Anda di halaman 1dari 12

Materi Ke-4:

Jazaakallah, Jazaakillah,
Jazaakumullah. . .
Penyusun: Fahri Abu Maryam (Yani Fahriansyah S.Pd)

Bismillah.

Shalawat dan salam semoga tetap tercurah untuk penghulu para nabi dan orang-orang yang
mengikuti mereka dengan baik.

“Setidaknya ada empat orientasi belajar bahasa Arab di era global ini:
Pertama, orientasi religius, yaitu belajar bahsa Arab untuk tujuan memahami dan
memahamkan ajaran Islam. Orientasi ini dapat berupa belajar keterampilan
presentatif. Kedua, orientasi akademik ilmiah, yaitu belajar bahasa Arab untuk tujuan
memahami ilmu dan keterampilan bahasa. Ketiga, orientasi profesional yaitu belajar bahasa
Arab untuk keterampilan profesi, praktis atau pragmatis. Dan keempat, orientasi ideologis dan
ekonomis, yaitu belajar bahasa Arab untuk memahami dan menggunakan bahasa Arab sebagai
media untuk kepentingan orientalisme atau hegemoni sosial, politik, dan ekonomi.

Bahasa Arab merupakan kunci utama untuk mengetahui pengetahuan dan kebudayaan Islam.
Tanpa bahasa Arab ilmu pengetahuan dan literatur Arab sulit untuk dipahami. Ia
menambahkan, selain sebagai bahasa Agama, bahasa Arab merupakan bahasa pemersatu
berbagai suku bangsa pada masa jahiliyyah hingga saat ini. Bahkan bahasa Arab juga sudah
menjadi bahasa internasional.

Bahasa Arab bukanlah milik bangsa Arab atau umat Islam saja, tapi milik seluruh umat. Hal ini
dapat dilihat dari penggunaanya dalam shalat dan komunikasi antar bangsa. Di samping itu
orientasi belajar bahasa Arab itu banyak, tinggal memilih di mana bidang dan kemampuan
yang dimiliki.

Jika banyak orang lain yang giat mempelajari bahasa Arab untuk tujuan orientalisme,
hegemoni politik dan budaya, sungguh sangat disayangkan jika umat Islam sendiri kurang
bersemangat dalam mempelajari bahasa Arab ini.”
(Kutipan dari mustaqilli.com)

1
TARGET MATERI

Peserta dapat memahami dan menerjemahkan kalimat dengan pola (1) kata kerja + (2)
kata ganti obyek + (3) pelaku/subyek yang ada dalam nash Al-Qur’an maupun hadits-
hadits.

PEMABAHASAN

Untuk memahami pola kalimat jenis ini dengan baik, perhatikan dua tabel berikut
berserta urutan penulisan kata-kata yang ditampilkan!

ُ‫للا‬ َ ِ‫َر‬
َ َ‫حَ ُك َُم‬
Rahimakumullah
Allah merahmati kalian
(3) (2) (1)
Pelaku/Subyek Kata ganti obyek Kata kerja

ُ‫للا‬
ََ َ‫ُكم‬ َ‫َرِح َم‬
Allah Kalian (Lk) Merahmati

ُ‫للا‬
َ َ‫َجََزا ُك َُم‬
Jazaakumullah
Allah membalas kalian

(3) (2) (1)


Pelaku/Subyek Kata ganti obyek Kata kerja

ُ‫للا‬
ََ َ‫ُكم‬ ‫َجَزا‬
Allah
Kalian (Lk) Membalas

2
I. TABEL KATA KERJA + KATA GANTI OBYEK + PELAKU/SUBYEK UNTUK
ORANG KETIGA

Kata: َ‫( َرِح َم‬Rahima: Merahmati/menyayangi)

Keterangan Jamak Double Tunggal Baris

َ ِ‫َر‬
َُ‫حَ ُه ُمَللا‬ َ ِ‫َر‬
َُ‫حَ ُه َماَللا‬ َ ِ‫َر‬
َُ‫حَوَُللا‬
I
Rahimahumullah Rahimahumallah Rahimahullah (Lk)
Allah merahmati Allah merahmati Allah
mereka mereka berdua merahmatinya
Orang Ketiga

