Anda di halaman 1dari 14

ULANGAN UMUM SEMESTER GENAP

SMK NASIONAL PURWOKERTO


TAHUN PELAJARAN 2017 / 2018

Mata Pelajaran : Bahasa Jawa Hari, tanggal : Rabu, 6 Juni 2018


Kelas/Tingkat : I Nautika/Teknika Waktu : 11.30 – 13.00 WIB
PETUNJUK UMUM
1. Tulislah terlebih dahulu , kelas dan nomor peserta pada kolom tersedia disudut kanan
atas pada lembar jawaban yang tersedia
2. Jumlah soal sebanyak 40 soal, semuanya harus dijawab :
I. Pilihan ganda : 30 butir
II. Uraian : 10 butir
3. Laporkan kepada pengawas ujian jika terdapat tulisan yang kurang jelas, rusak atau
jumlah soal kurang
4. Apabila ada jawaban salah dan ingin memperbaikinya tidak di perbolehkan memakai
tip-ex atau penghapus. Melainkan seperti cara dibawah ini :
Contoh : Pilihan semula : A B C D E
Pilihan menjadi : A B C D E

5. Perbaikan jawaban hanya diperbolehkan paling banyak 2 kali setiap soal.

PETUNJUK KHUSUS
I. Untuk soal nomor 1 sampai dengan 30 pilih salah satu jawaban yang paling tepat
dengan memberi tanda silang ( X ) pada huruf A, B, C, D atau E pada lembar
jawaban yang disediakan !

1. Wacanen kanthi premati tembang macapat Pangkur nang ngisor kiye!

Mingkar-mingkuring angkara
Akarana karenan mardi siwi
Sinawung resmining kidung
Sinuba sinukarta
Mrih kretarta pakartaning ngelmu luhung
Kang tumrap ing tanah Jawa
Agama ageming aji

Sekang tembang Pangkur neng dhuwur amanat sing bisa dipendhet yakuwe ....
A. Urip neng alam dunya kudu nggatekaken wong liya
B. Sajroning ndidik anak kudu sabar lan waspada
C. Agama kuwe dadi pedoman urip sing utama neng alam dunya
D. Neng sajroning tembang akeh pitutur sing becik
E. Kanggo nggayuh kasuksesan kudu tlaten lan ora gampang putus asa

2. Wacanen pethilan crita cekak nang ngisor kiye kanthi patitis!

Satekane ing omah, Hamid mung bisa ngelus dhada ndeleng adhi-adhine padha
dene udur-uduran sapa sing arep ngopeni lan njagani bapake sebanjure. Kabeh rumangsa
duwe jejibahan dhewe-dhewe kang ora bisa ditinggalake.
Ngrasa dadi anak mbarep, dilambari kreteg ngrumati wong tuwa, Hamid sidane
mutusna metu sekang pegaweyane minangka manajer biro iklan ing Jakarta.
(Angin Mangsa Ketiga - Jefrianto)
Nilai sing bisa dejiyot sekang cupikan cerkak neng ndhuwur, yakuwe....
A. nilai moral
B. nilai sosial
C. nilai budaya
D. nilai agama
E. nilai tradisi

3. Wacanen pethilan crita cekak nang ngisor kiye kanthi patitis!

Sondremo lan Suliyem lagi bingung lan susah atine amerga anak sing nomer siji utawa Parjini
wis cukup umur ning urung duwe bojo. Ing sawijining dina Sondremo duwe ide, mengko dina
Setu legi arep ana bocah lanang sing jenenge Tarman sing arep ndeleng rupane Parjini, idene
Sondremo yakuwe pas Tarman ndeleng utawa ngendhong sing ngladheni wedang Sutini sing
ayu rupane, lah mengko sing depengantena Parjini.

Sekang cerita cekak neng dhuwur kepriwe wateke Sondremo?


A. Remen tulung-tinulung marang rencang-rencangipun
B. Remen tapa brata amerga Sondremo punika tiyangipun priyatin
C. Andhap asor dhateng kaluwarganipun
D. Seneng goroh kanggo nglancarake idene
E. rila nilaraken kaluwarga supados dados tiyang ingkang minulya

4. Wacanen teks pawarta nang ngisor kiye kanthi premati!

Sekitar 20 wedhus dhuwene peternak neng telu desa Kecamatan Kedungbanteng, Banyumas
mati sakcara misterius ana tatu neng gulu lan dhadhane. Kasus mau kedadeyan neng
pungkasaning Maret nganti april 2012. Nganti siki, wedhus-wedhus sing mati kasebar neng
Desa Beji (15 wedhus), Desa Karangnangka (2 wedhus) lan neng Desa Keniten (3 wedhus).

