Selepas mempelajari bab ini, para pelajar dapat:

1. Menyedari bahawa hubungan etnik tidak hanya dipengaruhi oleh

unsur etnik semata-mata tetapi juga dipengaruhi oleh unsur-unsur
sosial yang lain.
2. Mengetahui bahawa perspektif kesepaduan sosial melihat
masyarakat sebagai sebuah entiti sosial yang memiliki keupayaan
untuk membentuk kesejahteraan dalam masyarakat.
3. Memahami konsep akomodasi, akulturasi, amalgamasi dan asimilasi
yang membentuk toleransi antara etnik ke arah menghasilkan
kesepaduan sosial dalam kehidupan seharian.
1. Tumpuan kepada;
• Bentuk, tahap ,tingkat intensiti hubungan antara
kumpulan etnik
• Mempelajari, menganalisis, memahami negara
dan masyarakat di Malaysia
• Hubungan individual dalam masyarakat tidak
hanya dipengaruhi oleh unsur-unsur etnik;
dipengaruhi juga oleh unsur-unsur sosial yang
lain.
2. Maksud ‘perpaduan dalam kepelbagaian’ (unity in
diversity) dari perspektif :
• Psikologi Sosial
• Antropologi-sosiologi
• Ontologikal
3. Memahami ‘perpaduan ’ dalam konteks cogan
kata ‘perpaduan dalam kepelbagaian’.
4. Memahami konsep ‘kesepaduan sosial’ menerusi
pemahaman konsep ‘takrifan harian’ (everyday
define), sebelum perpaduan dapat dicapai.
Ungkapan “Unity in Diversity”
 Tabiat dan lumrah semulajadi atau
“Nature” bagi “Diversity” yakni
kepelbagaian adalah ketidaksamaan yang
mampu membawa kepada perpecahan
 Maka ungkapan tersebut jika terlaksana,
akan mengangkat sekaligus memuji
kemampuan kelompok manusia yang
berbeza-beza hidup dalam sesebuah
masyarakat
 Definisi dari sudut psikologi sosial:
“ “ keadaan ini mengungkapkan satu bentuk
psyche manusia, iaitu “Rasa Kesatuan” yang
merentas pemisahan fizikal dan psikologikal,
yang meliputi juga konteks metafizikal.
 Dari sudut antropologi:
“suatu rumusan yang menyimpulkan bagaimana
manusia mengurus dan menyusun, dari segi
abstrak dan nyata, perbezaan sosial yang sedia ada
dalam kalangan mereka”

 Dari sudut ontologikal:

“perlunya menyusun dan mengurus perbezaan ini,
atas keinginan untuk mewujudkan keadaan aman
dan stabil”.
 Kepentingan memahami konsep “Unity in
Diversity”:
◦ Menyekat wujudnya golongan “Chauvanisme” iaitu
golongan yang memperjuangkan semangat
kesukuan atau perkauman melalui kaedah
keganasan.
◦ Menghalang pengorbanan nyawa akibat dari salah
faham dan perpecahan kaum
◦ Merangsang individu dan institusi untuk mencari
jalan bagaimana untuk hidup dalam keadaan aman
walau dalam konteks kepelbagaian.
 *Harus diingat, “Peaceful” atau Keamanan tidak tercapai
melainkan dengan wujudnya perpaduan. atau “Unity”
Ungkapan “Unity is Uniformity”
 Bermaksud “Perpaduan adakan kesatuan
dan kesamaan”
◦ Mampu dicapai dengan wujudnya semangat
satu bangsa,satu agama,satu bahasa,satu
negara.
◦ Merupakan suatu idamana bagi masyarakat
dan institusi kenegaraan.
◦ Penting bagi mencapai tujuan dan matlamat
negara dari sudut ekonomi,sosioal
masyarakat,kestabilan politik dan keharmonian
negara.
Perbandingan: Malaysia & Sri Lanka
1. Cerita Malaysia: umumnya aman dan stabil tapi
ranjau sepanjang jalan tetap ada
 Era Konflik 1945-1960
 Era ‘Tegang tapi Stabil 1961-1970
 Era Kesepaduan Sosial 1971- 2011
2. Punca Kesepaduan Sosial
3. Rakyat yang matang
A | ERA KONFLIK (1945 – 60)

 Pasca Perang Dunia Kedua (PD2)

◦ Rusuhan etnik
◦ Huru-hara Buruh
◦ Darurat dan Pengganas
◦ Perubahan governans: Unitari ke Federalisme

 Tiang seri pembinaan semula

◦ Keselamatan
◦ Pembangunan Lima Tahun
◦ Perundingan Etnik
 Dalam era cabaran, British dalam sejarah
Tanah Melayu telah menubuhkan
“Communities Liasion Committee (CLS)
pada 1949.
 Terdiri dari Malcolm Mcdonald, ketua
etnik melayu,cina dan india.
 Bertuan mencari kejernihan dalam
pergolokan dan perbezaan kaum
 Dipertanggungjawabkan untuk membuat
perbincangan terbuka mengenai soal
kepentingan kaum masing-masing, samada
dari yang majoriti hingga ke monoriti.
 B | ERA TEGANG TAPI STABIL
(1961 – 70)
 Pembentukan Malaysia 1963: Kesan positif & negatif

