Perusahaan industri PUKET memproduksi produk P dan produk Q, dan pRoduk tersebut dijual di dua daerah pemasaran Jakarta dan Surabaya. Bahan
1
baku yang digunakannadalah A, B, dan C. Data penjualan periode yang lalu adalah sebagai berikut :
5 Biaya-biaya
- Distribusi Rp 110,000,000 (termasuk biaya non cash Rp 20,000,000 )
- Adiministrasi Rp 65,000,000
- Kelebihan Biaya lain terrhadap pendapatan lain Rp 137,000,000
-Rata-rata tarif pajak 30%
b = jumlah RATA-RATA K2 DAN K1 dibagi BANYAK DATA b = SELISIH RATA-RATA K2 DAN K1 diba
b= K2 (-) K1 (/) (n) b= K2
b = 4,490.50 (-) 4,501.25 (/) 8.00 b= 12,521.75
b= -10.75 (/) 8.00 b= 29.25
b= -1.34 b= 3.66
b = SELISIH RATA-RATA K2 DAN K1 dibagi BANYAK DATA b = SELISIH RATA-RATA K2 DAN K1 diba
b= K2 (-) K1 (/) (n) b= K2
b = 4,501.25 (-) 4,490.50 (/) 8.00 b= 12,492.50
b= 10.75 (/) 8.00 b= -29.25
b= 1.34 b= -3.66
Jakarta P Jakarta Q
Triwulan Tahun Triwulan Tahun
METODE TREN SETENGAH RATA-RATA
1.a. TAHUN DASAR KELOMPOK ATAS 4,492 17,967 12,518 50,072
1.b. TAHUN DASAR KELOMPOK BAWAH 4,495 17,978 12,511 50,043
METODE TREN MOMEN 4,500 18,000 12,500 50,000
METODE TREN KUADRAT TERKECIL 4,497 17,990
RATA-RATA K2 DAN K1 dibagi BANYAK DATA b = SELISIH RATA-RATA K2 DAN K1 dibagi BANYAK DATA
(-) K1 (/) (n) b= K2 (-)
(-) 12,492.50 (/) 8.00 b= 2,119.00 (-)
(/) 8.00 b= 154.00 (/)
b= 19.25
RATA-RATA K2 DAN K1 dibagi BANYAK DATA b = SELISIH RATA-RATA K2 DAN K1 dibagi BANYAK DATA
(-) K1 (/) (n) b= K2 (-)
(-) 12,521.75 (/) 8.00 b= 1,965.00 (-)
(/) 8.00 b= -154.00 (/)
b= -19.25
Surabaya P Surabaya Q
Triwulan Tahun Triwulan Tahun
2 DAN K1 dibagi BANYAK DATA b = SELISIH RATA-RATA K2 DAN K1 dibagi BANYAK DATA
K1 (/) (n) b= K2 (-) K1 (/)
1,965.00 (/) 8.00 b= 4,983.50 (-) 4,987.50 (/)
8.00 b= -4.00 (/) 8.00
b= -0.50
2 DAN K1 dibagi BANYAK DATA b = SELISIH RATA-RATA K2 DAN K1 dibagi BANYAK DATA
K1 (/) (n) b= K2 (-) K1 (/)
2,119.00 (/) 8.00 b= 4,987.50 (-) 4,983.50 (/)
8.00 b= 4.00 (/) 8.00
b= 0.50
Jakarta
N P
(X) (Y) X X2 XY
-2.00 1.00 2016.I 4,575.00 0.00 0.00 0.00
-1.00 2.00 2016.II 4,430.00 1.00 1.00 4,430.00
1.00 3.00 2016.III 4,480.00 2.00 4.00 8,960.00
2.00 4.00 2016.IV 4,520.00 3.00 9.00 13,560.00
3.00 5.00 2017.I 4,450.00 4.00 16.00 17,800.00
4.00 6.00 2017.II 4,448.00 5.00 25.00 22,240.00
5.00 7.00 2017.III 4,514.00 6.00 36.00 27,084.00
6.00 8.00 2017.IV 4,550.00 7.00 49.00 31,850.00
7.00 35,967.00 28.00 140.00 125,924.00
CARA ELIMINASI
(i) < Y = n.a + b.<X 35,967.00 = 8.00 a +
(ii) <XY = a.<X + b.<X2 125,924.00 = 28.00 a +
179,835.00 = 40.00 a +
125,924.00 = 28.00 a +
53,911.00 = 12.00 a
(X) a = 53,911.00 / 12.00
7.00 a = 4,492.58
