Anda di halaman 1dari 16

MAKALAHI

NOVASIPERTANI
AN

TUMPANGSARIJAGUNGDANKACANGPANJANG

MUHAMMADTEJASUKMANA
02.
01.
22.
422

PROGRAM STUDITEKNOLOGIMEKANI
SASIPERTANI
AN
JURUSANPERTANI
AN
POLI
TEKNI
KPEMBANGUNANPERTANI
ANBOGOR
BOGOR
2022

1
Kat
apengant
ar

Puj
idansy
ukursay
aucapkankepadaAl
l
ahSWTat
asber
katdanr
ahmat
nya
kar
enaat
aspeny
ert
aanNy
asampaipadasaati
nimasi
hdi
ber
ikesehat
anunt
uk
meny
elesai
kan t
ugas makal
ah y
ang di
ber
ikan ol
eh dosen pengampu guna
member
ikanpengaj
arandal
am mat
akul
i
ah“
Inov
asiPer
tani
an"y
angt
elahsay
abuat
dal
am makal
ahi
ni.Ter
imakahj
ugakepadar
ekansekal
iyangt
elahmembant
udan
member
ikanmasukanser
tasar
anunt
ukdapatmeny
elesai
kanmakal
ahi
nidengan
t
epatwakt
u.

Makal
ahi
nibel
uml
ahsempur
na,bi
l
ater
dapat kekur
angandal
am set
iap
penul
i
sanny
asay
ami
ntamaaf
.Demi
ki
anl
ahl
apor
ani
nibi
sasay
abuat
,sebel
umny
a
say
aucapkant
eri
makasi
h.

Penul
i
s

MuhammadTej
aSukmana

i
BABI
PENDAHULUAN
1.
1.Lat
arBel
akang
saatmusi
m kemar
au t
iba,pet
anisudah bi
asa mengambi
ljal
ur
menanam j
eni
stanamankuatdimusi
m kemar
au.Sej
uml
ahj
eni
stanaman
khususdimusi
m kemar
auadal
ahubi
,kacanghi
j
au,kacangpol
ong,cabe,
j
agung,kent
ang.Dal
am mengopt
imal
kanpemakai
anl
ahandanmenj
ari
ng
har
ga j
ualdar
ihasi
lpanen,maka pet
anicender
ung mener
apkan si
stem
t
anam t
umpangsar
i.
Tekni
kdengant
anam t
umpangsar
iinij
angandi
l
akukan
sembar
anganbi
l
ataki
ngi
nmengal
amiker
ugi
anbesar
.Jadidal
am duni
a
t
umpang sar
iiniki
ta per
lu mengenalsej
uml
ah pasangan t
anaman y
ang
sal
i
ngber
simbi
osi
sser
tamendukungsat
udenganl
ainny
a.Sal
ahsat
umodel
t
umpangsar
iideali
nii
alaht
umpangsar
ikacanghi
j
audenganj
agung.Ber
ikut
i
nit
ipsCar
atumpangsar
ikacanghi
j
audanj
agung.

Jagungdankacanghi
j
ausamasamat
anamani
dealy
angdi
tanam
di
wakt
umusi
m kemar
au.Kacanghi
j
aumer
upakanj
eni
spol
ong-
pol
ongan
y
angakar
nyamempuny
aikemampuanunt
ukmemf
iksasiunsurni
tr
ogendan
sebagait
empathi
dupbakt
erir
izobi
um.Bi
l
aber
pasangandengant
anaman
j
agungy
angnot
abeny
ammebut
uhkanni
tr
ogenunt
ukkesubur
anny
apast
i
hasi
l
nyabai
ksekal
i
.

