NAMA

KELAS

PDPC Idea By Teacher Faiza

 TEMA : KEMAHIRAH PROSES SAINS
TAJUK : PEMERHATIAN.

Menyatakan apa yang boleh diperhatian dengan menggunakan deria:

Mata – melihat
Hidung – menghidu
Kulit – sentuhan
Lidah – merasa
Telinga - mendengar.
Kaedah menulis pemerhatian dalam jawapan
Pembolehubah manupulasi

Tulis Pemboleh ubah bergerak balas dan Pembolehubah bergerak balas

bandingkan Pemboleh ubah manipulasi.

Masa yang diambil untuk asikrim melebur

sepenuhnya (minit) oleh aiskrim bersaiz besar
adalah lebih lama berbanding aiskrim bersaiz
kecil.

Tulis Pemboleh ubah bergerak balas, pilih

Pembolehubah bergerak balas

pemboleh ubah manipulasi PALING TINGGI dan Paling tinggi

PALING RENDAH bandingkan.

Paling rendah
Kuantiti penghasilan petroleum mentah (tong)
pada tahun 2010 adalah lebih tinggi
berbanding dengan tahun 2014.
2010 2011 2012 2013 2014

Pembolehubah manupulasi

Tulis Pemboleh ubah bergerak balas

Pembolehubah bergerak balas

Bertambah/berkurang.

Kuantiti penghasilan petroleum mentah (tong)

semakin berkurangan.

2010 2011 2012 2013 2014

Pembolehubah manupulasi
a b
˚
 TEMA : KEMAHIRAH PROSES SAINS
TAJUK : MENGELAS.

Mengumpul/mengasingkan/mengkategorikan objek mengikut sifat dan

ciri yang sama.

Kelaskan haiwan berikut mengikut organ pernafasannya.

A B C D
Sperikel Kulit lembap

A,D B,C

Kelaskan haiwan berikut mengikut kelasnya.

Harimau Cacing Gajah Rama-rama Lembu

Ulat
Rusa Semut Kucing Lipan
gonggok

vertebrata Invertebrata

harimau Cacing
Gajah Rama-rama
lembu Semut
rusa Ulat gonggok
kucing lipan
Kura-kura Belalang Lipan Landak Pepijat

skunk Lebah Siput Sesumpah Ikan buntal

A B C D
 TEMA : KEMAHIRAH PROSES SAINS
TAJUK : MENGUKUR DAN MENGGUNAKAN NOMBOR.

Membuat pemerhatian kuantiti dengan menggunakan nombor atau

alat berunit piawai yang diseragamkan untuk rujukan.

Alat Unit piawai

Panjang Pembaris cm/m
Jisim Alat penimbang g/kg
Isipadu Silinder penyukat ml/l/cm³
Suhu termometer °C

Berapakah panjang pensel yang ditunjukkan dalam rajah diatas?

Berapakah isipadu kuboid ini?

4cm

2cm
2cm
 Berapakah isipadu batu tersebut?
95
95
90
90
85
85
80
80
75
75
70
70
65
65
60
60
55
55
50
50
45
45
40
40
35
35
30
30
25
25
20
20
15
15
10
10
5
5

Nyatakan jisim setiap objek yang diberikan.

 TEMA : KEMAHIRAH PROSES SAINS
TAJUK : INFERENS.

Membuat kesimpulan awal yang munasabah, yang mungkin betul atau

tidak yang menerangkan tentang pemerhatian atau peristiwa.
TIPS:
1. Kenalpasti pemerhatian.
2. Mencari punca atau sebab yang logik berdasarkan pemerhatian

Kaedah menulis inferens dalam jawapan

Tulis PEMERHATIAN kerana (fakta sains).

Pokok dalam pasu layu kerana tidak mendapat

air yang mencukupi.

Pemerhatian : pokok layu.

Saiz bayang-bayang (cm)

Tulis PEMERHATIAN kerana (sebab lihat

Pembolehubah bergerak balas

pemboleh ubah manipulasi)

Saiz bayang-bayang (cm) semakin bertambah

kerana jarak diantara objek dengan skrin
bertambah. 5 10 15 20
Jarak diantara objek
dengan skrin (cm)

Pembolehubah manupulasi

Pemerhatian : saiz bayang-bayang

(cm) semakin berkurangan.
 TEMA : KEMAHIRAH PROSES SAINS
TAJUK : MERAMAL.

