11/8/2015

Objektif Kursus
1. Menjelaskan konsep TEORI dalam
Pendidikan Moral.
2. Membanding beza teori-teori ETIKA.
3. Menghubung kait Teori
Perkembangan Moral dengan
Teori Etika Moral Model Insan Menyeluruh.
4. Mempertimbangkan satu teori etika
ELMK3023 dan Teori Perkembangan Moral
3. TEORI-TEORI PERKEMBANGAN MORAL (Minggu 8)
Teori Perkembangan Moral Kognitif dalam penyelesaian dilema moral.
(PISMP Ambilan Jun 2014 Opsyen PSV)

Hak cipta Terpelihara © Donatus Justin 2015 11/08/2015 2

3. Teori Perkembangan Moral Hasil Pembelajaran

3. Teori-teori Perkembangan Moral a) Menerangkan konsep Teori
• Kognitif
• Jean Piaget Perkembangan Moral.
• Lawrence Kohlberg
• Behaviorisme b) Menghubungkaitkan peringkat-
• B. F. Skinner
• Ivan Pavlow / J. B. Watson peringkat perkembangan moral
• Sosial kanak-kanak dengan Teori
• Albert Bandura
• Emile Durkheim Perkembangan Moral Kognitif
• Humanistik (Personaliti)
• Carl Rogers c) Menghuraikan kelebihan dan
• John Wilson kelemahan teori Perkembangan
• Psikoanalisis
• Eric Erickson Moral Kognitif
• Sigmund Freud
Hak cipta Terpelihara © Donatus Justin 2015 11/08/2015 3 Hak cipta Terpelihara © Donatus Justin 2015 11/08/2015 4

Pengenalan Pengenalan
• Perkembangan Moral tertumpu
kepada tiga aspek iaitu • Teori Perkembangan Moral
1. perkembangan pemikiran moral
LIMA Kognitif

2. perkembangan perasaan moral teori • Teori Perkembangan Moral

Behaviorisme
3. perkembangan tingkah laku moral yang • Teori Perkembangan Moral

• Perkembangan kematangan moral dijadikan Sosial

• Teori Pembelajaran Moral
kanak-kanak bergantung kepada rujukan Humanistik
• Teori Pembelajaran Moral
ketiga-tiga aspek di atas. utama: Psikoanalisis

Hak cipta Terpelihara © Donatus Justin 2015 11/08/2015 5 Hak cipta Terpelihara © Donatus Justin 2015 11/08/2015 6

1
 11/8/2015

Kenapa belajar tajuk ini? Kenapa belajar tajuk ini?

• Tavecchio, Stams, Brugman dan • Secara empirikal, hubungan antara
Thomeer-Bouwens (1999) menjelaskan kecekapan pertimbangan moral
salah satu matlamat jangka panjang atau penaakulan moral dan salah
mengkaji perkembangan moral laku merupakan cabang kajian yang
adalah untuk memahami serta terbukti penting pada dekad ini
menjangka tingkah laku moral, (Gregg, Gibbs dan Basinger, 1994).
termasuk salah laku.
• ‘empirikal’ : melalui pemerhatian atau eksperimen.

Hak cipta Terpelihara © Donatus Justin 2015 11/08/2015 7 Hak cipta Terpelihara © Donatus Justin 2015 11/08/2015 8

Teori Perkembangan Moral Kognitif Teori Perkembangan Moral Kognitif

• Setiap individu tanpa mengira Mengikut Jean Piaget,

Jean Piaget
latar belakang budaya melalui perkembangan moral kanak-
dan Lawrence
peringkat-peringkat kanak ditentukan dalam tiga
Kohlberg
perkembangan moral yang tahap:
mendakwa sama.
bahawa
• Perkara yang mendasari setiap
perkembangan
peringkat perkembangan moral
moral bersifat Tahap
adalah konsep-konsep moral Tahap Tahap
universal dalam yang serupa seperti kewajipan,
dua perkara: PRAMORAL HETERONOMOUS AUTONOMOUS
keadilan dan tanggungjawab.