125,884.50 = 28.00 a +
125,924.00 = 28.00 a +
-39.50 = 0.00 a +
b = -39.50 / -42.00
(X) b = 0.94
-6.00
-5.00 Fungi Dasar Y = 4,492.58 +
-4.00 Y = 4,492.58 +
-3.00 Y = 4,492.58 +
-2.00 Y = 4,500.11
-1.00 Y 2018 = 4,500.11 (*) 4.00 triwulan
1.00 Y 2018 = 18,000.43
2.00
3.00 CARA SUBSTITUSI
(i) < Y = n.a + b.<X 35,967.00 = 8.00 a +
(ii) <XY = a.<X + b.<X2 125,924.00 = 28.00 a +
b = 899.46 - 0.20
(X)
3.00 Mencari Nilai a :
(i) 35,967.00 = 8.00 a +
35,967.00 = 8.00 a +(
35,967.00 = 8.00 a +
triwulan 35,967.00 - 25,184.80 = 8.00
10,782.20 = 2.40
a = 10,782.20
a = 4,492.58
b = 899.46 - 0.20
b = 899.46 - 898.52
b = 0.94
CARA ELIMINASI
b 28.00 (i) < Y = n.a + b.<X 100,057.00 =
b 140.00 (ii) <XY = a.<X + b.<X2 350,132.00 =
b 140.00 500,285.00 =
b 140.00 (-) 350,132.00 =
0.00 150,153.00 =
a =
a =
b 98.00 350,199.50 =
b 140.00 (-) 350,132.00 =
b -42.00 67.50 =
b =
b =
CARA SUBSTITUSI
b 28.00 (i) < Y = n.a + b.<X 100,057.00 =
b 140.00 (ii) <XY = a.<X + b.<X2 350,132.00 =
a
b =
a b =
Mencari Nilai a :
b 28.00 (i) 100,057.00 =
899.46 - 0.20 a) 28.00 100,057.00 =
25,184.80 - 5.60 a 100,057.00 =
a - 5.60 a 100,057.00 -
a
/ 2.40
4,492.58 b =
b =
b =
CARA ELIMINASI
8.00 a + b 28.00 (i) < Y = n.a + b.<X
28.00 a + b 140.00 (ii) <XY = a.<X + b.<X2
40.00 a + b 140.00
28.00 a + b 140.00 (-)
12.00 a 0.00
150,153.00 / 12.00
12,512.75
28.00 a + b 98.00
28.00 a + b 140.00 (-)
0.00 a + b -42.00
67.50 / -42.00
-1.61
CARA SUBSTITUSI
8.00 a + b 28.00 (i) < Y = n.a + b.<X
28.00 a + b 140.00 (ii) <XY = a.<X + b.<X2
350,132.00 - 28.00 a
140.00 140.00
2,500.94 - 0.20 a
Mencari Nilai a :
8.00 a + b 28.00 (i)
8.00 a +( 2,500.94 - 0.20 a) 28.00
8.00 a + 70,026.40 - 5.60 a
70,026.40 = 8.00 a - 5.60 a
30,030.60 = 2.40 a
a = 30,030.60 / 2.40
a = 12,512.75
LIMINASI
16,336.00 = 8.00 a + b 28.00
59,117.00 = 28.00 a + b 140.00
UBSTITUSI
16,336.00 = 8.00 a + b 28.00
59,117.00 = 28.00 a + b 140.00
59,117.00 - 28.00 a
b = 140.00 140.00
b = 422.26 - 0.20 a
Mencari Nilai a :
16,336.00 = 8.00 a + b 28.00
16,336.00 = 8.00 a +( 422.26 - 0.20 a) 28.00
16,336.00 = 8.00 a + 11,823.40 - 5.60 a
16,336.00 - 11,823.40 = 8.00 a - 5.60 a
4,512.60 = 2.40 a
a = 4,512.60 / 2.40
a = 1,880.25
CARA ELIMINASI
(i) < Y = n.a + b.<X 39,884.00 = 8.00 a + b 28.00
(ii) <XY = a.<X + b.<X2 139,729.00 = 28.00 a + b 140.00
CARA SUBSTITUSI
(i) < Y = n.a + b.<X 39,884.00 = 8.00 a + b 28.00
(ii) <XY = a.<X + b.<X2 139,729.00 = 28.00 a + b 140.00
139,729.00 - 28.00 a
b = 140.00 140.00
b = 998.06 - 0.20 a
Mencari Nilai a :
(i) 39,884.00 = 8.00 a + b 28.00
39,884.00 = 8.00 a +( 998.06 -
39,884.00 = 8.00 a + 27,945.80 -