1.
2Tumpangsar
i
Lahandibawahbudi
day
atanamanj
agungmani
sber
pot
ensiunt
uk
di
gunakandal
am membudi
day
akant
anamanpanganl
ain.Hali
nimer
upakan
sal
ahsat
ubent
ukef
isi
ensipenggunaanl
ahanper
tani
an,
kar
enapadasaati
ni
kepemi
l
ikan l
ahan per
tani
an ol
eh pet
ani semaki
n t
erbat
as.
Sist
em
t
umpangsar
imer
upakan sol
usiy
ang dapatdi
gunakan ol
eh pet
anidal
am
mengel
olal
ahan per
tani
anny
a.Kangkung sut
era mer
upakan sal
ah sat
u

1
t
anamany
angdapatdi
gunakandal
am si
stem t
umpangsar
iter
sebut
.Masa
panenkangkungsut
erasi
ngkatdankangkungsut
eradapatt
umbuhdibawah
t
egakan t
anaman l
ain.Tumpangsar
iadal
ah bent
uk pol
atanam y
ang
membudi
day
akanl
ebi
hdar
isat
ujeni
stanamandal
am sat
uanwakt
uter
tent
u,
dan t
umpangsar
iinimer
upakan suat
u upay
a dar
ipr
ogr
am i
ntensi
fi
kasi
per
tani
andengant
ujuanunt
ukmemper
olehhasi
lpr
oduksiy
angopt
imal
,dan
menj
agakesubur
an t
anah (
Praset
yo,Sukar
djo,dan Puj
i
wat
i,2009)
.Jumi
n
(
2002dal
am Mar
li
ah,Jumi
ni,Jami
l
ah,2010)meny
atakanbahwat
ujuandar
i
si
stem t
anam t
umpangsar
iadal
ahunt
ukmengopt
imal
kanpenggunaanhar
a,
ai
r,dan si
narmat
ahar
iseef
isi
en mungki
n unt
uk mendapat
kan pr
oduksi
maksi
mum.Tumpangsar
idar
iduaj
eni
stanamanmeni
mbul
kani
nter
aksi
,
aki
batmasi
ngmasi
ng t
anaman membut
uhkan r
uangan y
ang cukup unt
uk
memaksi
mumkanker
jasamadanmemi
nimumkankompet
isi
,sehi
nggapada
si
stem t
umpangsar
iadabeber
apahaly
anghar
usdi
per
hat
ikanant
aral
ain
pengat
uranj
arakt
anam,popul
asit
anaman,umurpanent
iapt
anamandan
ar
sit
ekt
ur t
anaman (
Sul
i
van,2003 dal
am Suwar
to dkk,2005)
.Si
stem
t
umpang sar
iakan meni
ngkat
kan kompet
isidal
am menggunakan f
akt
or
per
tumbuhan,ol
ehkar
enai
tuunt
ukmengur
angikompet
isii
tumakaper
lu
pengat
uranwakt
utanam dar
itanamany
angdi
tumpangsar
ikan.

1.
1Tuj
uanMakal
ah

1.Unt
ukmenget
ahuimanf
aatt
umpangsar
idar
itanamanj
agungdan
kacangpanj
ang

2.Menget
ahui
tingkatpr
odukt
if
it
ast
anamanj
agungdengan
Tumpangsar
idankacangpanj
ang

3.Menget
ahucar
apenanamant
umpangsar
itanamanj
agungdankacang
panj
ang.

