Nota Ringkas Sains

Tahun 5
Berdasarkan Buku Teks

Disediakan Oleh :

En Ahmad Hishanuddin Ramli @ Pocats

Sebarang sumbangan boleh dibuat melalui

Maybank 1141 6984 5278
Ahmad Hishanuddin Ramli
Nota Ringkas SAINS Tahun 5 - 2018 – - Cikgu Ahmad Hishanuddin @ Pocats

UNIT 1 : Kemahiran Saintifik

Kemahiran Saintifik merupakan kemahiran yang diamalkan semasa
menjalankan eksperimen atau penyiasatan. Kemahiran saintifik terdiri
daripada kemahiran proses sains dan kemahiran manipulatif

Kemahiran Proses Sains Kemahiran Manipulatif

Memerhati
Menggunakan dan
mengendalikan
peralatan dan bahan
Mengelas dengan betul

Mengukur dan menggunakan

nombor
Mengendalikan spesimen
Membuat inferens dengan betul dan
cermat

Meramal

Berkomunikasi Melakar spesimen,

peralatan dan bahan
sains dengan betul
Menggunakan perhubungan
ruang dan masa

Mentafsir data
Membersihkan peralatan
sains dengan cara yang
betul
Mendefinisi secara operasi

Mengawal pemboleh ubah

Menyimpan peralatan
dan bahan sains dengan
Membuat hipotesis betul dan selamat

mengeksperimen

2|Page
Nota Ringkas SAINS Tahun 5 - 2018 – - Cikgu Ahmad Hishanuddin @ Pocats

UNIT 2 : Peraturan Bilik Sains

Bilik Sains adalah bilik khas untuk menjalankan aktiviti sains seperti melakukan
eksperimen. Bilik ini dilengkapi dengan alat dan bahan yang diperlukan.
Peraturan bilik sains diwujudkan dan haruslah dipatuhi bagi memastikan
kelancaran proses pembelajaran dalam bilik sains.

Perkara yang perlu dipatuhi

1. Masuk ke dalam bilik sains setelah mendapat kebenaran guru

2. Beratur terlebih dahulu sebelum masuk dan ketika keluar dari bilik sains
3. Cermin tingkap hendaklah dibuka dan kipas hendaklah dipasang
4. Aktiviti hendaklah dijalankan mengikut arahan guru
5. Nyalakan penunu Bunsen dengan cara yang betul
6. Rambut hendaklah diikat dengan rapi ketika mengendalikan
eksperimen
7. Bahan buangan cecair hendaklah dibuang ke dalam sinki dengan air
paip yang mengalir
8. Padamkan bahan yang terbakar atau berbara sebelum
membuangnya ke dalam bakul sampah
9. Buang bahan buangan seperti pepejal ke dalam bakul sampah
10. Laporkan kemalangan, kecederaan atau kerosakan kepada guru
11. Gunakan peti pertolongan cemas dengan bantuan guru
12. Susun semula kerusi dan kemaskan bilik sains sebelum keluar

Perkara yang dilarang

1. Dilarang bergurau dan berlari di dalam bilik sains

2. Tidak dibenarkan makan dan minum di dalam bilik sains
3. Dilarang menyentuh, merasa, menghidu atau memasukkan sebarang
bahan ke dalam mulut tanpa kebenaran guru
4. Dilarang membawa keluar sebarang peralatan sains tanpa
kebenaran guru

3|Page
 Nota Ringkas SAINS Tahun 5 - 2018 – - Cikgu Ahmad Hishanuddin @ Pocats

UNIT 3 : Proses Hidup Haiwan

Proses Hidup Haiwan

Haiwan melindungi diri daripada

Musuh Cuaca melampau

Ciri Khas Tingkah laku Khas Ciri Khas Tingkah laku Khas

• Duri tajam • Menggulungkan diri

• Bulu tebal • Berendam
• Cengkerang • Menyamar
• Lapisan lemak • Bermigrasi
• Sisik keras • Memutuskan anggota
tebal • Berhibernasi
• Tanduk badan
• Bonggol
• Bisa • Memasukkan anggota
badan
• Hidup dalam kumpulan

