(c) Air manakah yang perlu didedahkan pada cahaya

4.2 matahari dalam masa yang singkat untuk

Muatan Haba menaikkan suhu sebanyak 1 ⁰C?
Tentu ………………………………………………………………
Pengenalan
Pada waktu pagi, (d) Manakah mempunyai muatan haba yang lebih besar,
seorang budak telah air dalam baldi atau air dalam kolam renang?
meletakkan sebaldi air
dari kolam renang di ………………………………………………………………
tepi kolam. Pada waktu
tengah hari, budak itu (e) Buat inferens tentang hubungan antara muatan haba
memasukkan sebelah dengan peningkatan suhu sesuatu bahan.
tangannya ke dalam
baldi itu dan sebelah ………………………………………………………………
tangan lagi ke dalam
kolam renang. Dia mendapati bahawa suhu air itu Takrifkan muatan haba
adalah berbeza. Air di dalam kolam renang dan air di
dalam baldi dikatakan mempunyai muatan haba yang
berbeza.

Air dan minyak masak yang mempunyai jisim yang

sama dipanaskan dengan kekuatan api yang sama.
Didapati suhu minyak masak meningkat lebih cepat
daripada suhu air.
Simbol Kuantiti fizik Unit

Q Q
c=
∆θ 

2. Apabila 2000 J haba dibekalkan kepada objek X dan

Y, objek X mengalami peningkatan suhu sebanyak 1
Air dan minyak masak mempunyai muatan haba tentu ⁰C dan objek Y sebanyak 2 ⁰C.
yang berbeza. Apakah muatan haba dan muatan haba
tentu? (a) Berapakah muatan haba
(i) objek X (ii) objek Y
Aktiviti 1
Tujuan: Mengkaji muatan haba

1. Sebaldi air daripada sebuah kolam renang

ditinggalkan selama beberapa jam di tepi kolam itu. (b) Bandingkan muatan haba objek X dan Y.

………………………………………………………………

(c) Bandingkan peningkatan suhu.

………………………………………………………………

(d) Objek manakah yang cepat panas.

………………………………………………………………

(a) Air yang manakah yang lebih panas?

………………………………………………………………

(b) Air yang manakah yang mempunyai jisim yang kecil?

………………………………………………………………
2. Kedua-dua cerek P dan Q dihidupkan untuk kawasan air laut berbanding di atas pasir sewaktu
panaskan air sehingga mendidih. panas terik.

…………………………………

…………………………………

……………………………………

……………………………………
(a) Cerek yang manakah akan mendidih lebih lama? 4. Mengapa isi pie epal
yang baru keluar dari
……………………………………………………………… oven boleh melecurkan
lidah berbanding
kulitnya.
(b) Cerek manakah yang mempunyai kuantiti haba yang
lebih banyak? ……………………………
……………………………………………………………………. ……………………………
(c) Cerek manakah yang mempunyai muatan haba yang ……………………………
lebih tinggi?
……………………………………………………………………..
……………………………………………………………………..
……………………………………………………………………..
(d) Buat inferens tentang hubungan antara muatan haba
dengan jisim sesuatu bahan. 5. Sekeping tembikai dan
sandwich dikeluarkan
…………………………………………………………………….. daripada peti sejuk.
Setelah 30 minit
(e) Apakah faktor-faktor yang mempengaruhi muatan didapati tembikai
haba? masih lagi terasa
sejuk berbanding
……………………………………………………………………… sandwich. Mengapa?
……………………………………………………………………… ………………………………

………………………………………………………………………
Aktiviti 2
Tujuan: Mengkaji aktiviti harian yang melibatkan muatan ………………………………………………………………………
haba
……………………………………………………………………..
1. Terangkan mengapa secawan kopi panas yang
tertumpah ke atas tangan akan memberi kecederaan Aktiviti 3
lebih teruk berbanding setitis air kopi panas. Tujuan: Mengkaji Muatan Haba Tentu
Kuantiti haba berlainan diperlukan untuk menaikkan
……………………………………………………………………… suhu sebanyak 1 ⁰C bagi tiga objek A, B dan C
walaupun mempunyai jisim yang sama.
……………………………………………………………………… Hal ini disebabkan ketiga-tiganya diperbuat daripada
bahan yang berlainan. Bahan yang berlainan dikatakan
…………………………………………………………………….. mempunyai muatan haba tentu yang berlainan.
2. Mengapa pemegang
logam pada kereta terasa
cepat panas berbanding
kusyen fabrik kereta.

