Metode Simpleks
Definisi Metode Simpleks
Prosedur aljabar yang bersifat iteratif, dimulai dari
titik ekstrem yang feasible sampai dengan titik
ekstrem yang optimal.
Jumlah iterasi tidak akan lebih dari:
n
c m
= n! / ( n-m)! m!
n = jumlah variable ;
m = jumlah batasan
Tujuan
1. Memberikan interpretasi ekonomi
2. Menerjemahkan definisi geometris dari titik
ekstrim menjadi definisi aljabar
Pengembangan M. Simpleks
Jenis-Jenis Metode Simpleks:
Algoritma Simpleks Primal
Algoritma Simpleks Dual
Pengembangan M. Simpleks
(cont’d)
Beberapa batasan dalam LP:
≤, ≥, =
Definisi:
1. Solusi basis : solusi dimana terdapat variabel bukan
nol. Untuk mendapat solusi basis dari LP, maka
beberapa variabel di-nol-kan.
Variabel yang di nol-kan disebut NonBasis variabel
(NBV). LP dengan n variabel dan jumlah persamaan
batasan m, maka jumlah (NBV) = n-m.
Definisi (cont’d)
2. Solusi basis feasible: jika solusi basis
berharga non negatif (-).
Batasan
1. Variabel dengan batasan ≤, ≥, dapat
dikonversi menjadi sebuah persamaan
dengan (+) variabel slack atau (-) variabel
surplus ke sisi kiri batasan tersebut.
Contoh:
• x1 + 2x2 ≤ 6
x1 + 2x2 + s1 = 6 , s1 ≥ 0
• 3x1 + 2x2 - 3x3 ≥ 5
3x1 + 2x2 - 3x3 – s2 = 5 , s2 ≥ 0
Batasan (Cont’d)
2. Sisi kanan sebuah persamaan dapat dibuat
selalu nonnegatif dengan mengalikan kedua
sisi dengan -1.
Contoh:
2x1 + 3x2 - 7x3 = - 5
- 2x1 - 3x2 + 7x3 = 5
Batasan (Cont’d)
3. Arah pertidaksamaan dibalik ketika kedua
sisi dikalikan dengan -1.
Contoh:
2x1 – x2 ≤ -5
- 2x1 + x2 ≥ 5
2x1 – x2 >= -5
- 2x1 + x2 <= 5
Solusi Dasar
Dalam LP terdapat dua solusi:
• Jika solusi awal Layak (feasible)
simpleks primal
• Jika solusi awal Tidak Layak (infeasible)
BV z xE xI s1 s2 s3 s4 Solusi
RHS
z 1 -3 -2 0 0 0 0 0
s1 0 1 2 1 0 0 0 6 6/1
LV s2 0 2 1 0 1 0 0 8 8/2
s3 0 -1 1 0 0 1 0 1 1/-
s4 0 0 1 0 0 0 1 2
2/0
Elemen Pivot
BV z xE xI s1 s2 s3 s4 Solusi RHS
z 1 0 -½ 0 3/2 0 0 12
s1 0 1 2 1 0 0 0 6
s2 0 1 ½ 0 ½ 0 0 4
s3 0 -1 1 0 0 1 0 1
s4 0 0 1 0 0 0 1 2
Persamaan S1
BV z xE xI s1 s2 s3 s4 Solusi RHS
z 1 0 -½ 0 3/2 0 0 12
s1 0 1 2 1 0 0 0 6
s2 0 1 ½ 0 ½ 0 0 4
s3 0 -1 1 0 0 1 0 1
s4 0 0 1 0 0 0 1 2
Persamaan s1 lama : (0 1 2 1 0 0 0 6)
-(1)* Persamaan Pivot baru : (0 -1 -1/2 0 -1/2 0 0 -4 )
Persamaan s1 baru : (0 0 3/2 1 -1/2 0 0 2 )
BV z xE xI s1 s2 s3 s4 Solusi RHS
z 1 0 -½ 0 3/2 0 0 12
s1 0 0 3/2 1 -½ 0 0 2
s2 0 1 ½ 0 ½ 0 0 4
s3 0 -1 1 0 0 1 0 1
s4 0 0 1 0 0 0 1 2
Persamaan S3
BV z xE xI s1 s2 s3 s4 Solusi RHS
z 1 0 -½ 0 3/2 0 0 12
s1 0 0 3/2 1 -½ 0 0 -4
s2 0 1 ½ 0 ½ 0 0 4
s3 0 -1 1 0 0 1 0 1
s4 0 0 1 0 0 0 1 2
Persamaan s3 lama : (0 -1 1 0 0 1 0 1 )
