BROTO
A!# sekaran& tak 'e&it ska 'rn& &arda.
YANTI
Le'i! senan& 'anten&# 'aran&kali9
25 | Lakon Remaja Anak Sang Pemahat karya Arswendo Atmowiloto
PAK BROTO
Tak sa! re$ot. Nanti ak am'il sendiri dari$ada mere$otkan kalian. Ak kan 'isa 'eli sendiri.
AMAT
Teta$i=.
PAK BROTO
Tak sa!. .ma! ini sem$it. Bawa sa%a $lan&.
YANTI
Ba&aimana kala ditar! di kelas9
PAK BROTO
Bole! sa%a. Asal ada $erset%an selr! kelas. Ba&aimana %ika dirndin&kan 'esok $a&i di
dalam kelas sa%a9
YANTI
Le'i! 'aik meman& 'e&it.
PAK BROTO
Sila!kan ddk dl. Saya mandi se'entar. Kerin&at sda! kerin&.
AMAT & YANTI
Terima kasi! $ak. Kami akan ke rma! $ak )ndra se'entar.
AMAT DAN +ANT) M)NTA D).). MELAN8UTKAN PE.8ALANAN. K)N) NAMPAKN+A
BA)K AMAT ATAUPUN +ANT) MEMBA7A BEBAN +ANG 8AU4 LEB)4 BE.AT.
NAMPAK SANGAT KELELA4AN DAN KESAL.TAP) TE.US SA8A BE.8ALAN.
BABAK V
ADEGAN )))
ME.EKA TE.US BE.8ALAN 4)NGGA AK4).N+A SAMPA) D) .UMA4 PAK )ND.A.
LEB)4 ME7A4 KEADAANN+A# NAMUN LEB)4 SU.AM SUASANAN+A. SE/.ANG
PEMBANTU KELUA. DAN BE.6AKAP SEBENTA. SAMB)L MENGGELENGKAN
KEPALAN+A .LALU AMAT MENDESAK DAN PEMBANTU )TU MASUK. ME.EKA
BE.DUA MENUNGGU SEBENTA. SAMPA) )BU )ND.A DATANG.
IBU INDRA
/o# Amat dan +anti. Mari-mari. Ma ketem 'a$ak9 Sayan& 'ar $er&i. Bar sa%a. Mn&kin
'elm %a! 'enar. Pada!al se!arian tadi di rma! ters. Ada $erl a$a# nak9
AMAT
26 | Lakon Remaja Anak Sang Pemahat karya Arswendo Atmowiloto
Ma menyera!kan $atn& ini.
SAMB)L MEMBUKA K/.AN PENUTUP PATUNG 8END.AL SUD).MAN.
BU INDRA
Alan&ka! 'a&snya. )ni !asil karyam sendiri# ya9
YANTI
Dan sda! di$esan 'a$ak.
BU INDRA
Sayan& 'a$ak la&i $er&i. Dan saya tidak 'isa mem'eri $tsan a$a-a$a. Mn&kin %alan $alin&
'aik kalian 'erda menn&&. Ta$i# ini ssa!nya# saya tak da$at menetkan ka$an $lan&nya.
Beran&katnya 'ar sa%a dan la&i# ini meman& ke'iasaan 'a$ak# tak $erna! mem'eri ta! kemana
$er&inya# ntk rsan a$a dan 'era$a lamanya. Saya sendiri %aran& menanyakan# rsannya
sendiri-sendiri. 8adi 'a&aimana enaknya9 Kalian 'era menn&& disini9 Tak a$a-a$a kan9
Sila!kan ddk. Saya menyelesaikan rsan di da$r. Maklm# $em'antnya !anya sat dan=
AMAT
Ba&aimana kala ditin&&al sa%a# '9
)BU )ND.A
Bole! sa%a. 4anya saya kran& 'erani. Bole! dikatakan 'e&it. L, ya# keden&arannya. )stri
kok takt sama sami. Teta$i 'e&itla! kenyataannya. Ba$ak kala la&i mara!# wa!# ini
se'enarnya ra!asia. Tak ada yan& 'erani mendekat. Soalnya menam'a! mara!. 8adi kita diam
sa%a. Ters diam. Tak ada yan& mendekat sam$ai kemara!annya $li! kem'ali. Kala 'a$ak
sda! tertawa-tawa# it tandanya sda! $li!. A$ala&i soal $atn&. 4ari ini 'a$ak la&i rin&-
rin&an. Li!at $atn& sala!. Tidak li!at sala!. Diletakkan di ten&a! sala!. Diletakkan di $in&&ir
sala!. Li!atla!# tak ada la&i !iasan di sini. Sema $atn& 'at disa$ 'ersi!.
