Anda di halaman 1dari 19

5.

Data Pengamatan (co-current)

Laju alir Laju alir


hot water Fluida panas (0C) cool water Fluida dingin (0C)
(L/min) (L/min)
Tmasuk Ttengah Tkeluar Tmasuk Ttengah Tkeluar
1 54.9 51.7 50.1 1 26.0 29.7 34.8
1 55.3 51.6 49.2 2 26.4 29.8 31.3
1 55.4 51.7 49.3 3 29.0 31.7 32.7

6. Perhitungan

Run 3

L = 1.32 m HE berbentuk silinder (2inch sch 40 x 1 inch sch 40)

Annulus = 2inchi sch 40 (panas)


1.05
OD = 1.05 in 12 ft =0.0875 ft

0.824
ID = 0.824 in 12 ft =0.0687 ft

Inner pipe =1 in sch 40 (dingin)

0.84
OD = 0.84 in 12 ft =0.07 ft

0.622
ID = 0.622 in 12 ft =0.0518 ft

Laju alir fluida panas = 1 L/min

Laju alir fluida dingin =3 L/min


60 min 1m 3 997.6 kg
WH = 1 L/min x hr
x 3 x
10 L m3
=59.856 kg /hr

60 min 1 m3 997.6 kg
Wc = 3 L/min x hr
x 3 x
10 L m3
=179.568 kg /hr

Mencari massa jenis zat dengan menggunakan tabel Vf termodinamika

T=52.35 0C
(interpolasi)

T(0C Vf .10-3
)
50 1.0121
52.3
5
55 1.0146

T=30.850C
(interpolasi)
T(0C Vf .10-3
)
30 1.0045
30.8 xx 1 xx 1
y= y 1+( ) X ( y 2 y 1) y= y 1+( ) X ( y 2 y 1)
5 x 2x 1 x 2x 1
31 1.0046
52.3550 30.8530
Vf =1.0146+( ) X (1.01461.0121)Vf =1.0045+( 3130 ) X (1.00461.0045)
5550

Vf= 1.0133 x 10-3 m3/kg Vf= 1.004585 x 10-3 m3/kg

1 1
= =
Vf Vf

1 1
= =
1.0133 x 10 m3 /kg 986.875 1.004585 x 10 m3 /kg

kg/m3 995.436 kg/m3

Note :

0.000126 kg 0.000126 kg
s s
Ga =82302 lb/hrft2 x lb Gp =188118.92 lb/hrft2 x lb
hr hr

Ga=10.3701 kg/ sft Gp 23.7030 kg/ sft

3
986.875 kg 0.02831 m3 995.436 kg 0.02831 m
= x =27.9286 kg /ft = 3
x 3
=28.1708 kg /ft
m3 f t3 m ft
g= 9.81 m/s2 x in/0.0254 m x ft/12 in32.19 ft/s2

A. Heat balance

Tav =temperatur rata-rata panas

( 55.4 +49.3 ) C
Tav = 2 =52.30C126.230F
tav =temperatur rata-rata dingin

Mencari Cp dengan cara interpolasi ( 29+ 32.9 ) C


tav = 2 =30.850C87.52 0F
Suhu (0C) Cp (kJ/kg.K)
50 4.182
52.35 Mencari Cp dengan cara interpolasi
55 4.183
Suhu (0C) Cp (kJ/kg.K)
xx 1 85 4.203
y= y 1+( ) X ( y 2 y 1) 87.53
x 2x 1
90 4.208

52.3550 xx 1
y=4.182+( )X (4.1834.182) y= y 1+( ) X ( y 2 y 1)
5550 x 2x 1
= 4.1817 kJ/kg.K
87.5385
y=4.203+( ) X (4.2084.203)
QH = WH .Cp . T 9085
QH = 59.988 kg/hr . 4.1817 kJ/kg.K.(-6.1K) = 4.20553 kJ/kg.K
QH =-1765.487 kJ/hr

