resep
Farmasi
POLTEKKES KEMENKES MAKASSAR
3/10/2012 1
Bahasa latin dalam resep
• Berkaitan dengan aturan pakai
• Berkaitan dengan takaran/jumlah/satuan
• Berkaitan dengan perintah pembuatan
• Berkaitan dengan keterangan waktu
• Berkaitan dengan keterangan tempat penggunaan
obat
• Berkaitan dengan istilah bahan obat/bentuk sediaan
• Istilah lainnya
3/10/2012 2
Bahasa Latin (berkaitan dg aturan pakai)
Istilah bahasa latin Arti
ad 2 vic/ ad duas vices/ dalam dua kali
in 2 vc in duabus vicibus
ad libit ad libitum sesukanya
applic applicator/applicandum untuk digunakan
b bis dua kali
bid/ bis in die dua kali sehari
b in d
haust haustus diminum sekaligus
lit or litus oris tutul mulut
loc aeg/ locus aeger/ pada tempat yang sakit (luka)
loc dol/ locus dolens/
part dol/ parte dolente/
pa parte affectae
si necess sit/ si necesse sit/ jika perlu
si op sit / si opus sit/
prn pro renata
ter in d / ter in die/ tiga kali sehari
tdd ter de die
qdd quattuor de die/ 4 kali sehari/
quinque de die 5 kali sehari
u c/ usus cognitus/ pemakaian tahu
un usus notus
ue usus externus dipakai untuk luar
ui usus internus dipakai untuk dalam
3/10/2012 uv usus veterinarus dipakai untuk kehewanan 3
Bahasa Latin (berkaitan dg takaran/jumlah/satuan)
Istilah bahasa latin Arti
a/aa ana tiap-tiap
C/cochl cochlear sendok makan, 15 ml
cp cochlear pultis sendok bubur, 8 ml
cth cochlear theae sendok I, 5 ml
cc centimetrum cubicum sentimeter kubik
d i d/d in dim da in dimidio berilah separonya
d in 2plo da in duplo berilah dua kalinya
dtd da tales doses berikan sekian takaran
g/grm gramma gram
gr granum ± 65 mg
gtt guttae tetes
mg,mgr,mg milligramma miligram
ad sampai
no nomero jumlah
part vic partitus vicibus dalam dosis bagi
q l/ quantum libet/ banyaknya
q pl/ quantum placet/ sesukanya/secukupnya
qs quantum sufficit (satis)
3/10/2012 4
Bahasa Latin (berkaitan dengan perintah pembuatan)
Istilah bahasa latin Arti
R/Rp/Rcp recipe ambillah
add adde tambahkan
agit agitation gojog
decanth decantha tuangkan
div in p aeq divide in partes aequales bagilah dalam bagian
yang sama
evap evaporetur, evapora diuapkan, uapkan
f fac, fiat, fiant buat, dibuat
filtr flitra, filtretur saring, disaring
guttat guttatim tetes demi tetes
la/sa lege artis/ secundum menurut aturan seni
artem
mf misce fac campur buat
cito disp cito dispensatur Hendaknya dibuat segera
3/10/2012 5
Bahasa Latin (berkaitan dengan keterangan waktu)
3/10/2012 7
Bahasa Latin (berkaitan dengan istilah bahan obat/bentuk
sediaan)
Istilah bahasa latin Arti
aq aqua air
aq bisdest aqua bisdestillata air suling dua kali
aq bull aqua bulliens air mendidih
aq coct aqua cocta air direbus
aq comm aqua communis air biasa
aq dest aqua destillata air suling
aq ferv aqua fervida air panas, 85° – 95° C
aq glycer aqua glycerinate air gliserin
aq sacch aqua saccharata Air gula
bol boli pil yang besar
cer cera malam, lilin
clysm clysma lavemen
collut collutorium cuci mulut
collyr collyrium cuci mata
dil dilutus, dilutio encer, diencerkan
emuls emulsum emulsi
enem enema lavemen
epith epithema kompres
extr fl/ extractum fluidum/ ekstrak cair
Extr liq extractum liquidum
3/10/2012 8
Bahasa Latin (berkaitan dengan istilah bahan obat/bentuk
sediaan)
Istilah bahasa latin Arti
extr sicc extractum siccum ekstrak kering
extr spiss extractum spissum ekstrak kental
garg gargarisma obat kumur
gran granulum butir
gutt ad aur guttae ad sures tetes telinga
inf Infunde, infusum sari, sarian
lav ophth lavementum cuci mata
ophthalmicum
mixt mixtura campuran
ppp pulvis pro pilulis campuran sama banyak
Succus dan Radix Liquiritae
past dentifr pasta dentifricia pasta gigi
pul pulvis, pulveratus serbuk, dibuat serbuk
pulv adsp pulvis adspersorius serbuk tabur
tct/ tinct/ tra tinctura tingtur
cap capsula kapsul
collun collunarium obat semprot hidung
aurist auristillae Tetes telinga
cr cremor krim
oculent
3/10/2012 oculentum salep mata 9
Bahasa Latin (istilah lainnya)
Istilah bahasa latin Arti
c cum dengan
chart cer charta cerata kertas berlilin
char par charta paraffinata kertas parafin
d c f/ da cum formula berilah dengan
d c form formulanya
iter iteretur, iteratio diulang, ulangan
m i/ mihi ipsi/ untuk diri sendiri
up usus propium
n i/ ne iteretur tidak diulang
ne iter
non rep non reperatur Jangan diulang
ne det ne detur belum diserahkan
p i m/ periculum in mora berbahaya bila ditunda
per in mora
pp pro paupere untuk si miskin
rec recen baru (segar)
rec par recenter paratus dibuat segar
s signa tanda
ad man med/ ad manus medici/ diserahkan ke tangan
imm in manus medici dokter
3/10/2012 10
Sinonim Nama Obat
• Padanan nama resmi – nama lain
memuat nama resmi dan padanannya dengan nama
lain (nama lain : nama generik tidak resmi meliputi
nama lazim, singkatan dan nama dagang).