َ ِ‫َر‬
َُ‫حَ ُهنََللا‬ َ ِ‫َر‬
َُ‫حَ ُه َماَللا‬ َ ِ‫َر‬
َُ‫حَ َهاَللا‬
II
Rahimahunnallah Rahimahumallah Rahimahallah (Pr)
Allah merahmati Allah merahmati Allah
mereka mereka berdua merahmatinya

Contoh lain,

(1) kata َ‫ َح ِفظ‬hafidzha: menjaga/menghafal

َُ‫َ َح ِفظَ ُه َُمَللا‬-َُ‫للا‬


َ َ‫َ َح ِفظَ ُه َما‬-َُ‫َح ِفظََوَُللا‬
َ ََ‫للاَُ–َ َح ِف َظ ُهن‬
ُ‫للا‬ َ َ‫للاَُ–َ َح ِف َظ ُه َما‬
َ َ‫َح ِف َظ َها‬

(2) kata ‫ َجَزا‬jazaa: membalas

ُ‫للا‬
َ َ‫َ َجَزا ُى ُم‬-َُ‫َ َجَزا ُُهَاَللا‬-َُ‫َجَزاهَُللا‬
ُ‫للا‬
َ َ‫َ َجَزا ُىن‬-َُ‫َجَزا َىاَللاَُ–َ َجَزا ُُهَاَللا‬

3
II. TABEL KATA KERJA + KATA GANTI OBYEK + PELAKU/SUBYEK UNTUK
ORANG KEDUA

Kata: َ‫( َرِح َم‬rahima: Merahmati/menyayangi)

Keterangan Jamak Double Tunggal Baris

َ ِ‫َر‬
َُ‫حَ ُك َُمَللا‬ َ ِ‫َر‬
َُ‫حَ ُك َماَللا‬ َُ‫كَللا‬ َ ِ‫َر‬
ََ َ‫ح‬
III
Rahimakumullah Rahimakumaallah Rahimakallah (Lk)
Allah merahmati Allah merahmati Allah
kalian kalian berdua merahmatimu

Orang Kedua َ ِ‫َر‬


َُ‫حَ ُكنََللا‬ َ ِ‫َر‬
َُ‫حَ ُك َماَللا‬ َُ‫كَللا‬ َ ِ‫َر‬
َِ َ‫ح‬
IV
Rahimakunnallah Rahimakumaallah Rahimakillah (Pr)
Allah merahmati Allah merahmati Allah
kalian kalian berdua merahmatimu

Contoh lain,

(1) kata َ‫ َح ِفظ‬hafidzha: menjaga/menghafal;

َ َ‫َ َح ِفظَ ُك َُم‬-َُ‫للا‬


ُ‫للا‬ َ َ‫للاَُ–َ َح ِفظَ ُك َما‬
َ َ‫ك‬ََ َ‫َح ِفظ‬
َ ََ‫َ َح ِف َظ ُكن‬-َُ‫للا‬
ُ‫للا‬ َ َ‫للاَُ–َ َح ِف َظ ُك َما‬
َ َ‫ك‬َِ ‫َح ِف َظ‬

(2) kata ‫ َجَزا‬jazaa: membalas

ُ‫للا‬
َ َ‫َ َجََزا ُك َُم‬-َُ‫للا‬
َ َ‫للاَُ–َ َجََزا ُك َما‬
َ َ‫َجَزا ََك‬
ُ‫للا‬
َ ََ‫َ َجََزا ُكن‬-َُ‫للا‬ َ َ‫َجَزا َِك‬
َ َ‫للاَُ–َ َجََزا ُك َما‬

4
III. TABEL KATA KERJA + KATA GANTI OBYEK + PELAKU/SUBYEK
UNTUK ORANG PERTAMA

Kata: َ‫( َرِح َم‬Rahima: Merahmati/menyayangi)

Keterangan Double/jamak Tunggal Baris

ُ‫للا‬ َ ِ‫َر‬
َ َ‫حَنَا‬ ُ‫للا‬
َ َ‫ن‬ َ ِ‫َر‬
ََ َِ‫ح‬
Orang Pertama V
Rahimanaallah Rahimaniyallah (Lk/pr)
Allah merahmati Allah merahmatiku
kita/kami