-(-1)* Persamaan Pivot baru : (0 1 1/2 0 1/2 0 0 4 )
Persamaan S3 baru : (0 0 3/2 0 1/2 1 0 5 )
BV z xE xI s1 s2 s3 s4 Solusi RHS
z 1 0 -½ 0 3/2 0 0 12
s1 0 0 3/2 1 -½ 0 0 -4
s2 0 1 ½ 0 ½ 0 0 4
s3 0 0 3/2 0 ½ 1 0 5
s4 0 0 1 0 0 0 1 2
Persamaan S4
BV z xE xI s1 s2 s3 s4 Solusi RHS
z 1 0 -½ 0 3/2 0 0 12
s1 0 0 3/2 1 -½ 0 0 2
s2 0 1 ½ 0 ½ 0 0 4
s3 0 0 3/2 0 ½ 1 0 5
s4 0 0 1 0 0 0 1 2
BV z xE xI s1 s2 s3 s4 Solusi RHS
z 1 0 -½ 0 3/2 0 0 12
s1 0 0 3/2 1 -½ 0 0 2
s2 0 1 ½ 0 ½ 0 0 4
s3 0 0 3/2 0 ½ 1 0 5
s4 0 0 1 0 0 0 1 2
Iterasi 1 EV
Basis z xE xI s1 s2 s3 s4 Solusi
z 1 0 -1/2 0 3/2 0 0 12
Basis z xE xI s1 s2 s3 s4 Solusi
z
xi 0 0 1 2/3 -1/3 0 0 4/3
xE
s3
s4
Iterasi 2
Basis z xE xI s1 s2 s3 s4 Solusi
z 1 0 -1/2 0 3/2 0 0 12
s1 0 0 3/2 1 -1/2 0 0 2
xE 0 1 1/2 0 1/2 0 0 4
s3 0 0 3/2 0 1/2 1 0 5
s4 0 0 1 0 0 0 1 2
Basis z xE xI s1 s2 s3 s4 Solusi
z 1 0 0 1/3 4/3 00 0 12 2/3
Xi 0 0 1 2/3 -1/3 0 0 4/3
xE
s3
s4
Iterasi 2
Basis z xE xI s1 s2 s3 s4 Solusi
z 1 0 -1/2 0 3/2 0 0 12
s1 0 0 3/2 1 -1/2 0 0 2
xE 0 1 1/2 0 1/2 0 0 4
s3 0 0 3/2 0 1/2 1 0 5
s4 0 0 1 0 0 0 1 2
Basis z xE xI s1 s2 s3 s4 Solusi
z 1 0 0 1/3 4/3 00 0 12 2/3
Xi 0 0 1 2/3 -1/3 0 0 4/3
xE 0 1 0 -1/3 2/3 0 0 10/3
s3
s4
Iterasi 2
Basis z xE xI s1 s2 s3 s4 Solusi
z 1 0 -1/2 0 3/2 0 0 12
s1 0 0 3/2 1 -1/2 0 0 2
xE 0 1 1/2 0 1/2 0 0 4
s3 0 0 3/2 0 1/2 1 0 5
s4 0 0 1 0 0 0 1 2
Basis z xE xI s1 s2 s3 s4 Solusi
z 1 0 0 1/3 4/3 00 0 12 2/3
Xi 0 0 1 2/3 -1/3 0 0 4/3
xE 0 1 0 -1/3 2/3 0 0 10/3
s3 0 0 0 -1 1 1 0 3
s4
Iterasi 2
Basis z xE xI s1 s2 s3 s4 Solusi
z 1 0 -1/2 0 3/2 0 0 12
s1 0 0 3/2 1 -1/2 0 0 2
xE 0 1 1/2 0 1/2 0 0 4
s3 0 0 3/2 0 1/2 1 0 5
s4 0 0 1 0 0 0 1 2
Basis z xE xI s1 s2 s3 s4 Solusi
z 1 0 0 1/3 4/3 0 0 12 2/3
Xi 0 0 1 2/3 -1/3 0 0 4/3
xE 0 1 0 -1/3 2/3 0 0 10/3
s3 0 0 0 -1 1 1 0 3
s4 0 0 0 -2/3 1/3 0 1 2/3
Iterasi 2
Basis z xE xI s1 s2 s3 s4 Solusi
z 1 0 -1/2 0 3/2 0 0 12
s1 0 0 3/2 1 -1/2 0 0 2
xE 0 1 1/2 0 1/2 0 0 4
s3 0 0 3/2 0 1/2 1 0 5
s4 0 0 1 0 0 0 1 2
Basis z xE xI s1 s2 s3 s4 Solusi
z 1 0 0 1/3 4/3 0 0 12 2/3
xi 0 0 1 2/3 -1/3 0 0 4/3
xE 0 1 0 -1/3 2/3 0 0 10/3
s3 0 0 0 -1 1 1 0 3
s4 0 0 0 -2/3 1/3 0 1 1/3
Iterasi 2
Basis z xE xI s1 s2 s3 s4 Solusi
z 1 -3 -2 0 0 0 0 0
s1 0 1 2 1 0 0 0 6
s2 0 2 1 0 1 0 0 8
s3 0 -1 1 0 0 1 0 1
s4 0 0 1 0 0 0 1 2
(3.33 , 1.33)
BV z xE xI s1 s2 s3 s4 Rhs
z 1 0 -½ 0 3/2 0 0 12
s1 0 0 3/2 1 -½ 0 0 2
xe 0 1 ½ 0 ½ 0 0 4
s3 0 0 3/2 0 ½ 1 0 5
s4 0 0 1 0 0 0 1 2
Basis z xE xI s1 s2 s3 s4 Rhs
rsoalan
Basis z x1 x2 s1 s2 Solusi
z 1 -2 3 0 0 0
s1 0 1 1 1 0 4
s2 0 1 -1 0 1 6
Contoh Simpleks Minimasi
(cont’d)
Iterasi 1
Basis z x1 x2 s1 s2 Solusi
z 1 -5 0 -3 0 -12
x2 0 1 1 1 0 4
s2 0 2 0 1 1 10