.
Hubungan dua variabel ada yang positif dan negatif
• Korelasi Pearson
n n n
n X iYi − X i Yi
r= i =1
2
i =1 i =1
2
n n n n
n X i −
2
Xi
n Yi − Yi
2
i =1 i =1 i =1 i =1
n=8 X = 50 Y = 62
X 2
= 420 Y = 598 2
XY = 499
Sehingga korelasinya :
8 ( 499 ) − ( 50 )( 62 )
r=
8 ( 420 ) − ( 50 ) 8 ( 598 ) − ( 62 )
2 2
3984 − 3100
=
3360 − 2500 4784 − 3844
884
=
860 940
884
=
( 29.3258)( 30.6594 )
884
= = 0.9832
899.1114
.
• Diperoleh r = 0.9832
• Dari hasil tersebut bisa dikatakan bahwa korelasi
antara X dan Y sangat kuat positif.
Contoh 2
•. No. X Y X2 Y2 XY
1 2 15 4 225 30
2 4 14 16 196 56
3 5 12 25 144 60
4 6 10 36 100 60
5 8 9 64 81 72
6 10 8 100 64 80
7 11 6 121 36 66
8 13 4 169 16 52
9 14 3 196 9 42
10 15 2 225 4 30
Jumlah 88 83 956 875 548
Dari tabel tersebut diperoleh :
n = 10 X = 88 Y = 83
= 956
X 2
Y = 875 2
XY = 548
• Sehingga korelasinya adalah :
10 ( 548 ) − ( 88 )( 83)
r=
10 ( 956 ) − ( 88 ) 10 ( 875 ) − ( 83)
2 2
5480 − 7304
=
9560 − 7744 8750 − 6889
−1824
=
1816 1861
−1824
=
( 42.6146 )( 43.1393)
−1824
= = −0.9922
1838.36401
.
• Diperoleh r = - 0.9922
• Dari hasil tersebut bisa dikatakan bahwa korelasi antara X dan Y
sangat kuat negatif.
• Yang artinya bahwa kenaikan harga menyebabkan hasil penjualan
menurun.
2. Korelasi untuk data skala ordinal
• Korelasi Spearman
6 d i 2
r = 1−
n(n 2 − 1)
• Dimana :
d : selisih antara rank x dan rank
n : banyaknya pasangan data
Contoh
• Ingin dicari korelasi antara Pendidikan (X) dan
Prestasi Kerja (Y).
• Pendidikan : SD = 1, SMP = 2, SMA = 3, PT = 4
• Prestasi kerja : cukup = 1, baik = 2, baik sekali = 3
No. Pendidikan (X) Prestasi kerja (Y)
1 SMA baik
2 PT baik sekali
3 SMP baik
4 SMA baik
5 PT baik sekali
6 PT baik
7 SD cukup
8 SMP cukup
Dari data tersebut dibuat menjadi angka sbb. :
•. Pendidikan Prestasi kerja Pendidikan Prestasi kerja
No. (X) (Y) (X) (Y)
1 SMA baik 3 2
2 PT baik sekali 4 3
3 SMP baik 2 2
4 SMA baik 3 2
5 PT baik sekali 4 3
6 PT baik 4 2
7 SD cukup 1 1
8 SMP cukup 2 1
Sehingga diperoleh :
•.
X Y Rx_awal Ry_awal Rx Ry d = Rx - Ry d2
3 2
4 3
2 2
3 2
4 3
4 2
1 1
2 1
X Y Rx_awal Ry_awal Rx Ry d = Rx - Ry d2
3 2 4
4 3 6
2 2 2
3 2 5
4 3 7
4 2 8
1 1 1
2 1 3
X Y Rx_awal Ry_awal Rx Ry d = Rx - Ry d2
3 2 4 4.5
4 3 6 7
2 2 2 2.5
3 2 5 4.5
4 3 7 7
4 2 8 7
1 1 1 1
2 1 3 2.5
Hasil pengurutan Y sbb. :
X Y Rx_awal Ry_awal Rx Ry d = Rx - Ry d2
3 2 3
4 3 7
2 2 4
3 2 5
4 3 8
4 2 6
1 1 1
2 1 2
X Y Rx_awal Ry_awal Rx Ry d = Rx - Ry d2
3 2 3 4.5
4 3 7 7.5
2 2 4 4.5
3 2 5 4.5
4 3 8 7.5
4 2 6 4.5
1 1 1 1.5
2 1 2 1.5
Tabel nilai Rx dan Ry
X Y Rx_awal Ry_awal Rx Ry d = Rx - Ry d2
3 2 4 3 4.5 4.5
4 3 6 7 7 7.5
2 2 2 4 2.5 4.5
3 2 5 5 4.5 4.5
4 3 7 8 7 7.5
4 2 8 6 7 4.5
1 1 1 1 1 1.5
2 1 3 2 2.5 1.5
• . X Y Rx_awal Ry_awal Rx Ry d = Rx - Ry d2
3 2 4 3 4.5 4.5 0 0
2 2 2 4 2.5 4.5 -2 4
3 2 5 5 4.5 4.5 0 0
2 1 3 2 2.5 1.5 1 1
• Jumlah d2 : 12
Perhitungan r
6 d i 2
r = 1−
n(n 2 − 1)
6 (12 )
= 1−
8(82 − 1)
72
= 1−
8 ( 63)
72
= 1− = 1 − 0.143 = 0.857
504
5490 − 5456
=
25130 − 24025 1259 − 1239.04
34
=
1105 19.96
34
=
( 33.24 )( 4.47 )
34
= = 0.228 = 0.23
148.58
Contoh 2
• Contoh Soal 2 : Hubungan Motivasi dengan Kinerja di Politeknik Citra Widya Edukasi
•
• Motivasi (X) : 60; 70; 75; 65; 70; 60; 80; 75; 85; 90; 70; dan 85
• Kinerja (Y) : 450; 475; 450; 470; 475; 455; 475; 470; 485; 480; 475;dan 480.
No X Y X2 Y2 XY
1. 60 450 3600 202500 27000
2. 70 475 4900 225625 33250
3. 75 450 5625 202500 33750
4. 65 470 4225 220900 30550
5. 70 475 4900 225625 33250
6. 60 455 3600 207025 27300
7. 80 475 6400 225625 38000
8. 75 470 5625 220900 35250
9. 85 485 7225 235225 41225
10. 90 480 8100 230400 43200
11. 70 475 4900 225625 33250
12. 85 480 7225 230400 40800
Statistik X Y X2 Y2 XY
Jumlah 885 5640 66325 2652350 416825
n = 12 X = 885 Y = 5640
. X 2
= 66325 Y = 2652350 XY = 416825
2
5001900 − 4991400
=
795900 − 783225 31828200 − 31809600
10500
=
12675 18600
10500
=
(112.58 )(136.38 )
10500
= = 0.6839 = 0.68
15353.66