ELFRIDA FENTY
TINE KURNIAWATY
WIDYA PUTRI
EKSPONEN DAN LOGARITMA
PENGERTIAN EKSPONEN
Contoh soal:
3 2 3+2
2 .2 = 2
5
=2
= 2x2x2x2x2
= 32
p q p-q
2. a : a = a
5 3 5-3
Contoh soal : 3 : 3 = 3
2
=3
= 3x3
=9
3. (ap)q=apq
contoh soal :
(42)= 42.3
= 45
= 4x4x4x4x4
= 1024
4. (a.b)p=ap.bq
Contoh soal :
2 2 2
(2.3) = 2 .3
= (2x2).(3x3)
= 4.9
= 36
𝑎 p 𝑎𝑝
5. ( ) =( 𝑝 )
𝑏 𝑏
2 2 22
Contoh soal : ( )= ( )
4 42
4
= ( )
16
1
= ( )
4
-p 1
6. a =
𝑎𝑝
-2 1
Contoh soal : 5 =
52
1
=
25
p 1
7. a =
𝑎 −𝑝
2 1
Contoh soal : 4 =
4 −2
𝑝 𝑞
8.𝑎 = ξ 𝑎𝑝
𝑞
1 2
Contoh soal : 2 = ξ 21
2
2
= ඥ2
𝑝 𝑝 𝑝
9. ξ 𝑎𝑏 = ξ 𝑎𝑥 ξ 𝑏
2 2 2
Contoh soal : ξ 4.9 = ξ 4𝑥 ξ 9
2 2
= ξ 2
2 𝑥 ξ 32
= 2x3
=6
𝑝
𝑝 𝑎 ξ𝑎
10. ට = 𝑝
𝑏 ξ𝑏
2 2
2 9 ξ3
Contoh soal : ට = 2
25 ξ 52
3
=
5
0
11. a = 1
0
contoh soal: 5 =1
PERSAMAAN EKSPONEN
Contoh soal:
a. 35x-10= 1
35x-10= 30
5x-10= 0
5x= 10
x= 2
B. Jika af(x)=ap; a>0; a≠1, maka f(x)= n
contoh soal:
a. 9x-4=81
(32)x-4 = 34
32x-8 = 3
2x-8 = 4
2x = 4+8
2x = 12
x = 12:2
x =6
b. 52x-1 = 625
52x-1 = 53
2x-1 = 3
2x = 3+1 2x = 4
x =2
1
c.22x-7 =
32
1
22x-7=
25
22x-7= 2-5
2x-7= -5
2x= -5+7
2x = 2
x=1
C. Bentuk af(x)= ag(x)
Jika af(x)= ag(x) dengan a>0 dan a≠0, maka
f(x)
Contoh soal :
𝑥 2 +x 𝑥 2 -1
a. 9 = 27
x+2 1-x
b. 25 = (0,2)
𝑥 2 +x 𝑥 2 -1
a. 9 = 27
2(𝑥 2 +𝑥) 3൫𝑥 2 −1൯
3 =3
2(x+2)= -1(1-x)
2 2
2x +2x = 3x -3
2x-x = -1-4
-x2+2x+3=0
x2-2x-3=0
(x-3)(x+1)=0
x-3=0 x+1=0
x=3 x= -1
Jadi HP {-1,3}
x+2 1-x
b. 25 = (0,2)
2(x+2) -1(1-x)
5 =5
2(x+2)= -1(1-x)
2x+4 = -1+x
2x-x = -1-4
x= -5
Jadi HP {-5}
D.Bentuk af(x)=bf(x)
Jika af(x)=bf(x) dengan a>0 dan a≠1, b>0 dan b≠1,
dan a≠b maka f(x)
Contoh soal :
a. 6x-3= 9x-3
x-3= 0
x=3
Jadi HP {3}
E. Bentuk A(af(x))2+ B(af(x))+C= 0
Dengan memisahkan af(x)=p, maka bentuk persamaan
di atas dapat diubah menjadi persamaa kuadrat :
Ap2+ Bp+C=0
Contoh soal :
22x-2x+3+16=0
22x-2x.23+16=0
Dengan memisalkan 2x=p,maka persamaan menjadi
P2-8p+16=0
(p-4)(p-4)=0
p=4
Untuk p=4 => 2x=4
2x=22
x=2
Jadi HP {2}
PERTIDAKSAMAAN EKSPONEN
Contoh soal:
1.Tentukan himpunan penyeleseian dari
pertidaksamaan 9x-1 < 3-x+2
a
logx = n artinya x=an untuk a>0 ; a≠1 ;
dan x>0
a= bilangan pokok
x= bilangan logaritma
n= hasil logaritma
Nyatakan dalam bentuk logaritma:
3 1 3 1
2. ξ 2= 2 <=> log ξ 2=
3 3
-3 10 -3
3. 0,001= 10 <=> log10 =-3
Nyatakan dalam bentuk pangkat:
5 2
1. log25=2 <=> 25=5
1 1
2. log = -3 <=> =3-3
3