2
BABI
I

TI
NJAUANPUSTAKA

2.
1TanamanJagung

Jagung adal
ah sal
ah sat
utanaman y
ang bany
ak di
manf
aat
kan di
I
ndonesi
a,bahkanmenj
adisal
ahsat
umakananpokoksumberkar
bohi
drat
.
Sel
ain di
konsumsiol
eh manusi
a,j
agung j
ugaser
ing di
manf
aat
kan unt
uk
pakant
ernak.Kl
asi
fi
kasit
anamanj
agungNamai
l
miahj ahZea
agungadal
may
s.Tanamani
nimemi
l
iki
klasi
fi
kasi
dal
am si
stem bot
ani
sebagai
ber
ikut
:
Ki
ngdom:
Plant
ae
Di
vi
si
:Sper
mat
ophy
ta
Subdi
vi
siAngi
: osper
mae
Kel Monocot
as: yledoneae
Fami
l
i:Gr
ami
nae
Zea
Genus:
Spesi Zeamay
es: s
Kar
akt
eri
sti
ktanamanj
agung
 Akar
Tanamanj
agungmer
upakant
anamanr
umputkuat
.Akarj
agungadal
ahakar
ber
ser
abuty
angt
umbuhmeny
ebarkesampi
ngdanbawah.Panj
angakar
j
agungadal
ahseki
tar25sent
imet
er.

 Bat
ang
Sedangkanbat
angny
aber
bent
uksi
l
indr
is,t
idakber
cabang,t
idakber
lubang,
danber
uas-
ruas.Di
amet
erbat
angt
anamanj
agungadal
ahseki
tar3sampai4
sent
imet
er.Sedangkant
inggi
nyaber
var
iasit
ergant
ungv
ari
etasny
a.Namun,
umumny
atanamanj
agungmemi
l
iki
tinggi
0,6sampai
3met
er.

3
 Bunga
Bunga j
agung adal
ah bunga t
idak sempur
na.Namun,j
agung t
ermasuk
t
anaman ber
umah sat
u,maksudny
a,bunga j
ant
an dan bunga bet
inany
a
ber
adadi
dal
am sat
utanaman.

Bungaj
ant
anber
adadiuj
ungbat
ang.Bungaj
ant
andi
sebutj
ugadengan
st
ami
nat
e.Bungaj
ant
ant
erdi
ridar
iser
buksar
i,sekam kel
opak(
glumae)
,
sekam t
ajukat
as(
pal
ae)
,sekam t
ajukbawah(
lemma)
,dankant
ongsar
i.
Sedangkanbungabet
inaber
adadi
bagi
andaunke-
6at
au8dar
ibungaj
ant
an.
Bungabet
inat
erdi
ridar
iselt
elury
angdi
l
indungicar
pelat
aut
angkaikepal
a
put
ik.Car
peli
niber
bent
ukpanj
angseper
tir
ambutdanmer
upakanbagi
an
y
ang ki
ta kenalsebagair
ambutj
agung.Rambutj
agung i
nibi
sa t
umbuh
hi
ngga30,
5sent
imet
er.

 Tongkol
Tongkolat
aubonggolj
agungmunculdar
iruasbat
angy
angt
umbuhmenj
adi
t
unas.Sat
utanaman j
agung bi
sa menghasi
l
kan sat
u at
au l
ebi
htongkol
j
agung.Dal
am sat
utongkolj
agung,t
ersusunsebany
ak200sampai400bi
j
i
j
agung.
Macam-
macam v
ari
etasj
agungdi
l
ansi
rdar
iReposi
tor
yPol
tekkesDenpasar
,
t
erdapatt
ujuhv
ari
etasj
agungsebagai
ber
ikut
:
 Jagungmut
iar
a(Zeamay
svar
.indur
ate)
 Jagunggi
gikuda(
Zeamay
svar
.ident
ata)
 Jagungmani
s(Zeamay
svar
.sacchar
ata)
 Jagungber
ondong(
Zeamay
svar
.ev
ert
a)
 Jagungt
epung(
Zeamay
svar
.amy
lacea)
 Jagungket
an(
Zeamay
svar
.cer
ati
na)
 Jagungpol
ong(
Zeamay
svar
.tuni
cat
e)