Membuat jangkaan awal atau ramalan tentang sesuatu.

Ramalkan apa yang berlaku selepas seminggu

Kentang tersebut mengeluarkan akar.

Ramalkan ketinggian anak pokok

pada minggu ke 5

11cm.

Latihan.
Ramalkan keadaan cacing tanah apabila di letakan di atas
permukaan tar Ketika cuaca panas?

Ramalkan saiz bayang-bayang apabila objek

digerakkan mendekati skrin

Ramalkan bilangan kematian akibat kanser paru-paru

pada tahun 2012
 TEMA : KEMAHIRAH PROSES SAINS
TAJUK : BERKOMUNIKASI.

Menerima, memilih, menyusun dan mempersembahkan maklumat dan

idea dalam bentuk tulisan, lisan atau graf serta jadual.

•
•
•

Bina jadual berdasarkan maklumat yang diberikan.

Pembolehubah manupulasi Pembolehubah bergerak balas

Umur (Tahun) Kadar pernafasan (minit)

50 15
35 20
10 30

Bina carta palang berdasarkan maklumat yang diberikan.

Kadar pernafasan (minit)
Pembolehubah bergerak balas

30

20
15

Umur (tahun)
10 35 50
Pembolehubah manupulasi
˚
Apabila tarikh bertambah, apakah yang berlaku pada saiz fasa bulan?
 TEMA : KEMAHIRAH PROSES SAINS
TAJUK : MENGGUNAKAN PERHUBUNGAN DAN MASA

Memerihalkan perubahan parameter, seperti lokasi, arah, bentuk, saiz,

isipadu serta jisim sesuatu dengan masa.

10 minit

Apakah perubahan yang berlaku selepas 10 minit?

Ketulan ais menjadi cecair.

Apabila masa bertambah, apakah yang berlaku pada ketulan ais?

Apabila masa bertambah, ketulan ais semakin mencair.

20 minit

Apakah perubahan yang berlaku selepas 10 minit?

Apabila masa bertambah, apakah yang berlaku pada ketulan ais?

Apabila tarikh bertambah, apakah yang berlaku pada saiz fasa bulan?

Apakah hubungan diantara masa dengan isipadu air yang tersejat?

Apakah hubungan bilangan minggu dengan tikus?

Apabila masa bertambah, apakah yang berlaku pada suhu air?

Apabila masa bertambah, apakah yang berlaku pada ais krim?

J K

Apabila masa bertambah, apakah yang berlaku pada isipadu air?

 TEMA : KEMAHIRAH PROSES SAINS
TAJUK : MENTAFSIR DATA

Memberikan penerangan yang rasional, tentang objek, peristiwa atau

pola (corak) daripada data yang diperolehi.

Apakah pola perubahan bebanan yang dapat diangkat dalam ujikaji ini?
Bertambah.

Kadar pernafasan (minit)

30

20
15

Umur (tahun)
10 35 50

Apakah pola perubahan kadar pernafasan (minit) yang dapat dilihat dalam ujikaji
ini?

Berkurangan.
˚
˚
 TEMA : KEMAHIRAH PROSES SAINS
TAJUK : MENDEFINISI SECARA OPERASI

Memberikan penerangan yang rasional, tentang objek, peristiwa atau

pola (corak) daripada data yang diperolehi.

Kaedah menulis mendefinisi secara operasi dalam jawapan

[definisi yang diminta] ialah [pemboleh ubah bergerak balas]

Apakah definisi secara operasi kekuatan magnet?

Kekuatan magnet ialah bilangan paku yang
dapat ditarik oleh magnet.

Pembolehubah bergerak balas : Bilangan paku

Pemboleh ubah dimanipulasikan: saiz magnet

Apakah definisi secara operasi

pertumbuhan anak pokok?
Pertumbuhan anak pokok ialah
ketinggian anak pokok.

Pembolehubah bergerak balas : ketinggian anak pokok (cm)

Pemboleh ubah dimanipulasikan: minggu

Apakah definisi secara operasi bagi

kuantiti petroleum di bumi?

Kuantiti petroleum di bumi ialah

penghasilan petroleum mentah (tong)
2010 2011 2012 2013 2014
 TEMA : KEMAHIRAH PROSES SAINS
TAJUK : MENGAWAL PEMBOLEH UBAH

Pemboleh ubah manipulasi

Sesuatu yang DIUBAH/TIDAK SAMA/BERBEZA dan memberikan kesan kepada
perkara yang diperhatikan.

