Ada beberapa jenis kalimat/ukara ing basa jawa lebih jauhnya sebagai berikut
Silah-silahing ukara (jenis kalimat)
- 1.Ukara kandha (kalimat langsung) Tuladha (contoh): - Ujar: "Aku aja diganggu-gaw" (Ia berkata: "Saya jangan diganggu.") - Ibu ngendika: "Yen wis rampung gek ndang mangan." (Kata ibu: "kalau sudah selasai cepatlah makan.") - "Bocahe ayu tur pinter dandan", jarn Ki Walang. ("Dia cantik dan pandai bersolek", kata Ki walang.)
2. Ukara crita (kalimat tak langsung)
Tuladha (contoh): - Dhwk kandha yn ora gelem diganggu gawe. (Ia berkata bahwa ia jangan diganggu) - Ngendikan ibu yn wis rampung gk ndang mangan. (Kata ibu kalau sudah selesai silakan cepat makan.) - Jar Ki Walang bocah ayu tur pinter dandan. (Menurut Ki Walang gadis itu cantik dan pandai bersolek.)
3. Ukara tanduk (kalimat aktif)
Tuladha (contoh): - Ki Walang dhahar sega lawuhan endog. (Ki Walang makan nasi dengan lauk telur). - Aku budhal menyang sekolah numpak sepdah. (Saya berangkat ke sekolah naik sepedah). - Tanggaku bengak-bengok saka njaba pager. (Tetangga saya berteriak-teriak dari luar pagar.) - 4. Ukara tanggap (kalimat pasif) Tuladha (contoh): - Adhiku ditambani Pak Dokter. (Adik saya diobati Pak Dokter) - Pelem wis dientkak Ki Walang . (Mangganya sudah dihabiskan Ki Walang) - Yu Pita diwnhi klambi papat. (Yu Pita diberi baju empat helai) - 5. Ukara pakon (kalimat perintah) Tuladha (contoh): - Jaken mrn bojomu. (Ajaklah istrimu kemari) - Terk aku blanja nyang pasar. (Antarkan saya belanja ke pasar) - Budhala saiki uga. (Berangkatlah sekarang juga)
6. Ukara panjaluk (kalimat permohonan)
- Coba kow nembanga sing apik. (Coba kamu menyanyi yang bagus) - Tulung aku digolkk kembang sing isih seger. (Tolong saya dicarikan bunga yang masih segar