……………………………….

……………………………………
Kubus yang manakah memerlukan kuantiti haba yang
lebih banyak untuk menghasilkan kenaikan suhu yang
………………………………………………………………………
sama?
……………………………………………………………………..
………………………………………………………………………
3. Terangkan mengapa kanak-
kanak suka berjalan di
Definasi Muatan Haba Tentu
 Radas:……………………………………………………

………………………………………………………………

………………………………………………………………

Prosedur
Simbol Kuantiti fizik Unit

Q Q

c= m
mθ 

1. Apakah maksud muatan haba tentu aluminium ialah

900 J kg-1 ⁰C-1?
1. Balut bikar dengan kertas tisu.
……………………………………………………………………… 2. Letakkan bikar di atas neraca electronik dan set
semula bacaan neraca itu kepada nilai sifar.
…………………………………………………………………….. 3. Isi air ke dalam bikar sehingga tiga per empat
penuh.
……………………………………………………………………… 4. Ambil bacaan jisim air, m yang ditunjukkan oleh
neraca elektronik. Rekodkan bacaan anda.
2. Apakah maksud muatan haba tentu air ialah 4 200 J 5. Ambil bacaan suhu awal air, θ1.
kg-1 ⁰C-1 ? 6. Hidupkan pemanas rendam dan pada masa yang
sama mulakan jam randik.
…………………………………………………………………….. 7. Selepas lima minit, matikan pemanas rendam.
Ambil bacaan termometer tertinggi sebagai suhu
…………………………………………………………………….. akhir θ2.

……………………………………………………………………..
Kuasa pemanas rendam, P
3. Satu logam berjisim 2 kg. Hitung kuantiti haba
yang dipindahkan ke logam untuk menaikkan suhu Jisim air, m
daripada 30 ⁰C ke 70 ⁰C. (jisim bikar + air – jisim bikar kosong)
Masa pemanasan aluminium, t
(muatan haba tentu logam = 500 J kg -1 ⁰C-1 )
Suhu awal, θ1

Suhu akhir, θ2

Hitung kenaikan suhu, θ

4. Berapakah joule haba yang diperlukan untuk
menaikkan suhu 100 g emas daripada 20 ⁰C ke 100 Hitung haba dibekalkan oleh pemanas rendam. Q = Pt
⁰C?
(muatan haba tentu emas = 129 J kg-1 C-1)
Haba diserap oleh air

Andaian, tiada haba hilang ke persekitran:

Pt = mc , hitung muatan haba tentu bagi air.

Perbincangan
1. Mengapa bikar perlu dibalut dengan kain?

………………………………………………………………………

Eksperimen 4.1: 2. Mengapa suhu air akhir, θ2 tidak diambil sebaik

Tujuan: Menentukan muatan haba tentu air sahaja masa pemanasan lima minit tamat?

……………………………………………………………………..
3. Adakah nilai muatan haba tentu daripada aktiviti ini Suhu awal, θ1
lebih kecil atau lebih besar daripada nilai yang
sebenar? Terangkan. Masa pemanasan aluminium, t

……………………………………………………………………… Suhu akhir, θ2

……………………………………………………………………… Hitung kenaikan suhu, θ

……………………………………………………………………… Hitung haba dibekalkan oleh pemanas rendam. Q = Pt
………………………………………………………………………
Haba diserap oleh aluminium
Langkah berjaga-jaga:

………………………………………………………………
Andaian, tiada haba hilang ke persekitran:
………………………………………………………………
Pt = mc , hitung muatan haba tentu bagi aluminium.