39,884.00 - 27,945.80 = 8.00 a -
11,938.20 = 2.40 a
a = 11,938.20 / 2.40
a = 4,974.25
PP - XX KOTA PP
N PRODUK XX
(Y) X X2 XY
1.00 2016.I 4,575.00 -4 16.00 -18,300.00
2.00 2016.II 4,430.00 -3 9.00 -13,290.00
3.00 2016.III 4,480.00 -2 4.00 -8,960.00
4.00 2016.IV 4,520.00 -1 1.00 -4,520.00
5.00 2017.I 4,450.00 1 1.00 4,450.00
6.00 2017.II 4,448.00 2 4.00 8,896.00
7.00 2017.III 4,514.00 3 9.00 13,542.00
8.00 2017.IV 4,550.00 4 16.00 18,200.00
35,967.00 5.00 60.00 18.00
Mencari nilai b :
Y = <XY / <X2 18.00 / 60.00 =
Mencari nilai a :
Y = <Y / n 35,967.00 / 8.00 =
3.50 28.00
8.00
(-)
0.20 a) 28.00
5.60 a
5.60 a
Mencari nilai b :
0.30 Y = <XY / <X2 -9.00 / 60.00 = -0.15
Mencari nilai a :
4,495.88 Y = <Y / n 100,057.00 / 8.00 = 12,507.13
Mencari nilai b :
Y = <XY / <X2 2,249.00 / 60.00 = 37.48
Mencari nilai a :
Y = <Y / n 16,336.00 / 8.00 = 2,042.00
Mencari nilai b :
Y = <XY / <X2 127.00 / 60.00 = 2.12
Mencari nilai a :
Y = <Y / n 39,884.00 / 8.00 = 4,985.50
PP - XX KOTA PP
N PRODUK XX
(Y) X X2 X4 XY X2Y
1.00 2016.I 4,575.00 -4 16.00 256.00 -18,300.00 73,200.00
2.00 2016.II 4,430.00 -3 9.00 81.00 -13,290.00 39,870.00
3.00 2016.III 4,480.00 -2 4.00 16.00 -8,960.00 17,920.00
4.00 2016.IV 4,520.00 -1 1.00 1.00 -4,520.00 4,520.00
5.00 2017.I 4,450.00 1 1.00 1.00 4,450.00 4,450.00
6.00 2017.II 4,448.00 2 4.00 16.00 8,896.00 17,792.00
7.00 2017.III 4,514.00 3 9.00 81.00 13,542.00 40,626.00
8.00 2017.IV 4,550.00 4 16.00 256.00 18,200.00 72,800.00
35,967.00 5.00 60.00 708.00 18.00 271,178.00
å Y = n a + c å X2 35,967.00 = 8.00 a + c
Mencari nilai c, dengan cara membandingkan persamaan (i) dan persamaan (iii) :
(i) 35,967.00 = 8.00 a + c 60.00
( iii ) 271,178.00 = 60.00 a + c 708.00
a di nol kan :
(i) 269,752.50 = 60.00 a + c 450.00 7.50
( iii ) 271,178.00 = 60.00 a + c 708.00
-1,425.50 = 0.00 a + c -258.00
c = -1,425.50 / -258.00
c = 5.53
Mencari nilai a, dengan cara membandingkan persamaan (i) dan persamaan (iii) :
(i) 35,967.00 = 8.00 a + c 60.00
( iii ) 271,178.00 = 60.00 a + c 708.00
c di nol kan :
(i) 424,410.60 = 94.40 a + c 708.00 11.80
( iii ) 271,178.00 = 60.00 a + c 708.00
153,232.60 = 34.40 a + c 0.00
a = 153,232.60 / 34.40
a = 4,454.44
60.00 åY
= n a + c å X2 100,057.00 = 8.00
å XY
= b < X2 -9.00 = b
708.00 å=
X2Ya å X2 + c å X4 748,773.00 = a
Mencari nilai c, dengan cara membandingkan persamaan (i) dan persamaan (iii) :
(i) 100,057.00 = 8.00 a +
( iii ) 748,773.00 = 60.00 a +
a di nol kan :
60.00 (i) 750,427.50 = 60.00 a +
8.00 ( iii ) 748,773.00 = 60.00 a +
1,654.50 = 0.00 a +
c = 1,654.50 / -258.00
c = -6.41
Mencari nilai a, dengan cara membandingkan persamaan (i) dan persamaan (iii) :