Memastikan kemandirian Dikaitkan melalui hubungan

spesisnya dengan membiak makanan

Haiwan Bertelur Rantai makanan

• Menyembunyikannya - Penyu
• Banyak – ikan, katak
• Diselaputi lender – Katak Padi Tikus Ular
• Mengeram – ayam (Pengeluar) (Pengguna) (Pengguna)
• Menjaga telur - ular

Haiwan menjaga anak Siratan makanan

• Menyusukan - Lembu
Belalang
• Membawa dalam kantung– Kanggaro Ayam
Burung
• Bergerak dalam kumpulan – Gajah Padi Helang
Tikus
• Membawa dalam mulut – ikan tilapia
Ular
• Memberi makan – Burung Burung
• Menyerang - Kucing pipit
4|Page
 Nota Ringkas SAINS Tahun 5 - 2018 – - Cikgu Ahmad Hishanuddin @ Pocats

Berlindung dari musuh

Duri tajam Klik pada

Gambar untuk
ke Link Video

Ciri Khas
Ikan buntal Kadal Armadillo
Landak

Memasukkan anggota badan

Bisa
Tanduk

Kerang Siput
Kura-kura

Ular Rusa Kambing Sisik keras

Kala jengking

Lipan
Kerbau Buaya Tenggiling

Menggulungkan diri

Tingkah laku Khas

Ulat gonggok Tenggiling

Menyamar
Hidup dalam
kumpulan Memasukkan
anggota badan
Sesumpah Rama-rama Mentadak

Semut Gajah
Memutuskan
anggota
badan
Kura-kura
Siput
Ikan bilis
5|Page Cicak Kurita
 Nota Ringkas SAINS Tahun 5 - 2018 – - Cikgu Ahmad Hishanuddin @ Pocats

Berlindung daripada cuaca melampau

Bulu tebal

Ciri Khas

Beruang Kutub Serigala Kutub

Lapisan Lemak Tebal

Bonggol

Unta Singa laut

Paus
penguin

Berendam dalam lumpur

Tingkah laku Khas

Badak sumbu Kerbau

Bermigrasi

Berhibernasi

Beruang kutub Paus

Bangau

Tupai

6|Page Musang artik

Nota Ringkas SAINS Tahun 5 - 2018 – - Cikgu Ahmad Hishanuddin @ Pocats

Haiwan Imaginasiku

7|Page
 Nota Ringkas SAINS Tahun 5 - 2018 – - Cikgu Ahmad Hishanuddin @ Pocats

Kemandirian Spesies

Kemandirian Spesies adalah keupayaan haiwan untuk mengekalkan

spesiesnya yang dapat mengelakkan daripada pupus
Antara haiwan yang diancam kepupusan

Menyembunyikan telur

Haiwan Bertelur

Buaya cicak Belalang

Bertelur banyak
Menjaga telur
Mengeram telur

Penyu Lalat Nyamuk

Ular Burung Telur berlendir

Burung
Ayam

Ayam
Katak
Penguin
Ikan

8|Page
 Nota Ringkas SAINS Tahun 5 - 2018 – - Cikgu Ahmad Hishanuddin @ Pocats

Menyerang musuh

Ayam Kucing Anjing

Menyusukan anak

Haiwan Menjaga
Anak

Kucing Harimau Lembu

Membawa anak dalam kantung

Memberi anak
makan Membawa anak di
dalam mulut
Kanggaru Koala Sugar glider

Singa Burung Bergerak dalam kumpulan

Buaya

Ayam

Ikan Tilapia Gajah Kuda belang

Kepentingan Kemandirian Spesies

Memastikan spesis terus kekal

Mengelakkan kepupusan

Memastikan keseimbangan ekosistem

Penting sebagai sumber asas kepada manusia

9|Page
 Nota Ringkas SAINS Tahun 5 - 2018 – - Cikgu Ahmad Hishanuddin @ Pocats

Rantai Makanan

Rantai makanan ialah hubungan makanan antara hidupan

Anak panah bermaksud ‘dimakan oleh’ haiwan lain
Rantai makanan dan siratan makanan mesti dimulakan oleh pengeluar atau
tumbuhan

Tumbuhan

Tumbuhan Belalang Katak Ular Helang

Rantai makanan
10 | P a g e
 Nota Ringkas SAINS Tahun 5 - 2018 – - Cikgu Ahmad Hishanuddin @ Pocats

