Anda di halaman 1dari 65

TUGAS RUTIN

FISIKA MATEMATIKA

Disusun Oleh:

PENDIDIKAN FISIKA D 2017

FAKULTAS MATEMATIKA DAN ILMU PENGETAHUAN


ALAM
UNIVERSITAS NEGERI MEDAN
2018
KUMPULAN SOAL-SOAL BAB 1-3

BAB I

1. Tuliskan bilangan desimal di bawah ini dalam pecahan dan jumlah deret geometri dengan
rumus : s = a / (1-r)
a. 0,55555...
b. 0,185885...
c. 0,818181...
d. 0,77777...
e. 0,583333...
f. 0,61111...
Jawab:

5 5 5 5 5
a. 0,55555... = + + + + +…
10 100 1000 10000 100000
5 1
a= , r=
10 10

5
a 10
S= =
1−r 1
1−
10

5
10 5 10 5
S= = . =
9 10 9 9
10

b. 0,185885... =
81 81 81
c. 0,818181... ¿ + + …
100 10000 1000000
81 1
a= , r=
100 100

81
a 100
S= =
1−r 1
1−
100

81
100 81 100 81 9
S= = . = =
99 100 99 99 11
100
7 7 7 7 7
d. 0,77777... ¿ + + + + +…
10 100 1000 10000 100000
7 1
a= , r=
10 10

7
a 10
S= =
1−r 1
1−
10

7
10 7 10 7
S= = . =
9 10 9 9
10

0,33
e. 0,583333... ¿ S=58+
1−0,01
0,33
¿ 58+
0,99

1
¿ 58+
3

174 +1 175
¿ =
3 3

0,11
f. 0,61111.... ¿ S=6+
1−0,01
0,11
¿ 6+
0,99
1
¿ 6+
9
54 +1 55
¿ =
9 9

2. Berbagai suku dari :



A. ∑ 2nn → 12 , 24 , 36 , 48 …
n=1

(−1)n 1 −1 1 −1
B. ∑ →−1, , , , …
n=1 n 2 3 4 5

n 1 2 3 4
C. ∑ n+5 → , , , …
6 7 8 9
n=1

2 n(2 n+4 ) 6 20 42
D. ∑ 3 n+ 5
→ , ,
8 11 23
n=1
3. Tentukan jumlah parsial dalam n dari deret tak hingga:

1
a. ∑ n(n+ 1)
n=1


n2 +1
b. ∑ n2
n=1

Jawab:

1 1 1 1 1
a. ∑ n(n+ = + + +
1) 2 6 12 20
n=1

1
an =
n ( n+ 1 )
1
Maka: lim an= lim 2
n →∞ n→ ∞ n +n
1
2
n
¿ lim 2
n →∞ n n
+
n2 n2
1
∞2
¿ lim
n →∞ 1
1+

¿0

a(1−r n)
Sn=
1−r
n
1 1
(1− )
2 2
¿ n
1
1−
2
n
1
¿ 1−
2

1 n
S=lim 1−
n→∞
( ) 2
=0

Sehingga: Rn = S – Sn
=0–0=0

n2 +1 2 5 10 17
b. ∑ n 2 = 1 + 4 + 9 + 16
n=1
2
n +1
an = 2
n
n2 +1
Maka: lim an= lim
n →∞ n→ ∞ n2
2
n 1
+
n2 n2
¿ lim
n →∞ n2
n2
1
1+ 2

¿ lim
n →∞ 1
¿1

a(1−r n)
Sn=
1−r

2 2n
(1− )
1 1
¿ n
2
1−
1

2n
¿ 1−
1

2 n
S=lim 1−
n→∞
( )1
=0

Sehingga: Rn = S – Sn
=1–0=1

4. Tentukan deret apakah deret tak hingga di bawah ini konvergen atau divergen
∞ ∞
a) ∑ ( 2 n−11) ( 2 n+ 1 ) = ∑ 4 n12−1
n=1 n=1

maka

lim 1
x→ ∞
an =¿ 2
=0→ uji lanjut
4 n −1
lim ¿
x→∞

∞ ∞
b) ∑ ( 3 n+11) ( n−2 ) = ∑ 9 n2−31 n−2
n=1 n=1
maka

lim 1
x →∞
an =¿ 2
=0→ uji lanjut
9 n −3 n−2
lim ¿
x→ ∞

∞ ∞
1
c) ∑ ( 4 n−31)( 4 n+1 ) = ∑ 16 n2−8 n−3
n=1 n=1

maka

lim 1
x→∞
an =¿ 2
=0 →uji lanjut
16 n −8 n−3
lim ¿
x→ ∞

5. Sebuah bola dijatuhkan dari ketinggian 18 m. Setiap kali bola menyentuh tanah, bola
dipantulkan kembali keatas dengan ketinggian dua pertiga dari jarak dimana bola jatuh.
Tentukan bola yang ditempuh sebelum bola jatuh.
Jawab:
Jarak (j) yang dijatuhkan dari ketinggian a, dengan rasio pantulan r, dapat dihitung dengan:
J = 2S-a
2
Dari soal diketahui a = 18 m dan r =
3
J = 2S-a
¿2 ( 1−ra )−a
18
¿2
( )
1−
2
3
−18

= 2 (54) – 18

= 108 – 18 = 90 m

6. –

7. Buktikan deret :


1 2 3 4 n
+ + + +…=∑ Adalah konvergen
2 3 4 5 n=1 n+ 1
Penyelesaian:
Deret geometris

∑ n+1 2 3 4
= + + +…
n+2 3 4 5
n=1

1 2
∑ n+1
n+2
,r=
3
,a=
3
n=1
a 2/3
S= = =1
1−r 1−1 /3

n n+1 n
Untuk n ≥1 , dimana <
n+1 n+2
, maka deret ∑ n+1 , konvergen jika
n=1

n>0

8. Dik : a=2m

3
r=
4
U 2 = a.r

3
= 2.
4

3
=
2

Dit : S total = ...

2U 2
Penyelesaian S total=a+
1−r

2.3
2
=2 + 3
1−
4

3
= 2+ 1
4

= 2 + 12

= 14 m

9. Gunakan uji pendahuluan untuk menguji deret dibawah ini, konvergen atau divergen :
∞ ∞ ∞
n+3 n! n!
a. ∑ 2 c. ∑ e. ∑ ( n+1
n=1 n +10 n n=1 n !+1 n=1 )!
∞ n ∞
n(−1)
b. ∑
n=1 √n +13
d. ∑
n=2
(1− n1 )
2

Penyelesaian :

