RINGKASAN MAKLUMAT KURSUS

1. Nama Fonetik dan Fonologi Bahasa Melayu

Kursus/Modul Phonetics and Phonology of the Malay Language
2. Kod Kursus BMMB3013

3. Nama Staf Dr. Yusfarina binti Mohd Yussof

Akademik

4. Rasional Kursus ini ditawarkan supaya pelajar dapat menguasai ilmu dan kemahiran fonetik dan
Kursus/Modul fonologi dalam Bahasa Melayu.
dalam Program

5. Semester dan Semester 1 Tahun 1

Tahun ditawarkan

6. Jumlah Jam Jumlah Jam Pembelajaran

Pembelajaran Bersemuka Bukan Bersemuka
Bersemuka dan Bukan Bersemuka

K = Kuliah
T = Tutorial K T A P K T A P
A = Amali
127
P= Pentaksiran
30 15 - 2.5 30 30 - 19.5

7. Nilai Kredit 3

8. Prasyarat (jika ada) Tiada

9. Hasil Pembelajaran Pada akhir kursus ini, pelajar dapat:

Kursus (Course
Learning 1. Menganalisis konsep fonetik dan fonologi, alat artikulator dan artikulasi serta cara
Outcomes, CLO) pengeluaran bunyi dengan berkesan secara bertulis (C4, PLO1, PLO3, CTPS2)
2. Menghuraikan fonem, fonem segmental dan suprasegmental dalam Bahasa Melayu
dengan maklumat yang relevan daripada pelbagai sumber (C5, PLO6, LL1)
3. Menulis transkripsi fonetik pelbagai jenis ayat berdasarkan pelbagai jenis teks (C6,
PLO3, CTPS3)
4. Mengaplikasikan sebutan baku dalam kemahiran mendengar dan bertutur melalui
persembahan aktiviti secara berkumpulan (C3, PLO4, PLO5, CS1, TS1)

ARAS TAKSONOMI PEMBELAJARAN

DOMAIN KOGNITIF DOMAIN PSIKOMOTOR DOMAIN AFEKTIF
Respons ketara kompleks

Memberi maklum balas

Respons berpandu

Menghayati nilai
Mengorganisasi

CLO
Menganalisis

Lakuan tulen
Mengapikasi

Mekanisme
Memahami
Mengingat

Menerima
Mencipta

Adaptasi
Persepsi
Menilai

Menilai
Set

C C C C C C P P P P P P P A A A A A
1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 7 1 2 3 4 5
1 x

2 x

3 x

4 x

Berkuat kuasa mulai Jun 2015

(Kemas kini Jun 2017)

1
10. Kemahiran Boleh Pemikiran kritis dan kemahiran menyelesaikan masalah (CTPS3), kemahiran berkomunikasi
Pindah (CS7), kemahiran pengurusan maklumat (LL1), kemahiran kerja berpasukan (TS1)
(Transferable Skills,
TS):

11. Strategi Pengajaran

dan Pembelajaran Strategi pengajaran dan pembelajaran:
serta Pentaksiran 1. Kuliah
2. Tutorial (Perbincangan, Pembentangan Kumpulan)

Strategi Pentaksiran:

Pentaksiran terbahagi kepada dua bahagian iaitu peperiksaan (40%) dan kerja kursus (60%).

Programme Learning Strategi Pengajaran dan

Jenis Pentaksiran
Outcome (PLO) Pembelajaran

Kuliah Penulisan esei

PLO1 – Pengetahuan
Tutorial Peperiksaan

PLO3 – Kemahiran saintifik, Kuliah Penulisan esei

kemahiran berfikir dan Tutorial Mentranskripsikan teks
menyelesaikan masalah Peperiksaan

PLO4 – Kemahiran Kuliah Persembahan kumpulan

berkomunikasi Tutorial

PLO5 – Tanggungjawab Kuliah Persembahan kumpulan

sebagai satu pasukan Tutorial

PLO6 –Kebolehan mengurus Kuliah

Penulisan esei
maklumat Tutorial

12. Sinopsis Kursus ini menghuraikan konsep fonetik dan fonologi, bahagian artikulasi dan artikulator,
bunyi-bunyi bahasa, simbol fonetik dan cara pengeluaran bunyi, fonem dalam bahasa Melayu,
fonem segmental dalam bahasa Melayu, fonem suprasegmental dalam bahasa Melayu,
pengujaran sebutan dan penyukuan sebutan berdasarkan sebutan baku, latihan transkripsi
berdasarkan sebutan dan penyukuan sebutan daripada fonemik kepada fonetik,
mentranskripsikan teks, mendiskriminasikan sebutan baku kata terbitan dan pinjaman, dan
pengaplikasian sebutan baku dalam kemahiran bahasa Melayu.

