Anda di halaman 1dari 6

Teks.

Artikel Panjebluge Gunung Kelud

Kompetensi Dasar dan Indikator


3.1 Mengidentifikasi, memahami, dan menganalisis teks nonsastra (berita,
artikel, laporan, dan lainnya) secara lisan dan tulis.
3.1.1 Menjelaskan struktur artikel.
3.1.2 Menjelaskan jenis artikel.
3.1.3 Menganalisis isi artikel.

4.1 Menginterpretasi, menanggapi dan mengekspresikan isi teks


nonsastra secara lisan dan tulis.
4.1.1 Membaca ekspresif teks artikel.
4.1.2 Meringkas artikel
4.1.3 Menanggapi isi artikel.
4.1.4 Menulis artikel sederhana

Pasinaon iki ngrembug teks artikel. Ancase supaya para siswa bisa tambah kawruhe ing babagan
lingkungan alam, trampil, kreatif lan bisa gawe sawijine artikel babagan lingkungan.
Mbabar Wawasan :
Bab Lingkungan Alam
Panjebluge Gunung Kelud
Racikane : Suwito Gondo Wardoyo-Kebumen
Panjebluge Gunung Kelud
Racikane : Suwito Gondo Wardoyo-Kebumen

1. Tahun Alib Bakda Mulud Agawe susahing kalbu, Kekes


wulanipun, Windu Sengara giris sarwi nangis,
tinulis, Mung slamet kang den upados.
Mbeneri mangsa kawolu, 6. Pra nayaka punggawa samya
Jemuwah Wage kang ari, gumregut, Ngopeni kawula alit,
Tanggal rolas wus Darapon bisa rahayu,
kelakon. Lanang wadon padha
ngungsi, Golek papan luwih
2. Tabuh sewlas kaleres wanci
adoh.
dalu, Jroning sasi Pebruari,
Tanggal telulas puniku, Rong 7. Ngedohi papan dununge Gunung
ewu patbelas warsi, Geger Kelud, Kang mutahken watu krikil,
gunung Kelud mbledhos. Kilat kumlap mumbul
3. Bingat-bingut pangamuke gunung dhuwur, Damel giris jroning
Kelud, Pindha gabah den interi, ati, Madhangi jagad
Padha bingung tanpa dunung, cumlorot.
Polahe kawula cilik, 8. Wedi miris ningali urubing
Nandhang sedhih jroning gunung, Mangangah awujud
batos. geni,
4. Sigra cancut tumandang paring Pindha neraka andulu,
pitulung, Pangarsane praja sami, Sasat arsa nglebur bumi,
Mapanaken rakyatipun, Lir kiyamat wus
Amrih rahayu basuki, dumados.
Ninggal desane kang 9. Tanpa kendhat dumadining kang
kothong. dahuru, Ana lindhu tuwin banjir,
5. Wektu enjing udan awu mabul- Lumaku ing saben taun,
mabul, Sumebar ing ngendi-endi, Angin gedhe nora keri,
Wana gundhul tanah
longsor.
Panjebar Semangat 11/15 Maret 2014 kaca 35
Sistem Penanggalan Kalender Jawa
Pada artikel ini akan dijelaskan secara lebih mendalam tentang pembagian waktu dalam sistem
Kalender Jawa. Dalam kalender Jawa Tahun bukanlah satuan waktu terpanjang, di atas tahun itu masih
terdapat Windu dan Lambang.

Lambang
Lambang merupakan jarak waktu 8 tahunan, terdapat 2 macam Lambang :

1. Langkir (8 tahun)
2. Kulawu (8 tahun)

Siklus total dari Lambang adalah 16 tahun. Pergantian antara satu Lambang dengan Lambang yang
lain ditentukan pada setiap tanggal 1 sura tahun Alip (Lihat sistem tahun).

Windu
Sama seperti lambang, windu mempunyai jarak waktu atau umur 8 tahun, terdapat 4 macam Windu.

1. Adi (8 tahun)
2. Kuntara (8 tahun)
3. Sengara (8 tahun)
4. Sancaya (8 tahun)

Siklus total dari seluruh windu adalah 32 tahun. Pergantian antara satu windu dengan yang lain adalah
sama dengan lambang yaitu dimulai dari tahun Alip dan berakhir pada tahun Jumakir. Bila di
gabungkan antara lambang dan windu maka siklus keduanya adalah sebagai berikut : Windu Adi,
lambang Langkir -> Windu Kunthara, lambang Kulawu -> Windu Sengara, lambang Langkir -> dan
Windu Sancaya, lambang Kulawu. 
Masing-masing Windu memiliki arti sendiri-sendiri. Windu Adi memiliki artu utama, Windu Kuntara
memiliki arti kelakuan, Sengara dapat berarti banjir sedangkan Sanjata adalah kekumpulan
(persahabatan).