4
a. ∑ n2n+3
+10 n
= lim
n →∞ 11
≠0
n=1

Maka deret ∑ n2n+3
+10 n
, adalah divergen
n=1
∞ n
n(−1) −1
b. ∑ n →∞ √ 2
≠0= lim
n=1 √ n + 1
3


n(−1)n
Maka deret ∑ , adalah divergen
n=1 √ n + 1
3


c. ∑ n n!+1
! 1
=lim ≠ 0
n→∞ 2
n=1


Maka deret ∑ n n!+1
!
, adalah divergen
n=1


1 3
d.
n=2
∑ ( )
n
1−
2
= lim ≠ 0
n→ ∞ 4

1
Maka deret ∑ 1− 2
n=2 n ( ) , adalah divergen

n! 1
e. ∑ ( n+1 =lim ≠ 0
) ! n→ ∞ 2
n=1

n!
Maka deret ∑ ( n+1 )!
, adalah divergen
n=1

10. Gunakan uji banding untuk menguji derert dibawah ini, konvergen atau divergen

a) ∑ √1n
n=1

Penyelesaian:

jika : ∑ n1p , jika p ≥ 1 konvergen, ketika p lainnya divergen
n=1


∞ 1
∑ √1n = ∑
n=1
1
2
n=1 n

maka: ∑ √1n = divergen
n=1
11. Gunakan uji integral untuk menguji deret-deret dibawah ini, konvergen atau divergen :
∞ ∞ 2
a.
n
∑ n .∈.n c. ∑ n3n+1
n=1 n=1

∞ ∞
n n
b. ∑ 2 d. ∑ 2 2
n=1 n +4 n=1 ( n +1 )
Penyelesaian :
∞ ∞
n n2
a. ∑ c. ∑ 3
n=1 n .∈.n n=1 n +1

dapat diubah menjadi : misal u=n3+ 1


∞ ❑

∑ ln1n =∫ ln1n dn du=3 n2 dn


n=1 ❑

Missal :
1
u=ln n , du= dn
n
n=
√ 1
3
du


dV =dn , V =n ∫ 13 du
u

∞ ∞ ∞
Maka : ∫ ln1n dn=ln n . n−∫ n . 1n dn 1
¿ ∫ u−1 du
3❑
0 0


1 −1 −2 ∞
¿ ln n . n−∫ dn
0
¿ ( )
3 2
u ¿

1 −2
¿ n . ln n−n ¿− ( n3 +1 ) ¿∞
6

1/6
¿ n ( ln n−1 ) ¿− 2
( n3 + 1 )
1/6
¿∞ ¿−
( 2 )2

1 1
Maka : ∫ ln1n dn=∞ ¿− x
6 4


1
Maka : ∑ n . nln n (deret divergen) ¿−
24
(deret konvergen)
n=1

∞ ∞
n n
b. ∑ 2 d. ∑ 2 2
n=1 n +4 n=1 ( n +1 )
misal u=n2+ 4 misal u=n2+ 1

du=2 n dn du=2 n dn

1 1
n= du n= du
2 2
∞ ∞

∫ 12 du
u
∫ 12 du
u
2
❑ ❑

∞ ∞
1 1
¿
2❑
∫ u−1 du ¿
2❑
∫ u−2 du
1 −1 −2 ∞ 1 −1 −3 ∞
¿ ( )
2 2
u ¿ ¿ ( )
2 3
u ¿

1 2 −2 ∞ 1 2 −3 ∞
¿− ( n +4 ) ¿ ¿− ( n +1 ) ¿
4 6

1 /4 1/6
¿− 2
¿− 3
( n2+ 4 ) ( n2+1 )
1/ 4 1/6
¿− ¿−
( 5 )2 ( 2 )3

1 1
¿− x
4 25

1
¿− (deret konvergen)
100

12. Gunakan uji bagi untuk menguji deret-deret dibawah ini, konvergen atau diveregen.

2n
A. ∑ n2
n=1

Penyelesaian :
n+1
2
an +1 = 2
(n+1)

ρn =
an +1
an | |

| |
n+1
2
2
(n+1)
¿ n
2
2
n
| |
n+ 1 2
2 n
¿ 2
X n
(n+1) 2

| 2n+1
( )|
2
n
¿ n
X
2 n+ 1

|2( n+1n ) |
2
ρn =

ρ= lim ρ n
n→∞

| ( )|
2
n
¿ lim 2
n →∞ n+1
lim 2 n
n→ ∞
¿ 2
n + 2n+1
lim 2
n →∞
¿
2 1
1+ + 2
n n
¿2
ρ ≥1
Maka :
∞ n
∑ 2n2 divergen
n=1


3n
B. ∑ 2 n
n=1 2

3n
an = 2 n
2
n+1
3
an +1= 2 n+1
2

ρn =
| | an +1
an

||
3n +1
22 n+2
¿
3n
22 n

¿
2 |
3 n+1 22n
2n +1
X n
3 |
¿ 2
2
3
||
3
¿
4
ρ= lim ρ n
n→∞
3
¿ lim
n →∞ 4
3
¿
4
ρ<1
Maka :

3n
∑ 22 n konvergen
n=1

13. Gunakan uji banding khusus untuk menguji deret dibawah ini konvergen atau divergen:
∞ 2
n +3 n+ 4
a. ∑ n4 +7 n3+ 6 n+3
n=1

Penyelesaian:
∞ 2
n +3 n+ 4
∑ n4 +7 n3+ 6 n+3
n=1


n2+ 3 n+4
an =∑
n=1 n4 +7 n3 +6 n+ 3
2
n 1
bn = 4
= 2
n n

an 2 4 3
n +3 n+ 4 / n +7 n +6 n+ 3
lim =lim 2
n →∞ b n n →∞ 1/ n

n 2+3 n+4 n2
lim x
n →∞ n 4 +7 n3 +6 n+3 1

n2 +3 n+ 4
lim
n →∞ n 6+ 7 n3 +6 n3 +3 n2

1 ❑


b n= 2
n
adalah deret p dengan p=2 maka ∑ b n=konvergen

maka deret ini adalah deret konvergen.



n ( n+1 )
b. ∑( 2
n=1 n+2 ) ( n+3 )
penyelesaian
∞ 2
∑ n3 +7 nn2 +16+n
n+12
n=1
2
n +n
an =¿ 3 2
n + 7 n +16 n+12
n2 1
bn = 3 =
n n
an n2+ n/n3 +7 n2 +16 n+12
¿
lim 1
n →∞ b n
n
an 2
n +n n
lim = 3 2
×
n →∞ b n n + 7 n + 16 n+12 1
an 2
n +n
lim = 4 3 2
n →∞ b n n +7 n +16 n +12 n
❑ ❑
1
∑❑
b n=
n
adalah deret p dengan p=1, maka ∑

b n=¿ konvergen
Maka deret ini adalah deret konvergen

1
c .∑
2 −n2
n
n=1

Penyelesaian:

1
an =
2 −n2
n

1
bn = n
2

an 1/2n −n2
lim =
n →∞ bn 1
2n

an 1 2
n
lim = n 2×
n →∞ b n 2 −n 1

an 1
lim ¿ 2
n →∞ bn 1−n

1


b n= n
2
adalah deret p dengan p adalah deret tak hingga maka deret ini adalah

deret divergen.