(i) 100,057.00 = 8.00 a +
( iii ) 748,773.00 = 60.00 a +
c di nol kan :
708.00 (i) 1,180,672.60 = 94.40 a +
60.00 ( iii ) 748,773.00 = 60.00 a +
431,899.60 = 34.40 a +
a = 431,899.60 / 34.40
a = 12,555.22
a + c 60.00 åY
= n a + c å X2
60.00 å XY
= b < X2
60.00 + c 708.00 åX
=2Ya å X2 + c å X4
X X2 X4 XY X2Y
-4 16.00 256.00 -7,400.00 29,600.00 1.00
-3 9.00 81.00 -5,880.00 17,640.00 2.00
-2 4.00 16.00 -4,050.00 8,100.00 3.00
-1 1.00 1.00 -2,025.00 2,025.00 4.00
1 1.00 1.00 2,050.00 2,050.00 5.00
2 4.00 16.00 4,000.00 8,000.00 6.00
3 9.00 81.00 6,450.00 19,350.00 7.00
4 16.00 256.00 9,104.00 36,416.00 8.00
5.00 60.00 708.00 2,249.00 123,181.00
2,249.00 = b 60.00 å XY
ara membandingkan persamaan (i) dan persamaan (iii) : Mencari nilai c, dengan c
8.00 a + c 60.00 (i)
60.00 a + c 708.00 ( iii )
ara membandingkan persamaan (i) dan persamaan (iii) : Mencari nilai a, dengan c
8.00 a + c 60.00 (i)
60.00 a + c 708.00 ( iii )
Mencari nilai c, dengan cara membandingkan persamaan (i) dan persamaan (iii) :
39,884.00 = 8.00 a + c 60.00
300,481.00 = 60.00 a + c 708.00
a di nol kan :
299,130.00 = 60.00 a + c 450.00 7.50 60.00
300,481.00 = 60.00 a + c 708.00 8.00
-1,351.00 = 0.00 a + c -258.00
c = -1,351.00 / -258.00
c = 5.24
Mencari nilai a, dengan cara membandingkan persamaan (i) dan persamaan (iii) :
39,884.00 = 8.00 a + c 60.00
300,481.00 = 60.00 a + c 708.00
c di nol kan :
470,631.20 = 94.40 a + c 708.00 11.80 708.00
300,481.00 = 60.00 a + c 708.00 60.00
170,150.20 = 34.40 a + c 0.00
a = 170,150.20 / 34.40
a = 4,946.23
PP - XX KOTA PP BIAYA
N PRODUK XX PROMOSI
(Y) (000) X2
1.00 2016.I 12,445.00 2,489,000 6,195,121,000,000.00
2.00 2016.II 12,625.00 2,525,000 6,375,625,000,000.00
3.00 2016.III 12,375.00 2,475,000 6,125,625,000,000.00
4.00 2016.IV 12,525.00 2,505,000 6,275,025,000,000.00
5.00 2017.I 12,575.00 2,515,000 6,325,225,000,000.00
6.00 2017.II 12,575.00 2,515,000 6,325,225,000,000.00
7.00 2017.III 12,552.00 2,510,400 6,302,108,160,000.00
8.00 2017.IV 12,385.00 2,477,000 6,135,529,000,000.00
100,057.00 5.00 50,059,483,160,000.00
X2
25.00
X4 XY X2Y
38,379,524,204,641,000,000,000,000.00 30,975,605,000.00 77,098,280,845,000,000.00
40,648,594,140,625,000,000,000,000.00 31,878,125,000.00 80,492,265,625,000,000.00
37,523,281,640,625,000,000,000,000.00 30,628,125,000.00 75,804,609,375,000,000.00
39,375,938,750,625,000,000,000,000.00 31,375,125,000.00 78,594,688,125,000,000.00
40,008,471,300,625,000,000,000,000.00 31,626,125,000.00 79,539,704,375,000,000.00
40,008,471,300,625,000,000,000,000.00 31,626,125,000.00 79,539,704,375,000,000.00