[pemalar] [objek] contoh saiz magnet

Pemboleh ubah bergerak balas

Sesuatu yang DIPERHATIKAN/DIREKOD/DILIHAT/DISIASAT selepas penyiasatan

atau hasil
[pemalar] [objek] contoh ketinggian pokok

Pemboleh ubah dimalarkan

Sesuatu yang DIKEKALKAN/SAMA/TIDAK BERUBAH dalam penyiasatan
[pemalar] [objek] contoh saiz pasu yang sama

Pemboleh ubah pada jadual

Pembolehubah manupulasi

Pembolehubah bergerak balas

Pembolehubah bergerak balas : suhu air (°C)

Pemboleh ubah dimanipulasikan: masa

Pembolehubah manupulasi Pembolehubah bergerak balas

Pembolehubah bergerak balas : Panjang bayang-bayang (cm)

Pemboleh ubah dimanipulasikan: waktu
Apakah definisi secara operasi kesihatan gigi yang baik?

Apakah definisi secara operasi penyejatan air?

Apakah definisi secara operasi bagi kesihatan sistem peredaran darah yang baik?
 Pembolehubah manupulasi Pembolehubah manupulasi Pembolehubah bergerak balas

Kuantiti garam yang Bilangan hari untuk

Telur
ditambahkan (g) telur menjadi rosak

P 100 10

Q 200 12

R 300 15

Pembolehubah bergerak balas : Bilangan hari untuk telur menjadi rosak

Pemboleh ubah dimanipulasikan: Kuantiti garam yang ditambahkan (g)

Pemboleh ubah dalam ayat.

Pembolehubah bergerak balas : Tahap kepanasan Perkataan berbeza biasanya merujuk

Pemboleh ubah dimanipulasikan: Jenis objek kepada pemboleh ubah manipulasi,
perkataan yang sama merujuk kepada
pemboleh ubah dimalarkan dan perkataan
diperhatikan merujuk kepada pemboleh
ubah bergerak balas.

Pemboleh ubah dalam graf.

Pembolehubah bergerak balas

Pembolehubah bergerak balas : kuantiti penghasilan

petroleum mentah (tong)
Pemboleh ubah dimanipulasikan: Bilangan Tahun

2010 2011 2012 2013 2014

Pembolehubah manupulasi
 Pemboleh ubah dimanipulasikan:

_______________________________

Pemboleh ubah bergerak balas:

_______________________________

Pemboleh ubah dimanipulasikan:

_______________________________

Pemboleh ubah bergerak balas:

_______________________________

Pemboleh ubah dimanipulasikan:

_______________________________

Pemboleh ubah bergerak balas:

_______________________________

Pemboleh ubah dimanipulasikan:

_______________________________

Pemboleh ubah bergerak balas:

_______________________________

Pemboleh ubah dimanipulasikan:

_______________________________

Pemboleh ubah bergerak balas:

_______________________________
 TEMA : KEMAHIRAH PROSES SAINS
TAJUK : MEMBUAT HIPOTESIS

Membuat pernyataan antara pemboleh ubah dimanipulasikan dan

bergerak balas yang difikirkan dapat menerangkan peristiwa. Diuji bagi
menentukan kesahihanya.

Kaedah menulis Hipotesis/hubungan antara pemboleh ubah

dalam jawapan

Kaedah 1

Semakin (pola) (pemboleh ubah manipulasi)

Semakin (pola) (pemboleh ubah bergerak balas)

Semakin bertambah saiz magnet

Semakin bertambah bilangan paku yang dapat ditarik
oleh magnet.

Pembolehubah bergerak balas : Bilangan paku

Pemboleh ubah dimanipulasikan: saiz magnet
Pola : bertambah

Kaedah 2

Jika (pemboleh ubah manipulasi) (pola)

maka (pemboleh ubah bergerak balas) (pola)

Jika saiz magnet bertambah

Maka bilangan paku yang dapat ditarik bertambah

Pembolehubah bergerak balas : Bilangan paku

Pemboleh ubah dimanipulasikan: saiz magnet
Pola : bertambah
 Kaedah 3 (JIKA TIADA CORAK BAGI Pemboleh Ubah)
Tentukan hipoetsis menggunakan fakta sains.