14. Periksa konvergen dan divergen dari


∞ ∞
n 2

a. ∑ 3 b. ∑ e−n
n=1 4 n −n n=1

penyelesaian :

a. ∑ 4 nn3−n
n=1

Misal : an
n
=
3
4 n −n
→|a n|=
n
3
4 n −n | |
n+1 ¿3−(n+1)
¿
3
n+1 ¿ −(n+1)
4¿
an+1 = n+1
¿
4¿
n+1
¿
n+1 ¿3−(n+1)
¿
karena 4¿
n+1
¿
n
maka : lim |an|=lim 3
n →∞ n → ∞ 4 n −n

n 1
3 n2 0
= lim 3
=lim = =0
n →∞ 4n n n→∞ 1 1
− 1− 2
n3 n 3 n

Maka ∑ 4 nn3−n adalah konvergen
n=1


2

b. ∑ e−n
n=1

Missal an = e-n2 →|an|=|e−n |


2

An+1 = e-(n+1) →|an +1|=|e−(n +1)|


2

Karena e−(n+1 ) ≤ e−n dan a n+1 ≤a n


2

lim |an|=lim e−n


n=1 n →∞

lim e
= n→∞
2
n

e
lim lim e
n→∞ n2 n→∞
= = =0 → k
n2 2
n
2
n

2

Maka ∑ e−n → konvergen


n=1

15. Gunakan uji bagi untuk menguji deret bolak-balik dibawah ini, kovergen atau divergen:
∞ n+1
1 1 1 (−1 )
1− + − + …=∑
2 3 4 n=0 n

Penyelesaian:

(−1 )n+1
∑ n =1− 12 + 13 − 14 + …
n=0

Bila an =|a n|= | n |||


(−1 )n+1 1 1
= =
n n

Untuk n=1,2,3,4 …

1
an +1=|an+1|=
n+ 1

1 1
Karena ≤ dan atau an +1 ≤ an
n+1 n

1
Dan lim =0
n →∞ n+ 1

Maka deret ini konvergen

16. –

17. periksa konvergensi dan divergensi bersyarat dari:

1 1 1 1 1 +1
+ − − + −¿ …..
12 22 32 42 5 2 62

Penyelesaian:

|a n|=¿ 1 1 1 1
❑ + + + +…


¿ 12 22 3 2 4 2

∑ n12 adalah konvergen absolut


n=1

Jadi deret diatas adalah deret konvergen (dari dalil)



x 2n
18. a . ∑ n
n=0 2 (n+1)

2n
x
an = n
2 ( n+1 )
2(n+1)
x
an +1= n+1
2 ( n+1+1 )
x 2(n+1)
¿
2n +1 (n+2)

| |
x 2 (n +1)

| | an +1
an
=
2n+ 1( n+2)
x2n
2n ( n+1 )

| |
n
x 2(n+1 ) 2 ( n+1 )
.
2n+1 (n+2) x2 n

x 2 (n+1)
¿
2(n+ 1)

Maka, lim
an+1
n →∞ a n
= lim | |
x 2 (n+1)
n→ ∞ 2(n+1)

n 1
x n n)
( + 2
¿ lim .
2 n 2
n →∞
(n+ n )
x2
¿
2

∞ n−1
( x+ 3)
b .∑
n+1 n
( x+ 3)n −1
an =
n
(x +3)n+1−1 ( x +3)n
an +1= =
n+1 n+1

| |
n
(x+ 3)

| | an +1
an
=
n+1
( x +3)n−1
n
| |
n
(x +3) n
¿ .
n+1 (x+3)n−1

¿ ( n+1n ) ( x +3)
Maka, lim
n →∞ | |
an+1
an
= lim
n
n→ ∞ n+1
(x+3)

¿ x+ 3
19. Buktikan:

x 3 x5 x 7
a) sin x = x - + − +…
3 ! 5 ! 7!
untuk - ∞ <x< ∞
2 3
x x x
b) e =1+x+ + +…
2 ! 3!
untuk - ∞ <x< ∞
2 3 4
x x x
c) In (1 + x) = x - + − +…
2 ! 3! 4 !
Untuk -1 < x ≤ 1

Penyelesaian:

a) sin x menurut deret Maclaurin.

x 2 n+1 (−1)n
sin x = → sin x adalah fungsi ganjil sehingga n = (1, 3, 5, 7, ...)
( 2n+1) !
2 n+1 n
x (−1)
sehingga diperoleh : sin x =
( 2n+1) !
2.1+1
x (−1)1 −x 3
Untuk n = 1 ; sin x = =
(2(1)+1)! 3!
2.0+1 0
x (−1) x1
Untuk n = 0 ; sin x = = =x
(2(0)+1)! 1!
Maka, sin x memiliki rumus

2n+1 (−1)n
sin x = ∑ →- ∞ <x< ∞
n=0 (2 n+1)

x
b) e menurut deret Maclaurin.

x x n +1 (1)n
e = → n = (1, 2, 3, 4, ...)
(n+1)!
x x n +1 (1)n
sehingga diperoleh : e =
(n+1)!
x 1+1 (1)1
x x2
Untuk n = 1 ; e = =
(1+ 1)! 2!
0 +1 0 1
x x (1) x
Untuk n = 0 ; e = = =x
(0+1)! 1!
Maka, e x memiliki rumus

x n+1 (1)n
e x
= ∑ (n+1)!
→- ∞ <x< ∞
n=0

x2 x3 x4
c) In ( 1 + x ) = x - + − +…
2 ! 3! 4 !

( n−m ) !
Deret binomial = ∑ n!
an-m bn
m=0

20. Buktikan 2 sin x cos x=sin 2 x

Jawab :

2 sin x cos x=sin 2 x

sin ( A + B )=sin x cos y +cos x sin y

Dimana x=y

sin ( x+ x ) =sin x cos y +cos x sin y

sin ( 2 x )=2sin x cos x

21. Uraikan fungsi-fungsi berikut ini ke dalam deret pangkat menggunakan deret Taylor:

a) y = In x c) y = sin x
b) y = In 1,2 d) y = sin 75

Penyelesaian:

a) y = In x
1
= f (x) = In (x) , f ‘ (x) =
x
−1 2
f “ (x) = , f “‘ (x) =
x2 x3
f (1) = 0
f ‘ (1) = 1
f “ (1) = -1
f“‘ (1) = 2
(−1) (2)
In (x) = 0 + (1) (x-1) + (x-1)2 + (x-1)3 + ...
2! 3!
1 1
In (x) = (x-1) - (x-1)2 + (x-1)3 + ...
2 3

b) y = In 1,2
c) y = sin x
dengan mengambil c = 0
a0 = sin x│x=0= 0
d (sin x)
a1 = │x=0 = cos x│x = 0 = 1
dx
2
1 d ( sin x ) 1
a2 = │x=0 = - sin x│x = 0 = 0
2 dx 2
2
1 d 3(sin x ) 1 1
a3 = │x=0 = - cos x│x = 0 = -
6 dx 3 6 6
1 1
sin x = x - x3 + x5 + …
6 120

d) y = sin 75

22. Menguraikan fungsi ke dalam Deret Maclaurin :

a. x 2 ln ( 1−x )
f (0)} over {2!} + {x} ^ {3} {f'''(0)} over {3!} ⋯
f ' (0) 2
f ( x )=x . +x ¿
1!

2
f ( x )=¿ 0 + +…
3!
2
b. e sin x

f (0)} over {2!} + {x} ^ {3} {f'''(0)} over {3!}


f ' (0) 2
f ( x )=x . +x ¿
1!

e 2 x −e 2 x 3
f ( x )= + ⋯
1! 3!