Eksperimen 4.2:
Tujuan: Menentukan muatan haba tentu aluminium
Perbincangan
4. Apakah yang boleh dilakukan untuk memperoleh
Radas:……………………………………………………
sentuhan terma yang lebih baik antara bebuli
thermometer dengan blok aluminium?
………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………
5. Adakah nilai muatan haba tentu daripada aktiviti ini
Prosedur
lebih kecil atau lebih besar daripada nilai yang
sebenar? Terangkan.

………………………………………………………………………

………………………………………………………………………

………………………………………………………………………

………………………………………………………………………

Penukaran tenaga / Conversion of energy

1. Ambil bacaan suhu awal blok aluminium, θ1 dan

rekodkan bacaan anda
2. Hidupkan pemanas rendam dan pada masa yang
sama, mulakan jam randik.
3 Selepas masa lima minit, matikan pemanas rendam.
Ambil bacaan tertinggi termometer sebagai suhu
akhir aluminium blok, θ2. Rekodkan bacaan anda.

Latihan 2:
Kuasa pemanas rendam, P
Tujuan: Selesaikan masalah melibatkan muatan haba
tentu
Jisim bongkah aluminium, m
 Bahan Ciri-ciri
1. Sebuah cerek elektrik mempunyai kuasa 1000 W.
Hitung
(a) Kuantiti haba yang dijanakan dalam masa 5 Muatan haba
minit. tentu kecil
(b) Kenaikan suhu bagi 750 g air jika cerek elektrik
itu dihidupkan selama 5 minit. [muatan haba
tentu air = 4 200 J kg-1 C-1]

Muatan haba
tentu besar

2. 200 g air dengan suhu 40⁰ dicampurkan dengan

800 g air mendidih. Jika tiada haba hilang ke
persekitaran, berapakah suhu akhir apabila
campuran air itu mencapai keseimbangan terma.

Periuk Memasak
Tapak kuprum

Muatan haba tentu:……………………………………

3. Berapa lamakah masa diambil oleh satu 12 W Sebab: ……………………………………………………

pemanas rendam untuk menaikkan suhu bagi 200 g
air sebanyak 5 ⁰C? [muatan haba tentu air ialah 4 Ketumpatan :……………………………………………
200 J kg-1 C-1]
Sebab: ……………………………………………………

(a) Pemegang
Muatan haba tentu:……………………………………
4. Sebutir peluru plumbum bergerak dengan halaju
200 ms-1 mengenai sebuah beg pasir. Suhu peluru Sebab: ……………………………………………………
plumbum itu naik sebanyak 50 ⁰C. Andaikan semua
tenaga kinetic peluru ditukarkan ke tenaga haba
untuk memanaskan peluru, hitung muatan haba (b) Badan Aluminium
tentu peluru itu.
Muatan haba tentu:……………………………………

Sebab: ……………………………………………………

5. Sebuah bola plumbum berjisim 320 g dijatuhkan Ketumpatan :……………………………………………

daripada satu ketinggian 12 m. Perlanggaran
antara bola dengan tanah ialah perlanggaran tak Sebab: ……………………………………………………
kenyal. Andaikan semua tenaga bola ditukar untuk
memanaskannya, hitung kenaikan suhu bola itu.
[muatan haba tentu plumbum = 128 J kg-1 C-1 ]