Contoh lain,

(1) kata َ‫ َح ِفظ‬hafidzha: menjaga/menghafal;

َ َ‫َ َح ِفظَنَا‬-َُ‫للا‬
ُ‫للا‬ َ َ‫ن‬ََ َِ‫َح ِفظ‬

(2) kata ‫ َجَزا‬jazaa: membalas

ُ‫للا‬
َ َ‫َ َجَزا ََن‬-َُ‫للا‬ َ ِ‫َجَزا‬
َ ََ‫ن‬

5
TABEL RINGKASAN

Kata: َ‫( َرِح َم‬Rahima: Merahmati/menyayangi)

Keterangan Jamak Double Tunggal Baris

َ ِ‫َر‬
َُ‫حَ ُه ُمَللا‬ َ ِ‫َر‬
َُ‫حَ ُه َماَللا‬ َ ِ‫َر‬
َُ‫حَوَُللا‬
I
Orang Ketiga Rahimahumullah Rahimahumallah Rahimahullah

َ ِ‫َر‬
َُ‫حَ ُهنََللا‬ َ ِ‫َر‬
َُ‫حَ ُه َماَللا‬ َ ِ‫َر‬
َُ‫حَ َهاَللا‬
II
Rahimahunnallah Rahimahumallah Rahimahallah

ُ‫للا‬ َ ِ‫َر‬
َ َ‫حَ ُك َُم‬ ُ‫للا‬ َ ِ‫َر‬
َ َ‫حَ ُك َما‬ ُ‫للا‬
َ َ‫ك‬ َ ِ‫َر‬
ََ َ‫ح‬
III
Orang Kedua Rahimakumullah Rahimakumaallah Rahimakallah

ُ‫للا‬ َ ِ‫َر‬
َ ََ‫حَ ُكن‬ ُ‫للا‬ َ ِ‫َر‬
َ َ‫حَ ُك َما‬ ُ‫للا‬
َ َ‫ك‬ َ ِ‫َر‬
َِ َ‫ح‬
IV
Rahimakunnallah Rahimakumaallah Rahimakillah

َ ِ‫َر‬
َُ‫حَنَاَللا‬ َ ِ‫َر‬
ََ َِ‫ح‬
َُ‫نَللا‬
Orang Pertama V
Rahimanaallah Rahimaniyallah

6
Kata: َ‫( َح ِفظ‬Hafidzha: Menjaga/menghafal)

Keterangan Jamak Double Tunggal Baris

َ َ‫َح ِفظَ ُه َُم‬


ُ‫للا‬ َ َ‫َح ِفظَ ُه َما‬
ُ‫للا‬ َ َُ‫َح ِفظََو‬
ُ‫للا‬ I
Hafidzhahumullah Hafidzhahumaallah Hafidzhahullah
Orang Ketiga
َ ََ‫َح ِف َظ ُهن‬
ُ‫للا‬ َ َ‫َح ِف َظ ُه َما‬
ُ‫للا‬ َ َ‫َح ِف َظ َها‬
ُ‫للا‬ II
Hafidzhahunnallah Hafidzhahumaallah Hafidzhahaallah

َُ‫َح ِفظَ ُك َُمَللا‬ َُ‫َح ِفظَ ُك َماَللا‬ ََ َ‫َح ِفظ‬


َُ‫كَللا‬
III
Orang Kedua Hafidzhakumullah Hafidzhakumaallah Hafidzhakallah

َ ََ‫َح ِفظَ ُكن‬


ُ‫للا‬ َ َ‫َح ِفظَ ُك َما‬
ُ‫للا‬ ُ‫للا‬
َ َ‫ك‬َِ َ‫َح ِفظ‬
IV
Hafidzhakunnallah Hafidzhakumaallah Hafidzhakillah