4
Per
mint
aan j
agung mani
s diSumat
era Sel
atan t
erus meni
ngkatdengan
meni
ngkat
nyaper
tambahan j
uml
ah penduduk. Pemer
int
ah menar
get
kan
pr
oduksij
agungmani
sbi
samencapai26.
000.
000t
on,sedangkanpr
oduksi
padat
ahun2014bar
umencapai18.
548.
872t
on(
BPS,2014)
.Padat
ahun
2015diSumat
eraSel
atanmempr
oduksij
agungsebany
ak25.
896t
ondengan
l
uaspenanaman12.
057ha.Dar
idat
ater
sebutmencer
minkanbahwapel
uang
unt
uk meni
ngkat
kan pr
oduksij
agung mani
s diSumat
era Sel
atan masi
h
t
erbukal
ebar
.Rendahny
apr
oduksij
agungmani
sdiSumat
eraSel
atansal
ah
sat
upeny
ebabny
aadal
ahkondi
sil
i
ngkungany
angkur
angmendukungunt
uk
budi
day
atanamanpangan.

2.
2.KacangPanj
ang

Kacangpanj
angadal
ahsal
ahsat
utanamansay
urany
angpopul
erdal
am
kul
i
nerAsi
aTenggar
adanAsi
aTi
mur
.Buahpol
ongny
adi
masaksebagai
say
urat
au di
makan ment
ah sebagail
alapan.I
atumbuh dengan car
a
memanj
atat
aumel
i
li
t.
Ker
ajaan:
Plant
ae
Di
vi
si
:Magnol
i
ophy
ta
Kel
as:
Magnol
i
opsi
da
Or
do:
Fabal
es
Fami
l
i:Fabaceae
Subf
ami
l
i:Faboi
deae
Genus:
Vigna
Spesi
es:
V.ungui
cul
ata
Subspesi
es:
V.u.sesqui
pedal
i
s

5
Namat
ri
nomi
alVi
: gnaungui
cul
atasesqui
pedal
i
s
(
L.)Ver
dc.
Kacangpanj
ang(
Vignaungui
cul
ataKel
ompokSesqui
pedal
i
s)adal
ahsal
ah
sat
utanamansay
urany
angpopul
erdal
am kul
i
nerAsi
aTenggar
adanAsi
a
Ti
mur
.Buahpol
ongny
adi
masaksebagaisay
urat
audi
makanment
ahsebagai
l
alapan.I
atumbuhdengancar
amemanj
atat
aumel
i
li
t.Bagi
any
angdi
j
adi
kan
say
urat
aul
alapanadal
ahbuah(
pol
ong)y
angmasi
hmudadanser
at-
ser
atny
a
masi
hlunak.Kacangpanj
angi
nimudahdi
dapat
idikawasanpanasdiAsi
a.
Daunny
adi
sebutdenganl
embay
ungdandapatdi
olahpul
amenj
adisay
ur.
Car
amenanam t
anamankacangpanj
angadal
aht
anam l
angsungdengan
memasukan2-
3bi
j
ikedal
am l
ubangsedal
am 1–2cm kemudi
andi
ti
mbun
t
anah,
ber
bungapadaumur30har
idanmul
aipanenumur45har
i.

2.
4.Tanah
Jeni
stanah diSumat
era Sel
atan di
domi
nasiol
eh Podsol
i
k Mer
ah
Kuni
ng (
PMK) y
ang di
kenal mengandung sedi
ki
t unsur har
a,sedi
ki
t
mengandungbahanor
gani
k,danpH y
angr
endah(
Sur
ti
nah&Li
dar
,2012)
.
Penambahanunsurhar
adanbahanor
gani
kkedal
am t
anahPMK bel
um
cukupunt
ukmeni
ngkat
kanpr
oduksij
agungmani
s.Dal
am budi
day
aper
tani
an
t
eknol
ogipamungkasy
angper
ludi
gunakanadal
ahpember
ianZatPengat
ur
TumbuhTanaman(
ZPT)
.