Sekang pawarta neng dhuwur unsur-unsur pawarta sing ora bisa ditemokaken yakuwe ....
A. apa
B. sapa
C. kapan
D. neng ngendi
E. kena ngapa

5. Wacanen teks pawarta nang ngisor kiye kanthi premati!

Ngancik wulan siam/pasa, cacah ewon bebrayan ing sakiwa tengening kutha Tegal nganakake
tradisi Padusan. Tradisi iki turun temurun ditindakake dening warga ingsakupenge gunung
Slamet, ing sisih lor kulon. Kepara malah padusan Guci dadi objek wisata kang misuwur ing
kecamatan Bumijawa, Kabupaten Tegal. Tradisi padusan kuwi duwe maksud kanggo reresik
awak minangka reresik jiwa kanggo ngadhepi wulan siam.

Surasane pawarta neng dhuwur yakuwe reresik ....


A. padusan Guci
B. awak
C. dhiri
D. jiwa
E. Kabupaten Tegal
6. Wacanen teks deskripsi nang ngisor kiye kanthi patitis!

Pendhapa dadi bageyan paling ngarep sekang Joglo. Pendhapa kiye gunane kanggo nampa
dhayoh. Ningen, dhayohe mengko lemprakan. Kuwe pendhapa jaman kuna. Jaman sekiye
pendhapa wis desogi kursi lan meja.

(Modul “Gemregah” hal. 25)

Gunane pendhapa yakuwe kanggo....


A. bageyan paling ngarep sekang Joglo
B. nampa dhayoh
C. lemprakan
D. ngesog kursi lan meja
E. bageyan Joglo

7. Gatekna tembang macapat Sinom nang ngisor!

Nuladha laku utama


Tumrape wong tanah Jawi
Wong agung ing Ngeksi Gandha
Panembahan Senopati
Kepati amarsudi
Sudane hawa lan nepsu
Pinesu tapa brata
Tanapi ing siyang ratri
Amamangun karyenak tyasing sesame

Tembang macapat nang nduwur nduweni guru lagu lan guru wilangan antarane ...
A. 8i, 8a, 8a, 8i, 7i, 8u, 7a, 8i, 12a
B. 8a, 8i, 8a, 8i, 7i, 8u, 7a, 8i, 12a
C. 8a, 8i, 8i, 8a, 7i, 8u,7a, 8i, 12a
D. 8a, 8i, 8a, 8i, 8u, 7i, 8i, 8a, 12a
E. 8i, 8a, 8i, 8a, 7i, 8u, 7a, 8i, 12a

8. Wacanen teks crita wayang nang ngisor kiye kanthi premati!

..............“Kanjeng Eyang, kadi pundi nasibipun Kakang Bungkus, sampun sawetawis warsa
mboten wonten suraos ingkang sae, bab menika Eyaang, andadosaken duhkitaning
Kanjeng Ibu Kunti…”
Tartamtu Sang Winasis kang pancen luber ing pambudi sampun pirsa apa kang
dadi lakon.
“Putuku nggeeer, Permadi, mangertiya jer kakangmu nembe nglakoni karmane, ing tembe
kakangmu Si Bungkus bakal dadi satriya utama, lan bakal oleh apa kang sinebut wahyu
jati…”
Anane Si Bungkus ndadekake gegering suralaya. Bumi gonjang ganjing kadya
binelah, samodra asat.
Ing Suralaya, Batara Guru nimbali Gajahsena, putra sang batara kang awujud
gajah, kinen mecah si bungkus saengga dadi sejatining manungsa. Sang Guru ugi angutus
Dewi Umayi kinen nggladhi kawruh babagan kautaman marang si bungkus.
Saka petikan cerita wayang ing dhuwur. Pitutur kang bisa kapundhut....
A. Dadi manungsa kudu sabar
B. Guru dadi panutan
C. Kabeh manut karepe dewe
D. Kudu cepet supayane bisa ndang klakon
E. Jaluk pitulung marang sapa bae sing penting dadi

9. Wacanen pethilan teks pranatacara nang ngisor kiye kanthi premati!

Sumangga, sami memuji sukur dhateng Ngarsanipun Gusti Allah ingkang sampun parin
kathah kanikmatan.

Pethikan teks neng ndhuwur kalebu teks pranatacara bageyan....


A. salam pambuka
B. purwaka basa
C. surasa basa
D. wasana basa
E. salam panutup

10.

Panganan khas sekang daerah Banyumas ing gambar diarani ....


