Nama/No.
Mata Pelajaran : Bahasa Jawa : .......................
Urut
Kelas : IV ( Empat ) Waktu : 90 Menit
Petunjuk Umum :
1. Tuliskan terlebih dahulu nama pada lembar jawab yang sudah disediakan !
2. Bacalah dengan teliti setiap petunjuk pengertjaan soal !
3. Kerjakan tugas / perintah yang ada pada soal !
4. Periksalah pekerjaanmu sebelum diserahkan kepada bapak/ibu guru !
I. Wenehana tandha ping (X) ing aksara a, b, c, utawa d ing sangarepe pratelan
kang bener !
Wacanen kanthi premati kanggo soal nomor 1 - 8!
Sawangen srengenge kae
Esuk teka sore lunga
Ora kesel ora nggresula
Gaweane madhangi manungsa ngupaya boga
Kabeh kuwi mung netepi pepesthi
Wajibe Bathara Surya madhangi ndonya
Prabu Puntadewa iku pambarepe Pandhawa lan dadi ratu ing Amarta (Ngamarta).
Prabu Puntadewa uga asring sinebut Yudhistira. Prabu Puntadewa nduweni garwa
asmane Dewi Drupadi, putrane Prabu Drupada saka negara Pancala. Saka garwa
Prameswari Dewi Drupadi iki, Prabu Puntadewa duwe putra siji, yaiku Raden Pancawala.
Saliyane kuwi, Prabu Puntadewa duweni jeneng liya. yaiku:
1. Ajatasatru. "ora duwe musuh"
2. Bharata, "keturunane Maharaja Bharata-
3. Dharmawangsa." keturunane Dewa Dharma"
4. Kurumukhya, "pemuka bangsa Kuru"
5. Kurunandana. "kesayangan Dinasti Kuru"
6. Kurupati, " ratu Dinasti Kuru"
Prabu Puntadewa utawa watak pandhita. Watake sabar lan ikhlas. lila donya lila ing
pati. Sajake urip ora tau goroh lan ora nate perang . Sanadyan dipeksa dening Prabu
Kresna supaya kersa goroh kanggo kemenangane Pandhawa. nalikane Pandhita Drona
jumeneng Mahasenapati ing perang Bharatayuda, Prabu Puntadewa tetep ora kersa.
Prabu Puntadewa tetep ngendika jujur ''ingkang pejah Hesthitama".Mung olehe
ngendika "Hesthi" lirih, "Tama" ne banter. Amarga saking banget ngati-atine, ora kersa
gawe seriking liyan, mula Prabu Puntadewa digambarake wong sing ludirane seta.
Saking sucine uripe.
Pusakane Prabu Puntadewa wujud kitab jenenge Layang Kalimasada Pustaka
Jamus. Prabu Salya klakon seda ing paprangan merga pusaka iki. Kajaba iku, pusaka
liyane wujud tumbak lan payung, jenenge Tumbak Karawilang lan Payung Tunggulnaga.
9. Pambarepe Pandhawa yaiku …
a. Puntadewa b. Janaka c. Nakula d. Sadewa
a. 1 b. 2 c. 3 d. 4
15. “ingkang pejah Hesthitama”.
Pejah tegese …
a. mati b. urip c. gesang d. langgeng
Wacanen kanthi premati kanggo soal nomor 16 – 19!
Sekaten
Sekaten iku saka tembung syahdaitain kang nduweni teges rong tembung
syahadat. Upacara sekaten yaiku upacara pengetan ambar warsane Nabi Muhammad
SAW. Upacara iki dianaake saben tanggal 5 sasi Jawa Mulud utawa sasi Rabiul Awal
taun hijriah ana ing Alun-alun Lor Kutha Surakarta lan Kutha Yogyakarta. Upacara iki
dipandegani wiwit pamarentahane Sultan Hamnegkubuwana I kanthi ancas nyebarake
agama islam marang masyarakat Jawa.
Salah siji tontonan sing paling disenengi masyarakat nalika ana sekaten yaiku pasar
malem. Pasar malem iki digelar ing Alun-alun Lor. Akeh tontonan sing disuguhake
dening pasar amelm iki, kayata dermolen, piranti-piranti kang agawe saka lemah,
jajanan, lan sapiturute. Saliyane kuwi, ana rong adicara kang kudu dilaksanakake ing
upacara sekaten. Adicara kasebut yaitu Tumplak Wajik lan Grebeg Mulud.