Aktiviti 4 Bayu Laut

Tujuan: Aplikasi Muatan Haba Tentu

……………………………………………………………………..
……………………………………………………………………..
…………………………………………………………………….
……………………………………………………………………..
……………………………………………………………………..
Bayu darat
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
Sistem penyejukan enjin kereta
Muatan haba tentu air: ………………………………………..
Sebab : ……………………………………………………………
Terangkan bagaimana sistem ini berfungsi
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
Pemilihan bahan binaan rumah tradisional di pelbagai
zon iklim.
Iklim khatulistiwa Iklim sejuk
Bahan rumah di Kawasan cuaca panas…………….
Sebab: ……………………………………………………
……………………………………………………………..
Bahan rumah di iklim sejuk: …………………………
Sebab: …………………………………………………..
…………………………………………………………….
Penghasilan bahan-bahan terkini dalam pembinaan
bangunan hijau
Bahan untuk bumbung: ……………………………..
Sebab: ………………………………………………….
…………………………………………………………….
Lapisan luar kapsul angkasa
Bahan: …………………………………………………
Sebab: …………………………………………………
…………………………………………………………..
TUTORIAL 4.2
1. Muatan haba tentu bagi aluminium ialah 900 J kg-1
°C-1. Pernyataan manakah yang menerangkan
tentang muatan haba tentu bagi aluminium dengan
betul?
A. 1 kg aluminium menyerap 900 J tenaga haba
semasa pemanasan
B. Suhu 1 kg aluminium akan meningkat 1 ⁰C
apabila ia menyerap 900 J tenaga haba.
C. Suhu 1 kg aluminium akan turun 1 ⁰C apabila
ia menyerap 900 J tenaga haba
D. Aluminium memerlukan 900 J tenaga haba
untuk menaikkan suhunya sebanyak 1 ⁰C.
2. Air digunakan di ddalam sistem penyejukan enjin 8 Satu blok logam dijatuhkan daripada bangunan
kereta. Mengapakah air digunakan sebagai agen tingg. Manakah antara berikut bukan faktor yang
penyejuk? menyebabkan kenaikan suhu?
A. Air meruap dengan mudah A. Ketinggian bangunan
B. Air mempunyai ketumpatan yang tinggi B. Jisim blok logam
C. Air boleh menyerap banyak haba C. Pecutan graviti
D. Muatan haba tentu blok logam
3. Tenaga haba dibekalkan dengan kadar yang sama
kepada 0.4 kg bahan P dan 0.4 kg bahan Q di dalam 9. Nilai muatan haba tentu, c, bagi suatu bahan yang
bekas yang sama. Suhu bahan P meningkat ditentukan melalui eksperrimen adalah lebih besar
dengan cepat. Ini adalah kerana bahan P daripada nilai standard c. ini adalah kerana
A. Kurang tumpat daripada bahan Q A. Pemanas elektrik terlampau panas
B. Lebih tumpat daripada bahan Q B. Jisim bahan berkurang
C. Menyejat lebih lambat daripada bahan Q C. Kenaikan suhu, θ, kurang daripada kenaikan
Mempunyai muatan haba tentu lebih kecil suhu yang sepatutnya.
daripada bahan Q
10. Manakah antara berikut yang benar?
4. Rajah menunjukkan blok pepejal M dan N dengan
jisim yang sama, dipanaskan. suhu awal M dan N
Muatan haba tentu Muatan haba tentu
adalah sama dan dipanaskan dengan jumlah tenaga
alat memasak pemegang alat
yang sama.
memasak
A Tinggi Tinggi
B Rendah Tinggi
C Tinggi Rendah
D Rendah Rendah

Diperhatikan M lebih cepat panas daripada N. 11. Rajah menunjukkan empat jenis blok logam yang
Pemerhatin ini adalah disebabkan oleh perbezaan sama jisim dipanaskan menggunakan kuantti haba
A. Ketumpatan yang sama selama 10 minit. Blok logam yang
B. Takat lebur manakah menunjukkan kenaikan suhu paling
C. Haba pendam pelakuran tinggi?
D. Muatan haba tentu

5. Manakah antara pernyataan berikut yang benar

untuk menerangkan pembentukan bayu laut?
A. Bayu laut bertiup pada waktu malam
B. Air aut ialah pengalir haba lebih baik daripada
darat.
C. Ketumpatan air laut lebih besar daripada
ketumpatan darat.
D. Muatan haba tentu air laut lebih besar daripada
muatan haba tentu darat.