َُ‫َح ِفظَنَاَللا‬ ََ َِ‫َح ِفظ‬


َُ‫نَللا‬
Orang Pertama V
Hafidzhanaallah Hafidzhaniiyallah

7
Kata: ‫( َجَزا‬Jazaa: membalas)

Keterangan Jamak Double Tunggal Baris

ُ‫للا‬
َ َ‫َجَزا ُى ُم‬ ُ‫للا‬
َ َ‫َجَزا ُُهَا‬ ُ‫للا‬
َ َُ‫َجَزاه‬
I
Orang Ketiga Jazaahumullah Jazaahumallah Jazaahullah

ُ‫للا‬
َ ََ‫َجَزا ُىن‬ ُ‫للا‬
َ َ‫َجَزا ُُهَا‬ ُ‫للا‬
َ َ‫َجَزا َىا‬
II
Jazaahunnallah Jazaahumallah Jazaahallah

ُ‫للا‬
َ َ‫َجََزا ُك َُم‬ ُ‫للا‬
َ َ‫َجََزا ُك َما‬ ُ‫للا‬
َ َ‫َجَزا ََك‬
III
Orang Kedua Jazaakumullah Jazaakumaallah Jazaakallah

ُ‫للا‬
َ ََ‫َجََزا ُكن‬ ُ‫للا‬
َ َ‫َجََزا ُك َما‬ َ َ‫َجَزا َِك‬
ُ‫للا‬ IV
Jazaakunnallah Jazaakumaallah Jazaakillah

ُ‫للا‬
َ َ‫َجَزا ََن‬ ُ‫للا‬ َ ِ‫َجَزا‬
َ ََ‫ن‬
Orang Pertama V
Jazaanaallah Jazaaniyallah

8
BAGAIMANA CARA MENERJEMAHKAN KALIMAT DENGAN POLA INI?

Perhatikan kalimat sederhana yang ada dalam kotak di samping!

1. Dalam pola ini, kata kerja berada di awal kalimat. Kata kerja: ُ‫للا‬
َ َ‫ك‬َِ ‫َح ِف َظ‬
َ‫َح ِفظ‬
2. Menentukan kata ganti obyek. Kata ganti obyek: ki (kamu untuk wanita)
3. Menentukan subyek/pelaku. Subyek berada setelah kata ganti obyek dan

berbaris dhammah. Subyek:


ُ‫للا‬
َ
4. Urutkan hasil terjemahan sesuai pola S+P+O dalam bahasa Indonesia: “Allah
menjagamu (utk kamu wanita -ed).”
5. Hasil terjemahan bisa menggunakan alternatif pola lainnya: “Kamu (wanita)
dijaga Allah.”

Perhatikan pula contoh selanjutnya berikut ini !

1. Dalam pola ini, kata kerja berada di awal kalimat. Kata kerja:

‫َجَزا‬ ُ‫للا‬
َ َ‫َجََزا ُك َُم‬
2. Menentukan kata ganti obyek. Kata ganti obyek: kum (kalian
untuk laki-laki)
3. Menentukan subyek/pelaku. Subyek berada setelah kata ganti obyek dan

berbaris dhammah. Subyek:


ُ‫للا‬
َ
4. Urutkan hasil terjemahan sesuai pola S+P+O dalam bahasa Indonesia: “Allah
membalas kalian (untuk lelaki -ed).”
5. Hasil terjemahan bisa menggunakan alternatif pola lainnya: “Kalian (untuk lelaki)
dibalas Allah.”

9
CONTOH DALAM AL-QUR’AN

Allah berfirman:

َ ‫َه ُمََالس ِام ِر‬


‫ي‬ ُ ‫َضل‬ ََ ‫ك َِمنَبَع ِد َك‬
َ ‫َوأ‬ َ ‫الَفَِإنَقَدَفَتَ ناَقَوَم‬
َ َ‫ق‬
“Dia (Allah) berfirman, "Sungguh, Kami telah menguji kaummu setelah engkau
tinggalkan, dan mereka telah disesatkan oleh Samiri." (QS Thaha: 85) [atau: Samiri telah
menyesatkan mereka]

Allah berfirman:

َ‫ط‬ ُِ ‫َشي ئًاَإِنَاَّلل َِِبَاَي عملُو َن‬


ٌ ‫َُمي‬ َ ‫ضرُكمََ َكي ُد ُىم‬
َُ َ‫اََلَي‬
َ ‫اَوتَت ُقو‬ ِ ِ
َ َ َ َ ‫َوإنَتَصِبُو‬
“Jika kalian bersabar dan bertakwa, niscaya tipu daya mereka sedikitpun tidak
memudharatkan kalian. Sesungguhnya Allah mengetahui segala apa yang mereka
kerjakan.” (QS. Ali ‘Imran: 120)

Allah berfirman:

۟ ٌۢ
َ‫ابَأَلِ ٌيم َِِبَاَ َكانُواَيَك ِذبُون‬
ٌ ‫َع َذ‬
َ ‫ضاَ ََۖوََلُم‬
ًًۭ ‫َمَر‬
َ ُ‫َى ُمََٱَّلل‬
ُ ‫ضَفَ َز َاد‬
ِِ
ًٌۭ ‫ِِفَقُلُوِبمَمَر‬
“Dalam hati mereka ada penyakit, lalu Allah tambahkan mereka penyakit; dan bagi
mereka siksa yang pedih, disebabkan mereka berdusta.” (QS al-Baqarah: 10)

10
LATIHAN MANDIRI (TIDAK DIKUMPULKAN)

1. Bacalah dengan seksama kata-kata berikut disertai artinya!

َ‫أ ََمَر‬ َِ
َ‫ح َد‬ َ‫صَر‬
َ َ‫ن‬
Amara Hamida Nashara
Memerintahkan Memuji Menolong

َ‫ب‬ ِ
ُ ‫الطَبي‬ َ‫الُم‬
َ َ‫الَ َُم ِدي ُر‬
Ath-thabib Al-umm Al-mudir
Dokter/tabib Ibu Ketua/pemipin/direktur

2. Terjemahkan kalimat-kalimat berikut di tempat yang disediakan!

َ‫أ ََمََر َِكَالَ َُم ِدي ُر‬ َ‫ب‬ ِ


ُ ‫صََرُى َُمَالطَبي‬
َ َ‫ن‬
…………………………..
…………………………..

َ‫ب‬ ِ َِ
ُ ‫أ ََمََرََكَالطَبي‬ ‫الَُم‬
َ َ‫ح ََد ُُهَا‬

………………………….. …………………………..

َ‫ح ََد ُىنََالَ َُم ِدي ُر‬


َِ َ‫الُم‬
َ َ‫أ ََمََرََن‬
………………………….. …………………………..

َ‫الُم‬
َ َ‫صَرُك َُم‬
ََ َ‫ن‬ َ‫ب‬ َِ
ِ َ ِ‫ح ََد‬
ُ ‫نََالطَبي‬
………………………….. …………………………..

َ‫الُم‬
َ َ‫أ ََمََرَىا‬ َ‫صََرَهَُالَ َُم ِدي ُر‬
َ َ‫ن‬
…………………………..
…………………………..

11
KUNCI JAWABAN

َ‫أ ََمََر َِكَالَ َُم ِدي ُر‬ َ‫ب‬ ِ


ُ ‫صََرُى َُمَالطَبي‬
َ َ‫ن‬
Direktur memerintahkan anda (pr) Dokter menolong mereka (lk)

َ‫ب‬ ِ َِ
ُ ‫أ ََمََرََكَالطَبي‬ ‫الَُم‬
َ َ‫ح ََد ُُهَا‬
Dokter memerintahkan anda (lk) Ibu memuji mereka berdua (lk/pr)

َ‫ح ََد ُىنََالَ َُم ِدي ُر‬


َِ َ‫الُم‬
َ َ‫أ ََمََرََن‬
Direktur memuji mereka (pr) Ibu memerintahkan kami (lk/pr)

َ‫الُم‬
َ َ‫صَرُك َُم‬
ََ َ‫ن‬ َ‫ب‬ َِ
ِ َ ِ‫ح ََد‬
ُ ‫نََالطَبي‬
Ibu menolong kalian (lk) Dokter memujiku (lk/pr)

َ‫الُم‬
َ َ‫أ ََمََرَىا‬ َ‫صََرَهَُالَ َُم ِدي ُر‬
َ َ‫ن‬
Direktur menolong dia (lk)
Ibu memerintahkan dia (pr)

12

Anda mungkin juga menyukai