1
c.
1+ x + x 2

f (0)} over {2!} + {x} ^ {3} {f'''(0)} over {3!}


f ' (0) 2
f ( x )=x . +x ¿
1!
2
−x −3 x
f ( x )= + ⋯
1! 2!
2
d. sin x

2 x3 2 x2
f x=
( ) + ⋯
1! 2!

e. e
sin x

2 3
x x x
+ + ⋯
1 ! 2! 3 !

23. Uraikan fungsi-fungsi berikut ini ke dalam deret pangkat menggunakan rumus Binomial.

1 1
a) c)
1+ x 1+ x 2
1
b) d) (1 + x)1/3
√1+ x
Penyelesaian:

a) f(x) = (1 + x)-1
(−1)(−2) 2 (−1)(−2)(−3) 3
=1-x+ x + x + ...
2! 3!
= 1 – x + x2 - x3 + ...

b) f(x) =( √ 1+ x )-1
(−1)(−2) (−1)(−2)(−3) 3
= √1 - 1 √x + x2 + x + ...
2! 3!
= √ 1 - 1 √ x + x2 - x3 + ...

c) f(x) = (1 + x2)-1
(−1)(−2) 2 (−1)(−2)(−3) 3
= 1 – x2 + x + x + ...
2! 3!
= 1 – x2 + x2 - x3 + ...
= 1 - x3 + ...

d) f(x) = (1 + x)1/3
1
= 11/3 + (1)-2/3 x
3
= 11/3 + (0,33) (0,33) x
= 0,33 + 0,1089 x
= 0,4389 x
24. Hitunglah hingga ketelitian lima decimal soal-soal di bawah ini:

a. √ 5=…
= 2,2360679775

=2,23607

60 °=¿ …
b.
cos ¿

= 0,4848096202

= 0,48481

c. ln (27/29) = …

= -0,071458964

= -0,07146

d. π =…

= 3,1428571429

= 3,14286
2
−x
=…
e. e 2 di x = 0,025

maka :
2
(−0,025)
=…
2
e

¿−0,012191374

¿−¿ 0,01219

25. Tentukan harga fungsi untuk suatu titik tertentu pada soal dibawah ini dengan menggunakan
deret pangkat

x
3
x tan ¿
a. 5 pada x = 0,1
d
5
¿
dx
x
3
Jawab : x tan¿
¿
¿

x 9 x 14
¿ x 4− + ……
3! 5!

lakukan diferensial lima kali dan masukkan x=0,1, diperoleh:

9.8 .7 .6 .5 x 4 14.13 .12.11 .10 x 9


` ¿ 4.3 .2 .1.0− + 0,1
3! 5!

¿−0,252+ 0,000002002

4
d
b. 4
ln ⁡( 1+ x 3) pada x = 0,2
d

3 (1)(2) 2 (1)(2)(3)
Jawab: ln=( 1+ x ) + x + +…
2! 3!

Lakukan diferensial sebanyak empat kali dengan memasukkan x=0,2, diperoleh:

4.4 .0 18.36.36 .0
¿ 3.2.1 .0+ + 0,2
2! 3!

¿ 0+0+ 0
BAB II

1. Tentukan bagian riel dan imajiner bilangan kompleks dibawah ini :

a. 1+i c. - √3 + i e. 2i - 2

b. 1-i √3 d. 2 – 2i f. - 4i

Jawab :

a. 1 + i

1 adalah bilangan riil dan i adalah bilangan imajiner.

b. 1 - i √3
1 adalah bilangan riil dan √ 3 adalah bilangan imajiner.

c. - √3 + i
- √ 3 adalah bilangan riil dan 1 adalah bilangan imajiner.

d. 2 – 2i

2 adalah bilangan riil dan 2 adalah bilangan imajiner.

e. 2i – 2

2 adalah bilangan imajiner dan 2 adalah bilangan riil.

f. – 4i

- 4 adalah bilangan imajiner.

2. jika C1= 2+5i dan C2= 5+2i hitunglah:

a. C1+C2 = 7+7i c. C1.C2 = 0+14i


6 +15 i
b. C1-C2 = -3+3i d. C1/C2 =
4−4 i

3. Nyatakan hasil perhitungan soal-soal dibawah ini dalam bentuk pernyataan a+ib :

a. 1 + 2i + i (1 – i) c. 2 – 7i / 5+i

d. (2 + 5i) + (3 – 2i)
b. (1 + i) (-i) (2i + 1)

Jawab :

a. 1 + 2i + i (1 – i )

= 1 + 2i + i – i 2

= 1 + 3i – (- 1)

= 1 + 3i + 1

= 2 + 3i

b. (1 + i) (- i) (2i + 1)

= (- i - i) (2i + 1)

= (- 2i) (2i + 1)

2
= −4 i – 2i

= - 4 (- 1) – 2i

= 4 – 2i x (-)

= - 4 + 2i

7i
c. 2−
5+i

(10+ 2i )−(7 i)
=
5+i

10−5 i 5−i
= x
5+ i 5−i
( 5+i ) (5−i)

= 25−i 2
4. Hitunglah konjugat kompleks dan modulus dari soal-soal dibawah ini :
a. (2+5i) d. (2+5j) (3-2i)
b. (17i+11i)/(1+3i) e. (1=3i) (5-4i)
penyelesaian :
a. ( 2+5i)
maka :konjugat kompleksnya = 2-5i
b. (17 + 11 i)/ (1+3i)
maka :konjugat kompleksnya = 1 – 3i
c. (2+5i) (3-2i)= 6 – 4i + 15i – 10i2
= 6 + 11i -10 (-1)
= 16 + 11i
Maka :konjugat kompleksnya = 16 + 11 i
d. (1 + 3i)(5-4i) = 5-4i + 15i – 12 i2
= 5 + 11i – 12i2
= 5 + 11i – 12(-1)
= 17 + 11i

5. Gambarkan dalam diagram Argan bilangan kompleks soal – soal di bawah ini:

a. 1 + i

b. 1 - i √3
c. −√3 + i

d. 2 – 2i

e. 2i – 2

f. -4i

Penyelesaian:

a. 1 + i

1
1 2

b. 1 - i √3

1 2

- √3

c. −√3 + i

-1 −√ 3 1 2

d. 2 – 2i

-1 1 2

-1

-2
e. 2i – 2

-2 -1 1 2

f. -4i

1 2
-1
-2
-3

-4 ∎

6. Hitunglah nilai x dan y yang memenuhi persamaan kompleks soal-soal dibawah ini :
a. 6ix + 2 = y - 2i c. x + 5y = 2 + 2iy
2
b. (2x + iy) = 2 d. 5x + i = 4 + iy
Penyelesaian :
a. 6ix + 2 = y-2i
6ix = 2i ; y =2
2i
X=
6i
1
=
3
b. (2x+ iy)2 = 2
4x2 +4ixy + i2y2 = 2
4x +4ixy - y2= 2
2
Dengan menggunakan bagian riel dan imajiner dari kedua ruas diperoleh :
4x2 – y2 = 2 ; 4ixy = 0
4x2= 2- y2
2− y 2
X2 =
4
1
X = ± √ 2+ y
2
2
c. x + 5i = 2+2iy
x = 2 dan 5i = 2iy
5
y=
2
d. 5x + i = 4 + iy
5x = 4 dan i = iy
4
x= y=1
5