Pengaratan berlaku apabila terdapat kehadiran air

dan udara.
Lapisan
minyak ATAU

Jika terdapat kehadiran air dan udara maka

Air didih
pengaratan berlaku

Kaedah 4 (soalan berdasarkan ayat)

Pembolehubah bergerak balas Pembolehubah manupulasi

Semakin bertambah bilangan telur yang dihasilkan

Semakin bertambah kemandirian speises katak
Jika bilangan telur yang dihasilkan bertambah
Maka kadar kemandirian spesies katak bertambah,

Pembolehubah manupulasi Pembolehubah bergerak balas

Semakin bertambah jarak penanaman anak pokok,

Semakin bertambah jisim buah yang diperolehi.
Jika jarak penanaman anak pokok bertambah
Maka jsim buah yang diperolehi bertambah,

Semakin bertambah saiz magnet yang digunakan,

Semakin bertambah bilangan klip kertas yang dapat
ditarik. Jika saiz magnet yang digunakan bertambah
Maka bilangan klip kertas yang dapat ditarik
bertambah.
 Hipotesis yang dapat dibuat berdasarkan
jadual.

Nyatakan hubungan antara dua pemboleh

ubah berdasarkan rajah.
10 minit

Hipotesis yang dapat dibuat berdasarkan

jadual.

Nyatakan hubungan antara dua pemboleh

ubah berdasarkan rajah.
Bina hipotesis berdasarkan maklumat yang diberikan.

“kemandirian spesies siput dipengaruhi oleh jumlah telur yang dihasilkan

oleh siput”

“kadar kecerahan mentol dipengaruhi oleh bilangan sel kering yang

digunakan”

“masa pemanasan mempengaruhi suhu air”

“kadar penyejatan bergantung kepada kelembapan udara dipersekitaran”

“luas permukaan yang terdedah mempengaruhi kadar penyejatan”

 TEMA : KEMAHIRAH PROSES SAINS
TAJUK : TUJUAN

Membuktikan hubungan diantara dua pemboleh ubah.

Kaedah menulis tujuan.

Untuk menyiasat hubungan diantara [pemboleh ubah

dimanipulasikan] dengan [pemboleh ubah bergerak balas]

Untuk menyiasat hubungan diantara bilangan minggu dengan ketinggian anak

pokok (cm)
 Bilangan guli Isipadu air (ml)
2 25
4 35
6 45
8 76

“kadar kecerahan mentol

dipengaruhi oleh jenis litar yang
digunakan”

Lapisan
minyak

Air didih
 Topikal 1 (Objektif) Unit 1 (INKUIRI DALAM SAINS)

1. 5.

D A

B
2.
C

BUKU AKTIVITI SAINS 6.

TAHUN 5 A

B
A

B Dual Language Program C

D
C

D 7.

3.

C
KSSR SEMAKAN A

B
D
C

4.
D

8.

D
PDPC Idea By Teacher Faiza
PDPC Idea By Teacher Faiza (SAINS TAHUN 4 KSSR SEMAKAN 2017)
 Topikal 1 (Objektif) Unit 1 (INKUIRI DALAM SAINS)

9. 13.

10.
A

14.
A

B A

C B

D C
11.
D

15.

D
A

B
16.
C

12.

A
A
B
B
C
C D

PDPC Idea By Teacher Faiza (SAINS TAHUN 4 KSSR SEMAKAN 2017)

 Unit 1 (INKUIRI DALAM SAINS)
Topikal 1 (subjektif)

PDPC Idea By Teacher Faiza (SAINS TAHUN 4 KSSR SEMAKAN 2017)

 Unit 1 (INKUIRI DALAM SAINS)
Topikal 1 (subjektif)

PDPC Idea By Teacher Faiza (SAINS TAHUN 4 KSSR SEMAKAN 2017)

 Unit 1 (INKUIRI DALAM SAINS)
Topikal 1 (subjektif)

PDPC Idea By Teacher Faiza (SAINS TAHUN 4 KSSR SEMAKAN 2017)

 Bilangan pesakit pada umur 60 tahun adalah lebih tinggi berbanding
bilangan pesakit berumur 5 tahun

Bilangan tikus pada minggu pertama adalah paling tinggi berbanding

bilangan tikus pada minggu ke lima

a b

Pokok b hidup manakala pokok a layu dan hamper mati

Nyalaan mentol dalam litar P lebih terang berbanding dengan litar Q

Suhu air pada minit ke 30 adalah lebih tinggi berbanodng minit 0

 Aras air dalam kelalang R lebih tinggi dari kelalang J

Paku dalam piring B berkarat manakala paku dalam piring A tidak

Masa yang diambil oleh ais krim cair sepenuhnya oleh ais krim bersaiz
besar adalah lebih lama berbanding ais krim bersaiz kecil/
 Sistem peredaran darah Sistem rangka

