HEWAN
KESIMPULAN :
Hasil pemeriksaan forensik bukan
tulang belulang manusia
Ciri khas pada humerus anjing
TUJUAN UMUM :
Mahasiswa memahami :
Susunan, letak dan struktur tulang penyusun
extremitas cranial
Susunan, letak dan struktur tulang penyusun
extremitas caudal
Komponen-komponen penyusun persendian
yang ada pada extremitas cranialis dan
caudalis
KLASIFIKASI UMUM
AXIALIS
APPENDICULARIS
VISCERALIS
OSSA APPENDICULARIS
(tulang-tulang penyusun anggota gerak tubuh)
3 gerakan dasar :
• Flexio [memperkecil sudut] >< Extensio
• Adductio [menarik kaki mendekati median tubuh] ><
Abductio
• Pronatio [rotasi; memutar bidang dorsal kaki depan ke
median tubuh secara craniomedial] >< Supinatio [memutar
craniolateral]
PEMBAGIAN REGIO
OS. CORACOIDEUS
CATATAN :
Apabila kaki depan tidak digunakan untuk berjalan
atau menopang tubuh, maka ke tiga tulang
ditemukan secara lengkap.
Contoh : primata, aves
Apabila kaki depan digunakan untuk berjalan
maupun untuk menopang tubuh, maka hanya
O S S C A P U L A yang berkembang sempurna
PEMBAGIAN REGIO
REGIO BRACHII
OS HUMERUS
PEMBAGIAN REGIO
REGIO ANTEBRACHII
OS RADIUS OS ULNA
PEMBAGIAN REGIO
R EG I O M A N U S
OSSA CARPI
OSSA PHALANX
OS METACARPI
OSSA
SESSAMOIDEA
= tulang belikat
0S SCAPULA
Tulang pipih
Penyusun gelang bahu
di proksimal
Sumbu axis
craniolateral
0S SCAPULA
cranial dorsal
caudodorsal
FOSSA INFRASPINATUS
Caudal spina scapula
Melekat M. INFRASPINATUS
Ada guratan halus sulcus
vascularis
Spina scapula
batas dari fossa supraspinatus et
infraspinatus
kuda
anjing
acromion
Catatan :
acromion tidak dijumpai pada
scapula kuda & babi
Konsekuensi :
n. suprascapularis kuda dan babi mudah cidera
ACROMION :
Acromion carnivora membulat
PROCESSUS HAMATUS
anjing Acromion felidae PROCESSUS
SUPRAHAMATUS
Processus hamatus
Processus suprahamatus
kucing
Processus hamatus
LATERODISTAL OS SCAPULA
Tuberculum infraglenoideus
Tuberculum supraglenoideus
processus coracoideus
Foto di bawah adalah tulang scapula
kuda bukan milik hewan anjing
sebutkan 2 alasan ?
Ciri-ciri :
Tidak ada tonjolan
Permukaan rata untuk melekatkan diri
dengan dinding thorax
Membentuk persendian synsarcosis
(tulang dilekatkan dengan bantuan otot
dan tendo-tendo otot)
FACIES COSTALIS 0S SCAPULA
FACIES SERRATA
Daerah kasar berbentuk segitiga,
melekat M. SERRATUS
VENTRALIS
FACIES COSTALIS OS SCAPULA
FACIES COSTALIS
C AV I T A S G L E N O I D A L I S :
Ada di sisi cranio ventral os
scapula jelas terlihat di ventral
facies costalis
Permukaan sendi dengan caput cavitas glenoidalis
os humerus
Pada kuda dan babi ada
incissura glenoidalis
CRANIOVENTRAL SCAPULA ANJING [pada angulus glenoidalis]
Processus coracoideus
Facies costalis
Tuberculum supraglenoidalis
Processus hamatus
EXTREMITAS PROXIMALIS
CORPUS
EXTREMITAS DISTALIS
OS HUMERUS
Ext. prox.