7. Suatu partikel pada bidang (x,y) sehingga posisinya sebagai fungsi waktu diberikan oleh

i+2 t
z = x + iy = , tentukan kecepatan dan percepatan partikel .
t−i

Penyelesaian :

Persamaan Posisi:

i+2 t
z = x + iy =
t−i

Persamaan Kecepatan :

v (t) = dz / dt

i+2
=
1−i

Persamaan Percepatan:

a (t) = dv/dt

=
√−1+2
1−√ −1

8. Nyatakan hasil perhitungan pada soal di bawah ini r eie :


2−7 i
a. c. (1 + i)4
5+ i
b. (2 + 5i) d. 2 - 2i
penyelesaian :
2−7 i
a.
5+ i
2−7 i
misalnya : A =
5+ i
2−7 i 2−7 i 5−i
maka : A → = x
5+i 5+ i 5−i
10−2 i−35 i+7 i 2
=
25−i2
10−37 i+ 7(−1)
=
25+1
3−37 i
=
26

9. Tuliskan deret kompleks :



(1+i)n
∑ n
n=1

Kedalam kedua deret rielnya , hingga suku ke-4nya.

Penyelesaian :


(1+i)n
∑ n
n=1

2 2 2 2
Bagian Riel: + + +
5 9 13 15

10. Tentukan lingkaran konvergensi untuk setiap deret pangkat kompleks dibawah ini :

(1+i)n
∑ n2
n=1

Penyelesaian :
iz ¿2
¿
¿
¿

∑¿
n=1
ρ= lim
n→∞ | |
a n+ 1
an

iz ¿2
¿
¿
¿

∑¿
n=1

2
iz ¿
¿
¿
an =¿
n +1
iz ¿
¿
2
an +1 = n+1 ¿
¿
¿
¿

iz ¿n+1
¿
n+1¿ 2
¿
iz ¿ 2
¿
maka: ρ = ¿
¿
¿
¿
¿
¿
lim n
n →∞
a +1
an
=lim ¿
n→∞ | |
iz ¿n +1
¿
n+1 ¿2
¿
iz ¿n
¿
¿
¿
¿
¿ lim ¿
n →∞

n+1 ¿2
( iz ) n 2
¿
¿
¿ lim ¿
n →∞
¿ lim
n →∞ | 2
iz n2
n + 2n+1 |
ρ = lim
n →∞ | iz n2
n2+ 2n+ 1 |

| |
2
iz n

| |
2
n iz
ρ = lim 2 =lim
n →∞ n 2 n 1 n → ∞ 1+ 2 + 1
+ 2+ 2
2
n n n n n2

| |
iz
¿ lim
n →∞ 2 1 = ρ=iz
1+ + 2
∞ ∞

makalingkaran konvergennya

ρ=|iz|

|iz|=r <1
iz<1

11. Uji Konvergensi deret :

n 2 3 8

 1 i   1 i   1 i   1 i   1 i 
  
n 1  1  i 3 
        .  ........ 
1 i 3  1 i 3  1 i 3  1 i 3 

n 1 n
 1 i   1 i 
  lim     
n   1  i 3  1 i 3 

1 i
  lim
n 1 i 3

  lim
n 
 n  01 Konvergen

12. Tentukan lingkaran konvergensi setiap deret pangkat kompleks dibawah ini :

∑ 2n ( z+ i−3 )2 n
n=1

13. Jadikan dalam bentuk bilangan kompleks


x + iy = z soal-soal dibawah ini :

1  i 3  21

a.  i  1 38

1  i  8
b.


8
    
2   cos   i  sin  
 4 4
8     
2   cos 8    i  sin  8  
  4  4
16 cos 2   i  sin  2 
16 cos 0  2   i  sin  0  2 
16(cos  0  i  sin  0

14. Jadikan dalam bentuk bilangan kompleks x +iy = iz soal-soal dibawah ini :
a. 2 eiπ / 6 b. e iπ
15. Hitunglah :

1  i  2 (1  i )
a.

1  2i  i   1  i 
2

1  2i  1  1  i 
2i  1  i 
2i  2i 2
2i  2    1
2i  2
2  2i

1  i  2
1 i
b.

1  2i  i 2
1 i
1  2i  1
1 i
2i
1 i
1 i

16. deret dibawah ini bukan deret pangkat, tetapi dapat diubah menjadi deret pangkat dengan
mengganti variable, kemudian tentukan apakah konvergen

17. Tentukan akar persamaan dari :


3
a. x + 8i=0
3
b. x + 8i=8 i √ 3
Penyelesaian :
3
a. x + 8i=0
Dari persamaan diperoleh dua persamaan yaitu :
◌ 3
x =0 → x=0
◌ 8 i=0
Sehingga akar persamaan yang menuhi yaitu x = 0
b. x 3+ 8i=8 i √ 3
Dari persamaan diperoleh dua persamaan yaitu :
◌ 4
x =0 → x=0
◌ 8 i √ 3−8=0
Sehingga akar persamaan yang menuhi yaitu x = 0

18. tentukan akar-akarnya dari :


19. Tentukan akar-akar dari :
a. √6 −64 b. √4 −32
Penyelesaian :
a. √6 −64 = √6 64 .−1
= 2 √6 −1
1
= 2 (i) 3

b. √4 −32 = √4 32.−1
= 2 √4 −1
1
= 2(i) 2
BAB III

1. Dik : vektor Á , Panjangnya 10 satuan


θ=300
Vektor B́ panjangnya 6 satuan
Dit : tentukan besar vektor
a. Á +¿ B́ , dan sudut dibentuknya dengan Á
b. Á−¿ B́ , dan sudut bentuknya dengan Á
Penyelesaian :
a. | Á| = 10 satuan, |B́| = 6 satuan
Á +¿ B́ = √ A 2+ B 2+2 ABcos30 0

= √ 102+ 62 +2 (10 )( 6 ) co s 30 0
= √ 136+60 √3
= √ 239,92
= 15.48

Á−¿ B́ = √ A 2+ B 2−2 ABcos 300


= √ 102+ 62−2 ( 10 ) ( 6 ) co s 300
= √ 136−60 √ 3
= √ 32.08
= 5.66

2. Sebuah mobil bergerak ke arah Utara sejauh 3 km, kemudian ke arah Timur Laut sejauh
5 km.
a. Gambarkan perpindahan itu secara grafis.
b. Tentukan besar dan arah resultan perpindahan.
3. Seorang nelayan mendayung perahunya untuk menyeberangi sungai dengan kecepatan 6
km/ jam (perahu selaly diarahkan tegak lurus terhadap arah arus sungai). Jika keecpatan
sungai 8 km/ jam, berapa kecepatan resultan dan ke arah manakah perahu itu melintasi
sungai.
Penyelesaian :
Dik :
Vperahu = 6 km/ jam
Vsungai = 8 km/ jam
Dit : Resultan dan arah perahu?