 Konfrontasi 1963-66

 Konflik etnik terbuka 1964 & 1969

◦ Julai& September 1964, Singapura (dlm Malaysia)
◦ Mei 1969, di Kuala Lumpur & 3 tempat lain

 Singapura & Malaysia berpisah 9 Aug. 1965

 Contoh padai ketika ini, di Sabah dan
Sarawak sewakti penubuhan Malaysia.
 Pengaplikasian dari CLC iaitu teori
perbincangan perpaduan melalui
keterbukaan.
 Melaksanankan konsep “tolak ansur etnik”
yang pernah diamalkan di semenanjung
malaysia.
 Perjanjian dilakukan dengan kerajaan
persekutuan dan Sabah dan Sarawak akan
hak-hak dan autonomi mereka.
 Wujud ketidakpuashatian daripada
golongan yang berkepentingan.
 Menganggap Malaysia sebagai “new-
Colony” iaitu bakal penjajah@koloni yang
terbaru untuk menguasai tanah nusantara
asia.
 Konfrontasi dilancarkan terhadap
Malaysia.
 C | ERA KESEPADUAN SOSIAL
(1971-2011)
 40 tahun keamanan dan kestabilan, kecuali pada
2011 peristiwa Kg. Medan yang mengingatkan
bahawa faktor ekonomi sangat penting untuk
kesepaduan sosial.
 Harapan untuk ‘perpaduan’ tetap ada: 1Malaysia
 Apakah anak kunci kesepaduan sosial Malaysia:
Hubungan stabil, sama ada di Peringkat Masyarakat,
Negara, Pasaran = M+N+P- meskipun sewaktu
krisis global.
 Masyarakat Malaysia yang matang:
◦ Suka bertikam lidah tetapi tidak berparangan
◦ Konflik wujud, namun masih hidup dalam
kesepaduan
 Ungkapan Malaysian people prefer tounge
wagging to parang wielding”
 Maksud ialah suka bertikam lidah dalam perbincangan,
tetapi tetap menginginkan keamanan tanpa
pertumpahan darah
 Keterbukaan dalam perbincangan.
Contohnya keterbukaan dalam memberi
komen membangun menerusi pelbagai
cabang media massa.
 Tidak wujud sekatan yang tidak rasional
dalam menyuarakan hak asasi individu.
 MASYARAKAT
PELBAGAI
ETNIK -
MALAYSIA

Kumpulan etnik, Kumpulan etnik, Kumpulan etnik,

Subetnik, Suku, Subetnik, Suku, Subetnik, Suku,
Kumpulan Bahasa Kumpulan Bahasa & Kumpulan Bahasa &
& Dialek - Dialek - Dialek -
Semenanjung Sabah Serawak
Potret Hubungan Etnik di Malaysia
• Negara Malaysia dengan kerencaman demografi
terus kukuh, maju dan membangun malah disegani
oleh jiran tetangga dalam konteks negara berbilang
etnik.
• Keadaan yang aman damai telah melahirkan suatu
bentuk kestabilan politik, ekonomi dan sosial yang
baik.
• Malaysia berjaya mencapai tahap negara
berpendapatan sederhana dalam tempoh kurang
daripada 50 tahun.
• Keunikan tadbir urus negara mengurus perpaduan
dalam kepelbagaian amat penting.
Hubungan Etnik dari Perspektif Konflik

 Terdapat pandangan - masyarakat yang memiliki

kerencaman budaya, bahasa, agama seperti di
Malaysia akan terpisah dan terasing mengikut
kumpulan etnik masing-masing.
 Perbezaan etnik akan melahirkan persaingan antara
kumpulan etnik dan berlaku kepupusan ciri-ciri
etnik.
 Etnik yang dominan menguasai etnik minoriti.
 Media massa kerap memotretkan hubungan etnik
di Malaysia dalam perspektif yang sempit -
membangkitkan sentimen etnik atau agama dalam
laporan berita.
 Kebanyakan kajian tentang hubungan etnik di
Malaysia menggunakan paradigma konflik untuk
menganalisis dan memahami setiap permasalahan
yang wujud dalam masyarakat.
 Pandang sedemikian mengandaikan masyarakat
Malaysia sentiasa berada dalam persengketaan,
saling bersaing khususnya antara kumpulan yang
berlainan etnik dan agama.
 Hakikat mengangkat paradigma konflik sebagai
teras memahami permasalahan masyarakat di
Malaysia adalah kurang tepat kerana realitinya,
masyarakat hidup dalam aman dan stabil.
 Masyarakat Malaysia terhasil daripada perkongsian
sejarah – membina struktur sosial, ekonomi, politik
dan budaya.
 Masyarakat Malaysia bersifat dinamik – membina
kesepaduan sosial melalui interaksi dan amalan
harian secara langsung dan tidak langsung secara
berterusan.
 Kesepaduan sosial juga terbina menerusi proses
akomodasi, akulturasi, amalgamasi dan asimilasi –
mekanisme untuk mengekalkan toleransi.
 Soalan Latihan
 Apakah yang dimaksudkan dengan konsep
kesepaduan sosial.?

 Adakah ianya rasional dan relevan dalam

sesebuah negara yang mempunyai
masyarakat berbilang kaum?

 Bagaimanakah tujuan tersebut dapat

dicapai?