39,716,567,260,338,600,000,000,000.00 31,510,540,800.00 79,104,061,624,320,000.00
37,644,716,109,841,000,000,000,000.00 30,677,645,000.00 75,988,526,665,000,000.00
313,305,564,707,946,000,000,000,000.00 ### 626,161,841,009,320,000.00
12,445.00
12,625.00
12,375.00
12,525.00
12,575.00
12,575.00
12,552.00
12,385.00
STANDAR KESALAHAN ESTIMASI
1. METODE TREN SETENGAH RATA-RATA
a. TAHUN DASAR KELOMPOK ATAS
Jakarta Produk = P
N Y X Y' = 4,501.25 + -1.34 (X) Y - Y' (Y-Y)2
1 2016.I 4,575.00 -2.00 4,503.94 = 4,501.25 + -1.34 -2.00 71.06 5,049.88
2 2016.II 4,430.00 -1.00 4,502.59 = 4,501.25 + -1.34 -1.00 -72.59 5,269.85
3 2016.III 4,480.00 1.00 4,499.91 = 4,501.25 + -1.34 1.00 -19.91 396.26
4 2016.IV 4,520.00 2.00 4,498.56 = 4,501.25 + -1.34 2.00 21.44 459.57
5 2017.I 4,450.00 3.00 4,497.22 = 4,501.25 + -1.34 3.00 -47.22 2,229.61
6 2017.II 4,448.00 4.00 4,495.88 = 4,501.25 + -1.34 4.00 -47.88 2,292.02
7 2017.III 4,514.00 5.00 4,494.53 = 4,501.25 + -1.34 5.00 19.47 379.03
8 2017.IV 4,550.00 6.00 4,493.19 = 4,501.25 + -1.34 6.00 56.81 3,227.66
Jumlah 19,303.88
dibagi n 2,412.98
SKE = 49.12
Surabaya Surabaya
P Q P Q
84.25 96.42
205.15 96.33
53.28 96.07 8,999.86
59.28 96.18 17,989.50
59.63 97.07
26,989.36
Y' = 17,989.50 17,990
Y' = 49,999.57 50,000
Y' = 8,917.67
Y' = 19,984.33
a. TAHUN DASAR KELOMPOK ATAS (QQ - XX)
Surabaya Produk = P
(Y-Y)2 N Y X Y' = 1,965.00 + 19 (X) Y - Y'
1,615.04 1 2016.I 1,850 -2 1,926.50 = 1,965.00 + 19 -2 -76.50
18,538.52 2 2016.II 1,960 -1 1,945.75 = 1,965.00 + 19 -1 14.25
14,678.84 3 2016.III 2,025 1 1,984.25 = 1,965.00 + 19 1 40.75
634.41 4 2016.IV 2,025 2 2,003.50 = 1,965.00 + 19 2 21.50
5,116.72 5 2017.I 2,050 3 2,022.75 = 1,965.00 + 19 3 27.25
4,607.02 6 2017.II 2,000 4 2,042.00 = 1,965.00 + 19 4 -42.00
1,698.99 7 2017.III 2,150 5 2,061.25 = 1,965.00 + 19 5 88.75
16,754.07 8 2017.IV 2,276 6 2,080.50 = 1,965.00 + 19 6 195.50
63,643.59 Jumlah
7,955.45 dibagi n
89.19 SKE =
b. Jakarta
Produk = Q
Y - Y' (Y-Y)2 N Y X Y' = 12,512.75 +
69.50 4,830.25 1 2016.I 12,445 0 12,512.75 = 12,512.75 +
-6.00 36.00 2 2016.II 12,625 1 12,511.14 = 12,512.75 +
-131.50 17,292.25 3 2016.III 12,375 2 12,509.54 = 12,512.75 +
93.00 8,649.00 4 2016.IV 12,525 3 12,507.93 = 12,512.75 +
-107.50 11,556.25 5 2017.I 12,575 4 12,506.32 = 12,512.75 +
117.00 13,689.00 6 2017.II 12,575 5 12,504.71 = 12,512.75 +
-100.00 10,000.00 7 2017.III 12,552 6 12,503.11 = 12,512.75 +
90.50 8,190.25 8 2017.IV 12,385 7 12,501.50 = 12,512.75 +
Jumlah 74,243.00
9,280.38 dibagi n
SKE = 96.33
c. Surabaya
Produk = P
0.94 (X) Y - Y' (Y-Y)2 N Y X Y' = 1,880.25