• Indeks nama lain – nama dagang
memuat nama lain dan padanannya dengan nama
dagang.
3/10/2012 11
Sinonim nama obat (padanan nama resmi – nama lain)
Nama resmi – Nama lain
Aminofilin : teofilinetilendiamin
Amoksisilin : alfa amino p-hidroksibenzilpenisilin
Ampisilin : ampisilin Na
Antifungi DOEN : salep benzoat-salisil
Asam asetil salisilat : asetosal, aspirin
Asam askorbat : vitamin C
Asam retinoat : isotretinoin, tretinoin
Asam salisilat : asam hidroksibenzoat
Asetaminofen : parasetamol
Benzil penisilin : penisilin G
Boraks gliserin : gliserinboraks
Coal tar : ter arang
Daktinomisin : aktinomisin
Dapson : DDS, sulfonildianilin
Deksametason : heksadekadrol
Dekstrometorfan : demorfan
Diazepam : metildiazepin
Digoxin : digoxidum
Dihidroergotamin : dehidrogen-ergotamin mesilat
Dimenhidrinat : difenhidramin, difenilhidantoin
3/10/2012 12
Sinonim nama obat (padanan nama resmi – nama lain)
Nama resmi – Nama lain
Epinefrin : adrenalin
Estradiol : beta estradiol, dihidrofolikulin
Etakridin : rivanol
Etanol 70% : alkohol 70%, etilalkohol 70%,
spiritus 70%
Fenobarbital : feniletil malonil urea, fenobarbiton,
luminal
Fenoksimetil penisilin : penisilin V
Fenol cair : liq. Fenol
Fitomenadion : vitamin K
Flufenazin : triflumetazin
Framisetin : neomisin B
Furosemid : frusemid
Gameksan : gamabenzenheksaklorida
Gentamisin : garamisin
Gentian Violet : Cl 42555, metilviolet
Glibenklamid : glibensiklamid, gliburida
Glipizid : glidiazinamid
Gliseril Guaiakolat : gliserilguaiakol, guaiafenesin,
guaiakoran
Hidrokortison : hidroksikortisteron, kortikol, kortison
3/10/2012 13
Sinonim nama obat (padanan nama resmi – nama lain)
Nama resmi – Nama lain
Idoksuridin : IDU
Iodin : yodium
Isoniazida : asam nicotinathidrazid, INH,
isonikotinilhidrazida
Isoprenalin : isoproterenol
Isosorbid dinitrat : sorbid nitrat
Kalsium folinat : leukoforin Ca
Kalsium hipoklorid : kaporit
Kalsium laktat : kalk
Karboadsorben : activated charcoal, arang aktif
Klomifen sitrat : kloramifen sitrat
Klonidin : dikloro fenilamin imidazolin
Klorfeniramin : CTM, Klorfeniramin maleat
Klorpromazin : aminazin
Metampiron : metamizol, antalgin
Piridoksina : vitamin B6
Tiamina :vitamin B1
Riboflavina : viatmin B2
Sianokobalamina : viatmin B12
Tokoferol : vitamin E
Menadion : vitamin K
3/10/2012 14
Sinonim nama obat (indeks nama lain – nama dagang)
Nama lain Nama dagang
Ampisilin Na Amcillin (dumex)
Arcocillin (armoxindo)
Parpicillin (prafa)
Sanpicillin (sanbe)
Viccillin (meiji)
Analgin, antalgin, dipiron, metamizol, metil Duralgin (durafarma)
melubrin, natrium noramidopirina, Emmer (inti jaya)
metansulfonat, noraminofenazon, sulpirin Hufanal (gratia)
Mepron (meprofarm)
Panstop (armoxindo)
Sohogin (soho)
Tonagin (emba megafarma)
Asetosal, aspirin Aspilet (medifarma)
Aspirin (bayer)
Cafenol (sterling)
Naspro (Nicholas)
Solusol (konimex)
CTM, klorfeniramin maleat, klorfeniramin Alleron (mega esa)
hidrogen maleat Chlorophen (darya varia)
Chlorphenon (soho)