A,e,c b, d, f

Kura-kura Belalang Lipan Landak Pepijat

skunk Lebah Siput Sesumpah Ikan buntal

Cengkerang Menyamar Sengatan Berduri Berbau

keras berbisa tajam busuk
Kura-kura Belalang Lebah Landak Skunk
siput sesumpah lipan Ikan buntal pepijat
A B C D

Berduri beracun

A,D B,C
 TEMA : KEMAHIRAH PROSES SAINS
TAJUK : MENGUKUR DAN MENGGUNAKAN NOMBOR.

Membuat pemerhatian kuantiti dengan menggunakan nombor atau

alat berunit piawai yang diseragamkan untuk rujukan.

Alat Unit piawai

Panjang Pembaris cm/m
Jisim Alat penimbang g/kg
Isipadu Silinder penyukat ml/l/cm³
Suhu termometer °C

Berapakah panjang pensel yang ditunjukkan dalam rajah diatas?

15cm-6cm
= 9cm

Berapakah isipadu kuboid ini?

4cm 2cm x 2cm x 4cm

=16 cm³

2cm
2cm
 Berapakah isipadu batu tersebut?
95
95
90
90
85
85
80
80
75
75
70
70
65
65
60
60
55
55
50
50
45 50ml-25ml
45
40
40

35
= 25ml
35
30
30
25
25
20
20
15
15
10
10
5
5

Nyatakan jisim setiap objek yang diberikan.

200 1 400

3°C 27 °C 36 °C 19 °C 41 °C
 TEMA : KEMAHIRAH PROSES SAINS
TAJUK : INFERENS.

Membuat kesimpulan awal yang munasabah, yang mungkin betul atau

tidak yang menerangkan tentang pemerhatian atau peristiwa.
TIPS:
1. Kenalpasti pemerhatian.
2. Mencari punca atau sebab yang logik berdasarkan pemerhatian

Kaedah menulis inferens dalam jawapan

Tulis PEMERHATIAN kerana (fakta sains).

Pokok dalam pasu layu kerana tidak mendapat

air yang mencukupi.

Pemerhatian : pokok layu.

Saiz bayang-bayang (cm)

Tulis PEMERHATIAN kerana (sebab lihat

Pembolehubah bergerak balas

pemboleh ubah manipulasi)

Saiz bayang-bayang (cm) semakin bertambah

kerana jarak diantara objek dengan skrin
bertambah. 5 10 15 20
Jarak diantara objek
dengan skrin (cm)

Pembolehubah manupulasi

Pemerhatian : saiz bayang-bayang

(cm) semakin berkurangan.
Lelaki tersebut mengalami masalah jantung kerana pengumpulan plak
kolesterol dalam salur darah

Kumbang tersebut berpura-pura mati kerana melindungi dirinya

daripada musuh.

Tumbuhan U tidak mati kerana mempunyai akat yang panjang, batang

yang berllilin dan daun yang berbentuk duri.
 Nylaan mentol dalam litar P lebih terang kerana litar P disambungkan
secara selari makanakala litar Q disambungkan secara bersiri.

Terdapat ruang diantara landasan keretapi kerana untuk membolehkan

landasan mengembang pada waktu panas.

Paku dalam tabung uji P berkarat kerana terdedah kepada air dan
udara.
 TEMA : KEMAHIRAH PROSES SAINS
TAJUK : MERAMAL.

Membuat jangkaan awal atau ramalan tentang sesuatu.

Ramalkan apa yang berlaku selepas seminggu

Kentang tersebut mengeluarkan akar.

Ramalkan ketinggian anak pokok

pada minggu ke 5

11cm.

Latihan.
Ramalkan keadaan cacing tanah apabila di letakan di atas
permukaan tar Ketika cuaca panas?

mati

Ramalkan saiz bayang-bayang apabila objek

digerakkan mendekati skrin

berkurang

Ramalkan bilangan kematian akibat kanser paru-paru

pada tahun 2012

5544
 Bilangan udang dan ikan kecil akan bertambah, tetapi bilangan berudu dan
rumpai air akan berkurangan.

Spesiesnya akan pupus

Satu lagi mentol dalam litar P masih menyala tetapi satu lagi mentol dalam litar
Q tidak menyala
 Akan putus

Mesin tersebut tidak boleh berfungsi

 TEMA : KEMAHIRAH PROSES SAINS
TAJUK : BERKOMUNIKASI.