6. P,Q,R dan S adalah empat pepejal berlainan dengan

jisim yang sama. Jadual menunjukkan muatan
haba tentu dan takat lebur bagi setiap pepejal.
Pepejal berada pada suhu bilik. Jika haba yang
dibekalkan dengan kadar yang sama pada setiap
pepejal, pepejala manakah yang akan lebur dahulu? 12. Fenomena manakah menunjukkan aplikasi muatan
haba tentu dalam kehidupan seharian?
Pepejal Muatan haba Takat A. Mengstim ikan
tentu lebur B. Menyejukkan enjin kereta
(Jkg-1C-1) (C) C. Menyejukkan air kopi
A P 800 200 D. Menuang kopi daripada alat pembancuh
B Q 600 230 kopi
C R 700 400
D S 400 300 13. Di waktu malam, darat menyejuk lebih cepat
daripada laut. Pernyataan manakah yang
7. Satu blok logam dijatuhkan daripada ketinggian 82 menerangkan keadaan itu?
m. Berapakah kenaikan suhu blok logam selepas ia A. Pepejal membebaskan haba lebih cepat
mengenai tanah? daripada cecair.
B. Laut menyerap haba lebih banyak daripada
(muatan haba tentu blok logam = 410 J kg -1⁰C-1 )
darat pada waktu malam.
A 0.5 ⁰C
C. Bayu bertiup dari laut ke darat pada waktu
B 1.0 ⁰C malam
C 2.0 ⁰C D. Muatan haba tentu air laut adalah lebih besar
D 4.0 ⁰C daripada darat

14. 17 600 J haba digunakan untuk meningkatkan suhu
sebuah blok logam 800 g daripada 30⁰C kepada 55
⁰C. Berapakah muatan haba tentu blok logam itu?
A. 259 J kg-1 °C-1.
B. 400 J kg-1 °C-1.
C. 733 J kg-1 °C-1.
D. 880 J kg-1 °C-1.
15. Rajah menunjukkan dua bikar mengandungi cecair
W dan cecair X. Setiap cecair menerima tenaga
haba, Q yang sama.
Pernyataan manakah mengenai W dan X yang
benar?
A. Muatan haba tentu W adalah separuh daripada
muatan haba tentu X
B. Muatan haba tentu W adalah dua kali muatan
haba tentu X.
C. Muatan haba tentu W sama dengan muatan
haba tentu X.
16. Rajah menunjukkan satu susunan radas untuk
menentukan muatan haba tentu, c, bagi satu blok
aluminium. (2012)
Langkah manakah yang tidak boleh meningkatkan
kejituan, c?
A. Balut blok aluminium dengan kapas
B. Tutup bahagian atas blok aluminium dengan
kerajang aluminium
C. Tuang sedikit minyak pelincir ke dalam
lubang di mana termometer dimasukkan
D. Letak blok aluminium di atas kepingan
polistirena
17. Rajah 17 menunjukkan satu blok plumbum, satu
blok besi dan satu blok aluminium. Semua blok itu
mempunyai jisim yang sama dan dipanaskan
dengan jumlah tenaga haba yang sama selama 15
minit. Muatan haba tentu, c, bagi setiap logam
adalah berbeza.
Pernyataan manakah yang betul di akhir minit
yang ke 15?
A. Blok plumbum mempunyai suhu akhir yang
paling rendah.
B. Blok aluminium mempunyai suhu akhir yang
paling tinggi.
C. Suhu akhir blok besi adalah sama dengan
suhu akhir blok aluminium.
D. Suhu akhir blok plumbum adalah lebih tinggi
daripada suhu akhir blok besi.
18. Dua blok logam dengan jisim yang sama, P dan Q
dipanaskan serentak dengan pemanas-pemanas
yang serupa. Selepas 15 minit, suhu blok logam Q
adalah lebih tinggi daripada suhu blok logam P.
Perbandingan manakah adalah betul? (2013)
A. Muatan haba tentu P > muatan haba tentu Q
B. Muatan haba tentu P < muatan haba tentu Q
C. Haba pendam tentu P > haba pendam tentu Q
D. Haba pendam tentu P < haba pendam tentu Q
19. Rajah 12 menunjukkan 1 kg cecair dipanaskan
menggunakan pemanas elektrik selama 10 minit.
Suhu cecair meningkat lebih cepat dengan
A. menggunakan cecair yang lebih besar muatan
haba tentu
B. mengurangkan masa pemanasan
C. mengurangkan jisim cecair
D. menyingkirkan penebat
20. Rajah 15 menunjukkan sebuah periuk.
 Bongkah P dan Q dalam Rajah 2 mempunyai jisim yang
sama. Kedua-dua bongkah itu direndam di dalam air
yang mendidih dalam janga masa yang lama. P dan Q itu
kemudiannya masing-masing dipindahkan serentak ke
dalam bikar X dan y seperti ditunjukkan dalam rajah 3.