Hak cipta Terpelihara © Donatus Justin 2015 11/08/2015 9 Hak cipta Terpelihara © Donatus Justin 2015 11/08/2015 10

Teori Perkembangan Moral Kognitif Teori Perkembangan Moral Kognitif

• Mengikut Jean Piaget, • Mengikut Jean Piaget,

perkembangan moral kanak-kanak perkembangan moral kanak-kanak
ditentukan dalam tiga tahap: ditentukan dalam tiga tahap:
1. Tahap pramoral 1. Tahap pramoral
Kanak-kanak berminat dengan diri 2. Tahap heteronomous
sendiri sahaja dan mengutamakan Kanak-kanak lebih berhati-hati dan
pandangan sendiri. berminat pada orang lain. Meng-
2. Tahap heteronomous hormati pihak berkuasa. Berupaya
3. Tahap autonomous menerima peraturan.
3. Tahap autonomous

Hak cipta Terpelihara © Donatus Justin 2015 11/08/2015 11 Hak cipta Terpelihara © Donatus Justin 2015 11/08/2015 12

2
 11/8/2015

Teori Perkembangan Moral Kognitif Teori Perkembangan Moral Kognitif

• Mengikut Jean Piaget, • Mengikut Jean Piaget, perkembangan moral

kanak-kanak ditentukan dalam tiga tahap:
perkembangan moral kanak-kanak 3. Tahap autonomous
ditentukan dalam tiga tahap: a) Kanak-kanak mengambil berat tentang
kebajikan dan minat masing-masing.
1. Tahap pramoral b) Perasaan hormat pada orang lain
2. Tahap heteronomous dititikberatkan.
c) Kanak-kanak menganggap peraturan
Peneguhan dalam bentuk ganjaran boleh berubah-ubah berdasarkan
dan hukuman diambil kira dalam kerjasama dan rasa hormat pada orang
lain.
peringkat ini. (Sakhilah Shahkat Ali,
d) Keputusan moral tidak lagi pada kehendak
2009) undang-undang autoritarian tetapi segala
aspek diambil kira.
3. Tahap autonomous

Hak cipta Terpelihara © Donatus Justin 2015 11/08/2015 13 Hak cipta Terpelihara © Donatus Justin 2015 11/08/2015 14

Teori Perkembangan Moral Kognitif Teori Perkembangan Moral Kognitif

• Mengikut Jean Piaget, perkembangan • Sumbangan Piaget terhadap

moral kanak-kanak ditentukan dalam tiga perkembangan moral telah
tahap: dikembangkan oleh Kohlberg (1963,
3. Tahap autonomous
1964, 1969, 1976,1981, 1984).
a) Keupayaan melihat sesuatu perkara
daripada pelbagai sudut bertambah, ini • Kohlberg mengambil kira semua
meningkatkan keupayaan seseorang peringkat umur dari golongan kanak-
mengkonseptualisasi dilema moral
(Kurtines & Greif, 1974, Shaffer, 1993). kanak sehinggalah golongan
dewasa.

Hak cipta Terpelihara © Donatus Justin 2015 11/08/2015 15 Hak cipta Terpelihara © Donatus Justin 2015 11/08/2015 16

Kajian Kohlberg Kajian Kohlberg

• 1969
– Kohlberg telah memperkembangkan
peringkat perkembangan moral kepada Tiga Tahap
enam. Perkembangan
• Terdapatnya tiga tahap penaakulan moral. Moral Kognitif
• Setiap tahap dibahagikan kepada dua Kohlberg
peringkat. • Prakonvensional
• Konvensional
– Setiap peringkat mewakili cara tertentu • Pascakonvensional
seseorang berfikir mengenai dilema
moral.