2.
5.Pr
oduksi

Pr
oduksibi
j
ipadat
anamany
angdi
pangkas½ bagi
andaundiat
as
t
ongkoll
ebi
hti
nggidi
bandi
ngkan t
anaman y
ang t
idakdi
pangkasdengan
pember
ianpupukUr
eay
angsama.Peni
ngkat
ant
erj
adit
erhadapj
uml
ahbi
j
i
pert
ongkol
.Ber
atker
ingbi
j
isaatpanen,
namunkecepat
anpeni
mbunanbahan

6
ker
ingsemaki
nlambatdenganmeni
ngkat
nyapupuk.
Begi
tuj
ugapadawakt
u
peni
mbunanbahanker
ingmakawakt
uyangt
erl
amadi
dapatpadat
anaman
y
angdi
ber
iUr
ea300kg/
ha(
Sur
ti
nah,
2005)
.

Sur
ti
nah(
2008)mel
apor
kanbahwaj
agungmani
syangdi
panenpada
umur70 har
imenghasi
l
kan ber
att
ongkol384.
53 g,ber
att
ongkolt
anpa
kel
obot288.
89 g,dan kandungan gul
a bi
j
i15,
78 %.Sur
ti
nah (
2012)
mel
apor
kanv
ari
tasBonanzay
angdi
tanam diPekanbar
umenghasi
l
kankadar
gul
a14.
82%bi
l
adi
panenpadapukul17.
00dandi
panenpadaumur65har
i
set
elaht
anam.Padapenel
i
tiany
angl
ainSur
ti
nah(
2013)
,mal
apor
kanbahwa
v
ari
etasBonanzaadal
ah y
ang t
erbai
kdi
bandi
ngkan duav
ari
etasl
ainny
a,
denganber
att
ongkolt
anpakel
obot295g.Sy
afr
uddi
n,Nur
hay
ati
,danWat
i
( 2012) mel
apor
kan bahwa v
ari
etas Bonanza menunj
ukan r
espon
per
tumbuhandanpr
oduksiy
angt
inggipadaper
lakuanpember
ianpupukNPK
cai
r.

7
BABI
II

PEMBAHASAN

3.
3.I
kli
m

 I
kli
myangdi
kehendakiol
ehsebagi
anbesart
anamanj
agungadal
ah
daer
ah-
daer
ah ber
ikl
i
m sedang hi
ngga daer
ah ber
ikl
i
m sub-
t
ropi
s/t
ropi
syangbasah.Jagungdapatt
umbuhdi
daer
ahy
angt
erl
etak
ant
ara0-
50der
ajatLUhi
ngga0-
40der
ajatLS.
 Pada l
ahan y
ang t
idak ber
ir
igasi
, per
tumbuhan t
anaman i
ni
memer
lukancur
ahhuj
ani
dealseki
tar85-
200mm/
bul
andanhar
us
mer
ata.Padaf
asepembungaandanpengi
sianbi
j
itanamanj
agung
per
lu mendapat
kan cukup ai
r.Sebai
kny
ajagung di
tanam di
awal
musi
m huj
an,
danmenj
elangmusi
m kemar
au.
 Per
tumbuhant
anamanj
agungsangatmembut
uhkansi
narmat
ahar
i.
Tanamanj
agungy
angt
ernaungi
,per
tumbuhanny
aakant
erhambat
/
mer
ana,danmember
ikanhasi
lbi
j
iyangkur
angbai
kbahkant
idak
dapatmembent
ukbuah.
 Suhuy
angdi
kehendakit
anamanj
agungant
ara21-
34der
ajatC,akan
t
etapibagiper
tumbuhan t
anaman y
ang i
dealmemer
lukan suhu
opt
imum ant
ara23-
27der
ajatC.Padapr
osesper
kecambahanbeni
h
j
agungmemer
lukansuhuy
angcocokseki
tar30der
ajatC.
 Saatpanenj
agungy
angj
atuhpadamusi
m kemar
auakanl
ebi
hbai
k
dar
i pada musi
m huj
an, kar
ena ber
pengar
uh t
erhadap wakt
u
pemasakanbi
j
idanpenger
inganhasi
l
.