AMAT
N&&&nnnnnnn&&=..
IBU INDRA
)ni sl yan& tidak sim$atik. Ba&aimana kala di'awa $lan& sa%a9
YANTI
N&&&nnnn&&&&..
IBU INDRA
Meman&. Sda! kkatakan tadi ini sl yan& tidak# ata kran& sim$atik. .asanya se$erti
menyr! kalian $lan&. )ni tent sa%a 'ertentan&an den&an so$an santn yan& dia%arkan di
sekola!. Na!# %ika kalian 'er$ikir 'e&it#le'i! 'aik tn&& di sini. .an&an ini ter'ka las
ntk kalian.
YANTI
27 | Lakon Remaja Anak Sang Pemahat karya Arswendo Atmowiloto
A$aka! se'elmnya 'a$ak tak $erna! menyin&&n& $atn& yan& di'at Amat9
IBU INDRA
Bkan tak $erna!. Selal. Selal# 'aik $a&i wakt sara$an# sam$ai malam !ari sesda! makan
malam. Teta$i kini ters teran& sa%a# 'a$ak la&i tidak ska sama $atn&. /# tadi sda! kami
tern&kan 'kan9 Se'a'nya iala!# en&# ini kira-kirak sendiri# 'a$ak ke,ewa. )a $erna!
'er!'n&an den&an $eda&an& 'aran& seni. Lal $eda&an& it mara!-mara!. Dan sekaran&
'a$ak mara!-mara!.
YANTI
Peda&an&=.
IBU INDRA
)ni ra!asia kita sendiri. Ba$ak sda! meren,anakan men%al $atn& dalam %mla! yan& 'esar.
Mestinya ini !anya kira-kirak sa%a# ada ntn&nya. Ta$i enta! kena$a# semanya men%adi
'yar.
YANTI
)'=..
IBU INDRA
Saya tidak $erna! menanyakan se'a'nya. Meman& tidak $erl $okoknya rsan rma! tan&&a
selesai# rsan da$r selesai. Na!# kala it ak sda! merasa lon&&ar. Meman& tam'a! re$ot.
Dl se'elm 'a$ak men%adi ke$ala sekola!# tidak 'e&ini# sekaran&# %adi ke$ala sekola! mala!
le'i! 'anyak mara!nya.
YANTI
B=..
IBU INDRA
Mn&kin %&a karena tan&&n& %awa'nya le'i! 'esar. Karena kekasaannya tam'a! 'esar. Ta$i
sekaran& %aran& ada anak 'ermain di sini. 8aran& sekali. .asanya 'ar kalian se%ak=.
*,mat mengangkat kembali patungnya dan memberi isyarat yanti untuk mengangkat patungnya
pula+.
8adi kalian set% sl yan& tidak sim$atik ini9 Nanti saya tn&&. Ters teran& sa%a# ini ra!asia
kita sa%a# saya kese$ian. Sekaran& tak ada anak-anak yan& les kemari. Tak ada# a!# 'erat %&a
tan&&n& %awa' ke$ala sekola!.
*,mat dan yanti minta diri+.
8ika 'kan rsan $atn&# kita 'isa 'i,ara semalam sntk. Ata# kala$n rsan $atn&# nanti-
nanti sa%a. Baikla!# selamat %alan. Sam$ai nanti. Nanti saya katakana $ada 'a$ak kala kalian
'erda datan& kemari. +a# salam !ormat 'at $ak Amat dan ' Amat. Untk ' Amat# kok lama
28 | Lakon Remaja Anak Sang Pemahat karya Arswendo Atmowiloto
tidak mn,l arisan9 +a# ya# ya# sam$ai ketem la&i. 4ati-!ati ya.
DENGAN PENU4 .ASA 4/.MAT +ANT) DAN AMAT BE.8ALAN PULANG. K)N)
D)PE.8ALANAN# PATUNG )N) SANGAT MEMBE.AT). SEAKAN TAK KUASA LAG)
AMAT MENGANGKAT. ME.EKA BE.8ALAN TE.US.