This course explains the concept of phonetics and phonology, areas of articulation and
articulators, phonemes, phonetic symbols and the method of sound production, phoneme in
the Malay Language, segmental and suprasegmental phonemes in the Malay language,
speech pronunciation, standard pronunciation, transcriptional exercises on pronunciation from
phonemic to phonetic, transcribing text, discriminating the standard pronunciation of derived
verbs and loan words and the application of standard pronunciation in the teaching of Malay
Language Skills.

13. Mod Penyampaian Kuliah dan Tutorial

Berkuat kuasa mulai Jun 2015

(Kemas kini Jun 2017)

2
14. Kaedah dan Jenis Kerja Kursus : 60%
Pentaksiran Peperiksaan : 40%

Jenis Pentaksiran Kaedah Pentaksiran Peratusan

Peperiksaan Peperiksaan 40

Penulisan Esei 35
Tugasan Mentranskripsikan Teks 15
Persembahan Kumpulan 10

Berkuat kuasa mulai Jun 2015

(Kemas kini Jun 2017)

3
15. Pemetaan Hasil
Pembelajaran
PEO 1 PEO 2 PEO 3 PEO 4 PEO 5 PEO 6
Kursus (Course
Learning
CLO 1 x x
Outcomes, CLO)
dengan CLO 2 x
Objektif Pendidikan
CLO 3 x
Program
(Programme CLO 4 x x
Educational
Objectives, PEO)
Objektif Pendidikan Program (PEO)
PEO1 Berpengetahuan (LO1) dan berkemahiran praktikal (LO2) dalam bidang
keguruan selaras dengan kehendak organisasi dan pelanggan
PEO2 Menjana penyelesaian masalah (LO3) dalam bidang keguruan melalui
pendekatan saintifik (LO3) secara inovatif , kreatif dan beretika (LO8)
PEO3 Berkomunikasi (LO4) secara berkesan dengan memartabatkan bahasa
Melayu sebagai bahasa ilmu dan memperkukuh bahasa Inggeris
PEO4 Berupaya mencari dan mengurus maklumat yang relevan daripada
pelbagai sumber (LO6)
PEO5 Mempamerkan kemahiran keusahawanan, pengurusan (LO7) dan
menyedari keperluan pembelajaran sepanjang hayat (LO6) untuk
pembangunan kerjaya.
PEO6 Memiliki nilai dan sikap profesionalisme (LO8), ciri-ciri kepimpinan (LO9),
berkemahiran sosial, bertanggungjawab dan mampu melaksanakan kerja
berpasukan (LO5)

Hasil Pembelajaran Kursus (CLO)

CLO1 Menganalisis konsep fonetik dan fonologi, alat artikulator dan artikulasi
serta cara pengeluaran bunyi dengan berkesan secara bertulis; (C4, PLO1,
PLO3, CTPS2)
CLO2 Menghuraikan fonem, fonem segmental dan suprasegmental dalam
Bahasa Melayu dengan maklumat yang relevan daripada pelbagai sumber;
(C5, PLO6, LL1)
CLO3 Menulis transkripsi fonetik pelbagai jenis ayat berdasarkan pelbagai jenis
teks (C6, PLO3, CTPS3)
CLO4 Mengaplikasikan sebutan baku dalam kemahiran mendengar dan bertutur
melalui persembahan aktiviti secara berkumpulan (C3, PLO4, PLO5, CS1,
TS1)

Berkuat kuasa mulai Jun 2015

(Kemas kini Jun 2017)

4
16. Pemetaan Hasil
Pembelajaran PLO 1 PLO 2 PLO 3 PLO 4 PLO 5 PLO 6 PLO 7 PLO 8 PLO 9
Kursus (Course
Learning CLO 1 x x
Outcomes, CLO)
dengan Hasil CLO 2 x
Pembelajaran CLO 3 x
Program
(Programme CLO 4 x x
Learning
Outcomes, PLO)
Hasil Pembelajaran Program (PLO)