8
3.
2.Medi
aTanam

 Jagung t
idak memer
lukan per
syar
atan t
anah y
ang khusus.Agar
supay
adapatt
umbuhopt
imalt
anahhar
usgembur
,suburdankay
a
humus.
 Jeni
stanahy
angdapatdi
tanamij
agungant
aral
ain:andosol(
ber
asal
dar
igunungber
api
),l
atosol
,gr
umosol
,tanahber
pasi
r.Padat
anah-
t
anahdengant
ekst
urber
at(
grumosol
)masi
hdapatdi
tanamij
agung
dengan hasi
lyang bai
k dengan pengol
ahan t
anah secar
a bai
k.
Sedangkanunt
ukt
anahdengant
ekst
url
empung/
li
at(
lat
osol
)ber
debu
adal
ahy
angt
erbai
kunt
ukper
tumbuhanny
a.
 Keasamant
anaher
athubunganny
adenganket
ersedi
aanunsur
-unsur
har
atanaman.Keasamant
anahy
angbai
kbagiper
tumbuhant
anaman
j
agungadal
ahpHant
ara5,
6–7,
5.
 Tanamanj
agungmembut
uhkant
anahdenganaer
asidanket
ersedi
aan
ai
rdal
am kondi
sibai
k.
 Tanahdengankemi
ri
ngankur
angdar
i8% dapatdi
tanamij
agung,
kar
ena di
sana kemungki
nan t
erj
adi
nya er
osit
anah sangatkeci
l
.
Sedangkandaer
ahdengant
ingkatkemi
ri
nganl
ebi
hdar
i8%,
sebai
kny
a
di
l
akukanpembent
ukant
erasdahul
u.

3.
3.Pr
osesTanam

1.Per
siapanl
ahant
anam

Lahant
anam bai
kiniper
ludi
gembur
kanser
tadi
papar
kandar
isi
nar
mat
ahar
isecar
ameny
elur
uh.Gembur
kanl
ahanmemakaicangkul
/mesi
n
baj
ak kemudi
an bi
arkan t
erpaparsi
narmat
ahar
i2 mi
nggu supay
a bi
sa
membunuhpat
ogendal
am t
anah.Buat
lahal
urcal
onbedengan.Tabur
kanl
ah
pupukor
gani
kat
aupupukkandangkemudi
anbent
ukbedengany
angl
ebar
nya

9
kur
angl
ebi
h40-
50cm.Bedengant
ersebutkemudi
andi
pot
ongunt
ukl
ubang
t
anam kacang hi
j
au ber
jar
ak 15×15 cm ant
ar l
ubang t
anam y
ang
kedal
amanny
akur
angl
ebi
h5cm.

2.Penanamankacanghi
j
au

Kenapahar
uskacanghi
j
audul
u?I
ngat
lahbahwaki
tamembahassej
ak
awalkacanghi
j
audapatmemf
iksasini
tr
ogendal
am t
anahy
angnant
iakan
di
per
lukant
anamanj
agungt
ersebutdengant
ujuansupay
anant
ijagungt
idak
t
ert
utupdengant
anamankacanghi
j
au.Kacanghi
j
audi
tanam l
ewatbi
j
iny
a.
Kemudi
anmemi
l
ihv
ari
etaskacanghi
j
auungguldant
ahant
erhadappeny
aki
t.
Yangt
erkenali
alahv
ari
etaaskacanghi
j
auv
ima.Kacanghi
j
aui
nimempuny
ai
pr
odukt
ivi
tast
inggidant
oler
andar
ipeny
aki
t.Sehi
nggabi
sameni
ngkat
kan
hasi
lkal
i
annant
i.Per
tamakal
i
anr
endam bi
j
iny
akacanghi
j
au.Janganl
upa
menambahkankur
angl
ebi1t
etesauksi
nper
li
ter
nya.Tungguhany
abeber
apa
j
am saj
alal
ubi
j
ikacanghi
j
aui
niakanmengambangdany
angmengambang
t
ersebutbuangl
ahsebabt
idakbi
sat
umbuh.