BABAK III
ADEGAN )B
AMAT BE.).)NG DENGAN +ANT). T)BA-T)BA D) SEBUA4 8ALAN. AMAT
MENG4ENT)KAN LANGKA4N+A. +ANT) MENUNGGU# 6EMAS. AMAT
MENGANGKAT PATUNGN+A T)NGG)-T)NGG) KE UDA.A.
YANTI
Ka ma mem'an&nya9
*,mat menengok sebentar. .alu membantingnya keras dan duduk menagis. /anti mendekati+.
Pak Broto meman&=
AMAT
Pak Broto meman& %%r dan ters teran&. Se$erti %&a $ak )ndra dan yan& lainnya.
AMAT MEN6/BA MENGAMB)L PATUNG DA.) TANGAN +ANT). +ANT) MENA4AN
SEBENTA. LALU MEMBE.)KAN.
YANTI
)t meman& karyam sendiri. Ta$i kkira aya! tak senan& menden&ar ini.
AMAT
Aya!9
YANTI
Aya! yan& selam ini tidak mara! ke$adam.
*0erakan amat tertahan+.
Aya! in&in meli!at ka mem'ktikan tekadm. Menan& dalam $erlom'aan se,ara %%r. Menan&
karena it !asil karyam sendiri# yan& ka tan&ani sendiri. Dan ka tela! men&!asilkan. A$a
artinya %ika ka men&!an,rkannya9
AMAT
)ni tidak ada artinya.
YANTI
2 | Lakon Remaja Anak Sang Pemahat karya Arswendo Atmowiloto
+an& menilai 'kan sat da oran&.
AMAT MELETAKKAN PATUNGN+A.
AMAT
Benar. Ak !ars mem'ktikan. S$aya aya! tidak menyesal. S$aya ak sendiri tidak
menyesal.
YANTI
S$aya ak tidak menyesal %&a.
AMAT
Akan k'at $atn& yan& me&a!. Untk mem'ktikan keam$!ank. Ak akan mem'at
$atn& Bd!a 'ersamadi. Se$erti yan& di Boro'dr.
AMAT BE.8ALAN BEG)TU SA8A MEN)NGGALKAN +ANT). +ANT) MENGAMB)L
PATUNG TE.SEBUT# DAN BE.8ALAN MENGE8A. AD)KN+A +ANG T)NGGAL
BA+ANGAN.
BABAK IV
ADEGAN )
SUASANA SEK/LA4 DASA. KAL) PUT)4# 7AKTU )ST).A4AT# SEMUA ANAK
BE.MA)N BE.SAMA TED)# PE.MAD)# MAN/7/# DLL. ME.EKA MA)N B/LA# MA)N
PETAK UMPET# MA)N L/N6AT. DALAM SUASANA BE.GEMB).A. AMAT 4AN+A
BE.D).) D) TEP). MEN/NT/N# KET)KA L/N6ENG SEK/LA4 BUBA.# SEMUA
BE.LA.) SAL)NG D/./NG# BE.6ANDA# BE.GEMB).A. TAP) T)DAK UNTUK
AMAT. )A NAMPAK SEND).) D)ANTA.A KE.)A4AN. TAK ADA +ANG MENEGU.
SAPA. TAK ADA +ANG MENGA8AK BE.6ANDA. AMAT SEND).) T)DAK BE.USA4A
MENGA8AK. )A MEL)4AT SEGALA KE.AMA)AN DAN KEG)ATAN. MEL)4AT SA8A.
8UGA PADA SUASANA +ANG LA)N. SEND).). KESEP)AN MENGGU.AT D) 7A8A4
AMAT. SATU-SATUN+A +ANG SE.)NG MENEMAN) 4AN+ALA4 SU./T/ KET)KA
ME.EKA MA)N B/LA.
SUROTO
Tidak main 'ola# kak9
AMAT
Bolanya 6ma sat. Nanti kala 'olanya da ak akan ikt.
KET)KA PADA PE.MA)NAN +ANG LA)N.
SUROTO
Tidak ikt# kak9
3! | Lakon Remaja Anak Sang Pemahat karya Arswendo Atmowiloto
AMAT
Tidak.
SUROTO
Kok tidak ikt9
AMAT
Kok Tanya ters9
SUROTO
Tidak 'ole!.
AMAT
Bole!.
SUROTO
8adi kena$a9
AMAT
Ta$i ini ra!asia.