27 27
1.2log32=2log25=5
3 3 3 3
2. log3ξ 3= log3 2 =2
1 1 1
3. 2log ξ 2= 2log2−2 =-
2 2
2.SIFAT-SIFAT LOGARITMA
1.aloga=1
contoh soal:
7
log7=1
2.alog1=0
contoh soal :
6
log1=0
3. alogx+ alogy= alog(xy)
Contoh soal :
a. 4
log2+4log8
b. 2
log4+2log8
c. 3
log+3log81
a.4log2+ 4log8 =4log (2x8) =
4log16 = 4log42
=2
b. 2log4+2log8=2log4.8
=2log (4x8) =
2log32
= 2log25
=5
1
c. log + 3log81 = 3log9-1+3log92
3
9
3
= log9
= 3log32
=2
a a a
4. logb- logc= log(𝑏𝑐 )
contoh soal :
a.5log100-5log4
2 2
b. log16- log8
c.log1000-log100
d.3log18-3log6
a. 5log100 – 5log4 = 5log( 100
4
)
= 5log25
= 5log52=2
2 2 2 16
b. log16- log8 = log( 8 )
= 2log2
=1
𝑙𝑜𝑔 1000
c. log1000-log100 =
𝑙𝑜𝑔 100
= log 10
=1
3 3 3 18
d. log18- log6= log( )
6
= 3log3
=1
5. alogbn= n x alogb
contoh soal :
a. 4log64
b. 2log3+4log3
c. 2loga+2logb
a.4
log64= 4log43
= 3.4log4
= 3.1
=3
b. 2log3+4log3= log32+log34
= log 9+log 81
= log 9.81
= log729
c.2loga+2logb= loga2+logb2
= log a2.b2
= log (ab)2
a 𝑛 𝑙𝑜𝑔𝑏
6. a. logb =
𝑛 𝑙𝑜𝑔𝑎
g 1
b. loga=
𝑎 𝑙𝑜𝑔𝑔
Contoh soal :
3 7
a. log7x log81
jawab:
𝑙𝑜𝑔 7 𝑙𝑜𝑔 81
a.3log7x7log81= x
𝑙𝑜𝑔 3 𝑙𝑜𝑔 7
𝑙𝑜𝑔 81
= 𝑙𝑜𝑔 3
𝑙𝑜𝑔 34
=
𝑙𝑜𝑔 3
4𝑙𝑜𝑔 3
= 𝑙𝑜𝑔 3
=4
1
b. 3log7x7log81= 7 x7log81
𝑙𝑜𝑔 3
7𝑙𝑜𝑔 34
= 7𝑙𝑜 3
𝑙𝑜𝑔 34
= 𝑙𝑜𝑔 3
=4
𝑎 𝑙𝑜𝑔𝑥
7. 𝑎 =x
Contoh Soal:
3𝑙𝑜𝑔 2 1
a. 4 2𝑙𝑜𝑔 5
=(22)2𝑙𝑜𝑔 5 b. ξ 3 = (3 )3𝑙𝑜𝑔 2
2
1
2𝑙𝑜𝑔 5 2
=( 2 ) = (33𝑙𝑜𝑔 2 )2
1
2
=5 =3 2
=25 =ξ3
8. Untuk sifat yang ke delapan dapat disimpulkan sebagai
berikut
𝑝𝑛 𝑚 𝑚
1. log𝑎 = 𝑙𝑜𝑔𝑎
𝑛
𝑝𝑛
2. logan = ploga
Contoh Soal:
23
a. log16= log24
8
23
b. log64= log26
8
9. Untuk sifat logaritma yg ke sembilan dapat disimpulkan
sebagai berikut:
Untuk p dan a bilangan real p≠1 maka 𝑝𝑝 𝑙𝑜𝑔𝑎 =a
Contoh soal :
2 10 𝑙𝑜𝑔𝑥 2
a. 10𝑙𝑜𝑔𝑥 = 10
= x2
2 2
3𝑙𝑜𝑔𝑎 3 𝑙𝑜𝑔𝑎
b. 9 =9
9𝑙𝑜𝑔𝑎 2
=9
= a2
3.OPERASI PADA LOGARITMA
A.Operasi Perkalian
log(axb)=loga+logb
Contoh soal:
a. Hitunglah 6,28x2,536
Jawab: Jika p=6,38x2,536
logp= log(6,28x2,536)
log p= log 6,28+log2,536
= 1,2021
Jadi,p=antilog 1,2021=15,926
B.Operasi Pembagian
𝑎
Log = loga-logb
𝑏
Contoh Soal:
a.Hitunglah 325,6 : 48,5
Jawab: Jika p=325,6:48,5
logp=log(325,6:48,5)
logp= log 325,6-log48,5
= 2,5127-1,6857
= 0,8270
Jadi,p=anti log 0,8270=6,7
C.Operasi Akar dan Pangkat
n
Log a =nloga
𝑛 1
log ξ 𝑎= loga
𝑛
Contoh soal:
8 8
a.5 = Jika p=5
8 8
a.5 = Jika p=5
8
= logp=log5
= 8log5
logp=8.0,699=5,592
Jadi, p=anti log 5,592= 390800
TERIMA KASIH