Phehachlor (phapros)
Piriton (glaxo)
3/10/2012
15
Sinonim nama obat (indeks nama lain – nama dagang)
3/10/2012
16
Sinonim nama obat (indeks nama lain – nama dagang)
3/10/2012
17
Sediaan Lazim dan khasiat Obat
Nama obat Sedíaan lazim Khasiat obat
Kodein fosfat tablet 10 mg, 30 mg. analgetik narkotik,
anti tusif
Asam asetilsalisilat tablet 100mg, 500 mg analgetik non-narkotik
Asetaminofen tablet 100 mg, 500 mg; sirop antipiretik
120 mg/5 ml
Metampiron tablet 500 mg/tablet; injeksi 250 analgetik non-narkotik
mg/ml
Alopurinol tablet 100mg anti gout
3/10/2012 18
Sediaan Lazim dan khasiat Obat
Nama obat Sedíaan lazim Khasiat obat
Asam asetil salisilat: tablet 80mg anti trombotik
Antasida DOEN I tiap tablet Al(OH)3 200mg, Antasida dan anti ulkus
Mg(OH)2200mg
Antasida DOEN II tiap 5ml suspensi: Al(OH) 3 Antasida dan anti ulkus
200mg
Ranitidin tablet 150mg Anti ulkus
3/10/2012
20
Sediaan Lazim dan khasiat Obat
Nama obat Sedíaan lazim Khasiat obat
Aminofilin teofilinetilendiamin: tablet Anti asma
150mg; injeksi 24mg/ml
Deksametason tablet 0,5mg, 0,75mg; injeksi Anti inflamasi
5mg/ml (natrium fosfat)
Efedrin (HCl) tablet 25mg Anti asma
3/10/2012
21
Resep standar (Formula standar sediaan obat)
Bedak Purol (Loco) Bedak Salicyl 2% 3%
R/ Acid. salicyl. 2 (Salicyl talk)
Bals. peruvian 2 R/ Acid. salicyl. 2 3
Adip. Lanae 4 Talc. venet. ad.100 100
Magn. oxyd. 10
Zinc. oxyd. 10
Talc. venet. ad. 100
3/10/2012
22
Resep standar (Formula standar sediaan obat)
Unguentum Whitfield Pasta Zinci Oleosa
R/ Acid. salicylic 5 (Zinkolie)
Acid. benzoic 5 R/ Zinci oxyd. 60
Lanolin 45 Ol. Sesami 40
Vaselin ad 100
Lotio Kummerfeldi Potio Nigra Contra Tussim
(Aqua cosmetica Kummerfeldi) (Obat Batuk Hitam)
(Obat – kukul) R/ Succi Liquir. 10
R/ Sulf. praec. 20 Ammon. Chlorid. 6
Camph. 3 S.a.s.a. 6
Mucil. Gumm. arab. 10 Aq. dest. ad 300
Sol. Calc. hydrat. 134
Aq. Rosar. 133
3/10/2012
23
Resep standar (Formula standar sediaan obat)
3/10/2012
24
Latihan 1 (pemahaman resep)
R/ Acid salicylic 3
Amyl. Oryzae 10
Talc. Venet. ad 100
m.f.pulv.
S.u.e
did
Pro : Palvi
3/10/2012
25
Latihan 2 (pemahaman resep)
R/ Aminofilin mg 200 R/ Aminofilin 2
CTM mg 2 CTM mg 20
Extr. Belladon mg 10 Extr. Belladon mg 100
Lactosum q.s Lactosum q.s
m.f.pulv.dtd. No X m.f.pulv. No X
Stddp Stddp
d.i.d d.i.d
Pro : Paris Pro : Paris
3/10/2012
26
Latihan 3 (pemahaman resep)
3/10/2012
27
Latihan 4(pemahaman resep)
R/ Ungt. 2-4 10
S.u.e
3/10/2012
28
Latihan 5(pemahaman resep)
R/ Asetosal 3 R/ Ol. Iecoris Aselli 50
Ol. Cacao qs Pulv. Gummi arabici 15
m.f.l.a.suppos.No.VI Glycerol 5
S.m.et.vesp.suppos I Aquae
37,5
Ol. Cinnamomi gtt III
m.f. emuls.
S.t.d.d. Cth.I
3/10/2012
29
Latihan 6 (pemahaman resep)
R/ Sulf.Praecip. 10
Camphor 1
PGA 2
Sol. Calc.Hydroxyd.
Aquae aa 50
m.f. potio
S.b.d.d.u.e
3/10/2012
30
Latihan 6 (pemahaman resep)
R/ Parasetamol Syr Fl I
Adde Luminal Na mg 150
S p r n cth I
3/10/2012
31
3/10/2012
32
3/10/2012
33
3/10/2012
34
25/2/2009 35