0.94 0 82.42 6,792.51 1 2016.I 1,850 0 1,880.25 = 1,880.25
0.94 1 -63.52 4,035.27 2 2016.II 1,960 1 1,926.46 = 1,880.25
0.94 2 -14.46 209.22 3 2016.III 2,025 2 1,972.68 = 1,880.25
0.94 3 24.60 604.93 4 2016.IV 2,025 3 2,018.89 = 1,880.25
0.94 4 -46.35 2,147.88 5 2017.I 2,050 4 2,065.11 = 1,880.25
0.94 5 -49.29 2,429.08 6 2017.II 2,000 5 2,111.32 = 1,880.25
0.94 6 15.77 248.81 7 2017.III 2,150 6 2,157.54 = 1,880.25
0.94 7 50.83 2,584.03 8 2017.IV 2,276 7 2,203.75 = 1,880.25
Jumlah 19,051.73
dibagi n 2,381.47
SKE = 48.80
d. Surabaya
Produk = Q
-1.61 (X) Y - Y' (Y-Y)2 N Y X Y' = 4,974.25
-1.61 0 -67.75 4,590.06 1 2016.I 5,050 0 4,974.25 = 4,974
-1.61 1 113.86 12,963.45 2 2016.II 4,975 1 4,977.46 = 4,974
-1.61 2 -134.54 18,099.86 3 2016.III 4,850 2 4,980.68 = 4,974
-1.61 3 17.07 291.43 4 2016.IV 5,075 3 4,983.89 = 4,974
-1.61 4 68.68 4,716.75 5 2017.I 4,875 4 4,987.11 = 4,974
-1.61 5 70.29 4,940.08 6 2017.II 5,100 5 4,990.32 = 4,974
-1.61 6 48.89 2,390.51 7 2017.III 4,884 6 4,993.54 = 4,974
-1.61 7 -116.50 13,572.25 8 2017.IV 5,075 7 4,996.75 = 4,974
Jumlah 61,564.39
dibagi n 7,695.55
SKE = 87.72
3. METODE TREN KUADRAT TERKECIL
a. Jakarta
Produk = P
+ 46.21 (X) Y - Y' (Y-Y)2 N Y X Y'
+ 46.21 0 -30.25 915.06 1 2016.I 4,575 -4 4,494.68
+ 46.21 1 33.54 1,124.64 2 2016.II 4,430 -3 4,494.98
+ 46.21 2 52.32 2,737.53 3 2016.III 4,480 -2 4,495.28
+ 46.21 3 6.11 37.30 4 2016.IV 4,520 -1 4,495.58
+ 46.21 4 -15.11 228.23 5 2017.I 4,450 1 4,496.18
+ 46.21 5 -111.32 12,392.46 6 2017.II 4,448 2 4,496.48
+ 46.21 6 -7.54 56.79 7 2017.III 4,514 3 4,496.78
+ 46.21 7 72.25 5,220.06 8 2017.IV 4,550 4 4,497.08
Jumlah 22,712.07
dibagi n 2,839.01
SKE = 53.28
b. Jakarta
Produk = Q
+ 3.21 (X) Y - Y' (Y-Y)2 N Y X Y'
+ 3.21 0 75.75 5,738.06 1.00 2016.I 12,445.00 -4.00 12,507.73
+ 3.21 1 -2.46 6.07 2.00 2016.II 12,625.00 -3.00 12,507.58
+ 3.21 2 -130.68 17,076.89 3.00 2016.III 12,375.00 -2.00 12,507.43
+ 3.21 3 91.11 8,300.51 4.00 2016.IV 12,525.00 -1.00 12,507.28
+ 3.21 4 -112.11 12,568.01 5.00 2017.I 12,575.00 1.00 12,506.98
+ 3.21 5 109.68 12,029.39 6.00 2017.II 12,575.00 2.00 12,506.83
+ 3.21 6 -109.54 11,998.07 7.00 2017.III 12,552.00 3.00 12,506.68
+ 3.21 7 78.25 6,123.06 8.00 2017.IV 12,385.00 4.00 12,506.53
Jumlah 73,840.07
dibagi n 9,230.01
SKE = 96.07
RAT TERKECIL
c. Surabaya
Produk = P
= 4,495.88 + 0.30 (X) Y - Y' (Y-Y)2 N Y X
= 4,495.88 + 0.30 -4 80.32 6,452.11 1 2016.I 1,850 -4
= 4,495.88 + 0.30 -3 -64.98 4,221.75 2 2016.II 1,960 -3
= 4,495.88 + 0.30 -2 -15.27 233.33 3 2016.III 2,025 -2
= 4,495.88 + 0.30 -1 24.43 596.58 4 2016.IV 2,025 -1
= 4,495.88 + 0.30 1 -46.18 2,132.13 5 2017.I 2,050 1