Hak cipta Terpelihara © Donatus Justin 2015 11/08/2015 17 Hak cipta Terpelihara © Donatus Justin 2015 11/08/2015 18

3
 11/8/2015

Kajian Kohlberg Kajian Kohlberg

• 1976 Tahap Peringkat
Tahap bagi kebanyakan kanak-kanak
– Enam peringkat perkembangan moral berusia < 9 tahun, sedikit golongan
Pra-
individu: remaja, dan banyak bagi golongan
konvensional
dewasa dan remaja yang terlibat
Tahap Peringkat dengan jenayah.
Peringkat 1 Tahap bagi kebanyakan remaja dan
Prakonvensional Konvensional golongan dewasa dalam masyarakat
Peringkat 2
dunia.
Peringkat 3
Konvensional Paling kurang dicapai oleh dewasa dan
Peringkat 4 Pasca-
selalunya dicapai oleh mereka yang
konvensional
Peringkat 5 telah berusia > 20 tahun.
Pascakonvensional
Peringkat 6
Hak cipta Terpelihara © Donatus Justin 2015 11/08/2015 19 Hak cipta Terpelihara © Donatus Justin 2015 11/08/2015 20

Kajian Kohlberg Kajian Kohlberg

Tahap Peringkat Tahap Peringkat
Undang-undang dan jangkaan sosial Peringkat 1 Orientasi Hukuman dan
Pra- Pra-
adalah bersifat luaran pada diri Kepatuhan
konvensional
seseorang. konvensional
Peringkat 2 Orientasi Timbal balik
Diri mereka dikenal pasti mematuhi
Konvensional peraturan dan jangkaan terhadap Peringkat 3 Orientasi Persetujuan
orang lain terutama pihak berkuasa. Antara Individu
Konvensional
Berupaya membezakan diri daripada Peringkat 4 Orientasi Undang-
undang-undang dan jangkaan- undang dan Kewajipan
Pasca- jangkaan orang lain dan memberi Peringkat 5 Orientasi Kontrak Sosial
konvensional makna pada nilai-nilai dalam bentuk Pasca-
prinsip pilihan sendiri (self-chosen konvensional Peringkat 6 Orientasi Prinsip Etika
principal). Sejagat

Hak cipta Terpelihara © Donatus Justin 2015 11/08/2015 21 Hak cipta Terpelihara © Donatus Justin 2015 11/08/2015 22

Aktiviti Kritikan
• Bincangkan dalam kumpulan, 1. Selain elemen-elemen kognitif, unsur lain
seperti motivasi atau dorongan haruslah
tentang tahap-tahap dan peringkat- diambil kira.
peringkat perkembangan moral 2. Pada awal perkembangan moral kanak-
kanak, proses kognitif agak ‘lembab’. Jadi,
Kohlberg. Jelaskan pemahaman kanak-kanak banyak belajar melalui
anda mengenai perkara tersebut. peniruan.
3. Faktor-faktor lain seperti perbezaan individu,
budaya, sosioekonomi dsbnya juga
mempengaruhi perkembangan moral
kanak-kanak.
4. Teori ini gagal menerangkan sebab
musabab kaum remaja menghadapi konflik
moral.
Hak cipta Terpelihara © Donatus Justin 2015 11/08/2015 23 Hak cipta Terpelihara © Donatus Justin 2015 11/08/2015 24

4
 11/8/2015

Tutorial Interaksi Tidak Bersemuka

• Bincangkan implikasi Teori • Baca tambahan:
Perkembangan Moral Kognitif – Pengantar Pendidikan Moral oleh Abdullah
Zhidi bin Omar et. al. m/s 135-142
kepada pengajaran dan
• Cari rujukan di Internet tentang tajuk
pembelajaran di bilik darjah. yang dibincangkan.
– Sediakan nota-nota ringkas atau ringkasan.
• Contoh:
https://www.mentalhelp.net/articles/moral-
development-piaget-s-theory/
• http://psychology.about.com/od/developmental
psychology/a/kohlberg.htm
• http://www.iep.utm.edu/moraldev/

Hak cipta Terpelihara © Donatus Justin 2015 11/08/2015 25 Hak cipta Terpelihara © Donatus Justin 2015 11/08/2015 26

Tajuk akan datang

3. Teori-teori Perkembangan Moral
– Behaviorisme
• B. F. Skinner
• Ivan Pavlow / J. B. Watson

Hak cipta Terpelihara © Donatus Justin 2015 11/08/2015 27