*&uroto mendengarkan sungguh-sungguh+.
Saya sedan& mem'at ren,ana 'esar. 8an&an 'ertanya. Akan k%elaskan $adam. Setia$ !ari
Sa't ak $er&i ke Boro'dr. Mem$ela%ari $atn& yan& 'esar. Ak akan mem'at se'esar it.
)t adala! ren,ana yan& 'esar. Le'i! 'esar dari sekedar main 'ola ata menan&ka$ ,en&kerik.
SUROTO
Le'i! 'esar dari main layan&-layan&.
AMAT
8elas.
SUROTO
Ak ikt.
AMAT
Ka# tak 'isa. Soalnya ak 'ermalam di sana. 4ari Senin $a&i 'ar kem'ali. Lan&sn& ke
sekola!.
SUROTO
8adi9
AMAT
Ka !ars menn&& sam$ai se'esar ak.
31 | Lakon Remaja Anak Sang Pemahat karya Arswendo Atmowiloto
SUROTO
+a# meman& le'i! 'aik. Ak menn&&. Ta$i i' sakit memikirkanm.
AMAT
Meman& sakit. Teta$i tidak selal memikirkan. Untk a$a memikirkank9
SUROTO
Kata kak +anti# karena ka sekaran& di%a!iteman-teman.
AMAT
+a.
SUROTO
Diasin&kan.
AMAT
A$ala&i9
SUROTO
Kita ini oran& &a&al.
AMAT
Meman&. Teta$i kita 'kan oran& %a!at.
SUROTO
Men&a$a diasin&kan9
AMAT
Tidak diasin&kan. Di sekola! akmasi! 'er,aka$ den&an mereka 'ilamana $erl. Teta$i
nam$aknya mereka se&an. Ak sendiri %&a se&an.
SUROTO
A$aka! 'enar %ika ka tidak men&atakan 'a!wa it $atn& 'atanm 'ersama tak ada yan& ta!9
AMAT
Mn&kin. Teta$i ke%%ran 'ermla dari !atik sendiri.
SUROTO
Men&a$a tak sayan& an&9
AMAT
Sia$a men&atakan it9
SUROTO
Banyak.
32 | Lakon Remaja Anak Sang Pemahat karya Arswendo Atmowiloto
AMAT
Sia$a9
SUROTO
Sema.
AMAT
Katakan ke$ada mereka s$aya mem'at $atn& se$erti ak. A&ar menerima an& lima$l!
ri' r$ia!. Ke$ada sia$a sa%a yan& men&atakan soal ini. Ta!9
SUROTO
Akan kkatakan.
AMAT
Malam nanti ka men%a&a i'. Ak akan $er&i ke Boro'dr.
AMAT BE.LALU SAMB)LMENGEMAS) DAN MEMBUKA PE.LENGKAPANN+A.
SEL)MUT DAN KA)N SA.UNG. SE.TA NAS) DAN TEMPAT M)NUM.
SUROTO
Naik trk la&i9
4AN+A ANGGUKAN SEBAGA) 8A7ABANN+A.
BABAK IV
ADEGAN "
.UMA4 PAK AMAT# PAK AMAT SEDANG MENGE.8AKAN SESUATU. ADA SU./T/
DAN +ANT). ABU AMAT BE.BA.)NG. NAMPAKN+A MAS)4 K4A7AT).. MAS)4
6EMAS DAN MAS)4 ADA TANDA-TANDA SAK)T. SET)DAKN+A KESE4ATAN +ANG
N/.MAL BELUM TE.L)4AT PUL)4.
IBU AMAT
)a makin serin& ke Boro'dr.
PAK AMAT
8an&anla! terlal dik!awatirkan.
IBU AMAT
)ni soal anak.
PAK AMAT
33 | Lakon Remaja Anak Sang Pemahat karya Arswendo Atmowiloto
Amat 'isa men%a&a diri.
IBU AMAT
Katanya in&in mem'at $at& Bd!a. A$a ini normal9
PAK AMAT
Normal sa%a.
IBU AMAT
Se'esar Amat.
PAK AMAT
Se'esar Amat in&in mem'at $atn& Bd!a kan normal. 4asilnya# mn&kin ia sadar !al it
mn&kin. Kein&inan it sendiri a$a sala!nya.
IBU AMAT
Di sekola! di%a!i temannya.