Mengapakah pemegang periuk diperbuat daripada

bahan bermuatan haba tentu tinggi?
A. Untuk meningkatkan jisim periuk
B. Untuk mengurangkan peningkatan suhu
C. Untuk meningkatkan takat lebur
D. Untuk mengurangkan pengembangan
pemegang

21. Rajah 14 menunjukkan kuali memasak dibuat

daripada bahan berlainan.

Nilai muatan haba tentu bahan manakah yang sesuai Figure 2 Figure 3
untuk membuat pemegang, badan dan tapak kuali
memasak itu? Jisim air dalam kedua-dua bikar X dan Y itu adalah 0.25
kg dan suhu awal dalam setiap bikar adalah sama.
Pemegang Badan Tapak Muatan haba tentu P = 900 Jkg-1 oC-1
A Tinggi Rendah Rendah Muatan haba tentu Q = 390 J kg-1 oC-1
B Tinggi Rendah Tinggi Muatan haba tentu air = 4 200 Jkg-1 oC-1
C Rendah Tinggi Tinggi
D Rendah Tinggi Rendah (a)(i) nyatakan suhu awal bongkah-bongkah itu.

22. Dua blok logam yang berlainan jenis. X dan Y yang

………………………………………………………………
berjisim sama dipanaskan dengan jumlah haba yang
sama. Kadar peningkatan suhu blok logam Y lebih [1 mark]
lambat daripada blok logam X. Penyataan manakah (ii) mengapakah suhu air dalam bikar X lebih tinggi
yang betul? daripada suhu air dalam bikar Y?
A. Muatan haba tentu blok logam X lebih kecil
daripada muatan haba tentu blok logam Y
………………………………………………………………………
B. Blok logam X boleh menyimpan haba lebih
banyak daripada blok logam Y [1 mark]
C. Haba pendam blok logam X sama dengan blok
logam Y (b)(i) Hitungkan kenaikan suhu air dalam bikar Y jika
D. Kadar penyejukan blok logam X lebih lambat bongkah Q membebaskan 8 400 J tenaga haba.
daripada blok logam Y
[2 marks]

(ii) Nyatakan satu anggapan yang perlu anda buat

dalam (b)(i).

………………………………………………………………………

1. SPM 2003
 2. Question 8 SPM 2010 (d) Tentukan periuk yang paling sesuai, iaitu yang
Jadual 8 menunjukkan dua jenis periuk dan ciri-cirinya. paling selamat untuk dikendalikan dan boeh
dipanaskan dalam masa yang singkat.
Periuk tanah liat Periuk kuprum
………………………………………………………
[1 mark]

3. Question 8, SPM 2012

Rajah 8 menunjukkan dua model kuali.

Muatan haba tentu, c, Muatan haba tentu, c

bagi tanah liat bagi kuprum
= 900 J kg-1 °C-1. = 390 J kg-1 °C-1.
Jisim = 3.5 kg Jisim = 2.5 kg

(a) Apakah maksud muatan haba tentu?