3.Per
awat
ant
anamankacanghi
j
au

Bi
j
ikacang hi
j
au y
ang t
umbuh i
nibi
arkanl
ah dul
u sampaij
adidaun
sempur
na.Diusi
a10har
isesudaht
umbuhkal
i
andapatmember
ikanpupuk
daungunameni
ngkat
kankesubur
ant
anamankacanghi
j
au.Pupukdauni
ni
kadangsudaht
erkandungunsurmi
krodanmakr
oyangl
engkapdi
ser
taiZPT.
Janganper
nahmenj
alankanpenabur
anpupukur
eamaupunZAy
angf
okusdi
unsurni
tr
ogen.Halt
ersebutmendor
ongper
tumbuhandaunt
anamankacang
hi
j
audanmal
ahbi
samenur
nkanpr
odukt
if
it
aspol
ongkacanghi
j
ausendi
ri
.

Bi
l
akal
i
ani
ngi
nmeni
ngkat
kankacanghi
j
auy
angber
kual
i
taskal
i
anbi
sa
menabur
kanpupukKCLwal
aui
nihany
amembut
uhkansedi
ki
t.At
aubi
l
a

10
kal
i
anmel
i
hatt
anamankacanghi
j
auy
angt
umbuhsuburmakakal
i
ant
ak
har
usmenambahkanny
apupukl
agi
.Tanamankacanghi
j
audenganal
ami
bi
samengumpul
kanni
tr
ogenser
tameny
ubur
kant
anam dengankandungan
ni
tr
ogeni
tu.Panenkacanghi
j
aui
nit
ermaasuksi
ngkaty
akniCuma60har
i
sesudahi
atumbuh.Har
uskal
i
ani
ngatbahwakal
i
anakanmenj
alankancar
a
t
umpangsar
i.Sehi
nggadiusi
a1bul
ansebel
um masapanenkacangi
ni
kal
i
anhar
usmembuatl
ubangt
anam j
agungdit
epiber
samakacanghi
j
au
y
angj
arakny
akur
angl
ebi
h30cm dengankedal
aman5-
10cm.Tanamkan2
bi
j
ijagungper
lubang.Jagungt
umbuhkur
angl
ebi
h5har
ilal
uakanseger
a
membesarsebabbi
sameny
erapni
tr
ogendar
ibedengankacanghi
j
au.

4.Panenkacanghi
j
auser
taper
awat
anj
agung

Masapanenkacanghi
j
auy
aknipol
ongny
ayangt
elahmenguni
ngker
ing
danj
anganbi
arkanhi
nggapol
ongny
amenghi
tam sebabakanmudahpecah
bi
l
adi
sent
uh.Kumpul
kanpol
ongny
adanj
emurkemudi
anpukul
l
ahsupay
a
pecah.Kul
i
tser
tabi
j
ikacangdapatt
erpi
sahsecar
alay
ak/manualdi
bant
u
ki
pas.Kemudi
anbedenganbekaskacanghi
j
aukal
i
anber
sihkandaunat
asny
a
memakaisabi
tdanj
anganmencabutakar
nya.Pakai
l
aht
anahbedenganguna
menggar
ukakar
nyaj
agungdi
sebel
ahny
ajadibedenganbi
saber
pindahposi
si
dij
agung.Jagungbi
sat
umbuhsuburt
anpapupukni
tr
ogen.Pakai
l
ahspasi
ant
arbedenganj
agunggunapengai
ran10har
isekal
i
.Jagungbi
sakal
i
an
panensesudahusi
a3,
5bul
andankal
i
anakandi
unt
ungkansebabt
akhar
us
member
ikanpupukny
alagi
dij
agung.