QC= WC .Cp . T
QC = 179.964 kg/hr . 4.20553 kJ/kg.K.(3.7K)
Heat loss =QC-QH QC =2800.323 kJ/hr
Heat loss = 2800.324kJ/hr (1765.487kJ/hr)
Heat loss =4565.81 kJ/hr
B. LMTD 59.856 kg/hr . ft
Ga= 3
1.6 x 10 ft
T 1 T 2
LMTD=
T 1 Ga= 37410 kg/hr.ft
ln ( )
T 2
37410 kg/hr.ft x 2.2 lb/hr.ft2
=82302 lb/hr.ft2
T1 = (55.4-32.7)0C
T = 22.7 0C
1

T2 = (49.3-29.0)0C
T =20.3 0C
2

22.720.3
LMTD=
22.7
ln ( )
20.3
LMTD=21 .48 0C70.6640F

C. Flow Area
Fluida dingin (annulus)
D1 = 0,0518 ft ;D2= 0.0687 ft
Fluida panas (ineer pipe)
1
( D 22D 12 ) D1 = 0,0518 ft
qa = 4
1 2
(D2 )
1 qp = 4
( (0,0687)2(0.0518) ft 2 )
qa = 4
1 2
qp = 4 (
(0.518)ft )
3
qa = 1.6 x 10 ft

3
qp = 2.1 x 10 ft

D. Mass velocity

WH
Ga= qa
Wc E. Menghitung Bilangan Reynold
Gp= qp Fluida panas
Tav =52.35 0C
179.568 kg /hr . ft =0.57 cp
Ga= 2.1 x 10 3 ft = 0.57 cp x 2.42 lb/hr.ft2
= 1.3794 lb/hr.ft2
Ga= 85508.6 kg/hr.ft

85508.6 kg/hr.ft x 2.2 lb/hr.ft2


=188118.92 lb/hr.ft2
Fluida dingin

( D 2 )2( D1) Rea = 2344.84


De = D1
tav = 30.85 0C
( 0.0687 )2( 0.0518) =0.84 cp
De = 0.0518 =0.84 cp x2.42 lb/hr.ft2
=2.0328 lb/hr.ft2
=0.0393ft
D 1 xGp
DexGa Rep =
Rea =
Rea =
Rea = 0.0518 ft x 188118.92 lb/hr . ft
0.0393 ft x 82.302lb/hr . ft 2.0328 lb /hr . ft
1.3794 lb/hr . ft
Rea = 4793.67

F. jH Rea =2345.497 M.
G. dari buku kern fig.28
H. di dapat jH =24 N.
I.
J. O. jH Rep =4812.152
K. P. dari buku kern fig.28
L. Q. di dapat jH =37

R. S.

T. T = 125.06 0F V. T(0F) W. k(Btu/hr


U. Interpolasi untuk mencari nilai k .ft0F)
X. 86 Y. 0.356 AM. T(0F) AN. k(Btu/hr.f
Z. 125.0 AA. t0F)
6 AO. 86 AP. 0.356
AB. 140 AC. 0.381 AQ. 89.06 AR.
AD. AS. 140 AT. 0.381
xx 1 AU.
y= y 1+( ) X ( y 2 y 1)
AE. x 2x 1 xx 1
y= y 1+( ) X ( y 2 y 1)
AV. x 2x 1
AF.
AG. AW.
AX.
125.0686
k =0.356+( ) X ( 0.3810.356)
14086 89.0686
k =0.356+( ) X (0.3810.356)
14086
AH.
AI. k= 0.3741 Btu/lbft0F AY.
AJ. AZ. k= 0.3574 Btu/lbft0F
AK. T = 89.06 0F BA.
AL. Interpolasi untuk mencari
nilai k

BB. C = cp x 0.2389 Btu/lb0F BE. C = cp x 0.2389 Btu/lb0F


BC. C = 4,1824 kJ kg.K x 0.2389 Btu/lb0F BF. C = 4.178 kJ kg.K x 0.2389 Btu/lb0F
BD. C= 0.999008Btu/lb0F BG. C= 0.99812242 Btu/lb0F

