KOMPETENSI DASAR :
1. Menjelaskan secara intuitif arti limit fungsi di suatu titik dan di takhingga.
2. Mengetahui dan memahami sifat limit fungsi
TUJUAN :
1. Siswa mampu menjelaskan secara intuitif arti limit fungsi di suatu titik dan di
takhingga dengan benar.
2. Siswa mampu mengetahui dan memahami sifat limit fungsi dengan baik dan
benar.
INDIKATOR :
Suatu fungsi memetakan keluaran f(x) untuk setiap masukan x. Fungsi tersebut
memiliki limit L pada titik masukan p bila f(x) "dekat" pada L ketika x dekat pada p.
Dengan kata lain, f(x) menjadi semakin dekat kepada L ketika x juga mendekat
menuju p. Lebih jauh lagi, bila f diterapkan pada tiap masukan yang cukup dekat
pada p, hasilnya adalah keluaran yang (secara sembarang) dekat dengan L. Bila
masukan yang dekat pada p ternyata dipetakan pada keluaran yang sangat berbeda,
fungsi f dikatakan tidak memiliki limit.
Langkat-langkah mengerjakan limit fungsi (supaya bentuk tak tentu dapat dihindari)
adalah:
1. Subtitusi langsung.
2. Faktorisasi.
3. Mengalikan dengan bilangan sekawan.
4. Membagi dengan variabel pangkat tertinggi.
Definisi Intuitif
limit fungsi
MODUL LIMIT FUNGSI 2
lim f (x) =L
xa
Contoh :
x2 - 4 4
lim =
x 2 x2 + x -6 5
x f (x) x f (x)
1 0.75 3 0.83333
1.5 0.7778 2.5 0.81818
1.9 0.7959 2.1 0.80392
1.999 0.79996 2.001 0.80004
2 0.8 2 0.8
= k. A
= A+ B
3. Lim [f(x) x g(x)]
limit fungsi
MODUL LIMIT FUNGSI 3
xa
= Ax B
LATIHAN
2
lim x 4
1
. .....
x 2 x3 1
2 lim
x 3x 18
2
. ....
x2
x 3 3x
3 lim t 2
. ....
t4 t4
4 lim 9 x2
. x 3 4 x2 7 ....
5 lim x 2 4
.
x x3 1
limit fungsi
MODUL LIMIT FUNGSI 4
RANGKUMAN
lim f (x) =L
xa
Contoh :
x2 - 4 4
lim =
x 2 x2 + x -6 5
x f (x) x f (x)
1 0.75 3 0.83333
1.5 0.7778 2.5 0.81818
1.9 0.7959 2.1 0.80392
1.999 0.79996 2.001 0.80004
2 0.8 2 0.8
Langkat-langkah mengerjakan limit fungsi (supaya bentuk tak tentu dapat dihindari)
adalah:
1. Subtitusi langsung.
2. Faktorisasi.
3. Mengalikan dengan bilangan sekawan.
4. Membagi dengan variabel pangkat tertinggi.
limit fungsi
MODUL LIMIT FUNGSI 5
= k. A
2. Lim [f(x)+g(x)] = Lim f(x) + Lim g(x)
xa xa xa
= A+ B
= Ax B
limit fungsi
MODUL LIMIT FUNGSI 6
limit fungsi
MODUL LIMIT FUNGSI 7
DAFTAR PUSTAKA
limit fungsi
MODUL LIMIT FUNGSI 8
NO KUNCI JAWABAN
1 e
2 e
3 c
4 e
5 d
NO PEMBAHASAN JAWABAN
1 Lim 3x = 3 Lim x = 3(2) = 6
x2 x2
2 Lim (2x+4) = 2(2) + 4 = 4 + 4 = 8
x2
3 Lim [6x-2x] = Lim 6x Lim 2x
x3 x3 x3
= 6(3) 2(3)
= 18 6 = 12
limit fungsi
MODUL LIMIT FUNGSI 9
KOMPETENSI DASAR :
TUJUAN :
INDIKATOR :
Maka:
1. R= 0 jika n<m
limit fungsi
MODUL LIMIT FUNGSI 10
2. R= a jika n=m
p
3. R= ~ jika n>m
a. Lim ax +b - px +q = R
x~
Maka: 1. R= ~ jika a>p
2. R= 0 jika a=p
3. R= -~ jika a<p
b. . Lim ax2 + bx + c - px 2 + qx + r = R
x~
Maka: 1. R= ~ jika a>p
2. R = b-q jika a=p
2a
3. R= -~ jika a<p
Contoh soal :
Lim 4x2 + 3x - 6 = 4 = 2
x~ 2x2 8x -1 2
Pembahasan:
R = b q = -2 2 = -4 = -4 = -1
2a 24 2.2 4
limit fungsi
MODUL LIMIT FUNGSI 11
x2 4 x2 4
lim x2
Limit fungsi f(x) jika x mendekati 1, dan jika f(x) = x 2 ditulis x 1
Untuk menentukan nilai limit ini, kita dapat memilih x R yang nilai x mendekati
dari kiri maupun dari kanan.
