Anda di halaman 1dari 33

PETUNJUK PENGUNAAN

1 Silahkan isi data di bagian cell yang diberi warna kuning


2 Primbon berbeda metode menghitungnya juga berbeda
3 Hasil ini tidak mengikat mengingat masih dalam proses penyempurnaan

penyempurnaan

Batang Logam I
R (cm)

0.0171

r (cm)

6.85

L (cm)

30

W (gr)
558.5
1049.6
1555.7
2055.3
2555.3
3059.8

Alfa
Alfa Ratarata
Tambah
Kurang
12
12
12
15
15
15
17
17
17
20
20
20
23
23
23
26
26
26

Batang Logam I
R (cm)

0.0171

r (cm)

6.85

L (cm)

40

W (gr)
558.5
1049.6
1555.7
2055.3
2555.3
3059.8

Alfa
Alfa Ratarata
Tambah
Kurang
11
11
11
15
15
15
20
20
20
22
22
22
25
25
25
30
30
30

Terhitung Modulus puntir batang logam I

8.608.E+14

Batang Logam II
R (cm)

0.0172

r (cm)

6.85

L (cm)

30

W (gr)
558.5
1049.6
1555.7
2055.3
2555.3
3059.8

Alfa
Alfa Ratarata
Tambah
Kurang
17
17
17
22
22
22
30
30
30
36
36
36
41
41
41
48
48
48

Batang Logam II
R (cm)

0.0172

r (cm)

6.85

L (cm)

40

W (gr)
558.5
1049.6
1555.7
2055.3

Alfa
Alfa Ratarata
Tambah
Kurang
11
11
11
20
20
20
28
28
28
36
36
36

0.0172

6.85

40
2555.3
3059.8

43
51

Terhitung Modulus puntir batang logam I

43
51

43
51

5.340.E+14

Modulus
Puntir
4.003.E+14
6.018.E+14
7.870.E+14
8.838.E+14
9.555.E+14
1.012.E+15
7.734.E+14

Modulus
Puntir
5.822.E+14
8.024.E+14
8.919.E+14
1.071.E+15
1.172.E+15
1.170.E+15
9.482.E+14
+-

Modulus
Puntir
2.760.E+14
4.008.E+14
4.357.E+14
4.797.E+14
5.236.E+14
5.356.E+14
4.419.E+14