Jawab :

Sungai 2 km/jam
Perahu 6 km/jam R
Resultan :
R = √ 82 +62
= √ 100
= 10 km/ jam

Arah :
6 3
Sin θ = =
10 5
3
θ = arc cos
5
= 53,1301
Arah = 1800 - 53,13010
= 126,8690 terhadap sumbu x positif

4. Gaya F1 yang besarnya 40 N dan berarah ke Timur dan gaya F2 yang besarnya 30 N dan
berarah ke Utara. Hitunglah besar kedua gaya tersebut.
Penyelesaian :
Analogi real :

F´ 2
F´ 1

F2
´¿
¿
+¿
( F´ 1) ¿
2

F́=√ ¿
40
¿´
¿
+¿
(30)2 ¿
¿√¿
¿ √ 2000=50 N

5. Sebuah benda bergerak lurus beraturan dengan kecepatan 30 m/s disepanjang garis I yang
membentuk sudut 300 terhadap sumbu x. Berapakah kecepatan komponen gerak itu menurut
arah sumbu x dan sumbu y
Penyelesaian :

 Vx menurut sumbu-x
Vx = Vcos 30
= 30. cos 30
1
= 30. √3
2
= 15 √ 3 N
 Vy menurut sumbu-y
Vy = Vsin 30
= 30 sin 30
1
= 30.
2
= 15 N

−¿ ¿ + ¿j¿ 2¿k dan −¿ + ¿i¿ 3 −¿j¿ 2¿k


6. Jika ¿ 3 - ¿ , hitunglah :
A¿ B¿
i
¿ ¿ ¿
−¿¿
−¿ B
a.
+ A¿¿
¿
−¿¿
−¿ B
b.
− A¿¿
¿
Penyelesaian :
−¿
−¿ B¿
a. = ( 3 i^ - ^j+2 i^ ) + ( i+ ^ 3 ^j−2 k^ )
+ A¿¿
¿
= 4 i^ + 2 ^j
−¿=(3 i+ ^
^ ^j+ 2 k)
¿ i
b. −¿ B – (¿ +3 j−2 ^k )
^
− A¿¿
¿^
¿
= ( 2 i^ +2 ^j + 4 k^ ¿

π
7. Dua buah gaya yang besarnya masing- masing 200 N dan 250 N, membentuk sudut
3
antara yang satu dengan yang lain, bekerja pada suatu objek pada titik yang sama,
tentukanlah :
a. Besar gaya resultannya
b. Sudut yang dibentuk resultanya dengan gaya yang besarnya 200 N
Penyelesaian :

a. R = √F 1
2
+ F22 +2 F 1 F 2 cos θ

=
√ 2 2
(200) +(250) +2 ( 200 )( 250 ) .
1
2
= √ 152.500
R = 390,54 N

−¿ 4¿i ¿ ¿ −¿−4¿i + 3¿k


8. Tentukan unit vektor dari ¿ −2 j +4 k dan unit vektor ¿ dan
A¿ B¿

−¿
Magnitudo Vektor −¿ B¿ .
¿
A serta

Penyelesaian :
−¿ 4¿i ¿ ¿
 ¿ - 2j +4 k
A¿

unit : i, ^ ^j dan k^
Ay
¿
¿
Az
¿
¿
2
( Ax ) +¿
|⃗A|=√ ¿
−2
¿
¿
4
= ¿
¿
2
(4 ) + ¿
√¿
= √ 36=6
¿ ¿
−¿−4i + 3k
 ¿
B¿

unit : i^ dan k^

9. Jika A = 2 i^ + 3 ^j + 3 k^ dan ⃗
B = 4 i^ + ^j + 6 k^ . Hitunglah :

a. ⃗
A . ⃗
B dan sudut antara kedua vektor

b. ⃗
A x ⃗
B dan sudut antara kedua vektor

Jawab :

A = 2 i^ + 3 ^j + 3 k^


B = 4 i^ + ^j + 6 k^

a. ⃗
A . ⃗ B =¿ 8 + 3 + 18 = 29

A . ⃗ B = |A| |B| cos α
|A| = √ 2²+3²+3²
= √ 4+ 9+9
= √ 22
|B| = √ 4²+1²+ 6²
= √ 16+1+36
= √ 53

A . ⃗ B = |A| |B| cos α
29 = √ 22 . √ 53 cos α
29 = √ 1166 cos α
29
cos α =
34,14
cos α = 0,84
α = 30º
b. ⃗ A x ⃗ B = (3.6 – 3.1) i^ + (3.4 – 2.6) ^j + (2.1 – 3.4) k^
= (18-3) i + (12-12) ^j + (2-12) k^
^
= 15 i^ - 10 k^
|A x B | = √ 15²+(−102 )
= √ 225+100
= √ 325

|A x B | = A B sin α
|A| = √ 2²+3²+3²
= √ 4+ 9+9
= √ 22
|B| = √ 4²+1²+ 6²
= √ 16+1+36
= √ 53
|A x B | = A B sin α
√ 325 = √ 22 . √ 53 sin α
√ 325 = 18,02
Sin α =
√ 1166 34,14
Sin α = 0,52
Α = 30º

−¿j¿ 3 ¿k + ¿j¿ ¿k
¿ ¿
10. Carilah vektor dengan 5 satuan yang tegak lurus pada vektor −¿ 2i +¿ dan −¿ i−2 ¿
¿ ¿
A¿ B¿

.
11. Diketahui ⃗ A = i^ + 2 ^j + k^ dan ⃗ B = 3 i^ + 2 ^j . Hitunglah :

a. ⃗
A x ⃗
B

b. Vektor normal satuan yang tegak lurus vektor ⃗


A dan ⃗
B

Jawab :

a. ⃗
A x ⃗
B = ( 2 (0) – 1(2) i^ + (1 (3) – 1(0) ^j + (1 (2) – 2(1)) k^
= -2 i^ + 3 ^j
b. A x B = |A| |B| sin θ θ = 90º
| ⃗
A ∨¿ = √ 1²+2²+1²
= √6
| ⃗
B | = √ 3²+2²
= √ 13
A x B = |A| |B| sin θ
= √ 6 . √ 13 sin 90
= √ 78 . 1
= √ 78

12. Suatu gaya F, besarnya 6 Newton dan membentuk sudut π /6 dengan arah
gerakannya. Hitunglah usaha yang dilakukan Gaya F untuk menggerakkan suatu objek
sepanjang garis lurus dari titik asal ke titik P(7,1).
Penyelesaian :
Analisis gerak

3
2
1
-3 -2 -1 1 2 3 4 5 6 7
-1
-2
-3

S = √(7)2 +(1)2
= √ 50 = 5 √ 2
W = →F cos . S
π 1
= 6 . cos 6 5 √ 2 = 6 . 2 √3 .5 √2
= 15 √ 6 J
13.-

14. Dik : A = 3^i−4^j− ^k


⃗ ^ ^j+ k^
B = 2i−

⃗ ^ 3^j− 5^k
C = i−
Dengan : a) ⃗ Bx⃗
A .( ⃗ C) c) ⃗
A x( ⃗ ⃗)
B xC

b) ( ⃗
A x⃗ ⃗
B) .C d) (⃗
A x⃗
B) x ⃗
C

Jawab :