Menerima, memilih, menyusun dan mempersembahkan maklumat dan

idea dalam bentuk tulisan, lisan atau graf serta jadual.

•
•
•

Bina jadual berdasarkan maklumat yang diberikan.

Pembolehubah manupulasi Pembolehubah bergerak balas

Umur (Tahun) Kadar pernafasan (minit)

50 15
35 20
10 30

Bina carta palang berdasarkan maklumat yang diberikan.

Kadar pernafasan (minit)
Pembolehubah bergerak balas

30

20
15

Umur (tahun)
10 35 50
Pembolehubah manupulasi
Bilangan sel kering Kecerahan mentol
1 Cerah
2 Lebih cerah
3 Sangat cerah

Minggu Bilangan tikus

1 100
2 80
3 60
4 40
5 20
Bilangan tikus di lading
(ekor)100
80

60

40

20

20

0 minggu
1 2 3 4 5

Bilangan pesakit (orang)

18

16

14

12

10

2
Umur
5 12 25 30 60
Kecerahan mentol

Sangat
cerah
Lebih
cerah
cerah

Bilangan sel
1 2 3 kering

Suhu air

Tempoh masa
Bahagian bulan
yang kelihatan

Tarikh takwim
Qamari
1 4 8 12 15 18 23 27
 TEMA : KEMAHIRAH PROSES SAINS
TAJUK : MENGGUNAKAN PERHUBUNGAN DAN MASA

Memerihalkan perubahan parameter, seperti lokasi, arah, bentuk, saiz,

isipadu serta jisim sesuatu dengan masa.

10 minit

Apakah perubahan yang berlaku selepas 10 minit?

Ketulan ais menjadi cecair.

Apabila masa bertambah, apakah yang berlaku pada ketulan ais?

Apabila masa bertambah, ketulan ais semakin mencair.

20 minit

Apakah perubahan yang berlaku selepas 10 minit?

Ketulan ais mencair

Apabila masa bertambah, apakah yang berlaku pada ketulan ais?

Apabila masa bertambah ketulan ais semakin mencair

 berkurangan

bertambah

berkurang

Bertambah
 Bertambah dan berkurang

bertambah

bertambah
Apabila tarikh bertambah, apakah yang berlaku pada saiz fasa bulan?

Apabila Tarikh bertambah saiz fasa bulan bertambah sehingga 15hb kemudian
berkurangan sehingga 27 hb

Apakah hubungan diantara masa dengan isipadu air yang tersejat?

Apabila masa bertambah isipadu air yang tersejat semakin bertambah

Apakah hubungan bilangan minggu dengan tikus?

Apabila minggu bertambah bilangan tikus berkurangan

Apabila masa bertambah, apakah yang berlaku pada suhu air?

Suhu air meningkat

Apabila masa bertambah, apakah yang berlaku pada ais krim?

J K

Ais krim melebur menjadi cecair

Apabila masa bertambah, apakah yang berlaku pada isipadu air?

Isipadu air semakin berkurangan

 TEMA : KEMAHIRAH PROSES SAINS
TAJUK : MENTAFSIR DATA

Memberikan penerangan yang rasional, tentang objek, peristiwa atau

pola (corak) daripada data yang diperolehi.

Apakah pola perubahan bebanan yang dapat diangkat dalam ujikaji ini?
Bertambah.

Kadar pernafasan (minit)

30

20
15

Umur (tahun)
10 35 50

Apakah pola perubahan kadar pernafasan (minit) yang dapat diangkat dalam
ujikaji ini?

Berkurangan.
 TEMA : KEMAHIRAH PROSES SAINS
TAJUK : MENDEFINISI SECARA OPERASI

Memberikan penerangan yang rasional, tentang objek, peristiwa atau

pola (corak) daripada data yang diperolehi.

Kaedah menulis mendefinisi secara operasi dalam jawapan

[definisi yang diminta] ialah [pemboleh ubah bergerak balas]

Apakah definisi secara operasi kekuatan magnet?

Kekuatan magnet ialah bilangan paku yang
dapat ditarik oleh magnet.