……………………………………………………………………..
(a) Berdasarkan maklumat dalam Rajah 8, nyatakan
…………………………………………………………………….. ciri-ciri kuali yang sesuai digunakan untuk
memasak. Berikan sebab bagi kesesuaian ciri-ciri
…………………………………………………………………….. tersebut.
[1 mark] (i) Jenis permukaan [2 marks]

(b) Berdasarkan Jadual 8, nyatakan ciri-ciri bagi ………………………………………………………………

periuk jika digunakan untuk masak sesuatu Sebab
dengan cepat.
Berikan sebab untuk kesesuaian ciri-ciri itu. ………………………………………………………………
(i) Bahan untuk membuat periuk.
(ii) Muatan haba tentu
……………………………………………………………………… [2 marks]
Sebab
………………………………………………………………
……………………………………………………………………… Sebab
[2 marks]
(ii) Bahan untuk membuat pemegang periuk. ………………………………………………………………

…………………………………………………………………….. (b) Berdasarkan jawapan di 8(a), tentukan model kuali

Sebab dalam Rajah 8 yang dapat menyerap haba dengan
berkesan. Beri sebab untuk pilihan anda.
……………………………………………………………………… [2 marks]
[2 marks]
(iii) Jisim peruk [2 marks] ………………………………………………………………………

……………………………………………………………………… ………………………………………………………………………
Sebab
(c) Sebuah cerek mengandungi 0.5 kg air. Purata haba
……………………………………………………………………… yang diserap oleh air adalah 16 Js-1 dalam masa 25
minit. Hitung:
(c) Periuk-periuk itu dipanaskan dengan (i) Jumlah haba yang diserap oleh air
menggunakan plat pemanas elektrik berkuasa [3 marks]
800 W. Berdasarkan maklumat Jadual 8, hitung
masa yang diambil untuk meningkatkan suhu
sebanyak 90 ⁰C bagi:
(i) Periuk tanah liat [2 marks]
(ii) Kenaikan suhu air
[muatan haba tentu air = 4 200 J kg-1 °C-1)
[2 marks]

(ii) Periuk kuprum [2 marks]

4. SPM 2018 5. Section C
Rajah 4 menunjukkan botol susu bayi diisi dengan 0.05 Rajah 9.1 menunjukkan dua cerek elektrik yang serupa,
kg air panas. Air panas dalam botol itu kemudiannya P dan Q diisi dengan kuantiti air yang berbeza.
dicampurkan dengan 0.3 kg air sejuk bagi membancuh
susu untuk bayi. Suhu air panas dan air sejuk
dipaparkan pada ‘dispenser’ air itu. Muatan haba tentu
air, c air adalah 4 200 J kg-1 ⁰C-1.

Rajah 9.2 menunjukkan hanya cerek P mengeluarkan

wap selepas dipanaskan selama 5 minit.

(a) Hitung suhu akhir campuran air itu.

[2 marks]

(b) (i) Susu itu diberikan kepada seorang bayi yang

meminum separuh daripadanya. Apakah yang kan (a) Apakah maksud haba? [1 mark]
berlaku kepada suhu baki susu di dalam botol (b) Dengan menggunakan Rajah 9.1 dan Rajah 9.2,
selepas beberapa jam? Berikan satu sebab bagi
jawapan anda. (i) Bandingkan jisim, haba yang dibekalkan dan
kenaikan suhu air. [3 marks]
………………………………………………………………
(ii) Nyatakan hubungan antara jisim dan kenaikan
……………………………………………………………… suhu air. [1 mark]
[2 marks]
(ii) Cadangkan satu cara bagi membolehkan susu (iii) Natakan kuantiti fizikal yang mesti dimalarkan
kekal panas dalam tempoh yang lebih lama. untuk mendeduksian hubungan antara jisim dan
Berikan satu sebab bagi jawapan anda. kenaikan suhu air seperti jawapan dalam 9(b)(ii).
[1 mark]
……………………………………………………………… (c) Air lemon boleh disejukkan dengan menambahkan
ketulan ais kepadanya.
……………………………………………………………… Berikan penerangan berdasarkan pernyataan di atas.
[2 marks] [4 marks]

(d) Rajah 9.3 menunjukkan satu cawan bertutup. Cawan

ni tidak sesuai untuk mengekalkan suhu bagi
minuman panas dalam masa yang lama.