= 4,495.88 + 0.30 2 -48.48 2,349.83 6 2017.II 2,000 2
= 4,495.88 + 0.30 3 17.23 296.70 7 2017.III 2,150 3
= 4,495.88 + 0.30 4 52.93 2,801.06 8 2017.IV 2,276 4
Jumlah 19,083.48
dibagi n 2,385.43
SKE = 48.84
d. Surabaya
Produk = Q
= 12,507.13 + -0.15 (X) Y - Y' (Y-Y)2 N Y X
= 12,507.13 + -0.15 -4 -62.73 3,934.43 1.00 2016.I 5,050.00 -4.00
= 12,507.13 + -0.15 -3 117.43 13,788.63 2.00 2016.II 4,975.00 -3.00
= 12,507.13 + -0.15 -2 -132.43 17,536.38 3.00 2016.III 4,850.00 -2.00
= 12,507.13 + -0.15 -1 17.73 314.18 4.00 2016.IV 5,075.00 -1.00
= 12,507.13 + -0.15 1 68.02 4,627.40 5.00 2017.I 4,875.00 1.00
= 12,507.13 + -0.15 2 68.17 4,647.83 6.00 2017.II 5,100.00 2.00
= 12,507.13 + -0.15 3 45.33 2,054.36 7.00 2017.III 4,884.00 3.00
= 12,507.13 + -0.15 4 -121.53 14,768.33 8.00 2017.IV 5,075.00 4.00
Jumlah 61,671.52
dibagi n 7,708.94
SKE = 87.80
4. METODE TREN GARIS LEN
a. Jakarta
Produk =
Y' = 2,042.00 + 37.48 (X) Y - Y' (Y-Y)2 N Y
1,892.07 = 2,042.00 + 37.48 -4 -42.07 1,769.60 1 2016.I 4,575
1,929.55 = 2,042.00 + 37.48 -3 30.45 927.20 2 2016.II 4,430
1,967.03 = 2,042.00 + 37.48 -2 57.97 3,360.13 3 2016.III 4,480
2,004.52 = 2,042.00 + 37.48 -1 20.48 419.57 4 2016.IV 4,520
2,079.48 = 2,042.00 + 37.48 1 -29.48 869.27 5 2017.I 4,450
2,116.97 = 2,042.00 + 37.48 2 -116.97 13,681.20 6 2017.II 4,448
2,154.45 = 2,042.00 + 37.48 3 -4.45 19.80 7 2017.III 4,514
2,191.93 = 2,042.00 + 37.48 4 84.07 7,067.20 8 2017.IV 4,550
Jumlah 28,113.98
dibagi n 3,514.25
SKE = 59.28
b. Jakarta
Produk =
Y' = 4,985.50 + 2.12 (X) Y - Y' (Y-Y)2 N Y
4,977.03 = 4,985.50 + 2.12 -4 72.97 5,324.13 1 2016.I 12,445
4,979.15 = 4,985.50 + 2.12 -3 -4.15 17.22 2 2016.II 12,625
4,981.27 = 4,985.50 + 2.12 -2 -131.27 17,230.94 3 2016.III 12,375
4,983.38 = 4,985.50 + 2.12 -1 91.62 8,393.61 4 2016.IV 12,525
4,987.62 = 4,985.50 + 2.12 1 -112.62 12,682.51 5 2017.I 12,575
4,989.73 = 4,985.50 + 2.12 2 110.27 12,158.74 6 2017.II 12,575
4,991.85 = 4,985.50 + 2.12 3 -107.85 11,631.62 7 2017.III 12,552
4,993.97 = 4,985.50 + 2.12 4 81.03 6,566.40 8 2017.IV 12,385
Jumlah 74,005.18
dibagi n 9,250.65
SKE = 96.18
d. Kota QQ - Pro
Q
X Y' = 12,555.22 + -0.15 (X) + -6.41 (X)2 Y - Y' (Y-Y)2
-4 12,523.76 = 12,555.22 + -0.15 -4 + -6.41 16 -78.76 6,202.66 1.00
-3 12,523.61 = 12,555.22 + -0.15 -3 + -6.41 9 101.39 10,280.55 2.00
-2 12,523.46 = 12,555.22 + -0.15 -2 + -6.41 4 -148.46 22,039.47 3.00
-1 12,523.31 = 12,555.22 + -0.15 -1 + -6.41 1 1.69 2.87 4.00
1 12,523.01 = 12,555.22 + -0.15 1 + -6.41 1 51.99 2,703.27 5.00
2 12,522.86 = 12,555.22 + -0.15 2 + -6.41 4 52.14 2,718.89 6.00
3 12,522.71 = 12,555.22 + -0.15 3 + -6.41 9 29.29 858.08 7.00