Pembolehubah bergerak balas : Bilangan paku

Pemboleh ubah dimanipulasikan: saiz magnet

Apakah definisi secara operasi

pertumbuhan anak pokok?
Pertumbuhan anak pokok ialah
ketinggian anak pokok.

Pembolehubah bergerak balas : ketinggian anak pokok (cm)

Pemboleh ubah dimanipulasikan: minggu

Apakah definisi secara operasi bagi

kuantiti petroleum di bumi?

Kuantiti petroleum di bumi ialah

penghasilan petroleum mentah (tong)
2010 2011 2012 2013 2014
 TEMA : KEMAHIRAH PROSES SAINS
TAJUK : MENGAWAL PEMBOLEH UBAH

Pemboleh ubah manipulasi

Sesuatu yang DIUBAH/TIDAK SAMA/BERBEZA dan memberikan kesan kepada
perkara yang diperhatikan.

[pemalar] [objek] contoh saiz magnet

Pemboleh ubah bergerak balas

Sesuatu yang DIPERHATIKAN/DIREKOD/DILIHAT/DISIASAT selepas penyiasatan

atau hasil
[pemalar] [objek] contoh ketinggian pokok

Pemboleh ubah dimalarkan

Sesuatu yang DIKEKALKAN/SAMA/TIDAK BERUBAH dalam penyiasatan
[pemalar] [objek] contoh saiz pasu yang sama

Pemboleh ubah pada jadual

Pembolehubah manupulasi

Pembolehubah bergerak balas

Pembolehubah bergerak balas : suhu air (°C)

Pemboleh ubah dimanipulasikan: masa

Pembolehubah manupulasi Pembolehubah bergerak balas

Pembolehubah bergerak balas : Panjang bayang-bayang (cm)

Pemboleh ubah dimanipulasikan: waktu
Apakah definisi secara operasi kesihatan gigi yang baik?

Kesihatan gigi yang baik ialah bilangan gigi yang rosak

Apakah definisi secara operasi penyejatan air?

Isipadu air yang tertinggal

Penyejatan air ialah isipadu air yang tertinggal

Apakah definisi secara operasi bagi kesihatan sistem peredaran darah yang baik?

Sistem peredaran darah yang baik ialah bilangan pesakit

jantung.
Pemboleh ubah dalam gambar.

Lapisan Pembolehubah bergerak balas : keadaan paku

minyak Pemboleh ubah dimanipulasikan: kehadiran udara

Air didih

Pembolehubah bergerak balas

pertumbuhan akar pokok

Pemboleh ubah dimanipulasikan:

Kehadiran air
Kalsium klorida
kontang

Pembolehubah bergerak balas

Bilangan klip kertas yang ditarik oleh

magnet

Pemboleh ubah dimanipulasikan:

Saiz magnet

Pembolehubah bergerak balas

Bilangan pesakit

Pemboleh ubah dimanipulasikan:

umur

Pembolehubah bergerak balas

Umur (Tahun) Kadar pernafasan
(minit) Kadar pernafasan
50 15
Pemboleh ubah dimanipulasikan:
35 20
umur
10 30
Pembolehubah bergerak balas
Jenis haiwan

Pemboleh ubah dimanipulasikan:

Ciri khas haiwan

Pembolehubah bergerak balas

Keadaan paku selepasa seminggu

Pemboleh ubah dimanipulasikan:

Kehadiran air dan udara

Pembolehubah bergerak balas

Hari

Pemboleh ubah dimanipulasikan:

Bahagian bulan yang kelihatan
 TEMA : KEMAHIRAH PROSES SAINS
TAJUK : MEMBUAT HIPOTESIS

Membuat pernyataan antara pemboleh ubah dimanipulasikan dan

bergerak balas yang difikirkan dapat menerangkan peristiwa. Diuji bagi
menentukan kesahihanya.

Kaedah menulis Hipotesis/hubungan antara pemboleh ubah

dalam jawapan

Kaedah 1

Semakin (pola) (pemboleh ubah manipulasi)

Semakin (pola) (pemboleh ubah bergerak balas)

Semakin bertambah saiz magnet

Semakin bertambah bilangan paku yang dapat ditarik
oleh magnet.