PLO1 Menggunakan pengetahuan dan kefahaman yang berkaitan dengan teori

dan prinsip- prinsip pengajaran dan pembelajaran dalam bidang Bahasa
Melayu
PLO2 Mempamerkan kemahiran praktik untuk menyelesaikan masalah dalam
bidang Bahasa Melayu bagi membina pengalaman pembelajaran yang
sesuai dengan tahap perkembangan pelajar
PLO3 Mengaplikasikan refleksi kendiri, kemahiran penyelesaian masalah,
kemahiran saintifik ,dan pemikiran kreatif dalam bidang keguruan
PLO4 Mempunyai kebolehan berkomunikasi dan bekerjasama secara efektif
dengan pelbagai pihak dalam konteks global, ekonomi, persekitaran dan
komuniti.
PLO5 Mempunyai keupayaan dan kesungguhan untuk melaksanakan
tanggungjawab sebagai satu pasukan.
PLO6 Mempunyai kebolehan mengurus maklumat dan mempunyai jangkaan
tentang keperluan dan kapasiti untuk menjalani pembelajaran sepanjang
hayat
PLO7 Mempamerkan kemahiran pengurusan dan keusahawanan serta
bertindak balas kepada keperluan perubahan semasa.
PLO8 Mengamalkan nilai profesionalisme, sikap dan etika dalam profesion
keguruan.
PLO9 Mempamerkan ciri-ciri kepimpinan dan keterampilan sebagai agen
perubahan dalam bidang keguruan

Hasil Pembelajaran Kursus (CLO)

CLO1 Menganalisis konsep fonetik dan fonologi, alat artikulator dan artikulasi
serta cara pengeluaran bunyi dengan berkesan secara bertulis (C4, PLO1,
PLO3, CTPS2)
CLO2 Menghuraikan fonem, fonem segmental dan suprasegmental dalam
Bahasa Melayu dengan maklumat yang relevan daripada pelbagai sumber;
(C5, PLO6, LL1)
CLO3 Menulis transkripsi fonetik pelbagai jenis ayat berdasarkan pelbagai jenis
teks; (C6, PLO3, CTPS3)
CLO4 Mengaplikasikan sebutan baku dalam kemahiran mendengar dan bertutur
melalui persembahan aktiviti secara berkumpulan (C3, PLO4, PLO5, CS1,
TS1)

Berkuat kuasa mulai Jun 2015

(Kemas kini Jun 2017)

5
 Jumlah SLT
Bersemuka
Bersemuka

Interaksi
Interaksi

Bukan
17. Kerangka Kursus/Modul dan Jumlah Jam Pembelajaran
Pelajar (Student Learning Time, SLT) setiap tajuk

Pentaksiran

Pentaksiran
Tutorial

Tutorial
Kuliah

Kuliah
Amali

Amali
1. Fonetik dan Fonologi

• Konsep Fonetik dan Fonologi

• Jenis-jenis Fonetik 2 1 2 2 7
• Perbezaan antara Fonetik dengan Fonologi

2. Artikulasi dan Artikulator

• Alat Artikulasi dan Artikulator 2 1 2 2 7

• Jenis-jenis Artikulasi

3. Bunyi-bunyi Bahasa, Simbol Fonetik dan Cara

Pengeluaran Bunyi

• Vokal
- Depan 2 1 2 2 7
- Belakang
- Tengah

• Konsonan
- Letupan
- Letusan 2 1 2 2 7
- Geseran
- Getaran

- Sengauan
- Sisian
- Separuh vokal
- Pinjaman
2 1 2 2 7
• Diftong

Berkuat kuasa mulai Jun 2015

(Kemas kini Jun 2017)

6
4. Fonem dalam Bahasa Melayu

• Fonem Vokal
• Fonem Konsonan
2 1 2 2 7

5. Fonem Segmental dalam Bahasa Melayu

• Vokal
- Depan 2 1 2 2 7
- Belakang
- Tengah
• Diftong

• Konsonan
- Letupan
- Letusan 2 1 2 2 7
- Geseran
- Getaran

- Sengauan
- Sisian
- Separuh vokal 2 1 2 2 7
- Pinjaman

6. Fonem Suprasegmental dalam Bahasa

Melayu

• Prosodi
• Tekanan dan kelantangan suara
• Nada atau intonasi 2 1 2 2 7
• Jeda, panjang pendek
• Tempo
• Rima

7. Pengujaran Sebutan dan Penyukuan Sebutan

Berdasarkan Sebutan Baku

• Pembakuan sebutan
- Matlamat
- Dasar 2 1 2 2 7
- Ciri-ciri
• Penyebutan dan penyukuan
- Kata dasar
- Kata terbitan

8. Latihan Transkripsi Fonetik Berdasarkan Sebutan dan

Penyukuan Sebutan Baku

• Mentranskripsikan pelbagai perkataan yang 2 1 2 2 7

mengandungi vokal, konsonan dan diftong

Berkuat kuasa mulai Jun 2015

(Kemas kini Jun 2017)