4 12,522.56 = 12,555.22 + -0.15 4 + -6.41 16 -137.56 18,921.92 8.00
5 Jumlah 63,727.72
dibagi n 7,965.96
SKE = 89.25
d. Kota QQ - Produk YY
d. Kota QQ - Produk YY
SELISIH 0
KOTA PP KOTA QQ KOTA QQ
PRODUK-YY PRODUK-XX PRODUK-YY
0 0 0
1. ANGGARAN PENJUALAN MENURUT PRODUK DAN DAERAH
PENJUALAN
DAERAH P Q
PENJUALAN UNIT HARGA JUMLAH UNIT HARGA JUMLAH
SOAL
Perusahaan Industri ZZ memproduksi barang P dan Q. Barang tersebut dijual di Jakarta dan Makasar. Bahan yang diginakan ad
Rencana penjualan dan harga, di Jakarta dan Makasar
P Q
Jakarta 18,000 50,000
Makasar 9,000 20,000
Harga/ unit 25,000 14,500
Keperluan bahan tiap unit barang yang diproduksi (standard usage rate/ SUR) :
A B C
P 2 3 0
Q 0 1 2
Taksiran Biaya Bahan Rp 2,400 Rp 800 Rp 650
) cetak tebal masuk ke (9) Harga Pokok Produksi dan Harga pokok penjualan
6. ANGGARAN KEBUTUHAN TENAGA KERJA LANGSUNG
BAHAN C DEPATEMEN I DEPATERMEN II
PRODUK PRODUKSI
KEBUTUHAN TARIF TOTAL TARIF
0 P 27,300 4,000 109,200,000 6,500
139,400 Q 69,700 3,500 243,950,000 3,500
139,400 JUMLAH 353,150,000
) cetak tebal masuk ke (9) Harga Pokok Produksi dan Harga pokok penjualan
BAHAN C
139,400
6,000 s 7. ANGGARAN BIAYA OVERHEAD PABRIK
145,400 DEPATEMEN I DEPATERMEN II
PRODUK PRODUKSI
5,000 s TARIF TOTAL TARIF
140,400 P 27,300 1,400 38,220,000 900
650 Q 69,700 1,200 83,640,000 850
91,260,000 JUMLAH 121,860,000
TOTAL
KEBUTUHAN JUMLAH Rp
54,600 131,040,000
151,600 121,280,000
139,400 90,610,000
345,600 342,930,000
AGA KERJA LANGSUNG 8. SKEDUL PERSEDIAAN AWAL DAN PERSEDIAAN AKHIR
DEPATERMEN II PERSEDIAAN AWAL
JUMLAH ELEMEN
TOTAL UNIT Rp TOTAL
177,450,000 286,650,000 BAHAN DALAM PROSES
243,950,000 487,900,000 BAHAN A 3,000 2,400 7,200,000
421,400,000 774,550,000 BAHAN B 6,000 800 4,800,000
BAHAN C 5,000 650 3,250,000
SUB-JUMLAH 15,250,000
dan Harga pokok penjualan
PRODUK JADI
P 500 17,500 8,750,000
D PABRIK Q 900 12,000 10,800,000
DEPATERMEN II SUB-JUMLAH 19,550,000
JUMLAH
TOTAL JUMLAH 34,800,000
24,570,000 62,790,000
59,245,000 142,885,000
83,815,000 205,675,000
N PERSEDIAAN AKHIR 9. HARGA POKOK PRODUKSI DAN HARGA POKOK PEN
PERSEDIAAN AKHIR KETERANGAN P Q
UNIT Rp TOTAL HARGA POKOK PRODUKSI
BAHAN BAKU
4,000 2,400 9,600,000 A 131,040,000 0
7,500 800 6,000,000 B 65,520,000 55,760,000
6,000 650 3,900,000 C 0 90,610,000
19,500,000 SUB-JUMLAH 196,560,000 146,370,000
TENAGA KERJA LANGSUNG
DEPARTEMEN I 109,200,000 243,950,000
800 19,000 15,200,000 DEPARTEMEN II 177,450,000 243,950,000
450,000,000 725,000,000 T1
225,000,000 290,000,000 T1
675,000,000 1,015,000,000 T1
539,550,000 780,155,000 T9
135,450,000 234,845,000
S
S