Matahari, Pengeluar dan Pengguna

Dalam setiap rantai makanan, tumbuhan membekalkan tenaga kepada

haiwan lain. Tumbuhan mendapat tenaganya melalui proses fotosintesis
yang memerlukan cahaya matahari
Matahari merupakan sumber tenaga utama. Tumbuhan adalah pengeluar
manakala haiwan lain yang memakan tumbuhan atau haiwan lain dikenali
sebagai pengguna

Matahari mengeluarkan
cahaya yang menjadi Burung hantu memakan ular
sumber tenaga utama untuk mendapatkan tenaga.
Burung hantu adalah pengguna

Ular memakan
Beluncas katak untuk
Tumbuhan mendapat mendapat mendapatkan
tenaga daripada tenaga dengan Katak memakan tenaga. Ular
matahari untuk memakan daun. beluncas untuk adalah
membuat makanan Beluncas adalah mendapatkan pengguna
melalui proses pengguna tenaga. Katak
fotosintesis. Tumbuhan adalah
adalah pengeluar pengguna

11 | P a g e
Nota Ringkas SAINS Tahun 5 - 2018 – - Cikgu Ahmad Hishanuddin @ Pocats

Siratan Makanan

Siratan makanan ialah gabungan beberapa rantai makanan dalam suatu

habitat. Siratan makanan wujud kerana terdapat haiwan yang memakan
lebih daripada satu jenis makanan. Suatu jenis haiwan pula mungkin
dimakan oleh beberapa jenis haiwan yang lain. Beberapa rantai makanan
boleh digabungkan menjadi siratan makanan.

Belalang
Burung pipit

Helang
Padi

Ular

Tikus
Siratan Makanan dalam suatu habitat
Siratan makanan ini terdiri daripada beberapa rantai makanan iaitu

Tumbuhan Belalang Burung Helang

( Padi ) Pipit

Tumbuhan Tikus Ular Helang

( Padi )

Tumbuhan Burung Ular Helang

( Padi ) Pipit

Tumbuhan Burung Helang

( Padi ) Pipit

Tumbuhan Tikus Helang

12 | P(aPadi
g e)
Nota Ringkas SAINS Tahun 5 - 2018 – - Cikgu Ahmad Hishanuddin @ Pocats

Kesan dan Akibat

Dalam suatu siratan makanan, setiap hidupan adalah penting. Sebarang

perubahan populasi dalam siratan makanan akan mempunyai kesan ke
atas hidupan yang lain.
Sekiranya berlaku perubahan populasi di dalam suatu siratan makanan,
pengguna akan mencari makanan di habitat yang lain atau berpindah ke
Kawasan lain untuk mencari makanan bagi memastikan kemandirian
spesisnya.

Apakah kesan sekiranya habitat haiwan musnah?

13 | P a g e
 Nota Ringkas SAINS Tahun 5 - 2018 – - Cikgu Ahmad Hishanuddin @ Pocats

UNIT 4 : Proses Hidup Tumbuhan

Proses Hidup Tumbuhan

Melindungi diri Pencaran Biji Benih Menyesuaikan diri

daripada Musuh atau Buah daripada perubahan
iklim dan musim

Berduri Air Akar panjang

• Pokok semalu • Buah kelapa • Pokok kaktus

• Pokok kaktus • Buah teratai
Batang menyimpan
air
Berbulu halus Angin

• Pokok kaktus
• Pokok lalang • Buah lalang
• Pokok pisang
• Pokok buluh • Buah meranti

Menggulung daun
Bergetah Manusia dan Haiwan

• Pokok kunyit
• Pokok keladi • kemuncup • Pokok jagung
• Pokok nangka • buah betik • Pokok tomato

Beracun Mekanisma letupan Daun berpecah-

pecah

• Pokok pong-pong • Buah getah • Pokok kelapa

• Cendawan • Buah keembung
• Biji saga
Daun jejarum
Mengeluarkan bau

• Pokok ru
• Pokok tembakau • Pokok kaktus
• Pokok rafflesia
Ggugurkan daun

• Pokok getah

14 | P a g e
 Nota Ringkas SAINS Tahun 5 - 2018 – - Cikgu Ahmad Hishanuddin @ Pocats

Ciri-ciri dan tingkah laku khas tumbuhan

Tumbuhan mempunya pelbagai cara atau ciri khas yang istimewa bagi
melindungi diri daripada musuh.

