Definisi

Teori utiliti ordinal ini telah dicipta oleh Sir John R. Hicks. Pengguna yang akan menentukan susunan keutamaan barang sama ada memuaskan atau tidak. Teori utiliti ordinal menyatakan utiliti tidak dapat diukur, tetapi dapat ditunjukkan melalui perbandingan dua barang.

Keluk Puas Sama

Garis Belanjawan

Teori Utiliti Ordinal

Keluk Puas Sama (Indifference Curve)

Keluk Puas Sama (KPS) menunjukkan kombinasi barang yang akan memberikan tingkat kepuasan yang sama terhadap pengguna. Andaian: Pengguna hanya menggunakan dua jenis barangan sahaja, contohnya kek dan aiskrim.

Keluk Puas Sama

Jadual 3.0
Kombinasi A B C D E Kek 12 10 8 4 2 Aiskrim 2 4 6 10 12

Keluk Puas Sama

Kek
Rajah 3.0 Keluk Puas Sama

12

IC

Aiskrim
2 12

Ciri-ciri Keluk Puas Sama

KPS mencerun ke bawah dari kiri ke kanan KPS berbentuk cembung ke titik origin Semakin jauh KPS dari titik origin, semakin tinggi tingkat kepuasan
Barang Y

Rajah 3.1 Keluk Puas Sama IC IC IC

Barang X

Ciri-ciri Keluk Puas Sama

KPS tidak boleh bersilang
Barang Y

KPS tidak menyentuh paksi-X atau paksi-Y

Barang Y

IC IC 0 Barang X 0

IC Barang X

Rajah 3.2

Rajah 3.3

Hukum Kadar Penggantian Sut (MRS)

MRS ialah mengukur kuantiti suatu barang yang perlu dilepaskan oleh pengguna bagi mendapatkan tambahan satu unit barangan lain bagi mengekalkan kepuasan. Hukum MRS menyatakan bahawa kadar penggantian sut semakin lama, semakin kecil, iaitu diperlukan semakin sedikit aiskrim untuk memperolehi kek. MRS = Y X Kesannya, akibat daripada penggantian sut yang semakin kecil, KPS adalah semakin kurang kecerunannya. Maka, KPS adalah cembung daripada titik origin.

Graf dibawah menunjukkan satu set keseluruhan keluk puas sama yang dipanggil Peta Puas Sama. Semakin tinggi tingkat puas sama, semakin tinggi tingkat kepuasan yang diperoleh.
Kek

IC IC IC

0
Rajah 3.4 Peta Puas Sama

Aiskrim

Garis Belanjawan (Budget Line)

Garis belanjawan ini menunjukkan pelbagai kombinasi barang yang dapat dibeli dan digunakan daripada sejumlah pendapatan tertentu dan pada tingkat harga tertentu bagi mencapai kepuasan yang maksimum. Jumlah pendapatan = Py.Y Px.X

Ciri-ciri garis belanjawan

Keluk garis belanjawan ialah mencerun ke bawah dari kiri ke kanan. Kecerunannya menunjukkan nisbah harga antara satu barang. Ia menggambarkan satu tingkat pendapatan tertentu.

Garis Belanjawan
Diandaikan harga kek adalah RM 2.50 dan aiskrim ialah RM2.00, manakala pendapatan yang diperolehi ialah RM 50.
Jadual 3.1 Garis Belanjawan Kombinasi A Kek 20 Aiskrim 0

B
C D E F

16
12 8 4 0

5
10 15 20 25

Kek
Rajah 3.5 Keluk Garis Belanjawan

20

A Jumlah pendapatan: RM50 Harga Kek (Py): RM2.50 Harga Aiskrim (Px): RM 2.00

15

25

Aiskrim

Keseimbangan Pengguna
Pengguna mencapai keseimbangan apabila ia dapat memaksimumkan utiliti dengan penggunaan pelbagai barangan dengan sejumlah pendapatan tertentu. Keseimbangan ditunjukkan apabila keluk puas sama bersilang/bertindih dengan keluk garis belanjawan pada titik E dan kecerunan keluk puas sama dan keluk garis belanjawan adalah sama pada ketika itu.

Barang Y
B
Rajah 3.6 Keluk Keseimbangan Pengguna

Qy

E
IC

Qx

Barang X

Kesan Perubahan dalam Pendapatan

Kesan pendapatan menjelaskan apa yang berlaku kepada tingkat keseimbangan pengguna apabila tingkat pendapatan pengguna berubah manakala faktor-faktor lain adalah tetap. Setiap kenaikan pendapatan yang diperoleh oleh penggguna akan membawa kepada keluk puas sama yang lebih tinggi disebabkan pengguna mempunyai lebih banyak pendapatan boleh guna.

Kesan Perubahan dalam Pendapatan

Diandaikan bahawa harga barang X dan Y adalah tetap.
Y B Rajah 3.7 B B

Kesan Perubahan dalam Harga

Kesan perubahan dalam harga menjelaskan apa yang akan berlaku kepada keluk keseimbangan pengguna apabila harga salah satu daripada kedua-dua barang adalah berubah, manakala harga bagi barang lain adalah tetap.

Kesan Perubahan dalam Harga

Diandaikan bahawa hanya harga barang X sahaja yang berubah.
Y

Diandaikan bahawa hanya harga barang Y sahaja yang berubah

Y

B
Rajah 3.8 B Rajah 3.9

Keluk Pengunaan Pendapatan (Income Consumption Curve)

Apabila pendapatan benar pengguna berubah dan faktor lain adalah tetap, keseimbangan pengguna juga turut berubah. Pengguna akan meningkatkan pengunaan akibat daripada peningkatan pendapatan. Ini yang dinamakan kesan pendapatan.

QY B

ICC
B E B E IC IC 0 Pendapatan A A A QX Rajah 3.10 Keluk Pengunaan Pendapatan E Rajah 3.10 (a)

IC

Y
Y DD

Rajah 3.10 (b)

Q Q

Kuantiti

Keluk Penggunaan Harga (Price Consumption Curve)

Apabila harga berubah dan faktor lain adalah tetap, keseimbangan pengguna juga akan turut berubah, di mana pengguna akan meningkatkan pengguna barang apabila harga jatuh. Keadaan ini dipanggil kesan penggantian. Akibat perubahan keseimbangan ini, maka akan terbentuklah keluk penggunaan harga.

QY

Rajah 3.11 (a) PCC

QX

Harga

Rajah 3.11 Keluk Penggunaan Harga

P P P DD 0 Q Q Q Kuantiti Rajah 3.11 (b)