7
9. Mentranskripsikan Teks
• Mentranskripsikan pelbagai jenis ayat dalam teks
- Petikan fakta
2 1 2 2 7
- Petikan puisi

10. Penyebutan Baku Kata Terbitan dan Pinjaman

Merujuk Suku Kata

• Kata Dasar Pinjaman

- Daripada bahasa Inggeris dan bahasa Eropah

yang lain
- Daripada bahasa Arab 2 1 2 2 7
- Istilah agama

• Kata Terbitan Pinjaman

- Imbuhan awalan
- Imbuhan akhiran
- Imbuhan apitan

11. Pengaplikasian Sebutan Baku dalam Kemahiran

Lisan Bahasa Melayu

• Kemahiran Mendengar dan Bertutur

- Pidato
- Ceramah
- Syarahan 2 1 2 2 7
- Debat
- Forum
- Bercerita
- Lakonan

Kerja Kursus 0.5 11.5 12

Amali

Ulangkaji 6 6

Peperiksaan 2 2

Jumlah 30 15 2.5 30 30 17.5 125

Berkuat kuasa mulai Jun 2015

(Kemas kini Jun 2017)

8
 Bersemuka Bukan Bersemuka
JUMLAH JAM PEMBELAJARAN
BERSEMUKA DAN BUKAN BERSEMUKA Kuliah 30 30

Tutorial 15 30

Penulisan esei
7
(1200 perkataan)

Mentranskripsi teks
3
(500 perkataan)

Persembahan
0.5 1.5
Kumpulan (30 minit)

Peperiksaan Akhir 2 6

Jumlah 47.5 77.5

Jumlah Jam
Pembelajaran 125
Pelajar (SLT)

Jam Kredit 3

18. Rujukan Asas Abdullah Hassan, Indirawati Zahid, Mardian Shah Omar (2006). Fonetik dan fonologi siri
pengajaran dan pembelajaran Bahasa Melayu. Kuala Lumpur: Penerbitan PTS.

Mardian Shah Omar dan Indirawati Zahid (2012.). Edisi ke-2 Fonetik dan fonologi siri
pengajaran dan pembelajaran Bahasa Melayu. Kuala Lumpur: Penerbitan PTS.

Farid Mohd. Onn. (2014). Fonologi Bahasa Melayu. Bangi: Universiti Kebangsaan Malaysia.

Zaharani Ahmad.(2014). Aspek fonologi Bahasa Melayu, daripada derivasi rumus kepada
tatatingkat kekangan. Kuala Lumpur. Dewan Bahasa dan Pustaka.
Rujukan Tambahan Abdullah Hassan. (2006). Pengantar linguistik. Kuala Lumpur: Penerbitan PTS.

Abdul Hamid Mahmood & Nurfarah Lo Abdullah. (2007). Linguistik fonetik dan
fonologi Bahasa Melayu. Kuala Lumpur: Aslita Sdn. Bhd.

Indirawati Zahid dan Mardian Shah Omar. (2006). Fonetik dan fonologi. Kuala Lumpur
Penerbitan PTS.

Nor Hashimah Jalaluddin. (2007). Asas fonetik, Kuala Lumpur . Dewan Bahasa dan Pustaka.

Paitoon M. Chaiyanara. (2006). Pengenalan fonetik dan fonologi. Kuala Lumpur :

Dewan Bahasa dan Pustaka.

Maklumat Tiada
19.
Tambahan

Berkuat kuasa mulai Jun 2015

(Kemas kini Jun 2017)

9
Nama Panel Penggubal:

Bil. Nama Penggubal Kelayakan Akademik

1 Wan Mardziyah binti Wan Hasbullah Ijazah Sarjana Sosiologi Pendidikan, UM
IPG Kampus Bahasa Melayu Ijazah Sarjana Muda Sastera (Pengajian Melayu), UM

2 Hapsah binti Majid Ijazah Sarjana Pengajian Melayu (Bahasa Melayu), UM

IPG Kampus Bahasa Melayu Ijazah Sarjana Muda Sastera (Bahasa Melayu), UM

3 Tuan Zainab binti Wi Ijazah Sarjana Pengajian Melayu (Kesusasteraan

IPG Kampus Bahasa Melayu Melayu), UM
Ijazah Sarjana Muda Sastera (Bahasa Melayu), UM

4 Siti Nafsiah binti Ismail Master Bahasa Melayu, UPM

Institut Pendidikan Guru Malaysia Bachelor Pendidikan Bahasa Melayu Sebagai Bahasa
Pertama, UPM

Berkuat kuasa mulai Jun 2015

(Kemas kini Jun 2017)

10