A. klepon
B. mino
C. sroto
D. bakso
E. dhawet ayu

11. Unsur kang saka njero ana sambung rapet


e karo papan, wektu lan swasana kedadeyan sajroning cerita, iku diarani …

A. tema
B. alur
C. watak
D. Amanan
E. Latar

12. Unsur kang awujud amanat sajroning cerita iku kalebu baku banget. Amanat yaiku…
A. Piweling saka pangripta kang ana sajroning cerita katujoake marang para pamiyarsa
utawa marang para pamaca cerita.
B. Tanda-tanda utawa sipat sing nduweni dening saben paraga sajroning cerita
C. Urut-urutane kedadeyan sajroning cerita kasebut wiwitan nganti pungkasan
D. Kabar sing kudu ditutugake marang wong kang katuju
E. Tandang tanduk sing ora prayoga
13. Ing ngisor iki sing ora kelebu unsur instrinsik cerita yaiku…
A. Tema
B. Amanat
C. alur
D. latar
E. pemirsa

14. Paraga wayang kang aran Bima iku putrane Prabudewanata kalawan...
A. Dewi Sinta
B. Dewi Madrim
C. Dewi Kunthi Talibrata
D. Dewi Maerah
E. Dewi Sukesi

15. Manut crita Bima laire ora kaya bayi salumraeh jalaran awujud…
A. Bungkus
B. Ari – ari
C. Kawah
D. Geni
E. Banyu

16.Bima duwe sedulur cacah papat, sing kaprenah mbarep asmane…


A. Nakula
B. Sadewa
C. Janaka
D. Bilawa
E. Puntadewa

17. Nalika isih wujud bungkus ,dibuwang ana satengahing alas…


a. Wanamarta
b. Krendhawahana
c. Kurusetra Gandamayit
d. Mentaok
e. Erimbebondotan

18. aja nganti duwe watak adigang,adigung…

A.Adi manggala
B.Adiguna
C.Ajiwisma
D.aji mantra
E.Aji mumpung

19. Darmaning satria,mungguh hambenging satriya iku, kang baku amung tansah…

A.nggegulang ing kamurka


B.Sengsem ing kadurakan
C.Sengsem ing kanistan
D.Enda ing pakaryan
E.Sengsem marang kautaman
20. Sajroning crita bratasena iku lamun wicara tansah migunakake basa ngoko,nanging ugo
migunakake basa krama menawa wicara marang…

A.Puntadewa
B.Kresna
C.Baladewa
D.Panda Dewanata
E.Dewa Ruci

21. Satriya iku lamun wicara tansah ……

A.Prasaja bisa pinercaya


B.Ngayawara rineka-reka
C.Sayekti tan piguan
D.Dora tan pinanggih nyata
E.Saru kaladuk sora

22. Bratasena nduweni dasanama bayusuta, teges sing ora matuk yaiku…

A.Putrane batara bayu


B.Yogane Batara Bayu
C.mitrane batara Bayu
D.anake batara bayu
E.atmajane batara bayu

23. Ing ngisor iki sing ora kelebu itilahe pambiwara , yaiku…
A. Pranatacara
B.Pranata adicara
C.Pambyawara
D.Pariwara
E.pratokol

24.ayahane pambiwara, yaiku mbiwaraake laku-lakune tatacara lumantar...

A.Wicara lugu
B.Ariwarti
C.Kalawarti
D.layang kabar
E.majalah

25. Supaya rancag anggone nglantarake lakune adicara ing sajroning tatacara mula pbasa
ambiwara kudu makarya bebarengan karo....

A.Pamong praja
B.Hamong tamu
C. Pangarsaning pamong pahargyan
D.Punggawaning desa
E.Seniman pametri budaya

26.Pambiwara anggone migunakake basa kaudiya nganggo basa kang leres. Basa kang leres
tegese...

A.Basa sing dakik-dakik


B.Basa sing angel dimaknai
C.Basa sing angel dimengert
D. Basa kang jumbuh karo paugeraning paramasastra
E.Basa kang rucah
27. Papindahane:.......kadya mblarak sempal.

A.lakune
B.polatane
C.jangkahe
D.lambeyane
E.tandange

28.Apa sing patut dibiwarakake dening pambiwara......

A.Adicara sing durung rinancang


B.Adicara sing ora rinancang
C.Adicara sing ora karancang
D.Adicara sing wus karancang
E.Adicara bakal karancang

29.Panemune wong wong iku werna werna lan beda beda. Ingisor iki iki ora matuk karo panemune
wong sing ora seneng marang panganan tradisional, yaiku panganan tradisionil iku..