BH. BV.
BI. BW.
BJ.
Maka bilangan Prandlt (Pr) = BX.
Maka bilangan Prandlt (Pr) =
Cx Cx
( ) 1/3 ( ) 1/3
k k
BK. BY.
BL.
Pr = BZ.
Pr =
0.9992btu/lb Fx 1.3794 lb/ft .hr 0.99812242 btu
( ) Fx 2.0328 lb/ft . hr
0.374625 btu/hrft F lb
( )
1/3
0.3574 btu/hrft F
BM. Pr = 1.5439 1/3
BN.
CA. Pr = 1.7769
BO.
CB.
BP.
CC.
BQ.
CD.
BR.
CE.
BS. Menghitung nilai h0
CF.
BT. CG.
BU. CH.
jH x k Cx CN.
x( )
CI.
h0 = De k
1/3
( w jH x k Cx
x( )
CO.
hi= D1 k
1/3
( w 0.14

0.14

CJ. CP.

CQ.
CK.
h0 = hi =
24 x 0.374625 Btu /lbft F 37 x 0.3574 Btu/lbft F
x (1.5439) x (1. 7769)
0.0518 ft ( 0.0393 ft (

1 0.14
1 0.14

CL. CR.
CM. h0 =267.9046 Btu/hr.ft . F 2 0 CS. hi=597.8974611 Btu/hr.ft2 .0F

CT. DF.
CU. DG.
CV. DH.
CW. DI.
CX. DJ.
CY. Menghitung nilai hI0 DK.
CZ. DL.
ID DM.
hi DN.
DA. hi0 OD
DO.
DB. DP.
DC. hi0 DQ.
Btu 0.0518 ft DR.
597.897461 Fx DS.
hrf t 2
0.07 ft
DT.
DD. hi0 DU.
DV.
198.0250251 Btu/hrft F
DW.
DE. DX.

DY. Clean overall coefficient (Uc)


DZ.
hio x ho
Uc=
EA. hio+ ho

EB.
198.0250251 x 597.8974611
EC.
Uc= ( Btu /hrft F)
198.0250251+597.8974611

ED.
EE.
EF.
EG. Uc=148.7565206 Btu/hrft F

EH.
EI.
EJ. Design overall coefficient (UD)
EK. Rd didapat dari tabel 12 Kern
EL.Rd =0.001
EM.
1 1
= + Rd
EN. UD UC

EO.
1 1
EP.
= +0.001
UD 148.7565206 Btu /hrft F

EQ.
1
=7.7244 x 10 3 Btu /hrft F
ER. UD

ES.
ET.UD = 129.4934217 Btu /hrft F
EU.
EV.

EW.
EX. Mencari massa jenis zat dengan menggunakan tabel Vf termodinamika
EY.

EZ.T=52.35 0C
FA.(interpolasi)
FB.

FC. FD. Vf .
T(0C 10-3
)
FE. FF. 1.012
50 1
FG. FH.
52.3
5
FI. FJ. 1.014
55 6
FK.

FL.T=30.850C
FM. (interpolasi)
FN.
FO. FP. Vf .
T(0C 10-3
)
FQ. FR. 1.004
30 5
FS. FT.
30.8
5
FU. FV. 1.004
31 6
FW. GC.
FX. GD.
xx 1 xx 1
y= y 1+( ) X ( y 2 y 1) y= y 1+( ) X ( y 2 y 1)
x 2x 1 x 2x 1

FY. GE.
FZ. GF.

52.3550 30.8530
Vf =1.0146+( ) X (1.01461.0121)Vf =1.0045+( 3130 ) X (1.00461.0045)
5550
GA. GG.
GB. Vf= 1.0133 x 10-3 m3/kg GH. Vf= 1.004585 x 10-3 m3/kg

GI.

GJ. GM.

1 1
= =
GK. Vf GN. Vf

1 1
= =
1.0133 x 10 m3 /kg 986.8
GL. GO.
1.004585 x 10 m3 /kg

75 kg/m3 995.436 kg/m3

GP.

GQ.

GR.

