KATA PENGANTAR

Puji Syukur kehadirat Allah S.W.T, karena atas karunia-Nyalah penulis

dapat menyelesaikan tugas resensi buku Ilmu Kalam karya Prof. Dr. H.
Abdul Rozak, M.Ag dan Prof. Dr. H. Rosihon Anwar, M.Ag. Dan
Alhamdulillah tugas ini selesai tepat pada waktunya.
Penulis mengucapkan terima kasih kepada Dosen pengampu Bapak
Syamsudin Mu’ir, Lc. MA. mata kuliah Ilmu Kalam, yang telah memberi
arahan untuk membuat tugas ini yang mana secara tidak langsung memberi
pengetahuan lebih mendalam kepada penulis tentang Ilmu Kalam.
Penulis menyadari segala bentuk kekurangan dalam tulisan ini, maka
dari itu penulis menerima saran dan masukan yang positif hingga memberikan
motivasi bagi penulis untuk menyempurnakan tulisan selanjutnya.

Pekanbaru, 25 September 2019

Penulis

I
 DAFTAR ISI

Isi Halaman
KATA PENGANTAR .............................................................................. i
DAFTAR ISI ............................................................................................. ii
BAB 1. DASAR-DASAR QURANI DAN SEJARAH KEMUNCULAN
PERSOALAN-PERSOALAN KALAM

1. Nama dan Pengertian Ilmu Kalam.......................................................... 1

2. Sumber Ilmu Kalam……………………………………………............ 1
3. Sejarah Kemunculan Persoalan-persoalan Kalam.................................. 1
BAB 2. HUBUNGAN ILMU KALAM, FILSAFAT DAN TASAWUF
......................................................................................................3
BAB 3. KHAWARIJ DAN MURJI’AH

1. Latar Belakang Kemunculan Khawarij................................................... 4

2. Diantara Doktrin-doktrin pokok Khawarij.............................................. 4
3. Subsekte Khawarij Yang Besar Ada 8.................................................... 5
4. Murji’ah.................................................................................................. 5
5. Teori Kemunculan Murji’ah................................................................... 5
6. Doktrin-doktrin Murji’ah........................................................................ 5
7. Sekte-sekte Murji’ah............................................................................... 6
BAB 4. JABARIYAH DAN QADARIYAH

A. Jabariyah................................................................................................ 7
B. Qadariyah............................................................................................... 7
BAB 5. MU’TAZILAH

II
1. Latar Belakang Kemunculan Mu’tazilah................................................ 8
2. Al-Ushul Al-Khamsah: Lima Ajaran Dasar Teologi Mu’tazilah........... 8
BAB 6. SYI’AH......................................................................................... 9
BAB 7. SALAF {IBN HANBAL DAN IBN TAIMIAH}........................ 10
BAB 8. AHLUSSUNNAH {AL-ASY’ARI DAN AL-MATURIDI}...... 11
BAB 9. PERBANDINGAN ANTAR ALIRAN: PELAKU DOSA
BESAR........................................................................................ 12
BAB 10. PERBANDINGAN ANTAR ALIRAN: IMAN DAN KUFUR

A. Aliran Khawarij...................................................................................... 13
B. Aliran Murji’ah...................................................................................... 13
C. Aliran Mu’tazilah................................................................................... 13
D. Aliran Asy’ariah..................................................................................... 13
E. Aliran Maturidiah................................................................................... 13
F. Analisis Kesimpulan............................................................................... 14
BAB 11. PERBANDINGAN ANTAR ALIRAN: PERBUATAN TUHAN
DAN MANUSIA

1. Perbuatan Tuhan..................................................................................... 15
2. Perbuatan Manusia..................................................................................
BAB 12. PERBANDINGAN ANTAR ALIRAN: SIFAT-SIFAT TUHAN

A. Aliran Mu’tazilah................................................................................... 18
B. Aliran Asy’ariah..................................................................................... 18
C. Aliran Maturidiah................................................................................... 18
D. Aliran Syi’ah Rafidhah.......................................................................... 19
BAB 13. PERBANDINGAN ANTARALIRAN: KEHENDAK MUTLAK
TUHAN DAN KEADILAN TUHAN

III
A. Aliran Mu’tazilah................................................................................... 20
B. Aliran Asy’ariah..................................................................................... 20
C. Aliran Maturidiah................................................................................... 20
BAB 14. KONSEP KEKHALIFAHAN: APLIKASINYA DALAM
ASPEK-ASPEK KEHIDUPAN............................................................... 21
BAB 15. STUDI KRITIS TERHADAP ILMU KALAM

A. Aspek Epistemologi Ilmu Kalam........................................................... 22

B. Aspek Ontologi Ilmu Kalam.................................................................. 22
C. Aspek Aksiologi Ilmu Kalam................................................................. 22
BAB 16. PEMIKIRAN KALAM ULAMA MODERN ( ABDUH, AHMAD
KHAN, DAN IQBAL)

A. Syekh Muhammad Abduh..................................................................... 23

B. Sayyid Ahmad Khan.............................................................................. 23
C. Muhammad Iqbal................................................................................... 24
BAB 17. ILMU KALAM MASA KINI : ISMAIL AL-FARUQI, HASSAN
HANAFI, RASJIDI, DAN HARUN NASUTION

A. Pemikiran Ismail Al-Faruqi................................................................... 26

B. Pemikiran Hasan Hannafi....................................................................... 26
C. Pemikiran H.M Rasjidi........................................................................... 27
D. Pemikiran Harun Nasution..................................................................... 27
PENUTUP
KESIMPULAN......................................................................................... 28

IV