Tahun
Terdapat 8 macam tahun menurut kalender jawa, 8 tahun ini memiliki umur antara 354 dan 355 hari

1. Alip (354 hari)


2. Ehe (355 hari)
3. Jimawal (354 hari)
4. Je (355 hari)
5. Dal (354 hari)
6. Be (354 hari)
7. Wawu (354 hari)
8. Jimakir (355 hari)

Jumlah hari pada table diatas tidaklah mutlak, karena pada akhirnya untuk menentukan tanggal 1 Sura,
biasanya penanggalan jawa mengikuti sistem Hijriah. Seperti halnya Windo setiap tahun memiliki arti
sendiri : Alip berarti mulai berniat, Ehe artinya melakukan, Jimawal artinya pekerjaan, Je artinya
nasih, Dal artinya hidup, Be artinya selalu kembali, Wawu artinya kearah dan Jimakir artinya kosong.
 Bulan
Seperti bulan Hijriah atau Masehi, maka penanggalan Jawa juga menganut sistem dengan 12 bulan,
jumlah harinya antara 29 dan 30 (mengikuti siklus bulan).

1. Sura (30 hari)


2. Sapar ((Dal) 29/30 hari)
3. Mulud (30 hari)
4. Bakdamulud (29 hari)
5. Jumadilawal ((Dal) 29/30 hari)
6. Julmadilakhir ((Dal) 30/29 hari)
7. Rejeb (30 hari)
8. Ruwah (29 hari)
9. Pasa (30 hari)
10. Sawal (29 hari)
11. Sela (30 hari)
12. Besar (29/(Tahun kabisat) 30 hari)

Terdapat bulan yang berubah jumlah harinya berdasarkan tahun Dal atau tidak : Sapar, Bakdamulud,
Jumadilawal, Jumadilakhir. Dan ada juga yang berubah karena merupakan tahun kabisat yaitu Besar.
 
Sakwise nyemak tembang mau, wangsulana pitakon-pitakon ing ngisor iki!

1) Kapan Gunung Kelud njeblug?


2) Kapitunan apa wae kang dirasakake nalika Gunung Kelud njeblug?
3) Apa kang ditindakake pamarintah nalika Gunung Kelud njeblug?
4) Gunung Kelud iku manggon ing tlatah kabupaten endi?
5) Kajaba Gunung Kelud apa wae kang kok weruhi saka kabupaten kasebut?
6) ―Wedi miris ningali urubing gunung‖. Terangna tegese gatra kasebut ?
7) Kajaba gunung njeblug, bencana alam apa wae kang dumadi ing Indonesia?
8) Apa kang koktindakake, yen sing nandhang bencana alam iku awakmu?
9) Yen ana bencana alam ing sakupengmu, apa kang koktindakake?
10) Kepriye pangrasamu yen ndeleng para kurban bencana alam?

Gumelare jagad raya saisine cinipta dening Gusti Kang Akarya Jagad kanggo
manungsa supaya dijaga kanthi becik. Manungsa ora oleh ngrusak alam saisine kang
cinipta dening Gusti Allah, kayata negori wit-witan sakarepe dhewe kang bisa nyebabake
ora imbange lingkungan. Ing alam donya, manungsa urip bebarengan karo makhuk liyane
yaiku kewan, wit-witan, lan barang-barang liyane kaya langit, watu lan banyu. Jagad
gumelar iki minangka srana kanggo golek kawruh. Ing pasinaon iki bakal disinaoni
babagan artikel ngenani lingkungan alam.

Kanggo mbukak wawasanmu ngenani ngudi lestarine alam, bisa kokwangsuli pitakon-
pitakon ing ngisor iki kanthi migunakake basa kang trep!

11).Kepriye kahanan lingkungan ing omahmu?


12).lentrehna apa wae kapitunan kang disebabake dening rusake alam!
13).Bencana apa wae kang disebabake saka kedadeyan alam?
14).Bencana banjir bisa njalari kapitunan apa?
15).Manut panemumu, apa sing bisa ditindakake kanggo nyegah banjir?

Anda mungkin juga menyukai