PAK AMAT
Dan it soal lain. Untk sementara wakt ada 'aiknya. Kan Amat %adi risi %adi $er!atian ters
meners# ditanya soal yan& sama ters meners. )a $erl menenan&kan diri.
IBU AMAT
Ba&inya# tak ada yan& 'rk. Sema 'aik. Sema 'eres. 8&a anak yan& ikt trk ke Boro'dr.
PAK AMAT
Nanti %&a datan&.
IBU AMAT
Ak %adi sedi!.
YANTI
Sda!la! '. Tak ada &nanya menyesali.
IBU AMAT
Akan 'e&ini %adinya. Kasi!an Amat. )a $asti lekas ta.
YANTI
A!# ada-ada sa%a.
TE.DENGA. ASSALAMUALA)KUM. SU./T/ BE.LA.) KE DEPAN. D) DALAM
4EN)NG LALU SEGE.A KEMBAL).
SUROTO
Pak Broto.
34 | Lakon Remaja Anak Sang Pemahat karya Arswendo Atmowiloto
IBU AMAT
Ad!# $ak Broto la&i.
PAK AMAT
Mari# kita $ersila!kan mask.
YANTI
Kita 'ena!i dl.
PAK AMAT
Den&an sia$a9
SUROTO
Den&an $ak )ndra.
IBU AMAT
7ad!# $ak )ndra %&a. 8an&an-%an&an Amat mem'at kesala!an la&i.
+ANT) MENENANGKAN )BUN+A. PAK AMAT KE DEPAN DAN MASUK LAG)
BE.SAMA PAK B./T/ DAN PAK )ND.A. TENTU SA8A MENGATU. .UANGAN
+ANG SEDE.4ANA AGAK .EP/T.
PAK INDRA
Katanya i' sakit9
IBU AMAT
4anya mask an&ina.
PAK AMAT
Kena air !%an.
PAK BROTO
Mana Amat9
SUASANA 4EN)NG DAN SAL)NG PANDANG. TE.DENGA. SUA.A
ASSALAMUALA)KUM LAG).SU./T/ BE.LA.) KE DEPAN DAN KEMBAL) LAG).
AGAKN+A )A 6UKUP D)TUNGGU SEMUA MEMANDANG KE A.A4N+A.
SUROTO
Pak Lra!.
IBU AMAT
Tam'a! $ak Lra!.
SUROTO
Dan seoran& yan& san&at di!ormati.
35 | Lakon Remaja Anak Sang Pemahat karya Arswendo Atmowiloto
YANTI
Pak 6amat.
IBU AMAT
A$anya yan& &awat9
PAK AMAT SEGE.A KE DEPAN. LALU KEMBAL) BE.SAMA PAK LU.A4 DAN PAK
6AMAT. TENTU SA8A MAK)N K)KUK. KA.ENA TAK ADA KU.S) UNTUK ME.EKA.
PAK LURAH
Mana Amat9
PAK INDRA
Kami %&a menanyakan.
PAK CAMAT
Sda! den&ar 'eritanya9
PAK BROTO
Sda!.
PAK AMAT DAN )BU AMAT 4AN+A SAL)NG PANDANG. 8UGA SU./T/ DAN
+ANT). AGAK LAMA TE.4E.AN-4E.AN.
PAK LURAH
Kami menanyakan Amat. A$aka! masi! di Boro'dr9
PAK AMAT
Masi!.
IBU AMAT
Ada $eristiwa a$ala&i9
PAK LU.A4# PAK 6AMAT# PAK B./T/# DAN PAK )ND.A. BE.D).) BE.SAMA-
SAMA TE.SEN+UM.
BABAK IV
ADEGAN (
PAK LU.A4# PAK 6AMAT# PAK B./T/# PAK )ND.A TE.SEN+UM GEMB).A.
SEMENTA.A TED)# MAN/7/# K.)STANT/# PE.MAD) DAN +ANT) SE.TA SU./T/
DAN TEMAN-TEMAN +ANG LA)N 8UGA DALAM SUASANA GEMB).A. )BU AMAT
36 | Lakon Remaja Anak Sang Pemahat karya Arswendo Atmowiloto
TE.TA7A-TA7A BE.SAMA )BU )ND.A. TE.8AD) SED)K)T KE.)BUTAN KET)KA
PAK BUPAT) DATANG SAL)NG BE.SALAMAN SAL)NG BE.6AKAP-6AKAP.