Pembolehubah bergerak balas : Bilangan paku

Pemboleh ubah dimanipulasikan: saiz magnet
Pola : bertambah

Kaedah 2

Jika (pemboleh ubah manipulasi) (pola)

maka (pemboleh ubah bergerak balas) (pola)

Jika saiz magnet bertambah

Maka bilangan paku yang dapat ditarik bertambah

Pembolehubah bergerak balas : Bilangan paku

Pemboleh ubah dimanipulasikan: saiz magnet
Pola : bertambah
 Kaedah 3 (JIKA TIADA CORAK BAGI Pemboleh Ubah)
Tentukan hipoetsis menggunakan fakta sains.

Pengaratan berlaku apabila terdapat kehadiran air

dan udara.
Lapisan
minyak ATAU

Jika terdapat kehadiran air dan udara maka

Air didih
pengaratan berlaku

Kaedah 4 (soalan berdasarkan ayat)

Pembolehubah bergerak balas Pembolehubah manupulasi

Semakin bertambah bilangan telur yang dihasilkan

Semakin bertambah kemandirian speises katak
Jika bilangan telur yang dihasilkan bertambah
Maka kadar kemandirian spesies katak bertambah,

Pembolehubah manupulasi Pembolehubah bergerak balas

Semakin bertambah jarak penanaman anak pokok,

Semakin bertambah jisim buah yang diperolehi.
Jika jarak penanaman anak pokok bertambah
Maka jsim buah yang diperolehi bertambah,

Semakin bertambah saiz magnet yang digunakan,

Semakin bertambah bilangan klip kertas yang dapat
ditarik. Jika saiz magnet yang digunakan bertambah
Maka bilangan klip kertas yang dapat ditarik
bertambah.
 Hipotesis yang dapat dibuat berdasarkan
jadual.

Semakin bertambah saiz aiskrim

Semakin bertambah masa yang diambil
untuk aiskirim melebur sepenuhnya

Nyatakan hubungan antara dua pemboleh

ubah berdasarkan rajah.
10 minit

Haba menyebebakan ais melebur

Hipotesis yang dapat dibuat berdasarkan

jadual.

Semakin bertambah minggu semakin

bertambah ketinggian anak pokok

Nyatakan hubungan antara dua pemboleh

ubah berdasarkan rajah.

Semakin bertambah bilangan bateri,

semakin bertambah kelajuan
Bina hipotesis berdasarkan maklumat yang diberikan.

“kemandirian spesies siput dipengaruhi oleh jumlah telur yang dihasilkan

oleh siput”

Semakin bertambah bilangan telur siput semkain tinggi kadar kemandirian spesies
siput

“kadar kecerahan mentol dipengaruhi oleh bilangan sel kering yang

digunakan”

Semakin bertambah bilangan sel kering semkain bertambah kadar kecarahan

mentol

“masa pemanasan mempengaruhi suhu air”

Semakin bertambah masa pemanasan semakin bertambah suhu air

“kadar penyejatan bergantung kepada kelembapan udara dipersekitaran”

Semakin bertambah kelembapan udara semakin berkurang kadar penyejatan

“luas permukaan yang terdedah mempengaruhi kadar penyejatan”

Semakin bertambah luas permukaan yang terdedah semakin bertambah kadar

penyejatan air
 TEMA : KEMAHIRAH PROSES SAINS
TAJUK : TUJUAN

Membuktikan hubungan diantara dua pemboleh ubah.

Kaedah menulis tujuan.

Untuk menyiasat hubungan diantara [pemboleh ubah

dimanipulasikan] dengan [pemboleh ubah bergerak balas]

Untuk menyiasat hubungan diantara bilangan minggu dengan ketinggian anak

pokok (cm)

Untuk menyiasat hubungan diantara masa

yang diambil oleh aiskirm melebur dengan
saiz ais krim

Untuk menyiasat hubungan diantara saiz

magnet dengan bilangan paku yang dapat
ditarik oleh magnet

Untuk menyiasat hubungan diantara masa

yang diambil dengan kaedah membajak
 Untuk menyiasat hubungan diantara
bilangan bateri dengan kelajuan

Untuk menyiasat hubungan diantara masa

dengan suhu air

Bilangan guli Isipadu air (ml)

2 25
Untuk menyiasat hubungan diantara
4 35 isipadu air (ml) dengan bilangan guli
6 45
8 76

“kadar pertumbuhan anak Untuk menyiasat hubungan diantara

pokok dipengaruhi oleh bilangan biji benih dengan kadar
bilangan biji benih yang ditanam pertumbuahan pokok.
dalam satu pasu”