GS. Note :
0.000126 kg GW. Gp =188118.92 lb/hrft2 x
s
GT.Ga =82302 lb/hrft2 x 0.000126 kg
lb
s
hr
lb
hr
GU. Ga=10.3701 kg/ sft

GX. Gp 23.7030 kg/ sft


GV.
986.875 kg 0.02831 m3 GY.
= x =27.9286 kg /ft
m3 f t3
995.436 kg 0.02831 m3
= 3
x 3
=28.1708 kg /ft
m ft

GZ. g= 9.81 m/s2 x in/0.0254 m x ft/12 in32.19 ft/s2

HA. Pressure drop


Annulus pipe (dingin)
HB.
HC. De=(D2-D1)
HD. De=(0.0687-0.0518)ft
HE. De=0.0169ft
HF.
HG. Rea = 2345.497
HH.

HI. HT. Rea=


0.264 0.0619 ft x 245946.25lb/ hrft
F=0.0035+( )
HJ. ( Rep )0.42 2.0086 lb /hrft
HK. HU. Rea= 2069.3476
HL. HV.
0.264 HW.
F=0.0035+( ) 0.264
( 2345.497 )0.42 F=0.0035+( 0.42
)
HX. ( a' )
HM.
HN. F=0.0 1364 HY.
HO. 0.264
F=0.0035+( )
HP. ( 2069.3476 )0.42
HQ.
HR. Rep=4793.67 HZ. F=0.0 14189
'
D e xGa
HS. Rea=
2 2
4 FxG a xL 4 FxG a xL
IA. Fa= ID. Fa=
2 g xDe 2 g xD 1

IB. IE.

4 (0.01964) x (62459.056 kg /sft )2 x 4. 51 ft 4 (0. 014189) x (245946.25 kg /sft )2 x 4. 51 ft


Fa= Fa=
61.62 kg 2 62.12 kg 2
2 x 4.18 X 108 ft /s2
(
f t3 )
x 0.0518 ft 2 x 4.18 X 108 ft /s 2
(f t3 ) x 0.0 393 ft

IC. Fa=0.0 058838 ft IF. Fa=0.014189 ft

Ga
IG.
V=
3600 x

245946.25 kg /sft
IH.
V=
3600 x 62.12 kg /ft

II. V =1.0 9978 x 104 ft / s

V2
IJ. Ft=3 ( )
2g

( )
4
(1.09978 x 10 ft / s)
IK. Ft=3
2g

IL. Ft=0.056344 ft

IM.

IN.

( Fp ) IQ. Pa=0.42796 ps ia
IO. Pa=
144
IR.

IP. IS.
( 0.005838 ft ) +61.62 kg /ft
Pa= ( Fa+ Ft )
144 IT. Pa=
144
IU.
IV. Pa=0.07699 psia
0.056344 ft
IW.
0.12213 ft +() x 62.12 kg/ft
IX.

Pa=

IY.

IZ.