Perhatikan tabel di bawah ini.
f(x) 2,8 2,9 2,99 2,999 3 3,0001 3,001 3,01 3,05 3,1
x2 4
lim x2 =3
jadi x 1
x2 4
jika x = 1 disubstitusi ke f(x) = x 2 akan diperoleh hasil 3, dan hasil tersebut
sama dengan nilai limitnya. Sehingga nilai limit suatu fungsi dapat ditentukan
dengan cara mensubstitusi langsung. Tetapi pada banyak kasus cara ini tidak dapat
dilakukan.
Contoh :
x2 4
lim x2
Tentukan nilai x2
f(x) . . . . . . .. ..
x2 4 0
lim x2 = 0
Dengan mensubstitusi x = 2 diperoleh x2
limit fungsi
MODUL LIMIT FUNGSI 12
Bentuk ini dikatakan limitnya tidak mempunyai nilai. Maka penyelesaian bentuk
tersebut diselesaikan dengan memfaktorkan.
x2 4 (x - 2)(x 2)
lim x2 = lim x2 lim x2
x2 x 2 = x 2 = 4
lim ( x 3)
1. x 1 = 4
x 3 3
lim x 2 = 3 2 = 5
2. x 3
x 2 - 5x 6
lim x-2
2. x 2
Jawab:
x 2 - 5x 6 (x 3)(x 2)
lim
x 2 x-2
lim
x 2 x2
lim x 3 1
x 2
limit fungsi
MODUL LIMIT FUNGSI 13
sekawannya
1.
Jawab :
3 - 4x 1 3 4x 1 3 4x 1 3 2 ( 4 x 1) 2
lim x 2 x-2
lim
x2 x2
.
3 4x 1
lim
x 2 ( x 2)(3 4 x 1)
9 - (4x 1) 8 4x 4(x 2)
lim x 2 (x - 2)(3 4x 1
lim
x 2 (x 2)(3 4x 1)
lim
x 2 (x 2)(3 4x 1)
-4 4 4 4 2
lim x 2 3 4x 1
3 4.2 1
33
6
3
limit fungsi
MODUL LIMIT FUNGSI 14
LATIHAN
limit fungsi
MODUL LIMIT FUNGSI 15
RANGKUMAN
Maka:
1. R= 0 jika n<m
2. R= a jika n=m
p
3. R= ~ jika n>m
a. Lim ax +b - px +q = R
x~
Maka: 1. R= ~ jika a>p
2. R= 0 jika a=p
3. R= -~ jika a<p
b. . Lim ax2 + bx + c - px 2 + qx + r = R
x~
Maka: 1. R= ~ jika a>p
2. R = b-q jika a=p
2a
3. R= -~ jika a<p
Contoh soal :
limit fungsi
MODUL LIMIT FUNGSI 16
Lim 4x2 + 3x - 6 = 4 = 2
x~ 2x2 8x -1 2
Pembahasan:
R = b q = -2 2 = -4 = -4 = -1
2a 24 2.2 4
lim ( x 3)
1. x 1 = 4
x 3 3
lim x 2 = 3 2 = 5
2. x 3
limit fungsi
MODUL LIMIT FUNGSI 17
x 2 - 5x 6
lim x-2
2. x 2
Jawab:
x 2 - 5x 6 (x 3)(x 2)
lim
x 2 x-2
lim
x 2 x2
lim x 3 1
x 2
1.
Jawab :
3 - 4x 1 3 4x 1 3 4x 1 3 2 ( 4 x 1) 2
lim x 2 x-2
lim
x2 x2
.
3 4x 1
lim
x 2 ( x 2)(3 4 x 1)
9 - (4x 1) 8 4x 4(x 2)
lim x 2 (x - 2)(3 4x 1
lim
x 2 (x 2)(3 4x 1)
lim
x 2 (x 2)(3 4x 1)
limit fungsi
MODUL LIMIT FUNGSI 18
-4 4
4 4 2
lim x 2
3 4x 1 3 4.2 1 33
6
3
NO TES FORMATIF SKOR
2
1 lim (x + 3 x x ) = .... 20
x
a. 2
3
b. 3
2
c. 4
3
d. 7
3
e. 7
4
2 x2 4 20
lim x2
x2 =.
a. 1
b. 2
c. 3
d. 4
e. 5
3 20
=
a. 2
3
b. 3
2
c. 4
3
d. 7
3
e. 7
4
4 x 3 4x 2 7 20
lim
x 3 - 6x 2 2x 3 =
a. -2
3
b. -3
2
limit fungsi
MODUL LIMIT FUNGSI 19
c. -1
2
d. -1
3
e. -1
4
5 20
=
a. -4
b. -3
c. -2
d. -1
e. 0
limit fungsi
MODUL LIMIT FUNGSI 20
DAFTAR PUSTAKA
limit fungsi
MODUL LIMIT FUNGSI 21
NO KUNCI JAWABAN
1 b
2 d
3 b
4 c
5 e
NO PEMBAHASAN JAWABAN
1 lim (x 2 + 3 x x ) = ....kali akar sekawan
x
= lim (x 2 + 3 x x ) x (x 2 + 3 x + x )
x (x 2 + 3 x + x )
= lim x2 +3x-x2
x x2+3x+x
= lim 3x
2
x x +3x+x
= 3
1+0+1
= 3
2
2 x2 4
lim
x2 x2 =
(x - 2)(x 2)
lim x2
= x 2
lim x2
= x 2
= 4
4
=
limit fungsi
MODUL LIMIT FUNGSI 22
jadi =0
limit fungsi