A 1 A2 A3 3 −4 −1
⃗ ⃗ ⃗
a) A .( B x C) =[ B 1 B 2 B3 ] → determinannya [ 2 −1 1 ]
C1 C 2 C3 1 −3 −5
3
Determinannya = ∑ aij .kij , j=2
j=1

= a21.k21+a22.k22+a23.k23

= (2) (−−4
−3 −5 )
−1
+ (-1) (31 −1
−5 )
+ (-1) (−31 −4
−3 )

= (2)(-(-17))+(-1)(-14)+(1)(-5)

= 34+14-5

= 43

b) ⃗
A . (⃗ ⃗ )= ( ⃗
B xC Ax⃗
B) . ⃗
C

(⃗
A x⃗ ⃗ =¿ 43
B) .C

c) ⃗
A x( ⃗ ⃗ ) = (⃗
B xC ⃗).⃗
A .C B - (⃗
A .⃗
B) . ⃗
C

dari soal : ⃗ B = ( 3^i−4^j− ^k ). ( 2i−


A .⃗ ^ ^j+ k^ )

= (3)(2)+(-4)(-1)+(-1)(1)

= 6+4-1

=9

maka:

Á × ( B́ × Ć )=( Á . Ć ) . B́−( Á . B́ ) . Ć

Á . Ć=( 3 í−4 ´j−ḱ ) . ( í−3 ´j−5 ḱ )

= (3)(1)+(-4)(-3)+(-1)(-5)

= 3+12+15

= 20
ˆ ˆ ˆ ˆ ˆ
15. Jika A  i  2 j  3k ,dan B  2i  j , hitunglah proyeksi A pada B , dan sebaliknya
B pada A .

Jawab:

b.a
B padaA  2
a
a.b a
A padaB  2
b
b 2.1  1.2
 b

1.2  2.2  3.0
b  1 2
2 2
3 2
 2

 2 1
2 2
 2
1 
4  
6  2   2
 14
5 1  3 
12 6 4 4 12
 i j  i j k
5 5 14 7 `14

16. Tuliskan persamaan garis lurus melalui (2,3) dengan kemiringan ¾ dalam bentuk
parameter r= r0+At

penyelesaian

Dik: P= (2,3)

m=3/4

τ → φ=n+ At

Dit: y=…?

Jwb: y= melalui sebuah titik dengan gradient m

y-y1= m(x-x1)

y-3= ¾ (x-2)

4y-n= 3x-2

4y= 3x+10

y= ¾ x+10/4

pilih x=I= r0+At

maka: y= ¾ x+10/4

y= ¾ (r0+At)+10/4
ˆ
17. Tuliskan persamaan garis lurus melalui (4, -1, 3) dan sejajar vector A  iˆ  2k dalam
bentuk parameter.
Jawab :
Cirikan dahulu koordinat titik dan komponen arah vector A.
Koordinat titik yaitu : x0= 4, y0= -1, z0= 3
Komponen vector A yaitu: Ax= 1, Ay=0, Az=-2.
Sehingga persamaan garis lurus dalam bentuk parameter yaitu:
x=4+τ y = -1 z=3-2τ

18.

19. Hitunglah jarak titik A(1,2,-1) ke garis melalui B1 dan B2(-1,0,2).


Jawab:
ˆ ˆ
Bentuk vector B1 dan B2 yaitu : B12  1i  2k
Jarak titik A ke B1 dan B2 yaitu :

d
B12 .N

  1i  2k  i  2 j  k    1  4  3
N 12  2 2  12
2
 4 4

20. Carilah persamaan bidang v yang melalui titik (1,-1,3) dan sejajar bidang v :
3 x+ y + z =0

Penyelesaian : s ( x s , y s , z s )

3xs + (0) +(0) = 7

=2,33

x−1 2
21. Tentukan titik potong garis =−y +1= dengan bidang 3x + 2y – z = 5
2 3
Penyelesaian :
Pertama persamaan garisnya dalam bentuk parameter..
x = 1 + 2t, y = -1 – t, z = 3
kedua sisipkan pernyataan parameter x(t), y(t), z(t) di atas, kedalam persamaan bidang : 3 ( 1
+ 2t ) + 2 (-1 – t ) – (3t) atau t = 4

Sisipkan nilai t = 4 ini kedalam persamaan parameter garis, memberikan kordinat titik
potong, yakni :
x = 9, y = -5 z = 12
22. Tentukan garis potong bidang v : x + 2y + 3z = 1, dengan bidang v : x – y – z = -2.

Penyelesaian :

x + 2y + 3z = 1 x1 x + 2y – 3z = 1

x – y – z = -2 x2 2x – 2 y – 2z = -4
Karena hanya ada dua persamaan bagi tiga variabel, maka salah satu variabel dapat diambil
bebas.
Pilih z = τ , dengan τ parameter bebas, maka dengan metode eliminasi kita peroleh :
 V1 + V2 → x + 2y – 3z = 1
2x – 2 y – 2z = -4 +
3x – 5 z = -3
3x = -3 + 5 z
3x = 5z – 3
x = 5/3 z -1
x = 5/3 ( τ ) – 1
 Sisipkan nilai x pada persamaan V2 diperolah :
x – y – z = -2
5/3 τ – 1 - y – z = -2
5/3 τ - y – τ = - 1
2/3 τ - y = -1
-y = -1 – 2/3 τ
y = 1 + 2/3 τ
3+ 2
¿ τ
3
5 1 2
x= + τ , y =1+ τ , z=τ
6 2 3
Dari persamaan parameter garis terbaca bahwa vktor awalnya adalah
1 → +2 ̭̭̭̭ ˰
¿ +¿
2 V 3 ij k
¿
2 i+2 j+6k˰
̭̭ ̭̭

1
¿ ( ¿ ¿ →V ) . Melalui titik (5/6, 1, 0)
6
¿
Persamaan koordinatnya
L : (x – 5/6), 1 + 2/3, z

BAB IV
1. Hitunglah aproksimasi kuadrat terkecil dari f(x) = x pada interval ( 0, 2 π ) dengan
menggunakan sebuah polinomial trigonometri yang berorde 2 atau lebih kecil dari 2.
Penyelesaian :
L
1 nπx
an = ∫ f ( x ) cos dx
L −l L
n = 0, 1, 2
Untuk : n = 0
L
1 nπx
a0 = ∫ f ( x ) cos dx
L −l L