Modulus
Puntir
5.688.E+14
5.879.E+14
6.224.E+14
6.396.E+14

(G-G-)^2
1.392.E+29
2.945.E+28
1.852.E+26
1.219.E+28
3.315.E+28
5.698.E+28
2.712.E+29

Kesalahan Mutlak
Kesalahan Relatif

2.329.E+14
30.112%

Kesalahan Mutlak
Kesalahan Relatif

2.335.E+14
24.626%

Kesalahan Mutlak
Kesalahan Relatif

9.604.E+13
21.734%

Kesalahan Mutlak
Kesalahan Relatif

4.153.E+13
6.634%

(G-G-)^2
1.340.E+29
2.127.E+28
3.168.E+27
1.514.E+28
5.009.E+28
4.898.E+28
2.726.E+29
14.3608%

(G-G-)^2
2.752.E+28
1.686.E+27
3.867.E+25
1.426.E+27
6.680.E+27
8.774.E+27
4.612.E+28

(G-G-)^2
3.283.E+27
1.457.E+27
1.343.E+25
1.819.E+26

6.657.E+14
6.721.E+14
6.261.E+14
+-

1.571.E+27
2.118.E+27
8.625.E+27
24.3876%

Total Batang Logam I


L
G(G-G-)^2
30 7.734.E+14 7.641E+27
40 9.482.E+14 7.641E+27
8.608.E+14 1.528E+28

Total Batang Logam I


L
G(G-G-)^2
30 4.419.E+14 8.480E+27
40 6.261.E+14 8.480E+27
5.340.E+14 1.696E+28

Kesalahan Mutlak
Kesalahan Relatif

1.236E+14
14.3608%

Kesalahan Mutlak
Kesalahan Relatif

1.302E+14
24.3876%

massa keping beban


1
7.35
2
7
3
7.48
4
8.17
5
7.17
6
7.15
7
6.51
8
7.48
9
6.62

massa ember
massa pegas
g

40.85
17.6
980

MENENTUKAN TETAPAN DAYA PEGAS K


Metode perenggangan pegas
x dengan beban
m
x rata rata
+
7.35
1.5
1.55
1.525
14.35
3
3
3
21.83
4.6
4.6
4.6
30
6.3
6.35
6.325
37.17
7.85
7.85
7.85
44.32
9.3
9.35
9.325
50.83
10.7
10.7
10.7
58.31
12.3
12.35
12.325
64.93
13.75
13.75
13.75

Terhitung K

4658.623 +-

F
7203
14063
21393.4
29400
36426.6
43433.6
49813.4
57143.8
63631.4

(K-K-)^2

4723.279
4687.667
4650.739
4648.221
4640.331
4657.759
4655.458
4636.414
4627.738
4658.623

4180.377
843.5431
62.15307
108.1914
334.5842
0.746737
10.01665
493.2423
953.8629
6986.717

0.63%

Metode getaran harmonis


t untuk 10
m
t rata rata
T
T^2
K
(K-K-)^2
detik
7.06
80.28
7.18
7.14
0.714
0.509796 6216.854 305750.7
7.18
8.51
102.77
8.45
8.56
0.856
0.732736 5537.052 16092.27
8.72
9.74
123.38
9.56 9.643333 0.964333 0.929939 5237.815 181554.4
9.63
5663.907 503397.3
Terhitung K

5663.907 +-

8.86%

MENENTUKAN PERCEPATAN GRAVITAS

Kesalahan mutlak
Kesalahan relatif

29.55232
0.63%

Metode getaran air raksa


l
10 T
7.81
7.89
31.6
7.87
8.02
7.73

Terhitung g

Metode getaran air


l
10 T
7.46
7.41
31.6
7.23
7.88
7.9
Kesalahan mutlak
Kesalahan relatif

501.6958
8.86%
Terhitung g

AN PERCEPATAN GRAVITASI G

aran air raksa


T
0.781
0.789
0.787
0.802
0.773

g
1022.621
1001.989
1007.088
969.7685
1043.897
1009.073

1009.073 +-

T
0.746
0.741
0.723
0.788
0.79

g
1120.829
1136.005
1193.274
1004.533
999.4536
1090.819

1090.819 +-

(g-g-)^2
183.5588
50.18365
3.939714
1544.82
1212.761
2995.263

Kesalahan mutlak
Kesalahan relatif

27.3645
2.71%

Kesalahan mutlak
Kesalahan relatif

85.48724
7.84%

2.71%

(g-g-)^2
900.5693
2041.812
10497.05
7445.206
8347.638
29232.28
7.84%

Batang Kayu I
P

80

1.03

90

S Dengan Beban
+
560
0.1
1067.7
0.4
1561.1
0.6
2061.1
0.8
2564.4
1
3057
1.2
560
0.3
1067.7
0.6
1561.1
1
2061.1
1.4
2564.4
1.7
3057
2.1
B

Terhitung untuk batang kayu I

di
0.1
0.3
0.5
0.8
1
1.2
0.5
0.8
1.1
1.3
1.7
2.1

Y= 1.52E+11 +-

S ratarata
0.1
0.35
0.55
0.8
1
1.2
0.4
0.7
1.05
1.35
1.7
2.1
28.86%

Batang Kayu II
P

80

1.34

1.41

90

Terhitung untuk batang kayu I

S Dengan Beban
+
560
0.1
1067.7
0.1
1561.1
0.4
2061.1
0.4
2564.4
0.6
3057
0.7
560
0.2
1067.7
0.4
1561.1
0.5
2061.1
0.7
2564.4
0.9
3057
1
B