A.Panganan wong ndesa


B. panagnan sing keri ing jaman
C.Panganan wong kampung
D.Panganan minangka jati diri
E.Panganan sing nguciwani

30. Jenang sing digawe nduweni pangajab nyuwun kunjuk Gusti Alloh Kang Maha Kuwasa supaya
enggal nglairake kanti slamet, yaiku...
A. Jenang abang putih
B. Jenang pelok
C. Jenang procot
D. Jenang sungsum
E. Jenang grendul
II. Wangsulana pitakon pitakon ing ngisor iki kanti pratitis !

31.Apa tanda-tandane tembang macapat ?

32.Apa iku guru lagu, guru gatra, guru wilangan?

33.Apa unen-unen “yen ora edan ora keduman” apa maksude unen – unen kasebut ?

34.Apa kang dadi maknane kuku pancanaka iku ?

35. Laire bima diceritakake wujud bungkus. Apa maknane wujud bungkus ing tata lair lan
bati?

36. Nepsu apa bae sing bisa dikendalekake dening bima ?

37.Apa aji lan gegamana Bima?

38.Tembung liya kanggo nyebut pambiwara yaiku ?

39.Apa kang diarani basa kang leres ?

40.Bima kagungan putra sing bisa mabur, yaiku ?


KUNCI JAWABAN SOAL BAHASA JAWA

PILIHAN GANDA

1.C 11.E 21.A


2.A 12.A 22.C
3.D 13.E 23.D
4.E 14.C 24.A
5.A 15.A 25.C
6.B 16.E 26.D
7.B 17.B 27.D
8.A 18.B 28.D
9.B 19.E 29.D
10.C 20.E 30.C

Isayy
31. Nganggo patokan guru gatra, guru wilangan lan guru lagu dhong dhing

32. Guru gatra yaiiku cacahing larikan saben sepada tembang, guru lagu yaiku tibaning swara saben
pungkasane tembang, guru wilangan yaikucacahing wanda saben larikan tembang.

33.Tumindak nalisir saka kautaman supaya entuk kabagyan pada karo wong wong sing tumindak
nalisir kautaman.

34.kuku tegese kukuh piwulang luhur minangka gegambaraning watak kang kukuh kanggo
nindakake paugerane minangka dasaring urip

35.ing tata lair bungkus iku tegese prihatin kanggo madhani barang. Batin iku nduweni mapanake
bima ana sawijining papan panggulawentah supaya nduweni ilmu lan kwruh kang mumpuni

36(.1.) bisa ngendaleni nepsu angkara


( 2.) bisa ngendaleni napsu mangan lan ngombe, (3). Bisa negendaleni nepu kesenangan
indriya,(4) bisa ngendaleni napsu indriya.

37.aji aran bandung bondowoso, blabag pangantol-antol,lan wungkal bener, gegamanae kang
kondang yaiku gada rujak polo lan kuku pancanak

38.Pranatacara

39.bahasa kang jumbuh utowo trep karo paugeraning paramasastra utawa tatabasa

40.Raden gatotkaca

Purwokerto,9 mei 2018


Guru mapel

Supinah

ANALISIS ASPEK KOGNITIF SOAL UJIAN SEKOLAH TAHUN PE

KTSP 2013
Satuan Pendidikan : Sekolah Menengah Kejuruan
: Bahasa
Mata Pelajaran Jawa
Kelas/Semester : X /2

INGATAN(C1) PEMAHAMAN(C2) PENERAPAN(C3) ANALISA(C4) EV


No SK/KD dan Taraf Kesukaran
PG UR PG UR PG UR PG UR P
3.1 Menelaah teks serat MD 1
1 wedhatama pupuh SD
pangkur SK
MD 2 41
3.2 Menelaah teks crita
2 SD
cekak
SK 3
MD
3.3 Menelaah teks
3 SD 4
pawarta
SK 5
3.4 Menelaah teks MD
4 deskriptif tentang rumah SD 6
adat jawa SK
MD
3.1 Menelaah teks serat
5 SD 7
wedhatama pupuh sinom
SK
3.2 Memahami isi teks MD
6 crita Mahabharatha (Bima SD
Bungkus) SK 8
MD
3.3 Menelaah teks
7 SD 9
panatacara
SK
3.4 Memahami isi teks MD 10
8 deskriptif tentang SD
makanan tradisional jawa SK
3.5 menunjukan perilaku MD
jujur,disiplin,tanggung SD 11
jawab,peduli (gotong
royong,kerjasama toleran
9 damai)santun responsif,
dan proaktif dalam
menggunakan bahasa
jawa melalui petikan teks
cerita wayang SK
10 3.1 Menelaah teks serat MD
wedhatama pupuh pocung SD 12
SK
3.2 Memahami isi petikan MD
11 teks Novel berbahasa SD
jawa SK 13
MD
3.3 Menelaah teks
12 SD 14
sesorah
SK
3.4 Memahami isi teks MD 42
13 eksposisi tentang adat SD 15
traadisi mantu SK
3.5 Mengidentifikasi MD 16
kaidah penulisan aksara SD
jawa dalam empat
14
paragraf yang
mengintegrasikan aksara
Rekan SK
MD 17
3.2 Memahami isi teks
15 SD
crita rakyat
SK
MD
3.3 Menelaah teks iklan SD
16
berbahasa jawa
SK 18