1
∫ f ( x ) cos nπx
L 0
¿
L
dx

❑ ¿
1 nπx 2π
= ∫ 2 π f(x) cos ⌊ ¿ ¿ dx
❑ L 0

1 o ( 3,14 ) ( 2 π ) 0 ( 3,14 ) ( 0 )
= ∫ f(x) cos −¿ cos +dx
❑ 2π 2π 2π


= ∫ 21π f(x) cos (0) – cos 2 π +c

1
= 1–1+c

1
= +c

= 0. 0015 + c

L
1 nπx
an = ∫ f ( x ) cos dx
L −l L
n = 0, 1, 2
Untuk : n = 1

L
1 nπx
a0 = ∫ f ( x ) cos dx
L −l L

1 nπx
¿ ∫ f ( x ) cos dx
L 0 L

❑ ¿
= ∫ 21π f(x) cos nπx 2 π
⌊ ¿¿
❑ L 0

1 ( 3,14 )( 2 π ) 1 ( 3,14 )( 0 )
= ∫ 21π f(x) cos

−¿ cos

+dx


= ∫ 21π f(x) cos (3,14) – cos (-2 π ¿ + c

1
= 0,99 - 1 + c

= -0,0015 + c

L
1 nπx
an = ∫ f ( x ) cos dx
L −l L
n = 0, 1, 2
Untuk : n = 2

L
1 nπx
a0 = ∫ f ( x ) cos dx
L −l L


1
¿∫ f ( x ) cos nπx
L 0 L
dx

❑ ¿
1 nπx 2π
= ∫ 2 π f(x) cos ⌊ ¿ ¿ dx
❑ L 0

1 2 ( 3,14 )( 2 π ) 2 ( 3,14 )( 0 )
= ∫ f(x) cos −¿ cos +dx
❑ 2π 2π 2π

1
= ∫ f(x) cos (6,28) – cos (-2 π ¿ + c
❑ 2π

1
= 0,993 - 1 + c

= -0,0011 + c

2. Hitunglahaproksimasikuadaratterkecildarif(x) = x + 1 pada interval (0, 2 π )


denganmenggunakansebuahpolinomilatrigonometri yang berorde n ataulebihkecildari n
Penyelesaian:
L
1 nπx
an = ∫ f ( x ) cos dx
L −l L
n = 0, 1, 2
Untuk : n = 0
L
1 nπx
a0 = ∫ f ( x ) cos dx
L −l L

1 nπx
¿ ∫ f ( x ) cos dx
L 0 L
❑ ¿
1 nπx 2π
= ∫ 2π f(x) cos ⌊ ¿ ¿ dx
❑ L 0


o ( 3,14 ) ( 2 π ) 0 ( 3,14 ) ( 0 )
= ∫ 21π f(x) cos

−¿ cos

+ dx


= ∫ 21π f(x) cos (0) – cos 2 π +c

1
= 1–1+c

1
= +c

= 0. 0015 + c
L
1 nπx
an = ∫ f ( x ) cos dx
L −l L
n = 0, 1, 2
Untuk : n = 1

L 2π
1
a0 = ∫ f ( x ) cos nπx
L −l L
dx ¿
1
∫ f ( x ) cos nπx
L 0 L
dx

❑ ¿
1
= ∫ f(x) cos nπx ⌊ 2 π ¿ ¿
❑ 2π L 0

1 ( 3,14 )( 2 π ) 1 ( 3,14 )( 0 )
= ∫ 21π f(x) cos

−¿ cos

+ dx


= ∫ 21π f(x) cos (3,14) – cos (-2 π ¿ + c

1
= 0,99 - 1 + c

3. Hitunglah periode terkecil dari fungsi ?


a. Sin 2 π x
b. Cos 2 π x

Penyelesaian
a. sin (2 π x + 2 π ), sin (2 π x + 4 π ), sin (2 π x + 6 π )
= 4 π , 8 π , 12 π

b. Cos (2 π x + 2 π ), cos (2 π x + 4 π ), cos (2 π x + 6 π )


= 4 π , 8 π , 12 π
4. Hitung koefisien deret Fourier yang bersesuaian dengan fungsi berikut :

{
a. f ( x )=
0−5< x< 0
3 0< x <5
periode 10

{
b. f ( x )=
0−π <x <0
sin x 0< x< π
Jawab :
6. Gambarkan beberapa periode yang bersesuaian dengan fungsi periodic dibawah ini
f(x) = {1,−π < x< 0
0, 0< x < π
Penyelesaian.
Periode T = 2, sehingga L = ½ T = 1. selang dasarnya 0 < x < 2, jadi a = 0.
Perluasan f(x) dalam daerah kiri dan kanan sumbu x dapat dilihat dalam
Gambar grafi k soal nomor 6

Menurut definisi fungsi periodik, periode fungsi f(x) di atas adalah T = 2π, dengan
demikian L = ½ T = π, selang dasarnya –π < x < π, jadi a = - π. Di luar selang ini, f(x)
didefinisikan sebagai perluasan selang dasar kearah kiri dan kanan sumbu x, seperti terlihat
pada gambar.
8. uraikan f ( x )=sin x , 0< x< π dalam suatu deret fourier cosines
penyelesaian:

10. hitunglah koefisien deret fourier ekponensial yang bersesuain dengan fungsi berikut ini
12. Bila f(x)genap, buktikan bahwa
L
2 nπx
a. an =
L0
∫ f ( x ) cos
L
dx

b. bn = 0
Jawab :
13. buktikan bahwa suatu fungsi ganjil tidak mungkin mempunyai cosinus dalam uraian
fouriernya

Penyelesaian :

Fungsi f(x) disebut fungsi ganjil jika f (-x) = -f (x) untuk semua x.

Contoh : f ( x )=sin x

Polinomial dalam x yang suku-sukunya adalah x berpangkat ganjil merupakan fungsi ganjil.
Jika f(x) fungsi ganjil maka
a

∫ f ( x ) dx=0
−a

14. Gambarkan spectrum garis uraian fourier real fungsi periodik di bawah ini.
a. f(x) = {
1,−π < x< π /2
0,0< x< π
b. f(x) = {
0,−π < x< π /2
1 , π /2< x< π
Penyelesaian:
(a)

Menurut definisi fungsi periodik, periode fungsi f(x) di atas adalah T = 2π, dengan demikian
L = ½ T = π, selangdasarnya –π < x < π/2, jadi a = - π. Di luar selangini, f(x) didefinisikan
sebagai perluasan selang dasar kearah kiri dan kanan sumbu x, seperti terlihat pada gambar.
(b)
T = 2, sehingga L = ½ T = 1. Selang dasarnya 0 < x < 2, jadi a = 0. Perluasan f(x) dalam
daerah kiri dan kanan sumbu x dapat dilihat dalam

16. Gambarkan spectrum garis uraian fourier real fung siperiodik di bawah ini.
a. f(x) = {
1,−π < x< π /2
0 ,0< x< π
b. f(x) = {
0,−π < x< π /2
1 , π /2< x< π

18. hitunglah jumlah deret fourier fungi-fungsi periodic dengan menggunakan identitas
persevel dibawah ini!

{
a. f ( x )
1, 0 ≤ x <1
0, 1 ≤ x <2 {
b. f ( x )
−1,−1< x <0
1, 0< x< 1

jawab:
19. hitunglah nilai rata-rata pada suatu periode dari :

a. sin ms sin nx ( m+n ) ( m−n )=0

b. cos mx cos nx

penyelesaian :

19. hitunglah nilai rata-rata pada suatu periode dari :

a. sin ms sin nx ( m+n ) ( m−n )=0

b. cos mx cos nx

penyelesaian :

a. 12 π −ππ sin mx sin nx dx=0,

m≠ n 12, m=n ≠ 00,m=n=0


b. 12 π −ππ cos mx cos nx dx=0,
m≠ n 12, m=n ≠ 00,m=n=0

Anda mungkin juga menyukai