Y= 1.68E+11 +-

di
0.1
0.2
0.4
0.5
0.6
0.7
0
0.2
0.4
0.7
0.9
1

S ratarata
0.1
0.15
0.4
0.45
0.6
0.7
0.1
0.3
0.45
0.7
0.9
1
1.73%

Y
3.21E+11
1.75E+11
1.63E+11
1.48E+11
1.47E+11
1.46E+11
1.14E+11
1.25E+11
1.22E+11
1.25E+11
1.23E+11
1.19E+11

Y
1.87E+11
2.38E+11
1.30E+11
1.53E+11
1.43E+11
1.46E+11
2.66E+11
1.69E+11
1.65E+11
1.40E+11
1.35E+11
1.45E+11

B
548800
1046346
1529878
2019878
2513112
2995860

Y
3.21E+11
1.75E+11
1.63E+11
1.48E+11
1.47E+11
1.46E+11
1.10E+12

YKesalahan
Kesalahan
tg alfa
alfa
FK

mutlak
relatif
4.49519E-007
2.57555E-005
42.924970045

548800
1046346
1529878
2019878
2513112
2995860

YKesalahan
Kesalahan
tg alfa
alfa
FK

1.87E+11
2.38E+11
1.30E+11
1.53E+11
1.43E+11
1.46E+11
9.97E+11

mutlak
relatif
2.45192E-007
1.40485E-005
11.184181311

(Y-Y-)^2
1.90E+22
6.99E+19
4.22E+20
1.27E+21
1.32E+21
1.39E+21
2.35E+22
1.83E+11
6.85E+10
37.37%

(Y-Y-)^2
4.37E+20
5.13E+21
1.28E+21
1.73E+20
5.46E+20
4.10E+20
7.97E+21
1.66E+11
3.99E+10
24.04%

B
548800
1046346
1529878
2019878
2513112
2995860

Y
1.14E+11
1.25E+11
1.22E+11
1.25E+11
1.23E+11
1.19E+11
7.28E+11

YKesalahan
Kesalahan
tg alfa
alfa
FK

mutlak
relatif
6.94711E-007
0.000039804
5.9877765921

548800
1046346
1529878
2019878
2513112
2995860

YKesalahan
Kesalahan
tg alfa
alfa
FK

2.66E+11
1.69E+11
1.65E+11
1.40E+11
1.35E+11
1.45E+11
1.02E+12

mutlak
relatif
3.67788E-007
2.10727E-005
36.074782691

(Y-Y-)^2
4.69E+19
1.15E+19
5.75E+16
1.23E+19
4.06E+18
5.28E+18
8.01E+19

Y
80 1.83E+11
90 1.21E+11
1.52E+11

Kesalahan mutlak
Kesalahan relatif

1.21E+11
4.00E+09
3.30%

(Y-Y-)^2
9.23E+21
9.79E+17
2.77E+19
9.13E+20
1.21E+21
6.18E+20
1.20E+22
1.70E+11
4.90E+10
28.77%

Y
80 1.66E+11
90 1.70E+11
1.68E+11

Kesalahan mutlak
Kesalahan relatif

(Y-Y-)^2
9.67E+020
9.67E+020
1.93E+021
4.40E+10
28.86%

(Y-Y-)^2
4.24E+018
4.24E+018
8.48E+018
2.91E+09
1.73%

METODE MATEMATIS
Keping A
m
t
s
0.11
0.103
118.3
0.111
0.116
0.103

METODE OSILASI

m
12.065
12.08
11.975
12.065
12.03

63.7

Keping
p
0.11
0.128
0.114
0.113
0.109

B
l
12.025
12.035
12.05
12.07
12.065

6.035
6.025
6.01
6
6

Keping C
m

97.1

r
0.108
0.108
0.11
0.107
0.105

11.97
11.97
11.96
11.975
11.97

Logam
Tembaga
Baja
Alumunium

DATA
Rrm
Delta
700
83.8
700
81.9
700
85.4

PERHITUNGAN
L
Rhot
Trm
0.85
12
0.63
12.3
1.16
18.7

Terhitung koefisien muai linier


Tembaga

2.52976E-005 +-

0.340266

Baja

1.91489E-005 +-

0.385782

Alumunium