Anda dikehendaki untuk mencadangkan ciri-ciri

yang sesuai untuk cawan bertutup dalam Rajah 9.3
yang boleh mengekalkan suhu bagi minuman panas
 dalam masa yang lama. Nyata dan terangkan
cadangan anda berdasarkan ciri-ciri bahan untuk
cawan, penutupnya dan kaedah untuk membuatkan
minuman kekal panas. [10 marks]
6. Section C
Rajah 9.1 dan Rajah 9.2 menunjukkan bacaan
thermometer apabila sejumlah ar dipanaskan selama 5
minit. Kedua-dua pemanas rendam mempunyai
spesifikasi yang sama.
Rajah 9.1 / Diagram 9.1
Rajah 9.2 / Diagram 9.2
(a)(i) Apakah yang dimaksudkan dengan haba?
(ii) Dengan menggunakan Rajah 9.1 dan Rajah 9.2,
bandingkan bacaan kedua-dua termometer, isi
padu air dalam cawan polistirena dan masa
pemanasan air. Hubungkaitkan bacaan
thermometer dengan isi padu air untuk
membuat satu deduksi yang
menghubungkaitkan hubungan antara
kenaikan suhu dengan jisim air dalam cawan
polistirena.
. [5 marks]
(b) Rajah 9.3 menunjukkan fenomena bayu laut.
Terangkan bagaimana fenomena bayu laut berlaku
pada hari siang. [4 marks]
(c) Rajah 9.4 menunjukkan satu sistem radiator
kereta.
Anda dikehendaki mengubahsuai sistem radiator
kereta tu supaya ia dapat menyejukkan enjin
dengan lebih efektif.
(i) Size of the fan used.
(ii) Number of the fin blade
(iii) Material of the fin blade
(iv) Specific heat capacity of the cooling liquid used
(v) Boiling point of the cooling liquid used
7. Section C: 2009
Rajah 11.1 menunjukkan satu bongkah logam, M
berjisim 500 g dipanaskan dengan cepat ke dalam air
yang mendidih bersuhu 100 ⁰C dalam jangka masa yang
lama. Bongkah logam M kemudiannya dipindahkan
dengan cepat ke dalam cawan polisterena yang berisi
200 g air bersuhu 30 ⁰C. Air itu dikacau sehingga
keseimbangan terma terrcapai.
(a)(i) Apakah maksud keseimbangan terma?
[1 mark]
(a)(ii) Terangkan dalam konteks keseimbangan terma,
bagaimana thermometer yang diletakkan ke dalam
air mendidih memberikan bacaan suhu 100 ⁰C.
[4 marks]
(b)(i) Hitung suhu akhir air di dalam cawan polisterina itu.
[Muatan haba tentu M = 800 J kg-1 ⁰C-1 Muatan haba
tentu air = 4200 J kg-1 ⁰C-1
[4 marks]
(b)(ii) Nyatakan satu andaian yang anda buat dalam 11(b)
(i).
[1 mark]
(c) Rajah 11.2 menunjukkan
sebuahkelalang termos
digunakan unuk
mengekalkan suhu minuman
panas untuk jangka masa
yang lama.
 Jadual 11.1 menunjukkan ciri-ciri bagi empat kelalang
termos yang berlainan.

Tiub dinding
Kelalang Penutup Ruang dua lapis
termos P Dibuat Disalut
oleh
W Plastic Vakum Kaca Cat
berongga berkilat
X Plastic Vakum Kuprum Cat hitam
berongga
Y Plastik Udara Kaca Cat hitam
pepejal
Z Plastik Cat
pepejal Udara Kuprum berkilat
Additional information:
Specific heat capacity of glass = 840 J kg-1 ⁰C-1
Specific heat capacity of copper = 387 J kg-1 ⁰C-1

Terangkan kesesuaian setiap ciri kelalang termos dan

tentukan kelalang termos yang paling sesuai untuk
digunakan bagi tujuan mengekalkan suhu minumann
panas. Beri sebab bagi pilihan anda.
[10 marks]