11
3.
4.Ket
inggi
anTempat
Jagungdapatdi
tanam diI
ndonesi
amul
aidar
idat
aranr
endahsampaidi
daer
ahpegunungany
angmemi
l
ikiket
inggi
anant
ara1000-
1800m dpl
.Daer
ah
denganket
inggi
anopt
imum ant
ara0-
600m dplmer
upakanket
inggi
any
ang
bai
kbagi
per
tumbuhant
anamanj
agung.

12
BABI
V

KESI
MPULAN

Per
lakuan penundaan saat t
anam t
anaman j
agung dapat
meni
ngkat
kan per
tumbuhan.Pol
atumpangsar
ilebi
h bai
k dar
ipada pol
a
monokul
turunt
ukper
tumbuhandanhasi
lpadat
anamanj
agungdankacang
t
anah.Pol
atanam t
umpangsar
idoubl
erow j
agungl
ebi
hbai
kdar
ipadapol
a
t
anam si
ngl
erowj
agungunt
ukper
tumbuhandanhasi
lpadat
anamanj
agung
dan kacang panj
ang.Ter
dapatdosi
spenggunaan pupukUr
ea y
ang bai
k
dal
am pol
a si
stem t
umpangsar
i si
ngl
e r
ow dan doubl
e r
ow unt
uk
per
tumbuhandanhasi
lpadat
anamanj
agungdankacangpanj
ang.Manf
aat
l
aindar
itumpangsar
iial
ahDapatmemaksi
mal
kanl
ahany
angkeci
lmenj
adi
l
ebi
hber
pot
ensi
,unsurhar
ayangdit
anam akanj
auhber
gunakar
enadal
am
sat
uar
ealdapatt
erser
apol
eht
anamansecar
abai
kdant
idakt
erbuang,dan
Mengur
angi
biay
a/ongkosper
tani
an

13
DAFTARPUSTAKA

Li
dar
,S." Surt
inah.(2012).Respon Tanaman Jagung Mani
s( Zea mays
saccharata,St ur
t)AkibatPemberi
anTi
ensGol denHarv
est.
"Jur
  nal
Il
miahPer tanian 
8.2:
1-5.

MANI
S,DAN KADAR GULA BI JIJAGUNG."KORELASIANTARA WAKTU
PANEN DAN KADAR GULA BI JI JAGUNG MANI S (Zea may
s
sacchar
ataSt
urt
).
"Jur
  nalI
lmi
ahPer
tani
anVol
 9.
1(2012)
.

Sur
ti
nah,Surti
nah,
NengSusi,andSr
iUt
amiLestari
."Komparasi
Tampil
andan
HasilLimaVari
etasJagungMani
s( Zeamay ssaccharat
a,St
urt
)di
KotaPekanbar
u."
 Jur
nalI
lmi
ahPer
tanian 
13.1(2016)
.

ht
tp:
//nat
ional
geogr
aphi
c.co.
id/
ber
it
a/2013/
01/
tumpangsar
i-
unt
uk-
kel
est
ari
an-
produksi
-kakao

Samudr
a,2005.Kl
asi
fi
kasit
anamankakaoadal
ahsebagaiber
ikut
,Ki
ngdom:
Pl
ant
ae;Di
vi
si
o:Sper
mat
ophy
ta;Cl
ass:Di
cot
yledoneae;Or
do:Mal
val
es;
Fami
l
y:St
ercul
i
aceae;
Genus:
Theobr
oma;
Spesi
es:
Theobr
omacacaoL.

Pr
aset
yo,
Sukar
djo,
E.I
.,
Puj
i
wat
i,H.
,2009.Pr
odukt
ivi
tasLahandanNKLpada
Tumpangsar
iJar
akPagardenganTanamanpangan.J.Akt
aAgr
osi
aVo.12
(
1):
51–

14

Anda mungkin juga menyukai