AWALAN KATA KERJA Bentuk awalan Golongan kata yang dapat bergabung Awalan meN1. me2. mem3. men4.

meng5. menge1. kata nama 2. kata adjektif 3. kata kerja (transitif) 4. Kata kerja x transitif 1. KKAT tanpa akhiran Cth : membaca buku 2. KKAT berakhiran Cth : menjalankan menjalani 3. KKA tak transitif Cth : menangis Awalan beR1. ber(digabung Cth: berangkat 2. ber-rumah Hanya 1 r digunakan akibat pengguguran 3. ber- derma r dalam awalan ber tidak gugur Cth : Berternak,berserban ber- (kata nama) 1. 2. 3. mempunyai memakai mengerjakan 4. proses dengan semua kata dasar) 1. kata nama 2. kata adjektif 3. kata kerja 4. kata tugas 1. Tak transitif tanpa pelengkap Cth: Mereka sedang berjalan. 2. Tak transitif berpelengkap Cth : Jangan jahat. sesekali berbuat 3. 2. 1.melakukan perbuatan Cth : Penulis itu mengarang 10 buah buku. 2.menyatakan keadaan Cth: Dia berasa lebih senang membujang. ber- ( kata kerja) 1. Melakukan perbuatan Cth : berkayuh perbuatan sendiri Cth : berhias perbuaan bersalingan cth : Bertumbuk keadaan berlaku cth : bertulis sudah sedia mengenai diri Jenis kata berawalan Aspek makna awalan

4. 5. 1. 2. 1. 2. Awalan teR1. ter(digabung Cth: terangkat dengan semua kata dasar) 1. kata nama 2. kata kerja (transitif) 3. Kata kerja x transitif 1. Kata kerja aktif - KKA Transitif Cth : termakan - KKA Tak transitif Cth : terjatuh 2. Kata kerja pasif Cth : terpijak Awalan diPembentuk kata kerja pasif Cth: dipukul 1. kata kerja 2. kata nama Kata kerja pasif yang subjek asalnya terdiri drpd org ketiga. Cth : Surat itu ditulis oleh adik saya. 3. 2. 1.

melahirkan meminta bantuan berada dlm keadaan memperoleh menjadi bersama-sama tak sengaja cth : terminum keupayaan cth : terangkat keadaan tersedia cth : terhidang

ber- (kata adjektif)

ber- (kata nama)

Pembentu kata kerja pasif utk org ketiga

Awalan mempeR-

Ayat aktif, per- tidak boleh awalan wujud meN tanpa kecuali

1. kata nama 2. kata adjektif 3. kata sendi nama

Kata kerja aktif transitif Cth: memperkemas

1. memper- (kata nama) Cth : memperalat 2. memper- (kata adjektif) - menjadikan lebih Cth : memperbesar 3. memper- (kata tugas) -mendapat sesuatu Cth : memperoleh

ayat perintah

Awalan dipeR-

Awalan

yg

mbentuk

1. kata nama 2. kata adjektif 3. kata tugas

Kata kerja ayat pasif yang subjek asalnya drpd org ketiga Cth : Isteri - diperisteri

1. diper (kata nama) - dijadikan 2. diper-(kata kerja) - dijadikan lebih 3. diper- (kata tugas) - terdapat sesuatu

kata kerja pasif

AKHIRAN KATA KERJA Bentuk akhiran Golongan kata yang dapat bergabung Akhiran -kan 1. kata nama 2. kata adjektif 3. kata kerja (transitif) 4. Kata kerja x transitif 5. kata kerja 1. Dlm ayat pasif bg kata ganti nama org pertama dan kedua Cth : Rencana itu saya bukukan. 2. Dalam ayat suruhan Cth : Belikan saya sepasang kasut. Akhiran -i 1. kata nama 2. kata adjektif 3. kata kerja 4. kata tugas 1. Dlm ayat pasif bg kata ganti nama org pertama dan kedua Cth : Perkara itu mesti kamu halusi. 2. Dalam ayat suruhan Cth : Tolong baiki basikal ini 1. menyebabkan sesuatu jadi 2. menyatakan unsur tempat 1. Menyebabkan jadi Jenis kata berakhiran Aspek makna akhiran

2. Melakukan sesuatu utk menfaat org lain.

APITAN KATA KERJA Bentuk apitan Golongan kata yang dapat bergabung meN--kan 1. 2. 3. 4. 5. me--kan mem--kan men--kan meng--kan menge-.-kan 1. kata nama 2. kata adjektif 3. kata kerja transitif 4. kata kerja x transitif 5. kata tugas 2. meN--kan dengan 2 objek Cth: Subjek + objek Aminah membuatkan Ali secawan kopi. *penergn selanjutnya pd ms 195 BeR--kan 1. kata nama 2. kata kerja Membentuk transitif Cth: Pak Kadok berbajukan kertas. Ber--an Kata dasar yg bermula dgn huruf r, akan proses berlaku peleburan bunyi. Cth: Ber-rebut-an berebutan = 1. kata nama 2. kata adjektif 3. kata kerja transitif 4. kata kerja x transitif Membentuk transitif Cth: Mereka bermaafan antara satu sama lain. kata kerja tak 1. menunjukkan jumlah yg banyak Cth: Bintang bertaburan di langit. 2. perbuatan bersalingan Cth : bertembak-tembakan 3. perbuatan berulangan Cth : berlari-larian kata kerja tak 1. menjadikan Cth: berbantalkan lengan Menjadikan lengan sbg bantal k.kerja + objek + 1. meN--kan dengan 1 objek Cth: Subjek + k.kerja + objek Ibu sdg menidurkan adik. 1. membuat sesuatu Cth : Yayasan itu merancangkan Projekk Ikhtiar 2. menyebabkan Cth : Encik Ali membesarkan rumahnya. 3. manfaat (memerlukan 2 objek) Cth: Ayah membelikan adik buku. Jenis kata yang terbentuk Aspek makna apitan

di--kan (bentuk bagi kan) MeN--i 1. 2. 3. 4. me--i mem--i men--i meng--i 1. kata nama 2. kata adjektif 3. kata kerja transitif 4. kata kerja x transitif 5. kata tugas Membentuk kata kerja bersifat transitif. 1. meN--i dengan 1 objek Cth: Subjek + k.kerja + objek Hujan membasahi jemurannya. 2.menerima objek yg bernyawa Ali memberi kucing makan 2. meN--i dengan 2 objek Cth: Subjek + objek Ahmad menghadiahi Ina sbh basikal. *penergn selanjutnya pd ms 205 di--i (bentuk pasif bagi meN-..-i) mempeR--kan 1. kata nama 2. kata kerja Membentuk kata kerja bersifat transitif diikui oleh objek. Cth: Raja itu memperisterikan putera sulungnya. 2. menyebabkan org lain melakukan perbuatan Cth : memperdengarkan 1. menyebabkan Cth : mempertemukan k.kerja + objek + 1. menandakan lokatif Cth: Pak Osman menghadiahi Ahmad sebuah basikal. pasif meN--

Ke--an

1. kata nama 2. kata kerja 3. kata adjektif

Membentuk makna kata kerja pasif

DipeR--kan

1. kata nama 2. kata kerja

Wujud dlm ayat pasif Cth : Segala usaha kami dipersendakan oleh mereka.

1. Digunakan dgn kata kerja (menyebabkan sesuatu dilakukan oleh org lain) Cth : diperlihatkan 2. Digunakan dgn kata kerja (dijadikan sesuatu mengikut kata dasar) Cth : diperhambakan