Berduri
Tumbuhan Melindungi Diri
Duri yang tajam akan melukakan
haiwan yang cuba menghampiri
Berlindung daripada
musuh

Kaktus
Semalu Mawar

Mengeluarkan bau

Berbulu halus
Bau yang tidak menyenangkan
akan menghindarkan musuh
Bulu halus menyebabkan
kegatalan pada musuh

Bunga tahi
Buluh Serai
ayam
Rafflesia Tebu

Beracun

Racun menyebabkan kegatalan

Tembakau
Bergetah
pada musuh

Getah yang melekit akan akan

menghindarkan haiwan

Cendawan
Pokok pong pong

Nangka Pokok Jarak Keladi

Keladi Sesetengah keladi dan cendawan

tidak beracun dan boleh dimakan

15 | P a g e
 Nota Ringkas SAINS Tahun 5 - 2018 – - Cikgu Ahmad Hishanuddin @ Pocats

Tumbuhan Menyesuaikan Diri Menggugurkan daun

Untuk mengelakkan kehilangan air

Pokok getah

Akar panjang

Akar untuk menyerap air jauh di

dalam tanah
Penyesuaian terhadap
Iklim dan Musim

Kaktus
Daun berbentuk
jarum Batang menyimpan air
Mengurangkan kehilangan air
Membolehkan tumbuhan terus
hidup walaupun di musim kemarau

Kaktus
kaktus
Tebu pisang
Daun
berpecah-pecah
Menggulungkan daun
Mengurangkan rintangan angin
Pokok Ru

Untuk mengurangkan kehilangan air

Pokok kelapa
Pokok Ru

Pokok pisang Pokok Jagung Pokok kunyit

16 | P a g e
 Nota Ringkas SAINS Tahun 5 - 2018 – - Cikgu Ahmad Hishanuddin @ Pocats

Melalui air
Cara Tumbuhan Membiak
BUah yang berongga membolehkannya
terapung dan dibawa ke tempat lain
Ciri-ciri :

i. Ringan
Pencaran Biji Benih
ii. Kulit kalis air
iii. Mempunyai rongga udara

Melalui mekanisma
letupan Kelapa
Teratai

Buah yang matang akan

kering dan merekah
Melalui angin
Ciri-ciri :
Buah kecil yang ringan
i. Keras dan kering apabila membolehkannya ditiup angin
matang Ciri-ciri :
ii. Dinding buah pecah lalu
mencampakkan biji benih i. Ringan
jauh daripada pokok induk ii. Kering
iii. Bersayap atau berbulu halus

BUah getah lalang

Pokok keembung BUah meranti
Ciri-ciri :
Melalui manusia dan haiwan i. Warna dan
bau menarik
Menjadi makanan manusia dan haiwan. Biji
ii. Isi boleh
benih yang di buang akan tumbuh
dimakan
menjadi induk di tempat baharu
Buah saga iii. bercangkuk

Buah mangga Buah manggis Buah betik Buah durian

Kemuncup dan kelulut

mempunya cangkuk yang
akan melekat pada pakaian
manusia atau bulu haiwan
Kemuncup Buah kelulut
17 | P a g e
Nota Ringkas SAINS Tahun 5 - 2018 – - Cikgu Ahmad Hishanuddin @ Pocats

Kepentingan Pencaran Biji Benih

Memastikan kemandirian spesis

Biji benih penting bagi;
tumbuhan

Mengelakkan persaingan antara

spesis tumbuhan yang sama

Tumbuhan yang tumbuh rapat akan bersaing

untuk mendapatkan ruang, air dan cahaya
berbanding tumbuhan yang tumbuh lebih jauh

Kepentingan Tumbuhan

Sumber asasi bagi manusia dan

haiwan

Kepentingan tumbuhan
kepada hidupan sekeliling
Memastikan keseimbangan
ekosistem

Tempat perlindungan Sebagai sumber bahan mentah,

makanan dan bahan api

18 | P a g e