16. Tradhisi Jawa kang dirembug ana ing wacan dhuwur yaiku …
a. kenduren b. sekaten c. slametan d. larung saji
17. Tujuan awal dianakake sekaten iku kanggo nyebarake agama …
a. Hindu b. Buddha c. Islam d. Kristen
18. Tegese syahadatain yaiku …
a. rong tembung c. rong tembung syahadat
b. rong ukara d. rong ukara syahadat
19. Pasar malem sekaten biasane digelar ana ing …
a. Alun-alun lor b. Alun-alun Kidul c. Bangsal Pradonggo d. Siti
Hinggil
20. Upacara tradhisi Jawa kanggo nylameti bayi kang katindakake limang dino sawise bayi
lair yaiku …
a. aqiqahan b. brokohan c. ruwatan d. sepasaran
21. Ibu mundhut rasukan. Rasukan tegese …
a. klambi b. sayur c. jarik d. stagen
22. Bu Lik lunga pasar numpak pit motor.
Ukara ing dhuwur basa kramane ....
a. Bu Lik tindak peken nitih sepedha motor
b. Bu Lik tindak peken numpak sepedha motor
c. Bu Lik pasar nitih sepedha motor
d. Bu Lik peken nitih pit motor
23.
Aksara Jawa ing dwuwur iku unine ….
a. Rahayu tuku gula
b. Rahayu tuku buku
c. Ayuk tuku buku
d. Bayu tuku gula
24.
Aksara Jawa ing dhuwur iku unine …
a. Ibu menyang sawah
b. Bapak menyang kantor
c. Ibu menyang pasar
d. Hadi menyang sekolah
25. Toro mepe kasur
Ukara ing dhuwur yen ditulis aksara jawa
yaiku ...
II. Isilah titik-titik di bawah ini dengan jawaban yang tepat!
KUNCI JAWABAN
PENILAIAN TENGAH SEMESTER GENAP
TAHUN PELAJARAN 2022 / 2023
I. Pilihan Ganda
II. ISIAN
1. Jawa 6. Raden Pancawala
2. Gurit 7. Tradhisi
3. Tradhisional lan moderen 8. Brokohan
4. Layang Kalimasada Pustaka Jamus 9. Maos
5. Negara Pancala 10. Sutama gawe sumur
III. URAIAN
Soa
Jawaban Kriteria Penilaian
l
1. a. Maca geguritan nganthi cuntel (rampung) Nilai = 3
Jika peserta didik menyebutkan 5
b. Mbunderi tembung kang dianggep angel
jawaban benar
Nilai = 2
c. Nggoleki teges tembung-tembung angel mau Jika peserta didik menyebutkan 3-4
d. Ngowahi wujud teks geguritan dadi wujud teks jawaban benar
gancaran (paraphrase) Nilai = 1
Jika peserta didik menyebutkan 1-2
e. Anggone ngowahi kena nambahi utawa
jawaban benar
ngurangi tembung sajrone geguritan dadi ukara
Nilai = 0
gancaran sing gampang dimangerteni Jika peserta didik tidak dapat
menjawab dengan benar
Nilai = 3
Jika peserta didik menyebutkan 5
Puntadewa nduweni watak sabar, ora gampang jawaban benar
nesu lan lan saben ana prakara tansah dirampungi Nilai = 2
kanthi ati kang semeleh ora grusa grusu, mulane Jika peserta didik menyebutkan 3-4
jawaban benar
2. Puntadewa uga misuwur ajejujuk Satriya Getih
Putih. Watak becik liyane yaiku Puntadewa Nilai = 1
Jika peserta didik menyebutkan 1-2
nduweni sipat adil, wicaksana, ora tau ngapusi lan jawaban benar
seneng ngapurani liyan.
Nilai = 0
Jika peserta didik tidak dapat
menjawab pertanyaan
Nilai = 3
Jika peserta didik menyebutkan 5
jawaban benar
a. Kenduren Nilai = 2
Jika peserta didik menyebutkan 3-4
b. Brokohan jawaban benar
3. c. Tedhak siten
Nilai = 1
d. Ruwatan Jika peserta didik menyebutkan 1-2
e. Selapanan jawaban benar
Nilai = 0
Jika peserta didik tidak dapat
menjawab pertanyaan
Nilai =1
Jika peserta didik mampu menulis
kalimat dengan basa krama tetapi
ada 4-5 kata kurang tepat
Nilai = 0
Jika peserta didik tidak mampu
menulis kalimat dengan basa krama
Nilai = 3
Jika peserta didik mampu menulis
kalimat dengan aksara jawa beserta
sandangan swara dengan benar
Nilai = 2
Jika peserta didik mampu menulis
kalimat dengan aksara jawa beserta
sandhangan swara tetapi tidak
5. lengkap
Nilai =1
Jika peserta didik menulis kalimat
dengan aksara jawa tanpa
sandhangan swara
Nilai = 0
Jika peserta didik tidak mampu
menulis kalimat dengan aksara jawa
beserta sandhangan swara
PENSKORAN NILAI