Corpus
Ext. distal
EXTREMITAS PROXIMAL HUMERUS
(TAMPAK DORSAL)
CAPUT HUMERI :
Posisi di caudal
CAPUT HUMERI Permukaan halus bidang sendi
dengan cavitas glenoidalis ossis
scapula
EXTREMITAS PROXIMAL HUMERUS
(TAMPAK DORSAL)
TUBERCULUM MAJOR TUBERCULUM MINOR
(tuberculum humeri lateral) (tuberculum humeri medial)
Pars cranial
Pars caudal
SAPI
T U B E R O S I TA S D E LT O I D E U S
Letak : distal linea tricipitis
Melekat : M. DELTOIDEUS
FACIES CRANIALIS
CORPUS HUMERUS KUDA
T U B E R O S I TA S T E R E S M A J O R
melekat :
M. TERES MAJOR
M. LATISSIMUS DORSI
FACIES CRANIALIS
CORPUS HUMERUS KUDA
SULCUS MUSCULOSPIRALIS
(SULCUS BRACHIALIS)
Lekuk terpilin (kuda dalam; ruminansia,
carnivora dan babi dangkal)
Melekat M. BRACHIALIS
Lokasi dari N. BRACHIALIS & N. RADIALIS
kuda sapi
T
T C C
Condylus medialis Condylus lateralis
(trochlea) (capitulum)
Sulcus intercondyloidea
EXTREMITAS DISTAL HUMERUS KUDA
(TAMPAK LATERAL)
EPICONDYLUS LATERALIS :
Sisi lateral epicondylus lateralis
Tempat perlekatan ligamentum
collateralis lateral dan tendon
otot-otot ekstensor carpus dan
digiti
Crista supra-
condyloidea
Condylus
lateralis SEBALIKNYA EPICONDYLUS MEDIALIS :
Sisi medial epicondylus medialis
Tempat perlekatan ligamentum collateralis
medial dan tendon otot-otot flexor carpus
dan digiti
EXTREMITAS DISTAL HUMERUS KUDA
(LEKUKAN DI CRANIAL & CAUDAL
CONDYLUS)
Fossa radialis
Fossa radialis
Fossa olecranon
Fossa olecranon
Fossa radialis Lekukan di caudal extremitas
Lekukan craniodorsal condylus distal humerus
Mengakomodir bentuk caput Mengakomodir bentuk processus
os radius saat flexi sendi cubiti anconeus os ulna saat ekstensi
sendi cubiti
VARIASI EXTREMITAS DISTAL HUMERUS
(ANJING & KUCING)
KUCING 1 . F o s s a o l e c r a n o n
(di caudal) berlubang : foramen
ANJING
supratrochlearis (kadang2 ada pada
ANJING
babi) & fungsi belum diketahui
3
2 . F o s s a r a d i a l i s (di cranial)
pada kucing, sisi medialnya ada fossa
coronoideus mengakomodir bentuk
dari processus coronoideus os ulna
FOSSA CORONOIDEUS
Spatium interosseum
OS RADIUS & OS ULNA ANJING
Olecranon melekat M.
TRICEPS BRACHII (otot
ekstensor utama untuk
sendi cubiti)
Processus anconealis
melekat M. ANCONEUS
OS RADIUS & OS ULNA ANJING
Sapi/
6 + + + + 0 - bersatu - +
domba
Babi 8 + + + + + + + +
Anjing 7 - bersatu - + + + + + +
O S S A C A R PA L E S K U D A
( TA M PA K D O R S A L )
O S S A C A R PA L E S K U D A
( TA M PA K L AT E R A L )
OSSA METACARPAL
FACIES
ARTICULARIS
IV
III
II CORPUS MC
TROCHLEA MC
OSSA METACARPAL
SLV
SLD
III IV
INCISSURA
INTERTROCHLEARIS
OSSA DIGITORUM MANUS
COMPEDALE
CORONALE
UNGULARE
OSSA DIGITORUM MANUS
OSSA SESAMOIDEA
DISTALIS = OS
NAVICULARIS