.UANGAN ME.)A4. KET)KA AMAT MUN6UL SEMUA MEN+ALAM). SATU
PE.SATU DENGAN ME.)A4. )BU AMAT SAMPA) MEL/N8AK-L/N8AK. DEM)K)AN
8UGA +ANT). AMAT SEND).) BE.GEMB).A. 4AN+A DENGAN A+A4N+A )A TAK
BE.8ABAT TANGAN. 4AN+A BE.PANDANGAN. KEMUD)AN MUN6UL PAK
GUBE.NU.. )A NAMPAK .AMA4# DAN T)DAK SUKA .ESM)-.ESM)AN
KEL)4ATANN+A. LANGSUNG MENDEKAT) AMAT DAN MEN8ABAT TANGANN+A.
A6A.A BE.LANGSUNG.
PAK GUBERNUR
Saya !anya in&in men%a'at tan&an Amat. S$aya ke%%ran men&alir $ada saya. Ke%%ran san&at
di't!kan# $ada saat-saat dilalaikan. Amat tela! mem$erli!atkan. Ketika men&em'alikan
!adia!. Akan teta$i sesn&&!nya Amat sa! menda$at !adia! it.
*)erdengar tepuk tangan+.
Ba!wa sketsa $atn& Karna mendon&ak ke lan&it it di'at Amat adala! sat 'kti. Ba!wa ia
masi! ikt men&er%akan 'ersama den&an aya!nya# it sat 'kti. Ba!wa Amat $ema!at. Di
%aman ma% kini# ker%a sda! demikian erat dan 'esarnya. Seoran& desainer 'atik !anya
meran,an& mala!an. )a 'eker%a sama den&an $em'at 'atik. Saya tak in&in $idato $an%an& le'ar.
Karena sema sda! ta! a$a yan& ter%adi. Kala saya mem%i Amat se'a&ai anak %%r dan
mam$# it tidak ntk mem'atnya 'esar ke$ala. Semo&a $%ian ini da$at mendoron&
lan&ka!nya le'i! %a!. Mendoron& teman-temannya. Mendoron& desa Kali Pti!. Semo&a
kein&inannya mem'at >Boro'dr keda? 'kan !anya an&an-an&an kala sedi!.
*)erhenti sebentar+.
+an& men&atakan Amat seoran& $ema!at 'kan saya. Teta$i $enda$at $ema!at lain yan& le'i!
men&eta!i. Semo&a keteran&an ini 'isa le'i! memaskan Amat# dan kelar&anya.
SUASANA BENA.-BENA. GEMB).A SETELA4 AMAT MENE.)MA PENG4A.GAAN.
TEDI
Untk a$a an&nya9
AMAT
Ak akan nan&&a$ wayan& klit. Kita sema nonton $alin& de$an.
TEDI
Ba&s# tak ada yan& tidak set%.
PAK BROTO
Kita meman& menan&&a$ wayan& klit. Ta$i it sm'an&an dari $ak B$ati.
AMAT
37 | Lakon Remaja Anak Sang Pemahat karya Arswendo Atmowiloto
Lal ntk a$a an& ini9
TEDI
Masak ka tidak $nya ren,ana9
AMAT
Lima $l! ri' r$ia!# mem'at ren,ana $als yan& 'anyak sekali. Ak akan 'erdsta. Le'i!
'aik=
PAK BROTO
Akan ka kem'alikan9
AMAT
Tidak. )ni !ak saya. Akan saya 'erikan i'.
YANTI
+a. )a selal mem$nyai ren,ana yan& mentak%'kan.
*Kegembiraan masih berlangsung amat men!ari-!ari ayahnya. Dan menemui tengah
menyendiri. Ketika ayahnya menyalakan rokok, amat menyalakan korek api+.
A$a yan& aya! $ikirkan9
PAK AMAT
Kala en&ka 'enar-'enar mem'at Boro'dr keda# ak katir.
AMAT
Kena$a9
PAK AMAT
Sema 'at kita akan !a'is ntk it. Dan kita tak 'isa mem'at nisan.
AMAT TE.SEN+UM. A+A4N+A TE.TA7A G).ANG. KEGEMB).AAN TE.US
BE.LANGSUNG.
&1.1&,2
38 | Lakon Remaja Anak Sang Pemahat karya Arswendo Atmowiloto

Anda mungkin juga menyukai