4.47876E-005 +-

0.370763

29
29
28

PERHITUNGAN
Thot
Delta T
77
76
65

48
47
37

Kesalahan mutlak
SL
0.01
SdeltaL
0.001
SdeltaT
0.1

PERHITUNGAN
TEMBAGA
alfa
Kesalahan
VL
VdeltaL
VdeltaT

2.52976E-005
relatif
1.43E-02 %
0.1176470588 %
0.2083333333 %

Presentase perbedaan
Valfa

0.340266 %

BAJA
alfa
Kesalahan
VL
VdeltaL
VdeltaT

1.91489E-005
relatif
1.43E-02 %
0.1587301587 %
0.2127659574 %

Presentase perbedaan
Valfa

0.385782 %

ALUMUNIUM
alfa
Kesalahan
VL
VdeltaL
VdeltaT

4.47876E-005
relatif
1.43E-02 %
0.0862068966 %
0.2702702703 %

Presentase perbedaan
Valfa

0.370763 %

perbedaan

43.73647 %

perbedaan

56.95849 %

perbedaan

91.40019 %

V
I

4.25
1.5

Massa Air
319.3
Menit ke Suhu
0
28
2
28.5
4
29
6
30
8
30.25
10
31
12
31.5
14
32
16
32.25
18
33
20
33.25
22
33.25
24
33
26
33
28
33
30
33
Terhitung tara kalor listrik J

Massa Air
413.6
Menit ke Suhu
0
28
2
28.75
4
29
6
29.75
8
30
10
30.5
12
31
14
31.25
16
31.75
18
32
20
32.5
22
32.5
24
32.5
26
32.5
28
32.25
30
32.25
3.493381 +-

16.54608 %

massa
suhu
waktu
volt
ampere

sm
steta
st
sv
si

0.01
0.1
0.001
0.05
0.01

Tara kalor listrik


V
I
t
m

Kesalahan Relatif

Massa

Vm

3.1319.E-03 Vm'

2.4178.E-03

Suhu

Vteta

0.3571428571 Vteta'

0.3571428571

Waktu

Vt

5.55556E-005 Vt'

5.55556E-005

Volt

Vv

1.1764705882 Vv'

1.1764705882

Ampere

Vi

0.6666666667 Vi'

0.6666666667

Kesalahan Relatif J
A
Sa
Va
C
Sc
Vc
Vj
SJ
Presentase Kesalahan
Harga air Kalorimeter W
E
w+m
W

ara kalor listrik


4.25 m'
1.5 teta 1
30 teta 2
319.3 teta 3

413.6 teta' 1
28 teta' 2
33.25 teta' 3
33

3.493381 J/kal

esalahan Relatif J
5.5 B
0.4 Sb
7.272727 Vb
0.75 D
0.8 Sd
106.6667 Vd
124.2248
4.339647

4.75
0.4
8.421053
94.3
0.02
0.021209

J Ref

4.186

resentase Kesalahan

16.54608 %

arga air Kalorimeter W


11475 H
597.2333 w+m'
277.9333 W

3284.783 kalori
691.5333
277.9333

28
32.5
32.25

Bahan
Kayu
Eboni
Plastik

Diameter Sampel
Tebal Sampel
Nomor
0.05035
0.0032
0.04825
0.0052
0.0504
0.006

Sampel I

e
k
Sampel II e
k
Sampel III e
k
KAYU
AL
Akayu

90.0666102067 +0.5151918658 +83.8621480267 +2.1123821211 +107.207080436 +1.9167677442 +-

1.886E-03
1.991E-03

Kesalahan Mutlak
Sdkayu
5.00E-06
Stkayu
5.00E-06
SdL
5.00E-06
StL
5.00E-06
Sv
0.1
Si
0.1
Steta'
0.1
Steta"
0.1
Steta1
0.1
Steta2
0.1
Steta3
0.1
Se
5.0543795881
Sk
9.55E-04
PLASTIK
AL
Aplastik
Kesalahan Mutlak
Sdplastik
Stplstik
SdL
StL
Sv
Si
Steta'