3.4 Menelaah teks MD


17 eksposisi tentang seni SD
pertunjukan jawa 19
SK
3.5 Mengidentifikasi MD 20
kaidah penulisan aksara SD
jawa dalam empat
18
paragraf yang
mengintegrasikan aksara
murda SK
MD 21
3.1 Menelaah teks serat 22
SD
19 wedhatama pupuh
kinanthi
SK
MD 23
3.2 Menelaah teks SD
20
geguritan 24,
SK 25
3.3 Memahami isi teks MD
21 deskriptif tentang pakaian SD 26
adat jawa SK 27
3.4 Menelaah teks MD 28, 29
22 eksposisi tentang SD
gamelan SK 30
3.5 Mengidentifikasi MD
kaidah penulisan teks 5 SD 31
23 (lima) paragraf berhuruf
jawa menggunakan
aksara swara SK
3.5 Mengidentifikasi MD
24
kaidah penulisan teks 5 SD 32
(lima) paragraf berhuruf
jawa aksara swara SK
3.5 Mengidentifikasi MD
kaidah penulisan teks 5 SD
25 (lima) paragraf berhuruf
jawa menggunakan 33
aksara swara SK
3.5 Mengidentifikasi MD
kaidah penulisan teks 5 SD
26 (lima) paragraf berhuruf
jawa menggunakan 34
aksara swara SK
2 MD 43
3.1 Menelaah teks serat 35, 36,
tripama pupuh SD 37
dhandhanggula
7 SK
MD
3.2 Memahami teks
38, 39,
28 eksposisi tentang budaya
SD 40
wewaler
SK 44
3.3. Mengidentifikasi MD
kaidah penulisan teks SD 45
29
berhuruf jawa
menggunakan tanda baca SK
Jumlah soal
Jumlah Jenjang kognitif/Tingkat
Jumlah

kesukaran
Prosentase Jenjang
20% 40%
Kognitif/Tingkat kesukaran

Keterangan : PG = Pilihan Ganda


UR = Essay /uraian singkat
Kunci Jawaban/Kriteria Penilaian Skor Skor Maks Bobot Nilai
A. Pilihan Ganda = 40 60
60 60 60
Setiap jawaban benar
1,5
B. Essay/Uraian 40

Kunci jawaban soal nomor 1 :


Latar sing ana neng pethilan cerkak, yakuwe
:
a. wektu : esuk, jam sepuluhan 2
b. suasana : rame, tegang. 2
c. Papan : lapangan, ngarep umahe Reza. 4
8+8+8+8+8=
Kunci jawaban soal nomor 2 :
40
Tembang Pangkur 8 40
Kunci jawaban soal nomor 3 :
Translit saking aksara Jawa teng aksara Latin
:
Aku PKL neng Telkom neng kana 8
nyenengake kanggo aku karo kanca-kancaku,
ora mung oleh ilmu anyar aku karo kanca-
kancaku dadi dhuwe keluwarga anyar.
Kunci jawaban soal nomor 4 :
Watak peraga :
a. Menejer : apikan, gampang paring 3
pangapura, tanggung jawab lan ramah.
b. Toni : ajrihan, ora kepenakan 3
nanging tresna maring ibune.
c. Para teknisi : apik-apik lan sabar 2
mbimbing.
Kunci jawaban soal nomor 5 :
Urut – urutanipun cengkorongan wacana
argumentasi :
(1) Nemtokaken underan 2
(4) Nemtokaken ancasing karangan 2
(2) Damel cengkorongan 2
(3) Nindakaken observasi lapangan
2

Keterangan :

Nilai PG = Skor perolehan soal PG X bobot PG = /1,5 = 40


Skor maks soal PG

Nilai Uraian = Skor perolehan soal uraian X bobot uraian = 40/40*8 = 40


Skor maks soal uraian

Nilai Akhir = Nilai PG + Nilai uraian= 100

Anda mungkin juga menyukai