JA.
JB. Analisa Percobaan
JC.
JD. Percobaan Heat Exchanger ini menggunakan tipe alat yaitu Heat
Exchanger Double Pipe. Untuk parameter yang akan dicatat berupa suhu masuk
(inlet), suhu tengah, dan suhu keluar (outlet), dan juga laju alir. Percobaan dalam
skala kecil ini dimaksudkan agar praktikan lebih memahami tentang kecepatan
transfer panas, keefektifan, jenis dan berbagai macam hal yang menyangkut heat
exchanger agar ilmu pengetahuan ini dapat diterapkan pada skala yang lebih
besar, yaitu skala industri.
JE. Prinsip kerja heat exchanger adalah perpindahan panas dari fluida
panas menuju fluida dingin. Heat exchanger dapat digunakan untuk memanaskan
dan mendinginkan fluida. Sebelum fluida masuk ke reaktor, biasanya fluida
dimasukan terlebih dahulu ke dalam alat penukar kalor agar suhu fluida sesuai
dengan spesifikasi jenis reaktor yang digunakan. Di dunia industri, heat exchanger
merupakan unit alat yang berperan dalam berbagai unit operasi, misalnya dalam
industri obat-obatan farmasi, industri perminyakan, industri makanan-minuman
dan lain-lain.
JF. Laju alir yang digunakan bervariasi untuk hot water dan begitupun
cold water. Sedangkan untuk jenis aliran yang digunakan adalah co-current. Co-
current flow adalah aliran searah ,dimana kedua fluida masuk pada ujung penukar
panas yang sama dan kedua fluida mengalir searah menuju ujung penukar panas
yang lain. Fluida yang mengalir didalam pipa berupa fluida dingin sedangkan fluida
panas mengalir dibagian annulus (pipa luar).
JG. Perpindahan kalor yang terjadi terdiri dari konduksi dan konveksi.
Dimana perpindahan kalor pada fluida adalah proses konveksi sedangkan
perpindahan kalor pada dinding pip adalah proses konduksi. Pada perhitungan
adanya nilai fouling factor yang ditunjukkan oleh Ud dan Uc. Nilai ini menunjukkan
Koefisien transfer panas overall heat exchanger sering berkurang akibat adanya
timbunan kotoran pada permukaan transfer panas yang disebabkan oleh scale,
karat, dan sebagainya. Semakin kecil nilai fouling factor maka makin baik kondisi
alat Heat Echanger.
JH. Kesimpulan

1. Heat exchanger adalah suatu alat yang memungkinkan perpindahan


panas dan bisa berfungsi sebagai pemanas maupun sebagai pendingin.
2. Alat yang digunakan yaitu double pipe heat ecanger dengan jenis aliran co-
current.
3. Co-current adalah aliran searah ,dimana kedua fluida masuk pada ujung
penukar panas yang sama dan kedua fluida mengalir searah menuju ujung
penukar panas yang lain.
4. Dari percobaan HE aliran co-current ini diperoleh hasil :

JI. R
JM.
u JL. Heat JN.R JO.Re
JJ. QH JK. Qc LMT
n Loss ea p
D

JT. 3
JQ. - 5 JU. 48 JV. 23
1446 JR. 3138, JS. 4584, , 12 45
JP. 1
,015 7392 7543 1 ,1 ,4
1 5 52 97
6
KA.3
JX. - KB. KC.23
1
122, JY. 1718, JZ. 2840, 1664 45
JW. 2 ,
1975 7372 7125 1, ,4
6
3 09 97
2
KE.- KI. 16 KJ. 70
KG. 4 KH.
KD. 2092 KF. 2017, 43 36
110,1 32,9
3 ,481 6481 ,5 ,8
292 7
1 65 45
KK.

KL. KM. KN. KO. h KP. KQ.


JHc Jhh h0 1 Rd h10
KR.3 KS.2 KT. 597,8 KU. 2 KV. 0,00 KW.
7 4 97 67,601 1 198
3 ,
0
2
5
LC.1
9
8
KX. KY. 2 KZ. LA.267,72 LB.0,00 ,
70 4 873,42 49 1 1
1
6
4
LI. 4
7
LG. 5 3
LD. LE. 4 LF. 593,9 LH.0,00
35,848 ,
21 8 18 1
6 0
7
7
LJ.

LK. LL. LM. LN.


Uc Ud Pa Pp
LO.148
LP. 129, LQ.
,75 LR. 0,4279
493 0,07699
6
LS. 161
LT. 139, LU.0,676
,63 LV. 0,42788
143 6
3
LW.
LX.200, LY. 0,788
251,25 LZ.0,4277
802 6
5
MA.

MB.

MC.

MD.

ME.

MF.

MG.
MH. GAMBAR ALAT

MI.

MJ.

MK.

ML.

MM.

MN.

MO.

MP.

MQ.

MR.

MS.

MT.

MU.

MV.

MW.

MX.

MY. Seperangkat alat Penukar Kalor

MZ. Heat Exchanger Type Double Pipe

NA.

NB.

NC.

ND.

NE.

NF.
NG.

NH.

NI.

NJ.

NK.

NL.

NM.

NN.

Anda mungkin juga menyukai