1.886E-03
2.0E-03

5.00E-06
5.00E-06
5.00E-06
5.00E-06
0.1
0.1
0.1

Diameter Cakram
1
0.0489
2
0.0491
3
0.049
5.611823934
0.1852937264
5.6031573558
0.1712006533
5.62726344
0.1914005971

18.75
0.2081792571
0.5151918658

k
Kesalahan Relatif
Vdkayu
0.0099304866
Vtkayu
0.15625
VdL
0.0102040816
VtL
0.4636785162
Vv
1.3333333333
Vi
4
Vteta'
0.3448275862
Vteta"
0.3448275862
Vteta1
0.1587301587
Vteta2
0.1612903226
Vteta3
0.2173913043
Vakayu
0.0198609732
VaL
0.0204081633

18.75
0.1748951648
1.9167677442

k
Kesalahan Relatif
Vdplastik
0.0099206349
Vtplstik
0.0833333333
VdL
0.0102040816
VtL
0.4636785162
Vv
1.3333333333
Vi
4
Vteta'
0.3448275862

Steta"
Steta1
Steta2
Steta3
Se
Sk

0.1
0.1
0.1
0.1
6.0328248425
3.67E-03

Vteta"
Vteta1
Vteta2
Vteta3
Vaplastik
VaL

0.3448275862
0.1785714286
0.1818181818
0.2173913043
0.0198412698
0.0204081633

Tebal Cakram Teta'


0.00105
0.001095
0.00109

Teta"
29
29
29

V
29
29
29

I
7.5
7.5
7.5

Teta 1
2.5
2.5
2.5

Diameter Rata Rata Cakram


Tebal Rata Rata Cakram

V1
V2
V3
V4
Ve
V1
V2
V3
V4
Vk

0.075143
0.076026
0.031952
0.095371
5.611824
0.031952
0.095371
0.003047
0.054924
0.185294

V1
V2
V3
V4
Ve
V1
V2

90.06661

EBONI
AL
Aeboni

1.886E-03
1.8E-03

Kesalahan Mutlak
Sdeboni
5.00E-06
Steboni
5.00E-06
SdL
5.00E-06
StL
5.00E-06
Sv
0.1
Si
0.1
Steta'
0.1
Steta"
0.1
Steta1
0.1
Steta2
0.1
Steta3
0.1
Se
4.698928
Sk
0.003616

Teta 2
63
62
56

62
61
55

0.049
0.001078

e
k
Kesalahan Relatif
Vdeboni
Vteboni
VdL
VtL
Vv
Vi
Vteta'
Vteta"
Vteta1
Vteta2
Vteta3
Vaeboni
VaL

107.2071

0.081985
0.083104
0.033471
0.095371
5.627263
0.033471
0.095371

Bahan
Kayu
Eboni
Plastik

e
k
Ve
90.06661 0.515192 5.611824
83.86215 2.112382 5.603157
107.2071 1.916768 5.627263

V3
V4
Vk

0.003192
0.059367
0.191401

Teta 3
46
53
46

18.75
=
0.223581
2.112382
esalahan Relatif
0.010363 V1
0.096154 V2
0.010204 V3
0.463679 V4
1.333333 Ve
4 V1
0.344828 V2
0.344828 V3
0.16129 V4
0.163934 Vk
0.188679
0.020725
0.020408

83.862148

7.60E-02
0.0769373
0.0313913
0.08547
5.6031574
0.0313913
0.08547
0.002683
0.0516564
0.1712007

Se
Vk
Sk
5.05438 0.185294 0.0009546
4.698928 0.171201 0.0036164
6.032825 0.191401 0.0036687

Suhu Kamar
Rref

28 C
0.6 alfa

Data
V

I
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12

Rad
0.5
0.6
0.7
0.75
0.85
0.9
0.95
1.1
1.6
1.65
1.75
1.8

Suhu Kamar

Data
Rad
T
51.048
1.1
41.292
1.6
33.591
2.1
27.475
2.7
22.59
3.3
18.668
4
15.502
4.7
12.932
5.3
10.837
6.1
9.121
6.8
7.708
7.5
6.539
8.3

301 K
0.0045
Perhitungan
R
T
T^4
0.1
2 819.518519
060800980
0.2 3.333333 1313.34568
7520E+012
0.8 4.285714 1666.07937
0518E+012
1.7 5.333333 2054.08642
8022E+013
3 5.882353 2257.42702
9690E+013
4.4 6.666667 2547.91358
1443E+013
5.9 7.368421 2807.82261
1554E+013
8.2 7.272727 2772.38047
0760E+013
10.5
5.625 2162.11111
8530E+013
13 6.060606 2323.44669
1428E+013
15.4 6.285714 2406.82011
5563E+013
18.1 6.666667 2547.91358
1443E+013

28 C

Tk
40
45
50
55
60
65
70
75
80
85
90
95

301 K
Perhitungan
Tk^4
Tk^4-Trm^4
313 9.60E+09
1.39E+09
318 1.02E+10
2.02E+09
323 1.09E+10
2.68E+09
328 1.16E+10
3.37E+09
333 1.23E+10
4.09E+09
338 1.31E+10
4.84E+09
343 1.38E+10
5.63E+09
348 1.47E+10
6.46E+09
353 1.55E+10
7.32E+09
358 1.64E+10
8.22E+09
363 1.74E+10
9.15E+09
368 1.83E+10
1.01E+10

Sv
Srad
Si

0.05
0.1
0.01

Sigma R
R-

66.78054
5.565045

Sigma T
T-

25678.87
2139.905

ST

599.7585

Sr
Srad
Sigma R
R-

0.01
0.1
257.303
21.44192

(R-R-)^2 (T-T-)^2
12.70954 1743422
4.980535
683201
1.636686 224511.1
0.05369 7364.902
0.100685 13811.32
1.213571 166470.7
3.252166 446113.4
2.91618 400024.7
0.003595 493.0923
0.245581 33687.39
0.519365 71243.44
1.213571 166470.7

Si

(R-R-)^2
876.5202
394.0258
147.6002
36.39809
1.318095
7.694614
35.28261
72.41868
112.4643
151.805
188.6205
222.0969

Srad

0.01
0.01
0.01
0.01
0.01
0.01
0.01
0.01
0.01
0.01
0.01
0.01

0.1
0.1
0.1
0.1
0.1
0.1
0.1
0.1
0.1
0.1
0.1
0.1

Sv

Srad
0.05
0.05
0.05
0.05
0.05
0.05
0.05
0.05
0.05
0.05
0.05
0.05

Vrad
Sr
9.090909
6.25
4.761905
3.703704
3.030303
2.5
2.12766
1.886792
1.639344
1.470588
1.333333
1.204819

Sr
0.1
0.1
0.1
0.1
0.1
0.1
0.1
0.1
0.1
0.1
0.1
0.1

ST
Vv
Vi
Vrad
Vr
0.14 599.7585
5
2
100
7
0.138889 599.7585
2.5 1.666667
50 4.166667
0.132653 599.7585 1.666667 1.428571
12.5 3.095238
0.137778 599.7585
1.25 1.333333 5.882353 2.583333
0.128028 599.7585
1 1.176471 3.333333 2.176471
0.12963 599.7585 0.833333 1.111111 2.272727 1.944444
0.130194 599.7585 0.714286 1.052632 1.694915 1.766917
0.11157 599.7585
0.625 0.909091 1.219512 1.534091
0.066406 599.7585 0.555556
0.625 0.952381 1.180556
0.067034 599.7585
0.5 0.606061 0.769231 1.106061
0.06449 599.7585 0.454545 0.571429 0.649351 1.025974
0.064815 599.7585 0.416667 0.555556 0.552486 0.972222

Vr
0.01 0.019589
0.01 0.024218
0.01 0.02977
0.01 0.036397
0.01 0.044267
0.01 0.053568
0.01 0.064508
0.01 0.077328
0.01 0.092276
0.01 0.109637
0.01 0.129735
0.01 0.152929

VT
73.18426
45.66646
35.9982
29.19831
26.56824
23.5392
21.36027
21.63334
27.73949
25.81331
24.91913
23.5392

Anda mungkin juga menyukai